25 Haziran 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Radyomuzda ve millî filmlerimizde hayalen sesi derin bir vecd içinde dinlenen san'atkâr MÜZEYYEN SENAR'ın tatlı sesini Taksım K B İ S T A Lde büyük bir zevkle dinleyiniz. Yerlerinizi evvelden temin ediniz. Tel: 40099 18 inci yıl umhurryei c r Dünya muharrirlerinden piyesler serisi: A M A K S İ M G O R K İ AYAK TAKIMI ARASJİDA Türkçeyey çejriren: Fiatı 30 küruş v  x v 6063 n c o ISTANBUL CAĞALOĞLU ISTANBUL CAĞALOĞLU Telgrai ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul . Posta kutusu: İstanbul No 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı: 24299 • 24290 ^ ^ 25 HaZİPcM 1941 REMZİ t f f A B E Y İ ı Türk Alman paktını ittifakla tasvib etti Hariciye Vekilinin verdiği izahat Encümen muahedenin umumî heyette müstaceliyetle müzakeresini istedi Ankara 24 CTelefonla) Hükumetimizle Alman Reich'ı arasında 18 haziran 1941 tarıhinde jmzalanan muahedenin tasdikı hakkındaki kanun lâyihası Meclis Hariciye encümeninde gorüşüldu. Hariciye Vekili Şükrü Saracoğlu, encumene izahat verdi. Esbabı mucibe lâjıhasında dermeyan olunan mütalealan ve Hariciye Vekilinin beyanatını tetkik ve müzakereden sonra encümen, şu kanaate varmıştır: «Muahede, iki tarafın topraklarmın masuniyetine ve tamamiyeti mülkiyesine karşılıklı olarak riayet ve birbirinin aleyhine müteveccih her türlü harekâttan tevakki edecekleri ve iki memleketin müşterek menfaatlerini alâkadar eden meselelerde dostane temaslarda bulunacaklan taahhüdlerini tazammun eden bir anlaşmadır. Muahede on sene müddet için yapılmıştır. Ve diğer devletlerle giriştiğimiz taahhüdlerle tearuz etmediği gibi bu nokta her iki tarafın da mevcud taahhüdlerinin muteber kalacağmı mutazammın bir kaydi ihtirazi ile de mukaddemede teyid edilmiştir. Hükumetçe takib olunan ve Büyük Millet Meclisince de tasvib edilmiş olan sulh siyasetine uygun olan muahedenin tasdikını der( Arkası sahife 5 sütun 7 de ) Alman motörize kıt'aları 1939 d» Brest • Litovsk't» Hariciye Encümeni Alfflnf • Rus ] harbi Bazı hatlarda Almanlar 100 Km. ilerlediler Brest Litovsk, Kolno, Lomzha şehirleri zaptedildi ^ Alman tayyareleri, ' hava hâkimiyetini ' tesis etmek üzere Askerî vaziyet Hariciye Vekilimiz Saracoğlu Şükrii Rus Alman çarpışması Görüliiyor ki son tahlilde biitiin mesele Rusyanın mukavemetine bağlı kalıyor. Bu mukavemetin kuvvetli veya zayıf obnası çarpıjan devletlerin mukadderatı iizerinde hayatî bir rol oynayacak, belki de harbin beklenmedik bir şekilde bitmesini temin edecektir. üzelliser, ikiyüzer hrkalık muazzam kuvvetlerle Alman ve Rus ordularının karşılıkh olarak tarihte misli gorülmemiş bir muharebeye rutuştuklan bugünlerde şöyle bir sualin zihinleri kurcaladığını gorüyoruz: • Bu hâdise harbin umumî seyri üzerinde ne gibi bir tesir yapacaktu? Alman orduları hududu aştıklan gün, 22 haziran akşamı, İngiliz Başvekili ChurchiU'in radyoda, Ruslara elden gelen yardınıın yapılacağını söylemesi üzerine bir kısım dünya matbuatı, demokrasi ccphesinin bu suretle yeni bir destek bulduğunu ve kuvvetlendiğini söjlüyor. Rusjaya yapılabilecek yardımm mana ve mahiyeti üzerinde tereddüd eden diğer bir kısım matbuat ise, Rusya ile meşgul olan bir Almanya karşısında İngilterenin, hiç olmazsa kendini toparlamak üzere vakit kazandığmı iddia edijor. Vaziyeti İngiltere hesabına müphem ve tehlikeli gösteren mütalea ve tefsirlere de şurada burada rashyoruz. Bu hustısta nispeten aydınlık bir fîkir sahibi olabilmek için hâdiselerin başlangıcına çıkıp bugünkü vaziyeti hazırlayan sebebleri gözden geçirmek faydalı olacaktır. 1939 yazında Moskovada Chamberlain'in çemberleme siyasetini tamamlamak azınile İngiliz ve Fransız kurmaylan Ruslarla müzakere eder dururken umumî kanaat şöyle idi: Almanya iki cephede birden dövüşmeğe cesaret edemez. Binaenaleyh Ruslar demokrasilerle bir ittifak imzalamaya ran olurlarsa harbin önü alınacak ve her mesele yeşil çuha etrahnda konusulacaktır. Elverir ki bolşevikler anlaşmaya yanaşsınlar. Bu, ekseriyetin ağzında dolaşan bir FinlandiyaRumanya hattında çarpışırken.. \ Kızılordu kumandanlığı ' Almanların bazı yerlerde piiskürtüldüğnnii ve 5000 esir alındığını bildiriyor \ Führer'in umumî karargâhı 24 (a. a.) Alman ordulan başkumandanlığının tebliği: Şarkta Alman ordularmuı harekâh, tesbıt edilen program mucıbince büyük muvaffakiyetlerle devam etmektedir. Hariciye Nazın M. Eden Almanlar Norveçin garbmda, muhtemel bir İngiliz hareketini önlemek için tedbirler alıyorlar Macaristan Başvekili M. Bardossy Slovakya da Soyyetlere harb ilân etti H. Emir Yazan: Emekli General Erhilet M. Eden'in dünkü nutku Rusyaya 2 heyet göıtderiliyor Nazır dedi ki: Yftlnız bir mıntakada 100 Sovyet lankı tahrib edildi Berlin 24 (a.a ) Dunkü gün Alman hava kuvvetleri şark cephesinin nispe ten küçük bir mıntakasında yüz düşman tankı tahrib etmişlerdir. Şimdiye kadar bütün cephede ne kadar düşman tankı tahrib edildiği tespit edüememiştir. îspanya pek memnun MacaristanMoskova Ruslarla çarpışmak üzere, İspanyol gonâllüleri yollanıtıası Japon sözcüsü, Tokmuhtemel yonun taahhüdlerine sadık olduğunu söylüyor Sovyet Rusyaya genis mikyasta hava akını Berlin 24 (a.a.) D. N. B. ajansı bildiriyor: Alman muharebe tayyareleri, sarkl ( Arkası sahife S sfitnn 3 t e ) ile siyasî münasebatı kesti «Türkiye dostumuz ve mütfefikimizdir, Almanya ile yapılan muahede bi Birdenbire askerî zim karşıhklı taahhüd sevkiyat artırıldı, lerimizi bormamıştır» lOOkilometrelikbir Avam Kamarasında bize dair münakaşalar oldu ve Başvekil cevab verdi Garbî Norveçte Alman tahşîdatı Presbourg 24 (a.a.) Slovakya başvekili ve Hariciye Nazırı Tuka bugün öğleye doğru Almanyanm Presbourg'daki elçisi Ludin'i kabul ederek Slovakya ( Arkası sahife 5 sütun 5 te ) mıntakadan halk çıkarıldı İspanya Hariciye Nazın Serrano Suner M^drid 24 (a.a.) İspanyol Hariciye Nezareti sözcüsü, Ximenez de Sandoval, dün öğleden sonra Alman Rus harbi hakkında resmî İspanyol tefsirinl bildirmiştir. İspanyol sözcüsü, gazeteciler toplantısmda demiştir ki: < Milletin hissiyaümn nihaî tercümanı olan İspanyol hükumetinin hepi M. ROOSEVELT «Amerika Rusyaya her türlü yardımı yapmayı taahhüd eder» dedi NADİR NADl (Arkası sahife 5 sütun 4 te ) Nevyork 24 (Radyo) Mister Ruzvelt bugün matbuata beyanatta bulunarak Rusyaya yapılacak yardım hakkında şu sözleri söylemiştiı: « Amerika, nazdzmle harbetmekte olan Rusyaya, her türlü yardımı yapmayı taahhüd eder. Fakat bu yardımın şeklini şimdiden tayın etmek mümkün değildir. Çünkü evvelâ Rusyanın nelere muhtac olduğunu anlamak lâzımdır.» ( Arkası sahife 5 sütun 7 de ) Müttefikiraiz bugün bizim için en büyük düşmammız olmuştur» Londra 24 (a.a.) Hariciye Nazırı Mister Eden bugun Avam Kamarasında soylediği bir nutukla İngilterenin Sovyet Alman harbi karşısında takib edePolonya cephesinde harekâta sahne olan mıntakayı gösterir harita ceği hattı harekeü anlatmış ve şu sözPazardanberi bir emrivaki olan Al leri söylemiştir: man Rus harbini, Abnanlann İngilİngilterenin hedefi Hitler tereyi istilâ edememelerinden ileri gelen Almanyası ve Almanyanın hedefi bir zaruret diye telâkki edenler var. İngilteredir Bunlar, Büyük Britanyayı istilâ edemiyen Alman ordulanna mutlak yeni bir c Almanların Sovyet Rusyayı istilâiş ve yeni bir harb bulmak ve icad et ya başlamaları neticesi olarak hükumemek kasdile Hitler'in Rusyaya saldırdı tin ittihaz ettiği kararlar Çörçil tarafınğını farzediyorlar. Fakat düşünmüyorlar dan emsalsiz bir tarzda dünyaya ilân ki Hitler, kara ve hava ordulanna sal edildi. dırtacak hedefler arasaydı, bunlar için, Bugün bu muazzam tecavüz hareketihenüz Balkanlarda hazırken, Kıbns ne takaddüm eden siyasî hâdiseler ve Suriye ve Süveyş istikametlerinde yürii bunların neticesinde inkişaf eden bazı mek ve parlak zaferler elde etmek ih vaziyetler hakkında size tafsüât vertimalleri vardı. mek isterim. Meclis ve memleket bu me Vorveçtcki Alman ordusu Başkumandaaı General Falkenhorst ( Arkası sahife 5 sütun 5 te ) ( Arkası sahife 5 sütun 1 de ) CYazısı 5 inct sahifede) Madrid. 24 (a.a.) KasaHanka'da General Weygand ile General Nogues'in huzurunda yapılan askerî merasım esnasında General Weygand 10,000 Fas askerine bir nutuk irad ederek bütün Fransızların Suriyeyi düşünmeleri lâzım Umumî manasile politika, bir devieti valaması, belld bu yanlış hükmün baa geldiğini söylemiştir. idare etmek san'atıdır. Başlıca iki kıskafalarda yerleşmesine sebeb oluyor. General sözlerine şöyle devam etmişma aynlır: İç politika, dış politika. Dış Yoksa, teknik yenilikleri bir tarafa bıtir: politika, silâha müracaat etmeksizin bir rakalun, harbler eski harblerdir ve bu c Afrika ordusu da vatanın şeref ve devletin menfaatlerini korumak demekharblerde takib edilen politika gene eski haysiyetini müdafaaya azmetmiştir.. tir. politikadır. Müttefikimiz bugün bizim en büyük Menfaatlerini korumak için devletler Esas hedef düsmanı mağlub etmek düşmammız olmuştur. Ve bize hücum türlü usullere baş vururlar. Zaman za de bulunduğumuz harbde muharib devolunca, bu uğurda baş vurulan bületlerin takib ettikleri harb politikasuıa etmek için bazı hainlerden istifade et man kurnazhk yaparak karşılanndakini tün tedbirlerin meşru olduğunu yalnız mektedir. Bunlar bizim zâfımıza sebeb aldatırlar. Bazan samimî ve dürüst olur bakarak zaman zaman hayretlere düMachiavel söylemiyor. Muhtelif mede« şüyorlar: olmuşlardır. Vatana bu kadar adi bir lar. Bütün bu usuller, devlet menfaatniyetlerin mythologie'lerine bakınız: Yeni harb. eski siyasî ahlâkı köşekilde hıyanet edenlere hak verecek lerinin korunması hususunda hangi yoUlysse'in oyunlan, Truva muhasarasmkünden yıkrı, diyorlar, ne verilen sözve onları mazur gösterecek hiç bir se lun muvafık olacağına dair devlet adamlerin ve teminatların, ne imzalanan mu da kııllanılan tahta at hikâyesi, Sieg» beb yoktur.> lannın vardıklan kanaate bağhdır. ahedelerin hiç bir kıymcti kalmadı. Mu fried'in ölümü. Osmanlılann Rumlarla Millî menfaatlerin korunmasında poli haribler, fırsat buldukça bütün kıymet olan ilk mücadelelerinde kırk küpe tika âciz kaldığı zaman silâha müracaat leri ayaklar alhna almaktan çekinmiyor saklanan kırk yiğitin macerası, bütün edilir. Bu vaziyete harb deriz. bu efsaneler ve yan efsaneler şimdiki lar. Vah insaniyet, eyvah insaniyet! Fakat harb başlamakla politika susHalbuki bu hüküm yanhşhr. Cemi harb politikasının yeni bir icad olma» Yazan: muş olmaz. Harbin de kendine mahsus yetlerin birbirlerile olan münasebetle dığını açıkça göstermiyor mu? O halde neden insaniyet uğruna Mr bir politikasi vardır ki kurnazhk ve al rinde ruhî bakımdan mühim bir değidatmaca burada daha hâkimdir. şiklik yoktur. Devrimiz harblerinde hâ sürü vahlar ve eyvahlar! Bu hakikati unutmuş görünenler, için diselerin yıldmm sür'atile birbirini koN. Bugün üçüncü sahifede Grl. Weygand diyor ki: Birhac söx Harb politikası Nusahabe HÜSEYIN RAHMİ Rus manevralanndM» bfr intiba: Meşhur Ka»k alaylan ve hava kuvvetlerU