10 Haziran 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

10 Haziran 1941 CUMKURİYET 5 Cece yarısından sonra gelen telgraîlar Generallerin emri yevmisi Katru, Fransız ordusuna diyor ki: 40,000 kişi Iskenderiyeyi « Biitiin fechizafınızla hakiicî harb meydanında hazır bulununuz, beni takib ediniz !» Kahire 9 (a.a.) Ortaşarktaki İn«iliz kuvvetlerinin başkumandanı General Sir Archibald Wavell diin akşam Suriyedeki Fransız askerlerine hitaben aşağıdaki beyannameyi neşretmlştir: « Fransızlar, Fransız askerleri, dünkü muharebe arkadaşları, yarııun zafer arkadaşları, Muhafaza etmekte olduğunuz bu topraklara girmek için emir aldık. Bu hareket bu toprakları Alman işgalinden korumak için yegâne çaredir. Alman çizmesi Fransanın üçte ikisini işgal etmekte, mütebakisini de hükınü altında tutmaktadır. Almanlar şimdi de müstemlekelerinizin zaptma başlamışlardır. Suriye ve Lübnan halen gözlerinizin önünde yapılmakta olan bu hareketin ilk merhalesini teşkil etmektedir. Size düşman olarak gelmiyoruz. Bilâkis müşterek düşmanımıza karşı size yardım için geliyoruz. Mukavemet etmeyiniz. Milletinizin kanına susamış olan düşmana karşı bize yardım ediniz. Muazzam bir kuvvetle geliyoruz, tarafınızdan her tıirlü mukavemet beyhude olacaktır. Kahramanlar gibi dövüşebileceğinizi biliyoruz, fakat bu dövüşme ümidsiz olacaktır. Yanyana yaptığırruz muharebelerde şeref kelimesinin Fransız askeri için ne ifade ettiğini öğrenmiş bulunuyoruz. Bunu lekelemek aklımızdan geçmemektedir.» General Wavell yirmi sene evvel Almanlara karşı elde edllen müttefik zaferini hatırlattıktan sonra beyannamesini şu suretle bitirmektedir: « Onları bir kere daha mağlub edeceğiz. Bu işi size karşı değil, sizlnle yanyana, sizin yardımınızla, son harbdeki arkadaşlarımızla birlikte yapmağı arzu ediyoruz.» General de Gaulle'un emri Kahire 9 (a.a.) Hür Fransanın şefi General de Gaulle Suriye ordusuna hitaben aşağıdaki beyannameyi neşretmiştir: « Suriye ve Lübnandaki Fransız subay, erbaş, asker, bahriyeli ve tayyarecüeri. Fransanın kurtarılması için muharebeye tekrar başlamağa karar verdim. General Katro'yu mümessil ve Suriye ve Lübnandaki Fransız kuvvetlerinin başkumandanı tayin ettim. Onun emirlerine İtaat etmek mecburiyetindesiniz. Bu defa düşmanı mağlub edeceğiz ve Fransa harbi kazanacaktır. Sizlerle pek yakında buluşacağız.» General Katru da bir mesaj negretti Kahire 9 (a.a.) General Katru Suriye ve Lübnanda bulunan Fransız subay ve erbaşlarına hitaben bir mesaj neşrederek Vişi'nin emrine itaat etmemelerini ve Suriyeye giren hür Fransız kuvvetlerinin yolunu kesmemelerini taleb etmiştir. General diyor ki: c Hür Fransız kuvvetleri size karşı değil, Almanlara karşı harbediyorıar ve sizinle dövüşmek için gelmiyorlar. Hür Fransız kuvvetleri düşmanla dövüşmek ve şerefsiz bir anlföma ile Suriyede Almanlara verilen yerleri tekrar a'mak İçin geliyorlar. Şereflerinize karşı giriştiğiniz taahhüdlerden hepinizi ibra ediyorum. Tarafınızdan mukavemet gösterilmesini menediyor ve silâh ve teçhizatınızla, hakikî muharebe meydanmdaki yerlerinizde hazır olmanm emrediyorum. Beni takib ediniz.» General Katru Suriye ve Lübnandaki Fransızlara hitaben de bir mesaj neşrederek şöyle demiştir: « Hür Fransız kuvvetleri düşmanı korumak ve Vişi hükumetinin hicabâver teslimiyetini temizlemek için Suriye ve Lübnana giriyorlar. Biz zaferia mevcud olduğu taraftayız. İngiltere ve Amerika bizimle beraberdir.» Irak, İta'ya ile münasebatı kesti Raşîd Ali Geylani P^§dad hükumetini hıyanetle itham ediyor! Bağdad 9 (a.a.) Irak hükumeti, İtalya ile diplomatik münasebetlerini katetmiştir. İtalyanlar, 24 saatte memleketi terkedeceklerdir. Şam 9 (a.a.) D. N. B. Sabık Irak Başvekili Geylâni, Irak halkına hitaben neşrettiği bir beyannamede, İngiltere hizmetinde bulunan bir kaç kişinin hıya. netile Irakı terketmek mecburiyetinde kaldığmı ve Bağdad emniyet komitesi denen komitenin bu şehri hiç bir mu. kavemet göstermeden İngilizlerin eline teslim etmiş olduğunu bildirmiştir. Geylânî, halkı, İngiltereye karşı mücadeleye devama davet etmekte ve memleketin millî isteklerinin yakında tahakkuk edeceğini temin eylemektedir. CBas tarafı 1 iı\ci sahifede göstermiştir. Mısırlı aileler kafile halind şehri terketmektedirler. Kafileler kilo metrelerce uzunluktadır. Bir çok ailele şiltelerini, mobilyalarını, modası geçmiş gramofonlarını, her türlü nakil vasıtalarına yüklemişlerdir. Vaziyetleri müsa İd olmıyanlar ise yatak veya sair eşyalarını başlannda taşıyarak müşkülâtla yürümektedirler. Bazıları keçilerini d beraber götürmektedir. Gar bütün gün CBas tarafj 1 inci sahifede) riye Fransız ordusunu yumuşatacak gibi Kahire 9 (a.a.) İngiliz umumî kakalabalıktı. Yerlilerin evleri kerpiçten •En iyi tabiyecilerimizden» diye tavsif görünmektedir. Suriye ordusunun er ve rargâhmdan: olduğu için bombalar bilhassa kalabalık subaylarında. dünkü müttefikleri Ingieylemişti. Suriyede, müttefik kuvvetlerin girişi fakir mahallelerinde hasara sebeb ol Vişi hükumetinin Suriye Yüksek Ko, lizlere ve kardeşleri hür Fransızlara terakki etmektedir. Bu sabah müttefik maktadır. Hücuma rağmen şehirde pa tniseri ve başkumandanı olan General karşı harbetmenin manasızhğı hakkında kuvvetler Surdan ötede bulunuyorlardı nik ve intizamsızlık alâmetleri yoktur. Dentz'in kumandası altında, Suriyede bir fikir ve his hasıl olacak olursa Suve sonradan Litani ırmağını geçmişler34 tümen kadar bir kara kuvveti bu riye muharebeleri, Almanlann kudretli Londra 9 (a.a.) Röyter bildiriyor: Halk Almanlann bu vahşiyane hareketi dir. Sağda, umumî Ezro Şeyka Mislunduğunu biliyorsak da nekadar uçak yardımlarının yetişmesinden evvel ve Suriyedeki Fransız kuvvetleri 30 bin ilâ karşısında acı bir his duymaktadır., kine Kinetra hattından öteye geç ve zırhlı kıt'alar mevcud olduğunu bile düşünüldüğündcn çok daha az bir za60 bin kişi kadar tahmin edilmektedir. Iskenderiye bombardımanına dair mişlerdir. nıiyoruz. Suriyedeki kuvvetlerin miktar man zarfında neticelenebilir. Alman tebliği Fakat bu miktarın yalnız 15 bini Franlarından başka hallcrinin de bilinmesi Der'a ve Sur alındı İngilizlerin Suriyeyi muhtemel bir Alsız, mütebakisi yerli askerdir. Bazı suBerlin 9 (a.a.) Alman tebliği: 7/8 ehemmiyetlidir. Fransanın Almanlar ta man işgalinden evvel zaptetmeleri, GiLondra 9 (a.a.) Salâhiyettar membaylar arasında hoşnudsuzluk olduğu haziran gecesi, Alman hava kuvvetlerine rafından pek şiddetli surette mağlub ridin sukutundan beri, farzolmuştu. F a balardan öğrenildiğine göre, Suriyede zannedilmektedir. Almanyaya tam ma mensub teşekküller hava dafi bataryacdilmesi hailesinin Suriyedeki askeri kat İngiliz Yakınşark başkumandan'.ığı» harekâtta bulunan müttefik kuvvetler larmın ateşine rağmen, İskenderiye İnkuvvetler üzerinde, maddî ve manevi, Irak harekâtı tamamile bitmeden ve bir Suriye Şarkî Erdün arasmdaki hudu nasile boyun eğen siyaseti iyi karşılamıgiliz deniz üssüne çok müessir yeni bir yanlar bu zümreyi teşkil ediyorlar. pek fena tesir etmiş olması pek tabiidir çok hazırhklar yapılmadan evvel böyla dun hemen ötesinde kâin Derraya, Şahücum yapmışlardır. Liman tesisatı ve Bundan başka bir çok Fransız subay, bir işe girişemezdi, çünkü fazla kuvvetmın 60 kilometre kadar cenubu şarkisin Vişi General Dentz'e, Suriye hava bahriye tezgâhlarma, ağır çapta bombameydanlannın Almanlara verildierbaş ve neferleri Fransaya dönmüş bu leri yoktu. de Merjiyum'a ve sahilde Sur'a ginnişlar isabet ettirilmiştir. Askerî bakımdan ğini bildirmiş lunacaklanndan Suriyedeki Fransız orlerdir. Gelen haberlere nazaran miktaruu heehemmiyetli tesisatta müteaddid büyük Kahire 9 (a.a.) Verilen malumata dusunun son zamanda daha ziyade yerl nüz bilmediğimiz ve fakat bir tümen kaFransız tebliği Imparatorluğun tasfiyesinde Osmanl yangın çıkmıştır. yabancı unsurlarla doldurulmuş olması dar tahmin olunabilen hür Fransız kuvBeyrut 9 (a.a. Fransız ordusu baş göre Fransız fevkalâde komiseri General Şimalî Afrikada, Tobruk önündeki camiasını teşkil eden milletler bizden muhtemeldir. Böyle olması da Suriye Dentz'e son günlerde Vişi'den tebligat vetleri, General Katru'nun kumandasınkumandanlığının tebliği: İngiliz topçu mevzileri, Alman topçusu ayrılırken koyduğumuz esaslı şart şu ordusuna kıymet verdirmez. Bilâkis bu da, pazar sabahı pek erkenden FilistinDüşman karadan ve denizden taarru yapılarak Haleb bölgesinin idaresi ve tarafından dövülmüştür. Alman ve İtal dur: Bu milletler en çabuk bir zamanda gibi askerler sıkıyı görünce çabuk yüzLübnan hududunu, sahil mıntakasında zuna devam etmektedir. Düşman her kontrolu için 15 hazirana doğru Halebe kendi mukadderatlarını kendileri idare yan savaş tayyareleri, Tobruk civarıngeri edebilirler. Bugün 3060 bin kişi o aşarak Sayda Sur yolile Beyrut üzeritarafta önlenmiş ve bazı noktalarda kıt. bir Alman heyeünin muvasalat edeceği daki tahkimata ve hava dafi topçu mev eden memleketler olacaklardır. Biz im larak tahmin edilen Suriye ordusundaki bildirilmiştir. Keza mayıs bidayetinde ne yürümüşler ve Sur kasabasına alarımızm ve tayyare kuvvetlerimizin hücum paratorluktan aynlan memleketlerin is Fransızlann miktan 15000 kadar tahmin eneral Hutzigerin Gsneral Dentz'e zilerine büyük muvaffakiyetle varmışlardır. Bir İngiliz kolu, Taberiye mukabil taarruzuna uğramıştır. Dört tisnasız hepsi için bu şartın hatırasını etmiştir. olunmaktadır. gölünun şimalinden, Zahle istikametinİngiliz tayyaresi düşürülmüştür. Tay . tebligatta bulunarak Darlan'ın Hitler'le bugün dahi olanca tazeliğile muhafaza yaptığı görüşmeler esnasında Almanlara Cephelerde harekât yarelerimizden ikisi dönmemiştir. Bundan başka, Vişiye tâbi Suriye or den ilerliyerek Mercuyunu işgal etmişediyoruz. Suriyede hava üsleri terkettiğini bildirSur'un şimalinde, destroyerlerimizden dusunun Fransız er ve subay unsurlan tir. Buna bağlı diğer bir kol Kunaytra Kahire 9 (a.a.) İngiliz Ortaşark Son hâdiseler içinde Suriye ve Lübnaikisi tarafından yapılan parlak bir ha miş ve General Dentz'den bu tedbirin umumî karargâhımn tebliği: biribirine zıd siyasî cereyanlaruı ve bil üzerinden, Şam istikametinde harekete nın yirmi yıldır elde edememiş oldukları ve Kunaytraya varmıştır. reket neticesinde iki İngiliz harb gemisi Suriye ordusunda kargaşahklar huduLibyada, vaziyette hiç bir değişiklik istiklâlin nihayet temin olunacağı vadini hassa Peten ve de Gaulle taraftarlığının başlanıış suna sebeb olacak mahiyette oiup olmaedilmiş ağır hasara uğratılmıştır. tesiri altında bulunmus olmaktan hâli Motörlü topçu ile takviye yoktur. duymuş olmak bize pek munis gelmiştir. zırhlı ve motörlü piyade kıt'alanndan 4 bin Fransız askeri müttefiklere dığı ve sebeb olacak mahiyette ise buna olamazîar. Bahusus Vişiye muhalif de Habeşistanda, kıt'alarıraız Omo nehrl Bu memleketlerin şu veya bu büyük nasıl mâni olunabileceğini sormuştur. Gaulle propagandası kuvvetlidir; çünkü mürekkeb bir ingiliz kuvvet grupu da iltihak etti General Dentz verdiği cevabda tayyare nin garbında ilerlemeğe devam ediyor devlet elinde oyuncak olmaktan çıkarak de Gaulle taraftarlan, kendi mütaleala bir kolla Der'adan demiryolu boyıııua Nevyork 9 (a.a.) Nevyork Times hakikî istiklâllerine sahib olmalan bizim meydanlannın Almanlar tarafından lar, Yeniden esirler alınnuştır. ve diğer bir kolla da Cebeli Düruz mıngazetesinin Berne'den aldığı bir telgrafa Irakta her şey sakindir. için hem uzun asırlar beraber yaşadığı rına göre, Vişi Fransasını, tarihî ve lıatransit olarak kullanılmasını tavsiye ettakasından Es Suveyda Üzerinden Şam kikî düşmanı Almanlarla yolsuz bir mü;öre modern teçhizatlı 4000 Fransız, Sumız bu milletlerin saadeti hesabına çok miştir. Bingazi ve Derne tekrar tareke yaptıktan sonra, bir de şimdi iş istikametinde ilerilemişlerdir. Elhasıl riyede Cebeli Düruz mıntakasında İngimemnun olacağunız pek hayırlı bir iş bombalandı Maverayi Erdünün şimal doğusunda İngiliz matbuatında akisler lizlere iltihak etti. olur, hem de o havaliye aid hududlan birliği yapmak hıyanetile itham ediyorKahire 9 (a.a.) İngiliz hava kuvvet mız için en sağlam teminatı teşkil eder. lar. Onlarca, Amiral Darlan hıyanetin Kal'atül Ezrak bölgesinden ve yahud Londra 9 (a.a.) Bu günkü İngiliz tngiliz tayyar«lerinin harekâtı Iraktan Humus üzerine de, bilhassa zırhSuriye leri Ortaşark umumî karargâhının tebKahire 9 (a.a.) İngiliz hava kuvvet. matbuatının başlıca neşriyatı, Komşu memleketler için güniiıı birinde ve belâhetin sembolüdür. Peten ise bulı ve motörlü kıt'alarla hareketl«r inlriharekâtının tesiri altında yazılmıştır. liği: eri karargâhından: tahakkukunu samimiyetle temenni etti namıştır. De Gaulle'e göre Fransa. Alşaf ermesi memuldür. «Daily Mail» gazetesi Hür Fransızlarla manlara mümaşatla değil. ancak İngilteLibyada, 78 haziran gecesi, İngiliz ğimiz bu istiklâlin sözde istiklâl değil, Suriyede ingiliz hava kuvvetlerine mensub tayyareler ve Avustralya tay İngilizler tarafından Suriyede başlanan hava kuvvetlerine mensub tayyareler, akikî bir istiklâl olduğunu da kaydet renin zaferile kurtulur. Bu sebeble AlBu suretle İngiliz kumandanlığı ev\clâ manlara karşı harbe devam, yani İngi cenubî Suriyeyi her taraftan saraıak yareleri, kıt'alarımıza devamlı muza harekâtın ehemmiyetini şu suretle te Derne, Gambut ve Capuzzo tayyare mey miş bulunalun. larüz ettirmektedir Uzlere yardım. Fr»»"••* hizmet etmek sür'atle isrilâya matuf askerî harekâta harette bulunmuşlardır. danlarına şiddetli hücumlar yapmışlarImparatorluktan aynlmış komşu müs demektir. «Biz Suriye üzerine yürümemiş ol. dır. Bingazi limanına da iki hücura ya140 Alman paratütçüsü esir edildi iptidar etmiş demektir. Humus hareketi lüman memleketlerin istiklâl ve istikbalKahire 9 (a.a.) Hür Fransız şark sa idik, Almanlar bu memleketi fev. pılmıştır. Dernede, büyük yangınlar çık lerine aid en samimî temennimiz ncden Halbuki neticede Almanya galib gele ise Şam, Beyrut ve Şam Trablusu bülradyosu, Suriyedeki harekât esnasında, kalâde bir tarzda tahkim edecekler, Kıb. mış ve infilâklar olmuştur. Asgarî iki ibaret olursa olsun yeni harbin bir saf cek olursa, de Gaulle'un düşüncelerine gelerinin şimale doğru ricat hat ve imaralarında bir Albay olmak üzere 140 rısı ele geçirecekler ve ağlebi ihtimal düşman tayyaresi yerde tahrib edilmişhası olarak ortaya çıkan Suriye işlerin tâbi olacak bir Fransa mahvolur. O hal kânlannı kesmek içindir. Cenubî SuriAlman paraşütçüsünün esir edildiğini Filistini de ayni vaziyete düşüreceKİer tir. Gambut tayyare meydanında büyük de herhangi derecesinde filî bir vaziyet de, Fransızlar için bugün bütün mesele yenin zaptmdan sonra şimalî Suriyeye di. Bu takdirde ise Mısır bile ehemmi bildirmektedir. hasar yapılmıştır. Bingazide, merkez almaktan uzak kalmakta devam edece hangi tarafın galib geleceğini kesürmek yürünecektir. yetli surette bir tehlikeye maruz kalatir. Buna ise, imkân olmadığından, MaBu radyonun ilâveten bildirdiğine gö :aktı. rıhtımında ve katedral rıhtımmda yan ğimiri söylemeğe hacet bile yoktur. Buna karşı Suriyedeki Fransız başkureşal Peten, Almanyayı kollamak, fakat mandanlığının elindcki ordu ile rnütere, mahallî halk, şimdiye kadar işgal egınlar çıkmış ve yangınları müteakıb inSuriyenin müttefikler tarafından işgali YUNUS NADİ İngiltere ve Amerikaya karşı harbctnıc cavizlere karşı muharebe ve müdafaa dilen Suriye mıntakalarında müttefik filâklar vukua gelmiştir. Türkiyenin cenahlarını muhafaza altına mek, hatta de Gaullc'le musademeden edeceği anlaşılıyor. Fakat Suriye ordulere hararetli bir hüsnü kabul göster. Avcılanmız, dün Libya üzerinde kelacak ve Türkiyenin Almanlara kariçtinab eylemek siyasetini takib etti. Bu sunun bu muharebe ve mücadeleyi ne mekte ve bu mmtakalardaki * Fransız şı asker geçmesine müsaade etmemek şif uçuşlanna faal surette devam emtişpolitika ustacadır; fakat sona kadar suretle ve ne derece bir fedakârlıkla kıt'aları, İngilterenin ve Hür Fransız. lerdir. Fakat düşmanla hiçbir temas hae hava üslerinden istifadelerine mey. pürüzsüz tatbikı pek güçtür. Nittkim kabul edeceği şu anda meçhulümüzdür. ların yanında çarpışmağa hazır bir vaMareşal Peten'in arzusuna rağmen. Mer Olabilir ki her tahmine rağmen iyi harziyette, intizam dahilinde geri çekilmek an bırakmamak hususlarında gösterdiği Diğer cephelerde kayda değer bir şey mukavemeti bir kat daha kuvvetlenditedir. selkebirde ve Dakarda musademeler ol beder ve olabilir ki sür'atle dağılır. Alyoktur. recektir.» muş ve şimdi Suriyede Vişi ile İngiltere manlann ne yapacaklarına gelince o da Müttefik kıt'aların miktan «News Chronicle» gazetesi şunu yazGeneral Cornwall Mısır e de Gaulle arasında muharebe bile şu anda bir meçhuldür. Fakat Suriyede Londra 9 (a.a.) Amerikan radyola maktadır: laşlamıştır. başkumandanı oldu rının Vişi'den alarak neşrettikleri hakülliyetli Alman uçak ve kara kuvvetle«Bizim kuvvstli müttefikimiz Türkiye Bu muharebelerin Vişi ile İngiltere rinin bulunmadığı meydandadır. Buna Londra 9 (a.a.) Harbiye Nezareti, berlere göre Suriyede ilerliyen Fransıze Filistin hududu arasında tehJikeli bir arasında resmen harb ilânuıa kadar ileri ağmen Almanlann Haleb, Hama ve General Marshall Cornwall'ın, Ortaşark İngiliz kıt'aları 20 bin kişi kadardır. geçid vardır ki, o d ı Suriy; idi. Eğer gidip gitmiyeceğini bilemeyiz; fakat İn lâzkiye bölgelerine hava yolile uçak ve başkumandanı General Wavell'in idaresi Müttefikler Fırat üzerinden fle Kıbns Almanlann eline geçseydi oraCBa? tarafı 1 tnd lahifede) gilizlerin Suriyeye karşı iki gün evvel altında, Mısırdaki İngiliz kıt'aları başilerleyorlar kara kuvvetleri göndermeleri mümkündan gelecek Alman ve İtalyan harb leaşlayan taarruzlan pek ciddidir ve an dür. Fakat görülüyor ki İngilizler, SuVişi 9 (a.a.) Iraktan gelen İngiliz vazımının Beyruta çıkarılması bir saat kumandanlığına tayin edildiğini bildir sa İngilterenin caniyane bir taarruzuna uğramıştır. Ve ahval ve şeraıtin mü cak ya Suriyenin müttefik İngiliz hür riye işinde Almanlara takaddüm etmişkıt'alarmın Frat vadisi üzerinden Suri meselesiydi. Meydana gelecek tehlike mektedir. saade ettiği nisbette ve her ncrede ta Fransız kuvvetleri tarafından işgali ve lerdir ve Almanlann bu vaziyette Suriyede ilerlemekte oldukları bildiriliyor. ler Filistini, Mısırı ve Basra körfezini arruza uğrarsa kendisini müdafaa eyleahud tecavüz eden kuvvetlerin geri a eyi kurtarmalan şimdilik kolay görunŞam üzerine yürüyüş lyni derecede alâkadar edecekti. Bu ha leb, Rayak ve Şam teyyare meydan'.amektedir. tılmasile bitebilecektir. memektedir. Vişi 9 (a.a.) İngilizler Suriyede üç ekât bu tehlikelerin önüne geçmiştir.» rile Mercium mevkiini bombardımana Fakat biz ikinci ihtimalin vuku bulaBerlinin siyasî mahfüleri şu muta'caSuriyede Alman aleyhdarhğı koldan taarruz ediyorlar. Taarmzlardan devam etmişlerdir. Oııların bu vaziyette yapabilecekleri dadır ki, Suriyeye karşı yapılan bu ta ağını zannetmiyoruz. Çünkü İngilizler «Taymis» gazetesinin Kahire muhabiikisi Derra ve Safedden mütemerkiz oiki şey vardır: Biri hemen Sollumdan Av tayyare kuvvetlerimiz Hurncane arruz bizzat İngilterenin tarihinde bile em Fransızlannkine üstün kara ve billarak Şam üzerine yapılmakta, üçüncü ri Suriye ahalisi arasında Alman alpyh tipinde üç tayyare düşürmüşlerdir. H^Mısıra taarruz ve diğeri Kıbrısı zapta darhğı hissiyatınm gittikçe artmakta ol va teşekküllerimiz, mevziî müdafaa kuv emsali görülmiyen yeni bir İngiKz hl hassa hava ve zırhh kuvvetler toplaya teşebbüstür. Her iki hareket ve bilhassa taarruz ise sahili takib etmektedir. ak taarruza başlamışlardır, hem de hür yanetidir. ingilizler Fransanın bugün yazmakta ve yazısına şöyîe de vetlerimizin çarpıştıkları düşman kuvŞimdi Surun şimalinde Litani nehri duğunu p malik olduğu vasıtalardan çok yüksek Fransız kuvvetleri onlarla berabe/dir. birincisi Suriye askeri harekâtına tesîr üzerinde, Mercium üzerinde Şeyhmes am etmektedir: vetlerine karşı müdahalelerde buluna vasıtalarla Fransız topraklarına tanrruz Bu sonıınculann İngilizlerle birlikte ol debilir. Fakat bu iki harekete başlayakinde ve Kuneytra civarında harbedil«Kahirede bir Arab membaından aldı rak tesirli bombardıman yapmış'ardır. etmekle Girid mağlubiyetini vicdansız malan Suriye harekâtına daha ziyade bilmek için Almanlann evvelden hazırmektedir. ğım haberlere göre, Şamın cenub tarafLübnan sahilleri yakınında deniz kuv ca telâfiye çalışıyorlar. İngiltere bu ha JU memleketi Almanlara karşı korumak lanmıs olmalan lâzımdır. Harekât hakkında malumat larında bulunan Dürzi kabileleri açık vetlerimizle düşmanın daha mühım bir reketi, iddia ettiği gibi Arab mılletl» karakterini vermekte ve bu sebeble SuH. E. ERKİLET Londra 9 (a.a.) Saiâhiyettar mah tan açığa İngiltere ve Hür Fransızlara deniz kuvveti arasında cereyan eden rini kurtarmak için de yapmıyor. lillerden bildirildiğine göre, Suriyedeki taraftar olduklarmı söylemektedirler. muharebede bir İngiliz destroyeri ağır Fransa şu anda Almanyanın Fransaaziyet hakkında Londraya gelen haber Diğer kabilelerin de buıılara uyması hasara uğratılmıştır. ya mukaddes bir hak olarak tanıdığı ler az çok muğlâk olmakta berdevamdır. ihtimal dahiündedir.» Askerî vazifelerine sadık olan kuv şeyi, yani topraklarını müdafaa ediyor. Fakat şu cihet malumdur ki müttefik vetlerimiz düşmanın adedce üstün ve Fransanın bu hareketi pekâlâ anlaşılır. Fransız gazetelerinin neşriyatı kuvvetler Derra'ya, Şamın 50 kilometre kuvvetli bir tarzda silâhlanmış kıt'aClermontFerrand 9 (a.a.) Ofi aBerlinde şu cihet kaydediliyor ki, İnkadar cenubu garbidinde Hermon dağı larma karşı sebatlı bir mukavemet İansına nazaran, Suriyeye yapılan tecagiliz haberlerinin hilâfına olarak tscaeteklerinde Merjuyum köyüne girmişgöstermektedir. vüz Fransız kıt'alarından ziyade İngilerdir. Müttefik kuvvetler, dün öğleden vüz Fransız matbuatında büyük bir infial uyandırmıştır. Ingilizlerin sahilden ihrac ettiği liz kıt'alan tarafından yapılmaVtadır. sonra sahilde Sur'a da girmişlerdir. Albay La Roque. «Le Journal» gazeaskerler esir edilmiş Salâhiyetli Alman mahfilleri, en ipÇarpışmalar olduğu hakkmdaki yegâ:esinde İngiltereye hücumlarda bulunaCBas tarafı 1 inci sahifede) Vişi 9 (a.a.) Ofi ajansmın verdiği tidaî ahlâk kanunlarma karşı yapılan bu e haberler, Fransız kaynaklarından (Baştarafı 1 inci sahifede) rak diyor ki: Nevyorktaki Fransız sefirinin yeni ihlâlin dünyada yapacağı aksi tebir habere göre İngiliz harb gemileri gelmektedir. Fakat müttefik kuvvetlerin zırı Lord Beaverbrook, Kanadaya hita«Biz Dominyonlardan farkı olmıya teessürü lazı mukavemetle karşılaştıklarında pek cak olan bir Fransa istemiyoruz. Verdun dün sabah Beyrutun cenubunda Lübnan sirlerin müşahedesi meraklı olacağı müben neşrettiği bir mesaj da, İngilterenin Vaşlngton 9 (a.a.) Fransanın Va istilâsı saatinin yaklaşmakta olduğunu z şüphe vardır. Maamafih bu mukave galibinin verdiği «hazır oU emrine müt sahillerinde bir noktaya seri ateşli tü taleasmdadır. feklerle mücehhez müfrezeler çıkarmışAlman mütareke komisyonunun Su ington büyük elçisi Haye bugün Ame söylemiş ve demiştir ki: metin kuvveti malum değildir. tefikan icabet etmek bizim için son şansFransız kaynaklaruıa göre, müttefik :ır. Bu emre itaat etmiyenler ezilmeli lardır. İhrac hareketini yapan İngüiz riyeye karşı yapılan taarruz üzerine ha •ika Hariciye Nazın Hull ile bir saat « ^ İstilâya ne zaman teşebbüs edilekuvvetleri bir zırhlı, iki kruvazör ve beş sıl olan vaziyetle meşgul olup olmadıörüşmüş ve Suriyeye tahrik olmakkuvvetler, dört istikametten, ezcümle, ceğini bilmiyorum, fakat muhakkak olan r.» torpido muhribinden mürekkebdir. ızın yapılan taarruzdan dolayı FTansız ğı sualini Alman Hariciye Nezareti cesahil boyunca, Rayaka doğru ve Iraktan bir şey vardır, o da muharebe saatinin L'Effort gazetesi de İngilterenin Muiîerlemektedir. İhrac edilen kuvvetlerin hemen esir vabsız bırakmıştır. Keza Türkiyenin va milletinin infialini bildirmiştir. yaklaştığıdır. Her er. bütün şiddet ve sul petroUarını korumak istediğini, bilAmerikada akbler Londrada, bu Fransız haberlerinin hassa Giridin işgalinden sonra, İngiliz alındığını söyliyen Ofi ajansı Suriyedeki ziyetine dair sorulan sual de cevabsız azmile mukavemete hazır, yerine ko . kalmıştır. Londra 9 (a.a.) Vaşingtondan gelen bittabi birer tecrübe balonunu teşkil et İmparatorluğunun büyük bir tehükeye askerî vaziyet hakkında diyor ki: mılmalıdır. Her top ve her tank sefer. haberler, Suriye hâdiseleri karşısmdaki tiği tebarüz ettirilmektedir. Vişi kıt'aları. maruz kaldıSını, Suriyeye karşı yapılan Alman radyosunun notu «İngilizler ve de Gaulle taraftarı kuvber bir halde bulunmalıdır. Her tayyare, Amerikan aksülâmelinin lehte ve müsabittabi müttefik kollarından bir veya teşebbüsün bu tehlikenin önüne geç vetli mâfrezeler topçunun yardımile SuParis 9 (a.a.) Alman radyosu, Suriuçmağa hazır olmahdır. Çünkü burada, d bir aksülâmel olduğunu bildirmekte. ikisile temas tesis etmişlerdir ve başka meğe matuf olduğunu kaydederek diyor riye hududundan Şama giden yold^n ye meselesi hakkında demiştir ki: az zaman sonra, hürriyetlerimiz ve hadir. kollar olup olmadığını, eğer varsa bunilerlemeğe gayret ediyorlar. Misli gö«Sabık müttefikler arasında bizi doğyatımız için çarpışmayı beklemeliyiz ve Vaşington hükumet mahfillerindeki ların hangi istikametlerden geldiğini öğ«Fransa, eski müttefikinin vaziyetin rüimemiş bir hücum karşısında gafil rudan doğruya alâkadar etmiyen anlaş. bugün gelince, kendi müdafaamız için kanaat, İngiliz kıt'alarmın Suriyeye gienmek istemektedirler. den İstifade ederek imparatorluğunu e avlanmıyan kıt'alarımız cesaretle vazi mazlığa pasif seyirci olarak bakmakta. eslâha imali kudretimizde tabiatile geişlerinin, şahsî müdafaa sebebleri dolaBütün Almanlann halen Suriyeyi ter linden almaya çalışacağuıa inanmak is felerini yapmaktadırlar.» yız.» niş bir fasıla kaydedilecektir. ısile tamamile haklı olduğu merkezinketmiş ve orada yalnız harab dört tay ;emiyor.» Italyanların resmî noktai nazan dedir. Hükumet mahfilleri, İngilizlerin Fransız memurlar müttefiklerle İngiliz milleti, bu muharebeye kat'iyyare bırakmış olduklarına dair Fransıznasılmış ? yen tereddüd ve yahud teessüf zihniyeişbirliği yapıyorlar e Hür Fransızlann bu hareketini İnar ve Almanlar tarafından neşredilen lar. Dürziler harbcu bir ırka mensubRoma 9 (a.a.) D. N. B. Salâhiyet giliz askeri inisiyativinin ilk tezahürü tile girmiyor. Biz, bu muharebeye şevkle Kahire 9 (a.a.) Suriyenin müttefik haberler garibdir. Bu hususta şu cihet durlar ve mükemmel askerdirler. kuvvetler tarafından işgal edilmiş olan tar Roma mahfillerinde bildirildiğine larak selâmlamakta ve bunun muvaffa ve dilimizi konuşanlarm hepsinin tasvib hatırlanmahdır ki Almanlar, memleketi Vişinin verdiçi malumat kısımlarındaki Fransız memurları, ınüt göre, İtalya, İngiliz kıt'alannın Suriyeye kiyetle tetevvüç edeceği ümidini izhar ettiği bir dava için darbe indirmekle isyan ettirmek için Iraka girdikten songirmesine karşı çok derin bir alâka gös. eylemektedir. Vişi 9 (a.a.) Havas Ofı ajansı mes'ud bir halde giriyoruz. tefikierle işbirliği yapmaktadırlar. ra, isyanı lüzumu kadar fazlalaştıramıtermekle beraber, bu hususta çok bübildiriyor: Fakat, sizlerden çok şeyler bekliyo yacaklarını görür görmez derhal hareSuriyede harbeden kıtaat yük bir ihtiyarkârlık muhafaza etmekDün Suriye hududunu geçen İngiliz Tramvaya binerken ruz. Mücadeleye lüzumlu aletlere, tankketlerini bildirmişler ve Irakh asileri feKudüs 9 (a.a.) Röyter ajansının tedir. Şimdiye kadar, neticesini bekle e Dö Golcü kıt'alar bueün, 9 haziran Şişlide oturan Hatice adında bir ka lara, gemilere, tayyarelere, endüstrimi. na vazivette bırakmışlardır. Binnetice, Suriye Filistin hududunda bulunan mek icab eden askeri harekâtın bahis öğleden sonra taarruzlan şiddetlendirdm, Harbiye tramvay durak yerinden zin mvıharebe hattımıza verebileceği her eğer Almanlann Suriyeyi terkettikleri hususî muhabiri bildiriyor: mevzuu olduğu hatırlatılmaktadır. İtalmişlerdir. hakkmdaki Alman ve Fransız kaynaklı Şimdi Almanlar Libyadan 12 adaya yanın resmî noktai nazarma göre, Suri 125 numaralı tramvaya binmek ister şeye ihtiyacımız vardır. Bize verebileceCebelidürüz ile Haoran dağları aradüş ğiniz tmtün kudret, ihtiyaçlarımızı te haberler doğru ise, Almanlann iyi bir kadar uzanan surları arkasında kuvvetle yedeki Fransız kıt'aları. İngiliz kıt'ala ken muvazenesini kaybederek sındaki mmtakada bu taarruzlar bümüş, muhtelif yerlerinden yaralan cavüz etmiyecektir. Tankları ve tayyamüttefik oldukları söylenemez. yerleştikleri ve Süveyş kanahnı ciddî bir rmın istüâsını geri püskürtmektedir. Suük nispette tankları ihtiva eden mühim Vişi'den bildirildiğine göre, gemiler, kuvvetlerle yapılmıştır. Setir cüzütam tehdid altına aldıkları için Geperal riyedeki vaziyetin müstakbel inkişafı mıştır. Hatice, kazayı müteakıb Şişli releri ödemek için paraya, bunları kulEtfal hastanesinde tedavi altına alın lanmak için insanlara, bir sene evvel sahile İngiliz kıt'alan ihrac etmişler, fa lanmız topçu ve hava kuvvetlerimırin Wavell, Suriye tayyare meydanlarile H beklenmelidir. mıştır. muvaffakiyetle İngilterenin müdafaa kat bu kıt'alar esir edilmişlerdir. Lon muzaheretile toprağı karış karış müda manların Almanlar tarafından şarka olunduğu muharebeye iştirak için 2ön tçki âleminde dra salâhiyettar mahfillerinde, sahi! bo aa etmişler ve düşmana ciddî zayiat yapılacak bir ileri hareketinde köprü oÇocuğa çarpan bisiklet yunca herhangi bir ihrac yapıldığı hak /erdirmişlerdir. Oldukça zırhh araba da larak kullanılmasından evvel Suriyeyi Silivrikapıda Beyçayır sokağı 24 nu derdiğiniz erlere benzer erlere ihtiya Samatyada Altımermer mahallesinde kontrolu altına almak üzere harekete Hattat sokağında 49 numaralı evde o marada oturan barsakçı Ali, ayni evde cımız vardır. Bu. İngiliz milletinin gakında haber ahnmamış olduğu kaydedil tahrib edilmiştir. lib gelmek ve yahud ölmek niyetile gimektedir. Lübnanın sahil mıntakasında düşma geçmeğe karar vermiştir. İngiliz. Avus turan Halid, bisikletle Küçükçamlıca oturan kaymbiraderi Saimle birlikte Suriyeli Arahlann aksülâmelinin ne nın süvari ve zırhlı cüzütamUn Litjnl tralyalı, Hindli ve Fransız kuvvstleri da gezerken ayni semtte oturan beş yaptıkları bir içki âlemi esnasında ara veceği bir muharebedir. Ricat yoktur. olacağını sarih surette söylemek için va nehrinin cenubuna atmıştır. Muharebe Suriye harekâtına iştirak etmektedir. yaşlannda Galibe çarparak muhtelif larında kavga çıkmış, Ali. Saimi bıGarb ufkunu gözlüyoruz, gemileri sebebiyet çakla ağır surette yaralamıştır. kit daha erkendir. Fakat şu cihet ma umumî Litani Mercium Kuneytra Avustralyalıların bir kısmı Yunanistan yerlerinden yaralanmasma bekliyoruz ve Kanada dominyonunun Hâdiseyi müteakıb Ali yakalanmış umdur ki Cebeli Düruz mıntakasında Şeyhmeskin hattı üzerinde çetin bir da ve garb çölünde harbetmiş kıt'alar vermiştir. muazzam kaynakları ile fabrikalannda Galib, Nümune hastanesine kaldınl Saim Cerrahpaşa hastanesine kaldırıldır. Diğer bir kısmı da Avustralyadan oturan Dürziler, çok Fransız aleyhtan arzda devam etmektedir. yaptığı her şeye ümidle bakıyoruz.> mıştıc. mış, suçlu yakalanmıştır. dır ve İngiltereye karşı teveccühkârdırMünferid uçari İngiliz tayyareleri, Ha yeni gelmiştir. jiuriye harbî Müttefikler 4 koldan ilerliyorlar Fransız ordusu Suriyedeki terketti SURİYE NESELESİ (Başmakaleden devam) edeceği bütün dünyada ehemmijetle ta kib olunacaktır. Meselenin Mihver muhitlerinde icr, etmiş olacağı tesirler de vardır ki bun ların tecelli şekilleri de zamanla anlaşı lacaktır. Giridden sonra Suriye mesele sinin kendiliğindeıı ufukta belirmiş ol duğu ve Irak isyanile Suriyeden geçen Alman tayyarelerinin vaziyeti sadece tacil etmiş bulunduğu malumdur. Girid den sonra Mihverin hedefi Mısır ve Sü veyştir. Bu hedefe Suriyesiz de gidilebi lir, Suriye ile de gitmeğe çalışılabilir. Bütün bu hâdiseler içinde Suriye va ziyetinin Türkiye için haiz olduğu ehemmiyet, cenub hududumuz ilerisin deki bu ulkenin hakikaten hürriyct ve istiklâline kavuşabilmesi keyfiyetidir. Fransa. Mîlletler Cemiyetinden aldığı vekâlete istinaden nihayet bu neticeyi temin etmek vazifesile Suriyede idi. Fransa bu vazifesini ifa etmemiş olduktan sonra dün Amiral Darlan'ı hâlâ Ki likyayı hatırlayan bir emperyalist halinde gördük ve Mareşal Pcten'in Suriyed ecdad yadigarı vatan parçalarının müdafaasından bahsettiğini işittik. Hangi ecdad yadigarı muhterem Mareşal? Emperyalist zihniyet Suriye ve Lübnanda oturan insanların hukukunu bu kadar mı unutturuyor? Askeri vaxiyet Suriye harekâtı 30 60 bin arasında tahmin ediliyor Vişi hükumeti, General Dentz'e Haleb bölgesinin Alman idaresine terkini bildirmiş İngiliz taarruzlan pek ciddidir ve Suriyenin müttefikler tarafından işgal edilrnesi daha muhtemeldir ALMANYA Suriyeye taarmzu vicdansızca bir hareket sayıyor VİŞİ HÜKÛMETİ İngiltereyi protesto etti Britanyayı yaklaşmış istilâ teşebbüsü