20 Mayıs 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

20 Mayıs 1941 CUMKÜRJYET 19 Mayıs Stadında Millî Şefin huzurile yapılan büyük şenlik (Baş tarafı 1 ind sahifede) olan merasimi görmek İçin 19 Mayıs stadyomunu ve civaruu ve yolları doldurmuş bulunuyordu. ki atlet tarafından taşınıyor, bunu diğer atletler takib ediyordu. Manzara çok ulviydi. Ölmez Atatürkün aziz arkadaşı Büyıik İnönurıün de heyecan içinde bulunduğu seziiiyordu. 16 mayıs saat 36 da Samsundan teslim alınarak geceli ve gündüzlü bir yürüyüş le elden eîe geçirilerek Ankaraya kadar ulaşan ba^rağm bir tarafında «Ebed Şeften MİJî Şefe» ibaresi yazıh idi, diğer tarafında da (19 mayıs 1919 19 mayıs 1941) »arıh'.erli vardı. Bayrağı taçıyan gsnc sporcu şeref tribününe çıkarak bu kıvmetü vediayı bizzat Millî Şefimize takdim etti. Millî Şefimiz bayrağı gencin elinden alarak mahiazası^.dan çıkarıp halka gösterdiği zaman 19 mayıs stadı aîkış tufanlarile sarsıhyordu. Bundan sonra hep bü likte genclik marşı sövlendi. Talebtler beden terbiyesi harekeferi yaptıîar. Büyük bir zevk ve heyecanla takib edilen merasim pek muntazam bir şekilde snat 13 e kadar devarn etti. Spor ve ger.c'.ik bayramı dolajnsile ; gece şehirde tenv rat yapıldı ve Ankaralılar g«ç vakte kadsr caddeleri ve meydanları doldurarak neşe içinde bayratnı kutluladılnr. ! | Atanın kabrinde Saat 8,30 da talebelerden seçilmiş bir heyet bütün Türk milletinin tek bir kalb halinde teveccüh ettiği Atatürkün muvakkat kabrini ziyaret ederek Ebedî Şefin manevî huzurunda tazimle eğilmis ve kabre bir buket koymuştur. Stadda Şehir, dünden itibaren bayraklarla süslenmiş, caddelere, meydanlara bandlar gerilmiş, vecizeler asılmış, her taraf süslenmişti. Sabahın ilk işıklarile birlikte 19 Mayıs stadyomuna giden büyün yollar erkenden yola çıkan kafilelerle dolmuştu. Stadın bütün tribünlerinde bir an içinde yer kalmadı, binlerce kişi sahanın kenarmda yer almağa mecbur oldular. Bu suretle otuz bine yakın Ankaralı merasimde hazır bulundu. fBas tarafj 1 ınd sahifede vuku bulmaktadır. Esir miktarının yed: bin kişi olacağı tahmin edilmektedir, Muazzam miktarda top ve malzeme de iğtinam edilecektir. Bundan başka, müstacel talebi üzerine, Dük d'Aosta'nın, refskatinde General Rezzani ve genelkurmayının bütün subaylan bulunduğu halde yarın öfıe üzeri teslim olması takarrür «t miştir. Sndan müdafaa kuvveti cüzütamları Habeş vatanperverlerinin muzaheretile, Gondar bölgesinde mühim bir mevziı zaptetmiş ve düsmana çok zayiat verdirmiştir. Harekât, şayanı memnuniye bir tarzda devam etmektedir. Cenub mmtaka:annda, kıt'alarımız 16 mayısta Sciasciamanna nın elli kilometre cenubunda mühim bir demiryolu iltisak nok^ası olan Daile'}! ztptetmiştir. Muvîffakiyetle letevvuc eden bu hareket neü.esinde, ıkisi albay ve bir miktarı kurmay subayı olmak üzere 800 esir aldık ve iki top ve iki zırhlı otomobil iğtiram ettik. Diğer böl^elerde. şiddetli yağmurlara rağmen umumî ileri hareketimiz devam etmektedir. İngiliz ordusu AmbaAlagi'de Cenubda da bir yer alındı Mairobi 19 (a P.) Resmen bildiriîdiğine göre, Habeşistanda Sciasciam ma.ına'rjin takriben 50 kilometre cenubunda mühim bir ycl iltisak nokUsı teşkil eden Dalle, İngiliz kıt'alan tarafından zaptedilmiştir. Millî Şef ve hükumet erkânı geliyorlar Millî Şefimiz İsmet İnönü, Meclis Reisi Abdülhalik Renda, Başvekil Doktor Refik Saydam, bütün vekiller, Beden Terbiyesi Genel Direktörü merasimi takib etmek üzere şeref tribününde yer alraışlardı. Millî Şefimizin, stadı şereflendirmeleri şiddetli alkışlarla ve tezahüratla karşılandı. Merasime saat onda İstiklâl marşile ve Ankaradaki mekteblerden merasime girenlerin ve beden terbiyesi mükelleflerinin geçid resmile başlandı. Geçid resmini, Maarif Vekili Hasan Âli Yüeelin çok heyecanlı ve veciz nutku takib etti. Bundan sonra hep birlikte Ebedî Şefimizin çok sevdiği (Dağ başıtu duman almış) şarkısı söylendi. Millî Şef gencleri tebrik ettî Ankara 19 (a a.'' 19 mayıs stadyomunu şereflendircn Millî Şef mekteblilerin ve beden terbiyesi mükelleflerinin yaptıkları hareketleri yakm bir alâka ile takib buyıırmuşlar. sporumuzda ve atletkrde pörülen ilerilemeden mem nun olmusrular ve bu münasebetle Harb Okulu müdürünü, Beden Terbiyesi Reis ve mualllmlennı tebrik etmişlerdir. İtalyan tebliğintn rtiraflan Roma 19 (a.a.) İtaJyan ordulan umumî karargâhının 34& numaralı tebliği: Şimalt Afrikada düşmanın Tobruk ceph^sindeki bazı tearruz teşebbüsleri, daha başlar başlamaz kırılmıştır. Egede düşman tayyaıeleri sabahleyin erkenden Rodos adası uzerinde uçmuşlar ve birkaç bonıba atmışlarsa da birguna hasar ika edememişlerdir. Şarkî Afrikada AmbaAlagi garnizonu, her türlü irnkînıı» fevkinde bir mukaver.ıet gösterdıkten soııra yiyecek ve içecekten ve ysrahlaıı tedavi etmek imkânından rr.ahrum kalmış olduğundan kendisine muharebeyi tati) etmek emri verilmiştır. AmbaAjagi muharebesi esnasında AmbaAlagi karabinyerleri grupu, Ardiü teselli bölüğü, Savoı hambaracılan 81 inci fırkasımn havan topçu bölüğü, Savoi hambaracıları. 10 uncu alayının mltralyöz taburu, Savoi hambaracıları 60 ncı topçu aiayının ikinci ve üçüncü gruplsn, 75 milimetrelik 24 üncü topçu grupile 43 üncü müstemleke topçu grupu bilhassa temayüz etmişlerdir. Düşman, askerlerimizin kıymetini tebcil maksadile zabitierin tabancalarını bırakmış ve garnızonumuzun Amba Alagi istihkâmından çıkarken bir geçid resmi yapmasını ve İngiliz müfrezeleriııin kendilerine selâra durmalarıru karar altına almıştır. DSk d'Aosta da kıtaaünın akıbetlit «ğramıştır. Djimma ve Gor.dar mıntakalamuia mukavemet devam etmektedir. Yurdun her tarafında bayram Atatürkün sembolü Millî Şefimizin elinde Saat 11 olmuştu. Maraton kulesi altındaki kapıdan Ankara atletleri göründü. Ve şiddetli bir alkış tufanı yükseldi. Türk gencliğinin Büyük Kurtarıcı Atatürkün bir sembolü olmak üzere Millî Şefe getirdikleri bayrak en önde Ankara 19 (a.a.) Yurdun her tarafından aldığmuz telgraflar, 19 mayıs genclik ve spor bayrrmınm her tarafta en içt<?n tezahüratla kutlulandığım bildirmektedir. Yap'lan törenlerde bütün milletçe Edebî Şef Aia'ürkün hatırası tebcil edilmiş ve Millî Ş^f İnönüne karşı sevgi ve sarsılmpz baglılık duygulan izhar ve teyid okmmuştur. Garbdan Şarka (Başmakaleden devam") Çunking 19 (s.a.) Çin hükumetinin rilmek ve Girid haric Yunan adalaresm: gazetesi olan Central Dail News'in ıına geçirilmek sureüle. Balkanlar harbi bittiktcn sonra İn verdiği bir habere göre Çin ve Sovyet gilizier oradan çektikleri kuvvetlerini makamları iki hükumet arasında mevjBsmen Giride ve büyük kısmmı tek j u d mübadeîe einlaşmasmın temdidi için rar Mısıra götürdükleri gibi Filistinde jesas .itibanle anlaşmıçlardır. Malum ölğu veçhile bu anlaşma Sovyetler de bir ordu, teşkiline başladılar. Alrtaa J İtalyan kuvvetleri Mısırın gar Birliğinin göndereceği silâh ve mühimbında bulunuj orlar. mat mukabilinde Çinin maden ve sair Arayerde şu hâdiseler zuhur etti: ham maddeler vermesini derpiş eyle a Irak meselesi: Burada tahassul mektedir. eden ufak harb cephesi Alman teşvikJaponlar Şansî harbinde muvaflerile teyid ediliyor. b Fransa ile Almanya arasındaki fakiyet iddia ediyorlar anlaşma: Bunun ancak bundan sonra Tokyo J9 (a.a.) Japcniar, Honan'la tavazzuh edecek neticelerine intizar oluŞansi arasında hudud uzerinde büyük nuyor. kazanmışlardır. Bir c Alman tayyarelerinin geçişleri bir muvaffakıyet Japon tebliğinde bildiriîdiğine göre 10 münasebetile tahassul eden Suriye vaziyeti. Fransız kumandam burada bir bhıden fazla Çin esiri alınmıştır. müdafaa cephesi kurmak azminde olBunlar arasında 2 kurmay subayı varâuğunu ilân eylemektedir. dır. Bu son vaziyetlerin her biri bir çıGene bu tebliğe göre Çinliler 33 bin banbaşı olmakla beraber kendi başlarına maktul vermişlerdir. 8 inci Çin ordusuAkdeniz ve Ortaşark meselesini ballenun kumandan vekili General Kaoşodecek unsurlar değildir. Binaenaleyh Mihverin Akdenu meselesini balletmek tung maktuUer arasında bulunmaktaiçin tasarladığı esas plânın inkişafını dır. Bir Jqpon hava tebliği de Japon bombeklemek lâzım geliyor. Bu işin dügümıi ise, bizim gbrdüğümüze göre, Al bardıman tayyarelerinin. Şansi mahallî m n Fransız anlaşmasındadır. hükumetinin merkezi bulunan Sian üzeMihverin tasavvurunda Alman Fran rine şiddetli akınlar yaptıklarını ve busız anlaşması Akdeniz meselesinin hal rada kışlalaria sair askerî hedeflerin linde temeltaşı vazifesi görecek yeni bir bombardıman edildjğinj bildirmektedir. harb başlangıcı olarak mevki almıştır benilebilir. Mihver hesabına Akdeniz meselesini halletmek için bu grupun iki noktaya muvaüakiyetle hâkim olması lâzım geUr: Ottawa 19 (a.a.) Kanada mühimOrtaşarkta Süveyş kanalına, Garbî Akdenizde Cebelüttarık kapı mat ve levazıra nazırı Montreal"da cCanadian Pacific Failvay» kumpanyası ına. Fransız Alman anlaşması bu iki fabrikalarında halen İmal edilmekte onoktada her ikisi istikametinde yapı lan 300 ağır tankm geiecek hafta teslim lacak Mihver harekctlerini nıümkün kı edileceğini söyiemiştir. lar. Cebelüttarık işi belki biraz uzayabilir. Fakat Süveyş üzerine tevcih edi tikten sonra Hind denizine kadar uzalen ikinci Mihver taarruzunu bu anlaş nır. maya istinaden bir an evvel, emniyetle Saniyen, hatta İspanyanın muvafakat ve sür'atle takviye etmek mümkün far etmemesi takdirinde dahi gene şimali zolunur. Hiç obnazsa Mihver bunu böyle Afrika Fransasından istifade olunmak tasavvur ediyor. suretile Cebelüttarık boğanna. ki buNasü? Anlaşmada Fransa tarafından Alman nun neticesi de Afrikanın bütün garb yaya yapılmasına muvafakat olunan ko Atlantik sahillerine yayilır. Bellibaşlı ilk iş Mısır ve Süvejştir, layhkların tafsilâtı malum olmadığı için doğru olarak Mihverin nelerden istifade ve işte bu seferin Mihverce tasav\ur 1 ederek hangi yollardan yürüyeceğini bil edilen yürütülmesi şekh de artık taayyün etmiş gibidir: Şimdi yapılmakta miyoruz. Fakat şimali Afrikadaki Fransız üslerinden istifade olunacağı muhak olan hareket şeklini takviye edecek yekak gibidir. Eğer Fransızlar Almanların ni kolaylıklarla garbdan şarka doğıu, meselâ Tunustaki Bizerte liman ve müs yani Trablusgarb Libya yolile Mısır tahkem mevkiini kullanmasma muva ve Süveyş üzerine . fakat etmişlerse bu bile Avrupadan AfFransanm bn işe filî muzaheretini rikaya geçirilecek asker ve malzcmenin ilâve etmesi ihtimal haricinde değildir. kolayhkla ve sür'atle sevklerini temine Ahlâkî bakımdan izahı zor bir ke>fıyarar. yet olduğu için Fransa İngiltere aleyBu takdirde Fransa, galib Alraanya hinde hareket etmek kararından uzak ile birlikte İngiltereye karşı silâhlı çarbulunduğunu söylemekte ise de rutupışnıaya siirüklenmeyi de göze almış lan yol bu sözlerle hafifletilemiyecek demek olur ki bn harbin en feci ve surette ağırdır. en ehemmiyetli safhasını bu rezalet teşBöylelikle bu yeni dünya harbi en kil edecektir. Fransa Almanyaya karşı mağlub olduktan sonra İngiltere>e karşı kanşık şeklini ve en uraumî mahi^eharbe girişmek veya harbe girmeğe nıu tini almış olacak. çünkü bunun nctiadil bir yol tutmakla bütün varlığını resi olarak Amerika da Fransaya karşı tehlikeye atan bir maceraya süriiklenî çok sarih surette aleyhtar filî husumet yor demektir. Buna hayret etmemek vaziyeti alacaktır. Bunlar Mihverin plânlan. Muvafiakie.dc değildir. Meselenin bu safhaları nasıl inkişaf yet ihtimali büyük olmak için takviedeıse etsin, anlaşılan hakikat şudur ki yesine azamî surette çalışılan plânlar Akdenize müteveccih Mihver plânı FranAngloSaksonlardaki aksülâmel çok sız Alman anlaşmasına istinaden garb şiddetlidir. Tabiî onların da buna kardan şarka yapılacaktır: şılık plânlan vardır, ve daha da olaEvvelâ şimali Fransız Afrikasındaıı is caktır. tifade olunarak Süveyş üzerine, ki buYUNUS NADİ neticeleri Ortaşarkı da ihüva et 4 Çine Sovyet yardıtnı devam edecek Alman tebliği Berlin 19 (a.a.) Alman. resml tebliği: Girid adasında Suda limanında, savaş ve stuka tayyareleri, tam isabet kaydedilen York sınıfmdan bir kruvazörü ve iki destroyeri hasara uğratmışlardır. İki küçük ticaret gemisi batırılmıştır. Bundan başka, birisi petrol gemisi olmak üzere altı büyük ticaret vapuru o derece ciddî hasara uğraülmıştır ki bunarın arasında yeni kayıblar olduğu tahmin edilebllir. Alman avcı tayyareleri, Girid adası tayya r e meydanlannda pister uzerinde yedi İngiliz tayyaresi tahrib etmişler ve bir hava muharebesinde Hurricane tipinde bir İngiliz avcı tayyaresini düşürmüşlerdir. Şlmalî Afrikada, Alman Afrika koordusuna mensub keşif müfrezeleri, mahallî bir hücum yapmış ve bir mikar düşman askeri esir almıştır. Mısır hududunda vaziyet Kanadada 300 ağır tank yapıidı Londra 19 (a.a.) AmbaAlaginin şgali ve Dük d'Aosta kıt'alarının teslim olması birçok İngiliz, cenub Afrikası ve yerli kıt'alarının serbest kalmasıru intac edecektir. 35 bin kadar İtalyanla 36 bin kadar yerlinin muhtelif Habeş bölgelerindeki mukavemeti hiç şüphesiz bu bölgede ıümkün olduğu kadar fazla İngiliz askeri tutmakta ve buna binaen de ingiliz kuvvetleri harekâtı tesri etmektedirler. Libyada fırünaya takaddüm eden sükunet vardır. Sollumun İngilizlerin veya Almanların elinde bulunması mahdud bir ehemmiyeti haizdir. İngiliz kuvvetlerinin bu bölgedeki vazifesi şudur: 1 Bir mukabil taarruz hazırlamak, 2 Almanlan Mısıra karşı kütle halinde bir taarruz yapmaktan menetmek. Prograrrun ikinci kısmı iyi neticeler ermektedir. Zira Tobruktaki ve Sollum önündeki Avustralya kıt'aları ve İngiliz tâyyareleri düşmanı mütemadiyen hırpalamakta ve umumî taarruza mukaddime teşkil edebilecek olan tahaşşüdlere mâni olmağa çalışmaktadırlar. fBas tarafı 1 ind sahifede) Muhtelif kuturdaki su borulannm 1mali için bususi bir şubenin açılması da kararlaştırılmıştır. Diğer taraftan ögren. diglme jörp Rizede bir tel fabrikası da kurulacaktır Hükumetlmizin bu sahada aimış olduğu tedbirler neticesinde ha nçten mübayaa edilen demir ve çellk mamulâtı miktar ve kıymet itibarile azrlmış ve ehemmiyetli bir döviz tasar. rufuna imk&n nasıl olmuştur. Karabük dPmir ve çelik fabrikalarının tevsii ve usta ile 'îstabaşıları kadrolannın arttırıl n.ası dolayısile son zamanlarda fabrika. larda 1070 Türk teknisyenl çalıştmlmaktadır. Demlr ve çelik sanayiimizin iptidal maddesini teşkil eden demlr cevhert ya. taklarımızdan Divrik madenlerinde istihsalatın h ş aylannda tatil edlhnesine rağmen 1940 yılında 130337 ton demir cevherl PIÖP edilmiştlr M, bv mıktarın 61239 tonu Karabük demir ve çelik fabrikalarına imrar olurunuştur. Karabiik f abrikası (Bas tarafj 1 ind sahifede) fBas tarafı 1 ind sahifede) tün azamet ve haşmetile, yaşamaktadır di tekıar ediyorum. Fabrikalarımızın büyük meydanı çepeçevre sarmıştı. Save yaşayacaktır. imal ertisn v 9 miktan durmadan artan at 9,30 d«i mektebler, mükellefler vı Dunyanm en buhranlı günlerinde Türmalzemenin or.lsrı bek'.ij enlerin eline sporcular evvelce tespit edilmiş olan kiyeye sulh ve saadet seneleri yaşatan geçmesmı tem.n ttmek çarelerini bula yerlerini almışlardı. Abidenin etrafm Cumhuriyet idaresi ve onun başmda cağız. da yer almış olan bu gencler tertemiz bulunan Millî Şefimiz kahraman asker Mihver devlttlerinin başlıca maksad kıyafetlerile meydana büsbütün başk ve büyük devlet adarm İsmet İnönü, ları dünyaya hakim olabiimek için ev bir manzara vermişlerdi. bütün milletle beraber, ey gencler, size Saat 10 da Vali ve Belediye Reisi Dr. güveniyor! velâ denizlere h^l m clmaktır. Dünyada hakka karsı göstenien istihfafa bir niha Lutfi Kırdar, beraberinde Kor KumanGene mektebliler! Dimağlan bilgi ışıyet verirsek yak'nda etrafımızın müte dam İshak Avni Akdağ, Parti Relsi Re ğile, bedenleri sıhhat ve kuv\etle, ruhca^izierle sanidığıru göreceğimiz gib: şad Mİmaroğlu, Halkevleri mümessilleri, ları yılmaz bir enerji ile dolu Türk üstün bir kuvveıe karşı bilfiil yalnız Maarif Müdürü ve Beden Terbiyesi Di gencleri! 19 mayıs, sizin hamle, hayat, başım'za harbetmek mecburiyetinde ka rektörü olduğu halde meydanda yer hareket ve ümid gününüzdür. Ruhlannalan gencleri teftiş etmiş ve bayramla daki iman, azim ve irade meşalesini 19 lacağız. rını tebrik etmiştir. Gencler bu tebrik mayısm büyük ateşinden yakarak istikSulh prensipleri bakkında ilk mühim lere «Sağ ol» diye cevab vermişlerdir. bale doğru ilerleyen Türk nesilleri, dünbeyanaü yapan Hull, demiştir ki: Bundan sonra Vilâyet ve Belediye, C, 1 Azamî derecede ieriye götü Halk Partisi, Halkevi, mükellefler, okul yanın en buhranlı günlerinde, Türk vatanunn masuniyet ve istiklâli hakkında Hür Fransızlar, tngilterenin rülmüş b:r miî'iyetperverliğin ticarete lar ve sporcular namına abideye birer en büyük teminat olarak İnönünün göshareketini tasvib ediyorlar müfrit tahdidt tahmil etmesine müsa çelenk konmuş ve gencler hep bir aterdiği yeni şeref yollannda yürümeğe Sudney 19 (a.a.) Avustralyadakl ade etmemelHir. ğızdan müzikle beraber İstiklâl marşm hazır bulunuyorlar. hür Fransızlar şefi İngilterenin Viş: 2 Bcvnelmile! ticaretin inkişaf ede söylerlerken şanh Türk bayrağı direğe Cumhuriyetinıizin banisi, Ebedî Şehükumetıne karşı yapacağı askerî, bahr: çekilmistir. fimiz Atatürkün mukaddes hatırası öve iktısadî her hareketi tasvib ettiğini bilmesi için beynplmüel ticarî münasebetltrde fark gözetmemek bir kaide Bu merasimi müteakıb Vali ve Bele nünde tazimle eğilirken, onun bıraktıği beyan etmiştir. diye Reisi Dr. Lutfi Kırdar, kürsüye emaneti hiç bir sarsıntıya uğratmaclan olmahdır. De Gaulle taraftarlan Fransada geierek aşağıdaki nutku söylemiştir: ılelebed yükseltmeğe karar vermiş oian 3 Ham maddeler VP ticarî emtia isidam ediliyor « Aziz ve muhterem vatandaşlar. İnönü çocuklarını sevgi ile selâmlayoBern 19 (A.A.) Vişi'den alınan bir tisnasız bütün milletler tarafından temin gene mektebliler, güzel İstanbulun sayrum.» Habere göre General de Gaulle taraf edüebilmelidır. gı değer halkı: Valinin sık sık alkışlarla kesilen nut4 Ticarî eratia alışverişine aid beytarlanna çok ağur cezalar verilmiştir. Bu gün burada baştanbaşa şeref ve kunu müteakıb mektebler namına MuClermont I'errand askerî mahkemesi nelmilel anlaşmalar müstehlik memleket hamaset destanlarile dolu olan Türk allim Mektebinin bu sene mezunlannnin üç küçök zabiti idama, 17 küçük leri ve bu mem'cketler ahalisini himaye tarihinin büyük günlerinden birini kut dan Necibe Uğuray bir hitabede bulunzabit de 10 senedtn müebbed küreğe edecek şekilde tanzlm ediimelidirler. lulayoruz. 19 mayıs gerçi bir muhare muştur. Gene hatib sözlerine şöyle baş5 Beynelmilel ma'î müesseselerin benin yıldönümü, bir zafer günü, bir lamıştır: kadar giden cezalara mahkum ettiği nizamnampleri ve malî snlaşmalar esaslı kahramanın doğumu veya buna benzer söylenmektedir. « Asırlarca Osmanlı saltanatının esaAlmanya 100 bin Fransız esirini teşehoüslere ve bütün memleketlerde bu bir hâdisenin vuku bulduğu bir gün reti altında ezilen Türk milleti, nihayei tesebbüs'erin devamlı inkişafma yardım değildir; hepinizin bildiği gibi, 19 ma bu saltanatm büyük Cihan Harbi soserbest bırakıyor Vişi 19 (a.a.) Ofi: Resmî bir tebliğ, edetek ve bütün memleketlere redahi yıs, sadece istanbuldan ayrılan bir sey nundaki yenilmesinin acı ve ısürablarıyüz binden fazla Fransız esirinin Alman lerile telifi kabil tic?rî usuller vasıta yahın Anadolu topraklanna ayak bas nı çekerken, dünyayı hayran bu"akar sile tpdiye imkânı verecek tarzda yapıl tığı bir gündür; fakat bu seyahatteki büyük bir kudretin şahlandığl mıll! makamları tarafından serbest bırakılamnlıdır.> ulvî mana ve o yolculuğun neticesi iti İmanla Padişahlık heyulâsmın tesirlec^ğııu bildirmektedir. barile Türk milletinin makus talihi üze rinden kurtulmanın ve düşmanlardar Fransız Alman müzakereleri şayanı Amerikada tevkif edilen İtalyan rine doğan şafak, tarihimlzin sahifele intikam almanın İlk enerjisini yirmi iki memnuniyet bir tarzda devam etmekve Almanlar rini ebediyetlere kadar aydınlatacak bir sene evvel bu gün duydu.» edir. ehemmiyet ve azamet ifade etmekted'r. Necibe Uğuray, Atatürkün Samsuna Nevyork 19 (a.a.) Stefani ajansınİdare ve ekonomi bakımmdan işleri Onun içindir ki 19 mayıs Türk milleti çıkışını kısaca anlatttktan sonra hitadan: başmda bulunmaları lüzumlu olan meHava karardıktan birkaç saat sonra nin kurtuluş ve istiklâl muharebesine besini şöyle bitirmiştir: murlar ve endüstri ve ziraat müessegirmek yolunda bir karar günüdür: < Haydi arkadaşlar, kahramanlığı ve ieleri şefleri, şimal ve şark memnu Amerikan polisi, gayrikanuni bir şekilde Türk istikbalinin dünya sahnesine yeni insanlık hisleri dünyaya ideal olmağa Amerikadı ikamet eden birçok Alman mıntakalarına girebileceklerdir. baştan şan ve şerefle sarılı olan doğuşu lâyık milletlerin büyük varlığına iman Bazı sınıf esirlerin memleketlerine i e İtalyanlan tavkif etmiştir. demektir. Hulâsa 19141918 harbinden taşıyan derin bir gurur ve heyecanla ıdes*. hakkuıda metodik bir plân tetNev'yorkta polisin kahvehane ve lo sonraki elim sartlar içinde mağ'.ub ve biz de haykırahm: Var olsun Cumhu» :ik mevkiindedir. Elde edilen ilk netice kantalara yapmış clduğu ilk akınlar es münhezlm zannedilen, kara ve karanriyetimlz... Var olsun Millî Şefimiz... arbe iştirak etmiş olan bütün onba nasında yapılmış olan tevkifatın miktarı lık bir akıbete doğru sürüklendiği saVar olsun Türk gencliği!..> ılann avdetini temin etmektedir. Bu yüzlercedir. Mevkufların 65 i İtalyandır. nılan milletimizin yaşamağa ve ılelebed Necibe Uğuraydan sonra kürsiiye geuretle ilk olarak serbest bırakılacak Amerikanın diğer merkezlerinde yapıl hür, müstakil, şerefli bir hayat içinde len Selâmi Akay, sporcular namına güsirlerin miktarı 100 bin ve belki de m:ş olan tevkifat miktan meçhuldür. yaşamağa azmettiği gündür. zel bir hitabede bulunarak bizde spoliraz daha fazla tahmin edilmektedir. run bir fantezi, bir salon oyunu ülaMilletimizin yetiştirdiği kahramanlaAmerikadaki Fransızlann 7 mayıs anlaşmasında mukayyed yaş rak değil, vatan müdafaası için çok lürın her biri, dünya tarihine şeref teşe ağır hastahk gibi vak'alardan başka, protestosu kil edecek büyüklükte insanlardır. Bun zumlu bir vazife olarak telâkki edildivlenme ve doğum gibi hallerde de Nevyork 19 (a a.) Aralannda sine dan 22 yıl önce bir mayıs günü küçük ğini ve gencliğin de bunu tamamen akın akrabaya meşgul ve serbest mınma artisti Ch?rles Boyer de olmak üze bir vapurla, İstanbulu saran sisli hava müdrik olarak spor yaptığmı tebarüz ettakalar arasındaki hududu geçmek serre Amerika Birleşık devletlerinde otu dan sıyrılarak Karadenize açılan ve 19 tirmiş, vatan emrettiği zaman spor yaıestisi verilecektir. Bu hususta pek yaran yedi mümtaz Frtnsız şahsiyeti, Re mayıs sabahında bir nur ve ziya çağ pan bütün gencliğin bir kül halinde kında bir nizamname neşrolunacaktır. isicumhura bir telgraf çekerek, Fransız ayanı halinde Samsun kıjnlaruıa ayak hazır olduğunu ilâve eylemiştir. Visi 19 (a.a.) Amiral Darlan, yaAlman işbirüği hakkında yaptığı son basan ulvî seyyah ise Türk mtlletinin Hitabeleri müteakıb, geçid resmi başrın sabah Parise hareket edecektir. deklarasyonda ifade ettiği ideallere tam yetiştirdiği en büyük kahramandur. Ata iamıştu:. Evvelce tespit edilen şekilde İngilizlerin Parisi bombardıman adakat ve bsğ'ılıklarmı bildirmişlerdir. ürkün Anadolu kurtuluş harbine bsş yer alan genclik, şeref tribünü önünden Bu mümtoz zevat, Ruzvelt'e çektikleri amak ve Türk milletine yeni bir yük muntazam bir yürüyüşle geçişe başlaedeceği yalanlanıyor elgrafta, söyle,.demektedirler: ejişı ufku açmak üzere Anadoluya ayak mıştu. Evvelâ yüksek tahsil gencliği, Londra 19 (a.a.) Ofi: Vişinin hatü areketindekî değişiklik karşısinda İnAlmanya İle sözde işbirliği siyaseti bastığı günün bir hamle günü, bir ile bunu takiben kız ve erkek mektebler, unlardan sonra da beden terbiyesi mü;iliz hükumetinin Fransız fabrikalarını ıi bütün enerjimizle takbih ediyoruz. riye atılış, hayat, hareket ve genclik kellefleri ve sporcular geçmiştir. Çok e ezcümle Paris mıntakasını bombar Çünkü, bu sivasetin. Fransız milletinin ünü olarak kabul edildiğini biliyorsumuntazam yapılan bu geçid resmini, ımana tabi tutmağı derpiş edeceği hak arzusuna, millî menfaptlerine, idealleri LUZ. Bundan yirmi iki yıl önceki 19 maısta ve ondan sonra da hayatııun scn meydanı dolduran kalabahk halk kütlesi kında dün sabahki bazı gazetelerde çıve şeıefine muhalif olduğuna inanıdakikasına kadar Büyük Atamızın tem uzun uzun alkışlamıştır. Taksimdeki mekan haber, Londra salâhiyettar mahfilasim geçid resmini müteakıb nihayetil ettiği mukaddes irade ve hamle kuvlerinde hiç bir suretle teyid edilmemekMeşhur tiyatro muharriri Henri BernTürk gencliğinin damarlarında, bü lenmiştir. tedir. ;tein. N°vyork Times gazetesine gönderAmiral Darlan Korsikayi ttalyaya liği bir mektubda şöyle demektedir: vermek fikrindeymis! «İngiltere bize karsı vadini fazlasile Londra 19 (a.a.) Daily Express ga ;utmuştur. Mağlubiyet saatinde İngilte:etesi. Darlan Hitler Mussolini reyi muharebe mevdanuıda yalnız bımüzakerelerinin sona ermek üzere ol •aküğımız zaman, İngiltere, çok âliceuğunu yazmakta ve gizli anlaşmanın cb bir dost olarak kendisini göstermişu vaziyeti derpiş etmekte olduğunu .» (Baş tarafı 1 tnd sahifede') ;âve eylemektedir: aki şu duruşumuz gibi, Türk milletini Amerîkadaki Fransız müstemlekeMussolini Hırvatistandan tavizat alIİT bütün olarak her emrine hazır, her lerinin vaziyeti mış oîduğu için Nice ve Savoie üzelözünü dinler buldu ve daima böyle indeki iddialarından vazgeçecektir. Nevyork 19 (a.a.) Associated Pers bulacak. Türk milletinin varacağı her J 'akat Amiral Darlan İtalyanın Korsi 'in Vaşmgtondaki saiâhiyettar bir mem yi kararı, her türlü koruma ve yaşama :a uzerinde hakkı olduğunu kabul etan öğrendiğine göre. Fransa ile Al kudretlerini onun yüce sahsuıda görümektedir. Bu noktanın ileride ifşa e manya arasındaki İşbirliği Amerika kıtoruz ve ona inanıyoruz.ı ilmesi takarrür etmiş bulunmaktadır. ısı aleyhîne tevcih edildığl takdirde, AYurddaşlarım, Vmiral Darlan bir Amerikan veya In merikadaki Fransız müstemlekelerini Ona iranıyoruz, çünkü o da bize iliz hareketi karşısinda Fransanın Al idare etmek üzere muvakkat bir teşkiBerlir. 19 (a.a.) Bir hususî muhabir manya ile tam bir iş birliği yapacağını lât vücude g=tirilmesi hususunda 21 nEnmaktadır. bildiriyor: adetmiştir. jnerika curnhuriypti şimdiden hazırİnönü Şefimizdir, înönü BaşbuğumuzLondradan gelen muhtelif haberler, Bu gazete General Weygand'ın va anmıs bulu.ımakiadır. Alman Fran dur. İnönü Türk milletinin duyan kalbi zeie başmakaleîen ve bunlardan radişbirliei tavazzuh edinciye kadar bu yetini tetkik ederek Generalm şimalî e düşünen başıdır. yo neşriyatı, Hess'in seyahatindeki hafrikada kâfi derecede mühimmata ve .ususta hiçbir harek»te geçilmiyecektir. Bu birlik ve beraberlik manzarasının kikî maksadın bir sulh akdi olduğunu >enzine malik olmadığını, bundan dozam'.tini ve kuvvetini. hududlarımızın söylemeğe müsaid bulunmaktadır. Alayı da limanlarm istimali veya diğer dtşındr.n bakarak görmek lâzımclır. manyanın ikiııci mümtaz şahsiyeti büolaylıklar gösterilmesi hakkındaki taGencler. yük bir idealist olup daima kendine blere mukaveraet edemiyeceğini yazMillî birlib, bugünü yarına ulaştıracak mahsus bir âlemde yaşıyordu. Hess laktadır. elik bağı ve rriılî birlik ve beraberliğin 1918 deki muharıb zihniyetini taşıyordu. Times gazetesi şunları yazıyor: diri timsali sizlersiniz. Vazifeniz Şefiniz Almanyada daima yaşayan bu zihniyet <Irakın kapılan Suriyede Almanlara Edirne 19 (Telefonla) İstanbul gibi büyüktür. Bu şerefli vazifeyi yapa 1918 dekine müşabih bir felâketin her çılmış bulunuyor. Eğer şimdiye kadar Edirne ve Edirne İstanbul arasın bilmek içm şunu biran unutmayınız: iuriyeye yalnız bir kaç Alman hava ne paharma olursa cîsun tekerrür etmeaki bisiklet yarışınm birinci merha Hayat bir amele, kutsal bir amaca vakilosu inmiş bulunuyorsa bunun sebebi me.ıni istiyordu. Karbe devamın pek esi bugün icra edildi. Bu sabah saat edilmedikçç vicdan huzurile müsterih çok insan hayatmuı ve muazzara servetImanların henüz hazırlıkla meşgul de İstanbuldan Edırneye hareket eölmek. hiç kimseye müyesser değildir. lerin kaybobııası demek olacağını düImalarıdır. Şimalî Afrikaya hemen he,en 34 kişilik bir bisiklet kafilesinden men her gün Alman ajanları geliyor. Böyle bir gaye uğrunda ölümü göze al şünen Hess, şahsî bir temasla bir tavas4 ü bu müsabakayı ikmal edebilmiştir. 'ransada fabrikalar Almanya hesabına iğerleri, muhtelif arızalardan dolayı mıyan'.arın feyizli bir hayata mazhar ol sut tecrübeinde bulunniak istemiştir. alışıyor. Bir sözcü Fransanm Hitler'in /ollarda kalmışlardır. Eskişehirden Os duklan hirbir zaman görülmemiştir. O, cesftTetli hareketi ve cür'etkârlığile özüne itimadı olduğunu söyliyerek man ve Nizameddin, en başta olarak Bu hakikate ermek için herşeyden İngilizlerin teveccühünü kazanacağuıı işi'nin zihniyetine tercüman olmuştur. Edirneye gelmişlerdir. Bunlardan Ni önca yürekleriniz, vatan ve millet sevu zihniyet, sarahata ve fikir doğrulu zameddin yarım tekerlek boyu farkla gisile dolmaiı, namus, şeref ve istiklâl ve sözlerine inanılacağuu ümid ediyordu. Bu itibarla Hess hâdisesi denilen bu euna tapan Fransız milleti için çok acı birinci. Osman ikinci olmuştur. Ali üateşila yanrr.ahdır. Sizlerin bu duyguda mesele hakkında Almanyada hâlâ deıir şeydir.» çüncü, Halid de dördüncü olmuşlardır. olduğımuza itimad ediyoruz. veran eden pek muhtelif faraziyeler «Suriyeye bir Alman ihracı kolay Sporcular, vilâyet hududunda belediye Büyüklerinize şuurlu bir itaatle bağlı yanlıştır. Çünkü Aiman gazeteleri üç mürnessilleri tarafından karşılanmışlarolmıyacaktır» oluşunuz, bu kıjmette ve bu kudrette gündenreri hiçbir keliır.e yazmadıklan Londra 19 (a.a.) Büyük Britanya drr. Edirnede de Vali, vilâyet erkânı ozîü Türk çocuklan olduğunuzun de İçin İngiltere haherleri malum değildir. le Birleşİk Amerika devletlerinin Su tarafından karşılanmışlardır. Sporcular ilidir. Çetin iradenizle, her şekle soBu hâdise esası itaat olan bir rejîm çarçamba günü buradan İstanbula haye hakkındaki azimkâr hattı hareketi kulamnz karakterinizle, hiçbir sebebin için çetin bir darbe teşkil etmekte ve reket edeceklerdir. arşısmda Vişide görülen aksülâmellerkîrletneğe nıuktedir olamıyacağı pâk harbi bütün vasıtalarla idame ederek en Londranın resmî mahfillerinde büvicdanlarınızla sizi millî istikbalimizin her ne pahasma olursa olsun zafeıe ük bir ihtiyatla bahsedilmektedir. Bu duracak sıkı bir kontrol yapılmaktadır. emniyeti olarak tanıyoruz. Türk mille erişmeği isteyen resmî zihniyetin hermahfiller, bu kadar açık bir vaziyet Bu mmtakadaki sulara mayin dökülmüş lınacağını tahmin etmiyen Vişinin şim olduğu gibi nakliye gemilerinin de Kıb tine beser tarihinde ırukadder mede kes tarafından paylaşılmadığmı gösterI vakit kazanmağa çalıştığını kaydet rış yakınlarından geçmelerinden başka niyrt vazif"">ini, eınniyet ve huzur va mektedir. Eğer Hess hakikaten insanî zifesini yerine getirme işini. yarın sizmekle iktifa eylemektedirler. çare yoktur. Bu İngiliz üssü, hali ha er üs*ünüze p'acaksınız. Bugünden, bu bir sebeble hareket ederek bütün harbler gibi öldürücü ve faydasız olan bu Esasen M. Eden Suriye meselesinde zırdaki şerait dahılinde büyük bir ehem•üç, bu sert vazifeye kendinizi hazırlad İngiliz hattı hareketinin siyasî ol miyet almaktadır. Burası, havacıhk baharbin devamına mâni olmak istemisse, malısiTıiz. maktan ziyade askerî mahiyet arzede kımmdan büyük imkânlar temin eden her medenî insanın takdir ve tasvibine Sevgili Türk çocuklan, :eğini kâfi derecede sarahatle söylemiş bir yer olmakla beraber her şeyden hak kazanmıştır. Bu hazırlık günlerinden biri olan 19 ir. İngiliz hava kuvvetlerinin Alman evvel bir deniz üssüdür. Suriye hava ara merhale teşkil eden noktalan ve meydanlarmı bombalamak için giden mayıs genclik ve spor bayranu, hepinize Berlin, kütle halinde tevkifler bombardıman tayyarelerinin kutiu olsun » raka gitmekte olan kıt'alan bombardı İngiliz yapıldığını tekzib ediyor mana devam edeceklerine şüphe yoktur. Kıbrıstan havalanmadıkları öğrenilmlşBerlin 19 (a.a.) D. N. B. bildiriyor: tir. Fakat Suriyeye İngiliz paraşütçülerinin Rudolf Hess meseîesile alâkadar olagönderildiği hakkındaki haber kat'i suAlman propagandasının hummalı faarak Almanyada siyasî sebeblerle bir çok ette tekzib edilmektedir. liyetine rağmen Suriyedeki Arab cemaBu perşembe Sandal Bedeste tevkifler yapıidığı hakkında yabancl Almanlar hiç şüphesiz, Oniki ada yo atlerinin, bazı Irakhlar müstesna olmak ninde Kartier markalı bir altın ile Beyruta kıt'alar ihracına teşebbüs üzere, Raşid Âlinin hareketine iltihak gazeteler tarafından neşredilen habertabaka, ve Patek Filip markalı bir edeceklerdir. Lâkin şarkî Akdenizde, İçin en küçük bir arzu bile göstermeler, salâhiyettar Alman kaynakları taaltın saat satılacaktır. Alman kafilelerinin muvaffakiyetle sey dikleri burada memnuniyetle kaydedilrafından kafî surette yalanlanmaktadır. oıektedir. rüseferinl ancak tesadüfe bağli bulun (Baştarafı 1 ind sahifede lidlrler. İmparatorluk arazisindeki bü tün Fransızlar, fırsat zuhur eder etme: silâhlarını düşmana karşı kullanmali' dırlar. Fransa bizimle beraberdir. Alman gazeteleri bütün Afrikanın tek bir kon trol altına alınacağını şimdiden ilân etmektedirler. Müstevlİ, tasavvurlarını tahakkuk ettirmek üzere bulunuyordu Fakat imparatorluğun büyük bir kıs mında Fransızlar harekete geçerek Fransayı haysiyet kırıcı bir anlaşmadan kurtarmışlardır. Bu Fransızlar orduyu ve hava kuvvetlerini yeniden meydana getirmeğe muvaffak olmuşlardır. Bugün bayrağımız harb meydanlarında dalgalanıyor.» General de Gaulle, ecnebilere de hitab ederek Fransız milletini bugünkü zimamdarlarının hareketlerine bakarak muhakeme etmemelerini taleb etmiştir, General sözlerini şöyle bitirmiştir: « Fransanm İstikbalini silâhları ellerinde tutanlar tayin edecektir.» GrL dö Gol Amerika kat'i kararlar Istanbuldaki merasim Taksimde toplanan binlerce gene parlak arifesinde bir tören ve bir geçid resmi yaptılar Maarif Vekilinin Berlindetı gelen garib bir telgraf nutku Almanyada. İngilizlerle sulh yapmak için Hess gibi düşünenler de varmış İstanbul Edirne bisiklet yarışı Kıymeili Eşya Satışı