6 Mayıs 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

6 Mayu 1941 sandı. O gün, Bulgaristanda buiunan cenub ordu grupu hücuma geçmeğe hazırdı. Diğer ordular lüzumlu hazırlıklarını bitirir bıtirmez, harekete geçecekti. Bu orduların harekâtlarına başlaması tarihleri, 8, 10, ve 11 nisan olarak kararlasmıştı. Harekâtımızın umumî plânı şuydu: 1 Bulgaristandan hareket eden bir ordu, Ege denizi istikametinde Yuna nistan Trakyasına ilerliyecekti. Bu hareketin esas sıkleti sağ cenah üzerine * iiklenecekti. Bu cenah dağ fırkalarile bir zırhh fırkayı hareket* geçirerek Selânik üzerine sarkacaktı. 2 İkinci bir ordu, Arnavud'.ukta tılunan İtalyan kuvvetlerile azamî süratle irtibat temin etmek gayesile Üsküb istikambetinde İlerHyecektİ. Bu iki harkete 6 nisanda başlanması mukarrerdi. 3 8 nisanda başlaması kararlaştınlrnış olan yeni harekât Bulgaristandan gelen bir ordunun Belgrad mıntakasına varmak maksadile Niş istikametindı iierlemesini istihdaf ediyordu. Ayni zamanda bu harehâta muvazi olarak harekete geçecek olan bir Alman kolordusu da Banat'ı işgal ederek 10 nisanda Belgrad yanlarma erişmiş bulunacakn. 4 Karentiya, İstirya ve garbî Macaristanda toplanmış bulunan bir ordu Zagreb, Saray Bosna ve Belgrad istikametinde taarruza geçecekti. Bu harekâtla münasebettar olmak üzere İtalyan ve Macar mütteıiklerimizle bir takım anlasmalar da yapılmıştı. İtalyan orduları Yulia Alplerindeki hatlarından harekete geçerek sahili takiben Arnavudluk istikametinde ilerlemek niyetinde idiler. Bu suretle Arnavudıukta İşkodradan kalkacak olan diğer kuvvetler yukarıdan inecek kuvvetlerle birleşerek Yugoslav Arnavudluk hudu dunda Üsküb hizalanndaki Yugoslav mevzilerini yaracaklardı. Bu suretle mezkur mmtakada ilerliyen Alman ordusile İtalyan kuvvetleri arasında İrtibat tesis edilmiş olacaktı. Bunun neticesi olarak da Arnavudluktaki Yunan cephesi yanlacak ve Yunanlılar bu hareketlerle müştereken yapılacak bir çevirme hareketile denize doğru sürüle ceklerdi. Bundan başka bütün Dalmaçya ve İyoniyen adalarile diğer istinad noktalannın işgali de derpiş edilmişti. İki memleketin hava kuvvetleri de yapacaklan işbirliğinin şartlannı kararlaştırmış bulunuyorlardı, dediyorum. Bu harbe başlıyan Çörçil, Norveçte ve yahud Dünkerk'ten sonra oldugu gibi gevezelik ederek ergeç yalancı muvaffakiyetler gibi görünmesi muhtemel bir takım sözler söylemektedir. Ben bu hareketi şerefle kabili telif buimuyorum. Fakat böyle bir adamdan sadır olmasına hayret etmiyorum. Eğer diğer bir politika adamı bu kadar muvaffakiyetsizliğe uğramış ve yahud herhangi bir asker bu derece hezimete duçar olmuş olsaydı, Çörçil'in haiz olduğu meziyetleri haiz olmadığı takdirde altı ay bile nazırlık yapamazdı. Çörçil'i temayüz ettiren vasıflann başlıcası yalancıhktır. O yüzünü Allaha döndürdüğü halde hakikati o şekilde tahrif eder kl neticede en müthiş hezimetleri şanlı zaferler gibi gösterir. CUMÎIIJRÎYET Yunanistan CBas tarafa 1 Inci sahifede) nunla Tuğgeneral Yani Tetsis ki umumî karargâhta mahrem bir vazife ile mükellef bulunuyordu ile muharib ordunun fırka kumandanlarından Mihail Marku ve Haralambos Katsimitros, harb halinde olan milletin zararma müstevliye alet olacak derecede Krala, yurda ve hükumete karşı yeminierinde durmamış ve vazifeierini yapmamış olduklarından dolayı Yunan ordusu kadrosundan çıkarılmışlardır. İrak harbi (Baş tarafı 1 ind sahifede) İşgal etmişlerdir. Basradaki işgal kıtalarımız iz'ac edilmemiştir. Taarruz plânı İngiliz bombardımanlan Kahire 5 (a.a.) İngiliz hava kuvvetleri umumî karargâhının dün akşam neşretüği hususî tebliğ: İngiliz bombardıman tayyareleri, pazar günü, Muaskarraşid Irak tayyare meydanına diğer bir şiddetli akın yapmışlardır. Tayvare meydanının binalarma ve atölyelerine ciddî hasar yapılmıştır. Asgari 22 Irak tayyaresi, muharebe harici bırakılmıstır. Vukua ?,elen' hava muharebelerinde de bir cok di'=roan tayypresi servis harici bırak'lmıştn*. Bir demiryolu bombalanm'ş ve bir zırhlı tren geri dnnmüstür. Tayyare'erimizden bir tanesi mecbtıri iniş yanmış. fakat bu tavyarenin mürettebatı, dişer bir İngiliz tavvaresi tarafından knrtanlnuştır. Hîbba^ve dısındaki Irak topçu mevzilerine, motörlü cüzütamlarına ve asker taha'siHlerine k*rsı müteaddid akınlar vapılmış ve bir çok tam isabetler k^vdedUmiştir. Bu hedefler, bütün pün bombalanmıçtır. BHâhare Muaskarraşid tayyare meydpnına yapılan bir hürum esnasında, hanearl?ra. binalara ve bir tayyare deposuna tam isabetler kaydedilmiştir. Bir tavyare yerde tahrib olunmuş ve bombalar diğer bir çok tayyarenin hemea yanına düşmüştür. Bombardıman ta^'arelerimizi karşılamağa teşebbüs eden iki Irak avcı tayyaresi düşürülmüştür. Tsyyarelerimizin hepsi üslerine dönmi';=lerdir. Tahrib edilen 25 Irak tayyaresi. harbin bidayetinde 50 tayyareye malik bulunan Irak hava kuvvetlerinin yarısını teşkil etmekte olduğu sanılmaktadır. Giriddeki tngiliz ve Yunan ordusu başkumandanhğı Hanya 5 (a.a.) Ege ajansı bildiriyor: Giriddeki müttefik kuv\etlerin kumandasmı tevhid maksadile adadaki Britanya ve imparatorluk ku\rvetleri k\ımandanı General Freyberg, Elen Kralı Jorj tarafmdan bütün Yur.an kuv'vetlerinin kumandanlığma taj'in edilmiştir (Başmakaleden devam) yetini İngihereye yüklennek hususunda ısrar eylemiştir. Mukabil noktai naı zarın bunun tamamile aksini iltizam cylemekte olduğu be malumumuzdıır. O cihetle bugün için son Balkan hâdiseleri de dahil olduğu halde bütün harb sahneleri için her iki iddiayı kendi hallerine terkederek biz bu bıiviık dünya macerası önünde Türkiyemizin vaziyelini gözonünde tuunak isteriz. Her Hitlerin nutkunda Türkiyeden de bahsolunuyor, ve dostane bir lisanla. Türkiyenin bu harb paüak verdiçi zaman değil, ondan çok evvel düııyanın yeni ve büyük bir buhrana süıiıklenmekte olduğunu pek iyi sezerek almağa başlamış olduğu ve bugün de üzerinde ısrarla devam ettiği tedbirler ıızak yakın hiç bir memleket ve miiletc tecavuz kasdini taşunaksızın yalnız kendi vatanımızın emniyet ve selâmetini masun rutabilmek azmile ihihaz edilmiş olduğu halde zaman zaman bu hakikaün her tarafta lâyıkile anlaşılamamıs olduğunu goruyorduk. Harbin iki seneye yaklaşan devamı müddetince devletimizin takib ettiği siyaset, ouu hakiki mana ve mahiyetile anlatmağa kifayet etmiş olsa gerektir. N. Hitler'în nutku Hava harbleri | Tobruk kalesi çok şiddetlendi dayatııyor (Baş tarafa 1 ind sahifede) ikinci bir iaşe gemisine bombalar atmışlardır. Diğer bir Blenheim tayyaresinin topçusu Stavengerde iz'aç eden üç pro jelîtörii bombaladığını Hava NeNNzare. cine bildirmiştir. tarafa 1 ind sahifede) manlar Bingaziden Solluma giden büyük sahil yolunu hâlâ kullanamamakta ve taarruzlannın her günkü gecikmesl yeni İngiliz takviye kıt'alarmın batı çöiüne muvasalatına imkân vermektedir. Alman zayiatı Çörçil hayâsızca bir cür'etle son rruharebelerin bize 75 bln ölüye mal olduğunu söylemiştir. Bu rakam garb muharebelerindeki zayiatımızdan bir misli fazladn. Bu itibarla bu muharebenin neticelerini kısa rakamlarla size bildirtnek isterim. Yugoslavyadaki harekât esnasmda, ekserisi hemen serbest bırakılan aslen Alman ırkına mensub askerlerle Hırvatlar ve Makedonyalılar hesaba katılmaksızın, hakiki Sırb olmak üzere aidığımu esirler 6.298 subay ve 337.864 ere baliğ olmuştur. Bu rakamlar sayımın ancak muvakkat ve ilk neticesidir. Yunan esirleri sekiz bin subay ve 220,000 erden ibarettir. Fakat Yunanlıların Makedonya ve Epirdeki ordular) Alman İtalyan harekâtı neticesinde muhassra edilerek teslim olmak zaruretinde kaldıkları için bunları Sırblarla mukayese etmek doğru değildir. Yunan esirleri de, gösterdikleri cesaret ve dürüst hattı hareketten dolayı derhal serbest bırakılmışlardır ve bırakıhnaktadırlar. İngiliz, Yeni Zelandalı ve Avustralyah esirlerin miktarı dokuz bin subay ve erden ibarettir. Londra 5 (a.a.) Şimalî Irlanda Em. niyet Nezareti ile Şimali Irlanda tngilia hava kuvvetleri umuml karargahıran tebliğinde, gece, Belfast mıntakasına düşman tayyareleri tarafmdan şiddetl: bir hücum yapılmış olduğu bildirümek tedir. Evlere ve endüstri binalanna mü him hasar yapılmış ve bir miktar yangın çıkmıştır. Ölü ve yarah miktarııun yük. sek olması muhtemeldir. Yeni tafsilfti bll&hare verilecektir. j Şimalî trlandaya yapılan ağır bir hücum ingiliz tebliği Kahire 5 (a.a.) İngiliz karargâhının tebliği: Libyada: 3/4 mayıs gecesi kıt'alanmız mukabil taarruzda bulunarak düsraana ağır zayiat verdirmiş ve taarruzu yenilemek için düşman tarafmdan yapılmakta olan hazırlıkları ifna etmişlerdir. Sollum mmtakasında makineli kuvvetlerimiz yeniden faaliyet göstermişlerdir. Müteaddid düşman müfrezelerine muvaffakiyetle hücum edilerek insan ve zırhh otomobil itibarile zayiat verdirilmistir. Habeşistanda: Debuh bölgesinde Hind kıt'alan 3 mayısta Emdani ve Ulethert'l zaptetmişlerdir. Bu harekât esnasında çok üstün bir mevcudla yapılan düşmanın mukabil taarruzu tardedilmiş, düşman bir subayla 250 erbaş ve er esir vermiştir. Dün Ambalagi'ye doğru diğer mühim mevziîer zaptedilmiştir. İleri harekâtı mütemadiyen terakki göstermektedir. Birçak düşman askeri teslim olmuştur. Bunlar henüz sayılamamıştir. Cenub bölgelerinde düşmam takib eden kıt'alarımız bütün bölgelerde yeni terakkiler kaydetmişlerdir. Belgrad bombardımanma Macar tayyareleri iştirak etmemiş Budapeşte 5 (a.a.) Macar Ajansı, Macar tayyarelerinin Belgrad bombardımanına iştirak ettikleri hakkında çıkan haberleri tekzib etmektedir. Belgrad üzerinde hiçbir Macar tay yaresi görülmemiştir. Esasen eski Yugoslav topraklarında Macar askerî hareketi ancak 1011 nisan gecesi başla mıştır. Hakikatte Yugoslav tayyareleri Macar şehirlerini obmbardıman etmişler ve Macar hükumeti o ramanki 'iugoslav hükumeti nezdinde bu hareketi protesto etmiştir. Fakat bu protestolar beyhude olmuştur. Macar hükumeti bu harekete karşı hiçbir mukabelebılmisilde bulunmamıstır. Beğdada atıkut beyannameler Londra 5 fa.a.) Tebliğ: Tramvaya atladı, ayağı Dün İngiliz tayyareleri Bağdad üzekınldı i rine arabca yazılmış 24 bin beyanname Yedikuleden Sirkeciye gelmekte olan a''Tiış!ardır. vatman Hasanın idaresindeki tramvaym fngüiz tebaası esîr addediliyor ters tarafmdan atlayan Hayreddin muBağdad 5 (a.a.) Ofi: Garb mınkabil taraftan gelen Hakkının idaresin t?kası kumandanhğı, enterne edilmiş deki tramvaym çarpmasma maruz kaL. olar. bir miktar ingiliz tebeasının harb mış, ayağı dizkapagından lanlmıştır. esiri muamelesine tâbi tutulacağını bilVazlyeti ağırca olan Hayreddin Cer, dirmiştir. rahpaşa hastanesine kaldınlnuştır. Tahmînler Gaıumetieri şimdilik, hatta takriberı dahi, tahmine imkân yoktur. Alman silâhlarının zaferi neticesi olarak elimize geçtiği için Almanyaya aid olması lâzım gelen kısım, halen elimizde bulunan rakamlara nazaran şu suretle inkasam etmektedir: Yarnn milyondan fazla tüfek, binden fazla top, binlerce mitralyöz, hafif top ve tayyare defi topile pek çok kamyon, Bağdadda tezahurat Makedonya ile Yunanistana yürüyecek otomobil ve azinı miktarda mübimmat^ Bağdad 5 (a.a.) Hükumet lehindeki Alman orduları, bundan evvelki muhasmdan dolayı bahtiyarız. la muhtelif teçhizat. tezahrler büyük bir intizam içinde derebclerde değerini pek parlak bir su Bilhassa Bulgaristana adaletsizliğin Harekâta içtirak eden fırkalar rette İspat etmiş olan Mareşal von vam etmekte ve hükumete her taraftan Bu neticeler aşağıdaki Alman kuv tamir edilebilmiş olmasından dolayı müList'in kumandasına verilmişti. Almansadakat teminatı gelmektedir. rilistin tehassisiz. Eğer bu tadili Alman milleti yanm cenubu garbisinden ve Macaris vetleri tarafından elde edilmiştir: mültecileri orduya gönüllü yazılıyorlar. Cenubu şarkideki harekât için tem kendi silâhlarile mümkün kılabilmis, tandan hareket ederek Yugoslavya Üzeise, Büyük Harbdeki sadık silâh kar Bağdadda bulunan sabık Kudiis Başrine yürüyecek olan Alman kuvvetleri mevcudlarile 31 nıka ve nısıf mevcud deşlerünize olan tarihî ve ahlâkî bir müftisi Hacı Hüseyin Filistinlilere hitaise General von Weichs kumandası al larile de iki nrka kullanılması derpiş e borcumuzu Ödeyebildiğimizi zannedi ben bir beyanname neşrederek bunları dilmiştir. Kuvvetlerin tecemmüü yedi tında bulunuyordu. yorum. İngiltere aleyhindeki mücadelelerine günde hazırlanmıştır. Bu kuvvetlerden Başkumandan Mareşal Brauchitsch ile tekrar başlamağa davet etmiştir. Müttefikimiz İtalyanın münhasıran genelkurmay başkanı General Halder'in 11 fırka piyade ve Alp avcısı ile altı kendine aid hayati sahada arazi ve siMemleketin idari ve iktısadl hayati kumandaları altmdaki ordular Trakya zırhh fırka, üç motörlü fırka, S. S. ler yaset bakımından nüfuz sahibi olmağa normal seyrini takib etmektedir. ve motörlü yarımşar iki fırka harekâta, daki Yunan ordusunu beş gün içind' lâyık bulunduğunu söyliyebilirim. ÇünBasvekil radyoda bir nutuk îrad edeteslim olmağa mecbur ederek Arnavud filen iştirak etmişlerdir. kü İtalyanın geçen teşrinievveldenberi rek Irak halkına, mücadelenin ilk saatİngilizlere, Yeni Zelandalılara ve Aluktan ilerliyen İtalyan kuvvetlerile temihverin istikbali için yaptığı ağır kan lerinde gösterdiği vatanperverîîkten doması tesis etmişler ve Selâniğe sağlam vustrafyaîılarâ' karşj müeadeteye fUert fedakârlığını nazarı itibara atnak " lâlayı teşekkür etmiş vejsrdu ile milleti ancak iki Alman zırhlı tumetrie bir dağ bir surette yerleşmişlerdir. Bu orduların zuodır. ..,;,,,; tebcil eyleml^tir. BaşvekıîT rıjlkumetle tumenf ve muâifiz tafast iştirak etmişhkreketi, Sırbistanı, 12 gün muharebeMağlub olan zavallı Yunan milletine milletin, memleketin müdafaasmı temin den sonra silâhlan bırakmağa mecbur tir. samimi olarak acıyoruz. Yunan milleti, ve şerefini vikaye gayesile çalıştıklannı Alman hava ve kara ordularfle muha Kralının ve azlık bir idareci zümrenin etmiş ve bu suretle Yenişehir üzerinden ve muzaffer çıkmak için icab eden büAtinaya doğru yapılan güç fakat o nis fız kıt'asının bu harbdeki zayiatı şim kurbanı oldu. Yunan milleti o kadar tün fedakârlıkları yapacaklannı ilâve pette şanlı ileri hareketin zemini hazır diye kadar uğradığımız zâyiatın en kahramanca çarpışmıştır ki bizzat düşetmiştir. z lanmış oluyordu. Bu son hareket de Mo cüz'Isi olmuştur. manları bile ona takdirlerini esirgeyeranın ve bir çok Yunan adalannın işgali Alman silâhlı kuvvetleri Yugoslavya mezler. Suriyede tngiliz aleyhtarı suretile muvaffakiyetle tetevvüc etmiş ya, Yunainstana ve Yunanistandaki İnnÜTiayişler Sırb milletine gelince, uğradığı felâbulunmakta dır. gilizlere karşı bu mücadelesinde uğradıketten belki bir gün icab eden yegâne Beyrut 5 (a.a.) Ofi ajansı bildirlğı zayiat şudur: dersi olacaktır Bu ders şudur: Suikasdci yor: Başlarında Mareşal Keitel ile Genera Kara ordusu ve muhafız kıt'alan: 57 subaylar bu memleket için de meş'umYodl'un bulunduğu Alman kuvvetleri Irak hâdiseleri, manda altmdaki memsubay ve 1.042 erbaş ve er ölü, 181 subay dur. başkumandanlığı bu harekâtı da, her leketlerde muhabbet tezahürierine veve 3751 erbaş ve er yarh, 13 subay ve zamanki gibi, şayanı dikkat bir dirayetle Bu hâdiselerin kurbanı olmak felâ sile olmuştur. Şamda Suriyeli üni\er=ite 372 erbaş ve er kayıb. idare etmiş olup son muharebeler esnaketine düşenler, uğrunda kendilerini talebesi kafile halinde Irak konsoioshaHava ordusu: 10 subay ve 42 erbaş feda ettikleri devletin dünya nankörsında yaraülan cidden tarih! menkıbeleve er ölü, 36 subay ve 104 erbaş ve er dür fehvasınca nasıl asaletle hareket nesine giderek Kral Faysal ile HeşiH El ri tafsilâtile neşredecektir. Geylâni lehinde nümayişler yapmışiarkayıb ettiğini ve nasıl onlan zarar ve ziyan Hava gruplan Cidden tarihî denilebilecek bu neti hesabma kaydettiğini belki o kadar ça dır. Ayni talebe kafileleri İngiliz konsolosrıanç^dne giderek hasmane tezahürlerAlmanya Mareşalı ile genelkurmay ce bu kadar az fedakârlıklarla elde e buk unutmıyacaklardır. de bulunmuşlar ve konsoloshaneyi taşa reisi General Yeschonneck'in doğrudan dilmiştir. Hususile ki mihverin iki devdoğnıya kumandaları altmda hareket e leti Balkan harekâtile aynı zamanda şi «Alman ordusuna dnha iyi silâhlar tutmuslardır. Polis, bir hâdiseye meydan verilecek» vermeksizin asayişi iadeye muvaffak den hava kuvvetlerimiz iki büyük grupa malî Afrikadaki İngiliz kuvvetlerinin kuvvet kullandılar Fü'ırer. müteakıben askerlerin kanı olmuştur. aynlmıştı. Bunlarm birirün başında Ge sözde muvaffakiyetlerini de bir kaç neral Löher, diğerinin başında ise Ge hafta içinde sıfıra indîrmişlerdir. Zira nı vefakâr çalışmalarile koruvan parBeyrutta eeki Amerikan üniversitesi Londra 5 (aa.. ) Yunanistandaki imBalkan hareketlerini, General Rommel tinin meziyet!eri üzerine dikkpti çek müdavimlerinden Iraklı ve Filistinli paratoriuk kuvvetlerine karşı Almanlar neral von Richthofen bulunuyordu. Hava kuvvetlerimizin vazifeleri şutı kumandası altmdaki Afrika heyeti se miş ve sözlerine şöyle devam etmiştir: talebe Irak konsoloshanesi önünde Irak tarafından kullanılan asker miktarı feriyesinin ve İtalyan kuvvetlerinin « Alman milleti bir daha asla 1918 davası lehinde tezahüratta bulunmuştur. Londrada tesbit edilmiştir. Almanlar lardı: 1 Düşman hava kuvvetlerile bun Libya için yaptıkları parlak hareket senesini görmiyecektir. Bilâkis milH Salâhiyettar makamlar Suriye Irak Yunanistan da üç zırhlı fırka ile iki dağ lerden ayıramayız. mukavemetin bütün sahalannda daha hududunun emnij'e'ini muhafaza için fırkası, Adolf Hitler fırkası ve bir piların esaslarmı imha etmek. Sevkulceyş üstadlarının en amalörü yüksek basarıları idrak edecektir. Daiyade fırkası kulanmışlardır. Malumdur 2 Suikasdcilerin merkezi olan Belbazı tedbirler almışlardır. olan Çörçil bir hamlede iki harb sah ma artan bir taassubla hakikate bsğlı ki Hitler dün akşamkl mıtukunda bir graddaki bütün ehemmiyetli askeri hı Sabık Naibin Irak milletine dağ fırkas:nın, bir de Adolf Hıtler fırdeflere hücum ederek bu şehrin daha nesini birden kaybetti. Başka herhangi kalacaktır ve bunu ne zaman ve ne beyannamesi bir memlekette divanıharbe sevkedilesilâh kuvveti asla kırmak şöyle durmn kasınm lsİTtılerini ve propsganda makbaşlangıcda askeri bir amil olmasına cek olan bu adam memleketinde Baş gevşetmiyecektir de. Işte bunun içindir Londra 5 (a a.) Emir Abdülilâh. sadile uydurulduğu aşikâr olan Alman mâni olmak. vekil olarak takdire mazhar olmakta ki silâh kuvvetinin üstünlüğünü muha Flistinde bir beyanname neşrederek zayiatı miktarını vermiştir. 3 Vâsi mikyasta bir hava faaliyetile devam ediyor. Bunun böyle oluşu, ilâh faza edecek ve bu sahada eide ettiği Raşid Âliye karşı isyan etmeleri için harbeden Alman kıt'alarına her yerde ların imha etmek istediklerine ceza oyardım ederek düşmamn mukavemetini larak verdikleri ebedî körlüğün biı de ileri hamlenin gerilemesine hiç bir Iraklılara hitab etmiş ve meşru hükuveçhile müsaade etmiyecektir. Kğer bu meti yeniden tesis için Iraka dönece Çocuk Esirgeme Kurumunun kırmak, kaçmasma mâni olmak ve müm lilidir. gün Alman askeri dünyanın en iyi si ğini temin eylemiştir. teşekkürü kün olduğu takdirde vapurlara binmeBalkan seferinin neticeleri fevkalâde lâhlarına malik bulunuyorsa, bu fene Emir Abdülilâh, bu beyannamesinde sinin önüne geçmek. Bundan başka tayÇocuk Esirgeme Kurumu tstanbul dir. Hâdiselerin de isbat ettiği üzere yarelerle asker naklederek ve para küçük bir suikasdcı zümrenin her an ve önümüzdeki sene daha iyisine nail ezcümle şöyle demektedir: Merkezi nden: < Bir askerî tiranlar grupu, yabancı şütçüler indirerek orduya müessir su Belaradı kıt'a harici müttefikîer uğıu olacaktır. Dünya tarihinin en mu3zzatn 23 nisan çocuk haftası münasebetile silâhlanması olan buna, bütün milletin memleketlere satılmış Raşid Âlinin ve rette yardım etmek. na bir ateş yuvası haline getirenilmefakir yavrulara sarfedilmek üzere, ku. Bu harbde Alman ordusu cidden hari leri imkânlarma binaen bu tehlikenin kuvvetlerini tetabuk ettirmeğe mecbu diğer kimselerin cüriim şeriki olmuş ve rumumuza Bayan Hayriye Akçaboğaz fena niyetlerle hareket ederek genc ve kalar yaratmıştır. Bu zafer yarışında artık kat'î olarak bertaraf edilmiş ol ruz. tarafından 30, Galatasaray lisesi sekiAlman ordusu harb ocağını iki memle ması bütün Avrupa için gerginliğin izaSize temin ederim ki. istikbali tam sevgili Kralınız yeğenimin vasiliği mu zinci sınıf talebesinden 1464 numaralı kette ancak üç haftalık bir fasıla ile lesini tazammun eder. Mühim bir ka bir sükunetle ve en büyük itimadla kaddes vazifemden beni cebirle ayır Bay Aykut Behlil tarafından 100, Boğasöndürmeğe muvaffak olmuştur. Bu file yolu olan Tuna ebedivyen yeni drrpiş ediyorum. Almanya ve müttcfik mıştır Bunlann fena tesiri altında asil ziçi lisesi dördüncü sınıf talebesindsn muvaffakiyetlerin büyük bir kısmının sabotaj hareketlerine karşı himaye al leri askerî, iktısadî ve bilhassa manevî Irak toprakları, yalanlar ve sahtekâr Bay Erol BehlH tarafmdan 100, Maliye müttefiklerimize raci olduğunu bihakkin tma alınmış bulunmaktadır. Seyrisefaın bakımdan dünyanın tasavvur edilebi'e lıklarla zehirlenmiş ve sulhün nimet müfettişi Bay Suad Başar tarafından takdir ediyoruz. Filhakika İtalyanın çok şimdiden tamamile yeniden teessüs et cek her türlü ittifakma üstür.dur. Al eri yerine harbin fecaatleri kaim ol 50 ki ceman yekun 280 Ura ve Beyoğlu güç şartlar içinde Yunanistana karşı miş bulunuyor. man ordusu her nerede icab ederse muştur. Akşam Kız San'at mektebi talebesi de altı aydanberi yaptığı harb yalnız YuAlmanyanm. dünya harbinin netice orada harekete geçmeğe hazır bulunVazifem sarihtir Anavataruram kir bir çok giyim eşyası teberruda bulun nan ordusunun en büyük kısmını meş sinde ihlâl edilen hududlannın basit maktadır Alman milleti biliyor ki, bu letilmiş şerefini tenıblemek ve meşru muştur. gul etmekle kalmamış, fazla olarak bu bir tashihinden başka bu mıntakalarda dünyada harb. bazı enternasyonal harb surette teşekkül etmiş bir hnkumetin Fakirlere karşı gösterdikleri bu candan orduyu o kadar hırpalamıştır ki artık hususî hiç bir toprak alâkası yoktur. müşevviklerinin aç gözlülülğü ve bun idare^inde onu sulh içinde refaha isal alâkaya aleni teşekkürlerimizin bildi . hezimet, Yunanistan için içtinabı kabil Siyaseten bu sahada sulhu temin et larm menşeleri olan yahudi demokra etmek üzere vatanıma döneceğim. rilmesini rica ederiz. mekle ve iktısaden de herkesin nefine olmıyan bir şey olmuştur. Macaristan silerin kini neticesidir. Bugün biz yalBu hainler çetesini kovmak ve sevda eski ordularınm şamnı yeniden ihya olarak istihsali inkişaf ettirecek ve ti nız kendi mevcudiyetimiz için değil, gili memleketimize hürriyet ve istikve Flistin Arab şefleri de iştirak eyetmiştir. Bu ordunun motörlü kıt'Eİarı caret mübadeîelerinin tekrar başlsma aynı zamanda milletlerin ve insanlarm lâlini yeniden vermek için Irakm bülemişlerdir. smı müemmen kılacak nizamın tesisi'e Bnckavı işgal ederek Sava nehrini geçsaadetini kendi zelil hodbinliğine vic tün hakikî evlâdlarına hitab ediyorum. alâkadanz. Fakat bu nizam hakikî adarr'"lerdir. dan azabı duymaksızın tâbi kılan bir Yalnız şahsî menfaatlerini düşünen ya Irak petrol utihsalâhnı durdurdu lete istinad etmeli ve ırkt, tarihî ve Yunan askerinin büyük cesareti hatta iktısadî menfaatler nazarı itibara suikasd teşkilâtmdan dünyayı kurtar bancüarın yalanları ve entrikalan ile Bağdad 5 (a.a.) Ofi: Irak hükusize zorla tahmil olunan bu harbdeki meti tarafından neşredilen hususî bir Tarih karşısında doğru söylemıs olmak alınmalıdır. Bu istihalenin tekevvünün mak için harbediyoruz. oğullarımzı ve kardeşlerinizi düşünü tebliğde, hükumet reisinin kararüe için düşmanlarımız arasında bilhassa de Almanya alâkalı bir müşahid olarak 1941 senesi tarihe, kalkınmamızm en nüz. Askerler, sükun içinde mevkileri *Irakian Petroleum Company> şirketiYunan askerinin çok büyük bir cesaretle kalacaktır. büyük senesi olarak geçecektir. Kadenize gidiniz ve orada, sükun içinde, be ne aid tesisatta istihsalâtın durdurulharbettiğini beyana mecburum. Yunan Müttefiklerimizin milli ve siyasî haklı rin mutlak hâkimine, bu kadar az kanla ordusu ancak. mukavemetin imkânsıa emellerini tatmin edebilecekîerini gör büyük muvaffakiyetleri elde etmemize nim müstakil meşruti Irak hükumetini duğu büdirilmektedir. Petrolun Pipeline ve sebebsiz olacağını gördükten sonra tnekle memnun oluyoruz. Müstakil bir imkân verdiğinden dolayı bilhassa min yeniden tesisimi bekleyiniz. vasıtasile Hayfaya akıtılması da durduYasasm Kral Faysal!» tesiim olmuştur. ruhnuştur. Bazı tasfiyehaneler, Irak dunettanz. İstikbalde de milletimizi elinHırvat devletinin ihdasmdan dolayı rumunun ihtiyaclarıru temin etmek üFakat ben bu harbin müsebbibl ve memnunuz. Bu devletle istikbalde da den bırakmamasını niyaz ederiz. DüşEmir Abdullahın ziyafetinde zere faaliyetlerine devam edeceklerdir. müşevviki olan düşmandan da bahset ima dostluk ve itimad içinde is trirliğj manlarımızı bastırmak için elimizden Kahire 5 (a*.) Öğrenildiğine gönıeğe mecburum. Cecur ve fedakâr bir yapacağımızı ümid ediyoruz. Bilhassa geleni yapacağız. Bu altın çılgmlığı. re, cumartesi günü Şarkî Ürdün Emiri Irak hükumeti tasarruf tedbiri oldüşmanın istihdaf ve istihkar edilmesini iktısadî sahada böyle bir iş birliği her zümre ve yahudi kapitalist sınıfı dev Abdullah tarafından yeğeni Irak sabık mak üz»re hususî müesseselere yapılan bir Almana ve bir askere asla yakiştır iki memleket için de istifadeli olacaktır. rinde halkçı nasyonal sos\'alist dev Kral Nâibi Emir Abdülilâh şerefme bcnzin satışım vesika usulüne tâbi tutnıam. Lâkin asker olan sefll bir politikacı leti içtimaî adaletin ve aklı selimin verilen bir öğle ziyafetinde, Iraktaki mağa karar vermiştir. Taksimat o'.duğu kadar politikacı olarak adi bir Macar milletinin, kendisine tahmil o tunc bir heykeli olarak tezabür ed'yor. vaziyet ciddî bir tetkika tâbi tutulmuşIrakian Petroleum Company'nin seasker olan bir adamın tafrafuruşluklan lunan haksız sulh muahedelerinin tadiîi Yalnız bu harbden sonra değil daha tur. Bu ögle ziyafetine, bir Irak sabık nelik petrol istihsalâtının 5 milyon ton hakkında hakikati söylemeği zarurl ad yolunda bir adım daha atabilmis olma jinlerce sene yaşayacaktır.» nazırı ile Iraklı şeiler ve Şarkt Ürdün olduğu hatıılatümaktadır. Londra 5 (a.a.) İngiliz hava ve dahil emniyet nezaretlerinin tebliği: Pazan pazartesiye baglayan gece, düş man, Şimali Irlanda mıntakası tizsrine şiddetli bir hava hücumu yapmıştır. Düşmanıh hava faaliyeti tngilterenin blr çok kısımlan üzerinde de büyük mikyasta olmuştur. Esas hücum, Mersey nehri sahilleri de dahil olmak üzere şi. mali garbî İngilteresine tevcih edilmlştir. Bir çok noktada yangınlar çıkanlmış ve hasar vukua getirilmiştir. Bir miktar Filhakika dünya yeni buhranın taraf da ölü ve yaralı vardır. Diğer mmtakalara yapılan dagıruk taraf muhtelif teceüiler arzeden nobetlerile sarsılırken biz siyaset olarak l;im hücumlar, az zayiatı mucib olmuştur. Pazar pazartesi gecesi 7 düşman seden hiç bir şey istemedik ve istemiyoruz, ve kendimize aid hiç bir şeyi bombardıman tayyaresi tahrib edilmişde kimseye vermemeğe dikkatli bulu tir. Bunlardan altısı gece avcılan ve Wrl İngiliz hava kuvvetlerinin faaliyeti nuyoruz. Kendi emniyet ve selâmetine hava dafi bataryalan tarafından düşü . Kahire 5 (a.a.) İngiliz hava kuvaid bir zaruretle binnefis harbe girme rülmüştür. vetleri karargâhından: dikçe Türkiye en kat'î bitaraflığın en Maltaya yapılan taarruz 2 mayısta İnpiliz hava kuvvetlerine pürüzsüz ifadesini teşkil edecek veçhile Malta 5 (a a.) Resmî teblig: Cu bombardıman tayyareleri, Akyeni dünya harbinin haricinde kalma martesi akşamı iki düşman tayyare gru mensub : ğa itina etmiştir, ediyor ve edecektir. pu, Malta Üzerine şiddetli akınlar yap. dei de, destroyerler himayesinde seyTürkiyenin kendi selâmetine aid olarak mıştır. Gclişi güzel atılan bombalar, ev reden bir düşman ticaret gemileri kaaldığı tedbirlerin kâffesi işte bu esasta [ îerle hükıimet binalannda hasan mucib filesine hücum eylenüştir. Destroyerhulâsa olunabilir. Nitekim Türkiycnin j olmuştur. İki Alman bombardıman tay lere ve 12 bin, 8 bin ve 4 bin tonilâbu esas haricinde hiç bir hareketi gö | yaresi muhakkak surette düşürülmüş, to hacimlerinde üç ticaret gemisine tam rülmemiştir. i diger bir tanesi hasara ugratümıştır. isabetler kaydedilmiştir. ingiliz hava kuvvetlerine mensub Alman devlet ve hükumet reisinin ' A* miktarda ölü ve agır yaraU vardır. ve bombardıman tayyareleri, Libyada cuAlman tebliği Türk siyasetini böylece kendi istikiama cumartesi gecesi ve bütün culine titiz bir riayetkârukla dikkatli bir Berlin 5 (a.a.) Alman tebliğî: martesi günü düşmanı hırpalamakta siyaset olarak gönnesi hakikate mutaAlman harb tayyare teşekküUeri dün devam eylemişlerdir. Gece, Benina taybıktır. Türkiyenin en ileri bitarafhk gece şimalî İrlandada mühim Belfast li yare meydanı şiddetli bir hücuma mahüküm ve mahiyetindeki harb harici manma muvaffakiyetli bir hücumda bu ruz bırakılmıstır. Bombalarla ve mitliğini ihlâl edecek her hangi bir teşeb lunmuşlardır. Bilhassa teçhizatı sanayi ralyöz ateşi ile iki asker nakline mahbüs nereden ve hdmden gclirse gelsin müesseslerile Vickers Armstrong tez sus Yünkers tayyaresi tahrib edilmiş bizden elbette en kat'î mukavemet ve gâhlarında muazzam infilâklar ve birçok ve diğer bir çoğu ciddî hasara uğrahiç tereddüd etmiyen bir müdafaa ile > tüyük yangınlar müşahede edilmiştir. tıbnıştır. Aynı tayyare meydanı, cuy yg mukabele Çünkü Imu m k b e l görecektir. öekti Ç ü k ü geçen Imu l döt demirlemiş bulunan dört ge martesi günü gündüz de ciddî surette U n ı a n ( i a mî Harbi o zaman dahil bulunduğumuı bombardıman edilmiş ve daha bir çok g,uHar çıkmışhr. Diğer harb zümre ile birlikte kaybettikten sonra \ t re yanteşekkülleri İngiliz garb sahil asker nakline mahsus Yunkers tayyaİ biz millî hukuk ve hududumuzu halâs ; k r i n d e b u l u n a n b a hriye tezgâhlanm resi hasara uğratılmıştır. kâr Atatürkün önderliğinde giriştiğimi» ; b o m b a r d l m a n e t m î s ve Mersey mmtokaBingazide, askert hedeflerde büyük ikind bir harble bu milletin canı kanı j sında bir gece evvelki hücumlardanben bir yangın ve şiddetli infilâklar vukua pahasma elde ' • x.vı etük. »• ı Onuntehlikeye • • t x. ı girı, i kısmen h&lâ yanmakta olan teslsata tam getirilmiştir. mesıne hıS bir Turkun tahammulu yok | ^ ^ ^ k a y ^ y l e m i ş l e r d i r . Habeşistanda, İnçiliz hava kuvvetleri, tur. Diğer hava hücumlan Hartlepool civa Abmbaalaçi ve Flaga geçidi mıntakaHer Hitlerin Türk istifclâl cidriinin ! T m d a b u l u n a n s üâh fabrikalanna ve lannda. İngiliz kara kuvvetlerinin mubaşbuğu Atatürke hayranhğınm t . i .x..L. karşı . ^ . îpsurich ile Plymouth limanlarının tesi vaffakiyetle tetevvüc eden harekâtına yeniden devamlı ve kıvmetli muzahebu nutukta dahi tekrar olunması ve sabna tevcii» edilmiştir. gene bu nutukta Türk hükumeti er| İngiliz sahilleri açıklannda harb tay rette buîunmuşlardır. Bombardımanîar kânının realist si^asetinden takdirle yareleri ceman 21,000 tonluk dört tica ve mitralyöz ateşr, «tihkâmiara, mobahsedilmesi elbette ve btttabi mera ret gemisinl ve bir muhribi batırmıs törlü nakliye kollanna ve düşmamn leleketimizde memnuniyetle karşıla lardır. Tayyareler bundan başka di5er vazım ve laşesine mühim hasar vukua nacakur. Türkiyenin hiç bir millete karşı beş büyük ticaret gemisini bombardı getirilmistir Düşman kıt'alarma ağır hususî bir husumeti yoktur. Türkiyeye man ederek ciddî hasara uğratmışlardır. zaviat verdirilmistir. Bütün bu harekâttan, tayyarelerimikarşı hasmane bir fikir ve emel besİngilterede bir tayyare meydanına yalemedikçe geçen harbde müttefikimiı pılan bir hücum esnasında yerde duran zin hepsi ürl°rine dönmüstür. olan Almanya bu bahiste elbette bir tavyareler tahrib edilmiş ve kamplsrla Alman tebliği istisna teşkil etmez. petrol depolarında yangınlar çıkarılmışBerlin 5 (a.a.) Resmî tebliğ: Şimalî Afrikada toplarımız TobruK Her Hitlerin dostane sözlerinden mü ür. tehassis ohnakla beraber eğer dünya Tuna filotillâsı Tunada seyrüsefer e önünde İngiliz mukabil hücumlarını buhranı önünde her gün artan miida den gemilpre mavinlerden serbest olan püskürtmüşl erdir. faa tedbirlerimize ihtimamla devam ede yollar temhı etmiştir. ttfeılyan tebliği ceksek bunda şaşılacak hiç bir cihet Düşman dün ne gece ne < 3 e gund Roma 5 (a.a.) Itplyan orduları uyoktur. Her ihtimale karşı vatan mü Alman toprakları üzerinde harb faalimumî karargâhının 334 numaralı tebdafaası hiç ihmale gelmiyen ilk mukadbulunmamıstır. liği: des vazifedir de onun için. 4 mayıs gecesi Alman hava kuvvetYUNUS NADİ lerine mensub filolar, yekdiğerini takib eden dalgalar halinde Maltanın deLondraya göre Almanlar (Ba» tarafı 1 ind «tbifede) niz ve hava üslerini bombardıman etdaki methiyeleri hiç şüphesiz Romada mişler ve askerî tesisata vahim hasarBalkanlarda ne kadar büyuk bir memnuniyet uyandıracak ar ika etmislerdir. tngiliz tebliği Hitlerin infiali Gündüz Alman tayyareleri, Malta üve Adriyaük sahülerinde istediği arazi meselesinde Almanyadan beklediği mu zerinde düşman hava kuvvetlerile çarzahereti göremiyen Mussolini İçin ha pışarak düşmamn iki avcı tayyaresini duşürmüşlerdir. fif bir taviz teşkil edecektir.» Şimalî Afrikada harekâtımız Tobruk Gazetelerin mütalealan Londra 5 (a.a.) Sabah gazeteleri mıntakasında devam etmektedir. TayyaHitler"in nutku ile Iraktaki vaziyet hak re filoları, yeniden müstahkem mevkiin kmda aynı derecde alâka göstermek istihkâmlarını bombardıman etmişlerdir. tedirler. Şarkî Afrikada Alagi mmtakasında Kutuk umumiyet itibarile tâli derece kıtaatımız, düşmamn bir hücumunu de ehemmiyeti haiz telâkki edilmekte püskürtmüşler ve düşmana ağır zayiat ve bir çok yerlerinde sıkıntı ve asa verdirmişlerdir. Öliiler arasında bir çok biyet müşahede olunmaktadır. Flistinli yahudi bulunmaktadır. Daüy Telegraph gp.zetesi nutkun Alman zayiatına temas eden kısımlannı hakkında vaidde bulunamadığı kayde mevzuu bahsederek bu kadar geniş dibnektedir. mikyasta bir taarruzun Hitler'e ancak «Hitler Amerikan yardmunm beş altı bin ölü ve yaralıya mal olmaehemmiyetini anlamıstırs sına inanmak imkânı olmadığını kayBern 5 (a.a.) Ofi Fransız ajansı bildetmekte ve anlasılan Hitîer'in General Wavell'in Bingazide uğradığı zayiattan diriyor: Hitler'in nutkunda yabancı müşahldfazla insan kaybetmek istemediğmi ilâve lerin en ziyade dikkatini çeken nokta, eylemektedir. Almanyaya kuvveüi bir istihsal temini Aynı gazete şöyle demektedir: «Hitler gelecek sene milletten daha için yeni tedbirleri bildiren kısundır. Bund gazetesinin Berlin muhabiri fazla gayretler ve daha iyi silâhlar İsteyor. 1941 senesinde nihaî zafere ka Hitler'in bu sözüne fevkalâde bir ehemvuşmayı vadeden bir adamm böyle bir miyet atfetmektedir. Muhabire nazaran, Hitler Amerikatalebde bulunması garibdir.> ın maddî yardımının İngiliz mukaveNews Chronicle ve Daily Mail gazeteleri Irak hâdiselerinden bahsederek met için mühim bir unsur teşkil ettiğini Almanlann eline geçmektense bütün snlamaktadır. Buna binaendir ki, Al petrol kuyularının tahrib edilmesini tek man istihsalini takviye etmek ve silâh imalini artırmak için yeni tedbirlerin lif etmektedirler. Amerika, nutku bir infial ifadesi elzem olduğu kanaatindedir. Almanya teslihat sahasmda hâlâ elinde bulun telâkki ediyor Vaşington 5 (a.a.) Hitleri'n nutku durduğu avansı muhafaza etmek ve zaVaşingtonda pek az alâka uyandırmışa manm rolünü oynamasma müsaade etbenziyor. Birçok kimseler bu nutku memek için gayretlerini en son hadde Hitler"in Çörçile karşı beslediği Infialin çıkarmaktadır. Hitler nutkunda Amerikan yardımrna bir ifadesi olarak telâkki ediyorlar. Dirağmen İngiltereyi imha gayretinin çok ğer bazı kimseler Hitlerin nutkunda Amerikaya hücum edeceğini zannediyor tehlikeli bir teşebbüs olduğuna ken lardı. Fakat bütün hücumlarını Çörçil'e disinin de kani bulunduğunu ve fakat tevcih etmiş olması son Alman zafer şimdi artık bu teşebbü^e sonuna kadar lerhıin, Hitler'in gayelerini tahakkuk et dpvam irab edeeeSini ihsas etmUtir tirmek hususunda pek zayıf bir rol oyİstanbul Borsası 5/5/941 nayacağı hakikatini tebariiz ettiımektedir. Filhakika Hîtier'i kızdıran nokta Londra 1 Sterlin 5.2025 hakiki zafere kavuşmak için İngiliz a Nevyorfc 100 Dolar 131.50 132.20 dalan müdafaasmı kırmak zaruretin enevr» 100 İsv FTC. 30. ft.tina lOODrahmi den kurtulamamış bulunmasıdır. 0.99 Madrid 100 Peçeta 12.845 «Hitler inkisan hayal uyandırdı» Yokoha. lOuYen 30.915 Zurich 5 (a.a.) Hitler'in nutku hak Stokholm 100 İ.<=veç K. 30 525 ESHAM VE T A H V İ L A T kında bugün intişar eden ilk tefsitatta Ergani %5 ikramiyeli 1933 19. Alman şansöîyesinin samilerini inkisara Sıvas . Erzunım n. ilâ VTI. 19.36 uğrattığı, zira narbia bu sene biteceği