14 Mart 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Maarif Veküliğinln ortaokullara tavsiye ettiği TÜBKÇE . GRAMER MÜFREDATINA GÖBE ORTAOKULDA TÜRKÇE Yazan: R. G. ARKIN Gramer dersleri: I ve n n d smıfların İHnci tabılan tadil, tashih ve ilâvelerle çıkmıştır. Lise, öğretmen, ticaret, san'at okullarile köy ve kız enstitülerinin gramer müfredatını havi olarak IHüncü kitab çıkınışür. HER KİTAB 25 KURUŞTUE. Istanbul: Sertel Matbaası. Ankara cad. «7. 17 nci yıl sayı: 5960 umhuri İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, îstanbul . Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Taiırir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı: 24299 24290 TARİHTENÇÖÜLER Albümü çıkpr 120 resim, 125 k Cuma 14 Mart 1941 Bu fevkalâde enteresan Utabalardan ıraymu. Vazife kurbanlarımız merasimle gomüldü Merhum polisleri. mizin dün yapılan cenaze merasiminden intıbalar Sahil mıntakalannda büyük taarruzlara iştirak eden İngiüzlerin ağır deniz bombardıman tayyarelerlnden birisi «efer esnasında (tayyaıenin azamennl, yukarı pencerede duran iki kişinin nispetile ölçerek tahmin edebilirsiniz ) Mussolini Arnavutlukta Bir muvaffakiyet ka Fedakâr polislerimizin tabutları eller zanılması için kumandanlara yanna kadar üzerinde götürülürken herkesin mühlet verildi gözleri yaşlarla dolmuştu Perapalas hâdisesi esnasında ölen vazife kurbanı zabıta memurlanmız Reşad Mutlugun ile Mahmud Ardıcın cenazeleri dün merasimle kaldınlmıştır. Cenazeler saat 13.15 te Beyoğ'u hastanesinden kaldırılarak Beyazıd camıine getirilmiştir. Bu sırada vazife kurbanı memurlara rasimei ihtiramı yapmak üzere bırer asker, polis ve itfa'.ye mufrezesi, binlerce halk cami önündeki meydanı tamamen doldurmuş bulunuyordu. Türk bayrağına sarılı cenazeler büyük bir itina ile cenaze arabalarından alınarak camie götürülürken bütun gözler içten gelen teessürle ıslanmıştı. Hava akmları şiddetlendi Almanyaya geniş bir taarruz yapıldı Berlin, Bremen ve Hamburg ile Bütün istilâ üslerinde büyük yangınlar çıkanldı Habeşistanda son harekât vaziyetini gösterir harite Amerikan yardımından sonra İlk günündenberi, bir «anayi mücadelesi olduğunda herkesin ittifak ettiği bu boğuşmaya, büyük sanayid Amerika Birleşik devletleri de bu suretle filen kartfmif bulunuyor 1939 eylulünden 1940 ejlulune kadar Amerikada ne şekilde olursa olsun Avrupa harbine kanşmak istemiyenler ezici bir ekseriyet teşkil ediyörlardı. O kadar ki, Amerikan istikbalini demokrarilerin zaferine bağh goren ve Ingiltereye elden gelen yardımı esirgememek istiyenler bile efkân umumiyeye hitab ederken temkinli davranmak, sozlerine son derece dikkat etmek mecburiyetiııi duyuyorlardı. Fakat Birleşik devletlerin harb karşısuıdaki bu çekingen hali bojlece suıup gııienıczdi. Medeniyetin temel kaidelerini değiştireceği iddia edilen muazzam bir boguşma, Amerikayı sonuna kadar lâkayd bırakamamak lâzımdı. Nitekim bir senelik bir bocalamadan sonra, hâdiselcrin de jardımile vaziyet açık bir çehre gosternıeğe başladı. Geçen 27 eylulde, Berlinde uçler paktı imzalandığı zaman, bu hâdiseyi «Reisicumhurluk intihabatmda Roosevelt lehine yapılan en müessir bir propaganda» telâkki edenler aldanmıyorlardı. Hakikaten, e günden itibaren Birleşik Devletler efkân nmumiyesinde İngiltereye yardım temayülii sür'atle arttı ve aradan bir buçuk a\ bile geçmeden 6 ikinciteşrinde Roosevelt uçüncü defa olarak Cumhur Beisi seçildi. Roosevelfin iktidar mevkiini muhafaza edebilmesi, hâdiselerin notmal inklşafına bir sembol sayılabilirdi. Harb basladığı gündenberi şahsî kanaatini açığa vurmaktan çekinmiyen bu adam, yerini başka birine terketmek mecburiyetinde kalsaydı, belki bundan, bir fikrin mağlub olduğu manasını çıkaranlar bulunacaktı. Halbuki içtimai oluşlarda ferdin ehemmiyetsizliğini takdir edenler esasen biliyorlardı ki başa kim gelirse gelsin bu harb uzadıkça Amerika köşesinde oturamıyacak ve İngiltercnin kazanması uğrunda mütemadiyen artan bir takım gayretler sarfedecekti. Son defa kabul olunan yardım kanumı. iste yukarıya hulâsa ettiğim bu merhalelerin tabii bir neticesidir. Bunu grizömınde bulundurarak: Hakikî harb şimdi başlıyor! Diyebiliriz artık. Çünkü, ilk gündenberi bir sanayi mücadelesi olduğunda herkesin ittifak ettiği bu boğuşmaya, büyük sanayici Amerika Birleşik Devletleri de bu suretle filen karışmış bulunuyor. Amerikan yardımıntn harb üzerindc yapacağı tesirler şüphesiz büyük ve ehemmiyetli olacaktır. Bir defa harbin NADİR N A D İ (Arkaa lahife S sfitım 1 de) Hazin bir tören Ordunun kumandasını kendi eline aldı Bomba hâdisesi hakkında •. 5 gunde 3 İtalyan fırkası imha edildi Atina İS (a.a.) Reuter ajansı bildiriyor: Sözlerine itimad edilir asker! müşahidler* göre, son dört gun içerisinde Amavudluk cephesinde cereyan eden flddetK muharebelerde üç İtalyan tü(Arkası sahife 5 sütun 6 da) Yeni İngiliz tayyareleri faaliyette Londra 13 (a.a.) Hava Nezaretinin tebUği: Dün gece düşmana yapılan hücumlar, Berlinden boulogne'a kadar geniş bir sahayı istihdaf etmistir» Bu hücumlar, ayısığile yapılnuş ve muvaffakiyetle tetevvüc etmiştir. Bu hücumlara, bom bardıman servisinin daha eski model tayyarelerinden başka, bir çok yeni ve daha kuvvetli modelleri de en büyük çapta bombalar taşıyarak yeniden iştirak eylemişlerdir. Berlinde bir çok yangınlar çıkanlmış v e b u yangınlar, bilhassa eşya ifl(Arkası sahife 5 sütun 5 te) Örfî İdare Komutanı Korgeneral Ali Rıza Artunkal, Vali ve Belediye Reısı Doktor Lutfi Kırdar, İstanbul Emniyet müdürü Muzaffer Akalın, Vali muavini, İngiliz sefareti ataşenavali, general konsolosluk müşavıri, Emniyet müdürlüğü şube müdürleri, sair devair ve müesseseler erkânı, emniyet âmirleri, Emniyet müdürlüğü teşkilâtına mensub memurlann büyük bir kısmı ve binlerce halk merasime iştirak etmişti. Muhtelif devair müessese ve teşekkuller tarafından gonderilen 25 ten fazla çelenk arabalara yerleştirilmişti. Naman müteakıb, cenazeler meslekSofya 13 (a.a.) Evvelki akşam tstaşlarmın elleri üzerinde ve halkm göztanbulda Perapalas otelinde vukubulan yaşları arasında cenaze arabalarına vainfilâk ve ezcümle hususl trenin h&re Vaşington 14 (a.a.) Hariciye Nazedilmis ve doğru Edirnekapıda çehldketinden evvel Sofya gannda İngiliz el zırı Cordell Hull gazeteciler toplantıliğe götürülmüştür. çisinin bagajlan arasına iki yabancı sında Birleşik Amerika hükumetinin <Arkası sahife 5 sütun 4 te (Arkası sahife 5 sütun 2 de) Macaristanı Alman işgali altında bulunan bir memleket olarak telâkki ettiğini bildirmiştir. (Arkası sahife 5 sütun 7 de) Bulgar ajansı bir tekzib neşrediyor ingiltereye ilk yardım listesi İngiltereye 119 muhrib, 115 karakol gemisi gönderiliyor 12,000 tayyare daha inşa edüecek Nevyork 13 (a.a.) Amerika Bahriye Nazın Albay Knox demiştir ki: < Üç ay evveline nazaran şimdi bütün dünya korkunc bir harbe gırmek tehllkesine daha ziyade yaklaşmış bulunuyor. Ödünc verme ve kiralama kanunu, bizim için, henüz kabil olduğu takdirde sulh ve emniyet temin etmek için yapılan ilk kurucu harekettir. Endişe verici zamanlara doğru gittiğimizi zannediyorum. Almanyanın dünyada şimdiye kadar misli görülmemiş muazzam bir harb makinesi meydana getirdiğini gözden uzak bulundurmamahyız. Şimdi harbden masun isek bunun (Arkası sahife 5 sütun *t de Habeşistanda umuttıî ric'at İngiliz ve Habeş kuvvetleri sür'atle Harar'a yaklaşıyor Dün iki mfihim mevki daha alındı Nairobi 13 (a.a.) Resmî tebliğ: Habeşistanda, Habeş vatanperverleri Mega'nın 110 kılometre şimalinde bulunen Yavellâ'yı zaptetmişlerdir. Da lo'daki kuvvetlerimizle işbirliği yapan Habeş vatanperverleri ricat halinde bulunan düşmanı takib ediyorlar. İtalyan Somalisinde: Kuvvetlerimiz, Ciciga'nın 16 kilometre cenubunda bulunan Dagabur mevkünde duşmana baskın yaparak bir kaç esir almışlar ve düşmanın tahliyeye hazırlandıgı Lor risin'i ele geçirmişlerdir. İtalyanlara aid bir hamule ile Moga(Arkası sahife 5 sütun 4 te Yarıresmî Alman febliğîne göre de iıtfilâk Almanlar tarafından Amerikadaki lahrik edümemiş Macar paralan da bloke edildi Amerika artık Nacaristam müstakil devlet saymıyor Manifatura ithalâtı etrafındaki şayialar Ticaret Vekâletinin, vaziyeti aydınlatacak tahkikatı neticesi, büyük memnuniyetle karşılanacaktır Tngoslav Hariciye Nazın M. Markoviç * *. * . * * Yugoslavyaya karşı, il mı? Almanya Belgrada bir nota vererek yeni nizama iştirak için kendisine muzaheret etmesini bildirmiş Ankara 12 (a.a.) Ticaret Vekâletinden tebliğ edilmiştir: 1 8 mart tarihli Cumhuriyet gazetesinde manifatura ithalâtınuı bir elden idaresi için Ticaret Vekâletinin tensibile bir müessese kurulduğu yazılmıştır. Bahsi geçen müessese bir hususf anonim şirketten başka bir şey olmayıp hiç bir resmî mahiyeti ve ithalât inhisarını haiz değildir. Bu şirketin kurulmasına teşebbüs edildiği sırada İstanbul piyasasında işaa edilmiş olan ayni mahiyette bazı haberler üzerine keyfiyet 16 ve 17 kânunusani tarihli Ankara ve İstahbul gazetelerile tavzih edilmişti. Buna rağmen bu hususî şirketin Ticaret Vekâletinin tensibile ithalâtı bir elden yapmak için kurulduğu hakkında bu defa yeniden çıkarılan şayianın piVeUUmiı Mümtaz Ökmea <Axkau tahUe 5 fötmt 1 de) Yugoslâvya ise mutlaka bitaraf kalmakta rausır Belgrad 13 (a.a.) Yugoslavyanın, üçlü pakta iltıhak etmek tense Aunanya ile bir ademi tecavüz misakı âkdetmesi hakkında bu memlekete yaptığı teklifin reddinden sonra Almanya Tugoslavyaya yeni bir nota vererek lhezkftr memleketin, yeni Avrupa nizammda kendıs'(Arkası sahife 5 sütun 3 te Bâdiselerin seri inkişafına göre, icabında, İngiltereye yapılacak sevldyetı hunaye de edeceği tahmin olunan Amerikan di>nnnınaffnn*an bir kısmı, büjük bir faava filosile berabeı manevralarda