31 Ocak 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

31 Ikincikânun 1911 Yeni Hükumetin kararı Metaksas'ın millî siyaseti aynen tatbik edüecek Nihai zafere Kadar harb! (Baş tarab 1 lnci sahifede) zenin başında ihtiram nöbeti bekliye ceklerdir. Atina ahalisi katedralin önünden geçerek Metaksas'a son tazim vazifesini yapacaktır. Başvekilin acı ölümünü gazeteler hususî makaleler neşrederek Atina halkına bildirmiştir. Bu haber bütün şehirde büyük bir matem havası yaratmıştır. Bütün bayraklar matem alâmeti olarak yarıya indirilmiştir. Yeni Başvekil Krozis, General Metaksas'ın büyük bir dostu idi. CUMHURÎYET Cenaze merasimi bugün Atina 30 (a.a.) General Metaksas'ın millî cenaze merasiminin yarınki cuma günü yapılması muhtemeldir. Müteveffanın cesedi bugün kilisede teshir edilecek ve halk cenazenin önünden geçebilecektir. Gazetelerin bildirdiğine göre General Metaksas ilk defa 17 kânunusani tarihinde toplanan kabine toplantısmda rahatsızlanmış ve boğazından muztarib olduğu anlaşılnrştır. İki gün sonra kendisine muvaffakiyetle neticelenen bir . ameliyat yapılrruştjr. Bilâhare boğaz' dan kapılan bir mikrob esasen barsaklarda mevcud müzmin ülsere tesir ederek dahilî bir kan boşanmasına sebebiyet vermiş ve üç defa kan nakledilmiştir.. Hastanın vaziyeü fenalaşmış, Başvekil koma haline girmiştir, Viyanaya bir Yunan tayyaresi gönderilerek mütehassıs Prof. Ekkener getirtilmek istenilmişse de Prof. ancak General Metaksas'ın ölümünden bir buçuk saat sonra Atinaya gelmiştir. Yeni Başvekil ve Baş kumandanın beyannamelerin de bu kat'î karar millete ve orduya tvldirildi Atina 30 (a.a.) Başvekil Alexandre Krozis, deniz. kara ve hava kuvvetlerine hitaben aşağıdaki beyannameyi neşrerm iştir: «Kralın emrile hükumeti ve ayni zamanda Kara, Deniz ve Hava Nezaretlerini deruhde ediyorum. Düşüncem, her şeyden evvel ararmzdan kaybolmuş olan büyük millî şef, hava. kara ve deniz kuvvetleri ıslahatçısı misilsiz asker General Metaksas'a matuf bulunmaktadır. Bundan sonra heyecan, hayranlık ve muhabbetle size, bu mukaddes mücadeledeki muhariblere hitab ediyorum: Siz, zaptedilmez ve yorulmaz bir azimle şevk ve heyecanla zaferden zafere, şereften şerefe yürümektesiniz. Her zamandan daha büyük hamle ile 4 ağustos 1936 tarihinin mübdii bulunan büyük adamın çizdiği şerefli yolda yürümeğe devam edeceğinize eminim. Allahın yardımı ile Krahmızın ve çeflerimizin de iradesile düşmsnın mukavemetini kıracak, muzaffer olacak ve Yunanlıhğı ebediyyen kuvvetlendirerek büyük millî şefin muazzam düşüncelerine lâyık olduğunuzu göstereceksiniz. Onun gibi vatana karşı mükellef bulunduğunuz büyük vazifeyi yapmak için hiçbir fedakârbktan çekinmiyeceksiniz. Şeflerinize itaat ederek ve îafere sarsılmaz iman ile baglanarak daima ileriye yürüyünüz. Millet te tek bir adam gibi kendisine lâyık evlâdları gibi Uyanık bulunacaktır.» İmza Başvekil Krozis Hükumetin beyannamesi Atina 30 (a.a.) Nazırlar heyetinin Vunan mületine hitaben neşrettiği mesajın metni şudur: Acı bir talihin Yunan mllletini Me taksas'ın yüksek şahsiyetinden mahrum ettiği bu elemli anda Majeste Kralın emrile hükumet müteveffanın büyük eserine devam etmek gibi ağır bir mirası üzerine almaktadır. Büyük şefin, milletin hayatında açtığı tarihî çığır çoktanberi Yunan milletinin vicdamna hâkkedilmis bulunmaktadır. Bu çığır, milletin muharib kuvvetlerinin, kahramanlık menkıbeleri yaratarak mütecaviz karşısında vatanın seref ve hürriyetini temin maksadile sarsılmaz bir azimle çarpıştığı bu anda hepimizin kalbinde pek derin bir surette çizilmiş bulunuyor. Herkes, vatanın şeref ve hürriyetini büyük ölünün tahayyül ettiği manada anlamaktadır. Jean Metaksas'ın, hüviyeti,' umumî heyetile mütalea edilecek olursa, o kadar geniş, büyük ve mütenevvidir kl bugün' içinde bulunduğumuz şu ıstırablı anda onun hüviyetini tebarüz ettirebilmek için lâzım gelen kuvvetten ve zamandan mahrum bulunuporuz. Bunun içindir ki Majeste Krahn idaresi altında ve Yunan milletinin yardımile, Jean Metaksas'ın millî programının tatbikına büyük bir azimle devam etmek hususundaki kat'î kararımızı bil dirmekle iktifa ediyoruz. Bu programın başlıca gayesi, herşeyden evvel, feragatle döğüşen bu Yunan milletinin mütecaviz bir düşmana karşı zaferi kazan masmdan ibarettir. Millî programın bundan sonra en mühim hedefi, milletin • istihsal kuvvetini teşkil eden sınıfların hayat seviyelerini yükseltmek için çalışmaktır. Bu yolda devam edileceğine en büyük delil Jean Metaksas'ın bütün mesai arkadaşlarile tam bir mutabakat dahilinde tatbik ettiği prensiplerle bugünkü Başvekilin siyasî ve içtimaî aahalarda ayni istikamette sarfetmiş olduğu faaliyettir. Büyük Metaksas'm nâşı önünde ve hükumetin onun büyük eserine devam mes'uliyetinl üzerine aldığı şu anda ilk düşüncemiz şeref meydanlarında Yu nan ismine şanlı bir hâle ören muharib kuvvetlerimize teveccüh etmektedir. Milletin başlanmış mücadeleyi niha! z? f ere kavuşturacağından emin olarak Allahın inayetile vazifemizi cesaret ve imanla yapmağa başhyoruz. Yunan milletinin büyük mukadderatına doğru azirnkârane yürüyüşüne devam edeceğine şüphe yoktur. Başkjn»»pdaınn jemrj yşypysi ^ Atina 30 (a.a.) Başkumandan General Alexandre Papagos, dün orduya hitaben aşağıdaki emrlyevmiyi neşretmiştir: «Kısa bir hastalıktan sonra bu sabah saat 6.20 de vefat eden Yunanistan Başvekili Yan Metaksas'ın ölümünü size pek derin bir teessürle haber veriyorum. Üç aydanberi ifa etmekte bulunduğunuz ağır vazifeden bir saniye için sıynlarak, bütün kuvvet ve gayretlerini vatanına ve bilhassa müsellâh kuvvetlerimize tabsis etmiş olan ve bu suretle memieketin müdafaasına ve milletin yükselmesine yardım etmiş bulunan tarihî büyük adamm istirahati ruhıı için dua ediniz. Kral ve hükumeti etrafında toplanarak ayni demir irade ve kırılmaz gayretlerle deruhde etmiş bulunduğunuz tarihî vazifeye devam ediniz. Biricik vazifemiz aziz vatanımızın tamamiyet ve hürriyetini müdafaa etmektir. Yegâne düsturumuz, nihaî zafere kadar her şevi muharebe için tahsis etmek olmalıdır.» İmza Baskumandan AV>n«1»i? Par>?sos bize de ırkımızın bu taulu mücadelesini iyi bir surette netıcelendirmek için itimad ve yardım edeceğine eminiz.» Başkumandanın telgrah Atina 3 (a.a.) Giiıeidi iapagos, U Başvekil Krozis'e aşağıdaki teıgrafı ondermiştir: «Milli ordu, mill'î hükumet şefinin öYeni başvekilin ilk bevanatı .ümü için duj a u o u teessuı d, içinde sakAtina 30 (a.a.) Yeni Başvekil mat layarak Kralın, sızin ve hükumetin etbuat mümessillerine aşağıdaki beya rafmda fedakârane toplanarak ayni sarsılmaz azimle vatanın müdafaasına denatta bulunmuştur: .. I « Beni burada görüyorsunaz Çünkü vam edecektir. Parolamız, müteveffa büKral beni seferber etmiştir. Çünkü be yük şefin sarfettiği tarihî «Hayır» kelinim prensipim daima hizmet etmek mesi olacakür.» General Papagos, Metaksas'ın reîikatir. Vazifemiz bizim için mfHdeten ösma ordunun derin taziyetlerini bildiren len, fakat manen ölmiyen Metaksas'ın bir telgrafname gdndernüştir. çizdiği siyaseti takib etmektır. M. KrUiz'in Papagos'a cevabı ?eref ve vazife yolu üzerinde bize Arna 30 (a.a.) Atina ajansı tebliğ rehberlik etmek üzere o daima yamediyor: nvzdadır. Şefin siyasetinde dünyanın Başvekil Koıızis, ordu başkumandanı ; h bir değişiklik görmemesine çalısa General Papagos'un telgraiına aşağıdaki c":i2. Çünkü hükumetin bütün faaliyet cevabı vermiştir: pı'ıalarındaki bu siyasetin bu m:mleMillî şef Metaksas'ın elim ziyaı dolaî'ete uygun biricik siyaset olduğuna yısile kahraman muharib millî ordunun krıiz. çektiği telgrafı büyük bir heyecanla o3 u siyaset birçok şeref ve muvaffa kudum. Hükumet, aramızdan kaybolan bü ketlerle tetevvüc etmistir. Çünkü yap in her şey geli'ierüzel decil. bu bü yük Yunanhnuı orduya ilham ettiği ö• 'k adamın kesif sâyi ve aydın dü nüne geçilmez hamle sayesinde kahraçjncesinin mahsulü olmuştur. Onun man ordunun yurdumuzu müdafaa için e =ikli"ini bizden fazla kimse duyamaz. giriştiği mücadeleyi muzaffer bir neüceye isal edeceğine emindü\> F>kat biz, onun ziyama ağlamakla ikAtina sefirbnizin beyanah tifa edersek, ruhunu inkisar vs iğbiAtina 30 (a.a.) Atina ajansı tebrarla dolduracağımıza kaniiz. liğ ediyor: Bu felâket önünde muvakkaten eözTürkiyenin Atina büyük elçisi Enis lerimiz yasla dolu olarak durduk. Millî Akayen, «La Bourse Egyptienne» gazehiystımmn bu ciddî dönüm nokfnsıntesinin muhabirine beyanatta bulunarak da millete karşı vazifemiz, büyük öYunanistanm, tarihinin bu en buhranlı lünün fikir ve sayi ile açtığı geniş yola anında maruz kaldığı feci darbenin yalgrV'mizi kaldırmağa bizi mecbur et mz dost ve müttefik Türk hükumeti miştir. tarf.fından değil, fakat ayni zamanda Bilâtefrik bütün Yunan nıilleti Me bütün Türk milleti tarafından da kendi taksas'a itimad ederek ona nasıl bü milll matemi gibi derin bir surette hisyük eserini tatbika imkân veroıiş, ise sedeceğini söylemiştir. f Başmakaleden devam zam şekli Üzerinde oldukça sarih sözler söyleıniştir. Bu sözler e göre demokrasinin yeni nizamı Avrupamn esaretine değil, h ü r r i y e t i n e istinad edecektir. Hiç bir esir devlet mevcud olmıyacak, fakat her biri kendine aid meselelerin hallile meşgul bir «serbest fngilizlerin motörlü birmilletler camiası» mevcud olacaktır. liklerden istifade ederek Siyasî ve iktısadî istiklâllerinden fedakârlığa davet olunnııyan h ü r m i l şehrin cenubunda denizi l e t l e r i n birliğinden ibaret bir tutmaları, cür'etkâr, fakat camia!» muvaffakiyetli bir ma. Nicolson böyle bir camianın kendisini müessir surette müdafaa etmesi için nevra olur. müsabih ideolojilere malik milletlerin bu maksadla anlaşmış bulunmalarını tabiî bir şart olarak göstermektedir. Bu Libya cephesinde: ifade ile artık insanlar arasında harbe Derne dün sabah zaptedilmiştir. son verecek olan bu hür milletler camiasında birleşecek milletlerin başında Esasen, daimî istihkâmlarla tahkim eidealist Anglo Sakson ittifak ve hatta dilmiş bir kale olmıyan Derne, sahra ttihadııu görür gibi oluyoruz. Hulâsa usulile de tahkim edilmemiş ve jaluıd mihver devletlerinin yeni nizamına edilmiş de müdafaa edecek asker mukabil demokrasi cephesi dahi orta kalmadığı için, İngiliz öncülerile bir ya başlıca hatları artık teressüm etme ki çarpışmadan sonra, düşmiiştiir. ğe başlayan y e n i b i r nizam Dernenin, sağdan soldan toplanan koymaktadır. küçük kuvvetler ve Şarkî Libyada Mihver devletleri kendi yeni nizam iraha edilen İtalyan birliklerinin kı larını şimdiye kadar sarahatle tarif ve lıc arüklarile yarım yamalak ve yalanizah etmekten kaçuıdılar. Bundan bile cıktan müdafaa edildiği anlaşılıyor. anlaşilıyor ki mihverin yeni nizamında İtalyanlar, Derneye kapanıp bir 25,000 onu tasavvur ve tasmim edenlerin esir daha vermemek sureüle ilk defa açıkça itiraf edemiyecekleri taraflar olarak doğru bir harekette bulunnuışvardır ve bunlar mihver yeni nîzanıı lardır. Fakat, acaba, bunu isteycrek nm ruhunu teşkil ediyor. Mihver yeni mi yaptılar, yoksa artık İngili^lere henizanıinın mahiyetini üçüzlü paktın dıye edecek tümenleri kalmadığı i dünyayı kendi aralarında t a k s i m çin mi böyle hareket etmek mecburiyee d e n maddesinden dahi isüdlâl et inde kaldılar? İkinci ihtimal daha akmekliğimiz mümkündür. Bu maddcde la yakındır. 4 Avrupa ile Afrikanm idaresi Almanya Bir noktaya dikkati celbetmek isteile Italyaya ayrılmakta ve geniş Uzaksark sahası Japonyaya bırakılmaktadır. riz. 1911 sonbaharında, bir avuç arslan Avrupa ile Afrikaya Almanya ile İtal Türkun Derne mıntakasındaki kahrayanın hâkim olacaklarını tasrih eden manca müdafaalarile Mısırı fetilı ıııakmadde bu iki kıt'ayı dolduran büyük sadile yola çıkmış olan İtalyan ordu küçük milletlerin mukadderatı e s a sunun bir kaç gün içinde Derncyi Inr e t t e n ibaret bulunacağını dolayı gilizlere verivermesi arasında ne büsile aı.latmıyor mu? Geniş Uzakşark j ü k fark vardır. sahasında Japonyayı vaziyete hâkim Şimdi sıra Bingaziye gelmiştir. İngitanımakla Asya milletlerinin talihi hi liz ordusunun, bir kısım kuvvetlcrile çe sayıldığı açık değil midir? Yirminci sahili takiben Derne önüne giderek omedeniyet asrında insanlığa lâyık gö rada harbederken diğer bir kısım kuvrülen bu esaret hayatını tnümkün far vetlerile de dahildeld yollardan Bingazeden zihniyet, hiç şüphe yok ki, beşe zi üzerine yürüdüklerini kabııl etmek riyetin bunca mihnetlerle katettiği te anlış olmaz. Gerçi İngiliz resmî tebrakki merhalelerindeki manevî kuvveti liğlerinde böyle bir hareketten bahis takdirde g a f 1 e t gösteren bir zihni yoksa da, buradaki coğrafî vaziyet İnyettir. Bu yanlış düşünceyi vaziyete giliz başkumandanlığını böyle bir sevhâkim kılabilmek için ordulann galibi külceyş manevresine sevk ve teşvik yetı kâfi değildir. Bu galibiyetten sondecek mahiyettedir. Çünkü, İngiliz orra onların daimî seferberliklerine de dusu, dahildeki yollardan Bingazi şehihtiyac vardır, ki buna m a d d e t e n ri cenubunda sahili tutarsa, Derneden imkân tasavvur edilemiyeceği malumBingaziye kadar deniz kıyısındaki büdur. lün kasabalar Bingazi de dahil oHarbin talihi muhtelif milletlere gu ralardaki İtalyan kuvvetlerile beraber. re nasıl tecelli ederse etsin sulhun baş İngilizlerin eline düşer. Şimdiye kadar şartı onun alâkadar milletlerce kabule arazinin vaziyeti böyle bir çevirme halâyık bir şekilde olmasıdır, ve bu şart rekctine müsaid değildi; fakat şimdi, her sulhta psikolojik en büyük amiluir. gayet müsaiddir. İtalyanlar, böyle bir Milletlerce v i c d a n i bir kabule âkıbete uğrayacaklarını düşünerek bümazhar olamıyacak sulh, harbe nihayet tün bu mmtakayı tahliye etmişlerse, vermiş olamaz. Harb, belki bir müddet raların işgali azamî sür'atle ikmal eiçin için, fakat çok geçmeden açıktan dilmtş olur. Bu itibarla, İngilizlerin, gene alevlenir. Binnefis Almanja motörlü ve zırhlı birliklerinin.. sür'a» bu. dayanın en, son .ve. en yeni misali nden istifade ederek arka yollardan yeri içgji jnidutf JVJL.Hitler şon Bingazi şehrinin cenubunda, denizi tunuhıKiartndan iirinde' hâlâ Versay tacaklaruıı ümid ediyoruz. Bu, cür'ethaksızhklarından bahsediyordn. kâr, fakat güzel ve muvaffakiyetli bir Eski Umumî Harbin sulhundaki hak manevre olur. İtalyanlann maddî ve sızlıklardan şikâyet eden mihverin manevî zaafı karşısında bu cür'etkâr sözleri işlerine uymuyor .Versaydan si manevre de, pekâlâ tatbik edilebilir. kâyet edenler şimdi milletlere Versay Mesele, sadece su tedarikinden ibarettir. dan çok daha fena akıbetler hazırlayorlar. Bunun yürür bir dava olmadığma Şarki Afrika cepheîerinde: şüphe yoktur. Milletlerin ruhlarında İngiliz Ortaşark orduları başkumanşahlanacak mukavemeti k ı r a b i 1 edanlığı, Sidi Barranide, 9 birincikânun c e k kudret keşfolunmamıştır. günü, İtalyanlara ilk darbeyi indirdikAvrupa milletleri arasında harblerin tcn sonra, orada kullandığı motorlü hâlâ durup dinlenmek bilmiyen tevalisi Hind birliklerini Eritreye göndermiş; hakikaten abes bir şeydir. Bu kıt'anın böylece Mısır ve Sudan demiryollarınsakinleri arasında şinıalî Amerikamnkidan ve ordusunun merkezî vazijetinden nin ayni olmasa da ona benzer ahenkli istifade etmiştir. Askerlikte, buna iç bir yaşaraanın şevk ve zevk dolu birlihatlar menavresi denilir; yüksek bu ğini yaratmak en basit bir zarurettir. Bu sevk ve idare sahibi bir kumandana, öyle bir iştir ki bütün dünyanın sulhuna ayni kuvvetleri kâh bu cephede, kâh öve salâhına esas teşkil edebilir. İşte deteki cephede kullanarak düşmanı az mokrasi cephesinin düşündüğü yeni nizam böyle bir ideali gözönünde tutuyor. kuvvetle tepelemek imkânını veıır. İki totaliter devlet müstesna, baştanbaşa General Wavell de böyle " yapmıştır. bütün Avrupa milletlerinin böyle bir Harb, Mareşal Graziani'nin yaptığı gibi idealin tahakkukuna bütün kalblerile biraz yürüdükten sonra pineklemekle taraftar olduklannda ve olacaklarında değil. elindeki kuvvetleri azamî cüret, sür'at ve meharetle kullaıınıakla kazaşüphe yoktur. nılır. İnjrilterede mihver devletlerinin diğer Eritrede Hlndlilerin ve İskoçyalılann milletleri esir etmek gayeli yeni nizamı* na karşı hürriyet ve istiklâl içinde süngü hücumlan, İtalyanları fazlaca raahenkli bir hayat kıırulmasını istihdaf hatsız etmeğe başlamıştır. Bu İtalyan eden böyle yeni bir nizamla mukabele müstn.elekesinde 3500 mil murabbaı aedilmesi çok yerindedir. Hakikat olma razi işgal etmiş olan İngiUV.ler, Agorsında, hatta Almanya ile İtalya haric ol dat Barentu hattına varınışlar; hu raaksızm, bütün Avrupalılann alâkadar duddan Kızıldenize kadar olan nıesaolacaklan hu hakikî yeni nizam, ordula fenin yansını katetmişlerdir. İngiliz nn kudrefîcrini gölgede bırakan büyük tebliği, «arazi güçlüklerine rağmen, kuv bir cazibe ve kuvvete maliktir. Bu ıılvî vetlerimizin tahaşşüdü müşkülâtsız demaksadın en vazıh ifadelerile hergün vam ermektedir.. dediğine pöre, buratekrar edilerrk miimkün olduğu kadar da, dağuk arazide tutunmak için durfa'ia yanılması, U'TTin'ia hunca fe^akâr muş olan İtalyanlara karşı şiddetli bil lıkîar ihtivar olunan harbin nelld en taarruz yapılacağı anlaşılıyor. " :; °ssir silâhlarından biri sayıUa yeriBu darülharekâtın diğer cepheîerindir. de, Metemma'nm şarkında şiddetli keşif N4DÎ kolu hareketleri olmuş: İtalyan Somalisinde ise, bütün mıntakada, gene keşif kolları faaliyeti vuku bulmuştur. Harbden sonra Avrupa nizamı HARB VAZIYET! Şimdi hedef Bingazidir! (Baş tarafı 1 inci sahifede) senedir hep yabancı yardımile harbe girerek evvelâ İspanyayı, sonra Holandayı, sonra Fıansayı, daha sonra Alman yayı bu şekiide mağlub etüğıni ve geeçn Euyiık Harbi de bu şekilde kazanmağa uğraştığım anlatmış ve bilhassa Almanyanın geçen harbde de askerlik bakı mmdan mağlub edilmediği üzerinde ısrar etmiştir. Hitler dünyayı tehdid etti! Amerikadan rivayetler J Alman'ar çok şeyler öğrenmisler Hitler, daha sonra «İngiltere bu defa da ayni şeyi yapmak istiyor. Demek ki İngiltere geçen harbdenberi hiç bir şey öğrenmemiş. Fakat Almanlar o zamandanberi çok şeyler öğrenmiş ve hiç bir şey unutmamışlardır.» demiş ve daha sonra Versaydan bahsetmiş ve şu sözleri söylemiştir: « Versayla Alman milleti soyuldu ve yağma edildi. Alman demokrasisi, diğer demokrasilerden mütemadiyen hakaret gördü. Onun için yeni rejim kurmak ve bunu iki müfrit ideale istinad eturmek lâzım geldi. Bunun neticesi olarak nasyonal sosyalizm vücud buldu. Almanyada hasıl olan bu rönesans, bir de Italyada doğmuştur. Almanya bu rönesansa kavuşmanuş olsaydı 20 milyon nüfuslu bir memleket olacak ve işsizlik afeti onu kısa bir zaman içinde bu akıbete götürecekti. Yani inhidam muhakkaktı. Ve Klemanso'nun «Avrupaya yirmi milyon Alman kâfidir!» tarzındaki kehaneti tahakkuk etmek üzere id\ Fakat nasyonal sosyalizm doğdu ve kalben bir olan bir millet vücude getimıek istedi. Nasyonal sosyalizm, kuvvete kuvvetle mukabele ettiği gibi demokrasileri de, demokratik usulü mağJub etmişti. Alman milletinin sosyal varlığı tahakkuk ediyordu. Siyaset bakı mından Versay yıkılıyordu ve 1933 to Versayı yıkmak mevkünde bulunuyor dum. Bunu sulh yolile yapmak istedim. Fakat Versayı tatbik için kurulan milletler cemiyeti karşısında bir çey yapmağa imkân bulunmadığını görerek başka türlü hareket lâzım geldi. Almanya neden silâhlanmış ? Fransa ile, bilhassa Sar plebisitinden sonra sulhan anlaşmak mümkündü. Fakat yahudi muhacirleri efkârı umumiyeyt zehirliyorlardı. İngilterede Çörçil, Duff Cooper, Eden, Halifaks iktidar mev kiine gelerek sulh yolunu kapayorlardı. Silâhlanmaktan başka çare kalmamıştı, Ben silâhlandım ve silâhlandım. Alnıan milleti bunu bilir. Fakat herşeyi bilmez ve herşeyi söyiemek lâzım gelmez. Fakat herşey kat'iyetle yapılmıştır. «İngiltereye bir çok defa el uzattık» Fransanm bizimle harb için hiç bir bahanesi yoktu. İngiltere de bu vaziyette idi ve mustemlekeler meselesini müzakere ile halletmek mümkündü. İngilterenin elinde işine yaramıyan bir çok mustemlekeler vardı. Fakat İngiltere anlaşmak îsteme'di ve kendi memlekeünd« içtimaî reform ile meşgul olmayı tercih etmeJi. Harb daha fazla uzarsa, İngiltere, belki de Almanyanın vaziyetini tetkik için bir heyet göndermeğe luzum görür! Haıb başladıktan sonra anıaşnıa imkânlarım araştırdık ve Polonya harbinden sonra, ve Fransanm izmihlâlinden sonra düşmana elimizi uzattık. Fakat redle karşılaştık. Bunun üzeıine mtseleyi hallettik. Artık Almanyaya şima'den taarruz etmeğe, yahud Belcika ve Holanda yclile, Almanyanın Rur mıntakasına sarkmağa imân kalmamıştır.» Almanya Avrupanın oturmuş göbeğine Müteakıben Hitler İngiliz taarruzundan bahetmiş ve İngiltere ile ne zaman ve nerede isterse boy ölçüşebileceğini söyledikten sonra şu şekilde sözüne devam eylemiştir: « İngiltere bu taarruza geçmeden evvel bize haber verirse, onun karaya çıkmasını temin için istediği yeri tahliye eder, ondan sonra kendisile istediği dille konuşuruz. Almanya, bugün Avrupamn göbeğinde yerleşmiştir. Ve onu hiç bir kimse yerinden kımıldatamaz.» (Baş tarafı 1 inci sahifede) (Baş tarafı 1 inci sahifede Derne, Şarki Siranayikanın Bin Fakat İngilterenln hali hazırda bu teşebbüsü karşılıyacak dört milyon gaziden sonra en mühim şehridir. Burası 30 eylul 1911 de İtalyan bahaskeri vardır. 2 Cebelüttarika karşı taarruza rî nümayişine sahne olmuş, îakafi geçmek. Fakat Fransa ile İspanya Türk askerî makamatı şehri teslim nıa vaziyetleri bu teşebbüse karş etmemiş, İtalyanlar ayni senenin 12 teşrinievvel günü Derneyi bombarengel olmaktadır. 3 Balkanlara taarruz etmek. dıman etmişler ve ancak bu bomFakat Almanya bu taarruzu yapabll bardımandan sonra şehir i§gal omek için BulgarLstan. Yugoslavya iunmuştur. 1911 de vuku bulan İtalyan Türve Türkiyeyl kazanmak mecburiyetindedir. Halbuki Almanya bunları kiye harbinde Derne çok mühim harblere sahne olmuştur. O zaman kazanamamıştır. Bununla beraber Almanyanın bir burası bir kaymakamlıktı. İtalyantaarruza hazırlandığı muhakkak lann yeni teşkilâtında Derne vüâtır. Nitekim Amiral Raeder söyledi yet merkezi oldu. Nüfusu 11,360 tL ği nutukta bunu ima etmiştir. Jur Fakat son senelerde bu nüfusun sanale d'Italia da İtalyan ric'atlerinin yısı bir hayli artmıştır> stratejik mahiyette olup yakında Resmî tebliğ . mihver dsvletlerinln taarruza geçe Kahire 30 (a.a.) İngüiz umumî kace^ini yazmaktadır. Gerçi bu sözler, rargâhımn tebliği: İtalyan halkınm maneviyatını tak Libyada Dernenin zaptı bu sabah viyeyi istihdaf ediyor. Fakan İngiliz bitirilm iştir. kaynaklarınm da böyle bir taarru Eritrede Agordat Barentu bölgezun gelmekte oldugunu tahmln et sinde, mesafe ve büyük mikyasta Kaptikleri göze çarpıyor İngiliz radyo motörlü nakliye bölüklerinin faaliyeti suna göre şubat ayı Ingiltereyi is neticesinde iktiham olunan arazi güçtilâya teşebbüs için en müsaid ay lüklerine rağmen, kuvvetlerimızin tadır. haşşüdü güclüksüz devam etmektedir. Diğer taraftan İngiilzler, Alman Habeşistanda, Metemmarun şarkında ların Cebelüttarıka karşı taarruz e iddetli keşif kollan faaliyeti devam etmeünde olduklarını da söylüyorlar mektedir. Hatta, anlaşıldıgma göre, General İtalyan Somalisinde, bütün bölgeler» Wavel bu yüzden süratle yürümek de, faaliyetleri hududun ötesinde azalmecburiyetinde kalmıştır. Çünkü madan devam eden ileri keşif kollarıAlman tayyarelerinin Akdenize gelıa müzaheret suretile ileri yollar mesi, vaziyeti değiştirmiştir ve Alüzerindeki çalışmalar devam eylemekmanyanın Cebelüttarıka karşı tatedir. arruza geçmesi muhtemeldir.ı Italyaya hava taarruzları Bir Rumen gazetesi Hitlerâı Kahire 30 (a.a.) «B.B.C> Tebliğ: Balkanlara ineceğini yaziyor Londra 30 (aa.) Daily Express İngiliz hava kuvvetleri ayın 2 7 2 8 gazetesi, Hitlerin Balkanlarda bir inci gecesi Napolide Capodichino taytaarruza geçmesi ihtimali oldugunu are meydanına şiddetli bir taarrus yazmaktadır. Mezkur gazete bu hu apmışlardır. Müteaaddid yargmlar susta Rumen gazetelerinden Cu ıkmıştır. Demiryollarına, gaılara da rentul'ün bir yazısını zikretmekte ücum edilmiştir. dir. Rumen gazetesi Hitlerin Bal Ayni gece Catania hava meydanına kanlara bir kasırga gibi İneceğini da büyük bir akın yapılmıştır, yangınlar çıkarılmıştır. Hava filolarımız yazmıştır. Jomisoya da taarruz etmişlerdu*. fngiltere hazır! Londra 30 (a.a) Taymisin as Libyada Derne ile Barka arasında icat eden düşman kollarına muvaffakerî muharriri yazıyor: 13 ü zırhlı ve 10 u motörlfl olmak dyetli akınlar yapıbnıştır. Maıgub tayüzere, sanüdığına göre, takriben are meydanında muharebe harici. 11 225 fırkadan mürekkeb muazzam düşman tayyaresi bulunmuştur. Alman ordusu, çok geniş bir arazi Tobruk'ta yanan İtalyan gemilerî üzerinde dağınık bulunmaktadır. İskenderiye 30 (a.a.) «B.B.C.» HaAlmajıların yapacağı en tehlikell 1er verildiğine göre Tobruk limanında hareket, İngiliz ticaret gemilerinl ıs San Giorgio kruvazöründen başka istihdaf etmeketdir. Şimdilik daha İtalyanlann Siguria transatlântiği ile 3 az ehemmiyetli bir hareket lstilâ muhrib ve 17 muhtelif geminin yanmış teaebbÜ3Üdür. bakiyeleri bulunmuştur. İstllâ kuvvetleri, Norveçten FranMoyale'de muharebeler sanm şimal sahillerine kadar olan Nairobi 30 (a.a.) Resmen bildiarazide toplanmış bulunmaktadır. Şu clhet tahmin olunabilir ki, bu •ildiğine göre Çenubî Afrika ordusukuvvetler, efgeç kullanüacaktır. E na mensub ve hücum arabalarından sas müdafaa vasıtasmı hava kuv müteşekkil bir devriye kolu Moyale veti teşkil edecek gibi satılmakta mıntakasında bir düşman kuvvetini hedır. Geçen sonbaharda ve yazm hü zimete uğramışür. Müteakıben vukucumlara mukavemette hava kuvvet ulan mukabil bir İtalyan taanuzu lerlnln gösterdiği celâdet, zaferin tardedilmiştir. İtalyanlardan ölenlerin en iyi garantisini teşkil etmektedir. 20 ile 30 arasında olduğu tahmin edilDün Amerikadan Londrada neş mektedir. redilen bir haber gelmiştir. Bu ha Nil ordusunun hareketi kolaylaştı bere göre, Almanlar, İngiltereye 250 Londra 30 (a.a.) Reuter ajansının bin asker getlrmeğe hazır 18 bin askerî muhabirine nazaran salâhiyettar tayyareden mürekkeb bir armadaya Londra mahfillerine Nil ordusunun maîiktir. şimdi Dernenin cenubunda Mekellede Times'in havacılık muhabirl, bu mühim bir muvasala merkezini ihata ettiğine dair haberler gelmiştir. Burada haber hakkmda diyor ki: «Almnnların, bilhassa ekserisl kuşatılmış bulunan İtalyan kıt'alarınm Manş limanlarında ve işgal altın . Sidi Barraniden ricat eden iki fırkadaki limanlarda bulunan mavna nın bakiyesi olduğu zannedilmektedir. larla, istilâ hazırlıklan yapmış bu Burada bir miktar tankla zırhlı otolunduğu bir sır değildir. Fakat ha mobiller bulunduğu da öğrenilmiştir. va hazırlıklarının bu son haftalar İngiliz ileri hareketi Tobrukun işgazarfmda ilerlemlş oldugunu san linden sonra büsbütün kolaylaşmıştır. mak için hiç bir sebeb mevcud de Tobrukta büyük miktarda içilecek su ğildir. bulunmuştur. Burada İtalyanlann yakBir istilâ imkânı karşısında Lord mağa vakit bulamadıklan mühim mikDelawarr'm da söylediği gibi bütün tarda petrol stoklan da elimize geçBüyük Britanya adasını bir muha miştir. rebe meydanı haline getlrmeğe ka Şimdi ilân edildiğine göre, halen Erar vermiş bulunuvoruz. ritrede muvaffakiyetli harekâtta bulu Derne dün sabah diiştii Alman ve Japon tehdidlerine rağmen Amerika harbe girersc... Hitler daha sonra demokrasilerin Amerikadan yardım umduklarından bahsetmiş, bu yardımm vaziyeti kurtaramıyacağmı. çünkü Almanyanın bütün ihtimclleri hesabladığını söylemiş ve denüştir ki: « Almanyanın Amerikan milletine karşı lıiç bir kasdi yoktur. Fakat Amerikan maliyecileri harb istiyorlarsa, Almanya onlan da sürprizlerle karşılaştırabiiecek iktidardadır. Almanya, harb mıııtakasuıda rasgeleceği her gemiyi batıracaktır ve Amerika maliyecileri harbe gırerlerse Almanya da harb gayelerini ona göre değiştirecektir. Çünkü Almanya, tam manasile hazırlıklı, seferber ve kuvvetlidir.» AMERİKA italya taarruzu Arnavudluk (Baş tarafı 1 inci sahifede) cephesinde: Sicilyaya tayyareler niçin gönderilmiş? yeni İtalyan başkumandanı Gene ral Cavallero burada fevkalâde teşebbüste bulunmuştur. İki İtalyan taburunun üslerile irtibatı kesilmlştir. Pazartesi günü mukabil taarruz esnasmda Yunan topçusunun ateşile dağılan iki İtalyan müfrezesi şimdi bir orman içinde tecrid edilmiş bulunmaktadır. Yunanlılar, cephenin merkez ve cenub mmtakalarmdaki hareketlerini ayırdıktan sonra büyük bir ileri hareket1. kaydetmişleredir. İtalyanlar, intizamsız bir şekilde ric'at etmişlerdir. General Cavallero'nun başladığı taarruzdanberi bütün İtalyan gay retleri kendilerine insan ve malzemece pek pahalıya mal olmuştur. ttalyan taarruzu durdu Atina 30 (a a.) Röyter muhabirine göre, İtalyan Başkumandanı General Cavollero yeni takviye kıtaatının gelmesine intizaren mukabil taarruzları tehir temistir. Şimal ceohesindeki harekât kar' sebebile durmustur. 1 6,000 esir alındı Ankara 30 (Radyo Gazetçsii Merkez mıntakasında İtalyanlann yaptıklan mukabil taarruzlar ağır zayiatla tardedilmiştir. Yunanhlann aldıklan İtalyan esirleri 16,000 kişiji bulmuştur İngilizlerin verdikleri silâh ve maizeme ile yeni tümenler teşkil edildiğine ve mevcud birliklerin noksanları ikmal edildiğine şüphe yoktur. Geçenlerde yazdığımız gibi, Libyada İtalyanlardan alınan silâh ve malzemenin Yuııanistana verilmesi mevzııu bahistir. Bunlann, Yunanhlara verünıeıi doğ rudur. Çünkü, bu tedbir, İtalyan ordusundan Yunanlıların iğtinam ettikleri ve edecekleri her türlü silâh ve maizeıneden, daha iyi istifade edilmesini temin eder. Meselâ, Yunanhlann aldıklan İtalyan toplannm cephanesi bitince Libyadaki ganimet cephane kullanılabilir. Yunanlılar, İtalyan mukabU taarrnzlarını ağır zayiatla defettikten sonra, tekrar bir taarruza geçtikleri takdirde, bunun muvaffakiyetler temin edeceğine şüphe yoktur. *** Hitler, İtaiyadan bahsederken Al manyanın Sicilyaya tayyare göndermesini onun borasmı bir üs olarak kullanLondra 30 (a.a.) Hava Nezaretinin mak istemesine atfedenlerin hezeyan ettebliği: tiklerini söylemiş ve şu şekilde devam Çarşambayı perşembeye bağlayan etmiştir: dün gece, küçük bombardıman grupu, € Mihverin siyaseti, Ingiltereyi nereWilhelmshavende ve şimali garbî Alde vurmak mümkünse orada vunnak dünç verebiUr. I manyasında diğer hedeflere bir hücum tır. İngiltere ile hesablaşmak lâzımdır 3 Bu müdafaa vasıtalarmı t a yapmıştır. Tayyarelerimizin hepsı üs. ve hu harbin sonunda bu hesab yapıllerine dönmüştür. mış olacaktır. Biz Duçe ile merdce elbir mir ve tecrübe edebilir. Dün Wilhelmshavene yapılan hücum, 4 Alâkadar hükumetlere. mü harbin bidayetindenberi bu mühim Aliği ettik ve aramızda bağ çözülmiyecektir. İtalyanın iflâs etmesini bek'ıyenler dafaa hakkmda haberler verebilir. man deniz üssüne yapılan 42 r.ci hü5 Müdafaa vasıtalarının ihra cumdur. Milânoda ihtillâller uydurmaktansa İngilterede bir ihtilâl çıkmasından kork cma müsaade edebilir. sunlar.» miştir.« Gene bir kız, bir delikanhyı « İngiltere Balkanlara veya başka memleketlere ümid bağlamışsa bu ütnid de boşa gidecektir. Çünkü İngiltere nerede görünürse Almanya da oraya hücum edecektir. Almanya her ihtimal hesablamıştır ve sonunda mutlaka muzaffer olacaktır.» Hitler daha sonra Almanyayı aç bırakmak bahsine şu şekilde geçmiştir: « Almanya kat'iyyen aç kalmıya caktır. Belki İnsiltere aç kalır. Almanyada iptidaî madde darlığı da yoktur v dört senelik plân bu meseleyi hallet (Baştarafı 1 inci sahifede) İngiltereye yardım lâjnhalarını müdafaa ederek kabulünde ısrar etmiş ve bu meyanda mihver devletleri nin bir çok noktalardan vurulabileceğini tebarüz ettirmiştir. MümessiUer meclisi encümeninin hazırladığı lâyiha Vaşington 30 (a.a.) Mümessiller meclisinin hariciye encümeni, demokrasilere yardım projesini tasvib etmeden evvel, proje mucibin ce yapılacak masraflarm iki milyar dolara inhisar ettirilmesi hakkında verilen bir cumhuriyetçi tadil teklifini reddetmiştir. Bazı tadilâtm kabulü ile yeni şeklini alan proje, Ruzvelte şu salâhiyetleri vermektedir: 1 Ruzvelt, müdafaası Amerika Birleşik devletleri icin hayati olan hükumetler hesabına lüzumlu telâkki olunan bütün müdafaa malzemesini inşa ettirebilir. 2 Bu malzemeyi satablllr, devredebilir, kiralıyabilir ve yahud ö nan Hind fırkası, Sidi Barraninin zaptına iştirak ettikten sonra Sudana gönderilmiş olan fırkadır. Bu kıt'alann sevklerinde içtinabı ka» bil olmıyan bazı gecikmeler neticesi olarak Tsaladaki İtalyan kuvvetleri stratejik ricat hareketlerini muv&ffakiyetle yaparak kıskaç arasma düşmek* ten kurtulmuşlardır. Habeşistandaki ttalynaanlarra vaziyeti berbad Salâhiyettar İngiliz mahfilleri, Habe» sistana yerleştirilmiş olan 200.000 kadar İtalyan hakkmda ciddî bir endişe izhar etmektedirler. Filhakika vatanperver Habeşlilerin günden güne büyüyen orduları bu İtalyanlar için büyük bir tehdid teşkil etmektedir. Bunların bırço" ğunun Adis Ababa gibi büyükçe şehirlerde bulunduğu öğrenilmiştir. Bunların ergeç gıda maddeleri s'.kmtısı ile karşılaşacaklan muhakkaktır. ingiliz tayyareleri Vühelmshafene hücum ettiler «İngiltere Balkanlara ümid bağlamışsa?!..» Yunan kurvetleTİnln harbin başlangıcmdanberl İtalyanlardan aldık . ları esirlerin 16,000 i bulduğu anlaşılmıştır. kaçırdı Hitler Abmanya ve İtalyayı yalan ve İzmir (Hususi) Cumaovası napropagandalarla aldatmağa mahal bulunmsdığını anlattıktan sonra Almaııya hiyesinin Güner köyünden Elif Gök aın zafer için ilkbaharda başlayacak adında 16 yaşında gene bir kız, kenhamlesinin düşmana Almanyanın uyu di yaşında Mehmed oğlu İsmaili kamadığını anlatacağını söylemiş ve 1941 çırmış, evine götürmüstür. Keyfiyet senesinin Avrupanın yeni nizama konul Âdliyeye intikal etmiştir. ması senesi olacağını, bunun sulh için Egedc tütiin satışı 30 en sağlam temel teşkil edeceğini, bugün milyonu buldu Almanyaya karşı düşman duranlann İzmh 30 (Hususî) Tütün satışı 30 bir gün dost vaziyetinde görüleceğini anlatmış ve «Biz Almanlar, zafer için milyon kiloyu buldu, Geri kalan iki çalı«ıyoruz ve zaferi kazanıyoruz» diye milyon kilo da bu hafta içinde satıla1 caktır. rek nutkunu bitirnüstir. İİkbaharda başlayacak hamle!