26 Ocak 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

EMLÂKİŞ Şube açıyor Emlâk işlerinde büyük bir varlık göstercn EMLÂKİŞ saym halkımıza bir kolayhk olmak üzere EminÖnünde şube açıyor. Merkez : Galatasaray Lisesi karşısında No. 184. Telefon : 49010. Şube : Bahçekapı Anadolu hanı. Tel: 23833 17 nci yıl sayı: 5913 umhtıri ISTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresl: Cumhuriyet, îstanbul Posta kutusu: tstanbul No. 248 Telefon: Başmuharrir. 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa kicm r 24299 24290 Çocuk Roıttanları Yeni Mecmua tarafuıdan biyevî, ahlâkî ve istifadeli larının yeni serisi hazır; EROL'UN RO Pazar 26 ikincikânun 1941 Bugün çıktı. 20 büyük saMfe, kapak, 5 kuruştur. Mutlaka 7 JJK DENIZ saldıracak? • Almanya nereye 5 I RE N A Ik Berlin, Fastaki Fransız hava üslerini istemis Bulgaristan ve Yugoslavya üzerine tesir yapıtıak için de uğraşılıyor ANKARA RADYO GAZETESI Büjük Britanyada, her an istilâ başlıvabilir parolasına gore hazırlannnş sabil müdafaa bataryalarından birisinde tecrübe atışlan yapıhyor Bu taarruz ıçin uç sahadan bahsedi | liyor: 1 İngiltereye karşı daha büyük hazırhklardan sonra yapılacak buyük ta1 arruz. Almanlar geçen yaz yalnız hava kuvvetlerıle taarruz etmişlerdi Bu sefer denız, hava ve kara ordularınm işbirliğıle yapılacak bir taarruzdan bahsediliyor. Londra 25 (a.a.) Churchill, 2 Akdenizde İngiltereye karşı büdün Douvre» mıntakasım ve ceyuk olçude bir taarruz. Bunda muvaffak olmak için Almanlar İspanyanın ve bil nubu şarkî sahili boyunca müda^ hassa Fransanın işbirliğini temine çalı faa hatlarını ziyaret etmiştir. Roosevelt'in hususî miimessili şıyorlar. Amerikanın Kolumbiya radyo istasyonu tarafından bugün verilen bir Hopkins, bu ziyarette, Başvekile habere göre Almanya, Fastaki Fransız refakat eden zevat arasında bu M. Churchill Libyada bugün cereyan ermekte olan harekâta saha teskil eden mıntakanın geniş ve tafsilâtlı haritası MiIIi Ankara 25 (Telefonla) Cumhurrcisimiz lsmet İnönü bugün öğleden sonra Cebecid«ki Musiki Muallim mektebini şereflendirerek flârmo Şefimix nik orkestrasının her cumartesî günü verilmekte olan mutad konserinde bulunmuşlardır. Millî Şefimiz hararetle alkışlanmışlardır. Flârmonik konserde bulundular Hayatî bir dava: Süt meselesi Bizce iyi bir tesadüfle ayni zamanda doktor olan Vali ve Belediye Reisimiz Lutfi Kırdarın bütün mertılekete örnek olmak üzere, tstanbula hediye edebileceği bu pastörize süt teşkilâtı, onun bu memlekette yapmış olacağı belki en büyük eser olacaktır. ocuğun ve hastamn en başb gıdası olan sıitün toplanışi ve dağılışı işi, bütun memieketimiz ıçın üzerinde durulacak bir mesele olduğu halde îstanbul, Ankara, Izmir gibi kalabalık şehirlerimiz için daha bujuk bir ehemmijeti haizdir. Çünkü kuçuk kasabalarda halk nihajet sütü belki doğrudan doğruja mustahsilden aldığı, blııaenalejh satanile birükte onun malını \e hatta belki istihsal şeklini de bildıği halde buyük şebirlerde elden ele dolaşıp gelen sütün nereden çıktığını ve kcndisine kadar gelmek için nerelerden geçtiğini bilmenıektedir. Sabahları erkenden evlerimize bırakılan veya sokaktaki satıcıdan aldığımız sütlerin sıhhat şaıtlan hakkında hiçbir bilgiye maük değiliz. Yalnız matbuatın bu mevzu üzerindeki neşriyatmdan bu maddeye dair hemen henaen bütün halk tabakasına ya>ılmış tek malumat sütlere su karıştırıldığına aid umumî bir intıba ile knvvetli bir şüphedir. Aldığımız sut dcğil, yarı yarıya su karıştırılmış beyaz bir mayidir gibi gelir çoğumuza. Eger şimdi olduğu gibi sütün litresine jirmi kuruş odüjorsak su pajı çıkarılarak sutü bize otuz ve>a kırk kuruşa satıjorlar ezasile üzulüruz. Bu kadarı bile müstahsil, satıcı ve mostehlik bütun vatandaşlar hesabnıa tahanjmul olunmamak lâzun gelen bir vazijettir. Elbette mustahsillerin büvük ekseriyeti namuslu vatandaşlardır. Gunde satacsğı 4 0 5 0 veya 80 100 litıe sütün fiat farkından nafakasım çıkarmaga çalışan satıcıların hepsini hilekâr farzetmekte elbet isabet ve adalet yoktur. Müstehlikin süt fiatlarını daima pabalı bularak şikâyet etmesine mukabil müstahsilin hayvanlaruıa tedarik etnıek mecburiyetinde bulunduğu gıda maddeleri üzerinde ve işinin verimi bakmundan iki ucunu bir araya getirebilmek lıususunda akla karayı zor seçtiğine aid şikâyetleri ve derdleri daha az değildir. Ve işte bizde süt meselesinin hudud ve şümulü şiradilik bu kadardır: Müstahsil hesabına icinden zor çıkıhr bir derd, müstehlik hesabına aldanma hissi ve umumî bir emniyetsizlik. Yetiştirici, satıcı ve alıcı her üç sunl vatandaşı içiııde yuzdukleri bu elim vaziyetten kurtarmak bile zahmetine değer bir himmet hamlesi sayılsa yeridir. Halbuki süt meselesi hakikatte bu çerceveyi geçen bir mahiyeti haizdir. Süt, temizliği ve nefaseti bir şüphe zerresinin bile bulandıramtyacağı bir mükemmeüyetle herkesin her elini uzattığı yerde kolaylıkla tedarik edebileceği bir meta haline getirilebilmeüdir. ve herhalde her ihtiyac sahibi aldığı süte karsı en kal'î bir emniyet hissi beslemelidir. Çünkü çocuklara gıda, hastalara şifa oUn süt, eğer dikkat olunmaz ve bazı şartlar yerine getirilmezse bir takım hastalıklarm geçirilmesine ve yayılmasına da sebeb olabilen bir maddedir. Sadece veremli bir ineğin sütü bu mr.şum hastalığı cemiyetin içine yaymakta bashca amil olabileceğini düşünmek bile önümüzdeki mcselenin ağırhğını bir bakısta hepimize anlatmağa kâfidir. Halbuki sütün nakline vasıta olabileceği hastalık yalnız veremden ibaret değildir: Sıhhî şartlar bakımından İngilizler Derne'ye dayandılar! Bir Italyan motörlü kolu dağıtıldı Esir ve ganimetler gittikçe artıyor Douvres'da müdafaa hatlarını gezdi «Şubat ayı yaklaşhkça, Almanyanın ilkbaharda yapacağı taarruz butun dünya matbuatını ilgilendirmektedir. Al manların buyük olçüde bir taarruza hazırlandıkları Almanlar tarafmdan da gızlenmemiştir. Nıtekim Doktor Gobbels de son nutkunda zaman ve tarih zikretmeden bunu açıkça beyan etmişti. [ Arkası sahife 5 sütun S te] lunuyordu. ANTONESKO TEMİZLİK YAPIYOR ediliyor Bükreş Alman muhasarası altında! Derair Muhafızlar Eritrede de bir general şiddetle tenkil ile 600 esir alındıHabeşistan içerilerinde harb şiddetleniyor «Rumanya Başvekıli General Antonesko'nun, şubatta birçok sınıf subay ve erleri gayrimuayyen bir müddetle talim içın silâh altına çağıracağı haber veriliyor. Hiçbir tecilin muteber sayılmıyacağı ilâve olunmaktadır. Bu tedbirin sebebi bıldirilmemiştir » Son vaziyetin tafsilâh Başvekilimiz Dr. Refık Saydam, dün Bükreş 25 (a.a.) Reuter muhabiri hükumet reisliğine gelişinin ıkinci yıhnı bildiriyor FArkası sahife 5 sütun 3 te] ikmal etmiş bulunmaktadır. Bu mutlu günü gerek kendisine, gerek büyük Türk milletine tebrik etmek isteriz. Dr. Refık Saydam, dünya ahvalınin cidden karışık ve tehlike'erle dolu bir hengâmesine takaddum eden günlerde Başvekâlete gelmiş, uzun yıllar ızlerinde mesaî arkadaşlığı yaptığı Mıllî Şefimizın idarî ve siyasî yüksek kiyaset eMoskova 25 (a.a.) Röyter serleri olan direktiflerile, memleket muTas ajansı, Bulgar Zora gazetesikadderaünı en salim, en emın bir vecnin verdiği bir haberi yaymaktadır hede yürütmüştür. Bu habere göre. demirmuhaîız azası, Kendisine bu çetin, fakat rruvaffık ve PlostiBukreş petrol borularını kesşerefli vazifede daha ileri başanlar dımişlerdir. leriz. Başvekil C Hükumet şefliğinin ıkıncı yıldonumunu idrak etti Asi lejyonerler gene bir çok cinayet ve lecaviizler irtikâb ettiler ANKARA RADYO GAZETESI Kahire 23" (a.a.) «B B G.» İngiliz kıt'aları, Tobruğun 70 kilometre garbında ve Derne yolunun yarısmdadırlar. ingiliz hava kuvvetlerinm şiddetli tazyikı altında İtalyanların geçenlerde tahliye ettıkleri Gazala işgal olunmuştur. I İngiliz kuvvetlerinin 5 kilometreye kadar sokulduklan haber verilen Derne şehrinin umumî manzarası D Derne önlerinde Kahire 25 (a a.) İngiliz umumî karargâhımn teblıği: Libyada, dün akşam, kuvvetlerimizin ileri unsurları, Dernenin takriben beş kilometre şarkında duşmanla temas halinde bulunuyorlardı. Duşmanın orta büyuklukte tanklardan mürekkeb bir kolu ile muharebeye tutuşulmuş ve bu kol dasıtılmıştır. İki duşman tankı alınmış, dort tank tahrib olun TArkası sahife 5 sütun 4 te] ARNAVUDLUKTA İtalyanlardan yeni esir alındı Mukabil taarruza geçmek isteyen Italyanlar ağır zayiata uğradılar Atina 25 (a a.) Yunan radyo sözcüsunun bildirdığine gore, 21 ilkkânun tarihinden 24 sonkânun tarihine kadar Yunan kuvvetleri tarafmdan aralarmda iki binbaşı ve 17 kuçuk rutbeli subay bulunmak üzere 530 kadar italyan esiri alınmıştır. Sözcu, Yunanlıların fena havaya rağmen dün cephenin merkez kısmında taarruzlarına devam ederek yeniden müstahkem mevkiler ve tepeler işgal ettiklerini bildirmiştir. Merkez cephesinin diğer bir kısmında İtalyanlar mukabil taarruzlarda bulunmuşlarsa da Yunan ileri kıt'aları tarafmdan püskürtülmüşlerdir. Düşmana ağır zayiat verdirilmiştir. HARB VAZİYETİ Derne kalesinin muhasarası Grazyani eski sevkulceyşine devam ederse burada da bir kaç fırkasım esir verecek, demektir. Libya cephesinde: İngilizlerin Nil ordusunun, Tobrukta kazandığı zaferden sonra durmıyac'ağı anlasılmıştır. Bu ordunun öncüleri ileri hareketlerine devam ederek Dernenin beş kilometre şarkında İtalyanlarla teınasa gelmişlerdir. Burada orta tanklardan mürekkeb bir İtalyan kolu püskürtülmüstür; Derne önünde harekâta muvaffakiyetle devam edilmektedir. Tobrukla Derne arasındaki mesafe takriben 170 kilometredir. Bu mesafenin bü>ük bir kısmı, zırhh otötnobillerden ve motörlü kıt'alardan mürekkeb seri kuvvetler tarafından daha Tobruk düşmeden katedilmişti. Eğer, Graziani, şimdiye kadar takib ettiği kuvvetlerini parça parça ihata ve imha ettirmek sevkülcejsine devam ederse, elinde kalan kıtalardan bir kısmını da, Dernede İngilizlere teslim edecek, demektir. Aksi takdirde. Derne, etrafında cerejan edecek kücük ve kısa bir çarpısmadan sonra bıgilizlerin eline geçecektir. T Arkası sahife 5 sütun 5 tel HAVA HARBI Şimalde harekât tamamen durdu Sicilyada çıkarılan yangınlar 60 mil ötede Maltadan seyrediliyor Malta 25 (a.a) Dun akşam neşredilen resmî bir tebliğe göre, dün sabab birçok düşman tayyaresi, adaya yaklaştığı zaman hava tehlikesi işareti venlmiştir. Duşman taarruz etmeksizia geri donmüştur. Roj'ter muhabirine göre Maltalılar, İngiliz hava kuvvetlerinin Sicilyaya yaptıkları muthiş bombardımanlardan sonra çıkan büyük yangmları 60 mil uzaktan, vazıh surette seyretmişlerdir. Asiler Petrol borularını tahrib etmişler «Önümüzde zor ve belki de çok uzun bir yol var» Lord Halifaks Amerikada ilk beyanatını verdi İtalyan ve Alman tebliğlerinin iddialan İtalyada bir mahal 25 (aa) Tebliğ: Alman hava kuvvetlerine mensub bombardıman teşekkülleri dün öğleden sonra orta Akdenizde düşmamn bir deniz teşekkülune taarruz etmişlerdir. Alınan ilk haberlere göre duşmanın bir ağır knıvazörünün pupasına büyük çapta bir bomba isabet ettiği zannedilmekte dir. «Sizin yardımımzla Nazi idaresini devirmek kudretimiz artacaktır» Annapolis 25 (aa.) Reisicumhur luzvelt Lord Halıfaks'ı Amerikaya mu/asalatında kar$ılamıştır. Ruzvelt, İngütere büyuk elçisıle refikasmı getiren George 5 zırhlısının demirlediği Chesojeake koyuna Potomac yatile gelmiş ve ıırhlıya yanaşmıştır. Lord ve Lady Haifaks zırhlıdan yata geçmişlerdir. Reisi:umhur yeni İngiliz büyük elçisinin elini lararetle sıkmiEtır. 'Arkası sahife 5, sütun 2 Ae'] Şimal ve merkez cephelerinde Manastır 25 (aa.) Reuter ajansı nın Arnavudluk hududundaki muhabiri bildiriyor: Arnavudluk cephesinin şimal mıntakasmda dünku hareketler devriye faaliyetlerine inhisar etmiştir. Buna mukabil merkez mıntakasmda Develi vadisinde Yunanlıîar İtalyanların şiddetli mukabil taarruzlarını püskürtmüşlerdir Skumbi vadisinde Yunanlıîar taarruzf Arkası sahife 5 sütun 1 de] tngiltereye akın olmadı Londra 25 ( a a ) İngiliz hava ve dahilî emniyet nezaretlerinin tebliği: Dün gece İngiltere üzerinde düşman hava faaliyeti olmamıştır. f Arkası sahife 5 sütun 5 te] İtalyaya Akın halinde Alman askeri gönderiliyor ^ ^ ~ ^ ^ ~ ^ ^ ^ ™ * ^ YUNUS NADİ [Arkası SaMfe 5 sütun 6 da] İngiliz Başvekiii Çörçil yakm tarihin bu mühira hâdisesini, geniş bir çerçeve içinde tetkik ederek, ihtiyar Mareşalın ölümürıe takaddum eden aylarda, Alman milletinin mukadderatını niçin nasyonal sosyalizme Nazizmi iktidara getirmekten Hindenburg mu mes'iıldur? tevdi ettiğıru izah ediyor.Bu mühim makaleyi 2 inci sahifemizde bulacaksınız. Yukarıki resim Her Hitlerı, Başvekil olduğu gün Mareşala tazimlerini bildirirken göstermekte dir. ANKARA RADYO GAZETESI j «İtalyadan alman haberlere nazaran, Alman kıt'aları akın halinde cenubi italyaya gitmektedirler. Almanların İtalyan tümen, ordu ve kolordu karargâhlarına bile askerî heyet namı altında kurmay heyetleri gönderdikleri haber veriliyor. Bu suretle Almanlar İtalyayı tamamen askerî kontrol altına almış oluyorlar. Faşist gazeteleri bunun İtalyan Alman işbirliğinin icabatı olduğunu iddia ederek vaziyeti tevile çaiışiyorlar.» Hartumdan gelen kısa bir telgraf haberi. Habesistan İmparatoru ve Krallar Kralı Haile Selâse'nin, beş senelik bir gurbetten sonra, Sudan hududunu geçerek vatanına kavuşruğunu bildiriyor. Elududda yapılan merasime dair şu satırları okujoruz: Necaşi tayyareden inerken uzun boylu. başı sarıklı Sudan mudafaa ordusuna mensub bir kıt'a tarafmdan selâmlanmıştır. İmparator hududu otomobille geçmistir. İngiliz suhaylarının kumandasında bulunan Habcs kuvvetleri yol bojunca dizilmis bulunu>orlardı. Suyu kurumus bir derenin yata'ğmda bir rahib tarafından takdis edilen İmparator. orada hazırlanan direğe kendi elile Habes bayrağını çekmiştir. Merasim esnasında borular çalınmış. erler selâm durmustur. Bu vakurane ve sade merasimi müteakıb İmparator Habpsi«tan dahiline doğru seyahatine devam etmiştir.» Birkaç söx Haile Selâse ra Habesistan İmparatoru ve Krallar Kralı Nccaşi Haile Selâse, haritai âleınden siliıımiş nıazlum devlet nıümessillerinin ilki olarak simdi gene günun mevzuları arasına girijor demektir. Onu bir kaç defa Cenevrede gormüstüm. Milletinin davasına inanan bir adam sıfatile Milletler Cemiyeti huzurunda müdafaanamesini okumağa çıkmı<tı. O zamanlar. basında patlayacak fırtınanın korkusile titriyen Avrupa, Necaşiye kulak bile asmamıstı. 52 milletin mümessillerine karşı kendi ana dililo hitab eden Haile Selâse'>*i duvarlar belki insanlardan daha iyi anlamışlaıdı. .1 ru vardı. Bizi karşılayan o, Necaşi salona girerkcn jüksek sesle ilân eden o, bizi ona birer birer takdim eden gene o idi. Bütün bu hazin manzara ortasında si\ah pelerinli, çikolata renkli Krallar Kralı vakarını olduğu gibi muhafaza edebiliyordu. Uzaklara bakan gamlı gözlerinde, manevî kuvvetlerden ilham alan bir Mısrı kadim rahibinin maddl dünjajı hiçe sayan korkunc ve sarsümaz imanı okunuyordu. O sırada hen Necasivi pek iyi anlayaınamıstım. Bu garib tavırlı adama karşı içinıde acımakla gülmek arasında tuhaf hir takım hisler duyuyordunj Anlaşılan hata ctmisim. Hududdaki (vakurane ve sade merasimden sonra) dünyayı R^»^ayan esrarlı bakıslarile o simdi Habeşistanın kızgın tnprakları Ü7eriı\fe bizce meçhul bir hcdefe doğru yol dıyot^ • Kudıımile mületine; 'hsyırh olsun, kamavt. kameta! '» ^T. Bicare hükümdar, bir defa da bİ7 Türk gazetccilerini otelinde kabul etBes senelik bir inziva hayatından son mişti. Zavallının bir tek tesrifat memu