15 Ocak 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURIYET 15 Ikînc&ânun 1941 FİKİR HAYATI ]Doğru değil Bu otobüsler lüzumlu hatlara işletilmelidir! Nakliye vasıtalarının pek bol olduğu zamanlarda eski tramvay şirketi Taksim Beşiktaş arasında lüks bir otobüs hattı tesis etmişti. «Lüks» diyoruz, çünkü Taksimden Beşiktaşa gitmek isteyenlerin iki tramvay değiştirmek, iki defa ücret vermek ve bir çok zaman kaybetmek gibi fedakârlıkları göze almaktansa bu tarikle gitmeyi tercih edecekleri düşünüldüğü için tarife epeyce pahalı yapılmıştı. Yeni tramvay idaresi de bu işi aynen devam ettirdi. Şimdi Şehir Meclisi murakıblannın IJelediye reisliğine vaki olan bir müracaatinden o pahalı fiatlara rağmen bu otobüs servisinin iki senedir ziyan etmekte olduğunu anlıyoruz ve murakıblar otobüslerin eskidiğini. fazla benzin yaktıklannı ileri sürerek servisin tatil edilmesini teklif ediyorlar. Ziyan eden bir hattm Ugası için şündiye kadar beklenilmesi bile hiç çüphesiz doferu değildi. Hele İstanbulla Beyoğlu arasında işleyen nakliye vasıtalannda sıkıntı başladıktan sonra o otobüslerin derhal bu hatlara tahsisi lâzımdı. Taksimle Beşiktaş arasında boşu başuna sefer yapacak'arına hiç oltnazsa halka gösterilecek kolaylık mukabilinde ziyanı bu hatlarda yapmış olurlardı. Binaenaleyh, işlemesine müsaade edilen diğer hurda otobüslerin yanında henüz pek yeni duran bu arabalar derhal fpla s;kmtı çekilmekte olan hatlara tah'sis edilmelidirler diyoruz, ( Şehir ve Memleket Haberleri ) Cevdet Kerim Ince Hamiyetli milletimiz Bütçenin 50 bin liradan 500 bin liraya dayı tetkiklerde durmadan Hava Ku çıkarılması isteniyor bulunacak rumuna teberrularda İstanbul Konservatuan hakkında BeŞehrimizde bulunan Münakalat Velediye müfettişleri tarafından makama ki!i Cevdet Kerim İncedayı bu gün tetbir rapor verilmiştir. Bu raporda, bulunuyor kiklerde bulunmak üzere Bandırma ve Konservatuarın bidayeti teşkilinden şimdiye kadar mazlıar olduğu inkişaf tetkik edilmekte ve bazı tavsiyelerde bulunulmaktadjr. Bu meyanda 50,000 iiradan ibaret olan Konservatuar tahsisp.ünm kâfi olmadığı, bunun asgarî 500.000 liraya çıkarılması, bu paranın Belediye tarafından verilemiyeceğine göre bunun hükumet bütçesinden temini ve yahut Konservatuann vilâ yetler konservatuan haline konularak her vilâyetin istidadlı talebeleri buraya göndermek suretile yardımda bulun malan ve Konservatuar binasımn sürat!e inşası istenilmektedir. Konservatuarda «asari eslafi tetkik» biirosu vardır. Bu bürodaki mütehas sıslardan bir kısmı vefat ettiğinden şinıdilik bu ışle meşhur musikişinas ve bestekârlardan Zekâi Dede merhumun mahdumu Hafız Ahmedle doktor Suphi çalışmaktadırlar. Konservatuarda eski ınusikimiz asırlara aynlmak suretile tespit edilmektedir. 400 senelik musi Rizede orman müteahhidi Akıf Sa kimize aid bestelerden bir kısmı plâğa dıkoğlu 600, Mersinde Said ve V.'vam alınmıştır. Yalnız İkinci Bayazıd za manından sonra kısa bir fasıla ile bu Rikades ikişer yüz lira vermişlerdir. fakat Diğer taraftan kurban bedeıi olarak musikinin izleri kaybedlimiş, dokumacılar kooperatifi Hava Kurumu bundan sonrası tekrar bulunmuştur. Halk musikisinin plâklara alınrrana 100, Karabekir 30, Doktor Hakkı sına devam edilmektedir. Bunun adedi Sarman ve Lutfi Atmacı Onar. Tar binleri geçmiştir. susun Sarübrahimli köyü halkı 69, Yenice köyü 130, Avcı köyü 89 ve K iscŞEHtR tSLERl balcı köyü de 39 lira. Ankarada Yarbay Naci Ergin, Albay Nureddin Sezer, BaTramvay arabaları yan Güner, Lutfiye Esen, Nuriye CoşTramvaylann iç tarafındaki bankkun, Bedriye Akman, Fahrive Sönmez lann kaldırılması faydalı olmuştur. Aışık, Süreyya Dursun; Ziya Buldukoğlu, rabalar fazla müşteri almaktadırlar. Erzincanlı Ataman ailesi Aşir Atılma, Bu şekil diğer arabalarda da tatbik eRemziye, Mehmed Özbayrak, Cahide dilecektir. Yalnız ayakta duran halkın pencerelere Orpen, Ali Zühtü Akyol ve Said kur iyice tutunabilmesi için ban bedeli olarak 227 lira vermişlerdir. daha fazla demirler konulması ve tuGene Ankarada Ali Akbaş, Devrim ilk tıınacak mahaller yapümasi kararlaş mıştır. okulu üçüncü smıf talebesinden Gülgöz birer canlı kurban verdikleri gibi İne941 yol faaliyetİ gölün Tahtaköprü nahiyesine bağlı 12 Belediye Pen müdürlüğü 941 sene köy halkı da elli iki canlı kurbanla on sinde şehrimizde yapılacak yol inşaatı kurban bedelini Hava Kurumuna teber hakkında bir program hazırlamıştır. ru eylemişlerdir. İlk olarak Sultanahmed Ayasofya meydanlannın mütehassıs Prost tarafından hazırlanmış olan tatbikat projesi mevkii tatbika konacaktır. Mey dan asfalt olacak, eski Adliye sarayı molozlan da kaldınlacaktır. Bundan başka Kabasakal İshak paşa sahası da tan'zim edilecektir. Beyazıd meydanı asfalt olarak inşa ediİecektir. Kezalik LâleU Koska yolu İle Mezbaha sahil yolu Hasköy Karaağac caddesini takib etmek üzere yapılacaktır. Taksim kışlası ortasmda açılacak olan İnönü gezgisi de bu sene yapılacak tır. Pasif koruma denemesi hazırlıklan Tramvay İdaresi de Sultanahmed devam etmektedir. Denemelerde alınacak tedbirlere dair İstanbul Vilâyeti Beyazıd yolunu asfalt olarak insa etSeferberlik müdürlüğünce hazırlanan tirecektir. Koska lstimlâk sahasının tesviyesl talimatname kazalara gönderikniştir. Kazalarda kaymakamlar nahiye mil münakasaya çıkanlmıştır. dürlerini toplıyarak bu talimatnameye Kasabların kontrolu göre ittihaz edilecek tedbirleri görü Belediye İktısad müdürlüğü memurşeceklerdir. Bu görüşmelerden sonra her kaza lan dün şehrin muhtelif semtlerin bütün hazırlıklannı tamamladıklannı deki kasablan teftis ederek, borsa fiVilâyete bildirecek, bundan sonra de atının bir mislinden fazla satış yapannemenin yapılacağı gün tayin edile lar hakkında zabıt tutmuşlardır. Ka cektir. Denemenin bir gün evvel ilân sablar, toptancılara ve perakendecilere edileceği doğru değildir. Yalnız alâka bırakılan kâr nispetinin belli olmadığı dp.r memurlar keyfiyetten haberdar e yolunda itirazda bulunmuşlardır. Ka dilecek, bunlardan hususî müesseseler sabların bu itirazlan, yann Fiat Mu de çsdışanların o gün için vazifelerine rakabe komisyonunda tetkik edilecektir. m gttmemeleri temin olunacaktır. Ankara 14 (a.a.) Tüık Hava Kurumuna yapılmakta olan teberruiara dair bu gün bize verilen haberlerde Eskişehir halkınm kuruma 9.220 lira verdiklerini bildirmektedir. Bu arada Süleyman Çakır 1,100, Said Kuru 1,000, Sabri Kıhcoğlu, Mehmed ve Alımed Kanatiılı beşer yüz, Kâmil Erden, Mustafa Karamürsel üçer yüz, İbranim Ozpoyraz ve Mehmed Rüştü Yaüicıojjlu iki yüz ellişer, Murad Atılgan, Hakkı Üçer. Hasan, Yusuf ve Haian Tozmançoğlu ikişer yüz, Bekir Kiraz, ibrahim Ümler, Hacı Hakkı, Ahmed Çakır, Gaiib Erden, Baki ve Ömer yüzellişer, Kâzım Esin, Mehmed Kara, Nahid ülçen, Ethem, Nureddin, Mehmed Ali, Hüseyin, Çıkılı, Hilmi Arpacı, Haşid, Mehmed Basmacı, Hikmet Ozgün. Cevdd Uı:ugör yüzer lira vermişlerdir. Türkiyede Bergsonizm İstiklâl harbi esnasmda Şehamet menkibeleri yaratan Anadolu harikasını îzah için Bergson'un hayat hamlesi felsefesine başvurulmuştu Münakalat Vekili İzmire gidiyor Türk çelik kartalları için Konservatuar için tavsiyeler IHEM D NALINA MIHINA Çok lüzumlu bir müdürlük iinkü Cumhuriyet'te, Beîediye Fen Müdürlüğü emrinde nıütemadi tamirat işlerile meşgul olacak bir müdürlük tesis edileceği haber veriliyordu. Bu müdürlük, bozuk kaldırımların ufak tamir işlcıini ;>apacaktır. Yapılan yolların bakımı ve idp.mesi itibarile böyle bir teşkilâta kat'î ihtiyac vardı. Şimdiye kadar, hepiuıizin, lüzumunu kim bilir, kaçar defa ileri sürdüğümüz böyle bir nıüdürlüğün mevcud olmayışı yüzünden İstanbul yolları ve kaldınmlan en berbad bir şehir olmuştur. Ben, son seyahatlerimde değil; daha 1910 da Parise ilk gidişünde şehıin içinde ki asfalt yollar ve kaldırunlarda husule gelen küçük bozukluklann her sahah, bir mühendis tarafından tebeşirle işaret edildiğini, sonra seyyar amele tarafından bir araba veya kanıyonda kaynayan asfalttan bir parça dökülraek suretile buraların günü gününe tamir edüdiğini görmüştüm. Bunu, son yıllarda, birkaç defa yazarak bizim Bclediyeye de tavsiye ettim; talııî kulak asan olmadı. Böyle bir mütemadi tamirat ve devamlı bakun olmadığı içindir ki biz yollarımızın ve kaldırunlarımızın sineleri daima yaralıdır; hem de ağır jaralı. En kalabalık caddelerimizde yaya kaldınmlara döşenen «,ini dediğimiz dört köşe taşlar, yerindcn oynar; cvvelâ yağmurlu havalarda, üstüııe basanların çorablarına, kunduralanna, pantalon paçalarına aşağıdan yukarı zifoslar sıçratır; sonra, büsbütün yerinden çıkar, yaya kaldırımının yuzünde açılan yara yavaş yavaş genişlcr, büyür ve böylece bir avuc çinıento ile vapılabilecek küçük bir tamir, büyuk ve masraflı bir iş halini alır. Asfaltlarda da vaziyet aynıdır. En yeni asfaltta bile her hangi bir seleble bir küçük delik açılır, büyüdükçe büyür. «Damlaya damlaya göl olur» sozü, sanki bizim kaldınm ve yollarımız için söylenmiştir. Filvaki kaldııımlarunız, kopa kopa hakikaten gol olur. Misallere hacet yoktur; çünkü her yaya yürüyen geçtiği yollarda, gezdiği kaldırtmlarda, her an, bir değil, birçok yaraya ayak basar ve sendeler. Düşcnler de az değildir. Böyle gündelik tamirat yapılmaması yüzünden, en kalabalık caddeleıin, meselâ Beyoğlunun herkesin gcçmeğe mecbur olduğu bazı yan sokak baslarında küçük göller vardır ki kışın, y;ığmursuz havalarda dahi kurumak bilmez, kalabalıkta herkes, cambul cumbul bunlara basıp geçer. Bütün bunlar, İstanbulu hakikatte olduğundan daha pis gösteıir; halkı izac eder ve Belediyeyi, daha buyiik tamir masraflarma sokar. Bu bakıından mütemadi tamirat müdürlüğü, İstaubul için, İnvar müdürlüğünden daha çok lüzumlu bir müessesedir. Çünkü, jspılan imar işlerinin yollara, kaldınmlan aid olan kısımlarını o, yaşatacaktur. Belediye reisimiz muhterem Doktor Lutfi Kırdar, bu noksanı görmek ve bir mütemadi tamirat müdürlüğü tesisine karar vermekle İstanbulun büyük hastalıklarmdan birini teşhis etmiş ve ilâcmı da yazmıştır. Yabnz şunu temenni ederiz ki bu müdürlüğe masa başından ayrılmıyan, yazıp çizecek kırtasiyeciler değil; gezip dolaşacak, görüp yapüracak genc ve gayretli insanlar tayin ediLsin. Türk tefekkür tanun kendisini de Yazan: rihinde Bergsonizm x " hayrete düşürecek izlerinin 1909, 1916 j derin tesiri karşısınve 1919 tarihlerinde I da bulunacaktır. Bu gorüldüğünü bundan | tesir, tıpkı Durkheievvelki bir musa^^^^~^^^~~~~ ma aid ma'şeri suhabede kaydetmiş, bu izlerin sonun ur fırtınasının 1909 dan sonra Ziya Göcusunun diğerlerine nispetle daha be kalp elinde millî şuura inkılâb ederek reketli olduğuna işaret eylemiştik. Şirn aksiyon prensipi haline gelişini hatırdi bu bereketin neden ibaret bu'.undu latmaktadır. ğunu anlatmak isteyorum. *#• Her şeyden evvel Osmanlı İmpaıa Türkiyede Bergsonizm'in tesiri, yaltoriuğunu altüst eden 1914 harbinin in nız, istiklâl Savaşının ümid ve nikbinsaniyet namına Fransa tarafmrian idar lik unsurlannı temin eden kaynaklaredildiğini siyasî nutuklarında üeri sü dan biri olmasmdan ibaret değildir. ren, 1918 den sonra da kuru'.an yeni niBergson'un eserlerinden en esaslı o!anzam içinde Sevr muahedesuıin kuşa ları türkçeye çevrilmiş bulunuyor. Bu benzettiği Türkiyeyi belki de memnusütunların müsaadesizliğinden dolayı finiyetle karşılayan hatib Bergson'la bu lozofun ilk ve son eserinin tercümtsielâkadarlığımız izaha muhtac bir hâne işaret edelim: 1882 de Clermont Ferdisedir. Ne garib: Anadoluııun cenurand'da «Gülmek nedir?» mevzuu üzebunda Fransızlarla Türklerin çarpıştığ rinde verdiği konferanslar, 1924 te Prof. bir zamanda mütefekkirlerimiz, fikrî ihMustafa Şekib tarafından türkçeye naktiyaclarmı bir Fransız filozofıırıun düledilmiş, 1930 dan sonra yazdığı «Dinin çüncelerile tatmine çalışıyorlardı. Mill ve ahlâkın iki kaynağı» eseri de Prof. savaşrmızm ve inkılâbımızın manevî desM. Emin tarafından kısmen dihınize teklerini yoklayacak olanlar ileride bu çevrilmiştir. Aarda makale ve eser o!egarabet üzerinde düşüne dursunlar. Karak yapılan tercümelerin listesi olduknaatime göre İstiklâl Savaşı sıralannda ça zengindir. MÜTF.FERRtK Bergson felsefesini ümid ve nikbinlik Bergson hakkındaki neşriyata gelinkaynağı haline getirenler, Bergson'un Maarif Vekili şehrimize Bİyasî ve Fransız olan cephesini unut ce: Bunların başında gene Mustafa Şekibin «Ruhî kudret Energie spritumuşlardır. Kaldı ki Fransız filozofunu geliyor Türklük aleyhinde, yahud Sevr'in vü elle»e yazdığı mukaddemeyi zikretnıek Maarif Vekili Hasan Âli Yücel, Yükcude getirmeğe yeltendiği Türkiyeyi gör lâzımdır. Filozofun iyi anlaşılmamış olsek İktısad ve Ticaret mektebinin maktan şikâyet ettiği söylenir: Fiîhamek istediğini ihsas eden bir fikri de îstanbul lise, orta mekteb, muallim kika Almanlar onu bazı Alman filo ve san'at mektebi müdürleri dün İs 5S inci \ıldönümü merasiminde bu bizce malum değildir. lunmak üzere yann şehrimize gele zoflarından mülhem gösterirler. Kato tanbul Kız lisesinde bir toplantı yap cektir. Vekil, tstanbulda bulundugu Bergson'a göre hayat hamlesi, madde likler Bergsonizmi kendi taraflarına yon mışlardır. miiddet zarfında muhtelif maarif işleaîeminin içinde dolaştıktan, sıçrsmalarla tarlar... ilh. Eğer Bergson, Mustafa Şeaçılacak Toplantıda mekteblerin ihtiyaclan rinden başka, Üniversitede canlıları yarattıktan sonra insan toplu kibin kendi hakkındaki denemesini gcr gösîden geçirilmiş, muhtelif meselelere Tnlebe Birligi ile meşgul olacaktır. Birluklarını da misükler delâletile «kapal seydi, bilhassa bu denemenin yazıldığı aid Vekâletten gelen tamimler okıına liğin ilk toplantısının, Vekllin iştirakile cemiyet» halinden «açık cemiyet» hali türkçedeki edebî kudreti hissetmek im rak bunlann tatbik suretleri hakkında yopılması için hazırlıklann bitirilmene doğru götiirüyor. Cemiyetlerin ka kâmnı elde etseydi, çok eminim ki, ni izahat verilmiştir. Ayrıca şu kararlar slne çahşılmaktadır. palı, statik veya açık ve dinamik hal hayet üslubu ve lisanî dehası istediği da verilmiştir: Umumî satış mağazası leri, bilhassa bundan on sene kadar ev gibi elverişli olan hakikî bir müfessir 1 Ders saatleri esnasmda mekteb vel neşrettiği «Dinin ve ahlâkın iki kay bulmuş olmaktan mütevellid bir inşirah haricinde kahvehanelere, sinemalara tstanbulda gıda maddelerinin pera nağı> ismindeki eserinin mevzuudur. Fa hissedecekti. Türkiyenin felsefî tefekkü ve sair uygunsuz yerlere giden talebe kende satışında nazım rolünü oynamak kat Bergsonizm ile yakından alâkadar rünü temsil edenler, Türklerin garb fel lerle yapılan mücadeleden iyi netice üzere Belediye ve Denizyollan koopeler elde edildiği görülmüş, bu kontrololanlar filozofun cemiyet felsefesinin ne sefe doktrinlerile teması tarihçesini ten lann daha ziyade şiddetlendirilmesine ratiflerinln iştirakile bir umumî satış mağazası açılması ve buna Koordinasolabileceğini aşağı yukarı kestirınişler vir edecek mesai sarfederken, bilhassa ve ders saatleri haricinde de bu gibi yon heyeti emrindeki tahsisattan yardi. memleketimizde Bergsonizmin düşünce mahallere devam eden talebelere teş dım yapılması üzerinde bir proje hazırİşte 1919 dan sonraki Türk vukuat ve iş sahasmdaki tesirlerini, bu vesile miline karar verilmiştir. Taramalarda lanmıştır. karşısında bir kısım mütefekkirlerimiz, ile yapılan tercüme ve teliflerin kıy talebenin tanmması için kasket giyme En hareketll piyasa merkezinde kubu kestirme ameliyesini nefislerinde tec metlerini tahlil ederek hem kendimize, mecburiyeti sıkılaştınlacaktır. rulacak bu umumi satış mağazalarının Maarif müdürlüğü. tramvaylarda, bilhass" gıda maddeleri fiatlannda narübe edenler meyanmda bulunmakta hem de garbın felsefe mahfillerine tavapurlarda paso İle böet «lan talcbe z:m rolü oynıyabileceğl muhakkak gödırlar. Sevr muahedesindeki Tüıkiye, nıtmahdırlar. 1] den ayni zrmanda mühürlü ve resimli rülmektedir. Avrupanın yarım asırdanberi tekrarşapka da istenmesi için . alâkadarlar *** ladığı «hasta adam» a lâyık götüldü ADL1YEDE ııezdindt teşebbüslerde bulunacaktır. Bergson, 1914 harbinin sonunda l* 1 Fakat maddeyi fetheden, nebatı, hayBu suretle talebenin mektebe baŞhlığı vanı ve insanı yaratan hayat hamlesin. man gölü etrafında teşekkül eden ütopik arttırılacağı gibi, mekteb içinde ve dıBeşiktaş cinayetinin cemiyette ne hakla durdurabüiriz? Türk bir müessesenin ideallerine samimî su şındaki vaziyetlerl de esaslı bir şekilde tahkikatı cemiyeti, Sevr'de kendisini «kapayan> rette inanmış, hatta 1925 e kadar Cenev murakabe edilmiş olacaktır. Beşiktaşta Köyiçinde oturdugu evln politikacılara karşı henüz açık ve di re'deki «Beynelmilel fikri iş beraberiıâi» 2 Badema, her hangi bir sebeble namik olduğunu haykırmağa başlamış nde Einstein ile birlikte çalışmıştı. 1925 çehir dahilinde bir mektebden digerine bodrum kısmında cesedi bulunan otobulunuyordu. Maraştan, Erzurumdan te sıhhî sebeblerden dolayı bu vazife nakiller ancak ikinci imtihan devresi mobil değnekçisi Tevfiğin ölümü hak Salihliden... yükselen sesler karşısında sinden ayrılan Bergson, vukuatın Mil sonuna kadar yapılacaktır. İkinci devre kmdaki tahkikat devam etmektedir. Adliye ve zabıtanın müştereken yap muzaffer Fransanın filozofu nasü bir letler Cemiyeti müessesesini «mevhume» notlannı alan talebeye tasdikname vetıgı tahkikatta. dün 40 kişinin ifadesi vaziyet almıştı? Bu vaziyeti yakmdan olarak tavsif eylemesine rağmen inıa rilmiyecektir. Meşm mazeretl dolayı alınmıştır. Tevfiğin, bazı genclerle işsile başka bir şehre giden ta^beye bu bilmek imkânmdan uzağız. Maamafih nını kaybetmedi. Halbuki bu arada Al de\Te notlanndan sonra da tasdikna ret sofrasında iken öldürüldüğü sanılBriand gibi ileri görüşlü Fransız siya manyada Spengler, «Milletler Cemiyeti. me verilecektir. dığından, ifadeleri alınanlardan çoğu, sileri, Anadolu savaşım müstakbel Tür nin umduğu istikballe istihza ediyor ve Bu gibi talebeler arasında iki senelik bu kabil genclerdir. kiyenin habercisi addetmekte, natta bu Prusyalı» tipinin Avrupaya yeni bir olanlar. şayet başka bir mektebe yazılDünkü tahkikat sonunda, şüphe savaşın muvaffak olmasını temenni ey nizam vereceğini düşünüyor, hatta An mazlarsa, sülüsan müddetlerini doldıır ler bilhassa iki genc üzerinde toplanZiraat Vekili Ankarada lemekte idiler. Bergson'un da böyle ge glo Sakson ile Prusyalının pek yakın duklan ve ikinci devre notlanndan ınış gibidir. Dün akşam, bu iki genc de Ankara 14 (Telefonla Ziraat Veniş ve adilâne düşünen Fransızlardan da korkunc bir çarpışma tecrübesini ge sonra tasdikname aldıklan için müte birlikte götürülerek, cinayetin ika edilolması çok muhtemeldir. Her neyse va çireceğini emniyetli bir lisan'a söyle akıb sene resmi mekteblere alınmıya dlgi yerde tetkikat yapılmıştır. Bu ke kil: Muhlis Erkmen bu sabah şehri kıa şu ki yaratıcı hayat hamlesinin mekten çekinmiyordu. Spengler 1936 da caklar, belgeli talebe ahkâmına tâbi şif neticesine göre, tahkikata bu gün mize gelmiştir. ı r devam olunacaktır. Cinayetin içyüzüTürkiye toprakları üzerinde istilâcı em ölürken dünya vukuatına müşahid ola tut ılacaklardır. 3 Maarif VekSletl. yardımcı mual nün aydmlanmak üzere olduğu tah peryalizme karşı şahlanma ve lıamlede rak sanki kendisinden yaşlı olan ihtimin edilmektedir. bulunması lüzumu etrafında sarfedilen yar Bergson'u vekil bırakmıştı. Fakat limliğe seçileceklerin, muhakkak su rette muallimlikle Ilgili fakülte me İKTISAD ideolojik faaliyetlerin bir kısmını Berg mukadderat buna imkân bırakmadı: zunlanndan veya son sınıflarında buson felsefesinden alınmış fikir ve mef 1939 da başlayan cihan faciasınm perlıınan talebeden olmasına karar ver•*• Posta ve Telgraf Başmüfettişl İthalât . ihracat humları kullanmıştır. Tevfik şehrimize gelmiş ve İstanbul deleri daha bitmeden Bergson gözle diğinden. bundan sonra vekil veya yar•*• Dün şehrimizde 916,000 liralık ihra Posta idaresinde tetkiklere başlamıştır. ve rini hayata kapadı. Maamafih bundan dımcı muallimler yalnız Edebiyat A Şehrimizde bulunan Ticaret Veevvel kendisini derin bir ümidsizliğe Pen Pakültelerinin bu evsafı haiz şu cat yapılmıştır. Bu ihracat meyanmda Fiîhakika İstanbul 1919 dan sonra düşbelerinde bulunanlar arasmdan secile tittik, kum darısı ve Liyona gönderilen kâleti müsteşarı Halid Nazmi Kişmir man işgali altında bulunmasına rağmen sokmuş, her halde yorucu murakabe cektir. Şayed mezun veya son sınıf ta kumaşlar ehemmiyetli bir mevki iş dün Mıntaka Ticaret müdürlügüne geenlattığunız şekilde Bergson'dan mül lere sevketmiş olan iki hâdiseye, Al lebesi bulunmazsa en aşağı ikinci sı gal etmektedir. lcrek burada bir müddet meşgul ol hem sosyal bir felsefenin neşriyat mer man ordusunun Parise girişine ve Fran nıfa devam edenler tayin edilecektir. Diğer taraftan dün Mersin yolile muş. Ticaret Vekâleti Teşkilâtlandırma kanaviçe, deri. çay, Nusaybin yolile umum müdürü Avni Sa' man ve yeni keziydi. O zamanki fikir ve edebıyat sız hükumetinin antisemitist siyaseRauf yağh yapak, Islahiye yolile çuval bezi, Mıntaka Ticaret müdürü Said hayatını müşahede etmiş olanların pek tine şahid oldu. Yani yaşamış ve tediyi hatırlayacaklan gibi Üniversitenin risattan çekibnemiş bulunsaydı meselâ «Kocan denize düştü, elbise Köstence yolile süd kostik, cam, Ode Sarperle görüşmüştür. + Yumurta İhracat Tacirleri Birliği sadan ambalâj kâğıdı ve Varna yolile bir kısım hoca ve talebeleri «Dergâh» Sorbon'da, yahud College de France'ta istiyor» pamuklu gelmiştir. reisi Hamdi Delemen bu gün Ankaraders veremiyecekti, çünkü Fransız Yamecmuası etrafında toplandı. Mecmuya gidecektir. Birlik reisi yumurta ihSebze Hâlinde hamal Mahmud Kin, anın edebî şefliğinin şair Yahya Ke hudilerine Üniversite profesörlüğünü kabzımal Vehbinin evine giderek, ka Ticaret Vekâletinin sorduğu racatı üzerinde bazı teşebbüsler yapayasak eden yeni kanun kendisine de p:yı açan kabzımalm kansına «kocan, mal, felsefî şefliğinin de filozof Muscaktır. sualler tafa Şekib tarafından ifa edildiğini söy tatbik olunacakü. A Yerli MaDar Pazarlannın Sam kardan ayağı kayarak denize düştü, Keşke Bergson bu iki hâdiseye şahid denizden çıkardık. ama üstü başı sırsıkTicaret Vek&leti, tthalftt ve İhracat sun ve Diyarbakır şubeleri bugün alemek, hareketin kıymeti hakkmda bir vasıtasile çılacaktır. Bu şubeler hem perakende fikir verebilir. Bilhassa değerli Türk olmadan öteki dünyaya göçmüş bulu lam oldu. Bir kat elbise, çamaşır. a Birlikleri umumî kâtibliği edilmiş ruhiyatçısmın çok sistemli surette Berg naydıi Keşke, felsefî telâkkilerden bi yakkabı istivor. demiş. Kadm da iste birliklere dahil bütun tacirlerden bazı ve hem de kendilerine tayin sonizmi tanıtan yazıları, bir taraftan da haber görünen sert realitenin kayala nilen şeyleri verm!ş. Hamal. buni?r sualler sormuştur. Vekâlet, birliklerin vilâyetler mmtakalan İçin toptan saşimdiye kadar ne derece faydalı olduğu Üniversitede aynı istikamette devam e nna çarpmadan, elli senedenberi besle dan bir kısmını satmış. bir kısmını da ve en faydalı şeklin ne olabileceğini tış yarjacaklardır. *• Ereğli kömürleri satış birligi tasgiymiş. Biraz sonra, işin asılsızUgı anden tedrisatla birleşerek adeta yerli bir yip süslediği ümidler ve hayallerle toplasılmış, hamal yakalanmış. dol?ndın sormaktadır. Umumi kâtiblik bu ankete fiye edilmege başlanmıştır. Yeni ka felsefe cereyanına meydan veriyordu. rağa gireydi! . nlıktan sorguya gönderilmistir Sul bütün tacirlerden cevab istiyecek ve rarname ile bu birliğin vazifeleri EŞimdi 1922 senesine aid talebelik haZiyaeddin FAHRİ tanahmed birinci sulh ceza mohkpmesi. cevablar birlikler heyeti idarelerince reğli kömürleri işletmesine intikal ettıralarımı, zamanımn kadrosu Mahmud Kin hakkında tevkif müzek tasnif edüerek netice Vekâlete bildiri miştir. Bütün kömür siparisleri birli1] Türkiyede Durkheim'dan sonra en k a resi kesmistir. lecektir. canlandınyorum: Bergson felsefesi. acaZonguldak merkezine yamlacaktır. yib kıyafetli yabancı askerlerin dolaş çok alâka uyandıran Fransız filozofunun tığı Beyazıd meydanında başlan eğik Bergson olduğu şüphesizdir. Hatta hakGüzellik enstitüsü direktörü kürsüye <= KUçUk hlkâye gezen Üniversitelilerin ruhunda yakın kmda yapılmış türkçe neşriyat bakı çıkarken şiddetle alkışlandı. Gözlüklemından Bergson felsefesi ön sırada ge rini düzeltti, yakasını aşağı çekti, papive iyi bir istikbalin müjdecisi tesirini yapıyor! Sevr muahedesine imzasını at lir. Bir başka zaman bu neşriyatm baş yonunu çimdikledi, bıyıklarını okşadı mış bir Üniversite profesörünün bu im lıcalarım «Cumhuriyet» karilerine ta ve bir iki öksürük akordundan sonra za merasimini anlatışını dinlerken, ya nıtmak isteriz. Yazık ki Bergson, haya anlaimağa başladı: hud millî mücadelenin çıkmaza sap tıı.da Türkiyedeki bu alâka ve neşri< Kadm tabiatin yarattıkları arasınmakla bir demek olduğunu ihsas eden yattan haberdar olamamıştır. Halbuki kadınm damanna ise yakut ü güzelliklerle kendilerini hissettirirler.. «Nesri harb, nesri sulh» müellifine ha Japonya, Rumanya, Bulgarlstan, Itelya da bir şaheserdir. Bakışı sevgi, susuşu zümlerin pürüzsüz damlacıkları yetmiş Zengin kumaşh bir ipek bluzun içinde zin hazin bakarken hayat hamlesi for e İspanya... daki Bergsonist cerey^nîar altındır.. Ama, kahkahası da bülbül yü durulduktan sonra sindire sindire titreşen ve ihmal edilmiş bir giyinişin mülü. esrarengiz bir kurtuluş vecizeti daıı günü gününe haber alıyor, muka şakımasıdır hani!. Varlığı bir meclis doldurulmuştur.. Birinin ateşi, ötekinin saklamağa çalıştığı ve muvaffak olamadeğer.. Meclis ise bir varlık yaratır.. birüıi değil, yüz binini tutuşturacak dığı dalgalamş ve akışları şu güzel veya gibi geliyor! Bir dersinde Bergson a belelerde bulunuyordu. Diyebilirim ki, Hâlik dünya üzerine en kudrette olmuştur.. göre ruhun mevcudiyetini ispata çalıbu çirkin diye tavsif edebilir miyiz? şan muhterem hocamız Mustafa Şekison olarak kadını göndermiş ve eseıleKonferansın burasmda salondakiler Korsa ve boya insanı güzelleştirir.. FaBir kız kayıb bin çivi ve palto münasebetini (yani rinin harikasını işlemiştir.. den birinin elinden bir şemsiye yere dü Fakat ihmalle bırakılmış gibi güzelliPatihte Macarkardeşler sokağında «ruh» un «madde» ve «dimağ» vasıtaTabiat insanoğluna bir göz bağışla şerek gürültü yaptı.. Dinleyiciler bu ğine mağrur bir tenasübün ve tabiat > numarada oturan Tevfik kızı 30 sile tezahür etmesine bakarak gölge mış, fakat kadına adadığuıı en ince fır münasebetsiz ihmali protesto eder ma renklerinin masumlaştıracağı bir yüz hâdise olduğuna hükmetmenin üpkı çi yaşında Müveddet, bir kaç gün evvel çok daha güzel değil midir?. Fenası olçasrnın binbir rengile boyadıktan sonra hiyette dönüp baktılar ve yüzlerini buviye asılı olduğu için mevcudiyetini a evinden çıkmış, bir daha dönmemiştir. ruşturarak birbirlerine sorar gibi ba mıyan bir meyvadan alırken bütün ölçü Bir kazaya kurban gitmiş olmasmdan murassa çekmeceler içinde hediye etdeta çiviye borclu palto kabul etmpkle endişe edilmektedir. Müveddet, zabıtakıştılar.. Güzellik enstitüsü direktörü haklarım satıcıya bıraktığımız halde, miştir.. Erkeğin başuıı kaplayan Dİr tubir olacağını) izah edişi karşısında me C3 aranıyor. çirkini bulunmıyan ve her birinde başsözüne devam etti.. tam saçı gelişigüzel ve kabataslak, bakanizme, Türkiyeyi boğmak kasdüe ha« Kadın mefhumumın ve bu maz ka başka güzellikler saklı olan kadın reket eden emDeryalizme karşı yeni bir Araba . kamyon çarpışması zan da yer yer yapıştırmış, buna mu hariyetin gölgesine sığınmış olanlar önünde tercih hislerimizin kabarması ne Sileden Üsküdara kömür getiren Sü kabil kadm başını süsliyen her tel teruh uyanıyor! Bu neviden hatıraları tesiçinde güzel, çirkin diye bir ayırma ya kötü.. pit eden sahifelere sahib olsaydık, ölü eyman, arabasma aldığı üç çocugile ker teker en ince haddelerden geçirile pılamaz.. Baştan sona, birden bine, gelBiz yeni açtığımız bu güzellik ve tabiî gelirken, rek binbir katı bir araya örülmüş ve bir münü haber aldısımız Fransız îîlozofu seraber Çataltepe virajına mişten geleceğe kadar hepsi ayn güzel servet enstitüsünün programını şu sözkarşısına çıkan 115 sayıü kamyon, arabaya çarpmıştır. Süleymanla çocuk kat meydana getiriunişür» tşte sayın Hkte yaratılmışlardır.. Birinde saç uc lerle hulâsa edebiliriz.. Tabiî güzelliklelan. yere yuvarlanarak yaralanmışlar dinleyicilerim.. Bu örnekleri saymakla lannın çöreklenişi, ötekinde omuzbaşla ri olduğu gibi yaşatmak, tabiatin sırları*] Dk makale 13 ikincikânun tarihli dır. Şoför Ali yakalanmış, yaraular bitiremem» Nihayet erkeğin damarları rının bayılışı. bir başkasmda da göz nı keşfederek neslin güzellejmefine Büshamızda sıkmıstır. ı ıastaneye yatırümışür. na durulmamış çarabdan bir tas boşal bebek'erinin hançerleşmesi ayr» ayrı yardım etmekür» Çünkü kadın hilkat' n 2H ' ZİYAEDDİN FAHRİ ı Doğrn değil ni ? Talebenin vaziyeti İzmire gidecektir. Münakalat Vekili dün öğleden sonra DPvVt Lim?nları umum müdürlüğü işlftme^inde meşgul olmuş ve Vekâlet oca=mda Münakalat Vekâletine bağlı di^er daireler rüesasını kabul ederek görüsmüştür. Dünkü tetkiklerinden sonra kendi sile eörüşen muharririmize Münakalat Vekili. buradaki tetkikleri ve yapacagı sevahat hakkında şunlan söylemiştlr « İstanbu^a yapmış olduîum tetkikîeri ikmal ettim. Bu tetkikler bil hassa bundan evvel İ?tanbulda iken alınmasma karar verdiğimtz tedbirlerin tfitbikatı ve alınan neticelere nazaran venlden alınması lü?umlu tedbirler üzerinde olr'u. Yann sabah Bnndırmaya boreket ed'vorıım. B'.ndırm'cla bir gün kalac^k ve buratia Marmaranın en mflhim limanlarmdan biri olan Bandır ma limanı ve Devlet Demlrvollan tpsisatını tptkik ed°ceŞim. Ertesi günü +7m're gideceğlm. trnirde üç gün ka • lacak ve burada da Ege denizinde bu en büvük limpnımızda Devlet Demir yollannc'a totk'kler yapacawn ve Devlet DeıniryoUannın atölyelerini eörer'^im. Bnndan s c r a Aziziyeye g'deceftim. Bilivorsunuz ki, burada yeni eenisipt"»n!ş ve Devipt Demiryolları ti nine irca edilmiş tünellerimiz vardır. Bunu müteakıb hat güzergâhındaki istasyonl?r ve rmttı tetkik ederek An karaya dönecegim.» Müdürlerin dünkü toolantısında kararlar verildi Pasif korunma Tecrübelerin bugünlerde yapılacağı anlaşılıyor Ankara 14 (Telefonla) Nakid İşleri umum müdürlügüne Zikri Siderman vekaleten tayin edilmiştir. Nakid lşleri umum müdürlüğü Kısa Haberle? Millî korunma kanununa muhalif hareket edenler Ayağı kayıb yaralananlar Sanyerde Pıstıkü sokakta 27 numarada oturan Süleyman kızı 51 yaşında Gülüzar Şener, Köprüden geçerken ayağı kayarak düşmüş, sol kolu kırümış, Haseki hastanesine götürülmüştür. Büyükadada Türkoğlu sokağında 13 numarada oturan AH Rıza oğlu Hasan Suyabatmaz, Ada iskelesinde ayağı kayarak denize düşmüş, etraftan yetişilmış, sudan çıkanlmış, tedavisi yapü nuştır. Vefada Himmet sokağında 7 numarada oturan Mehmed Nurinin oğlu 7 yaşında Bürhan, ablası Fehimenin evi önünde mar.gal yakarken ayağı kaymış, mangal üzerine kapaklnmıştır. Vücudünün muhtelif yerleri yan"n çocuk, Şişli Çocuk hastanesine götü rülmüş, orada ölmüştür. Taksimde oturan Hilmi, Kalyoncu kulluğu caddesinden geçerken ayajl kayarak yere yuvarlanmış, o sırada e» linde tuttuğu çakı, karnına saplan mıştır. Yaralı, tedavi altma alınmıştır. Konferans sonu Leman Ahıskal Sultanhamamında manifaturacı İla. astarlık ipek kumaşı fahiş fiatla satmaktan millî korunma kanununa öre İstanbul asliye birinci ceza mahkemesinde muhakeme edilmiştir. Kendisi, ihtikâr yapmadı&mı söylemiştir. Mahkeme, şahidleri dinliyecektir. Fatihte kömürcü Bardik, fazla fiatla kömür satmaktan milli korunma ka nununa göre İstanbul ikinci asliye ceza mahkemesinde muhakeme ediliyorDava bitmiş, kendisinin 25 lira para cezası, 200 kuruş muhakeme masrafı ödemesine, dükkânının 7 gün müd detle kapatılmasma karar verilmiştir. Şişlide Halâskâr Gazi caddesindeki evinin bir odasını Parsihe ayda 8 İiradan kiralarken, kira bedelini 10 liraya çıkardığı iddia olunan Ojeninin, İstanbul ikinci asliye ceza mahkemesinde Kahve stoklan azaldı mı? muhakemesine başlanmıştl. Kira arttırŞehrimizde kahve stoklan çok azaldığı sabit olmamış. Oieni, millî korun dığından kuru kahvecüer 250 şer gramma kanununa muhalif hareketten be dan fazla çekilmiş ve kavrulmuş kahve raet kazanmıştır. vermemeğe başlamışlardır. Gümrük lerde 700 çuval kahve vardır. Fakat pikahve son ihsanı ve yeryüzüne saldığı eserle yasada muhtelif ellerde daha rinin şaheseridir.. Bu lutuf karşısında olduğu kanaati mevcud olduğundan bunlar çıkanlmamaktadır. vecde gelerek eşine, yuvasının kadınına Evvelce sipariş olunan 10.000 çuval ve kadınınm istisnasız gizli duran gü kahve de yolda bulunmaktadır. zelliğine imrenmekten kendini menedeDün şehrimizdeki bazı büyük kuru cek kim tasavvur edilebilir?. Hâlik gök kahveciler dükkanlannı kapatmıştur. yüzünün mabudu ise, kadm da muhakkak ki toprak üstünde onun kudretini Memurl*r'n tedavi masrafı yaşatan elçisidir..» Ankara 14 (Telefonla) Hastaneya Şiddetli alkışlar ve bravo sesleri ara yatmıyarak tedavileri ayakta yapalan suıda profesör kürsüden indi. Dinleyici memurlara tedavi masrafı verilmemesi ler etrafmı sardılar, tebrik ve takdir e kararlaşmıştır. diyorlardı.. Bu sırada iriyarı, gözleri yerinden oynamış bir kadın kalabalığı yararak ilerledi ve eUndeki semsiyeyi kaldırdığı gibi profesörün kafasma vurdu. ProfeNushası 5 fcnrnstur. sör şaşkrn ve gözleri kaygın yere yıkılırken kadın kırılan şemsiyesini sallayarak kapıdan çıkmış, söylenerek uzaklaSenelik şıyordu.. Alt avlık Seni gidi zındık herif senü. Duyan Üç ayUk lar da evde karısma kimbilir ne iltifatBir avlık lar ve ne hürmetlerde bulunur zannedecek.. Benim karşımda dilin tutulur, herkesin önünde hilkat mucizesinden Gazetemize gönderilen evrak ve yazılar dem vurursun.. Dur hele, dur.. Bu bir neşredilsin edilmesin iade edilmez ve şey değil, asıl sana hesabı akşam evde ziyaından mcs'uliyet kabnl olunmaz. soracağım.. Korolası herifj. CUMHURIYET Dikkat