6 Temmuz 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

[Bas tarab 1 tnci sahifedej tur ki, yangın halinde ateşi derhal bütün civar mıntakaya sirayet edeceği tarzında cevab vermişlermiş. Yangııu söndürmek için birkaç ay sürecek ve işletmeyi inşa ve istihsale başlamak için de seneler lâzun gelecekmiş. Halkın müdafaasına gelince, biitür. şehri .„ kilometre mesafeye nakletmek lâzım geliyormuş. Saracoğlu bana: « Ne dersiniz? diye sordu. Ben de cevaben modern bombardıman tayyarelerinin Cezair ve şimalî Iraktan hareket ederek Bakuya vLsu olmak için Türkiye ve İran arazisi üzerinden uçmak icab ettiğini söyledim. Türk Vekili: «O halde İran tarafından bir protesto gelmesinden mi korkuyorsunuz? tarzında ccvab verdi. Bu söz müşkülün hiç bir suretle Türk hükumetinden gelmiyeceğinın oldukça vâzıh ifadesi idi. Vekili bana mufassal tasrihlerde bulunmağa icbar etmek tarafımdan beceriksizlik olurdu. Onun için bu mesele üzerinde israr etmedim. Fakat mesele çok mühim olduğu için bu İ5 üzerine ekselânslannın bilhasEa nazan dikkatlerini celbederim. İnşiliz meslekdaşımı yukarıki meselelerden haberdar ettim. ni haber vermek için harekâtın vuku bulmasını beklemeli ve tayyareler u çarken Türkiye semalarından geçmeğe mecbur olmaları halinde peşinen ozür dilemeli (haber vermekten kasdettiğim mana, resmî ihbardır, zira gerek kendisile gerek yüksek kumandanhkla a ramızdaki itimadkâr münasebat kendilerini tamamen bihaber bulundurma mıza mânidir). Bizim ihtirazkârhğımız onu rencide etmek •şöyle dursun, işlerini kolaylaştırır. Sovyet hükumeti protesto edecek olursa, Ankara meseleye bigâne tutulduğunu beyan edebi^ıeli. Türk arazisi üzerinden uçuş vaki olursa bize ihtiyath bir protesto vuku bulması bile fana olmaz. Zira, vaziyet vahimleşip Sovyetler harb hareketlerıle mukabele/ ederlerse Türk hükumeti Büyük Millet Meclisinin huzurunda tecavüz inisivativinin Moskovadan geîdiğini ispat edebilecek vaziyette olabilmeli. Bu takdirde memleket efkârıurnumiye sinin tamamını kendisine temin etmiş olacaktır. Sovyet aksülâmeli vukuu rriümkün elması dolayısiledir ki. Türkiye için tevlid edeceŞi tesirleri ve, binret'ce bu memleketin hanei şerait dahilinde karİmza: Massigli şılamak vaziyetinde kalaca^ı hu?uslsrile mesgu! olmadan böyle bir harrkâtı başAmiral Darlan. artık salâhiyeti kal Fransız Hariciye Nazın Ingiltereyi bazı Balkan ve Yakınşark devletHazırlanan mahirane mizansen latmamaSa itina evlememiz icab eder mamış olmakla beraber, Fransız do itham ediyor leri meyanında Türkiye ile daîıi Bu gun Haricıye Nezareti taıaiınuan Bu nokta hakkında mütalea serdi bananmasına mücadeleye devam etmeği Berne 5 (a.a.) D. N. B. Fransız Ha harb haline geçmemek istediğini neşredıien Vesaik mecmuasındaki 6 nu na aid olmamakla beraber, henüz parki tavsive etmiştir.» riciye Nazırı Baudouin, bu gün Vichy' tasrih etmiş olması hasebile Türkintaralı vesika, Ankaradaki Fransız bu Anadolu yaylasında kışın devam et de gazetecileri kabul ederek beyanatta yenin harbde faal ve müteaddi bir Skoçyaya gelen Frannz harb yük elçisi M. Massigli'nin 28 mart 1940 mekte olduğunu, orada tayyare mey bulunmuş ve Fransa ile İngiltere ara vaziyet almaması ayrıca bu suretîe tarihinde Fransa Hariciye Nezareüne danlarının henüz yerleri tayin ve tangemileri smdaki münasebetlerin başka bir ma de bir zaruret şekline girmiş buCebelüttank'a ilk hava hücumu gonderdiği tclgrafı ihtiva eylemektedir. zim edilmediğini beyan etmek mecbuLondra 5 (a.a.) Diğer bazı FranVVeygand'ın raporu hiyet alacağını söylemiştir. Bu vesikadan, Baku ve Batum'a karşı riyetindeyim. Malumatıma göre. Zon lunuyordu. Ankara 5 (a.a.) Alman D. N. B. a Cebelüttarık 5 (a.a.) Royter: Cebe sız harb gemilerinin de İskoçya su M. Baudouin ezcümle demiştir ki: askerî harekât yapılacağı zaman, mahi guldak kömür havzasile Karabük sana jansının 9 numaralı vesikaya aid olarak lüttank'a yapılan ilk hava hücumunda laruıda demirli olduğu bildinlmekte « İngilterenin MeroElKebir'de rane bir «mise en scen» ile Türkiycnin yi merkezinin bu yerlere muhassas İn gene Türk Sovyet münasebetlerini bu hiç bir hasar ve zayiat olmamıştır. Atı dir. Türkiyenin gerek muahedeleri bulunan Fransız filosuna karşı yaptığ» akdederken Türk Rus dostluğ'iecnebi memleketler nazarında şuphe al giliz malzemesinin teslim eiilmemeçine landırmak niyerile neşrettiği halde haddi lsn sekiz bombanın hepsi de denize düşHind denizindeki Fransız gemile hücum hareketi, İngiliz şerefinde dait u d a kalmış vaziyete dusmesine mâni mebni. hava taarruzlarına karşı müda zatinde' tamamile aksi bir netice göste müştür. na müstesna bir hassasiyetle dikrine ilisilmiyecek ma bir leke olarak kalacaktır. olunacağı anlaşılmaktadır. faası henüz temin edilmediği cihetle ren bir telgrafını aynen aşağıya dercedi60 İtalyan tayyaresi düsürüldü kati, gerek onların tatbikatında aySingapur 5 (a.a.) Burada neşre Şimdi harbin bidayetindenberi, eski Paris'e 3 nisan tarihinde hususi kuı Türk iktısadiyatı icin bavatî ehemmi yornz: Londra 5 (a.a.) İngiliz gazetelerinı hassasiyetle pürüzsüz bir dürüstBerlin 5 (a.a.) Dokuzuncu vesika nin bildirdiklerine göre, İtalya ile mu dilen bir resmî tebliğde, Fransız ve müttefiklerimizle olan münasebetleriye ile gebniş olan bu telgrafta, ezcüınle, yeti haiz olan bu iki noktayı Sıvasto İngiliz makamatı tarafından Hındiçinî mizin tarihçesi hakkında kısa bir hulâsa lüğe itinası iki devletin münasebetpoldan yapılacak bir ha^a taarruzuna General Weygand tarafından kara kuv «oyle denilmektedir: harebenin başlamasındanberi 60 İtalyan ve Fransız deniz kuvvetleri hakkında yapmak lâzım gelir: Uzun senelerden lerinde Türk bakımından asılsız'imaruz bırakmanın çok ihtivatsız bir vetleri baskumandanı General Gamelin «Evvelki munaberatunda, Türkiyenin tayyaresi duşürülmüştür. Bu rakama statükonun muhafaza edileceği bildi hareket olacağını da sövlemeliyim... As ile hava kuvvetleri başkumandanı Geberi, Fransanın haricî siyaseti, esas il ğı çok bedihî şayiaların ne kadar Şpvyet Rusya muvacehesindeki vazıyeayrıca 18 tayyare daha ilâve edilmesi rilmektedir. kerî mütehassıslar en lüzumlu hazırhk neral Vuiliemin'e gönderilen bir raporu hamını, bizi İngiliz haricî siyasetile ihti yersiz olacağını göstermeğe yeter* tini tasrihe çahşırken Türkleri Rusiara lâzım gelmektedir. Filhakika, pek zilar için bir kaç haftalık bir mühlet ta ihtiva etmektedir. lâf halinde bulundurabilecek hiç bir Hindiçinî Fransızlan Ingiltere Kendilerile akdettiği muahedskarşı ileri sürmeğe çalışmamızın boş oyade hasara uğrayan bu tayyarelerin leb etınpzlerse hayret ederim. şey yapmamak arzusundan almakta Ierde Türk Rus dostluğuna bu Paoorda, ezcümle şunlar söylenmek üslerine dönebildikleri pek meşkuktur. ile beraber lacağı, fakat buna mukabil, bazı şcıaıt di. Biz Almanya ile harbe, İngilterenin 2 Karadeniz meselesi ve bu Btılar tedir: dahilinde, onları peşimiz sıra Rııslara Habeş cephesinde muharebeler kadar kıymet veren ve onu bozaSingapour 5 (a.a.) Royter: ZanneKafkasyada petrol ha\ralisinin bom lesiri altında girdik. Evvelâ İngiltere karşı vaziyet almağa sürüklemeğe mu daki nakliyatın Sovyetlerin yardımile Kahire 5 (a.a.) İngiliz tebliği: dildiğine göre, Fransız Hindiçinisinin bilecek hiç bir hal ve harekete ceilânı harb etti.» vaffak olmamızın ümid edilebileceği mü AJman ihtiyacatinın temini hu<nasunda balanma hazırlıklan, bu harekâbn ne Garb çölünde, Capuzzo civannda ve vaziyeti, Çindeki İngiliz kuvvetlerinin vaz vermiyeceğini sarahat ve katkadar müddet zarfmda yapılabileceğinin M. Baudouin, bilâhara, İngilizlerin şitaleasında bulunduğumu tebaruz ettir arzettiği kolaylıklar nazan dikkatimi hesab edilmesini mümkün kılacak bir Sollum'un garbında keşif hareketlerins başkumandanı Amiral Sir Percy Noble, mal Fr&nsız ordularını ve Belçika or iyetle kayid ve kabul ettirmiş olan ceîbetmekten farie olmamıştır. miştim. Uzakşark Fransız deniz kuvvetleri baTürkiyeye diğer muahidlerin bu dereceye gelmiştir. Siyasi şerait: Mu devam edilmektedir. Meseleye bir hal şekli bulunmasınm ayyen bir müddet beklemek mecburiyeşında bulunan Vis Amiral Decous ve dusunu nasıl yalnız bırakmış o'duk sarahatlere rağmen bazı tekliflerFinlandiya mukavemetinin çökmesinHabeş cephesinde, Kassala'daki İııgiiiz den evvel serdedümiş bulunan bu mü kolay olmadıSım maalesef teslim etmek tinde değiliz. Bu teşebbüsün Türklerle ileri karakolları 4 temmuz sabahı erken Hindıçini umumî valisi General Catroux larını anlatmış ve bilâhara, mütareke de bulunmuş olmaları gayrivarid,; talearun bu gün değiştireceğim hiç bir icab eder. Bogazlar mukavelesi muci bir anlasma mevzuu yapılmasma lüzum den hafif tanklar, zırhlı otomobiller ve aralarında münakaşa edilmiştir. Bu gün müzakereleri esnasında donanma meFransız hükumetinin gayrimümkün ve çünkü gayrimanyeri bulunmadığını zannetmekteyim. bince müttefik devletler, muhasım bu yoktur. Esasen böyle bir anlaşma akdi motörize piyade kuvvetlerinden müts neşredilen bir tebJığde, Hindiçırd statü selesi hakkında lıattı hareketini bahis mevzuu etmiştir. tıkî sayılmalıdır. Nerede kaldı ki lunduklan takdirde Milletler Cemiye nin imkânsız olduğu tebeyvün etmiştir. Moskova sulhu şüphesiz, Türklerin ihşekkil İtalyan kuvvetleri tarafından hü kosunun muhafaza edileceğinin bildiril« Donanma meselesine gelince. de dürüst siyasetli Türkiyenin öy!« tiyatkârlığını artıracak mahiyettedir, fa tinin karanna hareketierini tevfik et Türkiyedeki Fransa büyük elcisi bu cuma uğramıştır. Düşman kuvvetine a diği hatırlatılmaktadır. Saigon'dan gekat, aynı zamanda, burada, Rusyanın meleri veya gene Milletler Cemiyçti meseleler hakkında hükumete teferrü ğır bombardıman tayyareleri yardı.n et len bir Ingilizin soylediğine nazaran Hin j miştir, Mareşal Petain ve ben İnşiliz tekliflere kulak asabileceğine ihtihükumetine müteaddid defa en resmî ve mal verilebilsin. şimal harbinden çok zayıflamış oîarak oaktı çerçevesi dahilinde akdedilerek atlı bir raoor vermiştir. mekte idi Küçük İngiliz garnizonunun diçini Fransızlan umumiyetle Mareşal çıktığı kanaati vardır. Ve bu kanatle Cenevrede teşkil edilen ve Türkiyeyi Halen, Türkiye arazisi üzerinden uç çekilmesi üzerine Kassala ileri karakolu Petain'in siyasetine muhalif ve İnınliz en kat'î beyanatta bulunduk. Alman hüHulâsa bazı radyoların ve ajar.jyukarıda da bahsettiğim ihtiyatkârhk bağlayan bir yardım muahedesinin tat mak mevzuu bahsolmadığı. gibi hız al düşman tarafından işgal edilmiştir. He ordusuna gönüllü yazılmak arzusunda kumeti, donanmamızı kendisine teslim bikı ve>*a Türkiye, bizzat muhasım ol mağa yarayabilecek tayyare meydan etmemizi istemedi. Biz, eski müttefik Iarın Fransada bulunmuş olduğu:ıyekdiğerini telâfi eder. men ayni saatte diğer bir İngiliz ileri dırlar. duğu takdirde, kendisinin yakm bir lerimize karşı daima dürüst bir surette dan bahsettikleri bazı kâğıdların Her halde, Sovyet Rusya ile hiç bir harb tehlikesinin tehdidi altında telâkki larınm emrimize âmade kılınması daha karakolu olan Galabat mevkü de hava Amerika, İngiliz hareketini sevinc hareket ettik. 13 haziranda, yüksek harb muhteviyatına nazaran Türk siynyaklaşma teşebbüsü müşahede etmiyo ederek, müttefiklere müracaati halinde. az mevzuubahstir. Barka yardım vasıta kuvvetlerinin yardımile hücuma uğrave takdirle karşıladı konseyinin içtimamda, ChurchiH hatta setinin bazı gizli oyunlara alet olan rum. Bilâkis, onun hazırhğının da hesa Karadenize harb gemileri göndermeğe lan da ümid edemeyiz. mıştır. İngiliz kıtaatı düşmana ağu* zaHer türlü iht'vaç icin malzeme nakliVaşington 5 (a.a.) Reuter bildiri bize, eğer Fransa donanmasını düşmana bilmesi ihtimallerinin dahi ileri siba kaülması icab edebileceği mülâha salâiyettardırlar. yiat verdirdikten ve iki tayyare de düteslim etmezse İngilterenin, münferid bir rülmesine karşı yalnız ve yalnz yatı Haleb Nuseybin demiryollarile yor: zasına yavaş yavaş alışıyorlar. Fakat, bu şürdukten sonra ev\'elden hazırlanan sulh takdirinde bile, imanında hulf etmi hakikati bir daha tespit etm?k Şimdiki halde, bu çartlardsn hiç biri yapılacaktır. Türkiyeden geçmesi dola mevzilere çekilmişlerdir. demek değildir ki, Türk ziınamdarlan İngilterenin Fransız donanmasına yeceğini bildirmiştir. içindir ki hükumetimiz sârih bir. Eonu bilinmiyen bir sergüzeşte kapıima tahakkuk etmiş değildir. Karadenize yısile bu hattın kullanılması için mü İngiliz hava kuvvetleri Metema'yı şid karşı hareketi, çok büyük alâka uyanBaudouin, büâhare, İngilizlerin Franğa hazırdıriar. Filhakika, şunu da bil girmemiz, zatı devletinizin de işaret et saade istihsali zımnmda evvelinden tedırmıştır. Burada tebarüz ettıri'.diği givaziyet almağa lüzum görmüştür. detle bombardıman ederek kışlalarla Uy sız gemilerine hücum ettiği öğrenilince meliyiz ki, Ankara hükumeti şimdiden, tiğiniz gibi, Türkiyenin hayırhahane bir şebbüsatta bulunmamıza lüzum yoktur. bi bu hareket, bütün sulh şayialanna Biz de ancak ve ancak aynı lüzum yare meydanına tam isabetler kaydetFransanın düştüğü hayret ve yesi anlatAlmanyanın garb büyük devletlerini ye kararının neticesi olabilir, bu karar ise Zira eski anlaşmalarımız bu hususta binihayet vermekte ve İngilterenin müve zaruretledir ki zaten filiyatın mişlerdir. mış ve sözlerine söyle devam etmiştir: saklamamak icab eder ki Montreux'de ze bütün serbestiyi vermektedir. nemiyeceği kanaatinde ise de Türkiyecadeleye devama azmetmiş buhındu Dîğer cephelerde iş'ara değer bir çey « Hatta bu gün bile İngiliz bahrive<:i, hiç şaşmaz delillerile sabit bulunan Müddetlerin tahmin'nde aşağıdaki hude birçok kimseler mezkur büyük dev bu memleketlerin kabul ettikleri taah ğunu ispat eylemektedir. Çorçil'in bu İskenderiyede bir Fransız filosunu hâlâ dürüst siyasetimizin samimî, vatanolmamıştır. letlerin halihazırda Almanya üzerine hüdata muğayir olacağmdan, bu sebcb su^atı nazan itibara almak icab eder: hareket hakkında hüküm vermeği A abluka etmektedir. Bu Fransız filosu li perver, sulhsever ve azimkâr ceA Bu mevsimde pek az mesaiye ihMısırda bir hava harbi kat'i bir zafer elde edebileceklerine ka le S o ^ e t Rusya ve İtalya gibi muka merika Birleşik devletlerine bırakmış manı terketmeğe teşebbüs eylediği tak reyanını yukarıki satırlarla bir keKahire 5 (a.a.) İngiliz hava kuv olması takdir olunmaktadır. ni bulunmamaktadırlar. Bu itibarla. veleyi imzalayan ve ona iltihak eden şu tiyaç gösteren hava mevda«lannın tandirde batırılmak tehlikesine maruz bu re daha izah etmiş bulunuyoruz. zimi. Bu işler icin 15 ^ünlük bir müd vetlerinin bir tebliği. dün öğleden şonFransa, ve Ingiltere halkmı gayrimem veya bu devletin protestosunu tahrik Bu hususta tefsirlerde bulunan bir lunmaktadır.» det tahmin edilmektedir. ra alh ingiliz avcı tayyaresinin dokuz nun ve cesareti kırılmış bir halde bı edebilir. Bu şerait altında, Moskova ve YUNÜS NADİ Bu vâkıalar, siyasetimizin vechesi üB Demiryollan ve depolarm doldu düşman avcısile karşılaşarak yedisini zat şöyle demiştir: rakacak bir sulhtan sonra, Türkiye, as Roma Alman oyununa pekâlâ hizmet etzerinde derin bir tesir icrasmdan hali « Amerika Birleşik devîetrinin rulması için makas, ray, kablo. 1 5 2 0 düşürdüklerini bildirmektedir. Bir İnkerî kuvevtini artırmak için Finlandi mek istiyebilirler. gün. giliz tayyaresi avdet etmemişse de, hu Fransa ile alâkadar olarak hissettiği kalmıyacaktır. Bahriyeülerimizin, ölü ya halkı dersinden istifade etmiş olan Bundan maada, kendi arazisine veya münden mes'ul olan memleketle diploC Fransız ordulan için, mahrukat, duda yakın bir yerde yere indiği zanno esash endişe, donanmaya vazıycd edilbir Rusya ile tekbaşına karşı karşıya harb ve ticaret gemilerine karşı mü mesile şimdi halledilmiş bulunmakta matifc münasebetlerimizi kesmek karamühimmat, kıtaat ve müteharrik mal lunmaktadır. kalırsa, âtinin ne olabileceğinin bura teveccih bir tecavüz hareketinın mofrını. bu sabah, teessürle almak mecbusını düşündürmesi tabiidir. kudiyeti halinde bile Sovyet hükume zeme nakliyatı 56 katara ihtiyaç göster ttalyanlar Kral Faruğun malikâ du, Bütün Fransız resmî beyanatının riyetinde bulunduk. (Baştarafı 1 inci «ahiferic) mektedir. şimdi artık dünyaya Berlin yolile yanesine de bomba attılar Son Majino müdafileri de Hükumet bu haleti ruhiyeyi tamamen metinin, Boğazların müttefik kruva tir. Karısıklık ve yanlış yola imale iç:a 24 saat içinde 4 trenin hareket ettiği pılmakta olduğu da kaydedilmektedir.» tedbirlpr Kahire 5 (a.a.) Bir deniz tebiiğinateş kestiler bilmemezliğe gelmez: Şimdi ihtiyatkâr zörlere açılmasına mukabil yanlış haberler yayanlar derhal sükufarzolunduğu takdirde nakliyat 15 gün Ayan Hariciye encümeni reisi Pit lığı da gerüş bir mikyasta bundan. ileri ittihazını muhik gösterecek bir harb devam edecektir. Kıtaat nakli için ayni de şoyle denilmektedir: Lyon 5 (a.a.) Majino hattının son ta mecbur edileceklerdir. Rumanyalı , «Dün sabah İskenderiye üzerinde İ mann, demiştir ki: gelmektedir. Yarın garb cephesinde tezahürü olarak ilân etmesi muhte müddete ihtiyaç vardır. Binaenaleyh kıfaları da Fransız kumandanlığmın ları Kralın ve hükumeün etrafında « Bütün vatansever Amerikalılar. davetine icabet ederek ateşi kesmişler toplanmağa davet ederiz. mahdud mahiyette bir hareket bile ol meldir. ceman 30 gün lâzımdır. Eğer «A. ve «B» talyan hava taarruzlan kaydedilmiştır Teşebbüsümüzün neticesi olarak mu fıkralarında yazılı işlerin a>Tii zamanda Takriben 32 bomba aülmıssa da az ha Çörçil'i bu hakimane hareketinden ve ve bu yüzden Lyon şehrinde kalmakta sa hakimiyetimiz gayrikabili inkâr bir Ordunun kahramanlığını gösteremeşekilde tebarüz etsin, yahud da geniş hasamatm patlak vermesi ihtimalı hiç icra edilebileceği nazan itibara almırsa. sar vardır. Bir bomba Kral Faruk'un cesaretinden dolayı alkışlayacaktır. İn olan Alman kıtaatı şehri terketmişlerdir mek mecburiyetinden doîayı duyduğa mikyasta bir Alman taarruzu kara ve bir vakit müstebad addedileme/. Ve demiryolu malzemesile Ingiliz ve Fran malikânesine düşmüştür. Üç kjşi öl giliz müdafaa kuvvetinin Hitler tara Mütarekede Süveyse dair gizli bir hüznü müdrik bulunan hükumet, orcu fından yapılacak hücuma uzun müdya hava müdafaamız karşısında kırı! bu vaziyet bizi, mutasa\ver teşebbü sız ordularının iaşesine aid m=ı'zeme müş, 4 kişi hafifçe yaralanmıştır.» . anlaşma yapılmıs kudretinin daima artırdması için elin» det dayanıp dayanamıyacağı şimdiye İtalyan harb tebliği sm, Türkleri derhal, daha cür'etkâr ve sün Türkiyenin müdafaasl bakımından, derhal sevkedilmek şartile, en az 45 50 Kahire 5 (a.a.) Vafdist parfisinin den geleni yapacaktır. müteşebbis bulacağız. Şunu söylemeğe tevlid edeceği tesirler ve akislerle meş gün lâzımdır. İtalyada bir mahal 5 (a.a.) İtalyan kadar bazan düşünülüyorduysa, bu Ekonomik meseleler kumanda işinin naşiri efkârı olan Elmısrî gazetesine nacesaret etmeliyiz ki, Türkler, halen, bi gul olmamızı icbar edebilir. Bnaena umumî karargâhının 25 nuınaralı teb dünkü hareketin zamanında yapılma Bu müddetlerden başka, bombardıman zaran, mütareke müzakeratı esnasında telif ve tevhidi suretile, ha'Iedileeektir. masından korkulduğu içindi. Kminim ze karşı ne kadar sempati duyarlarsa leyh Baku'ye karşı yapılacak hafeke tayyarelerinin nakli ve hazırlanması için liği: Fransa, Almanya ve İtalya arasında Yeni rejimde hükumet mesai ve is duysunlar dayanılmaz bir faikiyete ma ün istilzam ettirebileceği, aynı müh lüzumlu olan zamanı da nazarı dikkate Avcı filolanmızdan biri hava şart ki bütün Amerikan âyan azalan Çcrbulmasını Süveyş kanalı hakkında bir gizli anlaş tihsalin haklı bir mükâfat lik Isulunduğumuz hissini taşımayorlar. let ve aynı tedbirlerin ittihazı icab almak icab eder. larının fenalığına ve düşman tayyare çil'in bu hareketini alkışlayacaktır.» temine çalışacaktır. Besarabya ve Buma yapılmıs bulunmaktadır. 540 541 numaralı telgraflarla ana edecektir. Öğrenildiğine göre, Amerika don?nkovina mültecileri meselesi scri bir Fransız hava filolarına gelince: Bun defi batarj'alannın şiddetli faaliyetine Fransız millî meclisi toplanacak tarzda halledilecektir. Nihayet, Karadenizde kontrol hare lardan hic birinin harekete gecmeğe ha rağmen Malta'da kâin Halfar kampmı masının mecmu tonilâto hacminîn yüzhatlarını bildirdiğiniz mühim projeler ClermontFerrant 5 (a.a.) Meb'uhakkında ekselânsınızm serdetınemi is keti hangi şerait tahtında icra edilebi zır olmadığı kaydediimelidir. Hava ordu mitralyöz ateşi aîtma almak surelile de 70 nisbetinde fazlalaştınlması hakBütün memlekeün bütün milliye* san meclisile senatodan müteşekkil temek lutfunda bulunduklan mütale lecektir? perver cereyanlann ifadesi olan hü » su yüksek kumandanhğının verdiği ma parlak bir harekette bulunmuşrur. kındaki kanun projesinin tasvibinden Fransız parlamentosunun gelecek hafta Sovyet, Rumen, Bulgar veya İtalyan lumata nazaran pi'otların antrenmanı Kampta bulunan sekiz tayyare mu aiarımızı arzetmezden evvel şu bellibaşlı kumet tam milliyetperverlıŞinin bütüa vel, âyan hariciye encümeninin dünmülâhazalan hatırlatmağı lüzumlu gor gemilerini esas itibarile kontrol etmek icin iki buçiık avlık bir zaman elzem harebe harici bırakılmıştır. Bütün tay kü hafi celsesinde, Fransız donanrna bidayetinde davet ediieceğı salâhivettar icablarını ifaya devam niyetindedir. Bn mehafilın haber verdığüıi Havas ajansı düm: Bu mülâhazalar, dermeyan ede ve muayeneye tâbi tutmak, Kafkasya bulunmaktadır. Fran=:adan veya simal< yarelerimiz üslerine dönmüşlsrdir. iş, huzurun temini için, tedricen me sınm akıbeti, donanma başkumar.danceğim bazı ihtirazî kayıtjlan ve üzerin limanlarüe Tuna ağızlan ve Bulgar sa Afrikadan vürudü beklenilen Glenn Deniz keşif tayyarelerimizden biri lığile encümen arasında uzun mnna bıldirmektedir. Bunu muteakıb millet todik bir surette, umumî tedbirler çergelen Martin tini groplarının da az memnuni bir İngiliz kruvazörüne taarruz etrr.is kaşalara mevzu teşkil etmi»tir. Gene meclisi toplanacaktır. de ısrar edeceğim bazı tedbirleri peşinen hili arasında mekik gbi gidip çevesi dairesinde ve bir program muFransanm muhtelif mahallerinde da cibince tetbik edilecektir. Sovyet ve İtalyan petrol gemilerine a yetbahş bir halde bulundukları pek ve onun bu hareketine mâni olmak is öSrenildigine göre, donanma mümes izah edecektir. Baku'ya müteveccih bir hava hareke çık denizlerde yapılamıyan muaırelevi muhtemeldir. Lü^umu olan müddet tavi teyen bir avcı tayyaresini havada ce silleri. encümende şu sözleri söyle ğılmış bulunan azalar memleketin isHükumet gayretinin bütün Rumentikbali içüı kat'i ehemmiyeti olan mu ler tarafından anloçı!acağı ve muva • tile Karadenizde bir deniz hareketi tatbik ederek aynı şerait tahnnda mu ni husumrda fikrine müracaat edilen reyan eden bir muharebede düşüımüş mişlerdir: zakerata iştirak etmek üzere sür'ati (akatla karşılanacağı . kanaatindedir.» Türkler zaviyesinden bakılınca gerek ayene ve bahrî kontroldan geçirmek orta şark İngiliz hava kuvvet'eri ku tür. « Fransız donanmasınm bir kıs Diğer bir avcı filomuz İskenderiye mının Almanlar eline geçnrîsi ih*imali mümküne ile Vichy ve ClermontFerteknik, gerekse siyasî bakımdan büsbü mevnıu bahsolacaktır: Muayene edilen man>1anı da, bu tavvareleri kendisinin d= tün başka başka şerait altında gözük gemilerin bir bahrî üsse sevkedilerek henüz almam's olma<=ına binaen, cevab körfezinde bulunan İngiliz gemilerini Amerikanm iki Okyanus donanmasını rand'a gelmeğe davet edilmişlerdir. Yapılacak olan şey vaziyetin icab ettirorada kontrollerinın yapılması ve ha vermemistir. Binaenale^'h bu hareketin muvaffakiyetle bombardıman stmiş mektedir: mulesinin tahliyesi için de bun'nrın haziran nihavetine ve temrnuz bi'la'eti tayyarelerin ve tayyare defi toplarının kurmağa başlamasını her zamandan diği yeni kanunu esasij'i Petain hüku1 Cezire'den kalkarak Baku üzen» do*nı icra'mm derniş edilmp'i en şiddetli faaliyetine rağmen bir kaç ge daha ziyade mecburî kılmaktadır.» metinin verebilmesi içüı lâzım gelen rine yapılacak bir hava hücumu Türk müsaderesi icab eder. Bu liman, Tür kiyeden başka nerede olabilir? Mah ihti"atkârane bir harpket olur. Bizzat fhiye isabet vaki olmuştur. Düşroanm Fransız filosu, Inyiliz limanlannda metni kabul etmektir. arazisinde, Van gölü ile Urmiye gölü nasıl toplandı? i'a'eket bir kac pün dev?m etm»li in bir avcı tayyaresi düşürülmüş+ür. Bü Fransız radyolan tekrar arasında uzanan dağların, yani iki üç remane olarak gösterilecek kolayl;k'ar | da kâfi gelmiyebiiir. Denilebılir ki. filâk ve vançın V"imbalarile tabribi bil tün tayyarelerimiz üslerine dönmüş Londra 5 (a*.) Şimdi haber a çalışacaklar sene evvel Türk ordusunun sistematik if lerdir. hndığına göre, 19 haziran günü öğ'eBerlin 5 (a.a.) Mütareke komisyonu bir şekilde yaptığı şıddetli inzibat ha Türkiye, dogrudan doğruya müttefik r bornbar Bingazi hududunda «Musaid» civa den sonra yani Fransanın teslimiyetin Fransız radyosu meselesini müzakere rekâtı neticesinde geniş mikyasta nü lerle teşriki mesai eder bir vaziyette bi seki bulunacak ve Almanya kend'sini bir ffogmofîh me'rzunV>ah= müHdet. bu rında lehimize bir muharebe cereyan den iki gün sonra, bir Fransız harb etmiştir. Alman komisyonu işgal altınfusu azalmış olan Türk memleketi üzebombsrdi'nar'in iierine i^ahmda di'"! etmiştir. Dört motörlü bir İngiliz tay gemisi bir İngiliz limanına girmiş ve da bulunan arazide Almanlar tarafınrinden 200 küometreden az bir uçuşu muhasım vaziyetinde telâkki edecek tir. Şimdiki halde bu telgrafın başında mn t'rpfnHî>n itti^az ol'inacpk muka yeresi bir hava muharebesinde düsü nhtımda toplanmış olan halk tarafın dan sansüre tabi tutulmadan Fransız istilzam eder. Hiç bir mühim insan cabil tedVrİTe karsı kovabil«cek bir va rühnüştür. miası üzerinde uçulmıyacak ve tayya izah edilen sebeblere binaen, Türkiye dan büyük tezahüratla karşı'annuşıir hükumetinin mes'uliyeti altında radyo hükumetinin bu kadar ileri gitmeğe TÎ^ettı» ri'lnnmak zpnıretinf''' olması Şarkî Afrikada kıt'alarımız dü°ma Gemi Fransız bahriyelilerile dolu bu neşriyaü yapılmasına müsaade edilmereler gözükmeden bile geçebileceklernın bir taarruzunu «Metcnme» üzeri lunmakta idi. Geminin sevk ve idaresi sini kararlaştırmıştır. dir. Mevcudiyetleri olsa olsa köşede amade olduğunu zannetmiyorum. B^sne tardettikten sonra mukabil taarru için lâzım gelen efrad miktanndan çok kalmış polisler veya jandarma kuvvet ka tipte bir hareket tasavvur cdiiebı'ıı Laval'm Âyana izahatı za geçerek İngiliz Mısır Sudanı a fazla tayfa mevcuddu. Bilâhare ögıe leri tarafından haber verilebilecektir mi? Türkiyenin faal iştiraki olmaksı Cenevre 5 (aa.) Stefani: razisinde kâin «Gılabat» müstahkem nildiğine nazaran bütün bahriyeliler Esasen garba doğru bir kavis yapılmak zın Karadenizde metodik bir bahrî Laval, siyasî ve diplomatik vaziyet mevkiini ve daha şimalde anudane bir gemiye üs teşkil edilen limanlardaki bakkında izahat vermiş ve oran mese* ve İranın şimalinden sapılmak suretile kontrol icrasımn tatbikı hemen hemen mukavemet kırarak «Kasssla» yı ifgal bahrî ve berrî servislerdcn toplanmış lesi hakkında âyan azasını tenvir etTürk arazisi üzerinde hiç uçulmaması kabil olmadığı gibi bu devlettea iğ (Bast?rsrı 1 inri etmişlerdir. Bu par'.ak hareket hakkın1 da mümkündür. Eğer hareket üssü o mazıayn etmesinden başka bir şey tabulunmakta idi. Halk gemiyi sevincle miştir. leb etmpksizin, denizaltı eemüerüvn da ayn bir tebliğ neşredilecektir. larak Cezire yerine Irak kullanılacak Weygand Vichy'de haykırarak selâmlamış ve Fransız bah Laval ayni zamanda hükumete yaolursa bu netice ehveniyetle elde edile Karednizde de nakliyatı bozmak ve Gene Sudan ararisinde bir kaç düşVichy 5 (a a.) Havas bildiriyor: riyelileri bunlara cevab verarek Mar kında kanunu esaside yapılacak tediAlman gemilerini ve hatta Alman mibil«cektir. man mevzii muvaffakivetle bombar seyyez'i söylemişlerdir. Bilâhara ak lât hakkında da. izahat vermiştir. Lasaline tevfikan hamulesi Almanyaya General Weygand'ın Suriyede bulunduBu vaziyeti M. Saracoğlunun 529 nu aid olduğu tespit edilen muayenesi ya ğu hakkında yabarcı radyoların verdiği dıman edilmiştir. Tarafimızdan zayiat şamüzerine doğru bu limana daha bir val'in izahati hazır bulunan âyan azası maralı telgrafımda (4 numaralı vesika) pılmış gemileri babrmak üzere sür haber. tamamile asılsızdır. General Wey yoktur. Avcı tayyarelerimiz «Massua» çok küçük Fransız gemisi geîmiş, ve tarafından tasvib edilmiştir. Âyan azası üzerinde bir İngiliz tayyaresi düşür yazılı ihtiyarile yaklaştırınca Türkiye atli hareketlerde bulunmak için gece gand. Vichv'de bulunmaktadır ertesi gün bunları denizaltı gemileri yann Vichy'de tekrar toplanacaktır. müslerdir. Kıymetli halk san'atkârımız Naşid gehükumetini evvelden haberdar etme leyin Boğazlardan geçmesini tahayj'ü) destroyerler, avizolar takib etmiş ve YENİ ESERLER \ çen haftadanberi yazlık temsillerine baş« 22 numaralı tebliğimizde zikredilen Kongreye davet nin, ondan hiç değilse manen, toprak etnıek de zaiddir. daha ertesi gün de silâhlı bahkçı geladı. Şehrimizin muhtelif bahçelerinda Jarı üzerinden uçmak müsaadesini taieb Eminönü kazası ilk okul yoksul ço ve şarkî Akdenizde tayyarelerimiz tarafından bir düşman kafilesine karşı mileri ve ticaret gemileri de dahil olhaftanın ekseri geceleri kalabalık takMeseleyi izah etmekle iktifa ediyo cuklan yardım cemiyetinden: eylemenin, onu Iüzumsuz yere sıkışık Genclik Gazetesi mak üzere, büyük miktarda daha küvaziyete sokmak olacağı neticesine va rum. Eğer bu hareket, teknik bakımGenchk Gazetesinin 51 inci sayısı, ol dirkârlarının fasılasız alkışlanm top!a« Cemiyetimizin kongresi 8 7/940 pa yapılan bir taarruz esnasında İngiliz rıyorum. Onu, bir emrivaki olmasa bi dan kabili icra ise. siyasî bakımdan zartesi güsü saat 14 te Eminönü Halkevi harb gemilerinden birine büvük çapta çük gemiler vâsıl olmuştur. Çarşamba ğun, vatanperverane yan, şiü,' hikâye maktadır. Resimde, evvelki akşam ver» le hiç değilse vuku bulmakta olan bir Türkiye diğer devletler hakkındaki pro salonunda yapılacaktır. Aza arkadaslarm bir bomba isabet ettiği bitaraf bir günü yeni iki destroyer daha gelmiş lerle çok nefis bir şekilde çıkmıştır. O diği «Kayseri gülleri» vodvilinde Naşi». tir. membadan teyid edilmektedir. dimizi meşhur rolünde görüyoruz. hâdise karşısında bırakmaiı, olan bite jelerimizden malumattar bulunnuyaca teşrifleri rica olunur. kuyucularunıza tavsiye ederiz. Aksine tefsir edilen vesaik ^CUMHURlYET İ94Ö ğı cihetle, müttefik kruvazörlerin müdahalesinden şüphesiz daha az müşkü(Baş tarafı birinci sahifede) lât doğurabilir. Londra 5 (a.a.) Dün akşam LordMaamafih, bu suretle tahdid edilraiş lar kamarasında beyanatta bulunan olsa dahi böyle bir hareketin Türkiye Harbiye müsteşan Lord Croft, İngil hükumetini çok nazik bir vaziyete ilka terenin müdafaasına tahsis edılmiş oedeceğini, binaenaleyh Türk hükume lan kıt'alann kıjmetini ve cesaretini tinin maruz kalacağı tesirleri düşün tebarüz ettirmiştir. meksizin tatbikına girişilemiyeceğini • Bütün İngiliz ordusu, demiştir kendimizden saklamamak icab eder düşmanla boy ölçüşmeğe hazudır ve İşte bu vaziyet bizi, Türkiyenin teslilü hahişkerdir. İnşiliz askerlerinin kat'î hakkındaki mülâhazalara sevketmiş bukanaati şudur ki, bir tek Alman aslunmaktadır. keri bile, en son İngiliz askerinin cesedi Neticei mülâhazatım şu olacaktır: üzerinden atlamadan kuvvetli müdafaa Şimdiki ahval ve şerait içüıde ve mü sistemini geçemiyecektir. Askerlerin ve tehassısların takdir ve tayin edecekleri subayların en yüksek emeli, vatan topbir mühletten sonra, en kolaytıkla or raklan üzerine bir tek Alman çizmeganize edilmesi mümkün olan hareket sinin dahi basmamasıdır. Türkiyenin endişeterini nazan itibara Memleketi müdafaa edecek a=kerler alabileceğimiz nispette, Baku üzerine arasında, 1918 de Almanlara çalebe etyapılacak bir harekettir. Nihayet bu miş bir çok eski yiğitler vardır. Bun harekette elde edilecek muvaffakiyet lar, bilhassa bütün İngilizler için, aâz öyle neticeler tevlid edebilir ve Sov hürriyetler için, mücadele eden va'ayet hareketini o nispette felee uğratır nın müdafaası mevzuu bahsolunca İnki, eğer hüsnü suretle inkişaf ettirile giliz ordusunun faikiyetini bir kere bilirse, muvaffakiyetimizden cesaret a daha ispata hazırdırlar.» lan Türkiye. belki Karadenizdeki bahrî ingilterHe »ark mıntakası kontrol ameliyesinin daha müsaid seboşalhlıyor rait içinde icrası hussuında bize daha Londra 5 (a.a.) Sıhhiye Nazırı kolayhkla yardım edebilir. pazar gününden itibaren, şark ve şiImza: Massigli mali şarki sahillerinde buîunan bazı (Cumhuriyetin notu Fransız sefiri mevkilerden 40,000 mekteblinin tahlinin dünkü tarihle, bu raporlar müvayesine baslıyacağmı bildirmektedir cehesinde Türkiyenin dürüst vaziyetini Pazartesi akşamı bütün bu bö'geler tasrih eden mektubu ayrıca çerçeve için tahlive ameliyesi ikmal edilmiş içinde arzolunmuştur.) bulunacaktır. Cebelüttarıka ilk hava hücumu, tesirsiz oldu x (Baş tarafj birinci sahifede) «Merselkebir» de Fransız filosuna karşı [Baştnakaleden devam] (Bas tarafı birinci sahifede) harekete geçtiğine muttali olduktan sonsiyasetteki dürüstlüğümüzün mermek için lâzım gelen bütün tedbirleri ra İngiltere ile siyasî münasebetlerini dane ifadeleri olarak muhafaza edîAlmakta kat'iyyen tereddüd etmemek kesmeye karar vermiştir. yor ve bütün memleketçe yolumuVichy hükumeti, Ingiltere ile tedir. zun daima bundan ibaret olduğumünasebab kesti İngilterenin vermiş olduğu karan nu pek iyi biliyoruz. Cenevre 5 (a.a.) Vichy'den öğrevermekte nekadar haklı olduğunu isFransada, kombardıman edilmiş pat edecek en kat'î delil şudur ki, nildiğine göre, Fransız hükumeti neşHitler Fransız donanmasına kendi ken rettiği resmî bir tebliğîe Oran hâdisesi bir vagonda bulunmuş olacak bazı dini imha etmek müsaadesini vermiş üzerine İngiltere ile diplomatik müna kâğıdların muhtemel delâletlerine tir. Bu müsaade, Führer'in ne derece sebetlerini kesmeğe karar vermiş ol ne hacet vardır ki karşılıklı yarkendini Fransız deniz kuvvetlerine sa duğunu bildirmiştir. dım muahedeleri akdetmiş bulunan hib addettiğini ispat etmektedir. Türkiye, îtalyanm harbe müdahaFransa, Ingiltereye harb ilân Mareşal Petain'in, İngilterenin Franedecekmis lesinden sonra bu muahedelerin saya iki şıktan birini tercih etmek ihNevyork 5 (a.a.) Stefani: New mütemmim cüz'ü olan ve tahsisen tiyarını verdiği hakkındaki beyanatile, York Herald Tribuna gazetesi «Oran» Türk Rus münasebetlerinin hahakikati ne derece tahrif etmiş oldu civanndaki Fransız kuvvetlerine İngilelden masuniyetini istihdaf eden ğunu tebarüz ettirmek lâzımdır. liz filoEU tarafından j'apılan taarruz 2 numaralı protokola dayanarak bulunmakta ve harb harici kalmakta devama kaTeklif ise şunlardı: Donanmanm hakkında tefsirlerde kendi kendini imha etmesi ve yahud Fransanın İngiltereye harb ilân et rar vermiş, öyle de yapmış ve bu İngiliz limanlanna iltihak etmesi. İn mesini muhtemel addeylemektedirler. hareketi muahedelerin diğer âkidgiliz hükumetinin Fransız donanması tnsa edUraekte olan Fransız gemilerince de makbul görülmüştür. leri İngiltereye götürüldü na, Amerikaya ve yahud Amerikadaki Aşikârdır ki Türkiyenin miydahaFransız müstemlekelerine gitmek ihtiLondra 5 (a.a.) Royter: Londra sayarıru da buakmış olduğu maiumdur. fâhiyettar mehfillerinde teyid edildiğine lesi harbi Türkiye tarikile RusyaBinaenaleyh yapılan tekliflerin heyeti göre, şimalî Fransada inşa edilmekte o ya kadar götürebilirdi, ve son alcumumiyesi, Fransızlara, Fransız hüku lan bazı Fransız donanması cüzü tam dettiği muahedelerin en esaslı bir met reisinin beyanattnda ifade ediien ları içinde bir çok mutehassıs amele bu şartı olarak işte Türkiye bunu istekliflerden daha fjeniş tek'ifat yapıl lunduğu halde İngiltereye römorkörler temiyordu. Kaldı ki İtalya dahi mış olduğunu ispat etmektedir. vasıtasile çekilmişlerdir. harb ilânı beyananmesinde diğer İngitterede Neşrediten Resmî tebliğ Majino hattında son Türkiye gizli ateş dün kesildi Oyunlara alet Olamaz ve olmamıştır Rumen kabinesinin beyannamesi Naşidin temsUleri Suriyede gergin vaziyet