8 Nisan 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

8 NLan U4Ö CUMHUF.ÎYET SON HABER Hâdiseler arasında Branly'den sonra azetelerimizde, ölümii gökyüzünde bir katstrof gibi yeryüzünü sarsan büyük Fransız Branly'den çok az bahsedildi. Bu adam, kollektif bir dehanın eseri olduğunu bildiğimiz telsiz telgraf ve telsiz telefon gibi harikulâde icadların birkaç şerefli bulucusundan biridir. Marconi, 1899 da, Menşın üstünden ilk telsizle §u sahrlan çekmişti: «M. Marconi, telsiz telgrafla Manş'ın üstünden, bu güzel neticeyi kısmen harikulâde çahsmalarına borclu olduğumuz M. Branly'ye saygı ve selâmlarını yollar.» Fransız gazeteleri, Branly'nin ölüm gününe tesadüf eden hava hâdiselerini hatırlatıyorlar: Güneşten geldiği sanılan elektromanyetik dalgalan gökyüzünü altüst etti. Amerikada bir milyon paskalye tebrik telgrafı, felce uğrayan tellerde birbirine karıştı; orta Avrupada radyo, kısa dalga üstünde sekteye uğradı; Budapeşte ve Roma seması üstünde «fecri şimalî» göründü. Fransız gazeteleri ilâve ediyorlar: Denebilir ki bu ölümii kutlulamak için, fezada elektrik dalgalan, şimal aydınlığmda fosforlu taklar çizerek inkıtaa uğradılar. Biz de şöyle farzedelim: Belki Avrupa semasında görünen «fecri şimalî», Branly'nin, lâyık olduğu zirveye kavuşan ruhudur. Ruhun ebediliği hakkındaki eski telâkkilerimize biraz teknik ve eıektromanyetik fikri kanşhi'arak onu daha fennî bir tasavvura yükseltmiş olalım. Fakat istiarelerimizi bir yana bıraktıktan sonra Branly'nin ölümünden alacağımız ders üstünde biraz duralım. Bizim }u vtelektromanyetizm» dedikleri halis modern ilmin çorbasında tek kaşığımız yok. Fakat içinde hiç bir gayret payımız olmıyan harikulâde icadların neticelerini, kendi malımız gibi, lezzetle ve lıkır lıkır içiyoruz. Einstein bile, medeniyetin atalan tarafından vücude getirilen tekâmiilün hazır nimetlerine konmaktan doğan utancını söyler. Artık, bize düşen utancın payını ölçünüz. Fakat bu, kâfi şiddetine yükselebilse, yaratıcı bir utanc olur. Branly'nin öliimü, bize, bütün modern ilim tarihimizde, onun çapında bir adamdan mahrum kalışımızın hüsranını ve hicabını vermelidir. Bu duygu, Branly kıratında bir adama kavuşacağımız giine doğru bizi koşturmak için, tonik bir zehir olacak. Almanya eski dostları kazanmağa çalışıyor Skopa Flow'a yapılan hava akınlarının sebebi, îngiltereyi Akdeniz kuvvetlerini zayıflatmağa icbar etmekmiş!.. (Baitarafı ı tnd sahtlede) tantan bir surette tesis edilmiştir. Bita raf müşahidler, Almanyanın Çin Japon münasebatı karşısındaki müşkül vaziyeti telâfi etmek iizere Japonyanın tngiltere Ve Amerika hakkındaki noktai nazanna velveleli neşriyatla muzaheret etmekte olduğunu beyan etmektedirler. Meselâ termek suretile Italyayı muhteriz vazi yetten çıkarmak için Scapaflov'a karşı yapılan hava hücumunu tertib etmiş olduğunu ilâve eylemektedirler. Ayni müşahidler, Brenner görüşme sinden bahsederek Hitler'in Mussolini'ye Almanlar tarafından lngiliz üssübahrile rine karşı mükerreren yapılan hücumların tngiliz âmirallığını Akdenizdeki büyük cüzütamlarından bir çoğunu geri almağa icbar edeceğini söylemiş olduğunu beyan etmektedirler. Alman gazeteleri, Fransızlarla lngiliz lerin hegemonya tesis etmek emellerinin tehdidine İtalyanın daha ziyade maruz bulunduğunu yazmaktadırlar. Müşahidler, netice olarak, Almanya nın Berlin Roma ve Moskovayı «plu tokrat demokrasilere karşı otokrasilerin mücadelesi» namı altında bir araya getirmeğe çalışmakta olduğunu söylemekte dirler. Kolnisr.he Zeitung Amerika filosunun Büyük Okyanustakî manevralarının Ja ponyaya karşı yapılmış bir tahrik olduğunu yazdıktan sonra şöyle demektedir: «Japon Imparatorluğu, bu manevra lan Ruzvelt'in mütearnzane siyasetinin bir delili addetmelidir.» Rheinish Vestjalische Zeitung, Almanyanın Avrupada muzafferiyet kazanmasında Japonyanın menfaati olduğunu yaz maktadır. Nazi mehafilinin, Italyaya fazla kur yapmakta olduğunu söyleyen müşahidler, Alman tayyareîerinin lngiliz do nanmasını felce uğratmış olduğunu gös Adriyatikte kalan Fransada tutulan komünist şefleri Alman gemisi Ankara vapurunu Orant Yeni kanuna göre bunaçıklarında İngiliz kru ların idam edilmeleri lâzım geliyor vazörleri bekliyor Belgrad 7 (a.a.) 5000 ton boksit yüklıi Ankara ismindeki Alman vapuTu nun Yugoslav makamatı tarafından ittihaz edilen kararlar mucibince bugün Doub rovnik'ten müfarakat edecektir. Gemınin kaptanı, seyrüsefer için pek tehlikeli olan karasularını takib etmek suretile kendisine rehberlik etmeleri için Yugoslav pilotlarına müracaat etmişse de muvaffak olamamıştır. Ankara vapurunun kaptanı üç ihtimal karşısındadır: 1 Seyahattan vazgeçmek, 2 Beraberine pilot ahnaksızın Yu goslav karasularını takib etmek suretile seyahat etmek ve karaya oturmak tehli kes'ini gözüne almak, 3 Adriyatik denîzi enginlerine çık mak. Kaptan Frank, bilhassa Doubrovnik'e gelmiş olan Alman konsolosile uzun uzadıya göriişmüştür. Dün Doubrovnik'e gelmiş olan Amerika Nespuci adındaki Italyan vapurunun zabitleri Ortanto körfezinde şimale doğru sefer etmekte olan bir kruvazör görmüş olduklarını söyledikleri gibi bazı şayialara nazaran civarda lngiliz tahtelbahirleri cevelân etmektedirler. Deutsche Levant Linie, kumpanyasına mensub olan Ankara vapuru, 7200 ton hacminde olup azamî sür'ati 16 mildir ve tayfası 37 kişidir. Paris 7 (a.a.) Evvelki gün tevkif ediîerek komünizmin tenkili hakkındaki yeni kanuna tevfikan askerî mahkemeye sevkedilen mefsuh komünist partisinin Paris mıntakası şeflerinin idam cezasına mahkum edilmeleri iktıza etmektedir. Branly'nin büyük hatırasını selâmladıktan sonra, onun tedai ettirdiği hüsran mevzuunda, utanmaktan utanmıyalım ve medenî tekâmüle, şimdilik karınca karaBrüksel 7 (a.a.) Neşri menedilen nnca olsa bile iştirak etmek için yerimizLa Voix du Peııple gazetesinin yerine kaim den fırlayahm. olmak üzere bazı kimselerin gizli olarak PEYAM1 SAFA Action isminde bir komünist gazetesi çıkardıkları polis tarafından öğrenilmiş, 8 kişi tevkif edilmiştir. Bir evde bu cazete nüshalarından 10 bin tane bulunmuş, 6'~ ğer bir evde de gazetenin bürosu meydana cıkarılmıstır. Brükselde çıkarılmak istenen komünist gazetesi Londra ve Sidney'de komünist nümayişleri Londra 7 (Hususî) Bugün 50 kadar komünist, Fransız büyük clçiliği önünde toplanarak, sefarete, Fransada komünistlere karşı alınan tedbirlerden dolayı bir protesto notası göndermek istemişlerse de polis kendilerini dağıtmıştır. Avustralyada, Sidneyde de böyle bir nümayiş olmuş, 200 polis komünistlerin tezahüratına mümaneat etmiştir. Arbedeler esnasında bir polis ağır surette yaralanmıştır. Finlere yapılacak komşu yardımları Eski Başvekil, Norvşçten eli boş döndü Helsinki 7 (a a.) Eski Fin Başvekili Profesör Kajander, Finlandiyaya Norveç yardımının devamını temin maksadile muhtelif teşekküllerle temas ettikten sonra Oslo'dan Finlandiyaya hareket etmiş tir. Rumen erkânıharbiyesi Ankarada değil Bükreş 7 (a.a.) Rumen erkânıharbiyesinin Ankarada olduğu hakkında bazı gazetelerde çıkan haberler salâhiyetli Rumen makamları tarafından kat'î olarak tekzib edilmektedir. Ankarada atıcılık müsabakaları Ankara 7 (a.a.) Dün ve bugün de büyük bir alâka ile takib edilen atıcılık teşvi'.: müsabakalarınm 2 ncisine 70 ten fa^a bavan ve bav iştirak etmiştir. Şimdilik Zeki Kuter ve Nuri Uvural 30 ar puvanla rökoru muhafaza etmektedirler. Atıcılık müsabakaları 21 nisan 940 a k?^ar devam edecektir. Kajander, yaptığı beyanatta henüz kat'î hiç bir karar verilmediğini bildirmistir. Mütarekenin ilânından sonra, Fin hüAnkara 7 (Telefonla) Tekirdağ kumeti Suojarvi bölgesinin işgali üzerine valiliğine tayin edilen Matbuat umum Rus hatlarının gerisinde kalan iki bin müdürü Salim Gündoğan, vazifesi başı Finlinin Finlandiyaya geçmesine müsaade na gitmek üzere bu akşam Ankaradan edilmesini istemişti. Moskova bu talebe hareket etti. henüz cevab vermemiştir. Matbuat umum müdürlüğünü, vekâleten Dahiliye müsteşan Nazif idare edecektir. * Roma 7 İtalyan âlimi, âyandan Giuseppe SanareUi, vefat etmiştir. Matbuat umum müdür vekili Ç KISA HABERLER ) Fransada radyo ve sansür işleri Paris 7 (a.a.) Matbuat mümessil lerine beyanatta bulunan Istihbarat Na zırı Frossard pazartesi günü radyo ser visleri hakkında mühim kararlar ittihaz ed^ceğini bildirmistir. Nazır muhtelif sansür servislerini tanzim ve tevh'.d etmek tasavvurunda ol duğunu söy'cmis ve lngiliz ve Fransız Istihbarat nezaretleri arasında tesis edilen münasebetlerin ve yapılan mübadelelerin hayıA neticelerini tebarüz ettirmiştir. * Nevyork 7 Amerikanm Paris sefiri Bullit, Atlantic Clipper tayyaresile Fransaya ha Belgrad 7 (a.a.) Yugoslavyada reket etmiştir. tuğyanlar ciddî endişeler veren bir şekil Bullit, iki aydanberi Amerikada bulunmak almıştır. Belgradın bütün alçak mahalle taydı. leri su altında kalmıştır. Banat'i tamamile * Paris 7 Ticaret Nazırile Pariste bulunan su istilâ etmişse de tuğyan bilhassa Var Belçika Lüksemburg heyetinin ve Fransız hesac ve Novisad mıntakalarında bir felâ yetinin reisleri yeni tatbikat devresinde yapı lacak ticarî mübadeleleri tanzim eden anlaş ket halini almıştır. Binlerce kişi evlerini rnayı 6 nisanda imza etmişlerdir. terketmek mecburiyetinde kalmıştır. Ha* Riça 7 Letonya Harbiye Nazın Genesarat bir kaç milyon dinar olarak tahmin ral Balodis, istifa etmiş ve yerine ordu başkuedilmektedir. mandanı General Berkis tayin edilmiştir. * Bükreş 7 Haricî Ticaret Nazın petrol şirketlerine, İtalya ile yapılan müzakereler esAtina 7 (a.a.) Atina ajansı bildiri nasında geçen martın 25 inden sonra Italyaya yor: ihrac edilen petrol fiatlarının Amerikan doları kararlaştırıldığını Notari Kulüb Üniversite profesörlerin üzerinden hesab edümesi den, Akademi azasmdan ve Balkan An bildirmistir. * Stokholm 7 Polis casuslukla müttehem tantının entellektüel sahada ileri gelenlerinden biri olan âlim Andre Andreavis'in bir eski gazeteci Alman tevkif etmiştir. * Brüksel 7 İngiltere ile Belçika arasında hatırasını taziz için bugün bir toplantı yapticaret müzakerelerine 15 nisanda başlanacakmıştır. tır. Yugoslavyada da feyezan müthiş Atinada bir ihtif al İtalyanın Almanyadan kömür ithalâtı Roma 7 (a.a.) 1940 yılmın ilk üç ayındaki ithalât 3,012,267 tona ba'.iğ olmuştur. Bunun 1,000,933 tonu Almanyadandır. ltalyan demiryollan idaresinin her yaz halk için tahsis ettiği çol: ucuz tarifeli trenler bu sene kömür sarfiyatını azaltmak için ilga ediîecektir. Dışarısmı görmeden, Nevyork'tan Virgin'e uçan tayyareci Afrikada ölen İtalyanlar Roma 7 (a.a.) Geçen mart ayı içinde şarkî ltalyan Afrikasında inzıbatı temine matuf hareketler esnasında iki ltalyan zabiti ölmüş, iki zabit de musa demeler esnasında aldıkları yaraların tesirüe ölmüslerdir. 3 teşrinievvel 1935 te Habeşistan se feri birlayetinden ge:en martm 31 ine kadar Italyanların telefatı 18882 kişiye baliğ olmuştur. Vaşington 7 (a.a.) Dün bir askerî pilot tayyaresi, içinden dışarısını hiç görmeden bir uçuş yapmıştır. Nevyorktaki Mitchell tayyare meydanından kalkan binbaşı Carl, iki buçuk ton ağirhğındaki bir bombardıman tayyaresine dışarısını kat'iyyen görmiyecek bir şekilde oturtulmuş ve yalnız âletler ianesile uçarak Virgin'deki Langley Field meydanına inmiştir. lniş sanki tayyareci görüyormuş gibi muntazam olmuştur. Bu uçuş havacılık tarihinde ilk «kör uçys» tur. * Edirne 7 İstanbul Beyoğlu Halkevi Temsil kolu dün Edirneye gelmiştir. Edirnede bir kac konferans vermek üzere doçent Sara Akdık da Ankaradan buraya gelmiş bulunmaktadır. * Bükreş 7 Dün gece Prahova, petrol lşletme odasında bir yangm çıkmış, mahrukat depolarile bir motör fabrikasında mühim tahribat yapmıştır. * Nevyork 7 Amerikamn Romadaki büyük elçisinin kızı Mis Beatrice Phipps Amerikadan Fransaya hareket etmiştir. Mis Phipps Fransız dostlan Amerikalılar cemiyetine dahil olarak mülteciler ve tahliye edilenler kampına ilâc nakli işlerile meşgul olacaktır. * Meksiko 7 Dört zabitle birlikte Pana maya gitmekte olan Amerika hava kuvvetleri başkumandanı General Arnold bu gün buraya gelecektır. Hükumet generalin şerefine bir ziTokad 7 (a.a.) Jeolojik tetkikatta yafet verecektir. bulunmak üzere vilâyetimize gelen heyet * Hydepark 7 Ruzvelt hafta tatilini ge çahsmalarına devam etmektedir. cirmek üzere buraya gelmiştir. Jeoleji heyeti Tokadda er harbi, ondan bir evvelki harbe benzetmek âdettir. Bu benzetiş, ekseriya yanlış çıkar. Çünkü, iki harb arasında hayat durmaz, değişir; bu inkılâb, harb üzerinde de tesirler yapar. Çünkü harb, bir içtimaî hâdisedir. Alman askerî edebiyatının en meşhur siması olan Glausevvitz şöyle der: «Harb, sanat sahasına da, ilim ve fen sahasına da giremez; belki daha ziyade, içtimaî hayat dairesine girer. Bu, geniş menfaatlerin kanla ifade edilen bir mücadelesidir Fransanın Suriyedeki şark ordusu ku vetleri dağıtmamak prensipine sımsıkı ve öteki mücadelelerden farkı da bundan ibamandanı General Veygand, bağlanarak şark ordusunu, zayıf bırak retlir.» Ben yangm çıkacak her yere koş ınakta olur. Bu ordu, kendisine verilen Meşhur emekli tngiliz generallerinden, mağa hazır bir itfaiyeciyim, vazifeyi, başaracak kudrette ve yangın Londra Üniversitesi askerî dersler profeDiyor. Doğru! Fakat, o, yalnız de yerine yıldırım sür'atile yetişecek kabili sörü Sir F. Maurice de, şöyle diyor: ğildir; Mısırda, Filistinde ve sairede top yette olmalıdır. Oyle olmazsa, boşuna «Harb, millî hayatın bütün şubelerine tesir lanmış olan lngiliz Imparatorluğu kuv ayrılmış münferid vaziyette, mağlub ol eden müthiş bir içtimaî felâkettir. Onun devetleri kumandanı General Wavel de, ı mağa müsaid bir halde bırakılmış olur ki ğişen tabiati, askerî karakterinden ziyade, içonun gibi yangın çıharbin esas prensipseciyesinden ileri gelmektedir.» i . ı, =< 11 11 r ı ı 11111 • 11111 M • ı • 111 M 111 • 1111111141 F 111 < mı • . timaî her yere koş= = lerine uymayan işte Harb, kanlı bir içtimaî hayat hâdisesi mağa hazır ikinci bir f Yazan: ^ budur. olunca, içtimaî hayatın muhtelif sahalaitfaiyecidir. | I *** rındaki her değişikliğin harb üzerinde de Daha doğrusu mütSevkulceyşin ve az çok müessir olması tabiidir. Onun içintefiklerin şarktaki harbin bir emniyet dir ki Napoleon devrinin harblerile takSlllltllllHlllllHIIIİIHMIIIIIIIItllllllHtlllllllllllllMlinilltllllllllllS kuvvetleri, tcpyekun prensipi vardır ki si riben bir asır sonraki Büyük Harb, hiç bir itfaiye "..ıpudur. yasî, sevkulceyşî ve birbirine benzememiştir. Büyük Harbde, Bu mınto..c.ca nerede yangm çıkar tabiyevî olarak üç şekilde tecelli eder. Bu tarihte hiç görülmemiş, yüksek mevcudsa oraya koşacaklardır. Fakat, bu itfaiye prensip, harbeden bir devletin ve bir or da ordular seferber edildi; milyonlar çarnin, alelâde yangm söndürücülerden mü dunun kendi emniyetini elde etmesinden pıştı. Demiryollan, kamyonlar, tayyarehim bir farkı vardır; onlar, yangm çıkar ibarettir. Kuvvetli bir şark ordusu, mütte ler, tanklar, zehirli gazler, 120 kilometsa söndürürler, fakat yangın çıkmasına fikler için hem siyasî, hem sevkulceyşî mü re menzilli toplar, denizaltı gemileri kulmâni olamazlar. Halbuki Veygand ile him bir emniyet amilidir. Çünkü dost ve lanıldı. Fakat, asıl mühim ve beklenmiWavel'in kumandalarındaki lngiliz Fran müttefik devletlerin cesaretile denizden yen değişiklik siper harbi olmuştur. 1914sız ordularımn teşkil ettiği itfaiye, varlı ve karadan geçen Imparatorluk yolları 18 harbinin en bariz mümeyyiz vasfı, ğile yangın çıkmasına mâni olan, fakat nın, Irak ve lran petrollarının emniyeti garbda, Şimal denizinden lsviçreye kabir defa yangın çıkınca da söndürmeğe bu orduya bağlıdır. Bir taraftan dostlan, dar, uzanan siperlerdir. İlk aylardaki hadeğil; adamakılh yanmasma çalışmak azdiğer taraftan petrolların ve tmparator reket muharebelerinden sonra, ordular, minde bulunan bir gruptur. luğun muvasala hatlarının emniyetini ko bu mütevali ve muttasıl şekilde, birbiriFilvaki, müttefiklerin şark ordusu, ruyan bu ordunun ehemmiyetini anlamak ne muvazi olarak uzanıp giden siperlermerkezi Süveyşte bulunan geniş bir daire üzere, bir an için, onu yok farzediniz, Sü de karşılıklı, hareketsiz kalmışlar; topdahilinde, yangın çıkmasına mâni olmak veyş de, petrollar da, lmparatorluk yol lar mütemadiyen gürlemiş, musademeler, tadır. Mısırda, Kafkasyada, Balkanlar ları da hep tehlikeye girer; dostların ce muharebeler, meydan muharebeleri, hep da, bu ordunun rolü pek büyük ve mü sareti kırılır. Bu itibarla, müttefikler, bu siper hatlannda cereyan etmiştir. himdir. Bu ordu, Ingilizlerin meşhur şarkta kuvvetli bir ordu bulundurmakla Bu harbde ise, daha işin başlangıcınFleet in being sevkulceyşinin karada tat kuvvellerini taksim etmiş olmuyorlar; dan itibaren, hiç bir hareket muharebesi bik edilen şeklidir. Fleet in being prensi kendi emniyetlerini temin etmiş oluyor olmamış; iki muharib taraf, karşılıklı pi sadece «donanmanın varlığı» ile de lar. müstahkem hatlannda, iki dargm ve huynize hakimiyeti temin ettiği gibi mütte Emniyet prensipi bakımından da, şark suz komşu gibi, birbirile ağız kavgası etfiklerin şark ordusu vasıtasile bu sevkul ordusunun kâfi derecede kuvvetli olması mekte bulunmuştur. Onun için bu harb, ceyşin karada tatbikı da, şarkta, bu or lâzım gelir; çünkü, ancak mühim bir aradan ancak 2 1 2 2 sene geçmiş olmadunun sadece varlığile sulhun hakimiye kuvvettir ki böyle geniş bir sahada ve sına rağmen, geçen harbe benzememiştini temin etmektedir. büyük devletlere karşı, emniyeti temin tir. Bu defaki mücadelenin yedi ayhk Hemen ilâve edeyim ki müttefiklerin edebilir. Asıl ana kuvvetlerin bulunduğu kısmına «harbsiz harb» diyebiliriz. En şark ordusu, varlığile sulhu temin husu harekât sahasından uzak bir yere gön çok faaliyet gösterilen deniz ticaret harsunda, Boğazlara hâkim olan kahraman derilen müfrez bir kıt'a veya ordu, ne binde bile yedi aylık zayiat, geçen harbüyük, Türk ordusuna istinad etmektedir. Şark asıl orduyu zayıflatacak kadar bin bir aylık zayiatına yetişememiştir. ta, sulhun asıl muhafızı Türk ordusudur ne de kendisine verilecek işi beceremiyeHavadaki yedi aylık çarpışmalarda düve Türkiye Suriye hududundan Mısır cek kadar zayıf olmamalıdır. Bu prensip, şürülen tayyarelerin yekunu, geçen harLibya hududuna ve Basra körfezine ka müttefiklerin şark ordusuna da.ehemmibin yedi günlük kurbanları kadar değildar u/.anan Fransız tngiliz Mısır Irak yetle tatbik edilmek icab eder. Filen dir. rdularile onlara müzahir Arab kuvvet harbedilmiyen, belki de hiç edilmiyecek Mareşal Göring: olan bir mıntakaya bir milyon asker yığleri, Türk ordusunun bir cenahını teşkil Onların harbini kokutacağım, deetmektedir. Bütün bu kuvvetlerin mesne mak fazla olur; fakat bir kaç tümenden di Türk ordusu olmakla beraber, biz, bu ibaret umacı vaziyetinde bir kuvvet bı miş. Eğer, Mareşal harbi bir yemişe benzeyazımızda, sadece müttefiklerin şark or rakmak da beyhude olur. Çünkü umacı, cür'etkâr bir mütecavizi, bahçeye gir tiyor ve onu yemeyip" yemeyip evvelâ dusundan bahsedeceğiz. mekten nıenedemez. İtfaiye, herhalde, bayatlatmak, sonra çürütmek, daha son*** muhtemel yangınlarda muvaffakiyetle ça ra kokutmak ve kurtlandırmak isteyorsa, Fransız ve lngiliz başkumandanlıkları, lışabilecek kudrette olmalıdır. bu, zaten yedi aydanberi yapıla gelmekMısır ve Suriyede, her tarafa koşmağa tedir. Fakat harb mademki tefessüh ve Şarktaki müttefik ordu, herhangi muhhazır, bir ordu teşkil etmekle çok isabet inhilâl edebilecek uzvî bir maddeye bensür'atle önleyecek etmişleıdir. Gerçi, harbin mahdud ana temel bir hareketi zetiliyor; acaba, karşı taraf da bu madprensiplerinden biri «kuvvetleri dağıt kuvvette olursa, sonra, tedricen takviye deyi bir buz dolabına veya soğuk hava vefa eder. mamak, bilâkis kat'î neticenin elde edi edilebileceği için, ihtiyaca deposuna koyup kokmaktan kurtaramaz leceği zaman ve mekânda toplamak» tır; «Tedricen takviye» diyoruz; çünkü bu mı? gelecek bu itibaıla bülün kuvvetlerin garb cep ordunun, denizaşın yerlerden Bu harb, hakikaten garib ve tuhaf bir hesinde toplanması lâzım gelirse de, bu kuvvetlerle takviyesi, muvasalası demirharb oldu. Hele, bazılarının tasavvur etharb, alelâde, bir kıt'a harbi değildir; yollarile olan ordularınki kadar kolay ve tikleri gibi, harbi harbsiz bitirmek kabil bu itibarla Avmpa kıt'ası ordularında 3eri olamaz, olursa büsbütün garib ve tuhaf olacaktır. cari sevkulceyş ve harb prensiplerinden daha geniş bir telâkki ve ihata ile mütaMüttefik kaynaklan, şark ordusunun lea edilmek lâzım gelir. Filvaki, tngiliz ve gittikçe kuvvetlenmekte olduğunu bildi Fransız lmparatorluklarının bütün kuv riyorlar. Buna şarkta barışın muhafazası vetlerıle mücadeleye iştirakleri, harbi nam ve hesabma cidden memnun olmak Avrupa kıt'asınm dar çerçevesinden çı lâzım gelir. Çünkü bu ordunun takviyekardığı gibi, Almanyanın Balkanlara in si, asla müttefiklerin zararına olmıyacakmek istemesi ihtimali, Sovyet Rusya ile tır. Bu gün Majino hattınm geri İtalyanın Almanya taıafında harbe işti sinde toplanmış olan Fransız ve tngiliz [Bd| tarafı hirincl sahifede] rak edebilecekleri düşüncesi de, harbi kuvvetleri, taarruza geçmedikçe ki onYeni Çin merkezî hükumeti nezdine sjarb cephesi denilen Alman Fransız ların Zigfrid hattına, düşman manen ve hududundan hatta bunun şimal ve ce maddeten zayıflamadıkça taarruz etme Japonya tarafından fevkalâde murahhas nub istikametlerindeki imtidadlarından leri beklerfemez müstahkem hattın geri olarak gönderilen General Abe, Hisiya Fark'ta tertib edilen veda merasimi es • çok daha uzaklara doğru genişletmiştir. sinde, Alman taarruzlarmı pekâlâ tardenasında Arita'nm nutkuna verdiğı cevabBu harb, bir an içinde, Akdenize, Ka debilirîer; hatta Almanlar, bu hattm şida ezcümle şöyle demiştir: radenize, Balkanlara, Kafkaslara, Asya mal ve cenubunda Felemenk Belçika ve « Uzak Şarkın tensikı kat'î bir saP" ve Afrikaya sirayet edebilir. Bu itibarla İsviçreden sarkmak isteseler bile, o halhaya girmiştir. Çinin tekrar inşası bir onu, Avrupada cereyan eden bir kıt'a de, şark ordusunu, çok daha kuvvetli bir çok zorluklarla karşılaşacaktır. Çunking e harbinin sevkulceyş prensiplerile değil; hale getirmek ır.ümkündür. Bu ordu, kuvkarşı askerî mücadeleye ve bazı devletbir kıt'alar harbinin, hatta bir dünya har vetli oldukça Balkanlarda ve şarkta, lerin obstrüksiyon politikasına karşı mübinin kaidelerile mütalea etmek gerektir. barışın ihlâline kimse cesaret edemez. dafaaya devam icab edecektir. Yeni O vakit «kuvvetleri dağıtmamak» pren Rumanya, Almanlara daha iyi mukave Uang Çing Vei Çini, tarihine ve bin aipi yerine «lüzumlu olan yerlerde kuv met eder, Balkan ittifakı manen çok dalerce senelik medeniyetine dayanarak isvet bulundurmak» prensipi, daha doSru ha kuvvetli olur. tiklâle ve milletler arasında tam bir müolur ki aşağıda bahsedeceğimiz «emni Finlandiyaya nakledilmek üzere ha savata doğru yürüyecektir. Buna binaen yet» prensipi bilhassa bunu âmirdir. kuvveti dir ki Japonya Çinle olan münasebetleriAlmanya, bu harbde de, geçen harb zırlanmış olan 100,000 kişilik mademki müttefikler uzak bir cepheye ni komşusunun kültürel ve moral tema de olduğu gibi merkezî vaziyetinden is yiillerini hesaba katan sağlam bir esasa tifade ederek «iç hatlar» sevkulceyşi kul göndermeği göze aldırmışlardı şimdi, dayamalıdır. Diğer devletlerin Çin hakkış teçhizatını değiştirerek Yakın Şarka îanmaktadır. İngiltere ve Fransa Impa kındaki hattı hareketleri bu hattı hareketi ratorluklan ise «dış hatlar» sevkulcey göndermek çok yerinde bir hareket o sarih surette aydınlatan vakıalara göre şini kullanmağa mecburdurlar. Harbden lur. Bu, bir fikirdir. Fakat, mutlaka, o tetkik etmek icab eder. Nankin hükumeti kuvvetlerin şarka gönderilmesi lâzım evvel, lngilterenin Almanyayı çemberlebirliğe ve istiklâle doğru inkişaf ettiği mek siyaseti, işte bu dış hatlar sevkul fi^elmez. tngiliz Franîiz müstemlekelerin takdirde Çinin ve binnetice bütün Uzak ceyşinin icabıydı. Bu gün, Balkanlar ve de Yakın Şarka gönderilebilecek kuv Şarkın yeni bünyesi yabancı devletlerin şark cephesi, garb cephesinin bir imtida vetler vardır ve mütemadiyen yeni tü hesaba katması icab eden bir emrivaki dından başka bir şey değildir; orada menler teşkil ve talim ve terbiye edil dir.» harb yoktur amma, her an, silâh patla mektedir. Bunlar, Suriye, Filistin ve Mı ması ihtimali vardır. Silâh patlaması ih sırda tahsid olunabilir. Hulâsa, müttefiklerin şark ordusu, timali olan her mıntakada, sevkulceyşî dostlara emniyet ve itimad verirken, düşfaaliyet olması mecburidir. Almanya, iç manlarm cür'et ve cesaretini kıracak kudhatlardan istifade ederek Balkanlara ve Budapeşte 7 (a.a.) ttalya Ziraat rette bir unsur halinde, varlığile şarkta şarka doğru taşmak isterse, müttefikler banşın muhafızı olmakta devam etmeli Nazın Tassinari'nin şerefine bir ziyafet de, dış hatlardan istifade ederek Almanverilmiştir. Kont Teleki, Kont Gsaky ve dir. yanın cenubu şarkî cenahını önlemek ve ABİDİN DAVER daha bazı hükumet erkânı bu ziyafette çevirmek vaziyetindedirler. İşte bunun hazır bulunmuşlardır. Naib Horti Nazıra içindir ki bir cenahın emniyeti ve kuv Macar Merite nişanının Gran Krua rütbevetli tutulması maksadile Yakın Şarkta sini tevcih etmiştir. büyük Fransız ve lngiliz kuvvetleri tahşid edilmiştir. Ortada, tam manasile bir kuvvet dağıtma hatası yoktur, bilâkis Kahire 7 (a.a.) Kraliçe Feride bir kuvvetleri yerli yerine koymak meziyeti kız çocuğu dünyaya getirmiştir. lzmir 7 (a.a.) Bundan bir müddet vardır. Çünkü ayn ayn gibi görünen bu evvel Aydının Kemer mevkiinde eski cepheler, hepsi birbirinin imtidadı olmak üzere, bir kül teşkil ediyorlar. Bu itibarVaşington 7 (a.a.) Panamerikan mezarlar içinde bulunup aşırıldığı haber la şark ordusunun, garb cephesinden ki haftası yarın başlayacaktır. Hafta zarfın alınan altın ziynet eşyasından mühim bir lometrelerce ve günlerce uzak mesafede da birçok merasim yapılacak ve Roose kısım daha bulunarak lzmir müzesi mü tecemmüü garbdaki Fransız îngiliz or velt 1 5 nisanda radyo ile bütün dünyaya dürlüğüne gönderilmiştir. Bunlann milâdduları için, bir zâf teşkil etmez. Asıl zâf, neşredilecek olan bir nutuk söyleyecek dan 4 asır evveline aid verli eserler olduğu anlaşılmaktadır. ve hala, emniyet prensipini unutup kuv tir. Müttefiklerin ^ = Şark ordusu H General Veygand'ın nerede yangın çıkarsa oraya koşmağa hazır bir itfaiye grupuna benzettiği bu ordu, Şarkta varlığile barışı muhafaza etmektedir { Askerltk Bahislert ) İHEM NALINA MIHINA Harbi kokutmak! Abidin Daver Nankin hükumetini Çin şefleri tammayorlar ttalyan Ziraat Nazîrımn Peşte ziyareti Mısır Kraliçesi bir kız doğurdu Panamerikan haftası Aydında bulunan tarihî ziynet altınları