7 Nisan 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Kaşe kâğıdına basılmış nefis bir içinde bol resimli, 40 sahife, okuyacağınız telif ve teıcüme ve 16 sahife ilâvesile 15 kuruşa En mükemmel aylık mecmuadır İNANÇ kapak zevkle yazılar satılan Onaltıncı yıl sayı: 5712 umhuriyet İSTANBUL = CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbuL No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa kısmı: 24299 24290 Kavaklıdere ŞARABI Taksim meydanı ANKARA'nın Ermis bakkaliyesi Beyoğlu Sahne sokak anbul: merkez bayileti Pazar 7 Nisan 1940 Ankara Pazarı Ablııkanın şiddeti Ham madde yoksulluğundan dolayı Almanyada işleyemiyen bir çok fabrikalar olduğıı söyleniyor Hitler, ordu erkânile temas ederek kat'î kararlar verecek Mareşal Göring Fransa ve Ingilterenin de Polonya gibi imha edileceğini söylüyor! Londra, 6 (a.a.) Times gazetesinin Rotterdam muhabirine göre, Alman orduları başkumandanı General Von Brauchicht garb cephesini teftiş etmiştir. Önümüzdeki hafta Hitler, General ve diğer askerî rüesa ile istişarelerde bulunarak Almanyanın mukadderatına müteallik kararlar verecektir. General İronside'in beyanatı Londra, 6 (a.a.) Imperatorluk erkânıharbiye reisi General lronside, gazetşcilere beyanatta bulunarak demiştir ki: * Muharebenin ilk aylarında Ingilterenin hücuma maruz kalması halinde başımıza neler gelebileceği düşüncesi beni titretiyor. O sıralarda hiçbir ordumuz ypktu. Şimdi ise fevkalâde bir orduya roalik bulunuyoruz. Hitler'in fırsat kaçırmış olduğunu sbylemek çok doğrudur. (Arkası Sa. 5, sütun 4 te) Ham madde sıkıntısı çeken meshur Alman Krupp fabrikasıntn görünüşü Fedakârlıkta Mösavat • Japonyanın kararı Almanya Vladivostok limanını üs yapamıyacak Londra 6 (a.a.) Bonet dün Cross ile bir kaç aaat görüşmüştur. Bugiin d e görâşmelerine devam edecektir. Fınnsız abluka nazırı dün gazetecilere şu bcyanatta bulunmuştur: « Alman ablnka sanayiinin daha şimdiden bir çok ham maddelerden mahrum olduğuna hiç şüphe yoktur. Ameleye haftadd birkaç gun izin verilmektedir. Abiuka yalnız başına harbi intaca muvafafk olduğu takdirde mükemmel bir şey ola cak, zira bu suretle nispeti hesab edilemiyecek olan insan zayiatının bnüne geçilmiş olacaktır. Herhalde ablku düşmanı mızın kuvvetini azaltan ve kendisini na kavt darbesini yemeğe hazırlayan kuvvetli bir sılâhtır. Müttefikler hiç bir müstakil milletin hukukuna halel getirmek niyetinde değillerdir. Fakat, dünyanın hürriyeti için mücadele eden hiir miHetler sıfatile mümkün olduğu kadar az kan dökmek suretile harbi bitirecek bütün vasıtaları kullanmak haklarıdır. Buna binaen elimize geçecek bütün silâhları müsadere edebiliriz.» Yeni Fransız hükumeti, ablukayı bütün kuvvetile teşdid edecektir. Ingiliz hüku metirin de yapacağı budur. Bu bakımdan Ronald Cross ile yaptığım müzakereler mükcmmel neticeler vermektedir.» Ingiliz ordulan başkumandanı General lronside bir teftiş esnasuıda ünya vaziyetinin üzerimize yüklediği zaruretlerden dolayı, bütçe açığını karşılamak maksadile, hükumet, bir taraftan yeni vergilerle vatandaşları fedakârlığa davet ederken, bir taraftan da umumî bütçede tasar*uf imkânlarını ara^tırmaktadır. Geçen se'îeye nazaran elli milyon lira kadar bir açık gösteren masraflarırnızın kırk mil* yona yakın bir kısmı eğer hatmmda yanlış kalmadıysa vergilere yapılacak zamlarla, üsttarafı da devlet masraflarından temin edilecek tasarrufla karşılanacaktır. Her vatandaşı yakından alâkalandırması tabiî olan bu zarurî vaziyet münasebetile memleketimizin muhtelif yerlerinden mektublar alıyorum. Bunlann ifade ettiğı manaya göre halkın arzularını ikiye ayırmak mümkündür: 1 Tasarrufu vergiye tercih edenler. 2 Vergi zamlannın yüksek kazanclılara hasredilmesini istiyenler. Harbden dolayı ve muvakkat bir zaman için katlanmaya mecbur olduğumuz yeni masrafların, yalnız tasarrufla karşı»anmasj lüzumunu ileri sürenler, «Büyük Millet Meclisi azasının sayısı yanyanya azaltılsm; bazı vekâletler lâğvedilsin, bazıları birleştirilsin» gibi bir takım tekliflerde bulunuyorlar ki, bunların faydasızlığı üzerinde ısrar etmeğe bilmem lüzum var mı? Bir defa Büyük Millet Meclisine aid tahsisat, umumî bütçemiz içinde esasen nispeten az bir yer tutar. Sonra, o çok az olan tahsisatın bir iki milyon lirasını tasarruf edebilmek için de, ya Meclisin kendi kendini feshetmesi lâzımdır ki bu, yaşadığımız nazik günlerde başımıza bir de intihabat işi açmak gibi abes bir şey olur yahud da, intihab devresinin sonunu beklemek icab eder ki, bu takdirde, tedbirin neticesini ancak üç sene sonra göreceğimize aöre, teklif gene faydasız demektir. Bazı vekâletlerin lâğvi, bazılannın birleştirilmesi keyfiyeti de müspet bir tedbir mahiyeti taşımaktan uzak bulunuyor. Bu iş, herşeyden önce bir teknik işidir. Hangi vekâlet hangi vekâlete tercih edilmeli, hangisi hangisile birleştirilmeli? Ve bu meseleyi halle muvaffak olursak netice itibarile ne tasarruf edebiliriz? İşte bir kaç sual ki, cevabmı bulmak uzun tetkiklere bağlı olmakla beraber, bulunsa büe, gene bizim arzumuzu tatminden uzak görünüyor. Vergi zamlannın, yalnız kazancı yüksek olanlara hasredilmesini istiyen vatandaşlar, umumî olarak haklıdırlar. Hayat şartlarının esasen bir çok müşküllerle sarıh bulunduğu memleketimizde, vergileri tevzi ederken çok kazanclılarla az kazanclıları, yani müreffeh bir hayat sürenlerle asgarî hayat şartları içinde didinenleri bırbirlerinden ayırmaksızın, hepsi birmiş gibi muamele yapmak, netice itibarile bütiin fedakârlık yükünü fakir tabakalara yükliyeceğinden, doğru değildir. Ticaret Vekil«üx dön fehriaiıe geldi Peşte ntüzahereleri Macar hükumetinin gazetesi, «Mallarımızı ecnebi memleketlere satarız, fakat hiç kimse istiklâlimiz için pazarlığa gireceğimizi ümid etmemelidir» diyor Budapeşte 6 (a.a.) ltalya Ziraat Nazırı Tassinari, ziraat sergisini gezmek üzere dun akşam Budapeşteye gelmiştir. Nazır, istasyonda, Teleki, Macaristan Ziraat Nazırı ve ltalya sefiri Talamo tarafından karşılanmıştır. Diğer cihetten Yugoslavya Ziraat Nazırile Devlet Nazırı Konstantinoviç, TÜn akşam Budapeşte'den Belgrad'a hareket etmişlerdir. Alâkadar mahfillerde söylendiğıne göre, Alman, ltalyan ve Yugoslav nazırlarının sergiyi hemen ayni zamanda ziyaret etmeleri, Berlin, Budapeşte, Belgrad ve Roma arasında bir ziraî anlaşma hasıl olacağı ümidini doğurmuşsa da bu ümid tahakkük etmemiştir. Ayni maKfillerde lıasıl olan kanaate göre Teleki ve Kubriloviviç, Darre arasında vukubulan görüşmeler esnasında Budapeşte'de ne kadar kalacağı malum olmıyan Darre'm ltalyan Ziraat Nazırile görüşmesi derpiş edilmiştir. Siyasî müzakereler Budapeşte 6 (a.a.) ltalya Ziraat Nazın Tassinari. Başvekil Teleki ve Hariciye Nazırı Kont Csaky tarafından kabul edilmiştir. ltalyan nazırı bundan sonra naib Horty tarafından kabul edilmiştir. Macaristan pazarlığa yanasmtyor Budapeşte 6 (a.a.) Bazı muharib devletlerin Avrupanın cenubu şarkisindeki memleketlerle ticarî münasebetlerini azamî derecede inkişaf ettirmek üzere giriştikleri teşebbüsleri mevzuu bahseden hükumetin naşiri efkârı Esti Ujusag gazetesi şöyle yazmaktadır: «Macaristan mallarını ecnebi memleketlerine satmakla memnun olacaktır. Fakat hiç kimse önce en kıymetli şey olan istiklâli ve adalete müstenid taleb» leri îçin pazarlığa girişeceğini ümid etmemelidir.» Japonyanın Londra sefirine vereceği talimat Tokyo 6 (a.a.) Kukumin Şimbun gazetesi yazıyor: (Arkası Sa. 5, sütun 5 te) lllllllllllllllllllllllllllltlllllllllllllllllHIMIHIIIIIIIIIIIIinilUIIIIIIIHMIINIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIUIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIMIIIHIIIIIIIIIIII Fransız büyük elçisi dün Parise hareket etti Çarşamba günü Başvekil Reynaud'nun riyasetinde bir toplantı yapılacak Ticaret Vekili Nazmi Topçoğlu (Tafsilâtı S inci sahifede) ıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııınıııırıııııııııı Izmirde Galatasaray Altınorduya, Ankarada Beşiktaş Muhafızgücüne, Vefa da Genclerbirli ğine yenildiler. Fenerbahçede Altayı mağlub etti Millî Küme Maçları * ıııııııııııııııı ıınııııııııııııııııııııtiııııııııiMiıııınıııııııııııııiHlıuııılllllıuııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııınııııııııııııımııııııııUınii Fransız sefiri, dün gece Sirkeci gannda arkadaşımızla Fransanın Ankara büyük elçisi Rene Massigli, yeni Fransız Başvekili Reynaud tarafından vâki olan davet üzerine dün sabah Toros ekspresile Ankaradan ayrılmıştır. Toros ekspresi üç saat teahhurla Haydarpaşaya muvasalat ettiği cihetle, her gece Sirkeciden saat onda hareket eden Semplon ekspresi, Fransız büyük elçisine intizaren hareketini gece yarısından sonraya kadar tehir etmiştir. Toros ekspresi gece saat on bir buçukta Haydarpaşaya muvasalat etmiş, Fransız elçisi de derhal motörle Haydarpaşadan Sirkeciye geçerek kendisini bekleyen Semplon ekspresile Parise hareket etmiştir. Öğrendiğimize göre, çarşamba günü Pariste Bagvekil Reyno'nun riyasetinde toplanacak olan sefirler konferansa, Fransanın Ankara, Belgrad, Atina, Bükreş, Peşte elçilerile halen mezunen Pariste bulunan Roma büyük eliçisi François Poncet iştirak edeceklerdir. Konferansta, bilhassa Balkanlarla cenubu şarkî Avrupa memleketlerinin vaziyeti tetkik edilecek v e ablukamn mezkur havaliye teşmili meselesi görüşülecek tir. Ankaradan ayrılmadan önce, Millî Şef tarafından kabul edilen Fransız büyük elçisi, dün gece hareketinden evvel kendisile görüşen arkadaşımıza şunları söylemiştir: « Yeni Başvekil Reynaud'nun daveti üzerine Parise gidiyorum. Kendisile gö (Arkası Sa. 5, sütun 3 U) NAD1R NADI İArkası Sa. ö sütun 5 te) Dün îzmirde Altayı mağlub eden Fenerbahçenin geçen sene ayni sahada yaptığı maçtan bir intiba (Yazısı 6 ncı sahifede)