20 Mart 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Şaraplann en • • Şarabl UTUK •1 * Galata Necati caddesi No. 238 Tel: 40899 lyısıdır. Onaltıncı yıl sayı: 5694 umhuriye ISTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresir Cumhuriyet, İstanbul. Posta kutusu: îstantral No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa kısmı: 24299 24290 25,000 okuyucunuo sabırsız • beklediği bir romandır. REFİK HALÎD'in 'şaheser lotnanım bugün çıkan U MECMUAMa hulâsas. ile birlikte mutlaka takib ediniz. Şimdiye kadar okuduğunuz lomanlatın en güzeli olduğunu siz de takdir edeceksıniz. Çarşamba 20 Mart 1940 Harbe tlev am! " Vuracağımız zamanı ve yeri seçeceğiz, Brenner mülâkatının neticesini karşılamağa hazırız,, Londranın kat'î kararı: ÇEMBERLAYN DİYORKİ: PROPAGANDA Millî ve miüetler arası efkârını meselâ kendi vaziyetimiz ve kendi iş~ lerimize aid muayyen hakikatler üzerinde toplamak her zaman faydalı olan bir çalışma tarzıdır, ki biz propaganda hesabına hiç olmazsa bu kadarını yapmalıyız. Roma'dan bir ihtar "Mussolinr'yi hili bir sulh götürücimi addetmek hatadır,, ingiliz tayyarelerî Dün Alman üslerine çok şiddetli bir akın yaptılar Baskın pek müthiş oldu, 2 Alman üssüde tahrib edildi Londra 19 (Hususî) Hava Nezareri tarafından bu akşam neşredilen bir tebliğ, İngiliz fayyarelerinin bugün Sylt adasında, Hörnum'da kâin Alman hava üslerine muvaffakiyetli bir hücum yaptıklannı, bu suretle Scapa Flow üzerine Alman hava kuvvetleri tarafından yapılan taar» ruza çok şiddetle mukabele edildiğini bildiriyor. Tebliğ, bu taarruza îştirak edert tayyarelerin Alman hava üslerinde büyük tahribat yaparak salimen lngiltereye dön* (Arkast Sa. 6 sütun 1 de) Şimal ve Manş denizlerinl daimi mürakabe altında bulundaran îngiliz tayyareleri Berlin de, zafere kadar harbe devam edileceğîni bildiriyor eçen Umumî Harbden evvel de propagandanın ehemmiyet ve kıymeti bilinmiyor değildi. Fakat ondan sonra bu ehemmiyet ve kıymetin takdiri daha ziyade artarak bir takım memleketlerde propaganda işi için nezaretler ihdasına kadar ileri gidildi. Şimdi içmde bulunduğumuz yeni harb balşamaİngiliz Başvekili Çemberlayn dan önce ve başladıktan sonra propaganLondra 19 (a.a.) Avara Kamara . danın aldığı genişliği hepimiz hergün gösinda, harbin sevk ve idaresi hakkında rüyoruz. Harb içinde propaganda adeta Çemberlayn demiştir ki: harbin silâhsız bir şeklini almış olmak ma« Bazı kimseler daha şiddetle harehiyetini göstermektedir. ket etmemizi istiyebilir. Fakat hükumetin Harb haricinde bulunan Tiirkiye siya omuzlarına çok ağır bir mes'uliyet yüksî maksadlarla muhtelif memleketlere tev lenmiştir. Muvaffakiyet ihtimalleri az, facıh edılmiş müteaddi propaganda faaliye kat tehlikesi büyük ve hatta bir felâkete müncer olabilecek acele hareketlere sü ti yapmak ihtiyacında ve mevkiinde değilrüklenmiyeceğiz. dir. Fakat bize karşı tevcih olunmuş proVuracağımız zamanı ve yeri. en îyi pagandalara karşı kendimizi koruyacak müşavirlerimizin mütaleasile intihab edebir uyanıklık ve faaliyet göstermekliğimiz ceğiz. zaruridir. Bu bizim tarafımızdan olsa olFakat ayni zamanda şunu da ilâve etsa tedafüî bir hareket teşkil eder. meliyim ki, zaferi temin etmek için en iyi Fakat propagandayı mutlaka fena ma vasıta haıbetmek kararımızı ve birliğimizi muhafaza etmektir (Alkışlar). nada alarak bazı memleketlerin fikirlerini Kuvvetli müttefiklerimiz var: lmparakarıştırmak ve sinirlerini bozmak aleti bir torluktaki kardeşlcrimiz, Manşm öte tasilâh diye kullanmağa da lüzum yoktur. rafında miikemmel ordusile ve sonsuz vaHakikatleri yaymak için türlü şekillerle tanperverliğile sadık dostlanmız var yapılan neşriyat dahi pekâlâ propaganda (Şiddetli alkışlar) ve bunların hepsinin dır, ve bu yoldaki meşru faaliyetlerin fe üstünde de ne için harbettiğimizi müdrik na sayılabilecek hiç bir tarafı da yoktur. bulunmamız var: Vicdanlı her ferdin dileği ve Roosevelt'in tavsif eylediği de Millî ve milletlerarası efkârını meselâ vamh ve ahlâklı bir sulh kurmak!.. kendi vaziyetimiz ve kendi işlerimize aid Welles'le temaslar muayyen hakikatler üzerinde toplamak Çemberlayn, Amerika Hariciye müs her zaman faydah olan bir çalışma tarzıdır, ki biz propaganda hesabına hiç olmazsa bu kadarını yapmalıyız. Alınmakta olan bazı tedbirlere göre hükumetimizin bu yolda ciddî adımlar atmağa başlamış bulunduğuna hükmetmek istiyoruz. Matbuat Umum müdürlüğü ile radyo ve turizm işlerinin Başvekâlete bağianacak bir umum müdürlükte birleştirileceği ve bu yeni organizmanın dahilî ve haricî efkârın tenviri için daha derli toplu bir faaliyete sevkolunacağı anlaşılıyor. Teşebbüs, teşküât bakımmdan bizden önce bu sahada iş gören memleketlerin çalışma şekillerine uygundur. Müttefikimiz Rumanyada propaganda faaliyeti her üç servisi bir arada toplayan ve hâlâ öyle mi bilmiyoruz düne kadar nezaret unvanını taşıyan geniş teşkilâta bağlı idi. Yunanistanın turizm yolundaki çahşmalarını bundan beş altı yıl önce bile her türlü takdırlere lâyık bir şekilde görmüştük. Turizm, Türkiyemizde ergeç çok faydalar temin edecek bir faaliyet sahasıdır. Bu hesaba devletin acele veya sistematik ve plânlı olarak başaracağı büyük işler vardır. Bu işlerin ne gibi şeyler olduğunu mütehassıs bir daire iyiden iyiye tetkik edetek devlete, menfaatlerile birlikte hatta başarılma çarelerinı de gösteren raporlarile arzeder. Bu sahadaki vaziyetlerin bihnmesi devlet için olduğu kadar bütün Türk efkân için de çok lâzım ve faydalıdır. lArkast Sa. 5 sütun 4 te) Rumanyada nüfuz yarışı Hitler, Bükreşte Sovyet tazyikı yapılmasına müsaade etmiyecekmişî Mi$terek bir Alman Halyan beyaaumesi ne$redilmek isteniyor Bükreş 19 (a.a.) Reuter ajansı bildiriyor: Bükreşteki İngiliz ve Fransız müşahidler, Almanyanm Rumanyada takib ettiği siyasetin, Sovyetler Birliği tarafından yapılmak üzere bulunan diplomatik manevralara mâni olmak esasından mülhem olduğu mütaleasındadır. Sovyet elçiliğile bazı alâkaları bulu nan mehafil, Sovyetler Birliğinin Karade(Arkası Sa. 3 sütun 1 de) Millî Şef, dün Kadastro faaliyetini ^tetkik etti (Arkast Sa. 5 sütun 5 te) Dün Âyanda mühim bir nutuk söyleyen Rumen Hariciye Nazm M. Gafenko Profesör Besim Öaeri kaybettik Büyük âlim dün Ankarada vefat etti, cenazesi şehrimize getiriliyor Ankara 19 (Telefonla) Cumhur Reisimiz İsmet tnönü bu giin saat 11,30 da Adliye binasım teşrif etmiş, bu bina dahilinde olan Tapu ve Kadastro Umum müdürlüğünü de şereflendirmiştir. Milli Şefimiz burada haritaları tetkik etmiş ve Türkiyenin muhtelif yerlerinde kadastro işlerile, takib edilen usuller ve memleket kadaztrosunun bir, an evvel yapılması için ne gibi tedbirler alınmış olduğu hakkında izahat almışlardır. Hitlere atfedilen sulh şartları tekzib olundu Propagandanın bırakbğı akisler Tehlike Skandinavya kapılarına dayandı Dün Fin harbini izah eden İngiliz Başvekili bu faciaya da Almanyanm sebeb olduğunu söyledi Ttfa âlemimizin büyük siması, Bilecik meb'usu Dr. General Besim Ömer Akalın. [Merhuma dair Profesör Tevfik Remzinin makalesi üçuncü sahifemizdedir] Ankara 19 (Telefonla) Bilecik meb'usu doktor General Besim Ömer bugün saat 1,30 da hayata gözlerini kapadı. General öğle üstü Karpiçe gelmiş ve ken(.Arkası Sa. 6 sütun 4 te) Yanndan sonra Ruslara. teslim edilecek olan Finlerin Hangö limanmdan bir manzara Londra 19 (a.a.) Avam kamarasında Çemberlayn alkışlar arasmda kürsüye gelmiştir. Başvekil bütçenin 23 nisanda parla mentoya tevdi olunacağını bildirmiştir. Kendisine derhal şu sual irad edilmiştir: « Finlandiya ile Sovyetler Birliği arasındaki muharebe nihayet bulmuş olduğundan Ingiltere ve Fransa tarafındao Finlandiyaya gönderilmiş olan harb le • vazımının geri alınması için icab edea tedbirlere tevessül edilmiş midir?» « Bu meseleyi gözden kaçırmış de« ğiliz. Fakat şimdilik bu hususta hiç bif İArkası Sa. 5 sütun 1 de). YUNUS NADI ÜArkası Sa. 5 sütun 3 te) Bugün Amerikaya hareket edecek olan Hariciye Müsteşart Vfelles (Yazısı 5 tnçt sahifede)