2 Ocak 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

2 Ikincikânun 1940 CUMHURİYET Cumhur Reisimizin beyannamesi (Baş tarafı 1 Inct sahifede) kadm oğlunun cesedini ararken yanmı§ ellerini göstererek: « Giresunlu Mehmedin gitti. Askerdi. Senin yavrundu» demiş, başını Inönünün göğsüne koyarak hiingür hiingür ağlamağa başlamıştır. Reisicumhur, bu es=nada mustarib hale gelmiş, etraftan hıçkırıklar yükselmşitir. Yolda bahçelerine cenazelerini gömen insanlar, inleyorlardı. Halktan bazıları Erzincandan çıkmak istediklerini söylemişlerdir. Belediye reisi de şunlan anlatmıştır: . « Erzincanın güzel bahçeleri şimdi bir kabristan haline gelmiştir. Hastalık çıkmasın, şehir yeniden kuruluncaya kadar hayatımızı kurtann, buradan çıkalım.» Cumhur Reisimiz, yardım işlerini tetkik ettikten sonra doktorlan djnlemiş, asayiş vaziyeti hakkında izahat almıştır. Müteakıben hususî vagonda Dahiliye ve Sıhhiye Vekillerile Orgeneral Kâzım Orbay ve Abdullah Alpdoğanı kabul eden Millî Şef, kendilerile uzun uzadıya görüşmüş, saat 16,30 da hususî trenle istasyondan ayrılırken lnönü, şükran dolu gözlerden akan yaşlarla uğurlanmıştır. rilmelidir. Bu hususta Japonya ve ttal yada zelzele mıntakalarında inşa edi'miş olan binalar tetkik mevzuu olabilir. Ben mimar değilim. Bu hususta birşey söyli yemiyeceğim. Fakat gerek Japonyada ge rek ttalyanm zelzele mıntakalarında inşa edilen binalann kısmıazamı ahşab, ya hud çelikli betonarmedir. Meselâ, Tür kistanda da Ruslar birer katlı ahşab binalar inşa ettirmişlerdir. Ben bütün binalann kubbeli olması mütaleasında bulun madım. Bu yalnız büyük binalar için olabilir, dedim. Filhakika surlar ve diğer bazı binalar muhtelif tarihlerde vukua gelen zelzelelerde azçok hasara uğradıkları halde Ayasofya on beş asırdır durmaktadır ve hiçbir şey olmamıştır. Ayasofyanm bulunduğu yerin dolma olduğunu ba na atfen yazmışlar, ben böyle birşey söylemedim. Memleketimizde zelzele yerleri de aranılmalıdır. Buralar tespit edildikten sonra oralardaki binaların vaziyetleri tetkik olunmalıdır. Bina inşaatmda zelzeleye mukavemet edebilecek ve edemiyecek yerler vardır. Meselâ ekseriyetle kayalıklar sağlamdır. Dere boylarile dolma yerler tehlikelidir. Yalnız tehlikeli yerlerde değil bugün memleketimizden geçen zelzele faylan (kırık tabakalar) taayyün etmiştir. Buralarda inşaata müsaade edilmemesi lâzımdır. Bu iki hat memleketimizde aşağı yukarı malumdur. Bu faylardan biri Erzincandan geçer, Karasu vadisince uzanır. Diğeri Marmara faylarıdır ki Mürefteden itibaren Izmite, Adapazanna, Geredeye kadar imtidad eder. Garbî Anadolu vadisi, Gediz, Büyük Mendires, Küçük Mendires bu sahaya dahildir. Herşeyden evvel memleketimizin bir jeolojik haritasının hazırlanması zaruridir. Sonra şehirlerimizin jeolojik haritalarının yapılması şarttır. Son zelzelenin şimdi hızını aldığım zannediyorum. lleride tekTarlayıp tekrarlamıyacağını kimse kestiremez. Vaziyet biraz müstakar bir hal aldıktan sonra Üniversiteden birkaç arkadaşla zelzele mıntakasına giderek tetkikat icra edeceğiz.» Hıyanet zelzelesine Galiçya yolu hâlâ karşı açılamadı {Başmakaleuen devam) ayni millet seferberliğinin içinde yer al makla mükellef bulunuyor. Zaten vicdanında bu sesi duymayan bir kimsenin şimdiden sonra kendisini Tiirk camiası efradından saymasına izin yoktur. Memleke tin iç haberleri, medeniyet âleminin önüne taşarken, karlar, buzlar ortasında Cum hur Reisini de felâket kurbanlarının ba şma koşmuş gördük. Tekmil millet, elinden gelen her vasıta ile bedbaht yurddaşına yardım çaresi aradığı sırada kahvelerde vaktini tavla oynamakla geçiren bazı necabet yoksullanna ayrıca acmz. Hele bunlar tahsil ve faaliyet yaşında gencler olursa! Tabiat bir ana, bir velinimet olduğu kadar da bir cani ve bir katildir. Bağrından milyarlar ve milyarlarla mevcuda can verdiği gibi bir darbe ile bunlardan gene milyon ve milyonlarcasmı bir anda yok ediverir. FELÂKETZEDELERE YARDIM i j miştir. Bu cümleden olarak komitenin bugünden itibaren hergün toplanrnası ve Ticaret Odasına kayıdh bulunan erbabı sanayi ve ticaretle küçük tacirlerin Vilâyete davet edilerek kendilerinin gerek para olarak gerekse eşya ile yapabilecek leri yardımın tespiti takarrür etmiştir. ru ve eşya kaydma aid işleri gözden geçirmiştir. Halkın teberru ettiği eşya sevkedilmek üzere Yetmiş vagon hudud hazırlandı, Komiteler merkezinin emri bekleniyor. (Baştarajı 1 tnci sahifede) istasyonunda bekleyor ziyaret etmiş ve felâketzedeler için teberEşyalar nasıl sevkedilecek ? Kızılay kaza merkezlerile Parti ve Halkevlerince toplanan eşyalar Kızılay vilâyet .merkezine sevkedilecek, merkez bunları orada büyük bir depoya yerleş Bugünkü içtima tirerek tasnif ettikten sonra merkez Millî Bugün davet olunacak ticaret ve snna komitesinin vereceği direktife göre icab yi erbabının isimleri tespit olunarak ken eden yerlere sevkedecektir. dilerine davetiyeler gönderilmiştir. Dünkü faaliyet Vilâyette müteşekkil komite, yalnız erDün devair de tatil olduğundan teberbabı ticaret ve sanayiin yapacaklan yar ru ve eşya yardımına kaza ve nahiyelerde dım miktarmı tespit etmekte ve bu mik ehemmiyetle devam edilmiş, kazalarda tarlan Kızılaya bildirmektedir. Tahsilât halk felâketzedelere yaıdıma davet olundoğruca Kızılay tarafından yapılmakta muştur. dır. Beylerbeyinde de halk birbirile yarış Esnafın yardımı edercesine teberruda bulunmuş, kısa bir Diğer taraftan Istanbul esnafı da fe müddet zarfında 1 000 lira ile üç kamyon dolusu eşya toplanmıştır. lâketzede kardeşlerine yardım için bü yük bir gayretle harekete geçmiş bulun Üsküdar Kızılay ve Halk Partisinin maktadırlar. Ticaret Odası Esnaf şubesi yardımile felâketzedeler için beş bin lira müdürü Kâzım Yorulmaz dün cemiyet toplanmıştır. reislerile bu hususta temaslarda bulun Universitemiz erkânmdan doktor Muzaffer Şevki Yener zelzele felâketzedeleri muştur. Takarrür eden şekle göre, şehrimizde için millî komiteye 500 lira teberruda ki 36 esnaf cemiyeti iane derci hususun bulunmuştur. da ayn ayn çalışacaktır. Cemiyet idare Eminönü Halkevinin eşya tesellüm heyetleri, esnafın verim kabiliyetinı bil bürosu dikleri için bu şeklin daha faydalı olacaEminönü Halkvinden: ğı muhakkak addedilmektedir. Zelzele felâketine uğrayan kardeşle Cemiyet idare heyetleri, dün umumî rimizin yardımına koşmak isteyen hami tatilden de istifade ederek iane deıcine yetli yurddaşlara bir kolaylık olmak üzebaşlamışlar ve ilk toplanan miktarları dün re Evimizin Çağaloğlundaki merkez biaksam Kızılay merkezine teslim etmişlernasında bir «Eşya tesellüm bürosu» açıldir. mıştır. Her türlü eşya makbuz mukabiBir lngiliz şirketinin teberruu li teslim ahnacaktır. 23340 a telefon eMemleketimizden zaman zaman tütün dildiği takdirde bizzat adam gönderilmek mubayaatı yapan şirketlerden BrıtişA suretile eşyalar evlerden de aldırılır. merikan Tabako dün Ticaret Odası reisi Mithat Nemliye gönderdiği telgrafla fe lâketzedeler emrine 100 lngiliz lirasının tahsis edildiğini bildirmistir. tzmitte Cernauti 1 (a.a.) Polonyaya Galiçya yolile eşya nakli hususunda Almanya ile Ruslar arasında akdedilen demiryolu anlaşması heniiz tatbik edilmemiştir. 23 kânunuevveldenberi 70 vagon hudud istasyonunda Sovyet makinelerini beklemektedir. Bu vaziyet daha ziyade Sovyet demiryolları makamatının fena niyetlerinden ileri gelmektedir. i Bir Ispanyol gemisi yandı Madrid, 1 (a.a.) 29 ilkkânunda Kanarya adalarının 500 mil açığında bulunduğu esnada içinde bir yangın çıkan Gabo San Antonio ismindeki İspanyol transatlantik gemisine mahvolmuş nazarile bakılmaktadır. Vapurda bulunan 280 yolcu imdada çağırılan gemiler tarafından kurtarılmıştır. Yangının sebebi anlaşılamamıştır. Gemiden kurtarılanlar Amasya 1 (Felâket mıntakalarmı Cumhur Reisimizle beraber dolaşan arkadaşımızdan) Tokaddan Niksara giderken Inönünün otomobili çamura saplandı; otomobil müşkülâtla kurtanldı. Şiddetli tipi, sis ve heyelânlardan yollar kapanmıştır. 750 metrelik Kilkit köprüsü yamrı yumru bir hale gelmiştir. Topraktaki derin çatlaklıklar dolayısile Cumhur Reisimiz zaman zaman yaya yürüyerek Niksara ulaştı. Millî Şefi geceleyin ansızın aralarında gören felâketzedelerin heyecanlı sevinci hududsuzdur. Her taraf karanlık olduğundan yakılan çalı çırpının başmda derdleşildi. Çadırda oturan Niksarlılar, lnönüne: «Seni böyle karşılamak istemezdik» diyorlardı. lnönü Turhaldan hareketle geceyansı Amasyaya muvasalat etti. Yarın Erbaa ve Lâdiğe gidecektir. Millî Şef bugün Erbaa ve Lâdiğe gidecek Istanbul Rasadhanesı tnüdür muavini Kemalle Rasadhane memurlarmdan SüMekki Said reyyadan mürekkeb bir heyet de perşemTokadda be günü zelzele mıntakasına giderek tetTokad 1 Cumhur Reisimiz lnönü, kikat yapacaktır. bugün büyük tezahürat içinde şehri şeKaradenizden gelenler neler reflendirdi. Kasabayı gezdikten sonra zelanlattyorlar ? zele tahribatmı tetkik eden Millî Şef, vaDenizyollan idaresinin «Cumhuriyet» liden Turhaldaki beton binalar yıkılmadığı halde buradakilerin niçin yıkıldığını vapuru dün Karadenizden limanımıza sordu. Tokad meb'usu Cemal, yıkılan bu gelmiştir. Bu vapurda, bilhassa Ordu ve binaların temellerinin çürük olduğunu Giresunun son hareketiarzda aldığı feci manzaraları görmüş yolcular bulunmak söyledi. Cumhur Reisimiz, halkın coşkun teza tadır. Cereyan eden büyük faciarın dehhüratı arasında Niksara hareket etti. Millî şetli manzarasını elân unutamıyan bu Şef, orada zelzele tahribatmı gördükten yolcular dün görüşen bir muharririmize sonra Tokaddan geçerek doğruca Tur şunlan anlatmışlardır: « Zelzele afeti Orduda, Giîesuna hala gitti. Cumhur Reisimizin geceyi hunazaran, daha çok tahrjbat yapmıştır. Orsusî trende geçirmesi muhtemeldir. duda bilhassa sırtlarda bulunan evler haReşadiye ile Niksar arasmda rab olmuştur. heyelân Zelzele geceyarısından sonra saat 2 yi Tokad 1 Dün de yeniden hafif bir geçerken hissedilmiştir. Bu esnada uya kaç zelzele kaydedilmiştir. Reşadiye ile nık bulunan bazı kimseler zelzelenin büNiksar arasında heyelân görülmüştür. Bu yük bir uğultu ve rüzgârla geldiğini söysahada arazi, oldukça korkunc bir man üyorlar. Bu meyanda zelzelenin gelece zara arzetmektedir. Faldi köprüsü çök ğini daha evvel hissedebilen hayvanla müştür. Münakalât durmuştur. rın kasabanın sokaklarında bağırışarak Muhaberatın çokluğu yüzünden telgraf kaçıştıklannı iddia ediyorlar. hanede binlerce telgraf toplanmıştır. BunZelzele, hiç kimseyi uykuda bıraklarm peyderpey çekilmesine devam olu mayacak kadar şiddetli olmuştur. Bir annuyor. Vilâyet Yardım komitesi kurul da herkes ayaklanmış ve sokağa fırlamışmuş, faaliyete geçmiştir. Ordu tarafından tır. llk heyecan arasında sarsümanın ne civar köylere postalar çıkanlmıştır. kadar sürdüğü anlaşılamamıştır. Fakat Tokad vilâyetinde şimdiki halde tespit müteakıb sarsılmalarda bir panik hali başedilen ölü yekunu beş bindir. lamıştır. Herkes ne yapacağmı bilmez bir Kemahtan şimdi aldığım bir habere halde kaçışmıştır. Kadınlann feryadlangöre, postane binası tamamen yıkılmıştır. na ve çocukların ağlamasına yürek dayanmıyordu. Salâhaddin Güngör Karadeniz sahil şehirleri hâlâ zelzele Erzincandan nakledilen yaraldar nin dehşeti içindedir. Korkuyu yalnız Erzincan, 1 Yanmış ve yıkılmış ev Cumhuriyet hükurneti ve yurdun her yalerin altındaki cesedlerin çıkarılmasına nındaki halkın şefkat ve yardımı hafifledevam ediliyor. Bugün de yüzden fazia tiyor.» ağır yaralı trenle yola çıkarılmıştır. Güneysu kaptanı söylüyor Yol açıldığı için memleketin her taraKaradenizde şiddetli fırtınaya tutulan fından gönderilen malzeme ve gıda, peyüneysu vapuru, iki gün rötarla dün liderpey gelmektedir. mana gelmiştir. Güneysu vapuru, zelzeBugün de şehir, birkaç kere sarsıntı lenin olduğu gece Giresunda bulunuyorhissetmiştir. Sıhhî imdad ekipleri faali du. Zelzelenin olduğu gece nöbetçi du yettedir. Dahiliye ve Sıhhiye VekiHeri ran kaptan faciayı kısaca şöyle anlatmışbizzat tedbirlerin ittihazile meşgul ol tır: makta ve alâkadarlara direktifler ver « Çarşamba günüydü. Saat tam iki mektedirler. de kara tarafından şiddetli ve korkunc Rasadhane heyeti Paris, 1 (a.a.) Amirallık bildiriyor: Yangın, veba, kolera, zelzele, seylâb Cabo San Antonio ismindeki İspanyol vapurunun 200 yolcusu ile mürettebatı v. s... bir Fransız torpitosu tarafından kurtarılAma tekmil engelleri şimdiye kadar mıştır. Beş kişi kaybolmuştur. Vapurda muzaffer olarak yenip aşmış bir kudret bulunan lspanya erkânıharbiye reisi kurvar: İnsan kafası ve insan vicdanı.. ulmuştur. Eğer Türkiye tarihini en kısa bir ölçüRus Japon anlaşması de olsun hafızamızda tazelersek mukadMoskova, 1 (a.a.) «Tass ajansı bilderatımız denilen sonsuz destanın, nice diriyor>: Bugün neşredilen vesikalann felâket sahifesile dolu olduğunu çabucak aponya ile Sovyetler Birliği arasında mevcud ihtilâfların halli yolunda ileriye hatırlanz. Tabiat kendi kör tahribini yadoğru atılmış bir adım sayılabileceğine padursun; bize düşen şuurlu imarcılığa dair Tass ajansı tarafından yapılan tefsir. devamdır. Siz kaç defa bozsanız bir eri bütün gazeteler iktibas etmektedirler. örümcek gene ağmı kurmaktan vazgeç Tarafeyn arasında iki itilâfname aktedildikten sonra geçen sonteşrin ve ilkkânun mez. ylarında Molotof ile Togo arasında bir Hiç saklamağa lüzum yok; bu hakika akım görüşmeler yapılmıştır. Bu görüşti anlamamış ve onun icablarına uyama melere Hariciye Komiser Muavini Lozovsmış bir millete zaten hayat hakkı tanıma ki de iştirak etmiştir. Bugün akdedilen yan amansız bir cihan vücude gelmiştir. itilâfnamelerin ehemmiyeti halledilmiş o ,an meselelerin miktar ve mahiyetile ölPek iyi bilelim; sel, yer sarsmtısı şu çülebilir. eya bu felâket beşer mukadderatının Ajax kruvazörü Montevideoüzerinde daima bir tehdid bombası halinya gidecek de duracaktır. Fakat en çok korkulacak Londra 1 (a.a.) Resmî mahfillerşey, gerçekten korkunc olan bu hailelerde söylendiğine göre Ajax kruvazörü yaden ziyade beşer ruhuna girecek yılgın ında bir nezaket ziyaretinde bulunmak lıktır. İşte Türk şuurunda kendisine bir zere Montevideo'ya gidecektir. Bu husantimetrelik yer dahi veremiyeceğimiz lusta yapılan istimzaca Uruguay hükumei muvafık bir cevab vermiştir. Ajax'ın afet! Graf von Spee ile mücadelesi neticesinde Meşhur sözdür; derler ki insan serveti ldığı yaralann Montevideo'da tamir edini kaybederse yerine getirebilir. Şerefi eceğine dair dolaşan haberler ayni mahhasara uğrarsa mühimdir. Fakat asıl ener illerde tekzib edilmektedir. iisini, cesaretini kaybettiği zamandır ki îtalyanın Moskova sefiri air ferd hemen hiç olur. Evet hem bir Londra 1 (Hususî) Italyan hüku ferd, hem bir cemiyet! meti Moskova'daki büyük elçisini RomaTürk camiası, her kahrın darbesine a davet etmiştir. ağmen dimdik duruyor. Dış düşmanla "Tocoma gemisi müsadere ığraştı ve yendi. Taassuba, cehalete ve edildi ktısadî esarete karşı açtığı savaşlarda Montevideo 1 (a.a.) Alman ban•herşeye rağmen ilerliyor. İşte bu gün de [ırah Tacoma vapuru limanm methalincaza zulmüne uğrayan masum yurddaş e demirlemiştir. Kaptan, vapuru batırlanmıza koşuyoruz ve bu koşuda hergün mak niyetinde olduğunu teyid etmiştir. iğer cihetten büdirildiğine göre, liman hızımızı artırmalıyız.. Zevzek, namerd ve iyaseti Tacoma'ya verilen mühleti salıya kötürüm himmetsizliğe esefler ve iğrenti :adar uzatmıştır. er... Montevideo 1 (a.a.) Uruguay deŞu hazin münasebetle, yüreğimizi de ıiz makamlan, Alman bandıralı Tacoma len elemli bir maceraya temas edeceğiz. apurunun tevkifine karar vermiştir. ieoloji, yani arziyat ilmile meşgul olanlar pek iyi bilir; sırtında barındığımız küre üzerinde vasatî bir hesabla senede lâıkal üç bin yer sarsıntısı olur. Demek ki aşağı yukarı günde on defa sinirli tabiatin derisi bir ürperme geçirmektedir. Bunların bazıları bütün tarih boyunca karanlık ve yıkıcı hatıralarını muhafaza etmiş bulunuyor. Meşhur Lizbon ve Tokyo zelzeleleri gibi.. evirebilir, ne de su basıntısı! Bilâkis biz ;ünden güne irfanımızı, kudretimizi artıarak tabiatle daha muzafferane cenkeleceğiz. Kör ve menfi propagandaya yalıiz bir isim verebiliriz: Hıyanet zelzelei! Bu habis musibetten de Türkiyeyi tıpkı selden ve koleradan olduğu gibi dikkatle korumak gerektir. Millî Şefimiz, Makalemi tamamlamadan evvel sizin atan, vakar ve hakikat seven huzurunua birkaç kelime arzetmek isterim; yurd şkı öyle bir şeydir ki orada hiç kimsenin •anındakinden fazla bir üstünlük davasııa hakkı olamaz. Ancak bütün bu toprak iunu öğrenmiştir: Siz o ulu duyguda da ıepimizden yukarıdasınız. İsmet dolu jmrünüzü yıllar ve yıllardır yalnız bu yurd için, hem kar altında hem at üstünde, hem de iş yaşile sayılamaz güçlük karşısında yıprattığınızı bilmiyenimız kalmadı. Gene bilmiyenimiz ve söylemi^enimiz kalmadı ki güzel, asil ve afif baıınızdaki saçlan, hep bu milletin kara günLeri ortasında Türk toprağı, Türk şerefi için döğüşerek ve düşünerek ağırttınız.. Hiç şüphe yok; bu günün yaşlı gözleri önünde en derinden kanamış gönül, gene kahraman göğsünüzün içinde vuran kalbdir. Bütün Türkiyenin acısı, her talihsiz yurddaşı sevindirmek dileyen vicdanınızda toplanmış bulunuyor. Şu sebeble en gerçek taziyeye en hakikî merci sizsiniz; siz büyük yurd acılarını, ekseriya kendi anedanınızı dağıdar eden hususî felâketler ortasında karşıladımz. Ve umumî cerihalara ilâc koştururken, hususî yaralarınıza bir sargı sarmağa bile vaktiniz olmadı. Sizi memnun edecek birşey söyleyeiliriz. Sevginiz ve saygınız canımızın ta çindedir. Size inanıyoruz ve sizinle hem teselli, hem kuvvet buluyoruz. Umumî vicdan, her seferberlik için olduğu gibi, iu millî yardım vesilesile de kumandanızın altındadır. Bunu bir maksadla yazıyorum; tebarüz ettirmek istiyorum ki gerçi yer sarsmtısı birçok vatandaş yurdunu mahvetti; lâkin hıyanet zelzelesile yıkılacak tek bir gönül yoktur! Memlekette vardım lzmit 1 (Hususî) Zelzele Felâketzedelerine Yardım komitesi büyük bir Mithat Nemli tütün depolan amelsleri gayretle çahşmaktadır. Kazazede kardeşde birer yevmiyelerini felâketzede yurdlerimize yardım için her taraftan teberrudaşları emrine tahsis etmek üzere pazar lar devam etmektedir. günü çalısrnışlardır. Tütün amelesinin yardımı Kasabların teberruu Istanbul Kasablan cemiyeti felâketzedelere mevcud parasının yüzde ellisi olan 1500 lirayı ayırarak Kızılaya vermiştir. Bütün kasablar ve celebler de büyük teberrularda bulunmaktadırlar. Kasablar cemiyetine bağlı bulunan sakatçı esnafı da bir ay müddetle her koyun sakatı başına bir kuruş teberrua karar vermişler ve dünden itibaren bu teberrua başlamışlardır. lzmirde Izmir 1 (Hususî) Erzincan felâketzedelerine yapılan yardım miktarı 28 bin lirayı bulmuştur. Eşya teberruu azamî şekilde devam ediyor. Izmirden doğrudan doğruya Sıvasa vagonlar hazırlanmaktadır. Taziveler Yunan Başvekilinin milletimize mesajı Cumartesi günü Dumlupınar vapurile Giresuna 3 dokotr, iki sıhhiye memuru, üç hastabakıcı, Orduya iki doktor, 2 sıkhiye memuru, üç hastabakıcı ve ayrıca 1077 parça yiyecek, giyecek eşya ve sıhhî malzemesi gönderilmiştir. Pazar gününe kadar Istanbul ve kazaları Kızılay mümessilliğine 133,000 lira nakden teberruda bulunulmuş ve ayrıca 10 binlerce parça eşya teberru edilmiştir. Teberru edilen eşyalar sevkedilecek mahallere aid olmak üzere eınıe amadedir. Taahhüdat ve gazetelere verilen paralar bu yekuna dahil değildir. Bahri Turgud Niksarda zayiat Niksar 1 Cumhur Reisimizin bugünkü ziyareti, halk için büyük bir teselli vesilesi olmuştur. Millî Şeflerini bağırlarına basarak gözyaşlan arasında karşılayan Niksarlılar, çadırlarda bekleşmektedirler. Cumhur Reisimiz, felâketzede halkla yakından temas etmiş, konuşmuş, dilek ve arzularını sormuştur. Bu mıntakada 220 ölü, 1600 yaralı tespit edilmiştir. Reşadiyeden gelenlerin söylediklerine göre, bu küçük kazada kurtulanlann sayısı ancak 25 tir. Cevdet Yakub Dün şehrimizde kaydedilen zelzeleler Kandilli Rasadhanesı, dün de beş hafif zelzele kaydetmiştir. Sarsıntılaun biri hissedilmiştir. Profesör Hâmid Nafizin yeni izahatı Birkaç güne kadar zelzele mıntakasında bir heyetle birlikte jeolojik tetkikata gidecek olan Üniversite Fen Fakültesi profesörlerinden Hâmid Nafiz Pamir, dün kendisile görüşen bir muharririmize şu izahatı vermiştir: « Zelzeleler dolayısile memleketi mizde inşaat işi tetkike değer bir mahiyet almıştır. Görülüyor ki, bu afet, arasıra memleketimizde tahribat yapmaktadır. Bu sebeble bütün Türkiyede sağlam in şaat tipi seçilmesi için tetkikat yapılmalı, zelzeleye mukavim binalaı yücude gfcti Yer sarsıntılannm muhtelif sebeb ve nevileri vardır ki adamakıllı bir orta tahsil gören herkesçe malumdur. Lâkin unutmayalım; en tabiî her kaza, meydan verdiği açık felâketin yanında bir de gizli veba doğurur: Bedbaht ve sefil propajanda!. Gıdasını cehilden, nankör karanhktan alan bilgisiz ve şerefsiz kafalar, hemen asıl fecaati bırakırlar ve bir takım gürültüler işittik. Binalar birdenbire çök icdan zehirleyici şenaat mikroblan satü. Şehrin bütün elektrikleri söndü. Bilâhare Ordu önünden geçtiğimiz vakit de arlar.. Taassubun en çok kullandığı silâh bir tanedir; karanlıklarda mehin suşehirde hiç birşey göremedik.» lette parlayan saldırma! Ve masum ruhErzincana gitmek için Vilâyete ara saplanan, onların şuurunu öldürerek müracaat edenler >ehimî gırizelerini ayaklandıran dinamit. Zelzele mmtakası halkından olan ve Meselâ filân yerde bir şimendifer kaşehrimizde bulunan birçok yurddaşlar, vilâyete müracaatle memleketlerine gön zası olur; bunu softa kafası teknik veya derilmelerini rica etmişlerdir. Bunların şu bu bir sebebe bağlamaz; mutlaka fitrenlerde amele tarifesine tâbi tutularak lân veya falan inkılâba atfeder. Duyarucuz biletle nakilleri için teşebbüslere gisınız ki bir gemi batmışhr. Gene kara göişilmiştir. nüllü karanlık kafa şu bahrî kazada semanın bir tehdid işaretini görmeğe uğraVatikan'da büyük bir yangın şır. Yahud vaziyeti halka öyle gösterir. Roma 1 (a.a.) Birkaç gün içinde Tafsilâta ne hacet? Biz bu muzlim ve zaPapalık makamının Başvekâlet dairesin lım ruhu, zavallı milletin nekadar asır de ikinci defa olarak yangın çıkmıştır. Bu daire Romada Papalık makamına aid ağır bir zincir gibi sürüklediğini pek iyi binaların en mühimlerınden biridir. Ate biliriz. Şimdi de işitmiyor değiliz; uğraşin büyük bir kısmını söndürmeğe muvaf dıkları felâketin kanlarını temizlemekle fak olan itfaiyenin bütün gayretlerine rağ uğraştığımız masum ve aziz halkımıza men binanın sol kısmı hâlâ yanmaktadır. gene böyle cehennemî telkinlerde buluHasarat büyüktür. Binadaki kilisenin tezvinatı ve kıymetli tablolar yanmıştır. nanlar vardır; bunlar muhtaclara, ne gönSık sık vuku bulan bu yangınlar na lünden, ne kesesinden, ne de iktidar ve zarı dikkati celbettiği için alâkadar ma malumatmdan bir habbe çıkarıp verir kamlar tahkikata başlamışlardır. Yaptıkları bütün iş, manevî havayı bir boğucu gazle zehirlemekten ibarettir. Lâkin iyi dikkat edelim; bütün felâketzedeler üzerinde koştuğundan dolay Tahsildar Bay İbrahim Bakırcınm 28/ 12/939 tarihinden itibaren memuriyetin Türk yakazası, diğer vazifelerini unut den ayrıldığını ve müessesemizle alâkası muş ve uyumuş değildir. Memleketimiz ileri ve şerefli bir medeniyet bucağı olakalmadığım ilân ederiz. caktır. Bu gayeden bizi ne yer sarsıntıs G. ve A . Baker Ltd, Atina, 1 (a.a.) Yunan Başvekili Metaksas Anadolu ajansı vasıtasile Türk milletine aşağıdaki mesajı göndermektedir: «Mümtaz dostum Saracoğlunun Yunan milletine mesajı bizi fevkalâde mütehassis etmiştir. Türkiye, uğradığı felâket içinde bile, Yunanistan hakkında muhabbetli özler buluyor ve iki milletin müşterek isikbali hususunda imanını muhafaza edior. Hiçbir felâket karşısında sarsılmıyan böyle milletlerin mukadderatı ancak büük olabilir. Eminim ki, asil Türk milleti onun bariz vasfı olan faaliyeti sayesinde, harabeler üzerinde yeniden paTİak eserler yükseltecektir. Yarın başlayacak olan ve kuvvetli olmasını temenni ettiğim ayni seVilâyetin raporu ne içinde iki memleketimiz tarihin kendiVilâyet dün Millî Yardım umumı mer lerine vazife kıldığı sulh ve medeniyet kez komitesi riyasetine şu malumatı gön ıserindo elele tesriki mesai edecektir.» dermiştir: Marsilya'da iane toplanıyor 1 Cumartesi günü hareket eden Marsilya 1 (a.a.) Anadolu zelzelefl Dumlupınar vapurile biri Giresuna diğeri yardımda bulunmak Orduya olmak üzere iki heyeti sıhhiye felâketzedelerine üzere bir iane komitesi açılmıştır. Marsilgönderilmiştir. Bu heyeti sıhhiye ile birlikte 1077 par a komitesinde toplanacak olan ianeler ça giyecek ve yiyecekle eşya ve sıhhî Türk başkonsolosluğuna teslim edilecek malzeme gönderilmiştir. 2 Dünkü pazar gününe kadar ka zalara ve Istanbul Kızılay mümessilliğine yapılan teberru 133,000 lira nakid ve Yunan gazetelerinin neşriyatı ayrıca onbinlerce parça eşyadır. Bazı kaAtina, 1 (a.a.) G a z e t e l e r , Anadolu zalardan henüz netice ahnmadığı için zelzelesi münasebetile kardeş ve müttefik bu miktarın 180,000 lirayı bulduğu zanTürk milleti hakkında hararetli makaleler nediliyor. yazmakta devam ediyor ve harab olan o, o 3 Gazetelere verilen teberrularla güzel yerlerin resimlerini basıyorlar. taahhüdat bu yekuna dahil değildir. Eleftron Vima gazetesi diyor ki: 4 Bundan sonra yapılacak teberru«Yardım işlerinin fevkalâde müşku lar günü gününe arzedilecektir. şartlara rağmen büyük bir sür'atle temin ™ in 5 Teberru edilen eşyalar tasnif edil dilebilmiş olması, Türk devlet teşkilâtımektedir. Emir buyurulan mahallere sev nın ne kadar mükemmel olduğunu ispalj kedileceğini arzederim. eder. Felâkete uğrayanlar için zarurî ih» Istanbul Vali ve Belediye Reisi iyac maddelerinin mubayaası için Lutfi Kırdar nistanca verilen on bin Türk lirasmdan maada Yunan halkı arasında bunlar için Valinin teftişleri Vali ve Belediye Reisi Lutfi Kırdar, ane toplanacaktır. Yunan Kızılhaçı, dün Kızılay ve Halk Partisi merkezlerini zılava hizmetlerini arzeylemiştir.» Sevkedilecek eşya hazır ! î matbuatta ufl| ı Kızılırmak vapurunun feci akıbeti J ILAN Fazd Ahmed AYKAÇ Kızılırmak vapurunun Sinob açıklannda parçalanarak battığmı ve mÜTetteba. tından hiç kimsenin maalesef kurtulamadığını yazmıştık. Sinob muhabirimizin gönderdiği yukarıki resim, Kızılırmak vapurunun feci akıbetini göstermektedir.