6 Ekim 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Büyük edib HALİD ZİYA UŞAKLIGİLİN yeni eseri: ihtiyar Dost Kitabcılardan isteyiniz. Onaltıncı yıl sayı: 5533 umhuri Telgraf v e Tam bir kültür ve san'at mecmuası »kumak isterseniz bu ay başından itiyepyeni şekilde intişara başlıyan enı Türk mektu* «md: SZOSZSEk t ^ f u f t ^ ^ t ^ : tstanbui m. 246 Curna 6 Birinciteşrin 1939 Dün Varşovada Alman ordusu Türk Sovyet görüşmeleri Hitlerin önünde geçid yaptı Harbe devam etmek azmile Londrada bütün dominyonların iştirak edeceği bir imparatorluk kabinesi toplanacak Sovyetler Türkiye münasebetleri iyasette hissiyatm hiç yeri olmadığmı soyiıyenler tam hakikati ıfade etnuş olmazlar. Yekdığerıne karşı asırlık düşmanlar olan V " h k ve Osmanlı imparatorluklannın yıkıJışmdan sonra biribirlerile birden dost olan Rus ve Türk mılletlerinin bu dostJuklarında prensiplere istinad eden ideahstlıklerin temiz hissiyab bidayette diğer hesab mülâhazalannın hepsine takaddüm etmış olduğunu, o hâdi^elerin içinde yaşıyan bizler pek yakmdan bıliriz. Kaldı ki bidayette her iki mılletin bütün bir husumet cıhanına karşı koymaktan ibaret olan mücadelelerinde yekdiğerini tatuşJan. ilk safta gelen idealist hissıyatla beraber milletlerimizin en derin menfaatlerine de aynen tetabuk etmiyor değildi. Dost Sovyetler Cumhuriyeti yeni Türkiye için büyük bir emniyet sahası olduğu gıbı dost Tür*Jye Cumhuriyeti de Sovyetler içm kuvvetli bir emniyet sahasıdır. Ve bunlar öyle mütekabil emniyet sahalandır ki birini veya ötekini kendilerinden başka herhangi bir kombinezonla telâfi etmek imkânı yoktur. Bu çok mükemmel vaziyeti tarih ve coğrafya böyle tespit etmiştir. Dünyanm en buhranlı bir zamanında Hariciye Vekilimizle Sovyet devlet adamlan arasında Moskova müzakereleri cereyan ederken biz iki komşu memleketin maddî ve manevî bu sarsılmaz dostluklarının vaziyete daima hâkim olmakta olacağını düşünerek en kat'î bir huzur ve emniyet içinde bulunuyoruz. Sovyetler Cumhuriyetinin malumu olduğu veçhile siyasetinde dürüstlüğü kendısine başhca şiar edinmiş olan Türkiye, baçka memleketlerle akdettiği muahedelerin yakından veya uzaktan Sovyetleri alâkadar etmesi ihtimalierinde daima Sovyetlerle dostluğumuzu halelden masun tutacak ihtiyat kayıdları koymağa bilhassa itina etmiştir. Son Avrupa buhranında Akdeniz ve Balkanlar emniyeti için ayni zamanda Sovyetlerin malumatı altmda olarakalınan tedbirlerde de bu lâzimeye dikkat ettik. Şöyle ki Akdeniz ve Balkanlar emniyeti için îngiltere ve Fransa ile esaslan kararlaştırılan karşıhklı yardım anlaşmasmm bizi hiçbir şekil ve *urette Sovyetlerle ihtilâfa sevketmemesi meşruttur. Bunun tabiî surette mukabil bir neticesi olarak Karadeniz ve Balkanlar emniyeti hususlarında Sovyetlerle yapılacak anlaşmanın dahi bizi İngiltere ve Fransa ile ihtilâf haline koymaması zarureti tespit edilmiştir. Görülüyor ki yeni Türkiye tedbirlerini dostluklarında hiçbir tezad ve tenakuza düşmeksizin almakta çok açık ve çok samimidir. Bugün için Sovyetler Cumhuriyeti Avrupa harbi karşısında bitaraf duruyor ve bu bitaraflık Sovyetlerin Londra büyük elçisi tarafından İngiliz hariciyesine teyid edilmiş bulunuyor. Bir faraziye olarak Sovyetlerle ingiltere ve Fransa arasında harb hali tahaddüs edecek olursa bu harb halinin Türkiyeye tahmil edeceği yegâne külfet, bundan dolayı Türkiyeden geçmek suretile şimal komşumuza herhangi bir zarar gelmemesini temin edecek olan kat'î bir bitaraflığa azamî dikkat etmekten ibaret olacak ve ayni bitaraflık lArkast Sa. 5 sutun S te\ Telefon: Başmuharrlr ve evl: 22368 Tafirir heyeü: 24298. tdare ve matbaa tasmı 24299 24290 rnecmuasını alınız. 64 büyük sahifelik mündericatı içinde en dolgun maka leleri ve en güzel yazılan göreceksiniz. YENİ TÜRK yegâne kültür ve san'at mecmuasıdır. t ingiltere ısrarla sebat Voroşilof ile görüşen Hariciye \ i Vekilimiz, Lenin'in mezarına bir çelenk koydu Londradaki temaslar Moskova 5 (a.a.) Türkiye Hariciye Vekili Şükrü Saracoglu 3 teşrinievvelde, yanında Türkiye büyük elçisi Ali Haydar Ak~ tay olduğu halde Voroşilof'u ziyaret etmiştir. Vekil, ayni güh büyük elçi Aktayla birlikte Dıç Ticaret Komi«eri Mikoyan'ı ziyaret eylemiştir. Bu iki kabul merasiminde de Sovyetler Birliğinin Ankara büyük elçisi Terentief hazır bulunmuştur. Hariciye Vekili Şükrü Saracoglu 4 teşrinievvelde Lenin'in mezarına bir çelenk koymuştur. Bugün yapılacak mülâkat Moskova 5 (a.a.) Türkiye Hariciye Vekili Şükrü Sarâcoğlunun yarm Sovyet ricali tarafından kabul edileceği öğrenilmistir. Londradaki müzakereler Londra 5 (a.a.) Türk heyeti azası Harbiye Nezaretinin ve diğer dairelerin mümessillerile müzakerelerine bugün de devam etmislerdir. Hükumet, heyet çerefine West End'in büyük bir otelinde öğle ziyafeti vermistir. Londra 5 (a.a.) Röyter: Millî Müdafaa Koordinasyonu Nazırı Lord Chatfield, İngiltere hükumeti namına, bugün Carlton otelinde, Türk askerî beyeti şerefine büyük bir öğle ziyafeti vermiştir. Bu ziyafette birçok İngiliz Fransız yüksek askerî ricali, bu arada hava maresalı Sir Cyril Newall, İngiliz filosu Başkumandanı büyük Amiral Sir Dudley Pound, Fransız generali Lelong hazır bulunmuştur. Türkiye ve Fransa büyük elçileri de davetliler arasında idi. [Arkast Sa. 6 sütun 3 tei Iktısadî harbin doğurduğu meseleler Yeni Alman Rus hududunda ilk olarak karşılaşan Alman ve Berlin 5 (a a.) Führer'in umumî ler'in bu ziyaretınde kendisine, ezcümle, karargâhından bildirildiğine göre, bugün General Keitel, S. S. umumî şefi HimmHitler, Varsova'ya girmiş olan Alman ler, Dr. Lammers, Dr. Dietrihc refakat kıt'alarını ziyaret etmiştir. Teftişi müte eylemiştir. akıb, Varşova muharebelerine iştirak et Alman " Sovyet hudud anlaşman miş olan kıt'alar, Hıtler'in önünde bir geimzalandı çid resmi yapmıştır. Moskova 5 (a.a.) Alman Sovyet Hitler, tayyare meydanında Generaî dostluk ve hudud anlaşmasında ismi geVon Brauchıtsch. General Mihch, daha çen protokol, bugün Moskova'da Molo birçok generaller ve S. S. grupu Führer tof'la Alman büyuk elçisi tarafından imemniyet polis şefi Heydrich tarafından zalanmıştır. karsılanmış ve kıra ve hava ordusıından Bugün imzalanan bu protokol, eski bir kıt'a tarafından selâmlanmıştır. Hit [Arkası Sa 6 sutun 1 ie] IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIlllllllllllllllllllllllllltllllltMlllllltllltlflllllllllllllllllllllllIlllllllllllllllllllllllllllllllUIIIIIIIII Sovyet askerleri Bitaraf memleketlerin menfaatleri nazarı dikkate alınmaksızın amansız bir mücadele başlamasmdan korkuluyor ISTANBULUN KURTULUŞU Bu mes'ud yıldönümü, bugün büyük tezahuratla tes'id olunacak Istanbulun kurtuluş yıldönümü, bu gün şehrimizde büyük tezahuratla tesıd edilecektir. Merasim programına göre, sabah saat dokuz buçuğa kadar askerî kıt'alar ve muhtelif teşekküller, Sultanahmed meydanında kendilerine tahsis olunan yerleri almış bulunacaktır. Merasim, saat onda atılacak oIan yirmi bir pare topla başlayacaktır. Toplarla beraber limandaki gemiler de düdüklerini çalacak ve bu sırada bütün halk bir dakika olduklan yerde ihtiram vaziyetinde kalacaklardır. Saat on buçukta yürüyüşe geçilerek Taksime gidilecek, abideye çelenk konduktan ve şehir, Üniversite namlanna nutuklar söylendikten sonra da geçid resmi yapılacaktır. Bayram münasebetile mektebler kapalı olacaktır. Şehrin her tarafı gündüz bayraklarla donatılacak, gece de tenvirat yapılacaktır. Vali ve Belediye Reisi Dr. Lutfi Kırdar, gece saat 20,30 da kahraman ordumuz şerefine Perapalasta bir ziyafet verecektir. Garb cephesindeki faaliyet Bazı mühim noktalarda topçu muharebesi oluyor Londradan bildirildiğine göre, Almanlar Hollanda hududunda müdafaa hazırlıkları yapmaktadırlar İngiltere Levazım Nezareti erkânı, bir içtima halinde Londra 5 (a.a.) Reuter Ajansı inanmışlar ve harb tehlikelerini göze al Berlinden istihbar ediyor: mışlardır. Bunlardan bir çoğu şimdi geDeutsche Allgemeine Zeitung, îngil rek gemilerini, gerek hamulelerini kay tere ile ticaret yapmakta olan bitaraf betmek suretile bu hatalannı ödiyeceklermemleketlere bir ihtarda bulunarak ez dir.» cümle diyor ki: Almanların kaçak addettikleri «Hafif Alman harb gemileri, bitaraf e?ya gemi sahiblerinin yanlış düşüncelerini Berlin 5 (a.a.) Salâhiyetar mehatashih etmek ve îngiltereyi iktısadî zarar fıl, iktısadî harbin bitaraflann seyrü se lara sokmak için geçen hafta denize çık feri üzerindeki tesir ve akisleri nazarı itimıştır. Almanyamn tanzim etmiş olduğu bara alınmaksızın amansızca idame edilekaçak eşya Iistesi, İngiliz listesine teka ceğini ve îngiltere kaçdk telâkki ettiği bül edebilmesi için, uzatılmıstır. Bazı bi eşya listesini tadil etmedikçe bunun böyle taraf müesseseler, Ingilterenin bahrî sat olacağını beyan etmektedirler. vetinin kendilerini himaye edebileceğine \Arkasi Sa. 5 sütun 6 dai ıııııııııııııııııııııııııııı Bir tehdid Londra 5 (Hususî) Alman hükumeti Avrupadan Amerikaya gitmekte olan Uraguay adındaki geminin Ameri kan sularına dahil oîur olmaz batmlacağını Amerikan hükumetine bildirmiştir. Belçika Alman hududunda Belcikalılar tarafından tanklara karşı hazırlanan manialar Amiral Reader bu tebligatı Amerikanın Berlin deniz ataşesine bildirmiştir. Amerikan hükumeti Uraguay vapurunu müdafaa etmek üzere harb semileri göndermiştir. Türk ordusunun Balgat ordusuna selâmı Sofya S (a.a.) Epey zamandanberi ilk defa olarak, Türk hudud muhafız kıt'asından bir heyet, 3 teşrinievvelde, Andrejevo Bulgar hudud muhafaza kıt'asına mülâki olarak Kral Boris'in tahta cülusu yıldönümü münasebetile Türk ordusunun Bulgar ordusuna tebriklerini Çildirmistir. Türk subavları, âyine, geçid resmine ve ziyafete iştirak eylemişlerdir. ııııiıııııııııııııııııııtı ıııırıııııııııııııııııııııııııııııımııııııııiHiııııııııııııııııııııııııııııııııınıııııııııııı ıııııııınıııııııııı YUNUS NAD1 (Yazıst S inci sahifemizdedir)