6 Ekim 1939 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 1
KURUŞ Boğazlar İngilizler | Sovyetler ——— Beklenmedik bir hâdise| olarak bir gün İngizler- le Sövyetler — nrasında harp çıkarsa Türkiye bitaraf kalabilir mi ve boğazların vaziyeti ne| Olur Yazan: ETEM İZZET BENİCE Yirmi Gört saat içinde gazetelerimi- | 4€ Kelen ve meşredilen haberlerin u- MUmİ ve siyasi bilknçosuna bakılımca Türkiyenin her merkezde — sımsıcak Bir hava içinde günü kazandığı görü- Tür. Memleket Avrupadaki harp &ı - Keniş mikyasta duymumıştır. Tam bir emniyel ve itimat ber muhite ':_—*-- Merket mutlak bir. sükün ae İh ve gücü ile meşcukdür. Mattâ ArTEA arbi patlamadan öncekt va- daha D Püzünkü — vaziyel —arasında | Sok lehe kaydedilecek bir asap Tahallığı ve mikbinlik & ööükee halka, — efkârı :-'—r tebilgterini * Pramsa ile Alın, harbin BN lâr kendimizi emnliyet ve lacağız. Memleket içinde olduğu gibi dışında da en derahürlere müstenittir. Sov. Yel Ruxya ile Müzakerelerimiz devam ?;:ı:lr- Sükrü Saracoğlu buzün ber 'Ova ricali e görüşecektir, Di. laraftan İngilteredeki askeri heye- | Timiz fevkalâde bir sempati içinde te. | Maslarını — Haya devam — etmektedir. Kamdradak; kezahürler alelâde ıüıı' Sebel ve misafiret muhafana eden Tekmlyet hudulları Hadesini aşmıyan muayyen kabul şartlarından çok bam. "lllı. » gek ileridedir. Büyük elçimizin amz Başvekili ile çek samimi — bir | ve İi ordu arasında Tüm teati olunduğu bildiriliyor. d Bütün bu iç ve d * lezahürler gös- feriyer ki Milli #ef ve esun ııı'ıın SAĞi Cumburiyet mevkli iktidarı her de bulünüyor, Bi ünü samin dürüstlüğümüze, Katan gasında; dünya hüdiseleri kar 5 Cihanda salh, yurtta sulh , ©0 mülessir — bir X istldadında bulun- bebemehal bu har- olan döstane münaermi, B Ela sayı €tmek ve ayrıca milti enani y Yüt mantakalarını da tam Bi L allında bulumdurmak emetindedir K emel milli müdalaa tedbirlerimiz Ve MüÜvazenelli sevk ve Aaresi ile tahakkuk ettirilebilir. Vatanımız, Sevyet Rusya, Yunanlı- dan, Bulgaristan, İran, Irak, $ dan hüsasiyetimiz vardır. Sevyet Rusya ile Cumhüriyet Tür. Kiyesi kuruldukları zündenberi dezt. Bi İran - Irak Sadaböd müttefi Yunanlstan yine müttefikimizdir. İ- ağatcaristanla | in yeni nişanesi iki erdu arasındaki velüm ber atisi ve kıt'alarımızın hi telişidir. İnçülere ve Poaml gaa destluklarımız. ve derecesi de aşikâr Ve gözönündedir. Vaziyet bu tar; Ve apaydınlık olduktan sonra, Türkiye itin bu dastluk mühili içinde hilçbir. faraflan — doğrudan doğrüya — gelecek Bir emniyet tehdidi ve leravöz tehli- Hesi yoktur. Almanyanın kendisi için (Devamı 3 üncü sahifede) döstlük münasebedlerimi Tölelen: Başmuharrir: 20827 — İdare Müdürü: 23300 İstanbul Nuruosmı HiTLER NUT SON TELGRAF 1inci TEŞRİN 1939 Polonyanın taksimile ;lhun & “ Ben her zaman sulh ist Amerika - Sovyet Rusya Fransız ve Almanlar arasında busabah ilk defa göğüs göğüse bir A En Son Telgrafları Ve Haberleri Veren Akşam Gazetesi KUNU SÖ Bahib ve Başmubarriri: ETEM İZZET ENİCE YLEDiİ YIL: 3 Jdetindeîsrar eden Hitler: bi istiyen _quilîeiedir ., dedi siyasi münasebatı kesiliyor mu?. süngü ve tank muharebesi oldu ve Fransızların zaferile neticelendi (En son dakikada aldığımız telgraf haberlerini lütfen üçüncü sayfumızda Son Dakika sütunlarımızda arayınız | Hitlerbeklenennutku- nu söylemiye başladı Nutkun umumi hülâsas cıya kadar aldığımız Berlin & (Hasusi, saat 13,15 - mutuk başlamışken)— Hitler, Varşovai pılan geçit rexminde hazır bulunduk- fan sonra dün akşam Berline dön- müş ve müşavirlerini teplıyarak we- ce yarısına kadar kendileri ile mürza- kere ve müşaverede bulunmuşlar. — | Ha sabahtan itibaren, kendisinin süy Ürcceği mutuk — ve ilâm edeceği sulh şarıları münasebelile bütün Berlinde beyecan küküm sürmekle olduğu gü- Tülüyordu. Rayişlar önünde — askeri hazırlıklar elduğu gibi büyük cadde- ler de bayraklarla donatılmış, devri- yeler çoğaltılmıştı. Büyük caddelerden muzıkalarla çeçirilen askeci ku'alar da beyecanı arttırıyordu. Berlin asati ile tam en ikide Mille- rin nutuk söyliyeceği daha evvelden Hün edilmiş olduğu için halk Alman | devlet şefinin gelişini görmek ve ho- Darlörlerden Osulku dinlemek — üzere meydanları ve caddeleri deldurmuya | başlamışlı. Rayiştağın açılmasını takiben mut- kunu söylemiye başlıyan Hiller, bu Mutkunda umumi olarak Almanyanın içinde bulundağu siyasi vaziyele, Dan- İZ Hulkundan sonra cereyan edek bi yar ını ve gazetemiz çıkın- kısımlarını veriyoruz diselere, askeri — ve siyasi — vukuata, | Moskova ile — yapılan müzakerelere, Fon Ribbentrepun bu huşustaki mesai | ve müzakeralına ve Almanyanın xulh emellerine — ve kulh şartlarına temas etmektedir. | Hitler, harp ve sulh vaziyeti üzerin- de Danzişde Wade ettiği fikirleri ve Alman tezini müdafaa etmekte, Alman emelelrinin tahakkukunda gözetilecek esas hatların umumü ifadesini vermek- tedir. Hu meyanda Alman himayesi altında yeni bir Polenya teşokkülünün | garplaki muhasamatın durmasma bağ- h eldüğünü söylemektedir. Titler nutkunun bir tarafında yük- Bek sesle bağırarak demiştir. ki: «Ben her zaman salh istedim, hiçbir zaman harp istemiş değilim. Bilâkis harbi ar- vu ve idame edenler İngiltere e FPran- kendilerine bildiriyoram. Kimderin xalh isteyip istemediği şimdi bir kere daha belli olacaktır. Hitler, pek uzun olan nutkunda Dünkü sayımızda ük dela ha- ber verdiğimiz. gibi HKemadan Landraya akseden haberler teey. Yül elmekledir. Bu baberlere gö ve İtalya Mariciye Nazırı " Koi Çlane Herline davek edildiği e- rada, Musolininin bir «aih taar- Tazuna dayassulla bulunmasının süpheli olduğunu TMsas etmiş ol- düğü anlaşılmakladır. Ayni ha- berlere göre, Tütler, İtalyanın mihver namına harekete geçme- İ sümi islemiş, fakat Keni Ciane, mih- | — werin Rus - Alman paktının im- yasından ilibaren kırıldığını süy- reye atlı mes'uliyet ederek Çem - berlayn'ın müekaddim nutkuna dıll letlerine ve başla İngilte- | temas eylemekte ve mukabil nok- Bir Fransız pğtı;l gemisi bir Alman tahtelbahirini batırdı Bu şayanı hayret hâdise hakkında gemi kaptanı ve deniz eksperleri neler anlatıyorlar ? Bir Pransız an denizaltı rmiştir. Bü şi v kaptanı *Alman denizallı — gemilerinin bulunduğu bir sahadan zikzak bir | şekilde sefer ederken müthiş bir sademe vuku buldu. Ve bu sa - demey Urumüzü — sarsan biT | infilâk takip etti. Ayni zamanda * büyük bir su sütunu havaya yük- seldi ve bu sütun bizim birinci gü- verTtemizin üstüne düştü. Birkaç Saniye sonra kalın ve kuvvetle kay- nayan bir yağ lekesi su sathında | Bgöründü .» | rleri, bu hâdisenin olduğunu gemileri yalnız tay yatü vızkı—;[ıî Bemileri tarafından ehmudamak genlalı gemilerini ziyette bulunan alelâde ticaret gemileri tarafından dahi hücuma | maruz — kalabilir. Denizallı ge - | mileri için en buhranlı dakika, hücum ececekleri yeri preskopla- rile tayin ettikten sonra e- rini savurmak için bu preskopu İndirerek tamamile dalmış bir va Ziyette ilerliyerek münasip za - / mamı tayine çalıştıkları andır. E- muzlıyarak batırabilii hassıslar, yukarıdaki İşte müte- | hâdisenin bu şekilde cereyan ettiği çıkarmaktadırtı İnrilizlerin dünşman tahtelbahirlerine karşı topla teçhiz eltikleri ticaret vapurlarından biri Almanların Sigfrid hattımı yap-| kapayan 250 - 300 metre genişli - mazdan evvel garp hududunun bü-| ük bir kısmını (200 kilametre) ğinde ve bazı yerlere üç dört metre sahifede) (Devamı 3 üncü neticesini Günün Blânçosu İtalyanın Almanyadan uzak- laştığı teeyyüt ediyor Kont Ciyano Alman tekliflerini nasıl reddetti ? Türkiye - İngiltere - Fransa - Sovyet Rusya müzakerelerinde son vaziyet Bugün Lendradan aldığımız hu- susi büberlerde gazetelerin İtalya ile Almanya — münasebetlerinde sarih bir gevşeklik göze çarplığını yazmakta oldukları — bildirilmek- tedir. j İsviçre gazetelerinin Hertin mu- habirleri ise, enlternasyonal vazi- yetin Almanlara göre Bertinin is- tediği yekilde inkişaf ettiğimi te- Barür ettiriyorlar, Börder Nah- rihlen günetesi, sâf işareti telâkki edilebilecek yeni bir sulh teklifi- nin beklenilmemesini yazmakta - dır. (Devamı 3 üncü sahifede) fai na nı anlatmaktadır. Hitler, ileriye sürdüğü şartlar (Devamı 3 üncü sahifede) RADYOHABERLERİ Kahramanlığı — görülen Alman askerleri Hlerlin & (Kadye)— Bazün Felonya maharebelerinde yararlıkları görünen Alman askerlerine merasimle demir- dalip mişanları. veriklmişlir. Hitler, Ruzvelte müracast edecek adyo) — Musali tundan feragat etme uğu teki e Ruzveltin Avru- kuvvet ve tahakküm olamıyacağı: bildirmektedir. (Diğer haberler 8 üncü sahilede) KISACA Amerikalı gazetecinin iddiası ne olacak ? Bir Amerikali muharrir, bazı nazi şeflerinin Büyük servetler yaptıklarını ve bu paraları yabancı memleket bun- kalarında. sakladıklarını iddia etmişti. | Alman Propaganda Nazırı Göbels de: — Bu iddlani isbat edebilirsen, bu servetimin yüzde onunu sana verei im, diye, 6 Amcrikalı gazeleciye ra; ya ile bir cevap yollamışlı. Amerikalı muharrir, şimdi, Pariste çıkan Paris - Solr gazetesinde, iddia- sını vesikalarla isbat etmeğe çalışıyar. Anlalıyor, anlatıyor da, sonunda: Bu sözlerim, Göbelsin servetinin | yürde amma hak kazandırır, zanne- | i derim, diyer. Âyi ki, e zaman, Göbels: — İsbat edene, bütün © serveli ve- recejlm, dememişli, .. e ettirecek bir sulh | | | | purlar, Ü 21 pare top üzerine etrafı doldu- | (ÇERÇEVE mişti İstanbulun büyük kurtuluş günü Bu snbal; merasimle kutlandı, şehir nanuna Âbideye çelenk kondu, nutuklar söylendi, öğleden sonra bir heyet İstanbulun orduya tazimini arzedecek Bugün İstanbulun kurtuluş bay- ramıdır. Her yıl olduğu gibi bu sene de bumutlu gün büyük teza- büral ve merasimle tes'it edilmek- te, her tarafta şenlikler yapılmak- tadır. Daha sabahtan bütün resmi ve hususi binalar, ticarethaneler, va tramvaylar — bayraklarla donatilmiş, havanın güneşli ol - masından istifade eden kesif bir halk kütlesi akın akın sokakları ! goldurmuştu. Bilhassa, merasimin yapılacağı Tal meydanına giden yollar, Beyoğlu caddesi ve alayın geçe- ceği caddeler Sultanahmet mey - dam hincal insanla kaplan - Bu esmada merasime iştirak e- decek kıtaat, meklep ve birlikler de saat 9 da Sultanahmet meyda- nında toplanmağa — başlamı saat 10 da meydandan Bu sabahki merasimde kahraman kı- taatımız — ve İstanbulun kurtuluşunu L kutlyan toplar aülirken — kitaat ile birlikte selam varziyetinde duran merasim kumandanı Albay Salkkattin. Toparlak an (Devumı 3 ürcü sahifede) 6 yolağzındakiler Sabah garzetelerinden birinin dünkü sayısında, em aşağı 35 venedir siyasl hayata karışmış bir başmuharriri ekur okumar. bir meselenin en yanlış hal tarrı Karşısında düyülan tuhaflık hissile güldüm ve anladım hi idrük cevkeri me yaşta, ne de tecrübededir, sadece başta. Kedilerin makarayla oynaması gibi.deri Gste pelitika misbellerile yakalaş- mayı ve büyük meseleleri keyfine göreyuğurmayı seven cüce idrük bünyeleri. e Karşılık, siyasi ve içtimai hâdikeleri köküne kadar — burguluyabilmekle ta- nınmış fikirci bir dostuma Ankarada demiştim K — Bence dünya emsakiz bir metabolizma Iktilâline gidiyer. Dünyanm yeni — bünye nizamı kuruluncuya kadar sürecek olan — bu ihtilüle, —Avruna medeniyet — mihrakı üzerinde müsbel veya menfi hak ve alâkas elan herkanzi bir milletin u'ııı.u—-ıı.ıııı»ı.ıı-ıııııu,ı.mıı.ıneı ya iamı hayal, ya tam ölüm arasında imlihanların en çelinini vermeğe davel etmekte. Hâdiseler böyle bir plânda inkişaf ederken, 6 yolağrında etaran milletlerin fener alayına arka: samı çevirebileceğini sanmak ne kadar safdilce! Hele Avrupa şarkındaki yeni idcolecya kaynazıyla, garbındaki klâsik nizam merkezi arasında — bir çalışma oldağu takdirde bu milletler, çarpışacak iki gülleden herhanzi birinin ya zirve noktası olmuya, ya İki mermiyi Birden yemeğe mahkümder. 4 Dostumdan şu cevabi aldım; — Bu vaziyet karşısında G volzirındaki milletlerin Bitaraf kalabileceğini ammak için, İssanda akıl denilen hassaden gölge bile bulunmamak Türm. ÖkayrÜzl kmkük 1; j
