3 Ekim 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

BUyUk edlb HALİD ZİYA UŞAKLIGİLİN yeni eseri: ihtiyar Dost Kitabcılardan isteyiniz. yil umhuri CELÂLEDDİN EZİNE v 0 D' ' 'ı ' 1000 ^r UB ve ÖTEKİLER Bir rüya oyanu İSTANBUE CAĞALOĞLU ÖOuU Telgraf ve mektub adresl: Cumhurlyet;, îstanbul Posta Inıtusu: tstanbul No. 248 Teleîon: Başmuharrir ve evl: 22388 Tahrlr heyetl: 24298. Idare ve matbaa kısmı 24299 24290 0 DirinCIIGŞrifi l\jâ\i Kitabcımzdan arayînîz. Dııçenin, beynelmilel bir konferans toplanmasını, Italyanın Akdenizdeki mutalebatının da nazarı dikkate alınmasını istiyeceği söyleniyor Cumhur Evvelâ Milli IKIüdafaa ırçok memleketlerde adı hâlâ harbiye nezareti olan dairenin Türk inkılâb rejiminde aldığı unvan millî müdafaadır. Bu değişikhgin derin manasında yeni Türkiyenin taarruz ve istilâ fıkrini tamamile bir tarafa bıraktığı, askerî tedbirlerinde yalnız kendisine vuku bulabilecek taarruzlara karşı lıazırlıkh bulunacağı esası vardır. Yeni Türkiye, İstikiâl Harbini takib eden on yedi senelik hayatında millî miidafaasına en büyük ehemmiyeti vermekle beraber hep bu esasa sadık kalmış, fazla olarak yakın ve uzak bütün komşularile kurduğu dostluk ve ittifak siyasetlerile kendi çevresinde dahi sulhu kuvvetlendırmeğe en fazla kıymeti vermiştir. Eğer dünya normal bir hayat yaşamakta devam etseydi muhakkak Yakınşark, şüphesiz bizim ihtimamımızın da inzımamile, adeta ebedî bir sulha hak kazanmış olurdu. • Dünya normal bir hayat yaşıyamadığı için bir müddettenberi derece derece hemen bütün dünya milletlerinin huzur ve rahab kaçmış bulunuyor. Danzig ve Koridor meselelerinden zuhur ederek Lehistanın tasfiyesine müncer olan harb, daha Garb cephesinde Fransız kuvvetlerinin hareketine aid ilk resim: Topçu kıt'alan başlamadan önce bütün insanlığm endişelerini uyandıran iddialarla safha safha bütün dünyayı tehdid eden manzarala? arzetmişti. . Lehistamn istilâ ve tasfiyesinden sonra harb, garb cephesinde ve denizlerde Almanya ile Ingiltere ve Fransa arasında devam ediyor. Şarka doğru Alman ilerileyişine ve bu ilerileyişin cenuba dahi teveccühü ihtimaline karşı tedbirlerini almıs olan Sovyetler Cumhuriyeti bitaraflığından çıkmış değildir. Hatırlardadır ki son Moskova deklârasyonlan neticesi olarak bugünlerde yapılacak sulh taarruzu muvaffakiyetle neticelenmezse Alman Hariciye Nazırı gazetecilere beyanatında garb demokrasijermin akıllarınm başlarına getirileceğinden bahsetmiştir. Sulh yapılmazsa tabiî harb devam edecektir ve tabiî bu veya ötekı taraf harbi müessir kılmak hesabına ellerinden geleni yapacaklardır: Büyük mikyaslarda cephe taırruzlan, hava ve deniz muharebeleri gibi. İşin bu şekli norsıaldir. Mczkur konferansın ruznamesinde şu Paris 2 (Hususî) Kont Ciano Fakat propagandanm alacakaranlık nun Berline vaki olan ziyareti hakkında meseleler bulunacaktır : îphamı arasında Sovyetler Cumhuriyeti muhtelif membal&rdan şayanı dikkat 1 Akdenı/dek1' İtalyan mutalebatı, nin Almanya ile yapmış olacağı askerî bir malumat gelm^Vtedir. Siyasî mehafile 2 Almanvanın müstemleke istek ittifakla demokrasilere başka cephelerde göre, İtalya Basvek'li Musssolini, yakın leri, taarruz olunacağı anlatılmak isteniliyor. da sulh teklifinde bulunacaktır. Duçe 3 Baltıktaki Sovyet mutalebatı. Bu başka cephelere ulaşabilmek üzere nin sulh teklif* as&gjdaki iki mühim nokMussolini tar;ıfından yapılacak sulh bugün ıçin harb haricinde bulunan pek tayı ihtiva edecektir. teklifi kabul edilmedişh takdirde, Almançok milletlerin memleketlerini çiğneyip yanın karada, dpnizde ve havada büyuk 1 Polonyanın yerine yeni bir tam taarruzlara ge< t reoi ilâve edilmektedir. geçmeğe çalışmak lâzım gelecektir. Eğer bu iddia bir propaganda mahiyetinden pon Leh devleti kırmak, Kont C'ıtmo Romaya döndü ileriye geçemese bile, demek ki Avrupada Berlin 2 (a a ) Hariciye Nazın 2 İhtilâftdrm halli için beynelmilel başlıyan muharebeyi, giderek bütün dün bir konferans aldetmek. lArkası Sa 6 sütun l de\ ya milletlerinin iştirakte mustar kalacak f llllllllllf lllllf lllliiritllllf III IIIMIf llllltlllf llltllllllllftlllflfff tlllf III lllllltlf!llll»llltltf lllllllf llllllllilllltlliIliajlllllVlllf lllllltllllfitllillllllllltlf lllMlf llll Jan cihanşümul bir maceraya kalbetmek düsünceleri bazı kafalarda yer tutabilmektedir. Bugüne kadar büyük şimal komsumuz Moskova, 2 (a.a.) Tass'ın tebliği: 1 teşrinievvelde, MoloSovyetler Cumhuriyetinin Almanya ile tot ile Türkiye Hariciye Vekili Saracoğlu arasında Türk Sovyet böyle cihanşümul bir maceraya atılmasını mümkün kılacak askerî bir anlaşmaya münasebetlerinin bugünkü meselelerine tahsis edilen bir görüş~ muvafakat etmis olduğuna dair hiçbir işame vukua gelmistir. Bu görüşmeye, Sovyetler tarafından, Stalin, rete malik değiliz. Moskova deklârasyonPotemkin, Dekanozov ve Sovyetler Birliğinin Türkiye büyükellarından sulha taalluk edeni, sulh teklifi çisi Terentief, Türkiye tarafından da Türkiyenin Sovyetler Birmüspet bir neticeye varmadığı takdirde liği büyükelçisi Aktay iştirak etmiştir. Görüsme, dört saatten iki tarafm vaziyeti kendi aralannda tekfazla sürmüştür. rar konuşacaklarından bahsetmektedir. Hariciye Vekilimiz dün Fransız ve fngiliz Koridor ve Danzig meselelerinden bu şesefirlerile görüştü kilde bütün bir milletler harbi çıkarmak Moskova, 2 (a.a.) (Havas) Saracoğlu bugün Molotof'la düşüncesi, bugün harb harici bulunan ussolini'nin yapacagı yeni sulh teklifinin esasları Curahur Reisimiz İsmet İnönü evvelki gün Ankarada yapılan at yarışlarıru takib ediyor Reisimiz dün Mecliste meşgul oldu Ankara, 2 (Telefonla) Cumhur Reisi İsmet İnönü bugün öğle iizeri Büyük Millet Meclisine giderek bir müddet meşgul oldu. *** Başvekil ve Hariciye Vekâleti Vekili Refik Saydam, bugün de Hariciye Vekâletinde öğleye kadar meşgul oldu. Japonyada endişe 38 parça harb gemisinden mürekkeb bir Amerikan filosunun Havai adalannda tahaşşüd etmesi Tokyoda heyecan uyandırdı Kont Ciano'ya Almanyanm tasavvurları izah edildi Londra ve Paristen gelen haberler, Alman tehdidinin kapılmıyacaklarım bildirmektedir Sovyet Litvanya münasebatı boşa çıkacağmı ve müttefiklerin, böyle bir manevraya Berlin mülakatmın neticesi bir bisiklet bölüğile hareket halinde Auitiin.an üondnmasından bir filo Havai adaları önünde Tokio 2 (a.a.) Havai'da sekiz aHariciye Nezaretinin sözcüsü, bu huğır kruvazörden ve otuz muhribden mü susta yaptığı beyanatta Japon donanmarekkeb bir Amerikan filosunun tahaşşüd sımn Amerikan donanmasmdan hiçbir ; etmekte olduğu haberi burada heyecan korkusu olmadığmı soylemiştir. uyandırmıştır. lATkast Sa. 5 sütun 3 tei llllllllllllllllllinilllllllllllMllllllllllllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIMIIIMIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIt^^^^ Garbda Fransız kıskac hareketi 1 Berlin üzerinde uçuşlar = , Almanların dün yaptığı taarruzlar akim kaldı ~ Alman tahtelbahirleri, bir Finlandiya ve bir , Ingiliz gemisi batırdılar, iki Isveç ve Leton gemisi de tevkif ve tnusadere edildi . Litvanya Hariciye Nazırı dün Moskovaya gitti Londra 2 (Hususî) Litvanyanın Moskova elçisi, Sovyet mutalebatını hâ»nilen Kaunas'a dönmüştür. Sovyetlerin Litvanyadan da Estonyaya tevdi edilen mutalebata müşabih mutalebatta bulundukları teyid edilmektedir. Litvanya Hariciye Nazın bu husıısta Sovyetlerle müzakerelerde bulunmak üzere bugün tayyare ile Moskovaya gitmiştir. Estonya ile cereyan eden müzakereler esnasmda Estonya hududunda tahşid edilen 20 fırka Sovyet askerinin bu sefer de Litvanya hududunda tahşid edildiği haber veriliyor. TürkSovyet görüşmeleri Sovyetlerin mutalebatı Londra 2 (Hususî) Moskovadan bildirildiğine göre, Sovyetler Lirvanyadan Libau ve Windau limanlannda mübim imtiyazlar taleb edeceklerdir. Çarlık lAıkası Sa. 6 sütun 4 te\ Fransız ordusu tarafından garb cephesine gönderilen yeni tip çok küçük tanklar ve tankları taşıyan kamyonetler YUNUS NADt lArkast Sa. 6 sütun 4 te\ gb'rvşmemiş, buna mukabil Ingiliz büyükelçisi Seeds, Fransız maslahatgüzarı Payart'a mülâki olmustur. (Yazıst € nct sahifemizde)