18 Mayıs 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

18 Mayıs 1939 CUMHURİYET KTUPlfAR. .. 7 tLünuadan Iktısadî hareketler Bizde bakır Tetkıkler ve denemeler İLİMKÖSESİ IHTiRALAR KESİFLER Avrupa ve Amerika Nevyork: NUan Avrupanm hatası Birleşik Devlet hakkmda verdiği hükümlerdedir. Garib dedik; iyi dedik, fena dedik. Bunlann hiç biri değil. Amerika bir tenakuzdur. Çünkü tenakuzlardan doğdu. Kristof Kolomb'un Yenidünyayı keşfi, meşhur yumurta hikâyesine benzer. Hüner yumurtayı olduğu gibi oturtmaktaydı. Yoksa, beyzî bir maddenin bir tarafını çatlatarak oturtmak, hünerbaz işi değildir. Onun gibi Amerikayı keşfi de, Hindistan yolunda şarkm nadide kumaşları na, baharatına teşne bir tüccarın tesadüfî buluşu idi. Amerikayı keşif imanile, yıldızlann kehanetine başvurup yelken açan seyyah Amerigo Vespuci'dir. O, en nurlu İtalyan rönesansile kilise dogmatizmasınm çarpıştığı bir zamanda yola çıktı. Ve Yenidünyaya Floransa mistisizmasımn iphamile, Roma plastiginin aydmlığını beraber götürdü. San Marco manastırının hücresinde kafasını taştantaşa vuran Savananolla ve mermer san'atmın en güzel ve pürüzsüz nümunesini yaratan Mikelangelo serencamperest seyyah Amerigo'nun ruhudur. Onun için o taş ve mermer bugünkü Amerikanm temeli oldu. Kâzib imanm çarmıhmı ve kadın heykelinin kusursuz hatlarını taşıdığı için Amerika garib değil, fakat beş asır evvelki Avrupa tenakuzunun en modern şeklidir. Holandalı rüccar, Provanslı zürra, Sicilyalı haydud, İskoçyalı boksör, Balatlı yahudi Amerigonun mütemmimidir. 130 milyonluk kozmopolit Amerikayı bu insanlar kurdu. Onun için namuslu ve vicdanlı adam hiç çekinmeden ahlâksız serseriye elini uzattı. Gene onun için bizim zihniyetimize göre imkânsız ve gayritabiî olan, onlar için mümkün ve tabiidir. Biz, menfi bir netice verse bile, fiilin büyüklüğünü alkışlarız. Onları, fiilin kendisi değil randımam alâkadar eder. Semeresiz aksion neticesiz bir harekettir. Bizim için Napolyon tarihte bir şimşektir. Onlara göre neticede muvaffak olamamış bir serencaperest. Yunan spekulasionu garb tefekkürünü doğurdu. Taylorizm Amerikan seciyesini. Protogoras: «Herşeyin ölçüsü insandır.» der. Bu sofizmaya: « Harekette insanm aldığı neticedir.» cümlesini ilâve edersek Amerikan karakterinin ölçüsünü bulmuş oluruz. Çünkii Amerikalılar usulsüz sofizmayı rasionel çalışma ve yaşama kalıbına dökmesini bildiler. Saniye, hücre, atoma kadar azamî randımam arayan bu zihniyet muhacir den roboter insanı yarattı. Makine ve insan madde ıle ruhun alâmeti olmaktan çoktan çıktı. Bugün akide, seciye ve sanat gibi bir taassubdur. Birleşik Devlet için makine ve seri memleketidir nakaratmı tutturmuş gidiyoruz. O, bu merhaleyi çoktan aştı. Her senenin yeni modeli radio ve otomobil gibi, makineleşmiş Amerika da eski bir modeldir. AJtmış sene evvel Nietsche ferdiyeti ilân etmişti. 1939 da Amerika ferde sıfırları ilâve etti. Burada rakam binden sonra başlar. Bununla beraber Amerika sade büyük bir medeniyettir, harsi yoktur demek doğru olmaz. Medeniyeti kendileri yaptılar. Hars Avrupadan ithal olunmuş, gümrük resmine tâbi emtiadır. Üstüne: «Amerikada imal olunmuştur.» etiketini yapışhrdılar; tabiî pahalıya mal oluyor. Onun için her kesenin harcı olmıyan, hars denilen bu nadide meta birçoklan tara fmdan yanhş anlaşıldı. Garabet dediğimiz tenakuzlar bu sebeblerin neticesidir. * * * Karakter tenakuzlarının işte birkaçı: Amerika hıfzıssıhhaya herşeyden fazla ehemmiyet verir. Dünyanın en modern hastanelerine, hatta hayvan tedavihanelerine sahibdir. En büyük cerrahları, doktorları yetiştirir. Çocuklarınm bademciklerini ve apandisitini küçük yaşta aldırmağı sünnet gibi bir vazife addeder. Mik robların önüne geçmek, ölümü geciktirmek için en akla gelmedik çarelere başvurur; fakat msan hayatmın hiç kıymeti olmadığı memleket burasıdır. Önümde bugünkü gazeteler var. Şöyle bir göz gezdiriyorum. Büyük puntolu serlevhalar: Üç haydud bir papazın kızını kaçırmışlar. Otomobillerinde adamakıllı hırpaladıktan sonra, on iki yaşındaki Onlar bizim için ne kadar tenakuz arzediyorsa biz de onlar için o kadar büyük garabetizdir Dünya maden piyasalannda ismi şimdi kuvvetle yerleşmiş olan Türk bakır madenciliği, nekadar sessiz sadasız, fakat ne muntazam bir inkişafla çalışıyor. Onda Türk madenciliğinin tevazuunun ve iddiasız çalışışının bütün hututunu bulmak mümkün... Senelerdenberi tabiat ler, bin bir müşkülâtla sarp bir araziden fennm en son tekemmülâtını haiz tesisat kurarak işletilen Ergani bakır madeninin ilk istihsalâtı olan bakınn ortaYaz»n; CELÂLEDDÎN EZ1NE ya konuluşu da gene böyle sessiz sadasız, bu çocuğu yolun ortasma fırlatıvermişler. fakat madenciliğımiz için muvaffaki Beyni patlamış... yetli oldu. Erganide istihsal olunan 14 Bir ikinci vak'a: Maskeli haydudlar tonluk standard tip, umumî bir takdirgeceyarısından sonra bir eğlence mahalli de karşılandı. ne girmişler. «Eller yukarı!» diyip bar Ergani, bakır madeni üzerinde tesisat sahibinin kasasında, müşterilerinin ceble kurmak için yapılan teşebbüslerin ta rinde ne varsa almışlar. Son anda polis rihi çok eskidir. Fakat on senedenberi yetişmiş; aralarmda kurşun düellosu baş maden sahasmda devamlı bir çalışma lamış. Müşterilerden ölen, haydudlardan vardı. Ancak 1936 yılında ecnebi hisseölen, polislerden ölen var. Ve bu hâdise lerin tamamen satın alınıp Eti Banka Nevyorkun göbeğinde oluyor. Diğer bir devrinden ve bu suretle tamamen Türk sermayesine intikal etmesinden sonra tarafta yeraltı şimendiferi hattan çıkmış. dır ki, Erganide kısa bir zamanda tesisat Kurbanların sayısı hesabsız. ikmal edilebilmiştır. Bu suretle, sene Böyle zincirleme gidiyor. Ve bu cina lerdenberi beklediğimiz Ergani bakın isyetler, kazalar bir güne mahsus değil, her ihsalâtımız ve ihracatımız arasında saat. Istanbulun emniyeti gözümün önün mühim mevkiini almaktadır. de tüttü. Türk madenciliğinde bakır istihsalâtı insanı mikrobdan korumak için bizden işinin ayn bir hususiyet ve üzerinde duelli sene sonrasını yaşıyan bu millet, insa rulmağa değer bir mücadele tarıhi varnm insana edeceği zararın önüne geçebil dır. Uzun seneler hareketsiz kalan bakır mek için elindeki teşkilât o kadar kusurlu madenlerimizde iki senedenberi müte:ayid bir faaliyet görülüyor. Bu hareket ki, bizden elli sene evvelini yaşıyor. evvelâ Kuvarshan bakır madeninde başMeselâ bir tüccarın işi iyi gitmektedir. lamıştır. İlk faaliyet yılı olan 937 de anDükkânı müşteriyi tuttu. Nerde ise refa ak 400 ton ihracat yapabilen Kuvars » ha kavuşacak. Hemen haydudlar kapıya han. geçen sene 2488 ton ıhracat yap dayanıyorlar: «Payımız!» diye. Hele mıştır. Bu miktann ehemmiyetini tebavermesin! Ne dükkân kalacai, ne ticaret, rüz ettirmek için imtiyaz sahibi bulu nan ecnebi şirketin hiçbir sene, tam isne de kendisi... tihsal yapamadığını ve nihayet madeni Bizim yarım asır evvel îstanbulu haraca kesen padişah bendeleri ve Onikiler, her sene zarar görmesinden dolayı kapatarak çekilip gittiğini söylemeliyiz. GeAmcrikanm fraklı haydudlarınm efendine bu arada son yıllarda dünya bakır pileridir. Her vilâyetin kendi kanunu olduyasasının azamî müsaadesizliğini ve kağu için bir eyaletten diğerine kaçmağa rarsızlığını ilâve etmek lâzımdır. muvaffak olan caniyi polis tevkif edemez. Kuvarshan, azamî faaliyetmi gösterir Onun için birçok cinayetler cezasız kal ve Ergani ilk mahsulünü verirken bir maktadır. taraftan da Artvin Vilâyetindeki Morgol bakır madenininde tesisat kurul Evvelden Amerikayi filimlere ve kitablara göre tanırdım. Filimler hakikatte maktadır. Yakın bir tariMe bu madenin de istisgördüğümden çok başka çıktı; haydud mar edildiğini göreceğiz. sahneleri müstesna! I F.G. * » • Bir tefsir dolayısile Yazan: SAFAEDDİN KARANAKÇl Evlerin teshini Nevyorkta umumî evler yoktur. Fakat kadm erkek sokaklarda üpüşür, kahvelerde kucaklaşır. Yolda bir kadına azıcık yan baktmız mı, polisin müdahalesin* sebebiyet verirsiniz. Meselâ siz kadına bakmamış,sınız da gözleriniz bir camekâna iligrniş; derd anlatamazsınız. Sonra öyle varyeteler var ki çıpak kızlar en şeni hareketlerle raksederler. Maarif Vekilimiz mekteb kızlarımızın saçlannı permanant yapmalarını menetmişti. Burada on üç yaşındaki mekteb kızları ağızlarında sigara dans «alonlarını dolaşıyorlar. Fuhuş ve kumar memnudur. Bir zamanlar içki yasağı da vardı. Buna rağmen Nevyork gizli fuhuş ve kumar şehridir. Uryan şehvet daveti, sahte ahlâk nazariyesi buraya mahsustur. Texas eyaleti dahilinde sigara içmek memnudur. Pipo değil. Amele grev yapmakta serbesttir; fa kat sokakta yürümek şartile. Olduğu yerde bir an tevakkuf edecek olursa, hemen polis yakasına yapışır. Otelde tanıdığım bir Fransızla bunları konuşuyorduk: «Bir tenakuz da ben anlatayun, dedi, bilir misiniz ki Nevyorkun yazlık eğlence plâjı olan Coney Island'da kadm erkek çınlçıplak gezer. Sonra yanıbaşında New Jersey belediyesi mayolann uzunluğunu, kısalığını bile tayin etmiştir!» Bu gülünc tenakuzlar ortaçağda, Avrupa memleketlerinin ademi merkeziyet sistemini hatırlatmıyor mu? * * * Amerika bizim için nekadar tenakuz arzediyorsa, biz de onlar için o kadar büyük bir garabetizdir. Amerikalının nazarında Avrupah bin senedenberi babadan kalma ufak serveti didiklemekle geçinen ortahalli bir varistir. Kazancı az olduğu için tabiî müsrif de değildir. Rizikodan ürker, blöfün manasmı anlamaz, reklâmm yirroinci asırdaki ehemmiyetini hâlâ kavrıyamamıştır. Biz nekadar bedbin isek Amerikalı o kadar nikbindir. Bugünün müflis tüccarı, yarınm tekrar zengin adamı olabileceğine inanır. Kazancından fazla hayat sürer. Kredi ve blöf banknot ve altın kadar kıymetlidir. Napolyon îngiltere için: «Memleket değil, esnaf cemiyeti» demişti. Amerika bu söze taş çıkarttı. Avrupanm mazisine hürmetleri vardır. Bir torunun büyükbabasma saygısı gibi... Ancak Kanunî Süleyman yahud Crom vvell gibi usta cambazlara hayrandırlar. Çünkü onlar dünyaya perende attıran cür'etkârlardı. Fazla cesaret biraz da hasta ruhun becerebileceği iştir. Sar'alı îskender, kundakçı Neron, kan mizaclı Sezar; Amerika demir ve yahud petrol Krahnın geçmişteki örnekleri olduklan Vapur siparişi Yeni idare, bu işe kat*î şekil verecek Ingilterede inşası takarrür eden ikinci seri yeni 11 vapurun sipariş mukavelesi bundan yedi ay evvel yapılmış, vekâlet makamında, Denizbankın ve nihayet vekâletler teşkilâtında husule gelen değişikikler dolayısile bu vapurların kat'î siparişi yapılamamışü. Bu vapurların inşasını üzerine alan Suvan Hanter firması mümessili elyevm sehrimizde bulunmaktadır. Yeni Muhabere ve Münakale Vekâleti bu işi ele almışür. Kurulan Oenizyolları Umum Müdürlüğünün ilk işlcrinden birisi derhal bu siparişi kat'ileştirmek olacakır. Bu meyanda Almanyaya sipariş edien yeni vapurların ilk mukavele ile takarrür eden teslim tarihlerile bugünkü vaziyet üzerinde de ehemmiyetle durulmaktadır. Karadeniz tipinden 3, Akdeniz tipinden 4, Marroara tipinden 3, Akay ve İzmir tiplerinin her birerlerinden ikişer tane olarak Alman şantiyelerine sipariş edilen 14 vapurun tesellüm tarihleri de şöyle takarrür etmişti: Akdeniz tipi birinci gemi 8 şubat, Mannara tipi birinci gemi 18 oıart, Marmara tipi ikinci gemi 18 mayıs, Akdeniz tipi ikinci gemi 18 haziran, Karadeniz tipi birinci gemi 1 eylul, Akdeniz tipi üçüncü gemi ve Mannara tipi üçüncü gemi 18 kânunuevvel 1938 de, Karadeniz tipi ikinci gemi 1 mart, Karadeniz tipi üçüncü gemi 1 haziran ve Akdeniz tipi dördünçü gemi de I ağustos 1939 da Istanbul limanmda tesellüm edilecektl. Fakat 1939 mayısında olduğumuz halde şimdiye kadar 14 vapurdan yalnız üç Marmara ve 1 Akdeniz tipi iki Akay, iki de Izmir üpinde dokuz vapur tesellüm edilmiş tir. için büyük adamlardır. Çünkü milyarder de on senede üç defa iflâs eden, dört defa milyoner olan büyük serencamperest sü lâlesinden değil midir? Onu da Riziko, blöf ve talih bir nevi hükümdar yapmadı dı mı? Onun için cür'et burada bir düstur değil, fakat bir kâinat görüşüdür. Büyük san'atkâr, büyük mütefennin... Evet, güzel şeyler, fakat Amerikalı doymadan hoşaf içmez. Boş vaktin bu mahsulleri, his ve duygu gibi Avrupadan gelme kokmuş bir metadır. Amerikalı herşeyden evvel îf adamıdır. Evlerin veya odaların ısıtılması için kömür, havagazi ve elektrik ocaklanndan Türkiye Büyük Millet Meclisi on maO halde ne yapsın, Osmanlı tanhını yıs tarihli toplantısında etüd kitabı ola yabancı dil öğrenip Hammer'den, Yor birinin intihabı üzerinde muhtelif fıkirler rak kullanılmak üzere Arab harfierile ga'dan ve yahud Lavalee'den roi oku yürütülmektedir. Evlerin teshin meseiesine giren amilleri hesaba katmadıkça dogbasılı kitabların mekteb ve kültür kurum sun?.. ları kütübhanelerine konulmasının 1/11/ Bu mülâhaza bir hukukçu ve bir ma ru bir neticeye varmak imkânsızdır. Bu 928 tarihli ve 1353 sayıh Türk harfleri liyeci için velhasıl bütün diğer nazari amiller de şunlardır: (1) Mahrukatın izafî kıymetleri; (2) Şömine, soba, gaz kanunu hükümlerine aykırı olmadığıria ilimler için de variddir. sobası ve elektrik ocağmm ısıtma tarzlakarar vermiştir. Türkiyede mülkiyet nehcini veya maGazetelere akseden Meclis müzakere liye ve vergi sistemlerini tetkık etmek is n; (3) İnsan vücudünün bunlara karşı safahatına nazaran birçok hatibler tafsiri tiyen bir gencin, Süleyman Sudinin Def reaksiyonu. Bu yazımda bu amillerden istenilen hususun lehinde ve aleyhınde teri Muktesidini, İbrahim Haleblinin yanız birincisi üzerinde mütalea yürütece* sözler söylemişler v« müzakere epeyce Mültekasını, Abdurrahman Vefiğin Te ğiz. Bu mühim mesele üzerinde muhtelif hararetli olmuştur. kâlüf Kavaidini okuması elzem değil miaraşhrmalar yapılmaktadır. İngiltere milMaarif Vekilile Maarif encümeni maz dir? bata muharririnin verdıkleri ızahat üze Biz bu membaları ona yeni harflerle lî röşerş dairesinin teshin şubesinin hacmi rine, etüd vasıtası olarak Arab harfierile verebilir miyiz? 60 metre mikâbı olan vasat cesametteki yazıh kitabların mekteb ve kültür kurumHayır!.. bir odada yaptığı röşerşlerle bulduğu nelan için satın ahnmasında mahzur olmaO halde ne yapsın?. Bugünkü Türk ticeleri veriyorum. Rakamlar Istanbul fidığı kabul edilmiştir. iktısad müesseselerınin geçirdiği istihaleyi at veya ücretleridir. Vatandaş kültürünün yükseltilmesine öğrenmek için, yabancı bir dili bel'eyip İzafî taalluk etmesi itibarile Büyük Millet Morawitz'in Les finances de la Turquie, masraf Mahrukat fiatı Teshin vasıtası Kömür Meclisinin bu kararını pek yerinde ve D'Ohsson'un Tableau Cenhal de lem 1 Tonu 15 lira 5 Metre mikâbı 7 kr. Havagazi pek faydalı buluyoruz. pire Ottoman adlı kitablannı mı okusun? 15 KUovat saati 15 kr. Elektrik ocağı Yalnız bu yerinde ve faydalı karar Görülüyor, ki ilim yapmak için Arab 10 , 10 kr. » , karşısında bir sual irad edebiliriz. harfierile yazıh kitabları kütübhaneleri 0.5 Tonu 20 lira Kalorifer (kok)' Mekteb ve kültür kurumlan kütübha mize koymak kâfi değildir. Gencîerimize 0.7 > » (geee, gündüz) nelerine konulmasında mahzur olmıyan onlardan istifade etmek yoîunu da öğBu hesabları yaparken muhtelif ısıtma bu Arab harfli kitabları kim okuyacak retmeklığimiz lâzımdır. vasjtalarmm randımanları gözönünde tutır? Bu hususta liselerin ikinci devre son tulmuştur. Gerçi elektrik ocaklan (rad* * * sınıflarile Edebiyat Fakültesinde haftada yatörleri) elektrik enerjisini yüzde yüz Arab haTflerinin memnuiyeüne ve ye birkaç saat eski yazı tedris edilmesi dü hararete kalbedebilirse de eletriğin pahalı ni Türk harflerinin mecburiyetine nıüte şünülebilir.. olmasından dolayı en başta o gelir. Buna Böyle bir hareketin Türk inkılâbının mukabil kömürle teshin hepsinden ucuza 1lik 1353 sayılı kanun, neşri tarihi ohn 3/11/928 denberi mer'iyete girmiştir. karakteristik bir vasfı olan dinamizmle geliyor. Kömür ocaklarırun (şömine veya Bu tarihte ilkmektebe başlıyan çocuk bu kabili telif olup olmadığını düşünenler ve sobalarm) bir rakibi varsa o da kalorifergün Üniversite fakültelerinden birinin bi hatta böyle bir mülâhazanın bile irticai dir. Kokkömürü yakan kaloriferin mas rinci sınıfında talebedir. Bu gene Üni mahiyette olduğunu ileri sürenler olabirafı sobanm yansı, gündüz ve gece yakıversiteli için Arab harfierile yazıh bir lir. Vaziyeti tamamile afakî ve soğuk ırsa, onda yedisi kadardır. Fakat buna etüd kitabı; hiyeroglif ve yahud hattı kanlı olarak münakaşâ edelim. mukabil kalorifer tesisatı pahah olduğu mıhî ile yazıh bir vesikadan farksızdır. Bugünkü Türk genclerinin yarısı inkıgibi kaloriferli evde her taraf ısıtıhnaktaAyni netice lis« ve ortamekteblerdeki ta Iâbda doğmuş; yarısı da gözlerini inkı dır. Gerçi anahtarlan çevirmekle istenilen ebemiz için de variddir. Bu ıtibarla Ma lâbda açmışlardır. İnsiyakları ve şuurlayerler ısıtılırsa da gene hararetin bir kısmı arif Vekâleti bütçesinden para sarfile a rile inkılâb içinde büyüyen ve bugünkü zayi olur. İkinci ve üçüncü amillere başka ınıp etüd vasıtası olarak mekteb ve kül rejimden başka rejim tanımıyan Türk yazıda temas edeceğim. tür kurumları kütübhanelerine konulacak gencinin yapacağı ilimlerde metinleri o • Prf. SAL1H MURAT kitablardan talebemizin büyük bir k:smı kuyabilmek için eski yazılan öğrenmesi, asla birşey istifade edemiyecektir. Çünkü Alman veya Fransız milliyetperverlerinin yukanda işaret ettiğimiz gibi genclerimiz Paris ve yahud Berlindeki palografî mübu yazıların tamamile yabanasıdırlar. esseselerinde Arab harfi veya Çin yazısı Bir fikri burada münakaşâ edebiliriz. öğrenmesinden farksızdır. Yaşlılara gelince, biz esasen Arab Arab harfierile yazıh kitablar bizim harflerini biliyoruz.. Lâtin harflerini kaçin birer etüd vasıtası olabilirler mi?.. Tatbiki ilimler için, hiç düşünmeden bul eden bazı memleketlerde uzun müdhayır diyebiliriz. Bir gencin iyi bir dok det; Kirilit ve Staroslavyonski harfleri litor, iyi bir mühendis olabilmesi için Arab se ve cimnazlarda okutulmuştur. SAFAEDHfN KARANAKC1 «Inönü» vapuru bundan bir müddet harfli kitablardan istiane ve istifade et evvel Bodrum limanı önünde iken, iki numesi mevzuu bahsolamaz. Zira bunlar. maralı ambardan yangın çıkmış, ambartecrübe ile öğrenilecek müspet ilimlerdir. daki eşya yandıktan sonra ateş söndürülYa tarih, edebiyat; hukuk, dil ve saıre müştü. Bu işten dolayı geminin süvarisi gibi cemiyetin tarihi, temayüllerile alâ • Osman, ikinci kaptanı Süreyya, mülâzim kadar olanlar?..« kaptan Şevket, ambarcı Esad aleyhlerine Tarih, edebiyat, hukuk, dil hiç şüp tedbirsizlik ve dikkatsizlikle yangına sehesiz, ki herşeyden evvel cemiyetin taribeb olmak davası açılmışh. Muhakemehile ve kültürile; temayüllerile yakından eri, Bodrum Asliye ceza mahkemesindeve çok mahrem bir surette alâkadardır. Belçikalı profesör Pikar, deniz dibin dir. Dün sabah ve öğleden sonra îstanİyi bir tarihçi olabilmek için hocanın lisedeki, profesörün Üniversitedeki takrır de yapacağ: istikşaflar için hazırladığı bul Asliye birinci ceza mahkemesinde, bu küreyi değ.ştirmeğe ve çelijc yerine, yangın davasınm yirmi sekiz şahidinden ve kitabı kâfi değildir. Talebenin herşeyşeffaf bir madde kullanmağa karar verden evvel eski metinlere ve hatta el yazısı miştir. Profesör Pikar, çelik kürenin bir kısmı istinabe yolile dinlenildi. Şahidlerden şimdi «Mersin* vapuruna geçmiş membalara müracaat etmesi lâzımdır. dış kısmma, camdan daha sağlam ve uzYeni Türk harflerinin kabul edıldığı vî bir maddeden yapılmış ampuller tak bulunan ambarcı Mustafa Memati, yan928 senesinde ilkmektebin birinci smıfın mağı ve denizin dibini bu ampullerin gını şöyle anlath: Ben o zaman «lnönü» nde ambarda olan bir çocuğu ele alarak bu gencin çok kuvvetlı ışığı sayesinde görmeği tabugün Edebiyat Fakültesinde Osmanlı sarlamıştır. Şimdi, çelik kürenin lom cı idim. Yük boşaltma sırasında, ambarda arihi yaptığım tasavvur edelim. Akade bozlariîe iktifa etmiyerek, ampullerin ki eşya tutuştu. Sebebini bilmem. Ambar mik bilgilerle mücehhez olması lâzım ge imalinde kullanacağı o şeffaf maddeyi, kapaklan indirildi, yangın iki gün sürdü doğrudan doğruya küreye tatbik etme ve ondan sonra ateş »öndü. Bu işten mu* len bu gencin Peçevi Tarihinı, Naimî Tağe karar vermiştir. Bu sayede, profesör, rihini okuması, Evliya Çelebi ile Hoca denizin dibini daha etraflı bir şekilde hakeme edilenler, yangının »öndürülebilmesi için ellerinden geleni yaphlar. MahSadeddin Efendiyi bilmesi elzem değil görebilecektir. kemece dinlenilen vapurun yolcu ve taymidir? Profesör Pikar, şeffaf maddenin imaBiz bu metin ve membaları ona yeni linde bunu terkıb eden maddelerin cin falanndan muhtelif şahidler, aşağı yukan sine aid esrarj kimseye ifşa etmemekte bu şekilde ifade verrnişlerdir. istinabe harflerle verebiliyor muyuz?.. dosyası, Bodrum Asliye ceza mahkemedir. Hayır!.. sine yollanmışhr. Inönü vapurunda çıkan yangın Dün birçok şahidler dinlendi Profesör Pikar Belçikalı âlim, deniz dibi istikşafı için şeffaf kürre hazırlıyor Ruzvelte çok benzeyen gazeteci! J Siz bu satırlan okuyup bitir> diğiniz anda: Almanlar otuz altı kilo sun'î kauçuk imal etmişlerdir. İnsanların yetiştirdiği toprak mahsullerinin onda birini böcekler yemiştir. Hindistanda altı bin dört yüz metre pamuklu dokımmuştur. Seyyarelerin en büyüğü olan müşteri mihveri etrafmda yüz yetmiş kilometre mesafeye muadil devir yapmıs, yani dünyadan beş defa daha sür'atle dönmüstür. Nevyork ahalisi üç milyon litre su sarfetnjiştir. Kollarınızda ve ellerinizde sekiz milyon mikrob dolaşmıstur. Yeni icad edilen bir yoğurt makinesinin, sütü caikalamn^a mahsus tertibatı, yirmi bir bin altı yüz ihtizaz yapmıstır. Amerika Cumhur Reisi Roosevelt'in oglu James Roosevelt, son günlerde Parise yaptığı bir seyahatte, meşhur tiyatro müellifi, senajyocu ve gazeteci Pierre Lestringuez'le tanışmış ve müellifin, M. Roosevelt'e fevkalâde benzediğini görerek hayretler içinde kalmışh. Paristen ayrılacağı gün, ikisi birlikte Pariste kısa Celâleddin EZ1NE bir otomobil gezintisi yapmışlar ve Roose velt'in oğlunu tanıyanlar, yanında Roosevelt'e çok benziyen Lestringuez'i görünce, bizzat Amerika Cumhur Reisinin Parise geldiğini zannedcrek epey heyecanlanmışlardır. Resmimizde, James Roosevelt'i, A merika Cumhur Reisinin eşile otomobilde görüyorsunuz.