24 Mart 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

24 Mart 1939 CUMHURİYEi alaya iblâğ edilmiştir. Her alay2 veya Romanyanın petrollarını ve zahirelerini gruptan, her grup 2 areya 3 bataryadan ele getirdikten sonra, artık, îngiliz deniz ablukasmdan korkmadan, uzun bir harbi mürekkebdir. Hava Ordusu de göze aldırabilir. Binaenaleyh, Almanyanm ilk hedefi Romanya olmak lâzım Hava kuvvetlerine gelince, Rumen gelir. Bu itibarla Romanyanın millî mü ava ordusu, Hava ve Deniz Nezaretine dafaa kuvvetlerini gözden geçirmek fay ağlıdır; geçen sene intişar eden bir Hava Vıllıgma göre, Balkanların sayıca en iledalı birşey olur. * * * ri hava kuvvetidir. 480 ve ihtiyatlarile 1937 nüfus sayımma gör« Romanya ıeraber 840 birinci hat tayyaresi olduğu nın nüfusu 19.646,000 kişidir. Fakat ıesablanmaktadır. Bu hava ordusundaki Rumen nüfusu arttığı için, bugün Ro ayyarelerin takriben 200 avcı, 230 keşif 50 bomba tayyaresi olduğu söyleniyor. manyanın yuvarlak hesab 20 milyon nüfusu olduğunu kabul edebiliriz. Demir Deniz tayyareleri 24 tanedir. Tayyareyollannm uzunluğu 1931 yılında 11,219 ler, Fransız, Italyan, Leh uçaklarıdır. kilometre idi; şimdiye kadar bir miktar daha arttığına şüphe yoktur. Romanyada askerlik hizmeti mecburidir. 21 yaşından 50 ye kadar 29 sene sürer. Muvazzaflık müddeti karada 2, hava, denizde ve jandarmada 3 senedir. Fakat malî sebebleY dolayısile hakikatte askerlik müddeti 18 ve 27 aydan ibaret kahr. 18, 19 ve 20 yaşındaki gencler için, askerliğe hazırlık talim ve terbiyesi mecburidir. Bu sayede orduya gelen acemi efrad, üç senelik bir hazırlık devresi geçirmiş olarak gelir. lhtiyatlık 15 senedir! bundan sonra 9 sene de müis hizmeti gelir. Şimdiki halde filen mevcud bulunmı Eski Avusturya Macaristan İmparatorluğunun yan ÇekoSlovakyanın Umumî Harbden sonra bugüne kadar kısa bir ömrü ol içinde esaslı bir unsur olan Çeklerin şimdiki makla beraber iktısadiyatı ve bilhassa Avrupanın ekonomık durumunda müAlmanyada mevkileri «hiç» oldu Yazan; ABÎDİN DAVER\ him denilecek bir mevkii, gerek aktif, gerek pasif olarak. gerek alıcı ve geAlmanya, gittikçe kuvvetlenen kara ve 15 muhtelif fennî smıflar alayı, 1 tank rekse satıcı vaziyetinde her memleket 2k Ufksanî iessec I s t âieses Soiırlf tstfiok in & ] : ©> > hava ordularına dayanarak, bilhassa de ve zırhlı otomobil alayı. için ihmal edilemiyecek kuvvetli bir Muvazzaf ordu, en kuvvetli olduğu mevcudiyeti vardı. mokrasilerin zâfından ve kararsızlığmdan ter Ausfertig«Rg ttr.terzeichr^t Hâdisatın bundan sonraki inkişafım istifade ederek durmadan hududlarmı mevsimlerde, 14,185 zabit, 240,501 negenişletiyor. Alman ırkından ahali ile ferden mürekkebdir. Askerce teşkilâtlan bir tarafa bırakarak, bugün faal bir vameskun olduklan için haklı olarak Avus dınlmış olan jandarma gibi sınıfların ziyette Almanya hududlan içınde gördüğümüz esfei ÇekoSlovakyanın bizimle turyayı ve Südetleri işgal ettikten sonra mevcudü 1,125 zabit 62,947 neferdir. olan iktısadî münasebatını ve bugün işi azıttı. îştiha yedikçe artar, derler; Al Hava ordusu ve hava müdafaası 1 1.836 Almanyaya ilhak edilmiş bir kütle olamanyanm da yuttukça iştahı açdıyor zabit ve neferdir. Romanyada silâh altı rak arzedeceği vaziyeti tetkik etmek ÇekoSlovakyanın 10 milyon Slav halk: na ahnabilecek insan mevcudu 3,500,000 favdadan hali değ'ldir. ÇekoSIovakya ile aramızda ticari müda bütün varhklarile Almanyaya ilhak « kişidir. Bir Amerikan eseri, Romanya kara nasebat, bir taraflı vaziyette 1923 senedildi. Memel de, halkı Alman olduğ için dün Alman devleti tabiiyetine geçti ordusunun hazarî mevcudu 190,000 kifi, sinde başlamıştır. Bu ticarî münasebatın Berlinde Hitler'le Haha arasında imzalanan muahede bilhassa 1924 mayısmın 15 inde mer'iyet Almanyanm obuTİuğu, bütün komşuların talim ve terbiye görmüş ihtiyatlannm mevkiine giren modüs vivendı ile karPrag, 19 mart Bu sözler gösteriyor ki Çeklerin yen 1,600,000 ve bütün talimli askerinin haklı bir endişeye düşürdü. şılıklı inkişaf seyri takib etmeğe başlaŞehrin işgalindenberi dört gün geçti. şerait içindeki hakları, Almanya imparaAlmanya, «Mitteleuropa» hulyasmı 1,800,000 kışi olduğunu yazıyor ve 4 ilâ dığı görülör. Bundan sonra 12 mayıs Bugün beşmci gündeyiz. Bu müddet zar torluğu içinde istedikleri dolaşabilmekten yani merkezî Avrupaya tamamile hâkim 8 günde 250,000 ihtiyatı silâh altına ala 1936 da Pragda imzalamp 1 haziran 1936 fmda Prag şehri görülecek günler ya$a ibaret kalacak! Alman gazetelerinden bir imparatorluk vücude gtirmek arzusunu bilir; diyor. Bu Amerika askerî eserine da mer'iyete girmiş olan ÇekoSIovakya dı. naklen beyanatı Çek gazetelerinde okuile aramızdaki ticarî mübadeleleri tanve hemen arkasından da «Drang nach nazaran, Fransız usullerine göre talim ve Prag halkı, daha ilk günden itibaren yan Çeklerin nekadar müteessir olacaklazime mütedair anlaşma, ikinci bir safha Osten» yani «Şarka doğru yayılmak» ih terbiye edilmiş olan Romanya ordusunun teşkil etmiştir. Ayni tarihte Türkiye ikiye ayrılmıştı: Almanlar ve Çekler. rını tasavvur edebiürsiniz. malzemesi fenadır; bütün insan mevcutirasını tahakkuk ettirmeğe çalışmaktaOumhuriyeti Merkez Bankasile Çeko Pragda hayli Alman vardır. Bunlar, Almanlar tarafından idare edilen siya Demokrat kanarvalar dunıi teslihe kâfi değildir; Romanya, dır. Bu emellerin tahakkukuna mâni olan SIovakya Millî bankası arasında, her tür şehrin içine yayıldılar, her tarafta gamalı sî polis dairesi mütemadiyen bir takım siyalnızbaşına, bir taarruzî harb yapacak lü matlubat ile nakid münakalâtmın tesŞikagolu bir âlim, sedlerden biri Avusturya, öteki ve ası haçları meydana çıkardılar ve her taraf yasî insanları tevkif etmektedir. Vilâyet vaziyette bulunmamaktadır. kümes hayvanları üviyesi hakkmdaki itilâfname de bu ci ta Alman askerini, Alman bayrağını ve mühimmi ÇekoSIovakya idi; bunların lerden koşup gelen Yahudi ve Çek, bir ta zerinde yaptığı tetkiAlman askerî muharrirlerine göre, ha hetten çok faydalı neticeler vermişti. Alman millî marşlarile kahramanlık şar kım insanlar, muhtelif ecnebi konsoloshaher biri birer mart ayında ortadan kaldı katm neticesini, kâiÇekoSIovakya ile ithalât ve ıhracat rıldı. Şimdi yolun üstünde Macaristan ve zarî mevcudu 225,000 olan Rumen or rakamlannı tetkik ettiğimiz zaman görü kılarını alkışlamayı herşeye tercih ettiler. nelerine giderek pasaportlarını vize ettir natm parmağını ağRomanya var. Macaristanı müttefik gibi dusu, harb zamanında, ilk hamlede 40 rüz ki, bu memleket ile ticarî münase Çekler de bu ahvale uzaktan hüzün ve mekte ve akın akın memleketi terkeyle zında bırakacak bir kullanmak ve Romanyaya çullanmak en fırka seferber edebilir. Bunun 5 fırkası batımız tamamen zararımıza olarak baş teessürle baktılar. mektedirler. Bunların ekserisi işlerini uy hükme bağhyor. Hitler'in Prag'da oturduğu iki gün durup herhangi bir memlekete vize ala makul görünüyor. Binaenaleyh, bir halk süvaridir. Bu 40 fırka seferber edildikten lamış ve bilhassa 1926 senesinde bu aleyMuhterem âlim, tabirile topun ağzmda Romanya vardır. sonra, Romanyanın daha 1,500,000 ihti himizdeki vaziyet haddi azamiyi bulmuş içinde, şehrin merkezindeki Hracin şato bilen Yahudılerle sosyalist olduklan için piliçlerle kanaryalayatı vardır. Topçunun ıslahı ve silâhların tur. Yuvarlak olarak 16,5 milyon lira sunun etrafı, bir kere askerî muhafızlar Romanyanın petrolları ve zahireleri Alkendilerine memlekette emniyet kalma rın hayatmı tetkik ettecdidi 1936 da bitmiş olup hazarî topçu ya baliğ olan ithalâtımız o seneki umumî tarafından, bir kere de Prag'ın Alman manyanm şarkta ve garbda yapmak istedığını gören Çeklerden mürekkebdirler. miş. Hem öyle üs323 sahra ve hafif obüs bataryasından, ithalâtımızın yüzde 7,02 sini teşkil edi ları tarafından kordon altına almmıştı. diği genişlemeler ve kavgalar için kat'iyDaha evvel, kaçma teşebbüsünde bulun tünkörü bir tetkik de42 batarya ağırtopçudan ve 16 batarya yordu. Halbuki ayni senede ÇekoSlo Çekyanm muhtelif şehirlerinde oturan yen elzemdir. Almanya, Büyük Harbde muş olduklarını bildirdiğim insanlardan ğil. Tam otuz yıl bu vakyaya ihracatımız ancak 31,000 lirahava topçusundan, yani 1811 hafif top Almanlardan kafile kafile heyetler geldi mühim bir kısmının Polonya hududlarını mesele üzerinde gÖ7 lıktı ve umumî ihracatrmızın yüzde 0,02 petrolsuzluktan ve iaşe maddeleri yoklue 168 ağır toptan müteşekkildir. sini teşkil ediyordu. Bundan sonra gelen ve Hitler'e Çek Almanlarının şükranlari geçmiş olduklarını şimdi öğreniyoruz. nuru dökmüş, kafa ğundan mağlub olduğunu unutmamıştır. 1937 başında Romanyanın 90 tankı üç senenin ithalât rakamları da çok yük le hürmetlerini takdim ettiler. Alman orduları Çek demiryollarına hâ yormuş, beynini işletmiş. Bu ilmî araşHarbetmek için barut kadar petrol da lâsektır. 1931 senesinden 1936 senesinin Şehirde tabiî hal henüz avdet etmiş kim olmazdan evvel, Çek idaresi bu nevi tırma sonunda da, siyasî bir kanaate varzımdır. Almanya, nerede petrol varsa, ardı. Bugünkü tank mevcudü malum nihayetine kadar ithalâtımızın vasatî değildir. Hitler burada iken çok sıkı bir insanların kaçmalarını temin etmek üze mış. Diyor ki: «Piliçler, civcivlik çağmoraya el atmak istiyecekrir. Şimdi en ya değildir. kıymeti, 4.2 milyon lira üzerinde duru mahiyet alan inzıbat, Hitler gittikten sonbaşlayıp bütün ömürlerince devam re büyük trenler tahrik etmişler ve bu dan Son malumata göre hava defi topçusu vor. 1936 ve 1937 rakamlan tetkik edilekın petrol, Romanyadadır. Almanya eden bir topluluk, bir elele veriş, bir tara da devam ediyor. Zırhlı otomobiller, k o lursa birincisinin 3,6 milyon lira 0ı a n ithalâtm ertesi sene 3 milyon liraya düştüğü görülür. Bu senelerde ÇekoSlovakyaya ihracatımız yükselerek evvelâ 4 ve ertesi sene de 6 milyon liraya çıkmıştır. 1938 de ise ıhracatta ehemmiyetli düşüklük, buna mukabil ithalâtta yükselme vardır. ÇekoSlovakyaya sattığımız maddelerin başmda tütün gelmekte idi. 1934 senesinde bu memlekete tütün ihracatımız azalmış ise de sonradan yükselmiştir. En yüksek had 2,772,000 Tdlo ile 1933 senesinde idi. Memleketimizden 1933 senesine kadar hiç fmdık almamış olan ÇekoSIovakya, bundan sonra fmdıklanmıza karşı büyük bir rağbet göstermiş ve senede bir milvon liraya yaklaşan Deniz ordusu mikdarda fındık almıştır. ÇekoSIovakDeniz kuvvetlerine gelince, Roman ya kuru derilerimizin de esaslı bir müşyanm mühim bir donanması yoktur; terisi idi. Bu ihrac maddemizin ihracatı ilk senelere nazaran son yıllarda bir milmevcudü şundan ibarettir: yon lirayı bulmuştu. ÇekoSlovakyaya 7 muhrib ve bot: 8142 ton barsak ihracatımız de iyi bir derecede 1 denizalh gemisi: 650 » idi. 1 levazım gemisi: 2294 » ÇekoSlovakyadan aldığımız maddele9gemi 11,086 rin başmda pamuk ipliği, pamuk mensuRomanya Seyrisefain kumpanyasmm cat, pamuk eşya, keten, kendır ve sair apurları, bilhassa iki seri yeni gemisi mu nebatî mevaddan mamul mensucat, çini ve porselen ve her nevi demir ve çelik vin kruvazör olarak kullanılabilir. ce Romanyanın askerî kuvvetlerine bir bakış ASKERI BAHİSLER tktısadî hareketler C Avrupa haritasındaki değ?«iklikten sonra... Çeko Slovakya'dan mektub ALMAN İŞGALÎNDEN SONRA... Prag'da vaziyet D UYDUNUZMU f Irsiyet makinesi Nevyork sergisini gezecek olanlar, fennin harikaları arasında en fazla alâka uyandıran aîetlerden «irsiyet» makinesini de görecekler. Bu makinenin vazifesi, evlilerin fen nen ne tipte bir çocuk sahibi olabileceklerini göstermek. Meselâ, yeni evlenmiş bir çift, «acaba bizim çocuğumuz olursa, kıvırcık saçlı mı olur, düz saçlı mı? Gözü mavi mi olur, elâmi? Boyu uzun mu olur, kısa mı, orta mı?» dıye düsünüyor. Kafa yormağa lüzum yok. Derhal bu «irsiyet» makinesinin yanına gidiyorlar. Mahalli mahsusuna birer dolar atıyorlar. Bir düğmeye basıyorlar. Makine işliyor, müstakbel çocuğun evsafını teferrüatile bildiriyor. Karı koca, çocuklarının, boyunu, posunu, kaşını, gözünü, böylece evvelden öğrenmiş oluyorlar. Makinenin hangi esaslara göre yapıldığı ve işlediği bizce meçhul olduğu için, doğru mu yoksa yalan mı söylediğini kestirmemize imkân yok. Yalnız, muhakkak olan bir nokta var. Sergi devam ettiği müddetçe irsiyet makinesi bir hayli dolar toplayacak. Romanyamn yalnız başına Almanya& karşı gelmesi imkânsız olduğunu söyemeğe hacet yoktur. Fakat Rumen orRomanya ordusunun teşkilâtım ayrı usu, enerjik bir müdafaa yapabilirse ki bir makalede uzunuzadıya tetkik etmek ağlık ve ormanhk arazisi de buna müüzere, bugün şu toplu malumaü veriyo aiddir Almanları hayli uğraştırabilir bu müddet zarfmda kendisinc yardımrum: ar temin edebilir. Kara ordusu Rumen ordusunun bir zayıf tarafı da, Romanyanın 8 kolorduya aynlmış 22 piyade fırkası, 2 avcı fırkası, 3 sü alkın mühim bir kısmının, bazı hesablavari fırkası vardır. Bu büyük bir a göre dörtte birinin Rumen değil, MaIikler şöyle taksim edilmiştir: 73 piya :ar, Sakson ve Suab olmasıdır. ABlDtN DAVER de alayı, 26 süvari alayı, 52 topçu alayı, mamulâtile âlâtı kimyeviye ve eczavi tıbbive gelir. Bunlardan maada âlâtı musikiye, muhtelif boyalar, makineler, lâst'k ve kauçuk mamulâtı, seker, yün, kıl mensucatı da zikretmek lâzımdır. ÇekoSIovakya kütlesini hududlan içine alan Almanya ile de şüphesiz ki ayni maddeler üzerinde bir alım ve satım mevzuu bulunacak ve ticaret devam edecektir. F G. Gemlik köylerinde bir yaralama Gemlik (Hususî) Buraya baglı Büyükkumla köyünden yirmi yaşlarında Ali Öz, bir zeytinlik meselesinden ötürü J arası açık bulunan gene o köyden lbrahim Sönmezin başını elindeki kazma :1e tehlikeli surette yarmış, yarah hastaneye kaldmlmış, Ali de yakalanmıştır. bahsettiğim mevkie düşürmüş olduğu gibi, Bursa vilâyet bütçesi Göring'in iki gün evvel maruf îngiliz gaBursa (Hususî) Vilâyet umumî zetecisi Word Price'a, vermiş olduğu bemeclisi son toplanhsında 939 #bütçesini yanat da Çeklerin yeni devirde nekadar müzakere ve kabul etmiştir. Vilâyetin ye elim bir vaziyete düşeceklerini gösteriyorni yıl bütçesi 1,321,100 lira üzerinden du. Göring İngiliz gazetecisine diğer sözler arasında demiştir ki: kabul olunmuştur. « Çeklerin bizden şikâyet etmeğe Matbuat cemiyeti balosuna pek de hakları olmasa gerek. Biz onlara Alman imparatorluğu içinde herhalde ondavet İstanbul Matbuat cemiyeti riyasetin ların vaktile Çek hükumeti arazisinde den: Alman Südetlerine vermiş olduklan hakMartın yirmi beşinci cumartesi ak Iardan daha fazla haklar vereceğiz. Meşamı Taksimde Maksim salonlarmda ve selâ, Almanya içinde istedikleri gibi dorilecek olan balomuz için, aslî ve muza laşacaklar. İstedikleri yerde oturup istehir azamıza davetname gönderilmesine dikleri işi tutabileceklerdir. Bundan başİsparta (Hususî) Orta mekteb musiki muallimi Orhanm idaresindeki lüzum görülmemiştir. ka, Çeklere karşı fena olabilecek hiçbir Bu arkadaşlarm, davetçi sıfatile, da koro heyeti tarafından Halkevinde güzel bir konser verilmiştir. Konserde vetlilerimizi karşılamak üzere, 0 akşam hususî muamele tatbik etmiyeceğiz. Memşehrin en mümtaz simaları davetli olarak bulunmuştur. Gönderdiğim resim, büyük muvaffakiyetler kazanan koro heyetini, ho refikalarile birlikte baloya gelmelerini leketin iktısadî yükselmesi için herşeyi yapacağız.» rica ederiz. calarile beraber göstermetktedir. İspartada muvaffakiyetli bir konser verildi J trenlerden bir kaçı Polonya hududuna tanjdar, motosikletli askerler, makineli vâsıl olmuşlardır. Polonyalılar, bu mültüfek teşkilâtı, süvari ve piyade manga tecilere iyi muamele etmişler ve hatta ları jehrin büyük ve küçük caddelerinde yardımda bulunmuşlardır. kaç gündenberi mütemadiyen dolaştılar. *** Hâlâ da dolaşıyorlar. Prag'ın, ve bütün ÇekoSlovakyanm Çekler müteessirdirler; fakat, ümidleiktısadî vaziyeti de ayrıca hikâyeye değ«r rini henüz kaybetmiş görünmüyorlar. bir haldedir. Alman ordusu girdikten sonMistik bir tevekkül içinde, fevkalâde ahra Prag'da halk, açhktan korkarak bü valin zuhur etmesini bekliyenler ve tevektün yiyecek ve içecek mağazalarına hü külü daha ileri götürüp, günün birinde cum ettiler. Hücumun sebebi, Almanyamillî Çekliğin tekrar istiklâline kavuşacada açlık olduğuna ve şehrin Almanlar tağı ümidini izhar eyliyenler var. Hitler, rafından soyulacağına dair halk arasında burada iken Çek milleti için Ana Kanun dolaşan şayialardır. Bu hücuma karşı esaslarını ilân etti. Bu esaslara göre, Çekmağazaların bir anda boşalacağını gören ler, Alman imparatorluğu içinde bizim eski Raaya hukukunu almış oluyorlar. Al şehir idaresi, halkı bundan vazgeçirmek man vatandaşı değildirler. Askerî hizmet için her türlü neşriyata ehemmiyet vermiş ifa edemiyecekler. Bu hali gören yaşlı ve şehrin her tarafında radyo vasıtasile Çekler, bilhassa ihtiyarlar, teessür içinde herkesi sükuna davet etmişse de pek az başlarını sallıyorlar, içlerini çekiyorlar. netice alabilmiştir. Ayni halin vilâyetlerde de vaki olduğu ve paraları olmadıgı Aralarında: için mağazalardan mal alamamış bulunan « Eski Avusturya Macaristan imfakirlerin aç kaldıklan görülmesi üzerine paratorluğuna kar§ı yaptığımızm cezasını Alman ordusu her tarafta bu gibi insançekiyoruz!» lara yiyecek ve içecek dağıttı. Diyenler de vardır. En büyük telâş ve heyecan Yahudi Hakikaten, eski Avusturya Maca Igrdedir. Bunlann zenginleri ve ileri geristan imparatorluğu devrinde Çekler, imparatorluğun ve en esaslı unsurlanndan lenleri kısmen kaçtılar. Bilhassa fakirler biri idiler. İmparatorluk içinde yüksek çok endişe içindedirler. Gönng, yukarıda makamlara kadar yükselirler, devlete bü bahsettiğim beyanatmda bunlar hakkın yük devlet adamlan, generaller, ve sara da bir dereceye kadar iyi şeyler söyledi. ya müşavirler verirlerdi. Onlar, bu mev Onun ifadesine göre Almanyada Yahukilerini beğenmedikleri için Cihan Harbi diler aleyhinde tatbik edilen şiddetli kaÇekyada tatbik edilmiyecektir. O esnasında, mütemadiyen imparatorluk a nun, leyhine çalıştılar ve Çek alayları her yer rada Çek hükumeti tarafından münasib de fırsat buldukça düşman tarafına ge görülecek diğer bir kanun tatbikına Alçerek Avusturya ordularına karşı harbet manlann muhalefet etmiyecekleri anlaşımişlerdir. Şimdi, Alman imparatorluğu lıyor. Bu hal, onlann yüreklerine bir deiçindeki mevkileri hiç oldu. Bundan do receye kadar su serpti. layıdır ki eski günleri hatırhyanlar ve bilYiyecek ve içecek mağazalarına karşı hassa Avusturya imparatorluğu içinde olduğu gibi bankalara karşı da halk tamevki sahibi olmuş bulunanlar, esefle iç rafından bir tehacüm vukua geldi. Herlerini çekiyorlar ve o zamanları anyorlar. kes bankalardan parasmı çekmek istiyor* * * du. Hükumet buna karşı da tedbirler alAramakta da hakhdırlar. Neşredilen dı. Adam başına haftada 500 korondan Ana Kanun ahkâmı Çekleri yukarıda falza para verilmemesi emrini ilân etti. azzuv temayülü gösterirler. Tavuk, faist bir mahluktur. Cemiyet halindeki yaşayış tarzları faşizm sistemidir. Fakat, kanaryaiarla güvercinler daha demokrat mahluklardır.» Amerikalı âlimin yumurtladığı bu evheri de okuduktan sonra, siyasî tabirleri artık havaya suya bile teşmil etmeğe başlayabileceğimizi aklım kesti. Fırtınalı ıavaya totaliter, sünbülî havaya demokrat dememek için sebeb kalmıyor. olsun da... îngilterede, 82 ya şmda bir ihtiyar kadın, bir gün oturup servetini hesab etmiş, vasiyetnamesini yazmış, parasından bir mikdarını ayırıp muayyen bazı kimselere, muhtelif miktar i larda tevziat yapmış. Paranın m e o muu 3000 İngiliz lirası. Dagıttığı kimselerde^ altmış sene evvel, ihtiyarın babası tarafından, kendilerine karşı bir takım borclar yapılmış olan adamlarmış. Bunların çoğu ölüp gittiği için para varislere verilmiş. Hepsi hayrette. Geç olsun da güç olmasın derler. Lâkın, 60 sene evvel, babanm yaptığı bir borcu, 60 sene sonra ödeyen evlâd, bu asrın zihniyetine pek de uymuyor. Bunu bir tek şekilde izah etmek mümkün. İhtiyann 82 ye varmış olan yaşile. Çünkü bu işte bir nebze bunaklık eseri sezmemeğe imkân yok. Garib bir cürmü meşhud! 4 Bursa (Hususî) Şehrimizde garib bir cürmü meşhud vak'ası olmuştur. Bir müessese işbaşılarından evli barklı bir adam gece evine gelirken yanında bir de kadın getirmiş ve karısına onu (arkadaşım!) diye takdim etmiştir. Fakat bu zatın karısı, kocasmın böyle tanımadığı bir kadınla eve gelişini hoş görmemiş ve hiddetlenerek: Bu olamaz. Sen göz göre göre bana ihanet ediyorsun! Ben de sana gösteririm! demiş. Karı koca arasında kavga başlamış, feryad üzerine bekçıler yetışmiş, nıhayet hâdise cürmü meşhud mahkemesine intikal etmiştir. Kadm, kocası için, bundan davacıyım. Artık bansmam! Bu rezalet olur mu? demektedir. Kocası ise beraber getirdiği kadının, tnüessesesinde iş arkadaşı olduğunu iddia etmektedir. Alman hükumeti bir markı on koron olarak ilân etti. Şimdi Prag'da bir koron mukabilinde on fenik hesabile her iki para birden tedavül ediyor. Almanların tespit ettikleri bu had, Çeklerin lehindedir. Bu suretle Çek hükumetini memnun et mek istiyorlar. Ayni zamanda, gazeteler yakın bir zamanda memlekette fabrikaların işlemeğe ve herkese iş vermeğe başlıyacaklarını ve hayatın iyileşeceğini yazmaktadırlar. Filhakika, halkın buna da ihtiyacı vardır. Çünkü son aylarda memlekette işler durmuş ve işsizlerin miktarı çok artmıştı. Almanlar şimdi memleketi çalıştırma ve halkı memnun etme tedbirlerini almak careleri anyorlar. Ulusa hizmet yolunda bütün varlığile çalısmak, Cumhuriyet Halk Partisi üyelerinin bozulmaz andıdır.