23 Şubat 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURltfEl 23 Subat 1939 JjhrMUHAREBELERi Tetrika No. 101 •€ML TARiHDE BüytK DENİZ Nakleden: AB1D1N DAVİR ( Şehir ve Memleket Haberlerl ) Siyasî icmal Şehrin imarı için yeni projeler Türk lspanya ticarî vaziyeti 200 bin liralık bir suiistimal iddiası Devletlerin islâm politikası 5 talya Hariciye Nazırı Kont Ciano M Romadaki İngiliz sefirine Trablusgarbdaki askerî kuvvetlerin İtaîyadan gönderilecek otuz bin askerle takviye edileceğini bildirmiştir. İtalya İngiliz muahedesinin tatbik mevkiine konulmasından evvel Trablusgarbda İtalyanın bu lundurduğu altı kolordu tekrar tahşid emiyetle devam etmektedir. Bu tahkıka dilmiş oluyor demektir. esnasında sabık Umumî Müdür Yusu İtalyanın Trablusgarbdaki asker: haZiya Onişin de malumatma müracaat etzırlıklara nekadar ehemmiyet verdığine meği f^ydalı Lulan İktısad ve Maliye Ve diğer bir delil de Habeşistan harekâtraı kâleti müfettislerinden mürekkeb komismuvaffakiyetle neticelendirmiş bulunan yon, iki UZUR toplantıda, sabık umum Büyük Erkânıharbiye Reisi Mareşal müdürü dinlemıştır. Evvelâ Krupp müessesesine sipariş edilmiş iken bankanın Badoglo'nun şimdi bizzat Trablusgarba teşekkülünden sonra oradan geri alınıp eitmiş olmasıdır. İngiliz parlamentosunda İtalyanın MıBlohm und Voss şirketine sipariş edilen 5300 tonluk üç vapurun siparişi mesele sırla Sudanm yanıbaşmda yaptığı büyük si üzerinde evvelce bu şırketin mümes askeri hazırlığın İngiliz İtalyan anlaşsili bulunan şimdiki Denizbank umum masına mugayir olup olmadığına dair somüdür muavini Harunun yerine bilâhare rulan suale Hariciye müsteşarı mugayir mümessilliği alan Münibi de dinlemek değıldir, diye cevab vermiştir. istemiş, fakat Münıbin memleket dışuı Roma anlaşmasında iki taraf Akcle da olduğu anlaşılmıştır. nizdeki askerî tedbirlerini evvelden bır200,000 lira komisyon mu? birine haber vermeği karşılıklı taahhüd elIktısad Vekâleti müfettislerinden mü milşerdi. Şimdi İtalya bunu yapmış olu rekkeb heyete evvelce Krupp müessese yor. Kont Ciano bu askerî hazırlığın Mısine sipariş dilmiş olan altı tane 5300 er sırla Sudana ve dolayısile îngiltere aleytonluk Karadeniz tipi vapurun üçüniin hine olmadığını da temin etmiş, ahiren Krupp'tan alınarak Blohm und Voss'a Fransız nazırları ve büyük erkânıharbiye verilmesi içinde 200,000 lir.a komisyon reisinin teftişlerinden sonra Tunusta ve alındığı şeklinde bir ihbar yapılmıştır. IhCezayirde Fransanın asker yığmış olmabara göre bu işte en mühim rolü Münib sma karşı Trablusgarbda her ihtimaîe oynamışhr. Bu büyük komisyon işi ehemkarşı ihtiyatî tedabir almış olduğunu da miyetle tetkik edilmektedir. kaydetmiştir. Vali, bu maksadla Anka Frankistlerİe % 100 takas Denizbankın vapur işleri radaki temaslarına muamelesi yapılacak hakkmda yeni bir Dördüncü Avrupa seferinde düşman orduları İspanya harbinin aldığı son şekil üzedevam ediyor ihbar vapıldı ve Şarlken, Kanuninin karşısına çıkmak rine İspanyanm haricî ticaretinde müHaber aldığımıza göre Vali ve Beîedi him rol oynıyan memleketimizdeki TiDenizbankın ilk faaliyet yılına aid pü cesaretini gösterememişlerdi ye Reisi Lutfi Kırdar, şehrin imarı ivü' caret evleri, Türk ihracat firmalarma rüzlü işler üzerinde yapılan takibat ehen;Bu seferlerin birinde Tiirk filosu, Ko yunluca adası sulannda bir tspanyol fi losuna rasgcldi. Vukubulan muharebede Ispanyolların 15 gemisinden yalnız biri kaçıp kurtuldu; 14 tanesi zaptedilerek Cezayire getirildi. 1 ] İşte Aydın Reisin bu zefcridir ki 70 bin müslümanm Cezayire naklini temin eden âmillerden biri oldu. Barbaros îstanbula gitmcğe hazırla nırken Ispanyada, onun Osmanlı devleti nin sonsuz kuvvet kaynaklanndan istifa de ettiği takdirde, nasıl müthiş bir kuv vet olacağım bildiği için, buna mâni ola cak çarelere başıvurııyordu. Bu oümle den olarak Tilemsan Emîri, İspanyo teşvikile Barbarosa karşı harekete geçti Barbaros 1532 yazında karadan burayz yürüdü ve ilk çarpışmada Emîrin ordu sunu bozdu. Fakat çeyhlerin tavassutu üzerine Barbaros onu affederek vergiye bağladı. 30,000 altm harb tazminatı al dı. Anderya Dorya, Barbarosun Îstanbula grtmek üzere hazırltklar yaptığmı duyun ca şöyle bir hileye de başvurmuştu. Bir barçaya 6000 altınlık mal ve Koron'dan alınan esirlerden 70 kişi koyup bir tüccar gemisi jeklinde Cezayir sulanna gönderil mişti. Gemi Cezayir sulanna gelince, tabiî zap tedildi. Mürettebatı, Anderya Dorya'dan aldıklan emir üzerine Şarlken'in büyük bir armada ile Cezayire haıeket etmek üzere olduğunu söylediler. Hayreddin hileyi anladı, fakat anlamamış gibi görünerck hemen kaleyi tahkim etmeğe ve ydlandan gemilerini bozmağa başladı Gelen gemiyi, içindeki ejyalan ve esirleri aldıktan sonra, kasden serbest bırak tı. Gemidekiler, dönöşte Anderya Dorya'ya, Barbarosun aldandığını ve îstanbula gitmekten vazgeçtiğini haber verdi ler. O da sevinerek Koron tarafına gitti Bu esnada, Cezayirde 700Ö fırristiyan esiri vardı. Şehir, îspanyadan kurtulan ye burada iskân edilen müslümanlarla ço'V kalabalık olmuştu. Demirfoaneler, tezgâh lar hanl harıl çalışıyordu. Hıristiyan esirler arasmda evvelce Cencve civannda zaptedilen iki karakada 20 prens ve kaptan, 120 de boynu altın zincirli şecaatlerile me|hur şövalye vaTdı. Bunlardan biri Radostan çıkan Gran Metr'in oğlu idi. Cenevizliler, bunlan kurtarmak için ağırhklannca gümiiş, 20,000 altın teklif ettiler; fakat Cezayir ülema«ı bunlar kuvvetli düşmamhr, bırakjlmalan caiz değildir; dediler. Barbaros esirleri vermedi. Fakat öldürtmek de »temdei. Çünkü, bir z,amanlar, hıristiyanlar, yakaladıklan nvüslüman esirlerinin burnunu, kulağmı kesiyor, sinirlerfni kopanp işkence yaparak öldürüyorlardı. Barbaros da bunlara mukabeleye başlamışu. Sonra iki taraf haberleştiler ve mütekabilen, bu işkence ve zulümlerden vazgeçtiler. Bu yüzden Salilı Reis ile Turgud Reis ear iken işkence görmemişlerdi. Onun için Barbaros esiriere dokunmuyor, fakat, bir fırsat bulursa tepelemeği de düşünmüyor değil di. Bu fırsat geldi. Esirler, zindancılarını öldürüp kaçmak ve Cezayirdeki hıristiyan esirlerini ayaklandırmak için tertibat almağa başlamışlar, Beçaye'ye bir mektub yazıp gemi istemişlerdı. Barbaros lâzrm gelen tertîban aldı. Gelen gemide* 120 hıristiyan çıkarak zindandan kaptanIan çıkardılar; fakat foepsi yakalanıp idam edildi. Mektublan Cenevize gönde; rildi. Cenevizüler, onlarm elyazılarını tatııdılar ve arkadaşlannın cürmünü kabul ederek idamlanna ses çıkarmadıar. * * * hareket ederek Koron kalesini ele geçirdi. Bu hareketin hedefi yalnız bu kaley almakt^n ıbaret değildi. Bütün Moray işgal etmek için gemilerine 25,000 kara askeri de bindirmişti. Yerli Rumlann işgal ordusuna yardım edecekleri şüphesizdi; zaten Koron kalesinin düşmesi Rum ahalisinin thaneti yiizünden olmuştu. Anderya Dorya Mora yanmadasım tecrid etmek için Patras körfezine girdi ve Patras kalesini de aldı. Sonra Boğaz kalelerine hücum ederek bunları da düşürdü ise de Lepanto (Inebahti) yı alamadı. Gördos kalesine yapbğı taarmzda da muvaffak olamadı; fakat Mora yarımadasmı tehlikeye düşürdü. Mora, Dorya'nm eline geçtiği takdirde Ege denizindeki Türk hâkimiyeti sarsılaoak ve Şarlken'in donanması Çanakk,ale Boğazı sularına kadar gelebilecektd. îstanbul, Venedik Cumhuriyetinin d harbe gireceğini düşünüyordu. Zaten İstanbuldaki Venedik elçisi ve Türkiye limanlanndaki Venedik konsoloslan Şarlken'e casusluk ediyorlardı. Venedik, Türkiyeye karşı harbe girdiği takdirde, Anderya Dorya, Ege denizinde pek mühim üsler kazanacaktı. 2] Bir Avrupa tarihi, Anderya Doryanın Moraya taarruzunun sebeblerini ve Koron'u alışını şöyle anlatıyor: «Türkiyenin ^aarruzu karşısında, bizzat Almanya dalhi tehlikeye düşmüştü. Şarlken Fransa ile sulh yaptıktan, Flandre ve îtalya taraflanndan emin olduktan sonr^a, tam artık silâhlarmı Afrikaya çevirmeği düşünürken, kudretli ve sarvetli Kanunî Süleyman, 300 topla mücehhez 200,000 kişilik ordusunun başında, Macaristanı istilâ etmijti. Alman Imparatorluğunu tehdid eden müstacel tohlike karşısıncja donanmanın hareketsiz kalması hayli garib olurdu. Venediğin rabıtalarını hâlâ muhafaza ettiği Mora tarafına bir oyalama harelteti yapmak muvafık görüldü. Bu işe Dorya memur edildi. 35 büyiik yelkenli ve 45 galerden mürekkeb olan donanmada 12 biı> kişilik bir ihrac ordusu vardı. Bu, büyük bir kuvvetti. Dorya önce Modon kalesine hücum etmeği düşündü. Fakat, bir sene evvel Maha kadirgalannm hücumuna uğrayan bu müstahkem mevki, Moranın en kuvvetli kalelerinden biri olduğu g3bi, Maltız taarruzundanberi daim,a tetikte idi; gafil avlanamazdı. Dorya, Modon'un talhkimatmı yakından tetkik etti; hiçbir zayıf nokta bulamadı; bir baskınla zaptedilemiyeceğini anladı. Uzun bir muhasaranın yorucu ve daima Türk donanmasmın hücumuna maruz olacağını düşündü. Sapiyenza'daki demir Ankaradaki temaslarına devam etmekte dir. Bu cümleden olmak üzere hazır'a nan projeye göre, bugünkü Taksim stadyomunun kaldmlması ve Taksim kışlası nin bulunduğu arsada şu binaların yaptırılması takarrür etmiştir. Şehir tiyatrosu otel ve kazino, şehir kulübü ve kazinosu, konferans salonu, halkevi, muhtelif dükkânlar. Belediye imar müdürlüğü, bu hususta mütehassıs Prost'un hazırladığı avan projeyi esas rutarak bir tatbik plânı yapmıştır. Yapılan keşfe göre Taksim kılşasmın Millî Emlâkten Belediyeye devri takdirinde bütün bu inşaat üç milyon altı yüz kırk beş bin liraya mal olacaktır. Vali, bunun biran evvel tahakkukunu temin için hazırlanan plânı Ankaraya götürmüştür. Diğer taraftan Lutfi Kırdarın Ankarada takib edeceği mevzular arasında Dolmabahçede eski Stabli Âmire bina lannm bulunduğu yerde yapılacak olan stadyom da vardır. Stadyom için, kısmen Gazhane sahasından istifade edilecektir. Lutfi Kırdar, şimdiye kadar şahsiyeti külliye halinde idare edilen Üsküdar tramvaylarile Sular idaresinin, bundan böyle, doğrudan doğruya birer belediye şubesi olarak tedviri için de icab eden makamlarla temaslar yapmaktadır. müracaat ederek eskisi gibi ticarî mü nasebatta bulunmak arzusunda olduk larını bildirmişlerdir. Dahilî harbin başlangıcmdanberi memleketimizle İspanya arasmdaki ticarî münasebat kesilmişti. Bunun için ihracat tacirleri İktısad Vekâletine müracaat ederek Franko hükumetinin hakimiveti altında bulunan İspanya arazisındeki yerlerle yapılacak islerde hangi hükümlerin tatbikı lâzım geldiğini sormuşîardır. Dün bu hususta Türkofis îstanbul şubesine hükum*tin kararı bil dirilmiştir. Bu karara göre. Franko hükumeti arazisıle yapılacak ticarî münasebatta 7005 numaralı kanunun dördüncü maddesi mucibince yuzde 100 takas yapılabilecektir. Yani bilcümle mübadelât başabas olacaktır. 7005 numaralı kanunun dördüncü maddesi müstemlekelere tatbik edü mektedir. Akdenizde Tiirk korsanları KÜLTÜR ÎSLERt Maarif Vekâleti bir gazete çıkaracak Maarif Vekâleti «İlk öğretmen» adlı haftalık bir gazete neşrine karar ver miştir. Bütün ilk öğretmuen müfettiş lerile ilk okul öğretmenleri gazeteye abone kaydolunacaklardır. Almanyaya bir heyet gidecek ŞEHİR IŞLERt Vali Konağı caddesi genişletilecek Harbiyedeki Yedek Subay okulu yemekhanesi duvannm bir hattı müsta kim halinde Emek apartımanı hizasma kadar geri çekilmesi için Belediyenin yaptığı teşebbüs üzerine îstanbul Ku mandanlığile Belediye arasında muhabere başlamıştır. Muhabere, neticelen dikten sonra duvar geri alınacak ve bu suretle Vali Konağı caddesi 25 metre genışletilecektir. Şoförlerin müracaati îstanbul şoförleri, Belediyeye müra caat ederek sabık Vali ve Belediye reisi Muhiddin Üstündağ zamanmda gürültü ile mücadele tedbirleri eümlesinden olarak konulan klâkson yasağının kaldırılmasını istemişlerdir. Tozkoparandaki arsalardan iistifade edilecek Belediye, Tozkoparandaki arsaların temizlenerek istifade edilebilecek bir hale getirilmesi için bir proje hazırla mıstır. Projeye göre, burada bir çocuk bahçesi, kazinolar ve modern bir halâ yaptırılması mukarrerdir. Bu husustaki tetkikat ilerilemektedir. Diğer taraftan Belediye, şehirdeki umumî halâlar işini mevkiini brrakıp Koron'a gitti. esaslı surette halletmek maksadıle 939 (Arkası var) haziran bütcesine 40 50 bin lira tahsi 1] Şükrü Beyle Ali Rıza Seyîinin eserlerinde, İspanya sularında iki muharebe vu sat koymuştur. ku bulduğundan barLsedilmektedir. MuhaÜNİVERSÎTEDE rebelerin birinde İspanyolların 15 gemlsinden 3 tanesinin battığı, 3 tanesinin yan Yabancı dil imtihanları dığı. 9 tanesinin zaptedildiği, yalnız 1 tanesinin toçtığı yazılıdır. Alpagot, kitabmÜniversitede birinci sömestr bittiğinda bir notla söyle diyor ki «Gazevatlar, bu den yabancı diller mektebindeki imti muharebeyi pek muphem yazıyorlar. Belki Aydın JteLsin 1530 ta yapmıs olduğıı Ko hanlar ayın 28 inci salı günü başlıya yunluca (Formentera) muharebesile bir caktır. olup yanlıslıkla iki defa yazümıstır.» İmtihanlar, her gün saat 13,30 dan ak2] Denizde Türkiye: Alpagot. şama kadar devam edecektir. Muhtelif fakültelerden imtihana gırecek olan talebenin listesi hazırlanmıştır. Ankaradan gelen haberlere göre Almanyadaki inşa edilmiş ve edilecek vaMaarif Şurası için hazîrla purlar işi üzerinde teknik tetkikler yapnacak rapor mak üzere Almanyaya derhal bir fen heMaarif Şurası hazırlıklarile meşgul o yeti gidecektir. lan komisyonlar toplantılanm bitirmişSuvat vapuranda ne var? lerdir. LLse, orta ve san'at mekteblerinin Kadıköy ve AdalaT hattı için yaptınl müdürleri önümüzdekı pazartesi günü Beyoğlu Akşam Kız San'at mektebinde mış olan Suvat vapurunun sür'atinin düşumumî toplantılanm yaparak hazırla mesi de nazan dikkati calib bir şekil alnan raporları son olarak gözden geçire mış ve vapur Halice sokulmuştur. Yaceklerdır. pılan tetkikat, vapurun pervanesinin kâfi derecede suya batmadığı neticesini verdj.* Meslekî konferanslar Maarif idaresinin şehrimizdeki ilk ginden vapurun kıç tarafına beton kalıpmekteb muallimleri için tertib ettiği lar konulmağa başlamıştır. Bunun mümeslekî konferanslar serisinin sonun vazeneyi bozup bozmadığı tetkik edilecusu dün, Galatasaray ve İstanbuî Er cektir. kek liselerile Kadıköy 12 rvci iUoneJrtehDENİZ IŞLERl verilmiştir. Konferanslar, çok istifadeli olduğunDenizbanka teklif edilen dan önümüzdekı senelerde daha geniş vapurlar bir programla devam edecektir. Denizbanka, bazı Avrupa şirketleri VtLÂYETTE tarafından satılmak üzere vapurlar teklif edilmiştir. Bu vapurlar arasında iki Ceza gören memurlar Dün, Vilâyette memurin inzibat ko senelik bir Danimarka vapuru da bu misyonu toplanmış, bazı memurlar hak lunmaktadır. Bu vapur ayni zamanda 70 otomobil alacak fribot tesisatı da mevkmda ceza kararlan vermıştir. cuddur. Denizbank bu teklifler tetkik îsimleri değiştirilen köy ve etmektedir. Fakat bu hazırlığın asıl gayesi, Fran sanın aldığı tedbirler gibi, daha ziyade islâm politikasile alâkadardır. îtalya, Fransayı Avrupa kıt'asında ikinci bır devlet haline getirmek için Fransa nin elindeki islâm memleketlerinin ayrılmasını istiyor. İtalyanın bu niyeti, Almanya tarafından da hoş görülmekte ve ihtimal teşçi edilmektedir. Bu iki büyük devie'in adeta müttefiki bulunan General Franko dahi, asıl İspanyaya tamamıle hâkim olduktan sonra islâm politikası takib ederek Fransayı cenubî İspanya karşısındaki sahillerden uzaklaştırmak istiyor. Bu maksadmı şimdıden izhar etmişlir. General Franko son beyanatında kendi ordusundaki şimalî Fash müslüman fırkaIaıınm en önde fedakârane harbederek ağır basmalarının sebebini izah ederken kendisinin gayesi şimdi Fransa, îspanya ve beynelmilel mıntaka diye üçe parçalanmış olan eski Fas împaratorluğunun vahdet ve istiklâlini iade ve temin olduğuna müslüman muhariblerin emin olduklarını söylemiştir. Bu münasebetle îspanyada yedi yüz sene hüküm süren Emevî hilâfeti Arab larile şimdiki îspanyollar arasındaki yak:n bır karabet bulunduğuna da işaret etmiştir. îspanyadaki eski sılâm medeniyetini canlandırmak için Emevî Hilâfetinin payitahtı şimdiki Kurtuba şehrinde bir islâm üniversitesi vücude getirmekte olduğunu, lspanya müzelerinde ve kütübhanelerin de mevcud eski Arab kitab ve eserleririn bu üniversitede cemettireceğini ve haricdeki müslümanlan dahi burayı ziyarete davet edeceğini söylemiştir. Meselâ her sene mağrib diyarından Hicaza giden hacılarm memleketlerine dönerken Kurtubadaki islâm üniversitesini ziyarete davet edileceklerini de ilâva etmiştir. General Franko'nun bu sözlerina bakıhrsa, İtalyanlar, Trablusgarbı iissülhareke yaparak islâm memleketlerinden Fransızları koğmağa çalışırken Franko da şimalî Fastan, ihtimal, gene îtalyanlann ve Almanlann yardımile Fransızlarî bu eski islâm imparatorluğundan çıkar mağa çalışacaktır. îngiltere islâm politikasma nekadar ehemmiyet verdiğini Filistinin mukadderatını yerli Arablar ve Yahudiler arasında değil, bütün Arab devletleri ve islâm âlemile alâkadar bir mesele yapmak ve Londra konferansmı toplamakla ispat etmişti. Fransa dahi; uzun müddet îspanyoîîarla' harbettikten sonra Fransızlara karşı silâhmı çevirdiğinden iki ateş arasmda kalarak teslim olan Rifistan Emiri Abdülkerimi menfasından getirmek ve oğullarınî Sen Sir Harbiye mektebine almak suretile kendi yeni islâm politikasında bir aleî olarak kullanmak istiyor. Büyük devleter hazırlanmakta olduklan büyük savaşta islâm politikasmdan istifadeye çalışacaklardır. nahiyeler Bakırköy kazasının Mahmudbey ve Yeşilköy kazalanna bağlı bazı nahiye ve köylerin isimleri şu suretle değiştirü miştir: Avas Atışlanı. Litros Esenler, Vidos Güngören. Çıfıtburgaz Bağcılar, Ayapa Kirazh. Nifos Kocasinan, Ayayorgi Kayabaşı. Kanada vapurlarmı Mısır aldı Bundan bir müddet evvel Kanadadan Denizbanka beşer yaşmda iki vapur tekif edilmiş, fakat Denizbank bu vapur an evvelâ almak istemiş, fakat son radan her nedense reddetmişti. B'ze yüzer bin liraya teklif edilmiş olan ve içki yasağı dolayısile Amerika zenginlerin1' Kanadaya taşımak gavesile kızağa ko nulup içki yasağının kalkması üzerine müşterisiz kalan bu fevkalâde lüks iki vapur Mısır Hidiviye kumpanyası ta rafından satm alınmıştır. Hidiviye kumpanyası, bu lüks vapurarla îstanbul İskenderiye postalarını ;ekrar acacaktır. Kavga ederken ayağı kırılmîş Şehzadebaşında Kalenderhane Cami sokak 2 numaralı evde oturan 15 yaşmda Akifle ayni yerde oturan Hamza, kavgaya tutuşmuşlardır. Bu esnada Hamza düşerek sol ayağı bileğinden kırılmış, hastaneve kaldırılmıştır. r Arifiye eğitmen okulu Şoförler dün kongrelerini yaptılar J l Tiirk ordusu Viyana kapılarjna dayanmıştı. 1532 de resmen harb ilân edilmeden Almanya ile Türkiye arasında harb başlamrç, Kanunî dördüncü Avrupa seferine çikmıştı. Bu seferde 20 kadar kale aldıyse de düşman ordulan ve Şarlken karşısına çıkmak cesaretini gösterememişlerdi. Alman împaratoru, Anderya Doıya'yı Mora sahillerine taarruza memur etmişti. Anderya Dorya şimdi artık, lspanya, Ceneviz, Napoli, Sicilya, Roma ve Maltanın deniz kuvvetlerini kendi kumanda6i altına toplamıştı. Dorya, Koron kalesini alarak Akdenizin iki havzası arasındaki sevkülceyşî mmtakaya hâkim olduktan sonra, Cezayiri zaptetmeğe ve Türkiyeye karşı '.taarruza geçmeğe karar vermişti. Yukarıda yazdığımız gibi, Barbarosu Tilemsan cephesine gitmeğe mecbur ederek kendisine deniz yolunu K )çtı ve 1532 ağustosunda 85 gemi ile İzmit (Hususî) Arifiyedeki Eğit men okulu binasının inşaatı tamamlanmıştır. Eğitmen kursu, önümüzdekı nisan ayında açılarak yeni sene tedrisatı bu güzel binada başlıyacaktır. Arifiye Eğitmen kursuna bu sene 250 talebe almacaktır. Bu talebelerin 70 i Bursadan, 50 si Bilecıkten. 50 si Bolu dan, diğerleri de Vılâyetimiz genclerinden olacaktır. Geçen yıl, köylüler tarafmdan inşasma başlanan 100 okuldan 60 ının in§aatı nihayet bulmuştur. Köylüler, yavrularmm okuması yoltmda büyük bir cehid ve gayret göstermekte ve okullan sırf kendi emek ve enerji lerile vükselterek, yalnız plân ve nezaret işlerini hükumetten rica etmekte dirler. Gelecek senelerde vilâyet dahilindeki köylerin, birçoğunda ve belki de hepsinde birer eğitmen mektebi bulu nacaktır Eğitmen okullarmın amelî ve hayatta her türlü müşkülü yener bir şekilde oluşu, köylüleri bu mekteblere daha geniş bir sevgile baslamıştır. Bun dan, bizzat kendileri de favda görmokte olduklarından, şimdi Eğitmeni olan köylerin, maarif, ziraat, içtimaî seviyeerindekı ka\nd, daha renkli ve aydın ık olarak göze çarpmaktadır. Kocaelinin köy kalkmmasmda, ileri bir hız alışı, daha fazla. Ar.fiye Eğitmen 'kulunun müspet faaliyetile tahakkuk etmektedir. MÜTEFERRtK Trakya Şeker şirketi aleyhine açılan yeni bir dava Hazinenin, mefsuh Şeker şirketinden 150,000 lira istemekte olduğunu yazmışık. Buna a:d dava ticaret mahkemesine intikal etmişti. Yakında intac edilmek üzeredir. Muhakemat müdürlüğü mezkur şir ket aleyhinde mühim bir kazanc vergii davası da açmıştır. îstanbul Defter darhğı bu şirketten kazanc vergisi olarak 90,959 lira istemektedir. Şirket, bu vergiyi tediye etmediğinden ve itiraz da bulunduğundan paranın mahkeme çararile alınmasına lüzum hasıl olmuştur. Sayani dikkat bir istatistik Usulüne tevfikan yapılmış evlenme lerle doğum, ölüm ve boşanmalardan kanunî müddetleri içinde nüfus kütükLerine yazdınlmıyan vak'alann cezasız ve pulsuz olarak kütüklere geçırilmeleri için çıkarılan kanunun tatbik mevkiinde bulunduğu müddet içinde 2,729.980 gizli doğum, 1,597,018 gizli ölüm. 852,676 gizli evlenme vak'aları nüfus kütüklerine yazılmıştır. Borsa komiseri şehrimizde Borsa ve Osmanlı Bankası komiseri İhsan Rüat şehrünize gelmiştir. Kongrede bulunan şoförlerden bir kısmı Şoförler cemiyeti, dün Taksimdeki nüz bir netice alınamadığını, otomobil cemiyet merkezinde senelik toplantıla sahiblerinin ve şoförlerin karne işinden ını yapmışlardır. Toplantıda senelik nekadar mutazarrır olduklanmn icab emesai ve hesab raporlan okunmuştur. den makamlara tahrirî ve şifahî surette Cemiyet, 938 senesinde. 90 azasma nakdî izah edıldiğini ve bu husus için azamî ardımda bulunmuş, 52 azasını esnaf ce gayret sarfedileceğini bildirmiştir. Yapılan intihab neticesinde aslî azamiyetleri hastanesinde tedavi ettirmiş, Iıklara Hakkı Demir, İsmail Firat, Zülfü 10 azanın mahkemesini deruhde et Sekban, Ekrem Üreyen. Ahmed, Kadri, miştir. 938 yılı hesabları 939 a 1800 kusur li yedek azalıklara da Avni, Veli, Niyazi, a mevcudla devrolunmuştur. Dünkü Vedad, Cemal, Osman seçilmişlerdir. 5jî #(C 5(C oplantıda şoförlerin başlıca derdlerinMüskirat âmilleri cemiyeti de Esnaf en birini teşkil eden karne meselesi 0:erinde konuşmalar yapılmıştır. îdare cemiyetleri merkezinde senehk toplaneyeti, karne meselesinde müteaddıd te tılanm yaparak yeni idare heyetini seçebbüslerde bulunulduğunu, fakat he mişlerdir. v Muharrem Feyzi TOCAY Cu m h u r i y e t Abone şeraiti:} ^ Senelik Alb aylık Üç aylık Bir aykk Nüshası 5 knrnştnı. ly< 1400 Kr. 2700 Kx. 750 1450 800 400 Yoktur 150