19 Ekim 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 8

CUMlttJRIYET 19 Birinciteşrin 1938 Orta Avrupa kaynaşıyor Polonya Hariciye Nazırı bugün Bükreşe geliyor (Bâştarafı 1 inci sahifede) Mısır Mehmed Ali Paşa Alluba Kahirede toplanan Arab kongresini açarken. İngiltere Çekoslovakyaya gitmek üzere vapura binen Jngiliz eski muharibleri. like, cn azimkâr bir surette muhalif bukınuyoruz. Zira gayri sarih vaıdler ve taktik manevralardan bıktık. Hududlarımızın ötesinde azab çekenler, bizim olan Macarlardır. Mevzuu bahsolan mesele o derece ciddî ve o de|rece derindir ki, bunu muallâkta bırakvmanın imkânı yoktur. Macar milleti ve Macar hükumeti, hakkaniyete müesses Macar tezinin muvaffak olmasına az m«tmiş bulunmaktadır. Alman ve Italyan büyük devletleri Çekoslovakya Çekoslovakyadaki Macarlar sembolik şekilde iki Çenezdinde yaptığımız teşebbüse tabiî bir koslovak şehrini zapteden Macar askerlerini çiçeklerle karşılarlarken. teşebbüs demiştim. Filhakika, senelerdenberi bu devletîerle, müşterek menfaatlere ve derin hissiyata dayanan sıkı ve dostane münasebetler inkişaf etmektedir. Son zamanlarda, bu bağlar bir kere daha teyid olunmuştur. Şurasmı hassatan tebarüz ettirmeliyim ki, ayni zamanda Macaristan için de kuvvetlenmeğe yol açan son haftaların hâdiseleri, bu iki devletin faaliyeti neticesidir. Bu da, kat'iyyen nazan dıkkatten dur tutmadığımız bir unsurdur. Ve mihveri teşkil eden iki devletin politikasına gittikçe daha fazla intıbak eden politikamızın revişinde de müessirdir. Biz, bu iki devletle, her sahada karşılıklı anlaşma ve iş birliği aramaktayız. Derhal ve ayni zamanda vaziyetten kendisini de haberdar ettiğimiz üçüncü büyük dostumuz, yeni ve kuvvetli Po lonya bize şimdiye kadar birçok sempati, Frcnsa Pariste Belçıka Kralı muteveffa Bırıncı Alberin heykehnin dostluk ve muzaheret eseri göstermiş Duküşad merasiminden bir manzar.a. lunmaktadır. Biz de bu politikayı ve bu hissiyatı, gittikçe daha hararetli bir surette tervic ediyoruz. Büyük Polonya devletinin her muvaffakiyeti, her takvi yesi, milletimizin bütün tabakasında müttefik bir memnuniyet uyandırmaktadır. Zira, herkes, tarihin verdiği dersler mucibince, bu iki milletin müşterek menfaat ve dostluk yolunda yürümesi lâzım geldığini müdriktir. Haricî siyaset sahasında açık ve azimkâr bir hattı hareket takıbi hükumetin kuvvetli bir zihniyete *ve bütün milletin ittifakla göstereceği disipline istinad etırifeînt * isrîlzam eder. Bunu yaratmak başlıca vazifelerimizdendir. Bunun içindir ki, Macarların kuvvet birliğini bilhassa bugünkü tarihî anlarda Al bozacak olan bazı temayülâta asla müsamaha edemeyiz.» Paris 18 Pöti Pariziyen gazetesinde Burg, şöyle yazıyor: «Gestapo'nun Pragda yerleşmesi ha beri, hakikaten saçmadır, fakat Almanyanın kendi hududuna çok yakın olan yerlerde arzu etmediği mültecilere Çekoslovakyanın bir melce teşkil etmemesi için tstiklâl istiyen Ukraynalılar Çekoslovakya üzerinde bir tazyik icra etmesinden şüphe edilemez. Memel 18 (a.a.) Cuma günü topMünih itilâfı, her milletin kendi mu lanacak olan dıyet meclisinde Alman teşkilâtı Alman listesi şeklinde görülecektir. kadderatına sahib olmak hakkına istinad Beresny ve Perein'de Ukraynah halkm etmektedir. Bu da her türlü haksızlık lezahüratta bulunarak istiklâl istediği bil ve şiddet tedbirlerini bertaraf eder. Fa kat şimdi b.aşka bir mesele mevzuu ba diriliyor. Millî meclis Uşgorod'da toplanarak histir, bu mesele de, mevcudıyetleri mü • Ukrayna bölgesinin parçalanması aley ruru zamanla Çekoslovakyayı iz'ac ede cek olan Alman mültecilerinin ne olacakhinde bir beyanname neşretmiştir. lan meselesidir. Beyanname, doğu Slovakya bölgeleAlman mültecileri umumî meselesile rinin Ukraynaya raptını istemektedir. iştigal eden organlar, bu mültecilere ha Danzig'de Nazi olan Polonyalılar Varşova 18 (a.a.) İllüstravani yatlarını tam bir emniyet içinde yeniden Kurjer Koziyeni, sene bidayetindenberi tanzim edebilecekleri bir melce bulmağa Danzigli bin Polonyahnm nasyonal sos gayret etmek mecburiyetindedirler.» Uzhorod 18 (a.a.) Leh ajansı bildiriyor: Bir Çek devriyesi, Rütenya Başvekili Brodıj otomobille Beherovo'ya giderken otomobile ağır makinelitüfekle ateş açmıştır. Başvekıle birşey olmamıştır. Şikago 18 (a.a.) Üniversite reisi Beneş'in Şikago Universitesinde bir konYeni müzakereler Varşova 18 (a.a.) Gazetta Pols ferans kürsüsü kabul etmiş olduğunu beka'nın hususî muhabiri Budapeşte'den bil yan etmiştir. Kanadaya gidecek Almanlar diriyor: Yeni bir Çek Macar konferansınm Ottova 18 (a.a.) İngiltere hüku toplanabilmesi için Prag'ın Budapeşte'ye meti, Kanada hükumetinden 20,000 Çeyeni mukabil teklıflerde bulunması ıcab koslovakyalı Alman muhacirinin Kana eder. Prag'ın bu husustaki notası Buda daya kabul edilmesini istemiştir. peşte'de bugün beklenmektedir. MüzakeAlmanyada terhis başladı relere çarşamba günü Komorn'da veyaBerlin 18 (a.a.) Sılâh altına alı hud Bratislava'da başlanabilecektir. Bunan yüz binlerce ihtiyat efradmın ve iki dspeşte, müzakerelerin birkaç günden faz senelik askerî hizmetlerini bitirmiş olup da la sürmemesi arzusundadır. muvakkaten hizmette ipka edilmiş olan Slovakyada kalan Almanlar askerlerin terhisine bugün başlanmıştır. Prag 18 (a.a.) Bratislava'dan Terhis muameleleri 15 gün kadar süre Prager Abend Zeıtung gazetesine bildi cektir. Terhis edilen efradın nakli için riliyor: Almanyanın birkaç mmtakasmda her neYeni Alman partisinin şefi olup Slo vi nakil vasıtalarına müracaat edilecektir. vak hükumeti tarafından Slovakya Al Berlinde banliyö hatlarında işliyen oto * manları kısmî müsteşarlığına tayin edilen büs servisleri durmuştur. Kamasin, Slovakyadaki Almanlara hitaMiralay Bek, Bükreş'e geliyor ben bir beyanname neşrederek AlmanyaLondra 18 (Hususî) Lehistan nın Bratislava ve Slovakyadaki Alman Hariciye Nazırı Miralay Bek, bu akşam adaları hakkındaki taleblerinden vazgeçBükreş'e hareket etmiştir. Miralay Bek tığini bıldırmiştir. Romanya Kralı Karol'la görüşecektir. Cermen Çek hududunun havadan Varşova'dan bıldirildığine göre, bu ziyafotografları alınıyor ret Çek Macar ihtilâfile alâkadardır. Prag 18 (a.a.) Alman gazetele Salâhiyettar Leh mehafılinde Lehistanla rine göre, Çekosclovakya hükumeti Macaristanm Almanya aleyhine bir blok ıle Alman hükumeti, bir ka teşkiline çalıştıklarına dair deveran eden rar ittihaz etmişlerdir. Bu karara şayialar tekzib edılmektedir. göre 18 ilkteşrinden 27 ilkteşrine kadar Alman tayyareleri, Çekoslovakya ile AlIspanyada vatansızların hali manya arasındaki yeni hudud hattının Barselon 18 (a.a.) Cumhuriyetçi Berlin süfera konferansı tarafından tesbit orduda harbeden ve Almanlar, Italyan edilmiş şeklinde fotoğrafilerini alacaklardır. Bu fotoğrafiler, yeni Cermen Çe ve Çekoslovaklar gibi memleketlerine dökoslovak hududunun kat'î olarak çizil nemiyecek olan ecnebî gönüllüler mese lesi Milletler Cemiyeti komisyonu ile ismesinde vesika hızmeti görecektir. panya hükumeti heyeti arasında bugün Alman tayyareleri, hususî bir işaret tabaşhyan müzakerelerin esasını teşkil etşıyacaklar ve bitaraf mmtaka dahılinde miştir. üç kilometreden fazla ilerlemiyecekler Ispanyol hükumeti bu gönüllülerin dır. Berlindeki Çek sefaretine her fotoğ sosyal akidelerinden dolayı tehlikeye düş^ rafinin bir kopyası verilecektir. miyecekleri memleketlere gönderilmesinı Alman Leh müzakereler i istemiştir. Milletler Cemiyeti komisyonu Varşova 18 (a.a.) İskra Ajansı, ispanya hükumetinin bu talebini is'af çaLehistanla Almanyanın, Südet topraklarelerini araştırmağa başlamışhr. rının Almanyaya ve Olsa bölgesinin de Lehistana ilhakı üzerine ortaya çıkan meselelerin halli için yakında ekonomik müzakerelere girişeceklerini bildirmekte dir. yalist fırkasına intısab etmiş olduklarını haber vermektedir. Bir Çek devriyesi Rütenya Başvekiline ateş açtı Gestapo Prag'da yerlesmiş Benes'e Şikago'da kürsü verildi Almanya Karlsbad'ı ziyaret eden Mareşal Goring'i selâmlıyan rnan kıtaatı. Litvanyadaki Almanlar da hak istiyorlar Varşova 18 (a.a.) Danzig'de çıkmakta olan Nasyonal Sosyalisz Dantziger Vororten gazetesi, Litvanyadaki AlMışır Son manevralarda bir Mısır man ekalliyeti meselesi hakkında mühim süvarisi iki atı birden idare ederek bir makale neşretmektedir. Bu makalede meharet gösteriyor, deniliyor ki: Litvanya, Memel hükumetine matbuat ve toplantı hürriyetlerini tahdid edebilecek salâhiyetler vermekle kendisine karşı nev'ima sadakatle hareket etmiş olan Almanlara karşı emniyeti suiistimal etmiştir. Memel Almanları Litvanyadan enternasyonal statünün harfıyyen tatbikmı ısrarla taleb edıyorlar. Bu makale Litvanyaya bir ihtarla bitFransa Mareşal Sir Siril Noval'in riyasetinde olarak Fransayı ziyaret mektedir: Litvanya hükumeti bu meseleyi eden îngiliz Hava heyeti Burje tayyare istasyonunda. iyice düşünmelidir ve bir ilkkânundan evvel bir karar vermelidır. Çünkü mezkur tarihde umumî intihabat yapılacaktır ve Almanlar mezkur emniyeti suiistimal hakkında Litvanyaya cevablannı verecek 11 NOVEMBRE 1938 lerdir. Varşova 18 (a.a.) Polonya ile Litvanya arasındaki ihtilâfm geçen mart ayında halledildıği tarihtenberi ilk defa olarak resmî gazeteler, Kavnas hükumetine Litvanyalı Lehler arasında vukua gelen arbedeler ve Kavnas'ın Polonya ekalliyetine karşı ittihaz etmiş olduğu tenkil tedbirleri münasebetile hücum et mektedirler. Bu hâdise dolayısile Litvanyadaki Polonya birliği, Litvanyadaki Polonyalıların müdafaası için hükumete zecrî tedbirler tatbik edilmesi talebini mutazammın bir müracaatte bulumnuştur. ( Londraba kadın itfaiyeciler " ) İspanya Hükumetçi İspanya ya bancı gönüllüleri geri gönderiyor. Bir İngıliz zabiti Ebro'da İngiliz askerle rine bitab ediycr. Almanyada ve Çekoslovakyada münakalât işleri Prag 18 (a.a.) Prager Presse gazetesi Çekoslovakya ile Almanya arasındaki Çekoslovakya ile Almanya arasındaki müzakerelerin hiç şüphesiz yakında iki memleket demiryolu ve posta münasebetlerinin normalleşmesıle neticeleneceğini kaydediyor. Trenler, bilhassa Prag Berlin ve Prag Burno arasındakıler yakmda işlemeğe başlıyacaklardır. Burno hattı halen Moravyanın şimalinRütenyada hâdiseler de yeni hududla üç defa kesilmektedir. Fransa Mütarekenin yirminci yıldönümü bu sene mutantan şekilde Budapeşte 18 (a.a.) Macar ajansı Çekoslovakya trenleri Alman topraklates'id edileceğinden, Fransız Posta Nezareti bu münasebetle resmini dercet bildiriyor: tığimiz pulu tedavüle çıkarmıya karar vermiştir. Hududdan gelen haberlere göre, Rü rında ve Alman trenleri de Çek toprağınr. tenyada hâdiseler gittikçe bir iç harbi şek da yolcu alıp veremiyeceklerdir. İngiltere Londra İtfaiye kumanİngiltere ve Fransa, Çeklere mali danı Firebrace, itfaiye yardımcı teşkilini almaktadır. Birçok yaralı vardır. yardımdan vaz geçiyorlar lâtına mensub kadınlan teftiş ederken. Bratislava'da Macarlar a hücum Londra 18 (a.a.) Birkaç gündenedildi Budapeşte 18 (a.a.) M a c a r ajansı, beri Londrada bulunan Çek malî müte geçen pazar günü Pozsony (Bratislava) hassısları, dün buradan aynlmışlardır. de bir kilise b'nünde Macarlara karşı kanlı Müzakerelere bir müddet sonra devam edileceği haber verilmektedir. taşkınhklar yapıldığını bildiriyor. Verilen malumata göre, Fransa hükuKilise önünde Macar millî marşını söyBüyük edib Halid Ziya meti, Fransanın şimdiki taahhüdlerinin liyen Macarlara Çek polis memurlarile Uşakhgil'in beş cildlik Slovak gencleri hücum etmişler ve 11 i Çekoslovakyaya yardıma imkân verme ağır olmak üzere birçok kimseler yaralan diğini bildirmiş, ingiliz.' hükumeti de bu nefis bir eseridir. Almanya Südet mmtakasma giden mıştır. Tezahüratta bulunan Macarlardan işi yalnız başına deruhde edemiyeceği cevabını vermiştir. , Her kitabcıda bulunur. Hindistan Patiale Mihracesi, kıtaatını teftiş ederken. birçoğu tevkif edilmiştir. Vman kataatı. KIRKYIL • * * . "