24 Temmuz 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURÎYET 24 Temmuz 1938 Elektrik tesisatı 75 bin lira sarfile yeniden Müşterek bağaj tarifesi yapılacak, su işi de yakında bitecek esasları üzerinde de bir anlaşmaya varıldı Bir müddettenberi şehrimizde Devlet Demiryolları Avrupa hattı binasmda toplantılar yapmakta olan Balkan demiryolları konferansı dün mesaisini bitirmiş tir. Sofyada yapılan toplantıların devamı mahiyetinde olan şehrimizdeki toplantı larda Balkan demiryollarından seyri seri ve müşterek nakliyat ve yolcu tarifeleri nin tanzimi üzerinde müzakereler cereyan etmiştir. Dün son defa bagaj tarifesinin son şekli müzakere mevzuu olmuş ve bunun üzerinde de anlaşma vukua gelmiştir. Tarafeyn murahhaslan yapılan proje Ieri hükumetlerine bildireceklerdir. Bu tarifeler tasdik edildikten sonra mer'iyet mevkiine girecektir. Aydmın su ve elektrik [ Ş e h i r ve Memleket Haberleri ) Siyasî icmal Balkan demiryolları Orta mekteblerde Japonya Sovyet ihtilâfı Halkın dilekleri derdi hallediliyor Öğle tatili konferansı kapandı muallim ihtiyacı Ankara Belediyesinin şehirdeki dükkân ve mağazalar için hergün öğle vakitleri bir saatlik tatil müddeti koymuş olması İstanbuldaki birçok esnafı da alâkadar etmiştir. Aldığımız birçok mektublardan, şehrimizde de mağaza ve dükkânların öğle vakti bir saatlik bir tatil yapması ve bu müddet zarfında rahatça yemek yenilmesi istenmektedir. Bilhassa mağaza ve dükkân müstahdetnleri, bu hususun teminini Belediyeden rica etmektedirler. Bu gibi müstahdemler, böyle bir tatil olmadığından öğle yemeği için hiçbir gün vakit bulamadıklarını, ekseriya saat üçe, dörde kadar aç kaldıklannı ve hatta ayaküzeri birkaç lokma yemek yemeğe vakit bulabildiklerini söylemektedirler. Esasen dünyanın hemen her yerinde tatbik edilmekte olan bu usul şehrimizde de kabul edildiği takdirde l bundan en ziyade mağaza ve dükkân müstahdemleri fayda göreceklerdir. Bu hususta biz de Belediyenin bu işi tetkik ederek imkân görüldüğü takdirde, Ankara Belediyesinin \ kararına iştirak etmesini temenni ederiz. Vekâlet, 1 eylulde yeni bir imtihan daha açmıya karar verdi Orta mekteb muallimliği için Üniversitede bir eylulde de bir imtihan yapılacaktır. Imtihanlar, edebiyat, tarih, coğrafya, fizik, kimya, lisan ve tabiiye ilimlerinden olacaktır. Imtihana girmek üzere bu zümrelerden birine talib olan lise ve muailim mektebi mezunlarının bu aym sonuna kadar Maarif Vekâletine müracaat etmeleri lâzımdır. Talibler Maarif müdürlüğü heyeti sıhhiyesi tarafından ayrıca muayeneye tâbi tutulacaklardır. Şimdiye kadar yapılan müracaatlerin sayısı yedi yüzü bulmuştur. En fazla taleb, türkçe ve lisan zümrelerinedir. İmtihanlar Üniversite profe sörleri ve doçentleri tarafından yapıla caktır. Aydına şehir suyu verecek olan dçreden bir görünüş Aydın (Hususî) Aydm Belediyesi, mevcud elektrik tesisatını tevsie karar yermiş ve bunun için yeni bir proje yaptırmıştır. Bu projeye göre elektrik santrahna 250 beygir takatında bir motör ilâve edilecek ve genişliyecek olan şebeke üzerinde voltaj zayiatını telâfi etmek için iki tane mııhavvile merkezi yapılacaktır. Nafıa Vekâletinln tasdikına iktiran etmiş olan tevsi projesinin rmıhammen beÖeli 75 bin liradır. Bu paranın temini için geçen hafta fevkalâde içtima yapan Şehir Meclisi, Belediyeler Bankasından 30 bin lira istikraz etmeğe karar vermiş ve imzaladığı istikraz mazbatasım bu iş için Ankaraya gitmiş olan Belediye reisi Nafiz Karabudağa göndermiştir. derlemek üzere Hasan Ferid Anlar, Cevad Altar, Halil Bedi Yöntekin, Tahsin Banguoğlu ve Rıza Yetişenden mürekkeb derleme heyeti Aydına geldi. îs tasyonda Kültür direktörlüğü ve Halkevi erkânı tarafmdan karşılanan he yet, Halkevinde hemen işe başlıyarak folklör bakımmdan kıymeti haiz bulu nan birçok eski ve mahallî halk şarkı larını bizzat halk ağzmdan plâğa almış, halk hikâyeleri ve darbı meseller tesbit etmiştir. Heyet, bir iki gün daha şeh rimizde kalacak ve mülhakattan geleceklerin okuyacakları halk şarkılarmı plâğa alacaktır. ŞEHtR tŞLERl Su makineleri geldi Terkos idaresi için îngiltereden sipariş edilen maıkineler gelmiş, yerlerine konulmuş, tecrübeleri yapılmıştır. Bu tecrübelerden iyi neticeler almmıştır. Yakmd'a bunlar faaliyete geçerek esash surette çalışmağa başlıyacaklardır. O zaman şehrin su ihtiyacı tamamile karşılanmış olacaktır. apon ordulan; Sarı ve Mavi nehirlerin sedleri ric'at etmekte olan Çinli asker tarafından yıkılıp harekât sahasınm suya garkedılmesinden dolayı, geniş çevirme hareketi yaparak Hankov'u sarmışlardır. Nankin yolile Şanghay'dan gelen büyük bir Japon donanması da Çin hükumetinin ve ordusunun son melcei olan Hankov'u muhafaza için vücude getirilen muhtelif sedleri tahrib ederek Çinin Çanakkalesi sayılan Kiakiang boğazına dayanmıştır. Japonlar karadan ve sudan Çin hükumetine ve müsellâh kuvvetlerine son bir darbe indirip bütün Çin ülkesini zaptetmeğe hazırlandıkları bir sırada, Siberya, Kore ve Mançuri hududlannm bir leştiği bir noktada bulunan Hozat gölünün garbindeki Çangkufeng ismindeki sevkülceyş cihetinden Japonyanın Asya karasmdaki askerî yollarma hâkim olması itibarile çok mühim olan bir tepenin, Kızılordu tarafından işgal edilmesi ve tepedeki Japon jandarmalarının öldürülmesi, bütün nazarlan Orta Çinden Siberya hududlarına çevirmiştir. J KÜLTÜR tŞLERÎ Kıdem zammı alan muallimler İstanbul ilk tedrisat kadrosunda 300 muallim kıdem zammı almıştır. Yeni zamlar Maarif Vekâleti tarafından tetkik edilmektedir. Yakmda alâkadarlara tebliğ edilecektir. Türkiye dahilinde bu yıl zam görecek ilkmekteb muallimlerinin sayısı 5,000 den fazla olacaktır. Eğlence yerlerine aid tarifeler Resmî doktorlar Halkevlerinin sosyal yardım kollarmda da vazife görecekler Orta tedrisatta İşgal keyfiyetinin alelâde bir hudud hâdisesi olmayıp bir harbin hazırhğı sayılabilecek sevkülceyş hareketi mahiyetinde olması ve hâdisehin dostane bir uzlaşma ile k,apatılması için gerek mahallî Japon ve Sovyet askerî makamlan, gerek Moskovadaki Japon sefirıle Sovyet Hariciye Nezareri arasında yapılan tem,as ve müzakerelerden bir netice çıkmaması, Japonya ile Sovyetler Birliği arasında bir harb çıkması ihtim,alini kuvvetlendirmiş/ tir. Şehirlerarast telefon te'sisatt Su tetisatı Ankarada Belediyeler İmar Heyeti tarafmdan 106 bin liraya müteahhide ihale edilmiş olan Aydm şehri fennî su tesisatınm yapılmasına devam edilmek tedir. Barajdan filitre havuzlarına kadar ana borulann mühim bir kısmı döşenmiştir. Şehir şefoekesi için Alman yadan beklenilen su boruları Aydm istasyonuna gelmiş ve filitre havuzları nın duvar ve sıva inşaatı ikmal edil miştir. Tesisatm kânunusaniye kadar tamamen bitirileceği ve bu tarihten itibaren şehre temiz ve smhî'tçme'suyu verileceŞi tahmin ediliyor. Halk türküleri toplamyofmr lehçeleri Halk şarkılan ve mahallî Hükumet, Nazilli, Aydın ve îzmir arasında telefon tesisatı yapmağa ve bu tesisatı İstanbul ve Ankara merkezle rine bağlamağa karar vermiştir. Tesi satm yapılmasına yakmda başlanacak ve kısa bir müddet içinde ikmal edile cektir. Tesisatın süratle yapılması için alâkadarlara emir verilmiştir. Birkaç ay sonra İstanbul ve Ankara ile vasıtasız konuşmak mümkün olacaktır. Te lefon mükâlemesi şimdilik Nazilli ve Aydın postanelerinde kurulacak birer santral vasıtasile temin edilecek ve icab ederse şehrin elyevm mevcud bulunan adi telefon tesisatı da bilâhare otoma tikleştirîlecektir. Yeni yapılacak tele fon tesisatı sayesinde Aydın ve Nazilli kasabalan jktısadî faaliyetlerinin bir kat ctaha artacağı tahmin ediliyor. Yerli mallar sergisi Sergiyi dün binlerce vatandaş gezdi, Cam adamm duhuliyesi de indirildi Sergide; Nuri Demirağ atölyesinin yaptığı ta\> l U 1 . Yerli Mallar Sergisi dün binlerce zi yaretçi tarafından gezilmiştir. Sergiyi gezenler arasında Selânik beynelmilel fuarı umum müdürü Achille Calevras da bu lunmakta idi. Sergiyi gezdikten sonra umum müdür sergi komiserliğine gelmiş ve uzun müddet sergilerimiz hakkmda izahat aldıktan sonra gösterilen muvaffaki yet ve dekorasyonlardan dolayı komisyonu tebrik etmiştir. Cam Adamın 20 kuruş olan duhuliye ücretinin indirilmesine karar vermiş ve fiatlar 15 kuruşa indirilmiştir. Talebeye de sabahları 5 kuruşa gösterilecektir. Bazı karilerimiz, Cam Adamm duhu liye ücreti içine dahil olması lâzım gelen 1 kuruşluk Kızılay hissesinin bilet üzerine pul yapıştırılarak ziyaretçilerden alındı ğından şikâyet etmişlerdir. Yaptığımız tahkikata göre bilet ücretinden Kızılaya 1 kuruş verilmekte, fakat ayrıca bilet üzerine bir kuruşluk Kızılaya yardım pulu da yapıştınlmaktadır. Eğlence yerlerine aid tarifelerden mühim bir kısmı Belediye îktısad mü diriyeti tarafından tasdik olunmuştur. Müddet bu ay sonunda bitecektir. Be lediye riyaseti şubelere verdiği bir emirde ay sonuna kadar tarifelerini tasSıhhiye Vekâleti, Vilâyete gönderdiği dik ettirmemiş bulunanlar hakkında ta bir tezkerede Halkevlerinin sosyal yarkibat yapılacağım bildirmiştir. dım kollan tarafından açılan muayene yerlerinde Sıhhiye Vekâletine bağb dokHamallar için elbise Belediyece hamallara bir örnek elbi torların da çalışmalarınm muvafık görülse giydirilmesine karar verilmişti. Ka düğünü bildirmiştim. Buna nazaran hübul olunan nümune, Hamallar cemiye kumet tabiblerile resmî müesseselerde ve tine gönderilmiş ve cemiyet de bu nü imkân plursa hususî müesseselerde vazife muneye uygun olarak lüzumu kadar el ifa eden doktorlar, haftanm muayyen bise ısmarlamıştır. Bunlarm yapılması günlerinde buralarda hastalara bakacakon beş, yirmi güne kadar bitmiş olacak Iardır. Bundan maada gene ayni kolların ve ondan sonra krararın tatbikına ge tertib ettikleri köy tetkiklerine de hükuçileeektir. met doktorları iştirak ederek köylerde hasSenelik muayeneye gelmiyen talan muâyene edecek ve kendilerine sağlık öğüdleri vereceklerdir. Bund.an esnaf Esnafın senelik sıhhî muayeneleri başka Halkevleri sosyal yardım kollaniçin tayin olunan müddet haziran so na fakir köylülere tevzi edilmek üezere nunda bittiği halde zamanmda muaye kâfi miktarda ilâç verilerektir. ne olmıyan pek çok kimse olduğu için müddet bu aym on beşine kadar uzatılHALKEVLERINDE mıştı. Buna rağmen daha bazı kimselein karara riayet etmemiş oldukları gö îkmale kalan talebeler için Beşiktaş Halkevinden: rülmüştür. Zamanmda muayeneye gelÇevremizdeki orta ve lise talebele miyenlerin tesbitile haklarında takibat yapılması hususunda alâkadarlara emir rinden ikmale kalanları yetiştirmek ve 1 ağustos 1938 başmdan itibaren bir buverilmiştir. çuk ay devam etmek üzere Evimizde Esnaf hastanesi kimya, biyoloji, matematik ve lisan Esnaf cemiyetleri tarafından Avrupa kursları açılacaktır. ya bir röntgen makinesi sipariş edil Çevremiz ortamekteblerinden ikmale mişti. Makine gelerek yerine konmuş kalan çocuklarımızın her gün Halke tur. Bundan başka cemiyet otuz ya vine müracaat ederek kayıdlarını yapaklı bir hastane de açmağa karar vertırmaları lâzımdır. miştir. Hastane tanzim ve tefriş edil mektedir. Önümüzdeki av iptidasmdan Eminönü Halkevinin bir tekzibi itibaren faaliyete gececektir. Eminönü Halkevinden: 24 temmuz 938 pazar günü Taksim Aklmî kaçıran katil! stadyomunda Evimiz namına pehlivan Trabzonda karısı Raziyeyi balta ile güreşleri yapılacağı hakkmda duvarlavurarak öldüren Mahmud, delilik alâ ra yapıştırılmış afişler görülmüştür. Bu imi görüldüğünden müşahede altma a güreşlerin Evimizle hiçbir alâkası bu .ınmak üzere dün Trabzondan şehrimi lunmadığı görülen lüzum üzerine ilân olunur. le getirilmiştir. Mahmud 40 45 yaşlarmda pejmürde kıyafetli bir adamdır. Dün, Adliye ko•idorunda yanma yaklaşan bir arkadaiimızın sorduğu suallere tamamen saçma sapan cevablar vermiştir. Mahmud, Müddeiumumilik kaleminde yapılan kayıd muamelesini mütea kıb müşahede altma alınmak üzere Tıbbı Adliye gönderilmiştir. f Güzel San'atlar Birliği resim sergisi açıldı Bu yıl orta tedrisat kadrosundan 700 Vaziyetin vehameti iki tarafın yekdimuallim kıdem zamıru görecektir. Ye ğerine karşı denizden ve karadan tahşidat ni zamlar alâkadarlara ağustos ayı için yapmalarile bir kat daha artmıştır. Hade tebliğ edilecektir. ber verildiğine göre hâdise mahalli civaÇifte tedrisat yapacak mek nnd^ı derhal iki Kızılordu fırkası mevzi almıştır. Hâdise mahallinin yanıbaşmdateblerin sayısı ki Fossiyet körfezinde Sovyetlerin deniz938 ' 939 ders yılı başında memleket den büyük kuvvetler sevketmekte oldahilinde on dört ortamektebde çifte duklan müşahede edilmistir. tedrisat yapılacaktır. îstanbulda yalnız Mançurye ve Kore hududlarına topÜsküdar ve Beyoğlu cihetlerinde birer lanan Sovyet kuvvetleri bazıları tarafınortamekteb çifte tedrisat yapacaktır. ÜNÎVERStTEDE dan 100,000 kişi tahmin olunuyor. Japonya dahi bütün Siberya hududu boDoçent kadrosu üzerinde yundaki muhafaza kuvvetlerini takviye etmiştir. Bunun tnanası, üssülharekesi tetkikat Maarif Vekâleti, Üniversite profesör PortArtur ve Dairen limanlarını ihtiva ve (îoçentlerinih kadrosu üzerinde tet eden Kvantung yarımadasında buhınan kiklere başlamıştır. Bu yılki profesör ve Asya karasına mahsus Japon ordusunun doçent' kadrosund» möhim <feğişiklik « Çin harekât sahasmda bulunmıyan kuvler yoktur. Yalnız açık bulunan on iki vetlerini ve tnuavin Mançu ve Koreli doçentliğe ve üç profesörlüğe tayinler fırkalarını; Kızılordunun hudud boyunyapılmıştır. Üniversitemiz için Alman da mevzi alan kuvvetlerine karşı tahşid yadan üç profesör davet edilmistir. Do eylemesi demektir. çentlerin imtihanı teşrinievvelde ola Bu tahşidatla beraber Japonya ile caktır. Bu yıl docentlik imtihanı için Sovyet mak,amları arasındaki temas ve 150 müraoaat vardır. müzakerelerin neticesiz kalması; Japonbir Çatalca cinayetinin sebebi ların Japonmüstemleke harbi sayen dıkları Çin harbine dünyanm Çatalcanın Yeniköyünde Lâtif ismfnde bir şahsın muhtelif yerlerinden vu büyük iki askerî devleti arasındaki büyük rulmak suretile öldürüldüğünü dünkü bir harbin de inzimam edeceğine delâlet nüshamızda yazmıştık. Yapılan tahki ediyor. kat neticesinde cinayetin bir kan davaÖyle bir harb ki Japonlarm yükünii gmdan ileri geldiği anlasılmıstır. Mak hafifletmek ve Sovyetlerin Avrupadaki tul Lâtif, ayni köyde Murad isminde kuvvetlerini Asyaya göndermekten me bir şahsın dayısım öldürmüş ve üç se netmek için; Almanyanın ve hatta Italne haüis vattıktan sonra cıkmıştır. Muyanm işe karışması ve bunlara karşı da rad, Lâtifi dayısmın intikammı almak için tarlada pusu kurarak öldürmüştür. Sovyetlerle müttefik bulunan Fransanm harbe sürüklenmesi suretile yeni bir ciTenzilâtlı ham madde listesi han harbi şeklini alabilecekrir. Henüz müzakere kapısı büsbütün kaSanayi müesseselerinin haiz olduk panmış değildir. Fakat iki taraf da noktai ları iptidaî madde muafiyetleri tama men kaldırılmış olduğundan yeni bir nazarlarında ısrar etmekte ve bunlarm listenin tanzimine lüzum görülmemiş müdafaası için silâha müracaatten geri tir. 70 maddeyi ihtiva ettiği söylenen durmıyacaklarını birbirine anlatmaktadırtenzilâtlı ham madde listesinin de çık lar. Bu halin devamı, yahud Mançuri mak üzere olduğu sövlenmektedir. demiryollarile Baykal gölünün şarkmdaki Sovyet demiryolları arasında irtibat noktası bulunan Mançuli civarındaki Japon ve Sovyet müfrezeleri beyninde ahiren vuku bulan musademe gibi yeni bir hâdisenin çıkması yeni bir Rus Japon harbine ve dolayısüe de yeni bir cihan harbine kolayca sebeb olabilecektir. ı Muharrem Feyzi TOGAY îpekli maşlah kaçırîyormuş! Dün limanımıza gelen ve rıhtıma yanaşan Fransız bandıralı Lâmartin va puru amelesinden Mes'ud adında bir Cezairlinin vapurdan çıkarken vaziye tinden şüphelenen gümrük muhafaza memurları, üzerini aradıkları zaman beline sanlmış ipekli ve gayet kıymet,ar bir şark maşlahı bulmuşlardır. Mesud hakkmda takibata girişilmiştir. Çam adarn Sergi komitesi dün sabah bir toplantı yaparak Almanyadan sergiye gönderilen Maarif Vekili yarın şehrimize geliyor Maarif Vekili Saffet Arıkan, yanında Yüksek Tedrisat Umum müdürü Cevad, Hususî Kalem müdürü Nihad Adil ve îlk Tedrisat Umum müdürü İsmail Hakkı olduğu halde yann öğleden sonra Güneysu vapurile şehrimize gele cektir. Bursada şiddetli fırtına Bursa (Hususî) Şehrimizde iki gün fasılalarla devam eden bir fırtına ol muştur. Mebzul yağmur yağmıştır. Mudanyaya dolu yağdığmdan zeytinlerde tahribat yapmıştır. Bursa lisesinin Mudanyadaki askerlik kampını seller ve yağmur yüzünden su basmıştır. Şehrimizin muhtelif yerlerine yıldırımlar düşmüş, fakat hiçbir hasar yapmamıstır. Yalova taraflarında birkaç telgraf direği fırtmadan devrilmiştir. Uludağdan akan dereler çok bol bir su getirerek ovaya dökülmüştür. Kanallar bu suları muntazaman ovaya verdiğinden hiçbir hasar olmamıştır. Resim sergisinden bir köşe Güzel San'atlar Birliği yirmi ikinci resim sergisi, dün Galatasaray Lisesinde büyük bir davetli kalabalığı huzurunda Konya saylavı ressam Şeıvket Dağ t,arafından merasimle açılmıştır. Sergide bu yıl geçen yıllara nisbetle daha çok ve daha mütenevvi eser teşhir edilmektedir. Bu yıl, Abdullah Çizgen, Ahmed Doğruer, Ali Kars,an, Anahit Apkaryan, Ayetullah Sümer, Baha Said, Bedia Güleryüz, Cevad Gökdeniz, Edda Spereo, Edith AnUclıer, £ey>a Yapağı ihracatçılarînm son toplantıları Sergi paviyonlannda hararet söndüren ziyaretçileı; Yapağı ihracat tacirleri yarın son man Duran, Fuad Soyhan, Greta Spertoplantılarmı yaparak yeni standard co, Güzin Duran, H,ayri Çizel, Hikmet nizamnamesini gözden geçireceklerdir. Onat, H. Ksantopulos, Hulusi Mercan, Vecih Bereketoglu, îbrahim Çallı, Iskcnder, Mediha Gezgin, Mithat Akman, Muzaffer Sipahi, Muzaffer Soyer, TurNüshası 5 knruştur. gud Tokad, N. Kalnikof, Perof, Saadet Türkiye Haric Retkan, Sabri Ekşi, Safi îbrahim, Sami için için Yetik, Selim Turan, Şevket Dağ, V. Senelik 1400 Kr. 2700 Kr. Arslanyan, Viktorya Siryan, Yvonne Altı aylık 750 » 1450 » Karsan ve Zahidenin eserleri yer l Üç aylık 400 • 800 • bfa Bir syhk 150 İoktur Cu m h u r i /et Abone şeraiti: |