14 Mart 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 7

14 Mart 1938 CUMHURÎYET Says Inkart Avusturya Cumhurreisi M. Miklas Başvekilin daveti üzerine dün devlett eisliğinden istifa etti {Baş tarafi 1 inci sahifede) Birçok Alman iktısad ve maliye eksperleri iktısadî ve malî temessül işlerini başarmak üzere Avusturyaya gönderil mişlerdir. Alman memurları da Avusturyaya gönderilecek ve Avusturya memurları staj görmek üzere Almanyaya gidecektir. Alman askerleri birlik'.eri Avusturyaya gidecek ve Avusturya birlikleri de Almanyaya gönderilecektir. Avusturyada tatbik edılecek olan Alman nafıa plânlan aylardanberi hazır lanmıştır. Avusturyalı işsizlere Almanyada iş verilecektir. Almanya, tek para meselesı halledilir edilmez Avusturya endüstrisine büyük sermayeler yatırmak fikrinde dir. Avusturyalılar ise artık kambiyo meselesi mevzuu bahsolmıyacağı için AI manyadan daha çok miktarda mal satın alacaklardır. sarih bir Alman hududu çizdim. Şimdi de gene kat'î ve sarih olmak üzere İtalya tarafında bir hudud çiziyorum. Bu da Brener'dir.» , Şefimiz hakkında mühim makale Siyasî buhranm sonu Faşist Meclisinin kararı Roma 13 (Hususî) Dün gece geç vakit M. Musolini'nin riyasetinde toplanan büyük faşist meclisi Avusturya meselesini müzakere ederek, vaziyetin ta biî inkişafı addettiği Avusturya işine müdahale etmemeğe ve son hâdiseleri Avusturyaya aid dahilî bir mesele telâkki etmeğe karar vermiştir. Propaganda Nazırı M. Alfıeri büyük faşist meclisinin bu kararını İtalyan ve ecnebi gazetecilerine bizzat tebliğ etmiştir. Ilhak kanunu ilân edildi Plebisit 10 nisan pazar günü yapılacak Viyana 13 Resmî bir tebliğ bu akşam Avusturyanm Almanya ile birleştiğini ilân eden bir kanun neş retmiştir. Bu kanun şudur : Madde: 1 Avusturya Alman devletinin bir parçasıdır. Madde: 2 Avusturyanm Al man devletine tekrar iltihakı husu sunda 10 nisan 1938 pazar günü bir plebisit yapılacaktır. Hür ve gizli reyle yapılacak olan bu plebisite erkek, kadın yirmi yaşından yukan bütün Avusturyalılar iştirak edecektir. Madde: 3 Plebisitin neticesi, verilecek rey kâğıdlarının ekseriyetile taayyün edecektir. Madde: 4 Bu kanunun tatbi kma aid teferruat emırnamelerle tesbit edilecektir. Madde: 5 işbu kanun neşro lunduğu günden itibaren muteberdir. Avusturya federal hükumeti işbu kanunun tatbikine memurdur. îmzalar : Reisicumhur ve Başvekil Says tnkart ve diğer Nazırlar. Çekoslovakyamn protestosu Says lnkart'tn hitabesi Linz 13 Dün geceki büyük tezahürat snasmda M. Hitler ve Says İnkart'm nutukları, meydanı dolduran halkm coskun tezahürleri ve alkışlarile mütemadi surette, hemen her kelimede kesilmiştir. M. Says Inkart, şu nutku söylemiştir: «Führerim ve Rayh Başvekilim; Alman mılleti için ve Avrupa tarihinin müstakbel inkişafı için, neticeleri itibarile, bu derece mühim olan bu saatte, ilk defa yeniden Avusturyava dönüşünüzde, tizi, bütün vatanla beraber selâmlarım. Sulh diktatlarına ve bütün dünyanın anlamamazhğına ve fena niyetlerine rağ men, Almanların yeniden Almanlarla bulüştuğu zaman gelmiştir. Bugün baştan ba«a bütün Alman milleti, bütün müca delelere ve bütün acılara hep birlikte katlanmak için ebedî surette aynlmamak üzere buluşmuştur. Buna isal eden yolda vürümek, çok çetin olmuştur ve birçok fedakârhklarda bulunmayı icab ettirmiştir. Alman milletinin tattığı mağlubiyetlerin en acısı tatılmıştır. Fakat yaşayan mille tin şuur ve kan beraberliği hakkındaki nasyonal sosyalizm idesi işte bu mağlubiyetten çıkmıştır. Siz, Führerim, milletin fslâketini gördünüz ve Alman milletini mağlubiyetlerin en büyüğünden kurtarmak kakkmdaki büyük idenizin esasını bu bilgiden aldmız. Siz, hürriyeti ve hakkı icın yaptığı mücadelede Alman milletinin çefisiniz. Biz Avusturyalılar, daima bu yolda bulunmak, için müstakil bir surette ve Alman gibi açıkça, and içiyoruz. Ayni zomanda Senjermen muahedesinin 88 inci maddesinin de hükümsüz olduğunu ilân ediyoruz.» Prag 13 Almanya ordulan bir yandan Avusturyayı istilâ ederken Alman askerî tayyareleri filo halinde bugün Çekoslovak toprakları üzerinde Bohemva'nın şimalinde uçuşlar yapıyorlardı. Bunu haber alır almaz Çekoslovak hükumeti Berlinde protestoda bulunmuştur. Alman Hava Nazırı Mareşal Göring, Çek elçisine bu uçuşun emir hilâfına yapıldığmı, askerî veya siyasî hiçbir hedefi olmadığını söylemiş ve bu gibi hâdiselcrin tekerrür etmiyeceğine dair teminat vermiştir. M. Hitlerin bir telgrah Berlin 13 (Hususî) M. Hitler, büyük faşist meclisinin karan üzerine İtalya Başvekiline şu telgrafı göndermiştir. «Musolini bunu asla unutmıyacağım.» Adolf Hitler Alman, İtalyan Hariciye Nazırları arasında Roma 13 Kont Ciano'nun yeni Avusturya Hariciye Nazırı Volf'dan aldığı bir telgrafta Avusturya hükumetinin Majeste Kral ve Imparatorun hükumetile dostane münasebetler idame etmeğe devam edeceği temin edilmektedir. Kont Ciano, ttalya hükumetinin de ayni arzuyu beslemekte olduğunu ceva ben bildirmiştir. Kanun, Almanya için de muteber Berlin 13 Propaganda Nazın Alman gazetecilerini bu akşam da vet ederek Avusturyanm Almanyaya 13 mart 1938 den itibaren ilti hakını mübeyyin olan Avusturya kanununu bildirdikten sonra, bugün Alman hükumeti tarafından isdar olunan aşağıdaki kanunu tebliğ et miştir : Madde: 1 Avusturya'hüku'meti tarafından 13 mart 938 tari hinde Avusturyanm Alman devletile birleştiğini mübeyyin isdar olunan kanun, işbu kanunla Almanya için de kanuniyet kesbeder. Mezkur Avus turya kanunu şudur: «Kanunun met ni.» Madde: 2 Avusturyada bugün mevcud olan âmme hukuku iş'an ahara değin Avusturya topraklarında mer'idir. Alman hukuku, Führer tarafından veya onun göstereceği bir Nazır tarafından orada mer'iyete konacaktır. Çekoslovakyamn arkasında mağlub edilmez bir kuvvetin kat'î azmiyle karşılaşacağını Almanya peşin olarak bilmelidir. 1914 harbine takaddüm eden kararsız lıkların Almanyayı ikinci bir muvaffakiyet ümidine düşürmesi meş'um bir şey olur.» Eko dö Pari gazetesinde Pertinaks yazıyor : «Fransız Hariciye Bakanlığınm gay reti, îngilterenin Berline verilen protestoyu Çekoslovakya hakkında tekrar tasrih etmesini temine matuf olmalıdır. Çamberlayn ve Dış Bakanı bir şey yapmak lılzumuna karşı hassastırlar. Onların tarafından en küçük bir ihmal, Çek kabinesini ve Çek efkân umumiyesini Alman • yanın tazyikı altına düşürür.» Övr gazetesinde Bayan Tabuis, di yor ki: «On beş gün sonra, belki de daha önce, Çek Almanlannın şefi Haynlayn, muhtariyet istiyecek ve bazı tahrikâtlar ihdas ederek bunlara dayanmak suretile bir kaç gün sonra da, Alman hükumeti yalnız dördüncü ordusunun 20 fırkasmı değil, ayni zamanda son seneler zarfında Almanyada teşkil edilen südet alayının 10 bin askerini de Çek Alman hududuna yığacaktır. Müteakiben Cumhur Başcanı Beneş'e, tıpkı Şuşnig'e yaptığı gibi, bir ültimatom gönderecektir. İşte Hiter'in gizli konseyinde derpiş edilen tedbirler aşağı yukan bunlar olmuştur.» M. Çamberlayn yarın Avam Kama rasında, Henderson'un şu meşhur sualine cevab verecektir: «Fransa, Çekoslovakyamn yardımına koşarsa, İngiltere ne yapacak?» Bu suale verilecek cevab da Mecliste îngilterenin Fransaya muzaheret edeceğini anlatacaktır. îngilteredeki fikirler, yeni Fransız, hükumetinin hiç olmazsa bu cihetten tam bir muzaherel bulacağı merkezindedir. Ve Fransız hükumeti geçirdiğimiz vahim dakikalarda buna güvenmek hakkmı haizdir.» Bir Çek gazetesinin mütaleası Prag 13 Südet Almanlan partisi şefi M. Sebekovski, «Dizayt» gazetesind« «Avusturya, yeniden Almandır» başlığı altında yazdığı bir başmakalede ez cümle diyor ki: «Avusturya hâdiseleri, devamlı biî mücadelenin sonudur. Mevcud rejime karşı milletin azmini muzaffer etmek icab eyliyordu. Bu mücadeleye, Şuşnig'in, millî menfaatlere muhalif, gayrimeşru plânlan sebeb olmuştur. Bugün, zafer, Alman milletinindir. Fakat ayni zamanda Avrupa nizamı prensipi de muzaffer olmuştur. Asırlarca müddet Rayh Al manlarile ayni müşterek kültür içinde yaşamış olan Südet Almanlan, Avusturya hâdiselerini açıkça ve sevincle tasvib etmektedir. Südet Almanlan, Avrupa sulhuna karşı mes'uliyetlerini olduğu kadar Avusturya hâdiselerinin Çekoslovakya daki Südet Almanları için büyük ehemmiyetini de tam surette müdrik bulunmaktadır. Çekoslovahya mülteci kabul ett, or [Baştaraft 1 inci sahiiede\ tarafı 1 inci sahifede) Duvarlarda Hitit medeniyetile muasır Başvekil ve Hazine Nazırı: Leon Türk cemiyetlerinin tarihlerini gösteren Blum,' haritalar vardır. Bu uzun harita, mavi ve Başvekil muavini ve Miîlî Müdafaa: kırmızı işaretleri havi bulunmaktadır. Ar Daladiye, kasmda da kendilerinin araştırmalarmı Büçte: Spinaz, izah eden ingilizce ve fransızca bir seri Hariciye: Pol Bonkur, muahedeler vardır. Dahiliye: Maks Dormuva, Dak'lar tarihi Adliye: Rikar, Bizimle olan muhaverelerinde Ata Bahriye: Kampinki, türk, Balkan Antantı konferansında Romanya murahhası M. Comnen'e hitab Hava: Gi La Şambr ederek Dak'lann tarihinden Rumen milMaarif: Jan Zey, letinin medeniyet kaynaklarını pek iyi taZiraat: Jorj Bone, nıdığım söylüyor. Atatürke göre Daklar, Ticaret: Piyer Kot dağlarda yaşıyan bazı milletlere verilen Propaganda: Frosar, is'mden başka birşey değildir. Bundan Başvekâlet kurdinasyon: Vensan Ord? Dak ve Deutsch'lerin ayni menşeden olduklarına varılıyor. Reisicumhur Ti yol, rcnien denizi, Turanî menşelere mensub Pansyon: Rivyer, oian ve tarihî müthiş akınlarile Avrupa Müstemleke: Maryüs Mute. nm cenubundaki sıcak deniz kıyılarına Bunlardan başka Alber Saro, Steg, medeniyeti getiren müslüman milletlerin Pol For ile Viyole de Devlet Nazın tahareket noktasile muvasalat mahallerini yin edilmişlerdir. gösterdiğini de söylediler. Yeni kabine ilk toplantısmı yann akSalon ve kütübhaneyi gezerken dedecek ve perşembe günü itimad reyi Muhavereler, tarihî misallerle, canh almak üzere meclisin huzuruna çıkacak sözlerle ve tercümanm hatalarını fransızca tır. olarak tashih etmek için bilâfasıla mü Siyasî bir toplantı dahale ile çok hoş olarak geçmiştir. BilâParis 13 (Hususî) Başvekil M. hare, Başkanın mutad olduğu veçhile dostlannı ve Türkiyeyi ziyaret eden ec Blum bu akşam, eski Hariciye Nazın nebi devlet reislerini kabul buyurdukları M. Delbo da dahil olmak üzere bir çok devlet adamlannı davet ederek, beynel salonu ve kütübhaneyi gezdik. Eski Ankaranın, Timurlengin kalesi milel siyasî vaziyet hakkında müzakere nin manzarasına tamamile hâkim olan lerde bulunmuştur. Bu toplantıya büyük uzun bir geçidi geçtikten sonra bir mer bir ehemmiyet atfedilmektedir. mer konsol üzerinde insanı teshir eden ve M. Blum'un beyanah şahsî imzalarile hediye edilen birçok foParis 13 Yeni kabinenin teşekkülü toğraflarla karşılaştık. münasebetile Blum beyanatta bulunaBu tacidarlar ve devlet reisleri ara rak, halk cephesi hükumetlerine bidayetsmda üzerinde pazen entari olan ve başı tenberi iştirak etmiş olan Şotan ile Delucuz bir yemenile örtülü bulunan, sade bos'un bu seferki hükumette bulunmayışg^yinmiş bir kadına aid fotoğraf da larının herhangi bir ihtilâftan ileri gelmeReisicumhur Atatürkün annesidir. Bu, diğini söyledikten sonra şunlan ilâve etbütün ziyaretçilerin nazarı dikkatini celmişür: betti. Atatürkün bakışını temsil eden bu « Siyasette devamlıhğı temin etmek fotoğrafa kadmlığın safiyetini ve nezalâzımdır. Maamafih bu aksam kabine hetini ilâve etmek lâzımdır. Bu büyük kadın ihtimam ve gururla bugünkü mo toplantısı yapılmıyacaktır. Hâdiseler evdern Türkiyenin En Büyük Adammı ye velki hükumetle hükumetim arasında tiştirmiştir. münhasıran bir devir muamelesinden daMumaileyhanm fotoğrafmın yanında ha başka zaruretler tevlid etmiştir. Binaki köşede bir tablo bulunmaktadır. Bu enaleyh Millî Müdafaa ve Hariciye Natabloda, Atatürkün, manevralara davet zırlarile birlikte eski Başvekil Şotan'la edilen İran Şahma bir harita üzerinde Hariciye Nazın Delbos'la göriişmeğe giizahat verdiği görülmektedir.» deceğiz.» Prag 13 Istisnaî ahval haric olmak üzere Avusturyadan mülteci girmesine müsaade edilmemesi emredilmiştir. Şimdiye kadar elli Avusturya Iınm Çekoslovakyaya girdiği tahmin e dilmektedir. Buna mukabil birçok ecne biler ve bilhassa Polonyalılar Viyana dan buraya gelmişlerdir. Söylendiğine göre Viyana istasyonlarında müthiî bir kalabahk vardır. Bu sabah hududa gelen 200 Avus Hitler'in Musolini'ye gönderdiği turyalı geriye gönderilmiştir. mektubun metni Gümrük binalan Nazi milisleri tara Alman büyük elçiliğine doğru ilerlemiş, Roma 13 Hitler'in Musolini'ye fından işgal edilmiştir. fakat süvari polisleri bunların elçiliğe sogöndermiş olduğu mektubun başlıca fıkkulmalarma mâni olmuştur. NümayişçiBükreş de... ralan: Ierin Almanya aleyhindeki ağır sözlerinin Bükreş 13 Polis Avusturya mülte«Senelerdenberi Avusturya Almanları cilerinin memlekete girmesine mâni ol elçilikten isitilmemesine imkân yoktu. Pohertürlü kanunu esasiden mahrum olan lis nümayişçileri dağıtırken çarpışmalar mak için ciddî tedbirler almaktadır. bır rejim tarafından cebir ve şiddete maolmuştur. ruz kalmakta, fena muamele görmektey Kücük itilâf devletlerinin vaziyeti Alman gazetelerinin nesriyatı Bükreş 13 Beynelmilel vaziyet kardi. Hergün daha ziyade tahammülü gayBerlin 13 (A.A.) Birçok Alman rikabil bir hal alan bu gerginliği ortadan şısında Küçük İtilâf devletlerinin müşehirlerinde dün akşam heyecanlı teza kaldırmak için Şuşnig nezdinde son bir messilleri arasında istişareler yapılmış hürat yapılmıştır. Naziler, bu şehirlerde tesebbüste bulunmağa karar verdim. Ve tır. fener alayları tertib etmişlerdir. Avusturyada bir ekalliyetin nasyonal Sövlendiğine göre üç Küçük îtilâf devFölkişer Beobahter, şöyle yazıyor: scsyalist fikirler taşıyan bir ekseriyete fe leti Hariciye Nazırlarının yakmda top«Führer Almanların bin senedenberi na muamele etmesi keyfiyetine müsamaha lanması derpiş edilmektedir. beslediği hayali hakikat sahasına çıkar edilemiyeceğine kendisinin nazan dikkamıştır.» tini celbettim. Şuşnig'e müsavatm tesis eLokal Ançayger diyor ki: dümemesi halinde günün birinde Alman «Alman topraklarında Allahın sesi işikdrdeşlerimizin himayesini temin etmek Londra 13 (Hususî) Paristen bil tiliyor.» mecburiyetinde kalacağımızı söyledım. Nasyonal Çaytung, şöyle diyor: Taleblerimiz haddinden fazla mutedilâ dirildiğine göre, Fransanm şark cephe «Avusturya hâdiselerile alâkadar olan ne idi. Demokrasinin şekle müteallik sindeki Majino hattmdaki kuvvetleri takprensiplerine göre Şuşnig'in istifa etmesi viye etmek üzere bugün mühim miktar yegâne devlet, İtalya, millî Alman fik rınin büyüklüğünü anladı. icab ederdi. Faka'Jfcn, kendisinin bana da takviye kıt'aları gönderilmiştir. Ayrıca beynelmilel vaziyet dolayısile vermis olduğu temiıratla ıktifa ettim. HalBerlin Roma mihveri bu sayede kuvbütün kıt'alar garnizonlarda kalmıştır. buki Şuşnig, ilk andan ıtibaren aramız vetlenecektir.» daki itilâfa riayet etmedi ve plebisitin bir Von Ribbentrov Londradan Fransız gazetelerinin nesriyatı karikatürü olan mevhum bir reyiâma müayrıldı Paris 13 Avusturya hâdiseleri hakracaat etmeğe karar vermek suretile bu Londra 13 Von Ribentrop öğle kında, Pöti Parizien gazetesi şu satırları iti'âfa bir darbe indirdi. Bunun netayici yin Almanya sefarethanesınden ayrılmış yazıyor: , vukuundan korkulmakta olan netayic ol ve Croydon hava meydanına giderek sa«Fransız Ingiliz demarşının Berlinde du. Avusturya milleti kıyam etti. Mem at 1220 de tayyare ile hareket etmiştir. gördüğü kabul tarzı gösteriyor ki, Al leket anarşiye doğru yürümeğe başladı. Hareketinden evvel hava meydanı di manya ile hiç bir şey elde edilemez ve Bu toprağın bir çocuğu olmak itibarile rektörüne şunlan söylemiştir: bundan böyle Almanya karşısında yalnız âtıl bir vaziyette kalamazdım. Memleke« Hava limanınızı birkaç kere ziya kuvvetin ehemmiyeti olacaktır. Avusturtımde nizamı ve asayişi tesis etmeğe ve ret edeceğimi ümid ediyorum.» ya meselesi Almanva tarafından bir şimona mukadderatı hakkında hüküm ver şek çabukluğu ile halledildiği için, bun Genclik teşkilâtı reisi mek imkânını bahşeylemeğe karar ver Viyana 13 (Hususî) Alman genc dan sonra kat'î anşuluzu ancak harb dim. Bu harekette millî meşru müdafaa lik teşkilâtı reisi M. Baldur Fon Şirah, durdurabilecektir. Buna binaen, umumî rvireketinden başka birşey görmeyiniz. î Avusturya genclik teşkilâtile meşgul ol düşünce şimdi, diğer memleketlere karşı talya için pek nazik olan bir anda size bu neviden kuvvet hareketlerinin, tekerrümak üzere bu sabah buraya gelmiştir. hissiyatımın salâbetini ispat ettim. Istikrüne mani olabilecek tedbirlere tevessül M. Şuşnig serbest balde bu noktada hiçbir değişiklik olmı Viyana 13 Eski Başvekil Şuşnig'in etmektir. Avusturya fütuhatından sonra, yacaktır.» Viyanada Belvedere şatosundaki apar ilk hedef Çekoslovakyadır. M. Hitler bu Hitler, mektubuna metnini geçen gece tımanlarında oturduğu resmen bildiril memleket hakkındaki maksadlarmı sır halinde tutmadığına göre, Prag hükumetini neşretmis olduğumuz atideki çok mühim mektedir. bu defa Avrupa ihtilâfının işareti olacak Londrada bir niimayiş beyanatile hitam vermektedir. Londra 13 Bugün bir mitingden olan bir ültimatoma karşı teminat altına «Önümüzdeki vakayiin netayici ne olursa olsun Fransa tarafında kat'î ve aynlan binlerce nümayişçi alay halinde almak için şimdi her şey yapılacaktır , J Dolfus'un heykelleri Viyana 13 Dün akşam Dolfus'un heykeli yıkılmış ve parça parça edilmiştir. Stirya'da da otuz kadar başka heykel tahrib edilmiştir. Nevyork Kaliforniyada 4 motörlü ve 200 mil sür'atinde bir tayyari yapılmaktadır. Bu tayyare yakmcia 42 yolcuyu Stratosfere götürecektir. Vatanseverlerin silâh depoları Viyana 13 Polis kıt'aları, S. S. ve S. A. ların yardımile, vatansever cephenin silâh depolarını tesellüme başlamıştır. Alman hava kuvvetleri filolan Aspern tayyare meydanına inmiştir. Normal hava servisleri Avusturyalı memurlar tarafından temin olunmaktadır. Yalnız tayyare meydanının kontroluna Alman hava kuvvetleri erkânıharbiyesi bakmakta dır. Fransada askerî tedbirler Çekoslovakya Almanları reisinin bir nutku Prag 13 Sudet Almanlardan Devlet Nazırı Zajicek, Cesko Budejoviç'de söylemiş olduğu bir nutukta bilhassa demiştir ki: « Çekoslovakya cumhuriyeti, Avusturya Macaristan İmparatorluğuTiun yeni bir nüshası değildir. Çekoslovak milleti, cumhuriyete asırlardanberi beslemiş olduğu bir hayalin tahakkuku nazarile bakmaktadır. Bu noktai nazar, anlaşıla bilir, fakat biz Sudet Almanlar, Çeklerden memlekette hâkim gibi değil, bütün milletin zimamdarları gibi davranmala rını istemek hakkına malikiz. Buna mukabil Almanlar da devlete sadık olmalıdırlar.» Nevyork Sular altmda kalan Santa Monika film şehrinin manzarası. « Adolf Hitler meydanı » Viyana 13 Belediye dairesi önündeki meydana Adolf Hitler meydanı unvanı verilmiştir. Linz'de bulunan M. Hitler, keyfiyet ten haberdar edilmiştir. LONDRA Küçük Zabit mektebi talebesi topçu tatbikat talimlerinde.