10 Mart 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 7

10 Mart 1938 CUMHURÎTET Yannın hava ve kara harbleri nasıl cereyan edecek ? 28 30 bin kişilik kolordularm havadan ve bir hamlede Majino hatlarmm gerisine inmesi bile kabil olacak Yazan: CELÂL DINCER Yıllardanberi şu sözleri okur veya işitiriz: «İstikbal harblerinin mukadderatı havalarda taayyün edecektır», «gelecek harbin başlıca ve en müessir silâhı tayyaredir», «memleket mudafaasının en esaslı temelı kuvvetlı bır hava ordusudur» ve ilâh... Bu mevzua dair Avrupa mecmua ve gazetelerinde çıkan yazılan gazetelerimiz alır, tercüme ve neşrederler, fakat kari bu sözlerin ve yazılann hiçbirisinden tam ve kâmil bır fıkır edınemez, neden?.. Muharrirlerin, imzalarmın şöhretinı tehlıkeye düşürmekten çekinerek, kalemlerini idareli ve ihtiyatlı kullandıklan için mi; yoksa, bir gün insanhğın başında kopanlmak üzere, Avrupada hazırlanmakta olan meş'um fırtınanın sırlarını gizlemek için mı?.. Bunu tayine çahşmak bana dıişmez. Ortada, belirtmek istediğim, bir hakikat varsa o da bu mevzuda rastlıya?*eldiğimiz yazılann, her nedense, çok müphem tarzda fîkir verdikleridir. Kaldı ki bu bahisteki yazılann dılimize doğru dıirüst tercüme edılmiş olanlan bile nadirdır. Geçen gün bir gazetede, İspanya iç harbinden alınan askerî derslere mütealhk bir yazı okuyordum. «Tanka karşı silâh, tanka karşı top» tabirlerine sık sık rasladım. Bu yazı müterciminin, ileride bir de denizciliğe taalluk eden bir yazı tercüme etmesi halinde, «torpido muhrıbi» yerine «torpidoyakarsı» tarzmda yeni bir denizcilik ıshlahı icad etmesine şaşmam. Iş bu kadarla kalsa gene iyi!.. Bazı gazetelerimizde «muharebe» yerine «harb», «harb» yerine «savaş», «taarruz» yerine «hücum» ve ilâh.. gibi tamamen yanlış kullanılan tabirleri; yeni tip bir zırhlı otomobıl resminat altında «modern bir tank» bir ağır makinelitüfek resminin altında ise «bir beygir topu» ve saire gıbi alelâcayib isimleri göre göre buna alışmış olmamız lâzımdı ya!.. Her neyse.. Asıl mevzuumuza gelelim. * * * Geçenlerde Mareşal Göring Lehistana gitti, döndü ve Alman tayyareciliğinin üstünlüğünü, kuvvetini öven bir nutuk söyledi. Almanyanın Çekoslovakya hakkındaki fikir ve niyetlerine karşı FransızRus Çekoslovak ittifakından bahseden yazılar bu nutku takıb ettiler. Nıhayet, Çekoslovak Başvekili M. Hodza'nm; Berline cevab teşkil eden sözlerini gazetelerimiz dahi alâka ile kayd ve neşreyledıler. Almanyanın müstakbel ilk taarruz hedefi olarak Çekoslovakyayı mı seçmiş olduğunun; yoksa, ona taarruza hazırlanıyormuş gibi görünerek çok başka bir hedef için mi hazırlanmakta bulunduğunun münakaşası da bu makale mevzuundan haricdir. Yalnız istıkbalde, meselâ Çekoslovakya yüzünden, Almanya ile Rusyanın bir harbe tutuşmuş olduklannı ve yahud Fransa ile Almanyanın birbirlerile münferid bir muharebeye giriştiklenni farz ve kabul edelim. Birinci ihtimale göre birbirlerile doğrudan doğruya müşterek hududları bulunmıyan iki memleketin istıkbalde nasıl harbedecekleri; ikincisine göre ise Fransızların Majino hattı ismini verdıkleri ve geçilmez addolunan, Alman hududlan boyundakı «müstahkem mmtakalar» şeridi karşısında Almanyanın taarruz tertibatının ne olabileceği gözlerimiz önünde canlanabilir. * * * Faraza 1943 yılınm bir ağustos günü. dünya radyo ve ajanslanmn şu haberlerı verdiklerini tasavvur ediniz (1) : «Çekoslovakya topraklan üzerindekı hava muharebelerine saat.... dan itıbaren Rus hava kıtaatı da iştirak etmişlerdir. Büyük Rus bombardıman tayyarelerinin, her biri üçer bin tayyareli uç tümen (fırka) den mürekkeb büyük hava birlikleri halinde bulunduğu \e her tayyarenin kanadları üzerinde bir de av veya keşıi tayyaresi nakletmiş olduğu anlaşılmıştır. Bu av tayyarelerinden müteşekkıl av tümeninin de hava muharebelerine iştirak etmesi üzerine kara muharebelerinin merkezi sıklet nvntakasındaki hava hakimiyetini Rus Çekoslovak müttefik ordulan elde etmislerdir. Hava muharebelerinde sakatlanan her iki taraf tayyarelerinin yüzde virmisi, her tayyareyi taşı(1) Radyolann gelecek harblerdeö hlzmetleri de hayli mimakaşaya değer, lâkin bu keyfıyet mevzuumuzdan harıc frutulmuştur. C. D. Aslcer Gözile j HADİSELERİN RESj HeJsingi Lahti şehri civarında yapılan dünya ski şampiyonasında 50 kilometro mukavemet yarışında birinci gelen Finlandıyalı Jalkanenin arkadaşları tarafından sevincle kargatulumba edilmiştır. Nevyork Amerıkada General Perşing'ın hayatını kurtaran doktor tayyare ile generalin yardımna koşarken. Hava kuvvetlerıne iltihak eden son sistem İnçiliz tayyareleri saatte 408 mil mesafe katetmektedirler yan paraşütlerle ve şakulî iniş motÖrleri sayesinde yere inmeğe muvaffak olmuşlardır. Alman hava kuvvetlerinin mağluben çekilmelerinden sonra bir kısım Rus av tayyareleri, iyice sakatlanmış olan tayyarelerinden paraşütlerile atlıyan ve kendi cepheleri gerisine inmekte bulunan pilotlardan 30 kadannı çengelli oltalartna takarak müttefik cephe gerisinde yere inmeğe mecbur etmislerdir. Çekoslovak ordusunun kendi cephesi üzerinde ve gerisinde, sabit balonlarla mmtaka mmtaka tesis etmiş bulunduğu hava ağlan ancak nisbî bir fayda temin edebilmiştir. Birinci Rus bombardıman tümeni, bu hava hakimiyetinin verdiği imkândan istifade ederek, Alman ordusunun demiryolu indirme istasyonlannı bombardıman etmiş; muhtelif demiryollan üzerinde 8 mühim köprüyü esaslı surette tahrib eylemiştir. İkinci Rus bombardıman tümeni, kara muharebelerinin merkezi sıklet mıntakası gerisinde, paraşütçülerden mürekkeb ve kendılerine «uçan tümenler» ismi venlen üç piyade tümenini indirdıkten sonra daha uzak hedefleri (sanayi mıntakalarmı, erzak ve mühimmat depolarını, mühim demiryolu iltisak istasyonlarmı, kesif nüfuslu şehirleri ve ilâh..) bombardıman etmek ve gazlemek üzere garba doğru uçuşuna devam etmiştir. Uçan tümenlerin merbut kıt'alarmdan motosikletli taburlar, istihkâm, muhabere v. s. taburlan da beraberce nakledilmişlerdir. İkinci hava tümeninin her tayyaresi, uçan tümenlere mensub ve tam teçhizatlı bir mangayı (kumandanile beraber 14 neferi) nakletmiştir. Tanklan taşıyanlar haric olmak üzere, bu ikinci bombardıman tümeni tayyarelerinin her birisi ayrıca, kanadlar üzerine bindirilmiş bir keşif tayyaıesini de beraberce taşımıştır. Gerek av, gerek keşif, gerekse bombardıman tayyareleri muhtelif çapta otomatik toplar ve makinelitüfeklerle teçhiz edilmişlerdir. Her tayyarenin, kazaya uğraması halinde kullanacağı kendi sıkletini çekecek evsaftaki paraşütünden baska şakulî olarak yere inmeğe yanyan ve kanadlar üzerine yerleştirilmiş iki pervanesi mevcuddur. Uçan tümenler kıt'alannın paraşütleri kâmilen açılmış ve hiçbir kaza kaydedilmemiştir. Piyade ağır silâhlanna (ağır makinelitüfekler, piyade toplan, piyade havanlan, tank defi toplan ve ilâh..) tahsis edilmiş olan paraşütlerin daha büyük olduklan görülmüştür. Uçan tümenlerin ve kor'un (kolordunun) topçu togayları (lrvalan) ile tanklardan ve zırhlı otomobillerden mü rekkeb zırhlı alaylar, tayyare defi, sıhhiye ve nakliye taburlan ve kor karargâhı üçüncü hava nakliye bombardıman tümeni tarafından nakledilmiştir. Top larla zırhlı otomobiller ve hafif tanklar ağır bombardıman tayyarelerinin her iki tekerleği arasındaki boşluğa asılmış bir halde; orta tanklar dörder ağır bombardıman tayyaresine asılmış olarak; ağır tanklar ise beheri bir ağır nakliye bombardıman bölüğü tayyarelerine asılmış olarak naklolunmuşlardır. Müteaddid tayyareler tarafından taşınan orta ve ağır tanklarm altlarında tayyare tekerleklerine benzer tertibatla üzerlerinde büyük paraşütler ve şakulen yere inmeğe mahsus müteaddid pervaneli motörler vardır. Tekerlekli ayaklar yere temas eder et mez bu tanklar, kendılerini nakleden tayyarelerdeki askılanndan otomatik bir tarzda ayrılmaktadırlar. Üçüncü hava tümeni, (...) deki muazzam tayyare meydanına inmek suretile naklettiği kıtaah ve karargâhlan boşalttıktan, her tayyare buradan ikişer buçuk ton sıkletinde müteaddid bombalar yükledıkten ve benzinini ikmal ettikten sonra garba doğru uçmuştur. Bu tümenden önce ayni tayyare istasyonuna vâsıl olmuş bulunan bomba, benzin, cepane ve malzeme ikmal alayı, hamulesini boşalttıktan sonra tekrar şarka dönmüş, bunun yalnız bir taburu birinci ve ikinci hava tümenlerile nakledilen ve hava muharebesine müs takillen iştirak ethkten sonra düşman hava birliklerini takiben garbe teveccüh etmiş olan av tayyarelerinin benzinlerini ikmale gitmiştir. Bu benzin ikmal taburunun tayyarelerinde, uçuş halindeki tayyarelere benzin verecek tertibat mevcuddı». Havadan nakledilmiş olan uçan hrkalaıu» bütün topçulan makine (motör ve traktör) ile çekilmektedir. Tayyare ile hayvan nakli işinde bazı amelî mahzurlar göriilmüştür. Kıt'a süvarisi vazifesi şimdilik, üç kişilik arazi otomobillerile sepetli motosikletlere bindirilmiş müfrezeler ve küçük zırhlı otomobiller tarafından görülmektedir. Ordu süvarisi vazifesini de zırhlı alaylar yapmaktadırlar. Bu nunla beraber trenlerle mütemadiyen süvari kıtaatı gelmektedir. Uçan kor'un temin ettiği sevkulceyşî baskm ve elde eylediği harekâtta takaddüm sayesinde ordu büyük kısımlannın da trenlerle garba doğru nakilleri sürat ve intizamla devam eylemektedir. Bu büyük kısımlardan daha bir kor'un nakliye bombardıman tayyarelerile cepheye nakledilecekleri zannolunuyor. Büyük süvari kütlelerile ordu büyük kısmının Romanya arazi sinden geçişleri için vaki Sovyet tazyikı müsbet netice vermek üzeredir. Uçan kor karargâhı, emir ve kumanda yerini (...) de tesis etmiştir. Her iki muharib taraf tayyare defi topçusunun muvaffakiyeri mühimcedir ve ilâh...» * * * Şanghay Japonları aldatmak üzere Çinliler tarafından bir tarlaya bırakılan hasırdan mamul bir tayyare. Londra Harbıye Nazırı Sır Tomaa tnskip, Kral saraymda tertib edılen resmi kabule giderken Nevyork Amerikada askerî mekteblerde talebeye zehirli gaz talimlerl yaptırılmaktadır. Resmimız zabit namzedlerinin 60 fond sıkletinde ve 1000 metrelik bır sahayı kaplıyacak derecede zehırli gaz ihtiva eden bombalan kovanlara yerleştirdiğini gösteriyor. Paris Fransız paraşütçüsü Vilya* ms 8,400 metre ytikseklikte uçan bt* tayyareden atlamış ve paraşütünü Ikl dakika 20 saniye sonra, toprağa 300 metre kala açmak suretile yeni bir dünya rökoru tesis etmiştir. Bazılarmın Jül Vern'in hikâyelerine benzetebilecekleri bu yaşadığımız günlere göre muhayyel, fakat yarın için muhakkak tavsifte isterseniz Almanlann Ruslara tefevvuk ettiklerini de kabul edebilirsiniz. Majino hattımn bir Alman taarruzunu durduramıyacağını ileri sürenler acaba, böylece, bir hamlede 2830 Prag Avrupada bir tetkık seyahati yapmakta olan Amerikanın eskl bin kişilik «uçan kor» lann bu müstah Cmhurreisi Huver Prag'ı da ziyaret etmiştir. Resmimîz M, Huver'i Çekogkem mmtakalar şeridi gerisinde ve isteni lovakva Harıciye Nazırı M. Krofta (solda) Amerikanın Prag sefiri M. Vilbur Londra Kral Corç, çocuklar ara* len mahalde yere indirilebileceğini mi Con Kar (sağda) arasmda gostermektedir. smda tertib edilen bok8 maçmda ka« zananlara mükâfatlar tevzi etmiştir. düşünüyorlar dersiniz?.. Her nekadar düşman, düşmana yukanki misalimizde 3i" zikrettiğimiz gibi muazzam ve muntazam tayyare meydanlan hazırlamaz amma gene havadan nakledilecek müteaddid yer bölüklerinin, tamamile fennî vesaitle çalışarak, kısa zamanda bir iniş meydanı vücude getirmeleri de imkânsız birşey olmasa gerektir. Celâl Dincer Belçikada malî zorluklar Brüksel 9 (Hususî) Maliye Neza reti bazı yeni vergiler tesisini derpiş etmektedır. Diğer taraftan Maliye Nazırı M. dö Man'm ahvali sıhhiyesinden dolayı bir ay mezuniyet aldığı söyleniyor. Yekdiğerini tamamlıyan bu iki haberin kabmede yeniden zorluklar başgösterdiğine delil addediliyor. Nevyork Muthiş bir kasırga neti* Kabine bu akşam toplanarak vaziyeti tetkikle mezuniyet alan Maliye Nazı Londra İngiltere Turizm Birliğinin jubilesi tnünasebetile dünyanm cesinde büyük bir kısmı harab olan rına muvakkat bir vekil tayin edecek her tarafından Londraya seyyahlar akın etmiştir. Resmimiz millî kıyafetle Rodessa şehrinin felâketten sonraki rile Londrada iki İsviçreli köylünün İngiliz polisile görüştüklerini gösteriyor. manzarası. tir.