29 Ocak 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

TİRYAKİ Sigarası Herkesin ağzında Ondördflncu yıl sayı: 4926 umhuriyet me*tub Telefon: Başmuharrlı ve evl: 22368 Tahrlı heyetl: 24298 tdare ve m&tbaa 248 Kismı 24299 • 24290 H A K terazilefiffiü taklidleri çıkmıştır. Cumarîesî 29 Ikincikânun 1938 Deposu : Kantarcılar No. 46 62 H A. M I f markasına l \ dikkat. Cenevre 28 Balkan Antantı a zası olan devletle rin Cenevredeki mümessillleri, umumî bir noktai nazar teatisinde bulunmak üzere toplanmışlar dır. Bu sabahki görüşmeler, Bal kan Antantı azası hükumetler arasında bütün sahalarda ve Milletler Cemi yeti çerçevesi içinde pasifik teşriki mesaileri hakkında gö rüs birliğini müja Suriye efkârı muvakkat bir müddet îçin hedfi ve tesbite imHariciye Veküinırâ Tfcvfik B*?tü Aras aldatılabildi ve yanlış yola sevkoluna kân vermiştir. rak bizimle muarız bir cepheye konuladertm raeşelesi vardı. Reîs, Türkiye muHatay davastna aid bildi. Fakat bu sadece bir oyundu, ve .rahhasım Konsey masasına davet ettı. mütakereler her cihetle küçük bir oyun. Bu küçük oCenevre 28 Anadolu Ajansımn Murahhasımız Necmeddin Sadak ilk söyun büyük Suriye istiklâli meselesini so hususî muhabiri bildiriyor: zü alarak şu beyanatta bulundu: nuna kadar örtemez ve unutturamazdı, « Sancak rejimini tayin eden 2 9 Konsey bugün öğleden sonra toplanTürkiye ile Suriyenin arasını temelli açmayıs karannm mevkii tatbika konulmadı. Ruznamenin ilk maddesinde Isken mak gibi çok fena bir maksada ilânihaye hâdim olup gidemezdi. Çünkü biz Türkler dün olduğu gibi bugün de, yarın da Suriyelilerin hakikî dostlan idik: a) Lozan muahedesinde Türkiye den ayrılan memleketlerin kendi mukaddcratlanna kendilerinin hâkim olacak ları esasını hem ilân etmiş, hem kabul ettirmiştik. Suriye bu memleketlerden biri ve bizce bir ehemmiyetlısi idi. u, Suriyenin kendi istiklâli meselesidir, ve bütün şartlarile ve tam bütünlüğile istiklâli mese Iesi. Bu hususta Nasreddin Hocanm ideve kuşuna benzer bazı neticelerle guya tatmin edilen ve hakikatte ise hakkı olan hakikî istıklâle mazhariyetten hâlâ çok uzak tutulan Suriyenin gözleri bir aTdlık Hatay meselesi üzerine çevrilerek ona kendisinin hakikî meselesi unutturulmak istenildi. Bu oyunda bir taşla iki kuş bırden vurulmak maksadı güdülüyordu: Suriyeyi kendi haklı ve hakikî mesele sile uğraşmaktan alıkoyarak oyalamak, Suriye ile Türkiyenin arasını açmak. Denebilir ki sekiz aylık Paris müzake relerinde hep böyle çürük bir kumaş dokunmasına çalışıldı. Ve biz bütün konuşmalar içinde Hatay ışine verilen yerin ne olduğunu sorduğumuz zaman Suriyeye dönülüp: Görüyorsunuz a, Türkler memleletinizden bir parça istiyorlar, Denildi. Bizim Suriyeden bir parça îsledığimiz yoktu. Biz yalnız Fransanın ,Türk Hatay bölgesi üzerinde bize karşı almış olduğu taahhüdün elbette yerine getirilmesi icab ettiğini anlatıyorduk. Hataydan dolayı Türkiye ile Suriye arasında hiçbir mesele yoktur ki hatta ondan azıtan bir ihtilâf bulunabilsin. D e l e g e m i z Necmeddin Sadak ve çok ehemmîyetlidir 29 mayıs kararlarmm tahrif olunduğunu izah etti s«riy« büyiiktiir mM başkadır. Hatay davasının Konseyde göruşulmesine dün başlandı Son hâdiseler, Ingiltere ve Amerikayı kızdırdı Beynelmilel mmtakada vaziyet vahim bir hal aldı. Ingiliz konsolosu Japon Hariciyesini üç defa protesto etti Japonyaya protesto yaflıyor! Intihab nizamnamesi, halk iradesinin serbestçe ifadesi imkânını ortadan kaldırıyor Ihtilâfın hallini Konseye bıraktığını söyliyen M. Delbos'nun beyanatmdan sonra, meselenin tetkikine İsveç delegesi M. Unden memur edildi sında takib edilen usulün hem şekil, ve hem esasına aid olarak hiikumetim tarafından dermeyan e Şanghay sokaklarında Japon inzıbat kuvvetleri dılen kat'î ihtirazî kayıdlar Konseyin bjr tokat atmasile hasıl olan hâdise hak» Yeni hâdiseler: malumudur. Hükukında fıkri sorulan Japonya namına söz metim, Milletler CeŞanghay 23 12 sonkânunda cere söylemeğe salâhiyettar bir zat şunları l miyeti umumî kâti yan eden ve bir Japon nöbetçi neferinin söylemiştir: bine ve Konsey reis John Allison isminde bir Amerikalıya [Arkası Sa. 3 sütun 1 de] liğine yaptığı tebli gatında bu ihtirazî kayıdların sebeblerini kısaca bildirmiştir Hükumetim tarafın dan ileri sürülen esbab ve avamil hakkmda hertürliı mu Tassaif maîumat ve Yunanistanda tahrikât yapan eski siyaşiler îzahatı vermek üzere Konseyin emrine amadeyinu Hükumet çok şiddetli karartar ittifıaz etti Kararlar tahrif edilmifttir Fakat, şimdiden Konsey huzurunda derhal beyan etmek isterim ki, 29 mayıs lArkası Sa. 7 sütun 5 te\ Göz paviyonunun temeli dün merasimle atıldı 15 bin liraya inşa ettirilecek olan bîna, eylulün başında tamamlanacak Ünitürk ithali Karara göre, müsaade verilmesine başlandı Bir haftadanberi Ankarada bulunan Kambiyo Murakabe müdürii Salıh dün şehrimize dönmüştür. Hükumetin arbitraj hakkında verdiği karar mer'iyet mevkiine girdiğinden dünden itibaren filî tatbikatına girişilmiştir. Çok mühim olan yeni kararlann esaslan şunlardır: Hernevi esham ve tahvilâtile kupon lannın ihracı mukabilinde Ünitürk ithaline müsaade verilmektedir. Gazeteler, milletin, bu kararı hararetle tasvib ettiğini yazıyorlar. Krala suikasd teşebbüsü haberinin aslı yoktur b) Cenub hududumuz boyunda bü yük bir yer tutan Suriyenin kendi mu kadderatına sahib olarak tam bir asayiş ve huzur içinde inkişafı bizim yalnız muhibbetimizin değil, menfaatimizin de icabı idi. Bu ise orada olanca bütünlü Sağda S. M. Kral Jorj, solda Yunan Başvekili General Metaksas, ğile müstakil bir Suriyenin bulunmasını ortada eski liderlerden Kafandaris zarurî kılardı. c) Nihayet daha bizden dün aynlan Atina 28 Atina ajansı bildiriyor: memleketin sükunetinî ihlâle teşebbüs ey[Arkası Sa. 1 sütun 2 âe\ Suriyeliler asırlarca beraber yaşadığımız Gazeteler, memleketi isyana teşvik e liyen bazı sabık siyaşiler hakkında hüku" insanlardan müteşekkil bir milletti. O den beyannameler dagıtmak suretile [Arkası Sa. 7 sütun 3 te] nıilletin saadetini istemek bizim için en ıııııııııııııııııııııııııııııııııııııınııııııııııııııııınııııııııııııımıtıımıııııııııııııııııııııııııııııııııııııınııııııııııııııııııııııııııııtıııııııı ıııııııınıııın tabiî bir his meselesiydi. Bütün bu sebeblerden dolayı biz Suriyenin tamamiyetini ve istiklâlini bütün bir hulus ve ciddiyetle ister ve eğer icab .ederse elbette bu yolda kendisine kalbî temennilerimiz kadar yardımlarımızı da esirgemezdik. Ve nihayet önünde sonunda Paris 28 HaSuriye anlıyacaktı ki vaktile ve ahden Temelatma merasiminden... tırlardadır ki kabine Türkiye ile Fransa arasında halledilmiş İstanbul Üniversitesi Tıb fakültesi ta fa istanbul Üniversitesi tarafından ku buhranı sırasmda olan Hatay meselesinin Suriye ile hiçbir rafından memleketimizde ilk defa inşa rulmakta olduğunu, bütün masrafile be M. Blum, bir halkalâkası yoktur. Eğer bundan dolayı bir ettirilecek olan müstakil göz paviyonu raber on beş bin liraya mal olacağını, çılar cephesi hüku alâka varsa o da ancak Hatayın Suriye nun temelatma merasimi, dün Cerrah bu hayırlı işin de bilhassa Cumhuriyet meti teşkilinden sarile Türkiyeyi yekdiğerinden uzaklaştıradevrinde başanldığmı izah ederek sıhhat f.nazar ettiği zaman paşa hastanesinde yapılmıştır. cak yerde biribirlerine daha ziyade yakve klinik meseleleri tedrısatımn ehemmi bazı komünist un laştıracak bir mahiyet arzetmesi şek Merasimde Rektör Cemil, profesör ve yctini tebarüz ettirmiştir. surlar, M. Blum'ün vekili M. Leon linde görülebilir. Nihayet bütün iddiala saylav Neşet Ömer, Tıb fakültesi dekanı Bundan sonra bir şişe içine kanulan radikal sosyalist Blum Nureddin Ali ile profesörler, doçentler ra rağmen işte görülmüştür ki idarî istikve daha birçok zevat hazır bulunmuşlar bir tezkere, temele yerleştirilmiştir. Bu fırkası grupunun üç taraflı bir hükumet ]âH ahdî bir zaruret olan Hatayı biz Türkâğıdda aynen şunlar yazılıdır: [Arkası Sa. 7 sütun 4 te\ kıyeye ilhak etmek fikrinde değiliz. Bu dıı. Bu münasebetle evvelâ Rektör Cemil «Atatürkün Cumhurreisli^inde, Cehalile de Türkiyeden ziyade Suriye ile hiıkumetinde, Saffet Anaîâkalı sayılabilecek müstakil Hatay, bir nutuk söyliyerek yapılacak olan bu löl Bayar [Arkası Sa. 3 sütun 6 da] yetmis yataklık göz pavivonunun ilk deSuriyenin iktısaden tıpkı kendi memle MllllltlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllMIIIIIIIUtllllllllllllllllllllılllllllll ketinden bir parça gibi istifade edebile ritabiî alelâcayib vaziyetlere sokmuştur. Hatay işinin Milletler Cemiyetince de ceği bir yerdi. Müstakil Hatayda îsken Yukarıda dediğimiz gibi tıpkı Nasred tasdık olunan ahdî vaziyetile hal ve inderun halihazırda Suriyenin de enikonu din Hocanın kuşuna benziyen bir tacı Suriyeyi asla mutazarrır etmez. Bukullanabileceği yegâne limandır. Eğer vaziyet. ra mukabil Suriyenin hakikî ve hayatî mesele denizle alâka ise müstakil Hatay Hikâyeyi biliyorsunuz: Nasreddin meselesi kendi istiklâl mukadderatınm buna mâni değildir. Yalnız bir tek Isken Hoca leyleğin değnek ayaklannı ve pürüzsüz bir bütünlükle halledilmesi işr derun limanının Suriyeye kifayet ellip uzun gagasmı keserek bir taşın üzerine dir. Türkiye dünkü ve yarınki kardeşi Sofya 28 Başvekil Köse Ivanof, etmiyeceği kalır ki bütün mesele, asıl me koymuş ve karsısma geçerek bakmış da: Suriyeyi bu hayatî işinde tatmin olun bu sabah Kral tarafından kabul edilmişsele oradadır. Şüphe yok ki Suriyenin muş görmekten cidden çok büyük bah tir. M. Köse İvanof, bir saat kadar Kra İşte şimdi kuşa benzedin! Halen Marsilyada bulunmakta olan; Ingiliz donanmasının er bütünlüğünü hiç kale almıyan ve bilâkis Demiş. Guya istiklâl veriliyormuş ef tiyarlık duyacaktır, ve hiç şüphemiz yok lın nezdinde kaldıktan sonra, saraydan büyük cüzütamı: Hood zırhhsı cnu hemen her noktasmda baltalamış o sanelerile Suriyeye reva görülmüş olan tur ki Fransanın seref ve haysiyete mu çıkarken gazetecilere demiştir ki: Paris 28 (Hususî) Doğru haber a gönüllü asker gönderdiği takdirde şu lun sözde istiklâl müzakere ve mukave hal, işte tıpkı bu Nasreddin Hocanın ku tabık hakikî menfaatleri de bundadır. İstifa etmiş olan Maliye Nazırı M. lan kaynaklarda Büyük Britanya ami batın bırinde Adenızde bir nümayiş yalesi bu komşu memleketi tamamile gay şunun halidir. YUNUS NADİ lArk.a$ı Sa. 7 sütun 4 te\ rallığının, Italyanın İspanyaya yeniden [Arkası Sa. 3 sutun 6 da] M. Leon Blume dair yapılan tahkikat M. Chautemps ve Daladier lehte söz söylediler Italya, Ispanyaya yeni gönüllüler gönderirse.. Ingiliz filosu Balear adaları açıklarında, Italyan donanmasına karşı bir nümayiş yapacakmış! Bulgar kabinesi buhran içinde Dün Adliye Nazırı da istifasmı verdi