20 Ekim 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Cumhuriyet Almanağı 193S nüshası için ilân kabulüne başlanmıştır umhuriyet Ondörduncu yıl sayı: 4827 Telefon: Başmuharrlr ve evl: 22366. Tahrtr heyeta: 24298 Teigraf ve mektub adres^Lnhuriyet tstanbuı Posta k Beğe Donuşu M. Turhan Tan'ın Fevkalâde tarihî romanı V.. Çarşamba 20 BîrİHcifeşrîn 1937 tdare ve matbaa fasmı 24299 24290 Lâl anlıyan beri gelsin! Ecnebi hocalar meselesinin, her ortaya çıktıkça, sağa sola yalpa vururken, fazla olarak Türk irfan ve haysiyetine de darbeler indirdiğini ve buna hiç tahammül etmediğimizi ve edemiyeceğimizi söylemeğe mecburuz. Onları müdafaa vesilesile de olsa kimsenin memleketi tahkir etmeğe hakkı yoktur. Ecnebi hocalar Hotanto kabilesine değil, Türkiyeye geldiler. Onları niçin getirdiğimizi bilerek biz getirdik. Buraya gelirken onların da muvafakat ederek geldikleri bu maksadın fevt olmasına göz yumamamakta elbette mazuruz. Meselede şahsiyet değil; iş ve maksad vardır. emleketin bütün iyı niyetlerine ve bütün fedakârlıklanna rağmen bir türlü yoluna girememiş olan Üniversitemizden her bahsedildikçe meselenin daima mugalâtaya sevkedildiğini görmekten mütehayyir kaldık. Bu meseleye dair son yazımızda işin yeniden gürültüye getirilmemesı için yabancı hekim hocalardan bir kısmımn san'at icra etmelerile meşgul olmadığımızı ve derdin bundan daha büyük olduğunu sarahaten yazdığımız halde karşımıza gene guya yazımızın bu san'at icrası hâdisesinden müteessir olan bazı Türk hekimlerinin şikâyetlerinden ilham ve kuvvet almış olduğunu söyliyerek çıktılar. Gazeteci arkadaşımız Ahmed Emin Yalman bile işi yalnız bu cephesinden yakalıyarak ecnebi hocaların teessürler içinde bulunduklanm ifade ile söze başlıyan makale6İnde meseleyi Türk ve ecnebi hekimlerinin meslek rekabetleri şekline irca etmiş ye farzımuhal olarak böyle bile olsa, sanki müdafaası kabilmiş gibi, ecnebi hocalan alabildiğine müdafaaya koyulmuştur. Böylelikle en hayatî bir meselemizde bahsin gene çığrından çıkarılmış olduğunu görmekle asıl biz müteessiriz. Bu münasebetle her ortaya çıktıkça meselenin sağa sola yalpa vururken fazla olarak fTürk irfan ve haysiyetine de darbeler indirdiğini ve buna hiç tahammül edemediğimizi ve edemiyeceğimizi söylemeğe mecburuz. Bu bahiste acı acı hatırlıyoruz ki meseleyi guya yakından tetkik eden meslektaşımız vaktile bu hocaların niçin muvaffak olamadıklarını izah sadedinde, belki de onlardan bazılarının telkinleri altmda, §u neticelere varmıştı: Çünkü: Karadenizdeki fırtına faciası Bir tayyaremiz, ölümle boğuşanlara erzak attı M. Metaksas Ankarada büyük merasimle karşılandı 8 Başvekâlet vekili, ne derece tehlikeli olursa olsun, felâketzedelerin kâmilen kurtarılmasını istedi Dün akşam verilen ziyaf ette Başvekâlet Vekilimiz Celâl Bayar ve M. Metaksas nutuklarında iki müttefik memleketin sarsılmaz dostluğunu teyid ettiler. Celâl Bayar Yunan matbuatına beyanatta bulundu AtatOrk, aziz misaflrTkabul etti Felâketzedeleri kurtarmağa çalışan tahlisiye gemileri On gündenberi fasıla ile devam eden denize çıkmışlardır. Boğaz civannda batan yelkenli gemi yağmurlar, dün kesilmiş, fakat hava henüz düzelmemiştir. Denizlerde de fırtına lerde kurtarılamıyarak boğulanların miknın durmadığı anlaşılmaktadır. tarının on sekiz kişiyi bulduğu anla Karadenizde fırtına eski şiddetini kay şılmaktadır. Bunlardan dördünün cesedi betmiş olmakla beraber ölü dalgalar, hâ bulunmuştur. Bu cesedlerin hüviyetleri lâ küçük deniz vasıtalarınm seyrüseferini tahkik olunmaktadır. müşkül hale sokmaktadır. Ihtiyatla ha Midye açıklarında imdad General Metaksasın şehrimizden Ankaraya hareketi esnasmda reket eden süvarilerden çoğu, fırtmanın bekliyenler Ankara 19 (A.A.) Dost Yunan tamamen dinmesine intızaren Büyükdere Odun ve kömür yüklü olduğu halde Başvekil ve Hariciye Nazırı Ekselâns önünde ve limanda beklemektedirler. limanımıza gelirken açık denizde fırtına General Metaksas ve refikaları bugün [Arkası Sa. 7 sütun 1 de] Maamafih, büyük gemilerin çoğu, Karasaat 10,5 ta hususî trenle Ankaraya muvasalat etmişler ve istasyonda Başvekâ let Vekili Celâl Bayar ve refikası, Ha Ankara 19 (A.A.) Reisicumriciye Vekili Dr. Tevfik Rüştü Aras, hur Atatürk, bugün saat 1 7 de ÇanHariciye Vekâleti Siyasî Müsteşarı Nukayada, dost ve müttefik devlet Başman Menemencioğlu, Başvekâlet Müs vekili muhterem misafirimiz General Metaksas'ı kabul buyurmuşlardır. teşan Kemal Gedelec, Ankara Vali ve Belediye Reisi Nevzad Tandoğan, An Mülâkat iki buçuk saat sürmüştür. | Bu mülâkatta Hariciye Vekili Dr. kara garnizonu kumandanı General MusTevfik Rüştü Aras da bulunmuştur. tafa GÖkçe, Protokol şefi Şevket Fuad Keçeci, Birinci daire reisi Cevad Açıkalın, Başvekâlet Hususî Kalem direktörü, Ekselâns General Metaksas'a, Hari Ankara Merkez Kumandanı albay De ciye Vekâleti Hususî Kalem direktörü, mir, Emniyet direktörü Sadri Aka ile Millî Müdafaa Vekâleti yaverile Atina Yunan, Rutnen, Yugoslav elçileri ve el elçimiz Ruşen Eşref, Yunan Matbuat çilik ileri gelenleri, matbuat Umum Di ve Propaganda U. Direktörü, Yunan rektörü Vedad Tör ve matbuat mümes Hariciye Nezareti Türkiye İşleri ve Balsilleri tarafmdan karşılanmış, başta mı kan İşleri şubesi direktörleri, Başvekilin Mısır âyan azasından ve Mısırm en zıka olduğu halde asker ve polis müfre Hususî Kalem şefi, Başvekâlet yaveri, fazla okunan gazetelerinden AlMokatzeleri selâm resmini ifa etmişlerdir. kumandan ve Başvekâlet müşaviri, Haritamın sahib ve başmuharriri Halil D. Atatürkün General Metaksası kabulü Kardeş Mısırın, yarın için ümitleri ve mesaisi Al Mokattam Başmuharririnin beyanatı «Gene Kralımızın bizi umduğumuz istikbale götüreceğine itimadımız var. Yeni Türkiyeye karşı bütün Mısırda derin bir muhabbet vardır» alınmış resimlerinden ciye Nezareti ataşesi, Atina ajansı direktörü, Matbuat Müsteşarlığı raportörü ve gazetecıler refakat etmekteydiler. Istasyon binası ve istasyon caddesi dost devlet reisinin ikametlerine tahsis edilen Ankarapalas oteli civarı Türk ve Yunan bayraklarile süslenmiş, istasyon iç ve dışında, otel önünde toplanan kalabalık bir halk kütlesi sayın misafirimizi hararetle alkışlamıştır. Ekselâns General Metaksas'm refika* larına buketler takdim edilmiştir. Misafir Başvekil ve Hariciye Nazırı, refikası, maiyeti erkânı otomobillerle ikametlerine tahsis edilen Ankarapalas ote line gitmişlerdir. Ziyaretler ve ziyafet Ankara 19 (A.A.) Muhterem misafirimiz dost ve müttefik Elen Başve kili ve Hariciye Nazın Ekselâns Gene * ral Metaksas ve maiyeti bugün saat 11 de Riyaseticumhur köşküne giderek defteri \Arkası Sa. 1 sütun 4 tel a) Yabancı hocalann yanına verdiğimiz Türk yardımcılannın kültür seviyeleri noksan imiş, b) Yabancı hocaların tedris kürsüleri onüne gelen talebenin tahsil seviyeleri kâfi değilmiş. Ecnebi hocalan müdafaa maksadile bahsin böylece hep onları âlim, başkalarını cahil göstermeğe çalışan bir vadiye sevkedilmesi o kadar suiistimal olundu ki bazılarının yalnız çok yalan yanlış değil, hatta muzır da olan bu yersiz iddiaları önünde, bir taraftan adeta söyleneHalil D. Tabit Bey [Arkası Sa, 7 sütun 3 te] cek söz kalmıyor, diğer taraftansa daha IIIIIIIIIIIIIIIUIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIİIIIIIMIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIItlllllllllllllllllllllllllllllllllinillllllll fazla söz söylenmeğe kapı açılmış oluyor. Filhakika bu fena avukatlık ilim ve irfan sahıbi olduklan söylenilen bu ecnebi hocalan ancak mahkum edebilir. Onları müdafaa vesilesile de olsa, kimsenin, velevki dolayısile, memleketi tahkir etmeğe hakkı yoktur. Banu ihtar etmek her ne pahasma olursa olsun biran bile terk ve ihmal edemiyeceğimiz vazifemizdir. Ecnebi hocalar Hotanto kabilesine değil, Türkiyeye geldiler, ve onları buraya, kendilerinden bazı faydalar çıkarmak maksadile, biz getirdik, ve niçin getirdiğimizi bilerek biz getirdik. Buraya gelirken onların da muvafakat ederek geldikleri bu maksadın fevt olmasma göz yumamamakta elbette mazuruz. Meseled şahıs mevzuubahis değildir. Ortada iş ve maksad vardır. İnsaf etsinler de bu iş ve maksadın niçin lâyıkile tahakkuk ettirilememekte olduğunu beraber tetkik edelim. Tabit Bey iki gündür İstanbulda bu lunmaktadır. Hiçbir fırkaya mensub olmayip müstakil bulunan bu zat ile, Mısırın haricî ve dahilî meseleleri etrafmda görüşmek üzere kendisinden rica ettiği miz mülâkatı, muhterem âyan azası ve meslekdaşımız reddetmedi. Son günler de İtalya hükumetinin Mısınn Trablus hududuna sevkettiği kuvvetler hakkında ne düşündüğünü sorduk. Bize dedi ki: « Italyadan çekinmemize hiçbir sebeb yoktur. Bizim İtalya ile olan alâ kamız; sadece İngilterenin müttefiki sı fatiledir. Biliyorsunuz ki, bugün İtalya ile İngiltere arasında hâdiseler vardır. Fa Japonlar şimalî Çinde Cumhuriyet bayramma sıkı taarruza hazırlanıy or kadar teşekkül edecek Yeni kabine Ankara 20 (Telefonla) Büyük Millet Meclisînin açılması yaklaştığı için bu yoldaki hazırlıklara devam olunuyor. Anlaşıldığına göre Celâl Bayarın riya Tokyo 19 ( A . setindeki yeni kabine, Meclisin açılma A.) Şimalî Çinsından önce Cumhuriyet bayramı gününe de Pekin Hankow demiryolu üzerinde kadar teşekkül etmiş olacaktır. bir Japon kıt'ası zırhlı trenle düşmanı takibetmiş ve 18 birinciteşrinde sftat 16 da Hopei ve Honan eyaletleri hududunda Shun te'un 95 kilometro cenubunda kâin Fenglochen şehri rini işgal eylemiştir. Japon tayyareleri, Nankine üç defa saldırdılar, 30 Çin tayyaresi tahrib edildi Cezrî kararlar Filistin hükumeti tedhiş devam ederse şehirlerde şüpheli evlerin berhava edileceğini ilân etti Ademi müdahale komitesinde şedid münakasalar italya noktai nazarmda ısrar ediyor Böyle yaparken bizi ilme ve ihtısasa hürmetsizlikle itham etmeğe kimsenin hakkı yoktur. Bizi böyle yersiz bir ithamla ecnebi hocalan bağlıyan mukavele Londra 19 (Hususî) Ademi müdahale komitesi bugün öğleden sonra Hariciye Nezaretinde M. Eden'in riyaseti altında üç buçuk saat süren bir toplantı yapmıştır. Alman sefiri M. von Ribbentrop, M. Hitler'le görüşmek üzere dün tayyare ile Berline gittiğinden bugünkü toplantıda bulunamamıştır. lArkası Sa. 6 sütun 3 fe] YUNUS NAD1 [Arkası Sa. 6 sütun 4 tel Kudüsten umumî bir manzara YARIN Kudüs 19 (A.A.) Filistinin ce Lida havalisinde dinamîtle berhava edinubunda kâin bir Yahudi çiftliğine gece lecek evleri tesbit etmiştir. ateş açılmıştır. Silâh sesleri 40 dakika Lida sakinleri tayyare meydanının kadar sürmüştür. Vak'adan haberdar e yangmla tahrib neticesinde şehrin mah dilen polis, asayişi iade etmiştir. kum olduğu nakdî cezanın ilk taksiti ö Yazısı üçüncü sahifemizdedir Hükumet bir liste neşrederefe terrör deninciye kadar 22 saat evlerinden dışarı s. • devam ettiği takdirde Kudüs, Hebron ve çikmamak emrioi almı§lardır. Propaganda yapanlar kimdir? Solcak terbiyesi Yazan: HÜSEYİN RAHMİ Shansi eyaletin de 18 birinciteşrin sabahı Taıyuan'ın 70 kilometro şima linde kâin Hsinko Wchen şehrini işgal etmiş olan Japon ordusu, Çinlilerin Shinhsien'deki mevzilerine karşı bir taŞanghay kapılarmdan birinde; yanan mahallelere arruz hazırlamağa hücuma hazırlanan Japon askerleri başlamışlardır. Suıyuan eyaletinde Paoton'u işgal et Çin tayyaresine de bomba isabet ettirmiş miş olan Japon ordusu ileri hareketine olduklan söylenmektedir. devam ederek 1 7 ilkteşrinde Paotov/un Central News Çin ajansı, Nankin ü30 kilometro şimaligarbisinde kâin bir zerinde yapılmak isteniîen yeni bir ce mevzii işgal etmiştir. velân teşebbüsünün Çin tayyareleri tarafından akim bırakılmış olduğunu bildir • 30 Çin tayyaresi düşürülmüs Changhai 19 (A.A. ) Sabahleyin mektedir. Japon tayyareleri, Hankeou'yu bombarÖğle vakti, Japon tayyareleri Chapei'i dıman ederek 30 kadar Çin tayyaresini bombardıman etmişlerdir. Bu tayyare tahrib etmişlerdir. lerden bazıları beynelmilel mıntaka üzeDiğer taraftan Japon tayyarelerinin rinden uçmuştur. Nankin tayyare meydanında J 5 kadar [Arkası Sa. 3 sütun 1 de]