19 Ekim 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

19 1937 CUMHURÎYET Filistin Lübnan Erdün Suriye Hatay jr Iktısadî hareketler îspanyadaki alacaklarımız BOSANIYORLAR? NOTLARI Bundan dört gün evvel, hükumet, spanya ile aramızdaki ticaret anlaş eni birşey öğrenen çocuklann masını, îspanyanm anlaşma icablarmı çoğunda belirdığıni göregeldiğirerine getirememiş olmasmdan dolayı miz masum bir gururla ve trameshetti. Bu beklenen bir netice ve bir Anketi yapan: Salâhaddin Giingör vay arabasını sardalya fıçısı biçimine gün meselesiydi. Ahidlerinin en ufak sokmuş olan koca bir kalabalığa işıttire eferruatına sadık bulunan Türk hü 12 ışıttıre sordu: kumeti, Ispanyadan piyasamn alacaklı Gözden sürmeyi çeker, diye bir 'Iduğu paraların vadesinin üzerinden Şehir Meclisi azasmdan Sarıyerli avuon dört ay gibi mühim bir zaman geç kat Aziz: söz vardır. Ne demektır bu? miş olmasına ve bu kadar müddettir Bu çalımlı suale muhatab olan liseli Ben, dedi, aile geçimsizliklerini gencin cevabı kulağımıza değmeden arYazan: KANDEMİR Türk İspanyol ticareti filen inkıtaa neye benzetirim, bilir misınız?.. uğramış olmasına rağmen, aradaki mukadaşım fısıldadı: 14 hedenin koymuş olduğu müddeti bek Keşfedemiyorum, bir türlü... Sen ne dersin Turhan? Gülümsedi: edi. 936 senesinin birinci gününde Ne diyeceğim. Bu bay, ya Îstan Bir çorabm sökülüşüne... Bir kü mer'iyet mevkiine girip iki senelik bul Mektubcusu Osman Nurinin «Memüddeti bulunan aradaki anlaşma 938 çük ilmiğin çekilmesıle nasıl bir koca çocellei Umuru Belediye» sini yahud gene enesinin birinci günü nihayet bulacak rab, koncundan tabanına kadar sökülüro bilgin adamın son günlerde bastırdığı ı. Fakat bu müddetten üç ay evvel ta se, geçimsizlik de bir kere başlamasın.. «Muallim Cevdetin hayatı ve eserleri» afeyne fesih hakkını veren bir madde Hâdiseler, o kadar şüratle bırbirini takib adlı kitabı okumuş derim. bulunduğundan hakları yerine getiril eder ki, o hâdiselere ıstıyerek, yahud is Anlamadım. memiş olan Türk hükumeti bu maddetemiyerek sebeb olanlar da buna hayret den istifadeye mecbur kaldı. Hele inelim de anlatayım. içinde kalırlar. Nasıl oldu da bu kadar İspanva, esasen müşterilerimiz ara Türbede sardalya fıçısmdan indik. sında esash bir mevki almış değildi. kısa zamanda işi boşanmaya kadar varUzun uzun gerinerek kemiklerimize çeYalnız yumurtadan başlıvarak birçok dırdık, derler. Bazan pek ehemmiyetsiz kidüzen verdik ve mevzua avdet ettik. hrac maddelerimiz için iyi bir mahreç bir prensip ihtılâfı, bir küçük anlaşamaSöz benimdi, anlatmağa koyuldum: olmak îstidadmı gösteriyordu. 935 se mazlık, eğer taraflarda, alt perdeden al Halk ağzmda dolaşıp duran nesinde Ispanyadan ancak 743.000 lira mak ve uyuşmak istidadı yoksa, karı ko(gözden sürme çeker) meselesini izah için ık mal almış ve 626 000 lirahk ihracat cayı, çok geçmeden, mahkemeye sürük simdiye kadar yapılan tahliller, bu sözle apmıstık. îsyanın zuhur ettiği 936 yı ler. Avukat Aziz meharetin son haddine vardırılan hırsızmda ithalâtımız 1.241.000. ihracatımızsa Boşanma davalarının sebeblerini, birer .031,000 lirayı bulmuştu. Belki da birer ortaya dökmeğe imkân gbremiyo duğuna dair, kulağınıza bir takım haber lıklar kasdolunduğu esasına istınad ediyordu ve gözdeki sürmeyi çekmek dereha da inkişaf görülecekti. Fakat dedi rum. Çünkü, bu sebebler sayılamıyacak ler geliyor. Nekadar sabırlı bir adam ğimiz gibi senenin ortalarında isvan cesinde inanılmaz işler gören hırsızlann kadar çoktur. Fakat, dikkatli bir araş olursanız olun, heyecana kapılmamanıza ıktı ve ticarî münasebatımız kesildi. seviyesi o meselle ifham olunuyordu. Altes Abdullah, Veliahdi. adamları ve muharririmiz ihtimal yoktur. Şimdilik bu vaziyetin düzelmesi için tırma ile bu yüzlerce, binlerce sebebin bir Halbuki ilkin Balıkhane Nazırı meşhur İşte, buna benzer vaziyetleri önlemek ööleüstü Amman'ı arkada bıraktık. yüzlü yastıklar getiriyor. svanın herhangi bir şekilde bitmesini kökten geldiği neticesine kolayhkla vaAli Bey bu meseldeki «sürme» nin göze Çöl konuşuluyor; asayiş berkemal, beklemekten baska çare yoktur. Yalnız rılabilir. Bu kök, üzerine yuva kurulan için, bir arada yaşamalarına imkân bu çekilen mahud kara boya olmayıp eski Bir büyücek köy geçtik. Ondan sonra bizi daha yakından alâkadar eden bir binanın temelidir. Eğer temel çürükse, lunmıyan çiftler hakkında, ayrılık kara zamanlarda gemi yapılmak için kullamherşey bitti. Masmavi bir gök, yüzü düz, emniyet berdevammış.. Ülkesinin bu kısmı hakkmda da kâfi mesele vardır ki o da tspanyada kalan yani karı koca biribirlerile anlaşamamış rı vermekte gecikılemez. aydınlık ve sıcak bir kum deryası... lan hususî bir çeşid kereste demek oldu100 000 liradır. Türk ihracatçısı müşkül larsa, eğer aralannda huy, seviye ve Karı koca arasında geçinmek ihtimali Herşey bitti; yeryüzü deyince akla derecede malumat aldıktan sonra Emir /aziyetler geçirerek bu paranın alm görgüce derin farklar varsa, eğer birinin kalmadığı noktasmda hâkim, yüksek tak ğunu, bu kerestelepin boylarına göre üsgelen herşey; insan, hayvan, ağaç, su ev, bana dönüyor: masını bir senedir beklemiştir. Vakıâ ak dediğine öteki kara diyorsa, eğer ko dirini kullanır. Fakat asıl güçlük de bu tüste konularak saklandıkları yere de Şatranç bilir misiniz? hareket, ses.. Herşey. kserisi bankalardan yüzde 80 I avans ca az kazanch ve kadm müsrifse, eğer radadır. Tamiri kabil olan bir çatıyı ge göz denildiğini ortaya koydu. Gerçekten Hayır. Sanki dönmiyen bir dünyadayız. Dönolarak almmış ve sonra Merkez Ban erkek yaşlı ve kadın ihtiraslı ise hasılı; lişigüzel yıkmak, nekadar feci bir hare müdekkik bir adam olan Ali Beyin ri Tavla? vayetme göre mirî malı olan sürmelerin se, belki bir değişiklik olurdu, belki bir iasına devredilmiş olan bu parada pi ortada geçimi güçleştirecek ve evlilik haketse, artık, ayakta duramıyacak derece Maalesef.. .'asanm hakkı yüzde 20 kadardır. Ambu gözlerde iyi muhafaza olunmasını bulut görünürdü, ufukta bir kıpırdı seziyatını katlanılmaz hale sokacak bir vazi ye gelen bir binayı da, zoraki desteklerle Biriç.. ma ne de olsa kârın esasını da bu teştemin için silâhlı nöbetçiler bulundurullirdi. Sade biz hareketteyiz, 120, 130 yet varsa, artık işin içinde şu veya bu se tutturmak, o kadar faydasız ve hatta Hiç oynamadım. kil etmektedir. duğundan ve o şekilde korunulan bir yerkilometro süratle koşuyoruz, amma korkbebi aramağa lüzum yoktur. Belli ki kök zararlı bir tedbir olur. Hâkim, karı ile Dama? Piyasa hükumetin bunun için de bir den mal çalmak da tabiatile imkânsız rrıuyorum. Otomobil kapaklansa da al çürüktür. Ve bu çürük kök üzerine ku koca arasında, başlıca sulh amılidir. O da öyle.. ormül bulacağmı haklı olarak ümid bulunduğundan ustaca yapılmış hırsıztında kalsak, burada ölünmez gibi gelirulan çatı, taraflardan birinin sağa, öte Kolay boşanmalar, bu amılın rolünü hiçe Şen, samimî ve şakacı idi: ediyor. lıklan ifade için «gözden sürme çeker yor bana. Hayat olmıyan yerde ölüm okinin sola temayülü ile, uzun müddet indirir. Halbuki, gaye, devam edebile Amma yaptmız canım.. Gazeteci gibi» sözü söylenmiştir. Ali Bey, sürme lur mu? F. G. ayakta kalamaz elbette! cek vaziyette bulunan birlikleri dağılolsun da oyun bilmesin.. Olur şey değil. denılen kerestelerin konulduğu gözlere Etrafımızı saran sessizliği bozmam&k Gülerek, getirilen şatranç tahtasm.n Sizce, boşanma davaları kolaylaş maktan korumaktır. işte bundan dolayı eski kâtiblerin tadsız bir an'aneseverlikle ister gibi susuyoruz. dır ki, ben şahsan, hâkimin kan koca dabaşına yaklaştım: l ü mıdır? «çeşim» dediklerini de söyler. Otomobili idare eden hani geçenler Müsaade buyurursınız, dedim o Ben, bu hususta pek kestirme bir valannda, bugünkü mutavassıt rollerini de Altes Avdullahın hediyelerini geti Muallim Cevdet, Ali Beyden sonra, yununuzu göreyim.. Belki birşeyler öğctvat» ^yer.emiyeceğim. Çünkü, boşanma muvaffakiyetle başarmakta devam etmeren müşaviri has Şeyh Mehmed başını bu meseli ayni şekilde izah etti. Daha sine taraftanm. ıenirim. Liman reis ve memurlukları arasm ların "kolaylaşması halınde, bugün sağ çevırmeden bağırdı: Boşanmaların artmasından kan ile doğrusu eski vesikalarda sık sık görülen O da gülüyordu, elin! omzuma koy da yeni birçok tebeddül ve tahviller lam sandığımız bir çok ocakların mes Tavşan.. yapılmıştır. du ve gözlerimin içine bnkarak: nedsiz kalarak yıkılması tehlikesi vardır. kocadan hangisini daha fazla mes'ul tu çeşmın sürme adı verilmiş kerestelerin Can hevli nedir gelin de görün.. Bahtkonulduğu göz demek olduğunu söyledi. Bu tebeddüllere göre, Bandırma Li Gazetecilerle, dedi, zekâ yarışına Bilâkis; boşanma davalarının uzayıp tuyorsunuz?.. sız hayvan arkasından soluk soluğa gelen çıkılamaz. man reisi Bahaeddm Şakir îzmir Li gitmesini de birçok noktalardan mahzur İkisi de mes'uldür. Kadın, yuvası Mektubcu Osman Nuri de birçok tabirdevden kurtulmak için çırpına çırpına baman riyasetine, îstanbul Liman kontrol lu görürüm. Emir, bir eli şakagındî, düşüne düşüna kâfi derecede bağlanamadığı ıçın.. leri Belediye Mecellesinde tavzih ederkın nasıl uzaklaşıyor. şefi Talât Çanakakle Liman riyasetine, ken bu mesele temas ettiği gibi Muallim ne, yavaş yavaş karar veriyor, fakat göBoşamak ve boşanmak; bir formalite Koca da, bu yuvayı lüzumu kadar be^anakkale Liman reisi Şadi Trabzon Ileride sarablar belirdi. Cevdet adlı kitabda da bahsi mükemmel züne kestirdiği taşı kaldırınca, hasım taşı yi yerine getirmek değildir. Verilecek nimsemediği için! Hangisinin daha fazla Söyliyeni görünmiyen, bilinmiyen, Vıiç hrçm, hızlı, asabî bir süle ile, vurup a esçil dairesi riyasetine, Trabzon Li mes'ul olduğunu kestirmek ise, bir çok surette aydınlattı. Tramvaydaki genc man reisi Halil Îstanbul Liman kontrol kararla; yıllardanberi, iyi kötü, bir aratanmmıyan bir ses, bir nefes gibi kulakla tıyor. mutlaka Osman Nuriyi okumuş olacak. da geçinen, çoluk ve çocuk sahibi bin vak'aların menşelerini tahlil edip hepsinrımı okşuyor: Herşey yalan.. Koşun, ko Dizinin dibinde, billur kadehteki, çö şefliğine, îstanbul kontrol memuru KeArkadaşım biraz düşündükten sonra lerce vatandaşın aradaki bağın çözülme den ayrı ayrı netice cıkarmakla mümkün şun, ne panl panl sularımıza, ne gölge lün bağnndan süzülmüş gibi ateş rengi, maleddin Erdek Liman riyasetine Er sordu: dek Liman reisi Fevzi Amasra Liman sile biribirlerinden ayrılacaklarını hesaba olabilir. Bu ise, avukatın değil, istatisvadeden çatılarımıza, hayır hiçbir şeyi ağır ağır tüten çayı unuttu bile. Ya senin düşüncen? tik islerile uğrasanların işidiri. riyasetine, Amasra Liman reisi Salih katmak mecburiyetindedir. mize kavuşamazsmız. Hayat budur iş,te! Ali Beye, Cevdete ve Bay Osman Hava kararırken çadırın içine portatif Necdet İstanbul Liman kontrol memurBu topyekun ayrılıklar, içtimaî bünye Buyurmaz mısınız? SALÂHADDİN CÜNGÖR Nuriye hak vermek bizim için borcdur. lükslerin ışığı doldu. Karşıcı gelenler mü .uğuna, İzmir Liman reisi Zühtü İstan de sarsıntılar yapabilir. Hâkimin, boşanîri, sapsarı, buğulu tanelerin dudak saade aldılar. bul Liman riyasetine, îstanbul Liman Çünkü onlann üçü de bilerek konuşan ma talebınde bulunan karı kocayı, kısa dudağa verdikleri bir salkım. Kurumuş reisi Hayreddin Bandırma Tesçil da VİLÂYETTE ve bildiklerini yazan kıymetli insanlardır. Biz bize kaldık. iresi Liman dairesine nakil ve tayin bir zamanda banştırmağa muvaffak oldamağımda kokulu, zerreleri haz dclu, Yalnız meseldeki (çeker) kelimesi zihniSaatine bakan Emir, emir verdi: Adı değiştirilen nahiye duğu birçok davalar hatırlarım. edilmişlerdir. soğuk bir bal eriyor. Yoksa hayat bu mu? mi eski telâkkiye çekiyor. Malum a. Ve Otomobili getirin! Van vıiâvetme bağlı Kâzımpaşa ka Eğer, boşanma isteğile hâkim huzuSokımuzda, meydanı boş bularak bovcizelerde kelimeler cirimlerinden büyük Ve bana dönerek: runa çıkan her karı koca hakkmda he zasınm merkezi Karakalli köyüne naklu boyuna uzanmış kapkara bir çift yı Kudüs radyosunun haber okurr.a Selânik panayırında teşhir men boşanma kararı venlecek olursa; ledılmiş, Akhisar nahiyesinin adı da rol oynar. Burada da «çeker», göze çelan yarışa çıkmış: Hicaz demiryolu. kilen sürmeye delâlet eder gibi göriinü » zamanıdır. Bakalım ne var, ne yok? edilen nümunelik eşya geldi umumî bir inhilâl başlamasından korku Pa^ukovava çevrilmiştir. yor. Yakm tarihin iki siyah satın. Otomobil, çadırın önündeki loşlukta, Selânik beynelmılel panayırmda 20 lur. Sonra, taraflar, en ehemmiyetsiz bir îdare âmirleri otomobil Anadolunun keçi yollarından gelıp yolunu şaşırmış dalgm dalgın otlıyan bir Ve gülerek ilâve ettim: küsur memleketin paviyonlarında teş ihtilâf halinde, teessür ve asabiyete ka kullanmıyacaklar çolde serdikleri demiryolunu korurken ineğe benziyor. hir edilen nümuneler arasında birinci pılarak boşanmağa talib olacaklardır. Şimdi keresteden sürme ve onlann sıcağın, susuzluğun ve bedevinin elele Dahilive Vekâleti vilâyetlere gön konulduğu göz kalmadı. Göze çekilen Kudüs radyosu, kötü haber verecek .iğı ve panayırm büyük mükâfatını kaAncak, dedığim gibi, boşanma davavererek kurduklan yaman pusuda can saati fena seçmiş, hiç beklenmiyen bir fa zanan eşyalarımız ve bu muvaffakiyetderdiği bir tamimde idare âmirlerinin larının lüzumsuz yere uzaması da caiz ehlivetnamesi olsun olmasın, otomobil sürme iâe renk renk çoğaldı. Sürmekeş \eren Türk erlerini diişünüyorum. cia: Trakya manevralannda bulunmak li paviyonu kuran Türkofis müşavirle olamaz. Düşünün bir kere: Şeni bir suç ler, çöp çeke^ mıhladızlar gibi gönülleri kullanmalarım menetmiştir. Ne bir çukur, ne de tek tümsek kal üzere Türkiyeye hareket eden Irak Er rinden Mazlumla dekoratör Hakkı dün üzerinde yakaladığınız kadından bir tür Vekâlet. âmirlerin işlerinin çokluğu ve keseleri çekiyorlar. Arada bir gözden mış.. Kargalar da göçmüşler.. Yarabbi, kânıharbiyei umumiye reisile arkadaşınm ;ehrimize gelmişlerdir. lü ayrılamıyorsunuz. Kanun nazarında, dolavısıle tecrübe ve mümarese ile sürme çeken babayiğit çıkabileceğini şu nasıl sessiz ve ne çabuk erimişler. Selânik beynelmilel panayırmda gekatli.. hâlâ onun nikâhlı kocasısınız. Halbuki, meşçul olamadıklarım, binnetice mü meseli hatırlıyarak ümid etsek ve müteKiremidleri uçmuş, çatılsrı kopmuş, Bu acı haberin sonunda Emir kollarını ;en sene dahi Türk paviyonu birinci çoktanberi ayrı yaşamaktasmız. Karınıessif kazalara meydan verildığini kay selli olsak çok mu?.. mevkii almış ve panayırın büyük mü • duvarlan çökmüş istasyon binalan.. devşirerek: zın, başka erkeklerle münasebette bulun detmistir. Af. TURHAN TAN kâfatını kazanmıştı. Tren işliyor mu? Fena.. dedi, ve uzun uzun düşünYunan Kral hanedanı azasile Başve iMiııııııııııııiMiunımMimıtHiıniHimıııııiMiıiMiiMimımtıiMimıiMiiıınfinHMiMiııııiMHiiHm Haftada bir defa Maana gidip ge dükten sonra devam etti: kil General Metaksasın paviyonumuz liî. Bin üç yüz kilometro yolun işe yarı Merhum biraderin Kral Faysal hakkındaki iltifatkâr ihtisaslarım topyan kısmı bundan ıbaretür. dan behsediyordu bütün korktuğu işte hvan hatıra defterile panayırın şeref Ya öteki? bu idi. Memlekette sükun ve huzuru za dioloması da getirilmiştir. Harab ve metruk.. man zaman ihlâl edecek çılgmlıklar. Gelen eşyalar tevzi edilirken. bu ciTepemizde durmaktan usanmiş gibi, Ve bilmem nasıl oldu, söz döndü do het panayıra nümune gönderen firma güneş ağır ağır arkamıza iniyor, çöl, ses laştı, Hatay meselesine dayandı ve Emir lara da biîdirilecek ve firmalarımız ayrı avrı, Türkofis namına tebrik edile sizliği yetmiyormuş gibi, gurbet kokan bir sordu: hüzne bürüniiyor. Suriye, Hatay anlaşmasını hemiz cektir. Kilometrolardan sonra ilk insanlan gö itiraf etmedi, değil mi? rüyoruz, nasılsa harabiden kurtulmuş bir Hayır, fakat onun nanvna Fransa yüzünü sormasını emir buyurdu. istasyon binasmm arksında dizilmiş as kabul etti. On beş dakika sonra, Ammandan cekerler selâm duruyorlar. Karanlığın içinden kopmuş bir kora vab gelmişti. Altes Abdullah deminden Katrane... diyorlar. parça gibi çadıra giren zenci usağın u beri bir tesbih çektiği âterefe . yaterifu.. Bir hayli b'tede üç çadırlı bir karargâ zattığı kahveyi dudaklanna götürürken: itirafeni bırakmış, gülümsiyerek: hın önünde duruyoruz. Siz, dedi, dikkat ediyorum (itiraf) Haklı imişsiniz, amma.. Arabcada Burada şarkî Ürdünün meşhur şehir yerine hep (kabul) kullanıyorsunuz. pekâlâ kabul yerine de kullanılıyor, di lerinden biri olan Kerekten Altes Ab Bizde itiraf, sizin kasdettiğiniz ma yordu. dullahı karşılamağa gelmiş askerî ve mül nada kullanılmaz da onun için... Lâmbalar söndü. kî erkân var. Alla Allah.. Nas.l olur? Y o k a Çöl, karanlık, kimsesiz, sessiz, serin çöl Ortadaki büyük çadırın hahlan da ne türkçeyi unutuyor muyum ben.. çadıra doldu. yumuşak.. Emir bir hecin semerinin pos Ve olurdu» olmazdı, taze bir münaka Yalnızım, o kadar yalnız, o kadar ki tuna yaslanıyor. şa kapısı açıldı, nihayet: lpeklere bürünmüş yataktan sıynld'üı Ancak en büyük, bu nimete mazhar Durun, diye müşavirini çağırd' Yavaşça çadırdan çıktım. olurmuş.. Otekılere yaslanacak, dayana şimdi davayı hallederiz. Ooh... Kanımdan olanların can verdikBirinci ordumuz Trakyada, ıkinci ordumuz da Ege Bu cümleden olarak doğu mmtakasındaki dokuzuncak yer verilmezmiş, hani taht gibi bir Gelen Şeyh Mehmede, otomobüle leri bu karanlıkta ciğerlerime dolan sanki mmtakalarında muvaffakiyetli manevralar yaparken yurcu kolordumuz da Sarıkamış Kars mmtakasında manevşey. Katrane istasyonuna gidip. oradan tele onların son nefesi. dun diğer taraflarmdaki askerî kuvvetlerimiz de kabıli ralar vapmıs ve bunu bir geçid resmi takıb etmiştir. Yukandaki resim geçid resminde piyadelerimizi gös • Fakat siz böyle rahat edemiyecek fonla, Ammandaki. lisan bahsinde yed Kardeşlerim diye bağırmak istiyoruTi yetlerini artırmak için mevzıî tatbikatlar yapıp dur » maktadırlar. siniz.. diyen Altes Abdullah, bana ipek tulâ sahibi bilmem kimden (itiraf) m iç KANDEMİR Avukat Azize göre.. Ürdün çöllerinde Bir meselin izahı «Aile geçimsizliklerini neye benzetirim bilir misiniz? Bir çorabm sökülüşüne...» Yavaşça çadırdan çıktım. Ooh... Kanımdan olanların can verdikleri bu karanlıkta ciğerlerime dolan sanki onların son nefesi Liman Reisleri arasında tayinler 9 uncu kolordunun yaptığı manevralar