16 Temmuz 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Viyana Dönüşü Yazan: M. Turhan Tan Bir değil, on değil, yüz kere okunacak tarihî bir şaheser Çıktı Fiatı 150 kuruştur umhuri nnnPÜnPÎİ Vll cavı • A1V) UflUyUnCU yll Sayi • 4 l u Z ÎSTANBUE CAĞALOĞLU p Telgraf ve mektub adresl: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: Istanbul, No 246 1111)13 Telefon: Başmuharrir ve evi: 22366. Tahrlr heyetl: 24298. İdare ve matbaa tosmı 24299 24290 Tifoya karşı mücadelede dcvam Bu mücadelemizin mana ve mahiyetini iyi anlamak için ona başlarken gözönüne aldığımız hedefi unutmamalıyız: İstanbulu, beledî bir hastalık adile onun suratına yapışmış olan yüzkarasından kurtarmak. Bu dostluk, diinya barışındaŞam sokaklarında «Kahrolsun Türkiye birinci derecede bir amildir ve Türk büyükleri)) levhaları... Iki devlet Hariciye Nazırının söylediği çok mühim nutuklar ÇinJapon harbi Japonya Çine yeni kıt'alar gönderiyor Çin ordusu da yapılacak taarruza şiddetle mukabeleye hazırlandı Tokyo 15 (A.A.) Başvekil prens Konoye ile Hariciye ve Bahriye Bakanları bugün Tokyoda toplanmış olan Valiler konferansında Şimalî Çin hâdiselerinin hüsnü suretle halledileceği ümidini izhar etmişler ve fakat efkârı umumiyeyi bu babta fazla nikbinliğe kapılmaktan tahzir eylemişlerdir. Bunlar Japon miletinin en vahim hâdiselerle karşılaşmıya hazır olması lâzım geldiğini ilâve etmişlerdir. Nankin 15 (A.A.) Resmî mahafilde bu sabah beyan olunduğuna göre, şa yet Japon kıtaatı harekete geçerse bütün milî kıtaat ile hava kuvvetleri 29 uncu Çin ordusunu takviye edecektir. Bu beyanat 29 uncu Çin ordusunun şimalden sürülüp atılacağına dair Japon neşriyatına cevaptır. Şam Temmuz 1937 Lugatinden, herhangi millete karşı olursa olsun, husumet ve kin kelimelerini silip atmış, yerine sonsuz sevgi ve saygı koymuş bir milletin ferdî olarak, tertemiz ve apaçık bir kalble geldiğim bu toprakta bana: Suriye genclerine Türk düşmanHğı duygulan aşılanıyor. Yeni nesil böyle zehirlenmiş bir halde yetişiyor. Dedikleri zaman, ne yalan söyliye yım, evvelâ bir durakladım. Sonra bu genclere acıdım, Onlan böyle yetiştir mekte bir fayda umanlara acıdım, nihayet yann bu delikanlıların eline geçecek bütün Suriyeye acıdım, ve en sonunda da bize, bu komşu ülkeyi bu kadar ihmal eden bize, kendi kendimize acıdım. Dedikleri doğru mudur, diye araştır mağa, soruşturmağa, sağı solu kollamağa başladım. Doğru... Meğer hakikaten öyle îmiş! Türkiye Suriye dostluğunun kurul Türk • Sovyet dostluflunun kıymeti Suriye gencliği Türk* düşmanı yetiştiriliyor Aleyhimize zehirlenen yeni neslin anlattıkları «Suriyeye, İtalyanlar, Çinliler, Yahudiler, hatta Çingeneler gelsin, tek Türklter gelmesin de.» stanbulda tifoya karşı mücadeleye devam edıldığını memnunıyetle görüyoruz. Halkın dahi hastalığa karşı gittıkçe daha uyanık bir alâka göstermekte olması sevinılecek birşeydir. Fılhakika halkın bu işte hükumet ve beledıyeye azamî yardım göstermesi lâzımdır. Onsuz mücadele tam olamaz ve tam surette muvaffak olamaz. Mağlub edeceğimiz düşman, zannolunabileceği kadar kuvvetli değildir. Halk ve hükumet hepimiz elbirliği ederek saf düzünce onun sırtını behemehal yere getireceğimize şüphe yoktur. Ancak bu bir parça zaman meselesidir. Hastalık hafiflemeğe yüz tutunca mücadeleyi tavsatmamalıyız. Bu cenkte nihaî ve kat'î zafer ancak sebatla kazanıla"caktır. D Moskovada yeni bir muahede imzalandı Vekillerimiz Kalenin ve Molotof tarafından kabul edildiler. Lenin'in mezarına çelenk koydular Şamda Vatanî partisinin merkezi ması, inkişafı mevzuu bahsolurken, bu dostluğa sed çekmeğe uğraşanlan ortaya çıkarmak, böylece hain emellerine niha •• yet verecek çareler araştırmak, muhakkak ki her iki tarafın da hayrma hizmet etmek olacaktır. lArkast Sa. 5 sütun 1 dej Mücadelede takib olunacak metodun jlk maddesi şöyle olarak taayyün etti: Tifo mikroblarının birinci derecede nâkilleri bizzat insanlardır. Hastalık insanlarda intaş ediyor ve insanlardan intişar ediyor. O halde herşeyden önce tifoya tutulan her hastadan vakit ve zamanile haberdar olmalıyız, ve tifo hastasını, bilhassa fakir kısımlarda behemehal hastaneye kaldırmahyız. Bu suret tifo hastası Ldtvinof Dr. Aras ıçin de en büyük nimet sayılmak lâzımMoskova 15 (Hususî) Sovyet bul etmîştir. Bu kabulde Türkiyenin dır. Çünkü hastalıktan ölüm tehlikesine Merkezî îcra Komitesi Reisi Kalenin Moskova Büyük Elçisi Zekâi Apaydmu&ramadan kurUılmanm en ke&tirme yoTurkiye Hariciye Vekili Dr. Rüştü A la Litvinof da hazıf bulunmuşlardır. lu budur. rasla Dahiliye Vekili Şükrü Kayayı kaUrkası Sa. 2 eütun l del Tifoya tutulmuş insan hastaneye kalÜırılarak tedavi altına alınmakla beraber onun temas ettiği kimseler aşıya tâbi tutulunca tifonun yeni bir ocağı olduğu yerde söndürülmüş olur. Bu iş böyle olmak için belki tifo hastalarını kabul edecek daha fazU yatak adedine ihtiyac görünecektir. Bizce mücadelenin esas hatlarından birini ve belki birincisini bu nokta teşkil ediyor. Hükumet ve belediye bu noktaya bolmumu yapıştırarak onun hakkında azçok fedakârlık istiyen kat'î kararını almış olmalıdır. Hükumetin bu yolda tedbirsiz olmadığmı biliyoruz. Demek istediğimiz şudur: Tedbir devamlı ve yatak adedi kâfi olmalıdır. Tifo hastalarından vaktinde haberdar olmak için tifo şüphesini veren hastalıkJarın sıkı bir kontroluna ihtiyac vardır. Bu da bu işle meşgul olan hekimler adedinin belki bir miktar artınlmasını icab edecektir. Yaptığımız mücadeledir, onun istediği her fedakârlığı ihtiyar edeceğiz. Bu mücadelemizin mana ve mahiyetini iyi anlamak için ona başlarken gözönüne aldığımız hedefi unutmamalıyız: İstanbulu, beledî bir hastalık adile onun suratına yapışmış olan yüz karasından kurtarmak. Bu çok ehemmiyetli bir iştir. Mücadelede gayeyi temin edinciye kadar devam edeceğiz, ve mücadeleyi sebat ve Nasyonalist kuvvetler tarafından işgal edilen Bilbao'da tabü ısrarla ileri götürdüğümüz takdirde pek hayat avdet ettikten sonra yakın bir atide müspet neticeyi elde edeceğimizde şüphe yoktur. 1 îspanyayı ziyaret eden gemilerSaragos 15 ( A . A . ) Saragos'dan Mücadelede takib olunacak metodun 32 kilometro mesafede nasyonalistler bir de müşahidler bulunmasını icab ettiren başlıca maddesi olarak yukarıya kaydet taarruz neticesinde hükumetçilerden mü bir kontrol sisteminin muhafazası, tiğimiz tedbire ilâveten yapılacak başka teaddid istihkâm zaptetmişlerdir. Bırçok 2 Deniz devriye kollannm ilgasile işler de bulunduğunu hep biliyoruz. Me tüfek ve harb malzemesi ele geçirilmiştir. İspanyol limanlarına muhtelif devletlere selâ yenilip içilecek şeylerin temizliği ve mensub zabitler ikamesi, Yeni tngiliz projesi bilhassa bunlan satanların behemehal 3 İspanya kara hududlarındaki Londra 15 (A.A.) Ademi mü aşılı olmalan bu cümledendir ki hüku dahale hakkında Britanya hükumeti ta kontrolun derhal iadesi, metin ve belediyenin bu noktalara daha rafından hazırlanmış olan mutavassıt tar4 İspanyada her iki taraf için bazıyade dikkat etmeğe başlamış olduğunu zı hal plânı bugün Hariciye Nezareti ta zı şerait tahtında denizde muhariblik da işte görüyoruz. rafından neşrolunmuştur. Muhteviyatı haklannın tanınması: Kanalizasyon yapıladursun, "hastalığın şunlardır: lArkası Sa 5 sütun 4 te\ întişar ve sirayeti ihtimallerini taşıyan bir llllllllllillllllllllllllllllllllllllllllll lllllllllllllllllllllllllllllllllllllll llllllllllllllllllllllllll llllllllllllllllllllllllll lllllllllllll 11 11 takım işler üzerine ehemmiyetle parmak fena intişarlar yaptığmdan ötedenberi olmıyacakmış? Hatta vaktile bütün İskoyarak alınabilecek tedbirlerin kâffesi şikâyet olunur. Bunların önüne geçmek tanbulun su ihtiyacını bertaraf eden Bend alınmahdır. bilhassa bazı sathı maillerde zahrafatmın îstanbulda bazı evlerin mü ve ev sahiblerini bazı tedbirler almağa sularını bugün dahi en kat'î bir emniyet \ Çine gönderilecek yeni kuvvetler Tokyo 15 (A.A.) Bahriye Nezarei tarafından neşredilen bir tebliğe göre, Şimalî Çindeki vaziyetin vahametine binaen bu mmtakaya Japon kıtaatının [önderilmesi kararlaştırılmıştır. Çin Japon harbi karştnnda İngiliz ameleleri Iktısad Vekili bu sabah Nazilliye gidiyor Celâl Bayar dün Izmir Ticaret Odasmda Üziim, incir satış kooperatifleri mümessillerinin toplantısına riyaset etti Ingilterenin teklif ettiği yeni kontrol projesi Ingiliz ve Fransız mehafili tarafından müsaid bir şekilde karşılandı Londra 15 (A.A.) Attlee tarafından vuku bulan taleb üzerine pazartesi güîzmir 15 (Hususî muhabirimizden) nü Avam Kamarasında haricî siyaset hakkında müzakere cereyan edecektir. ktısad Vekili Celâl Bayar bugün VilâZannolunduğuna göre, amele partisi yeti, Kumandanlığı, Partiyi, Belediyeyi Çin ve Japon ihtilâfmın şıddetlenme ziyaret etti. mesi için Paris, Londra ve Vaşington taÖğleden evvel Ticaret odasmda ü rafından teşebbüsatta bulunulmasını iszüm, incir satış kooperatifleri mümessil iyecektir. erinin birlik idare heyetini seçmek için aptıklan toplantıya riyaset etti. Top Kendi kendimizi tenkid: antıda siyasî müsteşar Ali Rıza, Iş, Ziraat Bankaları umum müdürleri, Üzüm kurumu müdürü, meb'uslar, İktısad Vekâleti müdürleri, tacirler, hazır bulun Malumdur ki şoförlerin hoyratlığm dular. dan şikâyet revacı bitmiyen bir moda İdare heyetine ikisi üzümcü, ikisi în • halindedir. Bununla beraber arasıra circi dört aza iki yedek aza seçildi. raku bulan kazalardan acaba hep onlar Bunu Vekilin hasbihali takib etti. Mü mes'uldür? Bir parça insaflı olarak eakıben Ulu Şefe, yüksek makamlara urabalıya kabilinden hep şoförlere ve şahsiyetlere tazim telgrafları çekilmesi İktsad Vakili Celâl Bayar füklenmiyelim. Önlerine bir kedi, kökararlaştırıldı. ek çıksa çiğnememek için bütün itina mail Hakkı bir nutuk söyledi. Vekil kısa Oğle vakti üzüm kurumunca Vekil şee ihtimamlarmı gösteren bu vatan bir cevab vererek müstahsille karşılaşmak* daşlarm bile bile ve istiye istiye hiçbir efine şehir kazinosunda büyük bir ziyatan duyduğu sevinci anlattı. insana çarpmak istemiyeceklerinde şüp et verildi. Ziyafette kurum müdürü IslArlcası Sa. 6 sütun 1 de\ he yoktur. Bu hususta devamlı tetkik er yapmış bir arkadaşımızın fikrine ilihak ederek biz de otomobillerin insanara çarpma kazalarmda kusurun yarıdan hem de çok fazla nisbetle şoförlerde değil, sokakta yürümesini bilmiyen iz yayalarda olduğunu söyliyeceğiz. Kim kime çarpıyor? Kurtuluşta yangın Öyle kayıdsızlıklar oluyor ki bu halle günde niçin daha fazla adam çiğnen medığine hayret etmek ve bundan doayı bilâkis şoförlere teşekkür etmek âzım gelir. Çunkü şoförler dikkat ve meharet göstermeseler daha çok facia lacak. însanın, bizde otomobiller insanlara değil, insanlar otombillere çarpıyor dieceği geliyor. Halkça, biraz kendimize çekidüzen veelım, ve sokaklarımızda otomobillere arpmıyacak veçhile yürüyelım. ** Dün sabah çıkan yangından beş ev yandı, bir ev de harab oldu mecbur etmek mümkündür. Böylelikle le İstanbulun her tarafında yeniden şabazı bostanlara taalluk eden şüpheler or rıl şarıl akıtmak niçin kabil olmıyacaktadan kalkmış olur. mış? Bilâkis bu, biz yeni Türkiye insanîstanbulda su meselesinin halli acaba ları icin en medenî bir vazife değil midir? Görülüyor ki alınacak tedbirlerin kâfmuhal bir iş midir? Terkos suyu temiz Yazan: Hüseyin Rahmi bir sudur. O n u çoğaltmak ve hatta daha fesi hep mümkün şeylerdir, ve bunlann Gürpınar fazla terşih havuzlarile bütün bir emni ehemmiyetleri sırasile hepsine birden el yetle ve umumiyetle içilir su haline getir atılmakla bir iki yıl içinde İstanbulu tifo Büyük üstadm <Cumhuriyet> için habelâsından kurtârmış oluruz. Yeni Türzırladığı bu çok güzel hikâye bugün mek belki en kestirme yol olur. Bununla beraber güzel lstanbulumuzun güzel kiye bu muvaffkiyeti elde etmekle müdördüncü sahifemizdedir. memba sulan üzerindeki takayyüdleri kellef ve onu temin etmeğe muktedirdir. azamî haddine götürmek neden mümkün YUNUS NADt Hangisi daha zevkli? Mes'ud bir nikâh Başmuharririmizin küçük kızı Nilüfer Nadi ile, Cumhuriyet Merkez Bankası kontrolörü Etem İzzet Ayaydının nikâhlan dün, iki tarafm akrabaları ve yakın dostlan huzurile, Eminönü evlenme memurluğunda kıyılmıştır. İtfaiye yangını söndürmeğe çalışıyor şime aid evle 39 numaralı Sular idare • sinde memur Ilyasa aid evde birden yan« gın çıkmış, alevler derha! evleri s*ruu| • tır. lArkacı Sa. 6 sütun l «•! Dün sabah Kurtuluşta bir yangın olmuş; beş ev tamamen, bir ev de kısmen «Cumhuriyet» ailesi genc çifti bü anmıştır. tün kalbile tebrik eder ve kendilerine Sabahleyin saat 10 da Kurtuluşta Yesaadetler diler. şilbaş sokağında 37 numaralı polis H a