15 Temmuz 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

3 üncüde: Uzakşarkta gerginlik şiddetini kaybetti 4 üncüde: Hikâye: Hırsız Hamdi Varoğlu 5 incide: Adlî musahabe. A. Haydar Özkent 6 ncıda : Millî takım böyle teşkil edilemez. Ahmed îhsan Bugün 1 2 cahife nnnnflnpn ınl C9vı> ATH UnUÇUnCU Jll SSjl • 4 l «SI umhuri Viyana Yazanı M. Turhan Bir değfl, on değfl, yüz okunacak tarihî bir şaheser İSTANBUU CAĞALOĞLÜ Dnrcomhn 1R Telgraf ve mektub adresl: Cumhuriyet, îstanbul Fosta kutusü: fstanBüT, Nö 248 r GrŞ6lllu6 10 Telefon: Başmuharrlr ve evl: 22366. Tahrlr heyetl: 24298. İdare ve matbaa kısmı 24299 24290 1937 Çıkti Fiatı 150 kuruştur Kont dö MarteVin nutku Yeni ithalat rejimi başladıktan sonra Hatay halkını memnun ettiResmi artırılan maddelerde «Anlaşma harfiyen talİİTetlilecektir» ihtikâr yapılamıyacak ((Sancak, Türkîye ve Suriye arasmda ihtilâf sebebi değil, iki taraf için bir dostluk unsuru olmalıdır» Gümrük resmi ucuzlıyan ve artırılan maddeler Yeni kararname ile lüks ve tuvalet eşyasıda memlekete girecektir, lüks zevkinin millî iktısad cephesinden faydalı olduğu söyleniyor Gündelik iş müddeti 8 saat üzerinden tesbit edilecek Iktısad Vekâleti munzam işler için fazla ücreti takyid ediyor Hatay istiklâli resmen de ilân edildi Hatayda halkın yaptığı bir nümayiş Yeni rejimin tatbikatı 29 ikinci teşrinde başlıyacak Hatayı istiklâle kavuşturacak olan yeni rejimin evvelki gün, Fransa yüce komiseri Kont dö Martel tarafmdan Antakya ve İskenderunda resmen halka ilân edildiğini, dünkü nüshamızda haber vermiştiL Bu rejim, Cenevrede Milletler Cemiyeti Konseyince kararlaştmlmış olduğu veçhile 29 teşrinisanide bilfiil tatbika başlanacaktır. Hatayda bulunan arkadaşımızm gönderdiği mütemmim telgraf; maalesef elimize geç gelmiştir. Antakyada yüce komiserin irad ettiği nutku tafsilâtile bildiren bu telgrafı bugün aynen neşrediyoruz: Antakya 14 (Sureti mahsusada gîden arkadaşımızdan) Hatay rejimini resmen halka ilân etmek üzere buraya ge Yeni rejimin bütün Hatayda Yüce komiser, bu hususta Fransanın kendi umumen memnuniyetle karüzerine düşeni yapacağmı söyledi. Mahud şılanması kadar makul ve mantıkî hiçbir şey olamaz Durieux yeni hezeyanlarda bulundu ususî muhabirlerimizin yetiştirmeğe müsaraat cylemiş bulundukları haberler üzerine dünkü sayımızda tafsilâtile okunmuş olacağı veçhile Fransanın Suriye Yüce Komiseri Kont dö Martel evvelki gün tayyare ile Hataya gelerek İskenderun ve Antakyada Milletler Cemiyeti Konseyinin kabul ettiği yeni rejimi resmen ilân etmiş ve bunun Sancağa refah ve saadet getireceğini söyliyerek icab ederse bu hususta Fransanın da yardımlannı esirgemiyeceğini ilâve eylemiştir. Kont dö Martel'in hakikî tatbik sahasma vaz'ı daha birkaç ay sonra vaki olacak olan mes'ud hâdisenin mütekaddim ve resmî bir ihbarı mahiyetindeki sözleri hakikat ve samimiyetten ibarettir. Hakikat malumdur: Fransanın teklifile Milletler Cemiyetine müracaat neticesinde Konseyin İskenderun Antakya ve havalisine verilmesini kabul ettiği rejim. Samimiyete gelince o bizim de iştirak ettiğimiz bir keyfiyet olarak Hatayla beraber Suriyenin de kendi hududlan dahilinde müstakil bir hayat yaşamalannı Fransa ile beraber tekeffiil eylemişizdir. Fransızca bir tabirle her iyi biten şey iyidir. Bu hâdisenfn pek çok iyilikleri arasında Türkiye ile Fransa dostluk münasebetlerinin kazandığı ileri iyiliğin lâyık olduğu büyük kıymet ve ehemmiyete birinci mevkii vermek muvafık olur. Münakaşalar çetin oldu, neticenin büyüklüğü ye güzelliği ona göredir. Hataya aid yeni istiklâl rejiminin salâhiyetli bir Fransız devlet adamı dilile resmen ilânı Hatayhlan sonsuz sevincler içinde coşturmuştur. Bu da pek tabiidir. Hatayhlar on yedi, on sekiz yıldanberi bugünün hasret ve iştiyakını taşıyorlardı da onun için. Hatayın yeni rejiminden memnun görünmiyen bazı Suriye siyasetçilerine şu noktayı hatırlatmak muvafık olur ki Hatay davası Suriyeden daha kıdemli bir tarihe maliktir. Türkiye Büyük MiIIet Meclisi 1921 de Pariste imzalanan Bekir Sami Itilâfını Hatayı kayıdsız ve şartsız hudud harici bırakmış olması sebebile reddettikten sonra Franklen Buyyon anlaşmasında Hataya T ü r k millî ve ırkî ekseriyeti esasmda yeni bir rejim verilmesi kaydmı kabul ettirmişti. Şimdi vanlan netice işte bu yeni rejimin tayin ve tesbit olunmuş kat'î ve, hakikî şeklinden ibarettir. Millî emeli olan istiklâline biran önce Ve kemalile kavuşmasını temenni ettiğimiz Suriyenin Hataya aid bu eski ve esaslı davamızdan dolayı yüzünü ekşitmtkte devam edip durmasına sebeb yok * Suriye ne yapacağım bilemez bir hale geldi» Ankara 14 (Telefonla) Memleke tin ekonomik bakımından, yahud ma hiyetleri itibarile ve istihsal miktarlarını mutad olan" seviyenin yukansuıa ıkarmağa ihtiyacları dolayısile günlük çalışma müddetlerini muvakkat za manlar için artırmalanna cevaz veri Lıuııuuklcrdu \apurlardan yük alan arabalar lecek işler hakkında İktısad VekâletinAnkara 14 (Telefonla) Yeni itYeni kararname ile lüks mallark tu 4 ce bir nizamname hazırlanacaktır. İArkası Sa. 3 sütun 3 te] hal rejimi yann sabahtan itibaren mer'iyet valet eşyası da yüksek gümrüklerle men» mevkiine giriyor. Gümrük tarifesinde 92 lekete girecektir. maddenin gümrüğü artınlmış, 131 madAlâkadarlar bu lüks mallan edinme^ de üzerinde tenziller yapılmıştır. Resmi için yüksek pahasma da katlananlarn) indirilenler sanayiin iptidaî maddesini bulunacağını, ekonomi değil, zevk mese* teşkil ediyor ki, bunda istihsal ucuzluğu lesi addetmektedirler. Bu lüks zevkinin vücude getirmek gözetilmiştir. millî iktısad eephesinden faydası ise m v Resmi artırılan 92 maddenin esasen kabili^de köylümüzün mahsulünün dahi len Fransa Yüce Komiseri Kont dö Marşimdiye kadar ithali memnudu. Bu ar fazla saüşınm temin edileceğidir. tel delegelık binası önünde toplanan Santışın memleket dahilinde yapılan müma*** cak ahalisine, Milletler Cemiyetinin kasili eşya fiatlarında da bir yükselmeğe rarını tebliğ eden nutkunu fransızca ovesile olmasına kat'î şekilde meydan ve Kararname telgrafla şehrimize büdirildi larak söyledi, bu nutuk türkçe ve arabrilmiyecegini dün bizzat İktısad Vekili caya da tercüme edildi. Nutkun türkçesi Yeni ithalât kararnamesi dün Anka! izah etmiştir. Bunlar tamamen açık bir şiddetli alkışlarla karşılandı ve dinlendi. ihtikâr telâjcki olunacaktır. Bu sebeble radan on beş sahifelik bir telgrafla tstan* Arabca tercümesi okunurken ise derin yarından itibaren İktısad Vekâleti Müs bul gümrüklerine tebliğ edilmiştir. İstanbir sükut hâkim oldu. teşarının riyasetinde çahşacak ve Maliye bul gümrükleri vaziyete ancak bu suretle Nutku müteakıb Kont dö Martel, şeNakid işleri umum müdürü, tetkik heye resmen muttali olduğu için, karar muci • refine verilen 100 kişilik bir ziyafette tinden bir aza, Ziraat umum müdürü, bince bugünden itibaren yeni rejimin tatanlaşmanın harfiyen tatbik edileceğini Gümrük ve Inhisarlar ekonomik işler mü bikatına girişilecektir. Asıl kararname da teyid etti. Bu ziyafette İtalya, îngiliz ve dürü, Türkofis ve Sanayi umum müdü dün akşam postaya verildiğinden bugün İran konsolosları da vardı. Kont, «Siyaründen mürekkeb millî korunma komis gümrük idaresinin eline geçecektir. sî mahkumların affı talebine, Suriye hüyonu da teşekkül etmektedir. lArkast Sa. 1 sütun 1 de] kumeti razı olmazsa on güne kadar ben yapanm» dedi. Kont dö Martel'in dün söylediği nutku aynen bildiriyorum: [Arkası Sa. 6 sütun 4 te\ Geçen defaki seferi yapan Rus tayyarecileri Rus tayyaresi kutbu aşarak Amerikaya vardı Bu suretle dünya uzunluk rökoru da kırıldı Ingilterenin teklifi Parlâmento Reisile mülâkat «Sancak anlaşmasını kabul etmiyeceğiz. Fakat ne olacak? Hiç. Mademki Fransa bizim namımıza imzalamıştır, böyle kahr gider» Aklı başında her Suriyeli Türk dostluğuna kıymet vermektedir Simdiki galeyan herhalde dinecektir Şam 8 temmuz 1937 Suriye parlamentosu reisi Fans Elhori için, hükumeti elinde tutan zaten başkası da yok partinin, yani kütlei vataniyenin (mütefekkir başı) dır, diyorlar. Bugün, işte bu başla görüştüm. Fakat müsaade edin de, evvelâ, kısaca onu size tanıtayım. Fans Elhori Umumî Harb içinde Osmanlı Meclisi Meb'usanmda Şam meb'usu olarak bulunmuş, bilâhare Kral Faysalm Şamda kurduğu hükumetin Maliye Nazırlığını yapmış, sonra bazı arka Parlâmentosu Reisi Faris Elhori daşlarile beraber Suriye Halk Fırkasıarkadaşımızla, Meclisin bahçesinde nı kurmuş, 925 ihtilâlinde Fransızlar tagörüşürken rafmdan yakalanarak sürülmüş, nihayet kü hükumet partisinin müessislerinden bir bir anlaşma ile Şama dönünce gene siya şahsiyettir. set sahasma atılmış, bir kelime ile bugün[Arkası Sa. 7 sütun 5 t€\ Londra 14 (Hususî) Kutub yolile Amerikaya gitmek üzere Moskovadan tareket eden Sovyet tayyaresi bugün ğleyin San Francisco'dan geçerek Kaliforniya'da Los Anjelos'un 8 mil şi malindeki Sanyasito şehrine muvasa atla oradan Kaliforniyada San Diegohareket etmişlerdir. Bu suretle Sovyet tayyarecileri hiç durmadan 62 sa at 20 dakika havada kalarak dünya u zun uçuş rökorunu 1000 mil üzerinden kırmışlardır. lArkast Sa. 3 sütun 5 te] Gönüllüler geri akndığı takdirde Franconun muharib hakkı tanmacak Londra deniz kontrolü yerine, Ispanya limanlarma müşahid konulmasını tercih ediyor. Hükumetçiler Madrid cephesinde yarma hareketi yaptılaif Sanayicilerden 2 milyon lira isteniyor Muamele vergisi bakayasınm def'aten istenilmesi müşkül bir vaziyet ihdas etti Sanayiciler bugün en müşkül günlerinden birini yaşamaktadırlar. Yeni muamele vergisi kanunundan evvelki Soldan sağa: M. Eden, Fransanın Londra sefiri M. Corbin, İtalyanm Londra kanunda mevcud olan vadeli tediyat elçisi M. Grandi Ademi Müdahale komitesinden çıkarlarken kaldırılmıştır. Bunun yerine yalnız banka mektubu kabul edilebilecektir. miş olan tekliflerin tekrarından ibarettir. Kanun bu şekilde tadil edilince Maliye 2 Ispanyol limanlarma müşahid • Vekâleti bir tamimle sanayicilerin geler ikamesi sistemi deniz kontroluna müçen malî seneden kalan borclarınm da reccahtır. tamamen ve def'aten tahsilini emret Londra 14 (A.A.) Edenle alâ 3 Müşahidlerin yalnız ademi mümiştir. Bunun üzerine nihayet aym on kası malum olan Yorkshire Post gaze dahale sistemi haricinde kaian devletlera beşine kadar bir mühlet verilerek yaltesinin verdiği izahattan İngiliz tavassut aid gemilere mi yoksa İspanya da dahi] nız İstanbul sanayiinden 1,200,000 ve plânının aşağıdaki fikirlerden ınülhem olmak üzere bilumum devletlere aid ge« bütün memleket sanayiinden de 2 milmilere mi nezaret edeceklerini tesbit et * yon liraya yaklaşan bir para istenil olduğu anlaşılmaktadır: mek lâzmıdır. 1 Plân, esasen matbuatça malum miştir. [Arkası Sa. 6 sütun 4 te\ bulunan ve gazetelerde münakaşa edillArkası Sa. 7 sütun 4 tej Bir îngiliz gemisini ihtilâldler zaptettiler YUNUS NAD1 lArkast Sa. 7 sütun 3 te]