13 Mayıs 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 6

CUMHURİYET 13 Mayıs 1937 IngiltereKralı dün çok muh Istanbul ve Ankarada teşem merasimle tacgiydi yapılan tetevvüc töreni [Baştarafı 1 incl sahifede] Akşama doğru halk, caddeleri istilâ etmeğe başlamıştır. Tribün biletleri ala mıyanlar, en müsaid yerlere yerleşmeğe başlamışlardır. Meraklılardan bir kısmı Trafalgar Square'daki büyük aslanlann pençeleri arasma sokulmuşlardır. Bunlar, kahn elbiseler giymişler ve yanlanna meşrubat şişelerile yemek sepetlerini al mışlardır. Halk, yavaş yavaş, bu ihtiyatlı meraklıları taklid etmeğe başlamış ve saat 19 a doğru vâsi meydan bir kannca gibi simsiyah kesilmişti. Oturacak yer bulunmamasına rağmen, bazı kimseler hâlâ kalabahk arasından ken dilerine bir yol açarak merasimi seyredebilmek için münasib bir yer aramaktaydılar. Gerek burada, gerekse Hydepark, Corner, Marbıe ve muhteııf semtlerde bazı hâdıseler vuku bulmuşsa da polis müdahale etmeğe mecbur olmamıştır. Westminster kilısesi civarmda geniş muşambalara bürünen şemsiyeli, sepetli ihtiyar kadınlar henüz öğle zamanı, be raberlerınde getırdıkleri lâstik yastıklan münasib gördükleri yerlere sererek yann Kral ve maıyetinin arabalarmı rahatça seyredebilmek için erkenden yerleşmiş lerdir. Hava karardığı zaman bazı ma halleler, bir çadırlı ordugâh manzarası almıştı. Duvar diplerile, umumî binalann et rafı birçok gruplar tarafmdan işgal edilmiştir. Kimse bunlan yerınden kımıldat Romanya Veliahdi de fevkalâde al kışlanmıştır. Başvekil Baldwin, şimdiye kadar vaki olmamış bir şekilde ve fevkalâde bir surette alkışlanmıştır. Kral ailesinin muvasalatı yavaş yavaş kilisenin içinde ilerlemeğe başladılar ve bir an, meçhul askerin mezarı önünde durdular. Kral, kendi namına mezarm üstüne konulmuş olan Flandre gelinciklerinden yapılmış demete, şefkatli bir nazarla baktı. Mevzun adımlarla koro heyetine doğru ilerliyen Kraliçe günah çıkarmak kürsüsünün önüne oturdu. Heyecandan sapsan kesilmişti. Her iki yanraa birer papaz gelip durdu. Kontes Strathmore de kızı kadar mü teessir görünüyor, gözlerini ondan ayırmıyordu. Kral kırmızı takkesini çıkararak dua esnasında hürmetkâr bir vaziyet takmmıştı. Günah çıkarma merasimi esnasında Kral her fırsatta eğilmiştir. Kral, pek alçak sesle yemin etti. O anın fevkalâde lığini müdnk bulunduğu anlaşılıyordu. Koro, ilâhiler söylerken, herkes mihraba doğru döndü. Tac giyme merasimi şimAna Kraliçe ile, Kral ve Kraliçeye dılik heyecanlı bir dinî merasim şeklini almış bulunuyordu. Kral ve Kraliçenin yapılan tezahürat sol tarafında duran papazlar, yeşil, kırKraliçe Mary, mükellef arabasınm i mızı, beyaz ve altın renklerinde dinî elçinde diba elbiseleri, Dizbağı nişanı ve biseler giymişlerdi. elmaslarile caddelerden geçerken minnet Merasim başlıyor ve yürekten hislerini hatırlatmak istiyen Dinî âyine Canterbury piskoposu ri halk, kendisini hararet ve şiddetle alkış yaset etmiştir. Bu merasim Kral ile te lamıştır. Onun arkasmdan gelen Kral ve Kra baalan arasında bir nevi mukavele mahiliçenin arabası, fevkalâde güzel \e mü yetini haiz olmuştur. Westminster ki'Isesinin bütün çanlannm bir arada çaliığı sırada başlanan dinî âyin fevkalâde .TIUvaffak bir şekilde cereyan etmiştir. Conterbury piskoposu S. M. Altınci Georges haziruna takdim ederek evvelâ hanedan azasma dönmüş ve yüksek sesle şunları sormuştur: Size hükümdannız S. M. Altıncı Georges'u takdim ediyorum. Hepiniz de ona itaat ve hizmet edecek misiniz? Hanedan azası hep bir ağızdan: « Evet, itaat ve hizmet edeceğiz.» cevabını vermişlerdir. Piskopos ayni suali kilisesinin diğer üç istikametinde ahzi mevki eden davetlilere ayn ayrı üç defa daha tekrar etnıiş tir. Dün Istanbul İngiliz sefaretinde yapılan merasimden intıbalar: Solda küçük Kral ve Kraliçeler sefirle refikasınm Her taraftan: Önünde gecıd resmi yapıyorlar, Kraliçe Elizabeth ve Viktorya; sağda yukanda dost İngiliz sefaretinin iç kapısını susliyen Türk • İngiliz bayrakları altında Kraliçe An ve Kral Aslan yürekli Rişar « Evet, itaat ve hizmet edeceğiz» [Baştarafı 1 inci sahifede] İmparatorluğunu teşkil eden kıt'alann kat bağlarını takviyeye vesile olmakta * cevabını alınca, bu sefer Krala dönmüşkolonisinin iştirakıle yapılan bu merasim adlarını taşıyan birer madalya dağıtmış d.r. tür. üç saat sürmüştür. lardır. Bu mes'ud günde Türkiye ile IngilteKralm tahlifi Sefir Sir Percy Loraine evvelâ elli Çocuklara aid resmî proğramın hita re arasındaki münasebatın bir kardeşlik S. M. Altıncı Georges tahtından inerek kadar İngiliz eski muhariblerini teftiş etmmda küçük krallarla kraliçelere bir çay havası içinde inkişaf ettiğini söyliyebil piskoposa yaklaşmıştır. Piskopos bu se miş ve tac giyme gününün hatırası olmak zıyafeti verilmiştir. Çocuklar ziyafetten mekle bilhassa müftehirim. Bu sahada fer Krala hitab ederek şu suali sormuştur: üzere kendilerine bir bayrak hediye et sonra, resmî ünıformalanle bahçede kö sarfettiğimiz mesainin iyi netıceler verdi* îngiltere împaratorluğuna hüküm miştir. şe kapmaca oynamağa başlamışlardır. ğini memnuniyetle kaydetmek isterim.» darlık edecek misiniz? Bu sırada bütün merasime iştirak e Saat 1 7 de davetlılere bir çay ziyafeti Sir Percy Loraine bundan sonra kadeKral kısaca: denler «Allah Kralı korusun» millî mar verilmiştir. Saat 18 de de davetliler se hini S. M. Kralla S. M. Kraliçe şerefine Evet, cevabını vermiş, piskopos ta şını söylemişlerdir. faretin holünde toplanmışlardır. Bu sıra kaldırmışlardır. Hazırun üç defa «Hip, sualine şu suretle devam etmiştir: Bundan sonra, merasimin en cazib da koloni azasmdan bir zat kısa bir nu Hip, Hurra» bağırarak Kral ve Kraliçe Hükümdarlık vazifenizi mevcud kısmını teşkil eden çocuk kral ve kraliçe tuk söyliyerek İstanbuldaki îngiliz kolo nin şereflerine birer bardak şampanya içkanunlara tevfikan ve adalet mucibince ler resmigeçidı yapılmıştır. Muhtelif de nisinin Krala sadakat ve merbutiyetini mişler ve saat 18,30 da sefirle Lady Loifa etmeği, İngiliz Imparatorluğunda raine'e teşekkür ederek sefaretten aynlvirlerde yaşamış İngiliz kral ve kraliçele anlatmıştır. mer'î kanunları, kanunu esasileri, kanuSefirin mukabelesi mışlardır. rinin kıyafetlerini giyen çocuklar tarih nun İngiliz kilisesine verdiği imtiyazlan ingiliz büyük elçisi Sir Percy Loraine Dün gece İngiliz sefaretile Beyoğlunsiralarile resmigeçid yaprmşlardır. Bu bozmamayı vadediyor musunuz? meyanda bılhassa Kraliçe Ehzabet, Kra bu nutka mukabele ederek evvelâ İngiliz da İngiliz Kız Koleji güzel şekilde ten • Kral bu suale de: liçe Viktorya, Kral Sekizinci Hanri, kolonisi namına dün sabah Kral S. M. vir edilmiştir. Evet vadediyorum, cevabını ver Kral Bırinci Şarl'le Aslan Yürekli Ri Altıncı Georg'a çektiği sadakat ve teb Ankarada resmi kabul miştir. şard çok alkışlanmışlardır. Kral ve krali rik telgrafınr okumuş ve ezcümle şunları Ankara 12 (A.A.) İngiliz Kralı Kral ile tebaalan arasmdaki mukavele çelerden sonra İngiliz dominyonlannı söylemiştir: Majeste Altıncı Jorj'un tac giyme merabu suretle akdedildikten sonra, S. M. temsil eden ve dominyon bayraklarını ta« Son iki sene zarfmda üç mes'ud simi münasebetile bugün İngiliz Büyük Altıncı George elini mukaddes kitaba şıyan çocuklar resmigeçid yapmışlardır. hâdıse bizleri bir araya toplamağa vesile Elçiliğinde, Ankarada bulunmıyan Bükoyarak, biraz evvel verdiği vaidlere Resmigeçid bittıkten sonra, kral ve krali teşkil etmiştir. Bu hâdiseler, müteveffa yük Elçiye vekâleten Bay ve Bayan sadık kalacağına dair yamin etmiştir. çeler de dahil olmak üzere bütün çocuk Beşinci George'un jübılesi, ikincisi, bir Morgen parlak bir resmi kabul tertib etBunu müteakıb dinî merasime devam lar şarkılar söylemişler ve alkışlanmışlar İngiliz hükümdannm ilk defa olarak bu mişler ve misafirleri izaz ve ikram eyleedilmiş ve Kral ile Kraliçeye mukaddes dır. Sefirle Lady Loraine küçük haş memleketi ziyaret etmesi, üçüncüsü de mişlerdir. Resmi kabulde Başbakan Veyağ sürülmüştür. metmeablarla maiyetleri erkânını teşkil S. M. Altıncı George'la S. M. Kraliçe kili Sıhhiye Bakanı Refik Saydamla Kral mukaddes tacı giyiyor eden çocuklara, tac giyme günü hatıras) Elizabeth'in tac giyme merasimi teşkil dığer Vekiller, askerî ve mülkî erkân ve Kral saat 12,32 de başına tacını giy olmak üzere bir yüzünde Kral ve Krali etmiştir. Bu gibi mes'ud hâdiseler ayni dığer birçok zevat hazır bulunmuşlar * miştir. çenin resimleri, dığer yüzünde de İngiliz zamanda aramızdaki kardeşlik ve sada dır. Tac giyme esnasında merasimi hoparkın dostları seyredeceklerdir. müzakeresi tehir olunmuştu. Bugün, In • zere yola koyulmuştur. lörler sayesinde başından sonuna kadar Filmin gösterilmesi takriben bir saat giltere Kralınm İrlanda işlerınden tamaHükümdarlara gösterilen takib etmekte olan halk kütleleri, ki'ise mile çıkarılmasını ıstihdaf eden bu proje20 dakika sürecektir. büyük sevgi içerisinde bulunanlarla birlikte ayni zaTac giyme merasimine aid resmî filim nin müzakeresine, Kralın tac giydiği günKral ve Kraliçe, halkm alkışları ara manda «Allah Kralı korusun» diye haysında kiliseden çıkmışlar ve son günler Canterbury Başpiskoposu tarafmdan san de dahi devam edilecektir. kırmıştır. Ayni zamanda Westminsterin Dün bu husustaki müzakereleri açan sür edildikten sonra İngiliz sinemalanna çanları, bütün kuvvetile çalmağa başla deki şevk ve galeyana şahid olmuş olan kimseleri bile hayrete düşürecek olan sa gönderilecektir. Fakat bu filmin uzunlu irlanda serbest devleti icra heyeti reisi mış ve birkaç dakika sonra Kral ve Krademiştir ki: liçenin selâmeti için toplar atılmıştır. dakat ve ihlâs tezahürlerine şahid olmuş ğu ancak 300 metrodan ibaret olacak Bu kanunla reise diktatörlük vermek Kraliçe tacını saat 12,56 da giymiştir. lardır. Hiçbir erkek, hiçbir kadm, hiçbir tır. mevzuubahis değildir. Bilâkis yegâne saTacın Kralın başına konulması, hiç kral ve hiçbir kraliçe kendi mevcudiyet Tac giyme merasiminde 1 kişi öldü Londra 12 (A.A.) Tac giyme me lâhiyet sahibi millet olacaktır. şüphesiz bütün merasimin en mühim ve lerini milletlerine yeniden hasrettikleri ve Tac giyme merasimi ve İtalya en heyecan uyandırıcı anı olmuştur. Mih milletlerinin kendilerine bütün kalblerini rasimi bugün kazasız geçmemiştir. Kızıl Londra 12 (A.A.) İtalyan matburabın önünde bulunmakta olan başpis verdıkleri bu saatlerde İngiltere Kral ve haç bakıcıları on bin kişiyi tedavi etmek mecburiyetinde kalmışlardır. 37 kişi hasta atı ve resmî İtalyan makamatı İngiliz Krakopos, Saint Edvvard'm tacını eline al Kraliçesinin kazanmıs olduklan bu kadar mış ve Kralın bir hükümdann bütün fe büyük bir muvaffakiyet, bu kadar hara neye kaldırılmıştır. Merasimi görmek üze lının tac giymesi hâdisesini bilmemezlikretli bir tezahüre mazhar ve nail olama re bütün geceyi sokakta geçirmiş olan bir ten gelmişler ve îtalyada bulunan Büyük zailine malik olması için dua etmiştir. mışlardır. İşte, dünyanın en büyük rasi adam tam a lay geçeceği sırada sektei kalb Britanyalılar da Krallan şerefine yapılan Müthiş alkışlar merasime tek başlanna iştirak eylemişlerden düşüp ölmüştür. «Allah Kralı korusun» nidası, büyük mesi, bu suretle hitama ermiştir. lerdir. trlândada hâdiseler bir gulgule halinde yükseldi. Bu nida, iç Sabık Kral Edvard'a merasimin hususî bir filmi gönderildi Londra 12 (Hususî) Bugün İrten gelen bir vatanperverlik ve henüz tac Vefat Londra 12 (A.A.) Windsor Dü landada da tac giyme merasimi aleyhine giyen bir Kralın kulaklannın hiçbir za Emniyet Sandığı murakibi Raşid Gökman işitmemiş olduğu bir sadakat nidası kü, tac giyme merasimile sokaklann man bir nümayiş yapılmıştır. Cumhuriyet ta demirin annesi Hadıce Mısal Gokdemır idi. Gümüş borular, zafer ahenklerini et zarasını gösteren ve kendisi için sureti raftan oldukları anlaşılan nümayişçiler hakkın rahmetine kavuşmuştur. Cenazerafa yaymışlardı. Maamafih, bu nağme mahsusada hazırlanan filmi bu akşam mahkemeye verilmiştir. Hâkim verdiği si 13 mayıs 937 perşembe günü Bmbirdikarannda «Bir İrlanda tebaası İngiliz te rek semtinde Fuadpaşa türbesi karşısınler, halk kütlelerinin sonu gelmiyen alkış seyredecektir. ları arasında kaybolup gidiyordu. Merasim biter bitmez, filim kendisine baası değildir. Bu itibarla ortada suç daki 34 numaralı evlerinden kaldırıla • rak ikindi namazı Aksarayda ValdecaSaat 13 te kilisedeki âyin henüz bit tayyare ile gönderilecektir. 1800 metro yoktur» demiştir. Dublin 12 (A.A.) Serbest İrlan miinde kılınarak Merkezefendi kabris memiş olduğu bir sırada alayların ilk ka uzunluğunda olacak olan bu filmi, Cande filesi meydana çıkmış ve avdet etmek ü şatosunda, Dük, Mme. Simpson ve ya da devleti yeni kanunu esasisinin ikinci tanına defnedılecektir. Hükümdar ailelerini taşıyan arabalardan mürekkeb alay, saraydan hareket ettiği esnada güneş bulutlardan sıynlmış ve hava güzelleşmiştir. Kral ailesini taşıyan camlı arabaların birinde bulunan Prenses Margaret ve Elizabeth, pek neşeliydiler. Prenseslerin ikisi de beyaz elbiseler giymişler, saçla nnın üstüne birer beyaz kordelâ bağla mışlardı. Prensesle Gloucester Düşesi, müşa'şa elbiseleri ve başlarındaki taclarile pek cazıb bir manzara arzetmekteydıler. Prenses Royal yanında Prenses Eli zabeth ve Margaret olduğu halde kiliseye girmiştir. Kraliçe Mary de Norveç Kraliçesıle birlikte kiliseye gelmiştir. Hükümdarlann bıraktığı intıba İngiliz Kralının dün bindiği tarihî saltanat arabası mağa cesaret edememektedir. Bu sabah saat 6,30 da kalabahk fazlalaşmış ve atlı polisler Trafalagar Squ are'da alayın geçeceği kısımdan halkı çıkarmağa başlamıştır. Askerler ve izciler, yanlardaki sokaklardan halkm, bu mın takaya girmesine mâni olmak üzere kordonlar tertıb etmektedir. Birkaç saattenberi durmuş olan şarkı yeniden başlamışür. Halk çok uslu ve ayni zamanda o derecede şen ve sevinclidir. Yüksek devlet adamlan ve dığer davetliler, şimdiden, Parlamento meydanmdaki tribünlerde yerlerini almağa başlamışlardır. zeyyendi. Yolun iki tarafında biriken halk, arabayı görünce büyük bir heyecan göstererek kulaklan çınlatan ve ardı arkası gelmiyen alkışlarla sevincini ve hü kümdarlara karşı sempetisini izhar etti. Kilisede Saat 10,30 da prensesler kiliseye girerek Kralın locasına oturdukları zaman, bütün davetliler ayağa kalkmışlardır. Locada ilk sırada «kilisenin en yakmlanndan» olan Earl Strathmore oturmakta ve yanında Kontes Strathmore, (Kraliçenin annesi) Kent ve Gloucester Düşes Halk meydanlarda yapıyor bayram Halkm tribünler üzerinde uzanarak geceyi geçirmelerine müsaade vardır. Yalnız bunlar zamanında, yerleri hakıkî sahiblerine terketmeğe mecburdurlar. Trafalagar Square'da, bir baloda gıbi sabaha kadar dans edilmiştir. Başka taraflarda işçiler, tribünlerin son tertibatmı ikmal etmiştir. Tribünler, çiçekler ve kordonlarla süslenmiştir. Londranın diğer sokaklan, normal vaziyeti muhafaza etmekle beraber her tarafta pek fazla bir yaya kalabalığı göze çarpmaktadır. Otellerde sabaha ka dar dans edilmiş ve şarkı söylenmiştir. Westminster'de tertibat Nihayet saat dokuza doğru Buckn gham sarayından Westminster kilisesine kadar uzanan yollarda milyonlarca halk İngütere Kralınm murassa tact ve Krallık alâmetleri toplanmış bulunuyordu. Şimdiye kadar 37 kral ve 25 kraliçenin tac giydıği West leri, Norveç Kraliçesi, Kraliçe Mary, minster kilisesindeki merasime 8000 da Prenses Elizabeth ve Margaret Rose buvetli çağınlmıştı. lunmakta idi. Saat ona doğru davetliler kiliseye ge Küçük Prensesler, gördükleri mutanlerek kendilerine tahsis edilen yerleri iş tan sahnelerin tesiri albnda kalmışlardır. gale başlamışlardır. Tac giyme merasi Esasen bütün gözlerde heyecan okunu mi münasebetile, kilisenin ortasmda su yordu. Prenses Elizabeth, yanındakilere bir reti mahsusada Kral için yapılan kürsükaç sual sorduktan sonra Kraliçe Mary'yi nün sağ tarafı hanedan azasma, kilisenin cenub kısmı lordlara, şimal kısmı lordla takliden programı gözden geçirmeğe başnn kanlanna tahsis edilmişti. Kabine a ladı. Kralın locasmda bulunan davetlilerin, zalarile meb'uslar kilisenin garb ve şark hükümdarlann gelmesini bekledikleri bir kısımlarında ahzı mevki etmişlerdi. sırada küçük Margaret, ebeveyninin biMisafirler geliyorlar ran evvel kiliseye girmesini istiyerek sa Saat 9 a birkaç dakika kala Prens ve bırsızlanıyordu. Bir aralık ayağa kal Prenses Tchitchibu, Westminster kilise karak çenesini locanın kenanna dayadı sine gelmişlerdir. Onları takiben bütün Bu suretle yalnız sevimli yüzü görüle ecnebi prens ve heyetler Westminstr'e biliyordu. muvasalat etmişlerdır. Bütün yol boyunca bu mümtaz davet20 dakika sonra boru ve trampete sesliler, halk tarafmdan alkışlanmışlardır. leri, hükümdarlann kiliseye girdiğini haBu alkışlann samimî ve içten gelme ber veriyordu. Kral ile Kraliçe ayaklannı koro heyetinin şarkılarına uydurarak olduğu hissediliyordu. Kral geliyor