22 Aralık 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugün 1 2 sahife 2 nci sahifede: Siyasi icmal Muhar rem Feyzi, Dunyayı dolasan nutuk. 4 üncü sahifede: Hikâye. 5 inci sahifede: Anadoluda san'at tetkikleri Mimar Sedad. 6 nci sahifede: Spor haberleri, İranda 3 ay Murad Sertoğlu. 7 nci sahifede: Askerlik bahislerl Abu din Daver. Sinetna. « . .rnn t UnUÇUflCU Jfll S3yi r 40^3 umhuri ' ' İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektuü adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul, No 246 Telefon: Başmuharrir ve evi: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa kısmı 24299 24290 19 Cumhurîyet Almanağı rıkmiftır „ . ü3ll LL Kitabcılardan arayınız u faziletin açık bir belgesini İskenderun Antakya ve havalisindeki Nuseyrilerin Türklüklerinde görüyoruz. Dini yanlış anlama ve yanlış tatbik etme hatası Osmanlı İmparatorluğunda hâkim millete kendi milliyetini ihmal ettirmiş ve yüz binlerce, belki milyonlarca millettaşını adeta kadro harici bıraktırmıştı. Halis muhlis Türk olan Antakya Nuseyrileri bu cümledendi. Cumhuriyetle beraber mutaassıb sünnî din takazası yerine ikame olunan lâiklik vicdan hürriyetini ilân etmiş olduktan sonra İmparatorluğu batıran başlıca sebeblerden biri ortadan kalkmış ve bilhassa akide farklanndan dolayı asırlarca millet harici sayılan birçok millettaşlarımızın milliyet harimindeki sevgili ve yüce mevkilerini almaları imkânı ortaya konmuş oluyordu. Herkes akidesinde serbest olunca artık hâkim diistur olarak ortada yalnız millet ve milliyet kalıyordu. Cumhuriyet rejimimizin binbir faziletinden yalnız bunu ele alsak, kendi başına bu tek fazilet bile, onun yüksekliğini ispata kâfi delil teşkil ederdi. sularına hareket ettiği söyleniyor Bîtaraf müşahidler heyeti seçildi İstanbulda kurulan Almanya da 60 bin Cumhuriyet rejimimizin Suriye Cumhurreisi ve Hatay Cemiyeti Lâiklik fazileti asker gönderecekmîş Yarın merasimle yeni kabine istifa etti İhtilâlcilerin bir Sovyet vapurunu batırmaları tehbayrağını çekecek ve aHatay Türkleri 1 kânunuevvel şehidleri için bir bideve celenk koyacak likeli bir vaziyet ihdas etti, Dahilî harb şiddetlendi abide dikecekler. Sancakta Aleviler yeniden silâhlandırılıyor ve Türk polisler çıkarılıyor Pariste Fransa ile siyasî Rusyada büyük bir galeyan müzakerelere dün başlandı Karadenizden bir jilonun Ispanya Hatay Cemiyetının bayrağı Hatay Erginlik cemiyeti bugün Eminönünde hazırladığı yeni binaya taşına . caktır. Cemiyet Hatay için takarrür eden yeni bayrağı yaptırmıştır. Evvelce de yaz diğımız gibi bayrak aynen Türk bayra ğıdır. Yalnız beyaz yıldızmm içinde bir küçük kırmızı yıldız daha vardır. Paris Btiyuk Elçimiz Suad Davas Fransız Hariciye Naztrt M. Delbos Hariciye Vekilimiz Tevfik Rüştü Aras İskenderun Antakya ve havalisinde Fransızlann Alevî dedikleri ve Türklerinse ötedenberi Nuseyrî diyegeldikleri bir takım insanlar vardır ki aslen Türk oldukları halde akideleri farkından dolayı milliyet itibarile düne kadar avare ve perişan bir halde bırakılmışlardır. Fransızlar dahi bugün onları tam Arab saymamakla beraber Türk te addetmek istemiyorlar, ve onlara Alevî demekle iktifa ediyorlar. Milliyet prensipini inkısamlara uğratarak zayıf düşürmek, müstevli yabancı kuvvet için başlıca bir idare marifeti olabilir. Fakat Fransızların kendi menfaatlerine uygun olan bu tutumlarından şikâyete bizim nasıl hakkımız olsun ki Osmanlı idaresi zihniyeti düne kadar bu Alevilere insan muamelesi yapmağa bile tenezzül etmiyordu?.. Türklerin bulunduğu meclise gelen bir Aleviye selâm vermek ve merhaba demek hakkını bile çok gören bu kesif cehaleti bugün hüziin ve elemle anmakta biz lâik cumhuriyet Türkleri için büyük ibret dersi vardır. Sebebi neymiş?.. Gülünecek şey: Itikadda biz şöyle düşünüyormuşuz, onlann inanclan başka türlü imiş te onun için! împaratorlukta bu akide farkmın yarattığı feci ayrıhklan arayıp bulmak için İskenderun Antakya ve havalisine kadar gitmeğe hacet bile yoktur. Türk Anadolunun içinde ve gene halis muhlis Türkler arasındaki üç beş çeşid Aleviyi Kızılbaş veya Tahtacı diye düne kadar muhakkar görmüyor, onlan hemen hemen insan saymıyacak kadar ileri gitmiyor muyduk? Millî camianın yekpareliği namına dünün bu kepazelikleri üzerinde bugün fazla tevakkuf ederek lâikliğin bütün faziletini ortaya çıkarmağa ve yükseltmeğe mecburuz. Geçen gün Eyübde guya ayin yapıyorlarmış diye tutulan Bekîaşileri takib eden zihniyette biz imparatorluktan kalma ve adeta iliklere işlemiş bazı sakat itiyadlann son yaşayışlarını görür gibi olmuştuk. DevTİşliğin kaldırılması hesabma tekke toplantısı kanunla yasak edilmiş olmasına rağmen eğer Bektaşi, ibadetini bir nevi cem ayinile yapıyorsa ona kanşmağa ne hakkımız vardır? Osmanlı tarihinin en kötü işlerinden biri olan bu Sünnî Alevî kavgası, zannediyoruz ki, Türkiye îran mücadelelerinden kuvvet almıştır. İslâmm ilk asnnda her tarafa yayılan ve din hızile milliyetleri silip süpürmek istidadını gösteren Arab istilâsına karşı İranda tahaffuzî bir tedbir olmak üzere Muhammed yerine Aliyi ve ailesi erkânını tutan yeni bir akide iltizam olunmuştu. Bilâhare diğer bir Türk hükümdan olan Şah îsmaili Safevî Osmanlı Türklüğü ile mücadelesinde Aleviliği Anadolu içine yaymak istiyen gayretler göstermişti. Fakat şaşılacak şey şuradadır: Şah İsmailden önce Paris 21 (A.A.) Dün gece Pa rise gelen Türkiye Hariciye Vekili Tevf ık Riiştü Aras, bu sabah saat 11,45 te yanında Türkiyenin Paris Büyük Elçisi Suad Davas olduğu halde Dış Bakanlığına gıderek Hariciye Bakanı Delbos'la Seçilen bitaraf müşahidler görüşmüştür. Bu konuşmada Vıenot ta Cenevre 21 (A.A.) M^letler Cehazır buluhmuştur. Mılletler Cemiyeti miyeti sekreterliği, vaziyeti tetkik etmek konseyinin son müzakerelerine esas olan üzere İskenderun Sancagına gidecek oİskenderun hakkmdaki Türk Fransız [Arkası S a . 8 sütun lde] Esir vatan parçasının kurtuluşu ve Londra 21 (A.A.) Daily Expres Sancak dışmdaki bütün Hataylılar ara gazetesinin Varşovadan haber aldığına smda birlik temini maksadile teşekkül göre, sekiz denizaltı gemisi, üç torpito ve müzakereleri bugün tekrar başlamıştır. [Arkası Sa. 8 sütun 4 te] iki torpito muhribi Akdenize gitmek üzeBu noktai nazar teatilerinde hazır bulunre dün Odesa'dan hareket etmişlerdir. mak üzere Fransanm Türkiye Büyük Elçisi Ponsot ta bu sabah Parise gelmiş tir. Madridde bır bombardımandan sonra harab manzaralar Bu gemiler, İspanyol asileri elinde bulunan harb gemileri tarafından yapılacak tevkif veya araştırma takdirinde Sovyet gemilerini himaye edeceklerdir. lArkası Sa. 3 sütun 4 te] Çinde hükumet ordusu ilerliyor Mareşal Voroşilof diyor ki: San Salvador'da müthiş facia Şiddetli bir zelzelede 50 bin kişi öldü SantRita volkanı feveran halinde, birçok sehir ve kasabalar tamamile mahvoldu Fakat Nankin muharebenin muvakkaten durdurulmasını emretti Şanghay 21 (A.A.) Nankinden Domei ajansına bildirildiğine göre, resmî Çin mehafilinde merkezi hükumetin Tohang Kai Chek'in serbest bırakılmasma mukabil Tchansuehliang'ın uzlaşma tek ıfıni kabule mütemayıl olmadığını söy emelerine rağmen hükume't, ihtilâh muslihane bir surette halle teşeüsb edebilmek üzere asilsre karşı hareketin tehir edilmeini emretmiştir. Domei Ajansına göre M. Donald, Sian Fou'dan Nankine dönmüş olup Tchangsuehliang'in bir takım tekliflerini hâmil bulunmaktadır. lArkası Sa. 8 sütun 4 te] «Bize hücum edecekler bütün kuvvetlerimizle karşılaşacaklardır ! Sovyet Harbiye Komiseri, Kızdordu kumandanları kardarı konferansında söylediği nutukta «îstiklâlimiz ve memleketimizde muzaffer olan sosyalist inşasımn müdafaası için mücadele etmeğe hazırız!» dedi V " J Petrol fiatı da tenzil edilecek Hükumet, hayatı ucuzlatmak için tetkiklere devam ediyor Ankara 21 (Telefonla) Hüku metin hayatı ucuzlatma siyasetinde yeni bir safha daha teşkil edecek olan mühim tedbirler ahnmak üzeredir. Bu arada köylerimizin zarurî ihtiyaclarından olan Mareşal Voroşilofla diğer 4 Sovyet Mareşalı petrol fiatlarınm indirilmesini istihdaf eMoskova 21 (A.A.) Kızılordu den lâyiha da hazırlanmıştır. Maliye Ve« Şeci Kızılordumuzun yanında dakili Fuad Ağralı bugün bu lâyihanın kumandanları karıları panunyonist kon • ha doğrusu bu ordunun nefsi kendıîinds Meclise verilmek üzere olduğunu beyan feransı açılışında söz alan Mareşal Vo diğer bir harikulâde ordu daha mevcudetti. Başlıca ihtiyac maddelerinin fiatlan roşilof demiştir ki: lArkası Sa. 8 sütun 4 te] [Arkast Sa. 8 sütun 5 tej San Salvador'da hali feveranda bulunan Santa Rita yanardağınm bir menfezi Nevyork 21 (A.A.) Merkezî Amerikadan gelen haberlere göre, Santa Rita yanardağı geçen gece indifa etmiştir. San Salvador devleti nüfusundan takriben 50 bin kişinin öldüğü söylen mektedir. Şimdiye kadar bin cesed meydana çıkanlmıştır. On binlerce yaralı vardır. Birçok şehir ve kasaba tamamile harab olmustur. Telgraf ve telefon mü nakalâtı inkıtaa uğramıştır. Susuzluktan dolayı sari hastahkların boşgöstermesin den korkulmaktadır. Cumhuriyetin yardım listesi Adana felâketzedelerinin imdadına koşalım Şehirde hiç yoktan bir ekmek buhranı başladı Facianın tafsilâtt YUNUS NAD1 lArkası Sa. 3 sütun 4 te} San Salvador 21 (A.A.) San SalAdanada felâkete uğrıyan kardeşlevador Reisicumhuru General Martinez, rimiz için açtığımız yardım listesine dezelzelede harab olan Sanvicente felâketvam ediyoruz. Yeni liste şudur: zedelerinin tahlisi ameliyesini bizzat idaEsami , Kuruş San Salvador'da bır cadde Eski yekun 274675 re etmek üzere oraya gitmiştir. Şehrin Ölenlerin miktarı 300 kişi tahmin e • Mutasamflıktan müt€kaid Mihyakımndaki yanardağ infilâk halindedir. dilmektedir. ram Boyacıyan Yurder 2000 Öğleden sonra da bir takım zelzeleler 276675 Norapas, Guadalupe, Albastequeta hissedilmiştir, lArkast Sa, 8 sütun 3 te} Buğday fiatlarmın biraz yükselmesi üzerine fırınlar az ekmek çıkarmakta ve bazı mıntakalarda ekmek bulunamamaktadır Son günlerde buğday fiatlarmın yükselmesi, un ve ekmek fiatlannda da tesirini göstermiş ve bazı semtlerdeki fıtın lar evvelki akşam ekmek çıkarmak 'stemiyerek cemiyetlerıne müracaat etmişlerdir. Bunun üzerine Ekmekçiler Cemiyeti idare heyeti dün Belediye iktısad müdürlüğüne müracaat ederek gerek birincı, gerekse ikinci nevi ekmek fiatlarmın y'ik • seltilmesini istemiştir. Bu müracaat iize rine Belediye, dün zahire borsasında bir [ArkasıSa. 5 sütun 4 fc]