6 Aralık 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 7

6 Birincikânun 1936 CUMHURİYET SİMAL BUZ DENiZıNDE Perili tayyareler Birdenbire karşılaşan filolar Skandinav otoriteleri, şimal denizlerinde Sovyet ve Alman filolarının ve tayyarelerinin gizli faaliyette bulunduklarını iddia ediyorlar Malatyada imar ve Pilotun bıraktığı kültür faaliyeti serseri tayyare! Yeni yeni binalar yapılı Uzun uzun dolaştıktan yor, okuma hevesi artıyor sonra düşerek parçalandı Can çekişen şehir MADRİET Asırlarm biriktirdiği tarihî eserler ve abideler mahvolup gidiyor! Fransanın Bourges kasabasmda üç gün evvel garib bir tayyare kazası ol muştur. Pılot mektebi talebesinden 20 Madrid, günün yaşında, Nouvian isminde bir genc, tayyare ile 1500 metro irtifaa çıktığı sırad bütün alâkalannı cel birdenbire bir bulut kümesine tesadüf beden şehir. Yir ederek şaşalamış ve paraşütle aşağı at minci asnn mezheb lamıştır. kavgalarının bir sem Tayyareci, normal surette açılan pa bolü. Son zaman raşütile aşağı inerken, pilotsuz kalan ların bütün tecessüstayyare de olduğu yerde dönmeğe baş Ierinin bir karar lamış ve üç dört devir yaptıktan sonra gâhı olan öğrenil cenubu şarkî istıkametinde uçarak umeğe değer bir di;aklaşmıştır. Tayyare, Loire nehri kıyısma kadar yar. Malatya lisesi muallimlerinden Fakat Madridin gitmiş, orada, hava cereyanlarma kabir grup pılarak Courre les Barres nahiyesi ü ufuklarına kuşbakışı Malatya (Hususî) Şehrimizde bu zerinde bir iki devir yapmış ve oradan bakan bir göz, kogünlerde göze batacak derecede bir imar da Moulins şehri istikametinde uzakla:a bir mazinin esfaaliyeti vardır. Memleket hastanesinin şarak Kont Roland d'Arbouse isminde arlı hayatını hissetyanında yeniden yapılmakta olan büyük bir zata aid Saint Augustin şatosu üzetiren bir binadan ve asrî hastanenin elli bin liralık kısmı ü rinde dolaşmağa başlamıştır. Şato halkendini ayıramaz. zerinde çalışmalara başlanmış ve bina kı, tayyarenin inecek müsaid bir saha Bu, şehrin en muhradığını tahmin ettikleri sırada tayyayerden dört beş metro yükselmiştir. re şato bahçesindeki ağaclarm üzerine teşem, en güzel, yaVilâyetimizde kurulmasına karar veJilanndan olan Es düşerek parçalanmıştır. rilen kombinanm memur evi, büro, müŞato halkı derhal koşuşmuşlar, par :urial (L'Escurial) diriyet ve saire gibi on yedi parçadan ibaalanan tayyarenin içinde ve bahçede lir. Hem saray, ret tâli binaları da yüz elli küsur bin lira tayyareciyi aramışlarsa da bulamayınca lem manasnr, hem Alman Baltık filosundan bir gemı ya ihale edilerek hemen inşaata başlan mektebe telefon ederek vak'ayı haber kale olan bu Şimal buz denizleri, bu gidışle, günün mış ve bu suretle istasyonla şehir arasm ermişlerdir. Mekteb idaresi, o gün hamuazzam bina, kabirinde acaba Rus ve Alman tayyare fidaki boşluğu kapatmıştır. sikaten bir tayyarenin kaybolduğunu, anlık tarihin, du lolan arasmda bir muharebeye mi sahne Hükumet ve Belediye binalarının da "akat pilot için merak edilecek bir ci arlanna aksetmiş olacak? yapılmalarına hemen başlanmak üzere ıet bulunmadığını, kendisinin paraşüt ırlannı taşımakta ' Vahşi ve buzlu diyarların ortasmda, Kral sarayının taht salonu dir. Bunlardan Belediye binasımn temel le yere atladığını, sağ ve salim bulun ır. duğunu bildirmiştir. korkunc silâhlarla mücehhez insanlann atma merasimi yapılmış ve temel kısmı Bir alimin tetkikatile vardığı bir netî Nevyork caddelerini andmr. Meydanın bu çarpışması, zannedıldıği gibi, Wells tamamen kazılmıştır. ceye göre beş Mısır ehramının granitle diğer tarafmdan «Via Sacra» başlar kî gibi bir romancının hayalhanesinden çıkIş Bankası da şehrin ehemmiyetile mürine muadil koca bir kütleyi sinesinde Pradoya doğru gider. Prado dünyanm mış bir mevzu değıl, belki ve maalesef, tenasib bir bina yaptırmak için etüdlerde aşıyan bu bina îkinci Filip tarafmdan en meşhur müzelerinden biridir. Bu mü" yannm feci hakıkatidır. bulunmaktadır. jeşyüz sene evvel, Madride elli kilomet zede kıymet biçilemiyecek pahada şa " îstanbul meb'u Skandinavyanın, vahim hâdiselere asBunlardan başka halkın da mevcudu su Halil Etemin ro mesafede Senloren şehrinde yaptınl heserler vardır. la sahne teşkil etmiyen asude bir bucak tamir veya yeniden bina inşası gibi hare oğlu, Gureba has Velasquez, Tiziano, Rafaello ve saire mıştır. Filip çok dindar bir katolik olduolduğu yolunda ötedenberi beslenen kaketleri gün geçtikçe çoğalmakta ve bu tanesi verem mü büyük üstadlann tablolan göze çarpar. ğundan binanm iskeletini bir pirzola ıs naatler, bu memleketi yakından bilenlehal Malatyahlan çok sevindirmektedir. ;ehassısı doktor Sü karası şeklinde yaptırtmışhr. Dört köşede Bugünlerde Madride düşen birkaç bomrin hepsince malum olduğu üzere, artık Vilâyetin maarif hareketleri de imar eyman Etem merbirer minare gibi muazzam kuleler ara ba Prado müzesinin bir tarafmı yıkmışiki yıl evvel bir hayalden ibaret kalmıştır. Zira, zahitır. (Milliyetperverlerin yazdığma göre faaliyetile mütenasib olarak ilerlemekte hum sında yüksek va kalm duvarlar. ren mevcud sükuna rağmen, uzak şimalI dir. Malatya Lisesinde bu sene diğer se bugün vefat etmişBüyük ıskara hissini veren yapı Sen kırmızılar bundan istifade ederek bu neŞımalde esrarlı seyahatler yaptığı soylenen nelve nazaran iki yüz talebe fazla var ti. Doktor Süley de çok vahim hâdiseler cereyan etmektelorenin mazisini hatırlatmaktadır. Kara vi tablolardan birkaçını çalmışlar.) Almanya Harbiye Nazırı Mareşal Von man Etem, genc ya dır. Vilâyet dahilinde başka ortamekteb dir ve bu hâdıselerin ifade ettiği biricik hayal insanın gözleri önüne, Romalılar Madridin mühim yerlerinden biri de Blomberg, eski Başvekil Von Papenle şında kaybettiği mevcud olmadığından bu biricik müesse miz kıymetli, yükgoruşuyor mana, «pek yakında harb» dir. Bu ititarafmdan bir pirzola gibi kızartılmış kor İl Retiro parkıdır. Bu park 148 hektar kunc işkencelerle öldürülmüş, Senloreni yer işgal etmektedir. içinde ormanlar, barla, efkân umumiyeyi, meydana çıkan rassud edildiğini teyid eylemiştir. Bunla senin muhite mümkün olduğu kadar fay sek kültür sahibi Merhum doktor getirmektedir. ve süratle büyüyen bu yeni tehlıke mem rın Sovyet tayyareleri olduğunu söyle dalı olmasına çalışılmakta ve bu çalışma ve çok iyi kalbli Süleyman Etem çeşmeler, akar sular, heykeller, lokan lar istikbal için büyük ümidler vadetmek bir gencdi. O, kendi hasta ha baından haberdar etmek lâzımdır. Tam yirmi beş senede ikmal edilmiş talar, kahveler vardır. mek hiç te yanlış bir tahmin sayılamaz. yatını hastalarmm tedavisine has olan bu büyük yapı, 16 büyük meydan, tedir. Bu parkın ortasında şark meydanı Gerçi, şu sırada, Skandinavyada doKarşılaşan Rus ve Alman Vilâyetin ilk tahsil vaziyeti de iyidir. retmişti. Süleyman Etem, hastalarile 88 çeşme, 193 kilometro koridor, 1200 «Plaza de Oriente» ismindeki meyda • laşan müheyyic şayialann doğrusunu iğharb gemileri Bu sene yalnız merkezdeki talebe sayısı iki dakikahk mükâleme için, ücret is kapı ve 2600 pencereyi havidir. Binamn nın etrafmda mermerden 42 İspanya, risinien ayırmak pek te kolay 1 değıl5 Kaldı ki, şimal buz denizlerindVki ce geçen seneye nazaran üç yüze yakın bir tiyen Telefbn şirketi ruhlu doktorlar ortasında büyük ve güzel bir kilise var Krallannın heykeli ve merkezde de Fi" dir. Fakat, bu yığınlarla şayianm içinden velân yalnız «Perili tayyareler» e mün fazlalık göstermektedir. Merkezde ye dan değildi. Fakir hastalarm uzak ev dikkat ve itina ile ayıracağımız bir iki r hasır değildir. Norveçte, son günlere ge di yüz talebeyi barındıran Gazi mektebi lerine kadar gidip onlan parasız tedavi hâdise, bunlarm uyandırdığı endişenin etmekten en büyük vicdan zevki duyarhaklı olduğunu tam bir kat'ıyetle gös linciye kadar birçok defalar, esrarengiz büyük bir ihtiyaca tekabül etmektedir. dı. O, hastalarmm parasmı değil, sevtelsiz işaretleri zaptedilmiş ve bunların gisini ve şükranını kazanmağa ehem termeğe kâfi gelecektir. askerî lisandaki manalannda da şüpheye miyet veren civanmerd bir doktordu Norveçi, İsveçi ve Şimalî Finlandiyamahal kalmamıştır. Fakat çok korkulu Vefat ettiği zaman, kendisine büyük ceyı, heyeti umumiyelerile ihtiva eden Lânaze merasimi yapılmamasını, çelenk ihtimalleri akla getiren en vahim hâdise ponya ve Şimal buz denizleri, bir müd getirilmemesini vasiyet ve rica etmişti deniz sahasında vuku bulmuştur ki, o da, [Baştarafı 1 inci sahifede] dettenberi, Ruslarla Almanlan bir harb Norvecin şimal sahillerinde, Rus ve Al binde biri nisbetinde tekâsüf ettiği tak Bin cildden fazla kıymetli eseri ihtiva oyunu içinde çatıştıran bazı esrarengiz eden kütübhanesini ve bütün tıb alât deniz ye hava cevelânlanna sahne olmak man harb gemilerinin karşılaşmalan key dirde anî ölüme sebebiyet verdığmi izah ve edevatmı, olduğu gibi, Gureba hasetmiştir. tanesine vermişti. Bilmiyoruz; Gureba tadır. Once hadisatı bir gözden geçirir fiyetidir. Göz yaşartıcı, ciğerleri tahriş edici, hastanesi de, koğuşlarından birine bu Geçen yaz buz denizinde ve bilhassa sek, bunlann manasını sonra kolayca anşimal burnile Kola yanmadası arasında kusturucu ve arsenikli duman nev'inden yüksek ruhlu doktorun ismini vermek larız. gazlerin Almanyada gitgide müthiş bir kadirşinaslığını gösterdi mi? Süleyman yapılan Kızıl filonun büyük manevralan Perili tayyareler? surette tekemmül ettiğini söyliyen Mr Etem gösteriş ve tantanadan nefret eSon günlerde Şimalî Norveçin muh esnasında ve ondan sonra müteaddid de Rhodes hava saldınmlannda tayyareleri den bir adam olduğu için, ona bazı kim telif yerlerinde, gene bir takım ecnebi falar, Sovyet denizaltı gemilerinin ve düşürmek için yüksek tevettürlü şualann selere yapıldığı gibi, ihtifal yapılmasm Madridin abidelerinden Eskuride sarayı tayyareleri göründüğiı haber verilmiş Sovyet torpidolannın, Norveç sahilleri tayyare filolarına kadar temdidi halinde istiyecek değiliz. Fakat öldüğü gün, arkadaşları bu güzide genci, hatırlarlarsa dır. Kilisenin alt katında İspanya Kral lip IV nin atlı bir abidesi mevcuddur. ve bomba ve gaz atmak üzere gelen hava fi tir. Bu tayyarelerin mensub oldukları yakınmda manevralar yaptıklan onun ruhunu şadetmiş olurlar. Bu gibi lannın büyük mermerden kabirleri sıra Şehrin mühim yerlerinden biri de bümillet ve takib ettikleri gaye, esrarengiz Tromsoc yakmlanna kadar indikleri ha lolarmı akim bırakmanın imkân dahilin kadirşinaslıklardır ki hepimizi, Süley yük meydan manasına gelen «Plaza sile dizilmiştir. liğini muhafaza ediyor. Derhal ilâve e ber verilmişti. Sovyet gemileri, şaşılacak de olduğunu iddia etmiştir. man Etem merhum gibi, harekete sev Mayer» dir. Burada halk bayramlan ve Onun içindir ki Eskurial beş asırlık delim ki, bu, haddızatında, müheyyic bir tesadüf eseri olarak, orada birkaç Buna rağmen, daha doğrusu şualann keder. dinî toplantılar yapılır. bir saltanatm esrar hayatına bir mezar bir haber değildir. 1933 senesi sonların aydanberi bu civarlarda dolaşmağı mu henüz uzak mesafelere kadar sevki kabil Eskiden burada engizisyon mahkemeolmuştur. Senelerce bu yurdda hüküm Ihracat tacirlerine danberi, gerek Norveç Lâponyasmda, vafık bulan Alman filosuna mensub ge olmadığına göre şimdilik hava saldırım si kararlan okunur ve mahkumlar yakı • sürmüş İspanya Krallan bütün ihtiras ve Türkofisten tebliğ edilmiştir: lanna karşı şehir halkını muhafaza için gerek İsveç ve Finlandıyaya civar mın milerle karşılaşmışlardı. İktısad Vekâletince İsviçre <Cenev azametlerine rağmen sonunda Eskurial lırmış. İspanyada çıkan her kargaşalık faydalı kimyevî tedbirler mevcud değil takalarda, bu izahı imkânsız hava ceveMareşal Von Blombergin re» ve İskandinavya Baltık memleket sarayındaki mütevazı mezarlanna girmiş bu meydanda olur ve burası bir sivil mudemektir. lânlanndan bahsedilip duruyordu. He leri <Stokholm> ticaret ataşeliklerhr bir cevelânı 1931 de îngiltere ve Isviçrede yapılan lerdir, ve yapılamıyan arzular da duvar harebe sahası haline gelir. Son günlerde men hemen ıssız olan bu havalide sakin tayin olunan Kâmran ve Hayreddin gene burada o kadar dehşetli çarpışmalar Bu gibi karşılaşmalann hiç te emniyet tecrübelerde yüksek tevettürlü şualann tektük kimseler, bilhassa kışın, gece vakŞenozan yeni memuriyet yerlerine git lardaki granitler gibi karanp gitmiştir. olmuştur ki cesedlerden kaleler vücude verici şeyler olmadığı bertaraf, geçen bi yüz metro dahilinde müessir olduğu tes mek üzere İstanbula gelmişlerdir. *** ti, gökyüzünde esrarengiz homurtular gelmiştir. işitiyorlar, semanın orasında burasında rinciteşrinde, Grille adlı Alman avizosu bit edilmişse de henüz bundan daha uzak Yukarıda yazılı memleketlerle iş yap Madridin iklimi de çok tuhaftır. YaŞimdi yer yer harab olmakta ve tam ışıklar belirdiğini görüyorlar, ve endişe nun, Alman Harbiye Nazın Mareşal mesafelerde akim kaldığı da muhakkak makta olan veya ticarî münasebetler zın sahra gibi sıcak, kışın Siberya gibi tır. Mr. Rhodes Avrupada bugün ahlâk kurmak istiyen tüccarlarımızın yarmki manasile can çekişmekte olan bu güzel ye, heyecana kapıhyorlardı. von Blombergi hamilen bu denizlerde bir soğuk, ilkbahar daima yağmurlu, sonbaFakat, bu havalinin tâbi bulunduğu cevelân yapması, vahim tehlikelerle dolu ve ırkî bakımdan taş asrmdaki insanlan pazartesi sabahı ondan itibaren beş har biraz günçşli ve güzel. Madridin son şehre acımamak elden gelmiyor. İspanya, hükumet merkezlerinde ,bu gibi haber bir vaziyeti birdenbire aydmlatmıştır. müşabih zihniyetle hareket edecek kadar kadar Dördüncü Vakıf hanınm dördün bahan en büyük eğlence mevsimidir. Bu asırlann biriktirdiği kanlı boğuşmalar a cü katında Türkofis şubesine müraca lere ciddî nazarile bakılmıyor, ıssız yer Muhafazakâr, büyük bir gazete olan düşkün bir mantalite hüküm sürdüğüne güzel günleri boşa geçirmek istemiyen rasında mahvolup gitmektedir. göre medenî memleketlerin kimyevî ba • atle dıleklerini ataşelerimize tesbit et lerde oturan insanların, sık sık hayaller Aftenposten, 16 birinciteşrin tarihli nüsZEYNEL AKKOÇ halk, büyük şenlikler yaparak hergün kımdan silâhlanmalan kat'î bir ihtiyac tirmeleri tavsiye olunur. gördükleri iddia ediliyordu. Sonra, mat hasmda bu beklenmedik ziyaretin manasabahlara kadar eğlenirler. haline geldiğini ileri sürmüş ve bugünki buatın bu ele geçmez tayyareler hakkın smı açıkça izah etti. Alman Mareşalı, Bir tramvay bir arabayı Tiftik ihracatı çok iyi silâhlann bir medeniyeti kül edecek dere Bu şehrin en karakteristik bir manzada yazdığı yazılar da, şüphe besliyen Masoey, Tromsoe, Hammerfert havali parçaladı cede kuvvetli olduğunu iddia etmiştir. rası da lostracı ve dilencileridir. Sokak Bu sene tiftik ihracatımız şimdiye insanlan, inandıracak mahiyette değildi. Kadıköyünde bir tramvay kazası ol ta biraz tereddüd etseniz etrafmızı bir kadar görülmemiş derecede süratli ve sini ve şimal denizlerindeki diğer bazı Binaenaleyh, «Perili tayyareler» adile iki kişi yaralanmıştır. noktalan teftiş etmeğe gelmişti. Bundan Karadeniz Talebe Birliğinin muş, sürü lostracı sarar. Ve muhakkak ayak iyi şartlar dahilinde olmuştur. En ihtianılmağa başlıyan bu tayyare hikâyeleYaptığımız tahkikata göre kaza şöy maksadı da, Ruslan buz denizinde hap kablannızı temizletmek mecburiyetinde yar tiftikçiler bile şimdiye kadar bu desenelik kongresi rini, Skandinav halkı, Loch Ness canale olmuştur: rece iyi ihracat yapılmadığını söyle sedecek olan bir Alman filosu için deniz Karadeniz Talebe Birliğinin senelik Haydarpaşa lisesi müdür muavini İh kahrsınız. Işiniz bitmeden etrafınızı bir mektedirler. 75,000 balya kadar olan varile beraber unuttu gitti. üsleri tesisine müsaid noktalar aramaktı. kongresi dün Eminönü Halkevinde top san, refikası Merzuka, baldızı Ulviye v hayli de dilenci sarmıştır. Onlara para Ancak, geçen sene, alâkadar üç memlanmıştır. Bir senelik faaliyet raporu çocuğu Nedim bir akrabalarının evin vermeden kurtulmak pek müşkül bir şey bu seneki tiftik rekoltemîzden ancak Birbirine rakib iki büyük devletin, hiç kabul edildikten sonra yeni idare he leketin erkânıharbiyeleri tarafmdan müş1000 balyahk bir stok kalmıştır. gitmek üzere bir arabaya binerek yol dir. tereken yapılan tahkikat neticesinde alâkalan bulunmıyan bir mmtakada sar yeti seçilmiştir. Gene iplik meselesi çıkmışlardır. Araba Yeldeğirmeni ka * * * Yeni idare heyeti Nihad, Nedim, Mah rakolu önünden geçerken hernedensı «Perili tayyareler» hikâyesinin, hakikat fettikleri bu askerî faalij^tlerin manası Son günlerde pamuk ipliği kullanan Mustafa, Salâhaddin, Kâzım, Ka durmuştur. Madridin merkezi «La Puertou del olduğu tasdik edilmeğe baslandı. Bugün nedir? Bunu izah etmek kolay ve, bugün mud, sanayi arasmda yeni bir endişe başla ise artık şüpheye yer kalmamıştır. Yukan açık açık tasdik edilmemişse bile hiç ol dir ve Ahmedden mürekkebdir. Bu sırada arka taraftan gelmekte o Sole» dir. Güneş kapısı demektir. mıştır. yeni G. İ. R. rejiminde bütün 400 sene evvel eski surlann kapısı olan lan 22 numaralı tramvay, bu arabay şimaldeki Norveç, İsveç ve Finlandiya mazsa tahmin edilmiş bulunan müthiş hanumaralardan iplikler <V> listesine a1937 senesinde Viyana bu yer şimdi muazzam bir meydan şekçarparak parçalamıştır. topraklan üzerinde, halihazırda, yaban kikati, kabil olduğu kadar uzun zaman lmmıştır. O zamana kadar gümrükte ipsergileri Çarpışma neticesinde İhsanın oğlı lindedir. Şehrin en büyük kahveleri, eğcı tayyareler mütemadi surette gece se görmemeğe çalışan şimalin sulheprver liği bulunanlar çekebileceklerdir. İp Viyana ilkbahar sergisi her sene ol Nedimle baldızı Ulviye yaralanmışlar lence yerleri, büroları ve meşhur İngiliz ferleri yapmaktadırlar. Daha bir iki gün küçük milletleri için de o nisbette acıdır. duğu gibi Lâypzig sergısini müteakiben dır. Büyük bir tesadüf eseri İhsanla re kahvesi de buradadır. Bu kahvede To lik işi uhdesine verilmiş olan Uyuştu evvel, Harstad 6 ncı fırkası kumandanı Ruslarla Almanlan çatıştıracak olan bir rucu Maddeler İnhisarınm 14 numara martm 7 nci gününden 14 üncü günüm fikasma bir şey olmamıştır. Yaralılar reodorlar toplanırlar. Meydandan şeh ya kadar iplık ithal edeceği bilinmekteGeneral Erichsen, Tidens Segn gazete harbin vukuu halinde, şimal, derhal bir kadar akdedılecektir. Viyana Ulusla tedavi altına alınmışlardır. sine verdiği beyanatta, Norveç arazisi muharebe meydanına inkılâb edecektir. arası sonbahar sergisi 5 eylul 1937 tarL Kazaya sebeb olan vatman hakkındi rin her tarafına geniş ve asfalt caddeler dir. 14 numaradan yukarı ipliklerin vaüzerinde, tayyarelerin gizli uçuşlar yaphinde açılacak ve eylulün 12 nci günü tahkikata başlanmıştır. Tramvay fren gider. Bunlardan en mühimmi «Gran ziyetinin ne olacağı merak edilmek /. JESTEN Via» dır k/ etrafmdaki büyük binalarla tedir. tıklarının Kvaefjard ve Tromsoedan talerinin bozuk olduğu söylenmektedrL ne kadar devam edecektir. [Arkası var] Merhum Dr. Süleyman Etemin hatırasını taziz Almanyanın imal ettiği müthiş gazlar i