26 Kasım 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 7

26 İkînci+es'in 1936 CUMHURİYET Dost devletlere tîcaDün kıymetli kumandan ret kapılarımız ardı İngilterede mecburî Şiddetli fırtına ve soaskerlik Şükrü Nailiyi kaybettik na kadar açıktır! Ordudaki ihtiyat efrad ğuklar devam ediyor Edirnenin Kurtuluş bayramında hazır bulunan | Bir Fransız muharririnin garib kıskançlığı mütekaid General Valinin evinde otururken [Baştarafı 1 inci sahifede] fenalaşarak birdenbire vefat etti nizinin şark havzasında Britanyanın vabuhranı bu çareyi düşündürüyor Londrada çıkan Sunday Dispatch gazetesinin siyasî muharriri yazıyor: Ordudaki ihtiyat efradın kifayetsizliği yüzünden Harbiye Nezareti erkâni; aralarında mecburî talim ve terbiye usulünün ihdası hakkında konuşmalar ve müzakerelerde bulunmaktadırlar. Haber verildiğine göre 18 le otuz yaş arasındaki bütün erkeklerin senede on beş gün Territorial ordu efradile birlikte askerî talim ve terbiye görmeleri esası üzerinde müzakereler creyan etmektedir. Ordudaki boşlukları doldurmak için yeni tedbirler düşünüldüğü gibi, bu ted birler de muvaffakiyet elvermediği tak dirde kabine nezdinde teşebbüslerde bulunularak M. Baldvvin tarafından hali hazır hükumeti idaresinde ve sulh zamanında mecburî askerlik ihdas edilmiye ceğine dair verilen vadin tekrar müna kaşası rica edilecektir. Denizde 5 vapur kazaya uğradı. Bursada kar yolları kapattı [Baştarafı 1 inci sahifede] ziyetini tarsine matuf paktı mühürlemeğe gittiler ve şimdi, Türk filosu, M. Muso lininin henüz yakın bir mazide, bomba vuvası ismile andığı o üssübahride merasimle karşılanmış bulunuyor. Musolini nin bu ihtannı işiten işitti. îngilizler, o zaman, Akdenize hâkim olmak için yalnız Türkiye ile teşriki mesainin kâfi olmadığmı hatırladılar. Esasen, genc Türkiyeye hoş görün meğe çalışan yalnız İngiltere değildir. Doktor Şahtm Ankaradan geçerken, Kamâl Atatürke, çok istifadeli bir alışveriş, yani yüksek fiatla pamuk muba yaası mukabilınde silâh ve sınaî malzeme satışı teklif ettığı söyleniyor. Bu işte de, elbirliği gene maziye dayanıyor. Doğrusunu söylemek lâzım gelirse Merhum Şükrü Nailinin çocuklarile beraber bir vapurda alınmış resmi Fransamn münasebetlerine nisbeten çok IBaştarafı 1 inci sahijede] kısa bir mazi. Türkiyeyi, daha Birinci Ordu şefleri endişede Yapılan muayenede Generalin kalb Fransuva zamanında beynelmilel siya Harbiye Nezareti şefleri hergün bir sektesinden vefat etmiş olduğu anlaşılmışsete dahil eden Fransa değil midir? Tek kat daha güçleşen bir vaziyetle karşılaştır. mil ortaşarkta ve bilhassa, şimdi Reischmakta olduklarından halkı mecburî asBu ölüm yıldınm süratile şehre dağı bank direktörünün faal bir seyyar kukerlik fikrine alıştırmak için plânlar çizlırken orada hazır bulunan Trakya U musyoncu sıfatile seyahat ettiği İranda, mektedirler. mum Müfettişi General Kâzım Dirik Türkiyenin nüfuzunu yayan gene FranDaha geçen hafta buna işaret eden iki derhal hâdiseyi Reisicumhur Atatürke, sa değil midir? şeften Lord Stanhope: îsmet İnönüne ve Ankaraya bildirmiştir. , Fransızlar, faaliyetlerini, dahilî ihti « Şimdi mer'i askerlik hizmeti şartBir saat sonra Başvekâlet Kalemi Mahlâflardan daha faydalı işlerde kullanma lan alrında gönüllü efrad sisteminin son sus müdüründen gelen cevabda Vekiller ğa ne zaman karar verecekler? Rakibler derece tehlikeye girmiş bulunduğunu tesHeyeti toplu bulunduğu halde haberin j uyumuyor. lime mecburum» demişti. kendilerine tebliğ edildiği, ve büyük te CUMHURİYET Fransız muHarbiye Nazın Mr. Duff Cooper de: essür duyulduğu bildirümiştir. hariri evvelâ Yavuz muharebe kruvazö« Vaziyet hakikaten ciddidir. Son Edirneliler on beş senedenberi bütün rümüzü tarif ve takdimde çok yanılmışaylarda iyileştiğine dair bir iz de yok kurtuluş bayramlarında muntazaman hatır. Almanyanm sabık Goeben gemisi tur. Vaziyet iyiden iyiye ve süratle ıslah zır bulunan generalin Edirnede gömül 914 te Türk hükumetine geçtiği gündendilmedikçe gönüllü efrad sistemi mu mesini istemişlerdir. Fakat bu taleb Anberi Yavuz adını almış ve her manasile Merhumun İstanbula ilk girdıği sırada vaffakiyetsizliğe ugnvacaktır.» kara tarafından kabul edilmemiştir. GeTürkleşmiştir. 67 sene evvel onu kendi ahnmış resimlerinden neralin cenaze merasimi yarın Edirnede ve Bursa şarkında mukavemet etmek is tersanemizde tamir ederek tamamen yeni yapıldıktan sonra cesed saat 22,30 da tiyen Yunan kuvvetlerini geri atarak bir şekle soktuk ve bunu yaparken Franhareket eden trenle İstanbula gönderile Bursayı kurtarmış, Kocaeli grupu ile be sız sanayiinden de istifade ettik. Anlaşıcek ve cuma sabahı saat 10,40 ta Sirke raber, Mudanyada bir Yunan fırkasmı lıyor ki Saint Brice, bu ameliyeye kendi [Baştarafı l inci sahifede] ciye varacaktır. Ve îstanbulda çok bü esir etmişti. Üçüncü kolordu bundan son Saint Nazair tezgâhlarının da yardım nışı sokaklan. caddeleri, meydanlan dolyük merasimle defnedılecektir. ra, Marmara kıyıları boyunca mütebaki etmiş olduğunun farkında değil!. duran büyük halk kütlelerinin coşkun heGeneral Kâzım Dirik merhumun ken düşman kuvvetlerini takib ederek Ban . Doktor Şahtm Ankara seyahati vesi yecanlan ve izci oymaklannın boru ve disine bir münasebetle: dırmayı istirdad etmiş ve Anadoludaki lesile yürütülen fikirlere gelince; ecnebi « Edirnede ölmek isterim!» demiş son Yunan kuvvetleri onun tazyikı kar muharrirlerin Türkiyeye yapılan ziyaret trampet seslerile selâmlanmıştır. Bundan olduğunu söylemiştir. şısında Kapıdağ yarımadasından gemi leri yanlış fikirlerle tefsir ve yanlış mak sonra doktor ve muallim İhsanla erkek lere bmerek kaçmıştır. Böylece 18 eylul sadlarla izam etmemeleri lâzımdır. Tür ve kız mekteblerinden birer talebe bü General Şükrü Nailinin hayatı yük kurtuluş gününün sevinclerini haykırMütekaid Korgeneral Şükrü Naili, 1922 günü Anadoluyu düşmandan ta kiye şu ve bu siyaset veya angajmana mış ve en sonra söz alan Trakyanm kud1876 da Selânikte doğmuştur. 1314 te mamile temizlemek şerefi onun kolordu alet olarak haricî bir devlete ham mad retli hatibi Edirne saylavı Şeref Aykut deler müstahsilliği yapacak ve başka bir Harbiyeden mülâzimisani olarak çık suna nasib olmuştu. Lozan muahedenamesi aktedilip te devletin inhisarına girecek bir ülke de her sene olduğu gibi bu sene de heyecanlı mış ve erkânıharbiye sınıflarında tahsi İtilâf orduları İstanbulu tahliye ettikleri ğildir. Biz, yabancı muharrirlerden, her varlığile kurtuluşun büyük manasını line devam ederek 1317 de erkânıharbizaman îstanbula girmek şerefi de, gene şeyden önce buna imkân olmadığını an anlatmış, dünkü kara günlerle bugünkü ye yüzbaşısı olmuştur. Rumelide mııhtemutlu günlerimizi mukayese ederek Ataayni kahraman kumandanm sevk ve ida lamalarını isteriz. lif kıt'alarda hizmet etmiştir. Meşrutiyet türkün yüceliğini bu büyük davamızın re ettiği üçüncü kolorduya nasib olmuşSaint Bricein bir cümlesine cevaben, gencliğe tevdi ettiği vazifeleri belirterek ilân edildiği zaman, Makedonyadakı kotur. Şükrü Naili, 6 birinciteşrin 1923 güTürklerin beynelmilel siyasete, Fransa Edirnenin kara günlerinde mühim vazi mitacıların takibine memur avcı tabur nü, üçüncü kolordunun başında, şehre nın vasıtasile değil, bizzat kendi siyaset feler almış olan Şükrü Kayanın Edirnelarından birinin kumandanı idi. girdıği gündenberi, kendini, İstanbul halAvcı taburlan, İstanbula getirildiği kma sevdirmiş ve îstanbulun Sevgili ve ve satvetlerile girmiş olduklarını da kay ilere olan selâm ve saygılannı bildirmiş zaman, binbaşı Şükrü Naili Beyin ku sevimli kumandanı olmuştu. O zaman dettikten sonra, kapılanmızın ticaret için tir. gelecek devletlere, hele bunların Fransa Bundan sonra Belediye önünde başlımandasındaki avcı taburu da, o zaman liva rütbesinde bulunan Şükrü Naili songibi dost olanlarına, ardına kadar açık yan büyük geçid resmi bir saat sürmüş ve yanan Adliye binasında toplanmakta o ra ferikliğe terfi etmiş, iki yıl evvel, tekabulundurulduğunu ve böyle kıskanclık bu resmigeçide asker, jandarma, polis ve lan Meclisi Meb'usanın muhafazasma üd olarak İstanbul meb'usluğuna intihab lann manası olmadığını söylemek isteriz. mekteblilerimizden maada halk ve esnaf memur edilmişti. Şükrü Naili Balkan edilmiştir. teşekkülleri de iştirak etmiştir. Merasim Harbine ve Büyük Harbe iştirak ederek Merhum, bütün askerlik hayatını muAtatürk heykeline çelenkler konularak muhtelif kıt'a kumandanlıklarile muhte harebe meydanlarında geçirmiş, çok kıy sona ermiştir. lif cephelerde kahramanca harbetmiştir. metli ve çok cesur bir kumandan, ayni 1 2 3 4 5 6 7 8 91 0 Umumî Harbin son senesinde, mira zamanda son derece nazik, samimî, güYeni kurulan Etnografya müzesi Ge1 lay rütbesile 49 uncu fırka kumandanı o ler yüzlü, iyi kalbli bir insandı. neral Kâzım Dirik tarafından bir nutukla larak Bahkesirde bulunmuş, oradan Çaaçılmıştır. Bu centilmen askerle temas edip te 2 • nakkaleye geçmiştir. Mütareke imzalan kendisini sevmemek kabil değildi. İnsanEdirneliler böylelikle kurtuluş bay• • 3 dığı vakit, Çanakkalede bulunuyordu. ları, Fransızların «kadife eldivenli demir ramlannı bu sene de Türkün vakur vc • II 4 Çanakkalede bir müddet kolordu kuman el» dedikleri tarzda idare eden bir ku heyecanlı varlığına yakışır bir surette 5 • dan vekilliği yapmıştır. Oradan 49 uncu mandandı. On seneden fazla süren İs kutlulamış oluyorlar. 6 fırka ile Kırklareline geçmiştir. Fırkası, tanbul Kumandanlığı esnasında, kendini Trakya Talebe Yurdu açıldı 7 • Kırklarelindeyken Millî Mücadele baş herkese hem saydırmış, hem de sevdir• Trakya Umum Müfettişi General Kâmişti. 60 yaş gibi henüz memlekete hiz lamıştır. 8 • | B zım Diriğin teşebbüsile İstanbul ÜniverŞükrü Naili, Anadoluya geçerek îs met edebilecek bir sinde ecel, Şükrü Na9 sitesi civarında bir bina satm ahnarak • tiklâl Harbine iştirak etmiştir. Evvelâ, iliyi aramızdan almakla orduyu, memleTrakya Talebe Yurdu haline getirilmiş10 L muhtelif fırka kumandanhklarında bu keti ve meb'usu bulunduğu İstanbulu bütir. Soldan sağa: lunmuş ve büyük yararlığı görüldüğü için yük bir kedere uğratmıştır. Bugün saat 16 da binada Edirnenin 1 Birkaç gündenberi esmekte olan terfi etmiştir. Büyük taarruz esnasında Kederli ailesine, ordumuza ve Büyük rüzgâr, dahinin kısaltılmışı. 2 Çarpma, Kurtuluş bayramı tes'id edilmiş ve bu iiçüncü ko'ordunun kumandanı idi. Kol Millet Meclisine candan taziyetlerimizi arasıra. 3 Rivayet eden, fcumanda. 4 münasebetle Yurdun açılma merasimi de insanı sevkeden kuvvet, koyu kırmızı. 5 ordusu, Eskisehirden düşmanı çıkarmıs sunanz. Rusyada meşhur bir şehir, alfabede bir yapılmıştır. da bulunmaktadır. 11000 tonluk olan bu vapur 4 sene evvel Marmarada bir İspanyol vapuruna çarpmış ve vapuru derhal ikiye bölerek batırmıştı. Gemi Kurtarma Şirketine gelen son telgraflara bakılacak olursa Fransız vapuru adamakıllı karaya oturmuştur. Bursada kar ftrtınası devam ediyor Bursa 25 (Hususî muhabirimizden) Kar fırtınası bütün şiddetile devam et mektedir. Yollar kapanmış, telefon tel leri kopmuştur. Fırtına yüzünden İstanbuldan da vapur gelmemiştir. Yalovaya giden yolcu otobüsleri de kara saplanmısjardır. 4 Alman bandıralı Marea vapuru Atina 25 (Hususî) Yunanistanın Mudanya iskelesinde zincir ve halatlarını her tarafında şiddetli kış başlamıştır. Dün kopararak karaya düşmüştür. Bu va burada termometro sıfırdan aşağı 7 ye pur Merinos fabrikasının 300,000 lira düşmüştür. İpir, Makedonya, Tsalya kıymetindeki makinelerini muhtevi bulu ve Trakyada dün yeniden kar yağmış nuyordu. % tır. Parnitaya kar yağmıştır. Zamanı Fırtına başlar başlamaz Liman İdaresi gemi süvarisine iskeleden ayrılarak açıl masını tavsiye etmişse de süvari buna lüzum görmemiştir. Fakat gece pek fazla büyüyen dalgalar vapurun 8 halatmı ve zincirlerini koparmış, bundan sonra sü rükliyerek kayalara oturtmuştur. Bu sabah yapılan ilk muayenede gemi ambarlarının delindiği ve iki yerinden su aldığı tesbit edilmiştir. Gene ayni yerde bulunan Yekta vapurunun arka tarafı parçalanmıştır. Mudanya iskelesi de adamakıllı hasara uğramıştır. Limanda bundan başka kaza olmamıştır. Karadenize çıkan vapurlar da zamanında civar limanlara tahaffuz eylediklerinden burada da birşey yoktur. Halen Büyükderede 26 vapur Kara denize çıkmak için havanın düzelmesini jeklemektedir. Dün sabah İstanbul postasını yapmak üzere Gemlikten kalkan Denizyollannın Bursa vapuru Mudanya önlerinde dalgaların şidderinden iskeleye yanaşama mış ve bu sebeble Mudanya yolcularını alamamıştır. Bursa vapuru Armudluya da uğrıyarak süvarisinin mehareti neticesinde anzasız îstanbula gelebilmiştir. mızda buraya kar yağdığını kimse yoktur. hatırlıyan Yunanistanda şiddetli kış Türkofis kadrosunda değişiklikler IBaştarafı 1 inci sahifede] Türkofis Londra mümessili Nizameddin Âli Vekâletin Ölçüler ve Âyarlar Müdürlüğüne, Romadaki Suphi Ziya îstanbul Türkofis Müdürlüğüne, İsken deriyedeki Baha, merkezden Talha ofis başmüşavirliklerine, Paris mümessili Fahri Vekâlette başmüfetrişliğe, başmüşavirlerden Âkil tarifeler bürosuna, Prag ataşesi Cemal İzmir Ofis Müdürlüğüne, îstanbul Yüksek Ticaret iktısadî coğrafya profesörü Celâl Ofis asbaşkanhğına tayin edilmişlerdir. Diğer tayinler ve terfiler de vardır. Amerikada üzüm bolluğu Güzel Edirnenin kurtuluşu thtiyacdan fazla odun kömür var Havalar, İstanbulda şimdiye kadar bu aylarda görülmemiş derecede soğu mağa başladı. îki gündenberi bütün şiddetile devam eden bu soğuklar bilhassa odun ve kömür fiatlannda mahsus derecede bir tesir yapmıştır. Mahrukat fiat lan bir hafta evvelkine nazaran epey yükselmiştir. Bu anî soğuklar, daha kışhk mahrukatmı tedarik edemiyen fakir halkı büsbütün şaşırtmıştır. Halbuki şehirde odun, kömür azlığı mevzuubahis değildir. Yapılan tetkikata nazaran ge çen sene kış hafif geçtiği için mühim bir stok kalmıştır. Bu sene de mühim miktarda mahrukat getirtilmiştir. Bu itibarla kış nekadar şiddetli olursa olsun mevcud stok ihtiyacdan bile fazladır. Amerikada içki yasağı kaldmldıktan sonra Kaliforniyadaki üzüm bağlannm sayısı çok artmıştır. Resmimiz, bu sene müstesna bollukta mahsul veren bu bağlann kamyonlar dolusu taşımakla bitmiyen üzümlerini ve kamyondan üzüm boşaltan bir Kaliforniya dilberini gösterîyor ÜNÜ GUNUN BULMACASI y | | | "isn 1 •1 a 1 |ı Sümer Banka almacak bir memur için.. Sümer Bankın muhtelif müessesatında istihdam edılmek üzere yeniden alınmasma lüzum görülen yirmi beşle otuz arasındaki memur için 55 kişi müracaat etmiştir. Bu 55 kişi arasmda dün bankanm Galatadaki merkezinde bir müsabaka imtihanı yapılmıştır. İmti han evrakı Umum müdürlüğe gönderilecek ve Umum müdürlükçe yapılacak tetkikattan sonra muvaffak olanlar alınacaktır. Çocuğunu düşürmek isterken kendisi öldü Bursa (Hususî) Başçıibrahim ma hallesinden Abdullah kızı ve Tevfik karısı 25 yaşlarmda Ulviye isminde bir kadm hamile bulunduğu çocuğunu dü şürmek maksadile istirikinin içmiş ve zehirlenerek ölmüştür. Adliye, kadının istirikinini nereden tedarik ettiğini tahkik etmektedir. İki yangın başlangıcı Taksimde Bahçelihamam sokağında oturan İtalyan tebaasmdan Alis adın daki kadın, çamaşır yıkarken baca tutuşmuş, fakat önüne çabuk geçilmiştir. Yapılan tetkikat neticesinde Alisin eşyaları 2000 liraya sigortalı olduğu anlaşıldığından tahkikata başlanmıştır. Pangaltıda Peruze apartımanınm dördüncü katında yangın çıkmış, döşemelerin bir kısmı yandıktan sonra ateş söndürülmüştür. Yangının yağ eritirken tencerenin devrilmesi üzerine çıktığ: anlaşümıştır. harfin okunuşu. 6 Kaba bir çağırma tabiri, öz turkçe « hâkim». 7 Lsteme, atıf Tahtakalede yangın edatL 8 Şeref, Fransada bir şehir, fenaDün gece saat 20,40 ta Tahtakalede lık. 9 Çok yakmlık, âdı kumaş. 10 Rakı, ol. bir yangın çıkmışhr. Yangın, itfaiyenin Yukarıdan aşağıya: fedakârane çalışması neticesinde ateşin 1 Gulunc resim. 2 Akrabanın cem'i, Isim. 3 Ağızlarda dönüp dolaşan söz, ku tamamile ahşab olan civara sirayetine zunun çıkardığı ses. 4 Bir yemek, eğ meydan verilmeden ve bir dükkânla üslence. 5 kabadayılık. 6 Çocuk doğur tündeki oda kısmen yanmış olduğu halde tan, gelmekten emir. 7 Tibet rahibi, a söndürülmüştür. rabca «baba», kaba bir hitab edatı. 8 Uzerine basmca çalar, İran dilinde «gece>. 9 Geniş değil, çok söyliyen. 10 Bir Kalb sektesinden ölenler kumaşın genişliği, bir aydınlatma aleti. Yedikulede oturan Faik isminde bi Cumhuriyel Almanağı Türkiyede çıkan biricik Almanaktır. Bu yılın Almanağı diğer yıllarınkinden daha mükemmel, daha nefis ve daha zengindir. Bir yılın siyasî, içtimaî, fennî, sıhhî, vak'alarını, muhtelif faydalı ve meraklı bilgileri, en yeni keşifleri, yeryüzünde yaşıyan devletlerin siyasî ve askerî vaziyetlerini bu eserde bulabilirsiniz. .• • • • • • • • • • • • «•••••••••••• Evvelhi bulmacamn halledilmiş şekli 1 2 3 4 5 6 T 8 9 10 Yunanistandaki Türklerin askerliği Yunan hükumetinin yaptığı bir ka nuna göre, garbî Trakya Türkleri de 18 ay askerlik yapacaklardır. Şu kadar ki beş ay askerlik yaptıktan sonra mütebaki 13 ay için 6500 drahmi vermek suretile askerlikten kurtulmuş olabilecektir. Maamafih Harbiye Nezareti kendisine verilen bu salâhiyeti henüz kullanmıya başlamamıştır. Ç|O|G|U|K|B|B|A|B|A| A|L|İ|MİB|S E|L|A|M KİUİYİUİCİU • İAİRİİ ,A|K|A|D|B X|A|*|S|R L|B|K|B|D AİKİİİKİA • |Ç|B|P|A ZİAİRİBİL K| IİRI A|C| I S İ A İ Ş İ B ıU|R|A|Y|B K|l|DIE|M Z|A|Ç|B|F BİRİEİMİÜ 10 lU|K|A|LİAİB|A|BİA|Z risi Beyazıdda bir kahvede otururken birdenbire ölmüştür. Hasköyde Keçecipiri mahallesinde oturan eski bahriyelilerden Hasan da evine giderken sokakta düşüp ölmüştür Somada tütün satışları Soma (Hususî) İlçemizde satüan tütünlerin tesellüm muamelesine baş lanmıştır. Bu muamelenin bayramdan evvel yapılmağa başlanması halkı çok sevindırmektedir. Ufaktefek satışlar da devam etmekte ise de piyasa düş kündür ve satış ilk hızını kaybetmiş bulunuyor. Pek Yakında Fiatı Her yerde Çıkıyor 1 liradır