26 Kasım 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 6

CUMHURİYET 26 İkinciteşrin 1936 Ispanyada harbi hükumet kazanırsa İtalya, Balear adalarını ilhak edecekmiş. Hükumet Madridde bitaraf mıntaka ihdasını kabul etmiyor rakol vazifesini ifa etmek mecburiyetinde devam kalacağmı Londra kabinesine bildirme ğe memur etmiştir. General Franko, muTeslim olan hükumet milislerinin zafferiyete nail olduğu gün İtalya, musözleri . hafazası Akdenizde çarpışmalara sebe Seville 25 (A.A.) Radyo ile a biyet verebilecek olan bu mevzileri terkedecektir. Madrid hükumeti muvaffak olşağıdaki teblığ neşredilmiştir: Moncloanm ışgali sayesinde kıtaatı duğu takdirde İtalya, burnumuzun di mız, Madridin şimalinde müessir surette binde Baleares adalarına yerleşmek için hhnaye görmekte olup Manzares nehrini çok iyi bir fırsat bulacaktır. kolaylıkla geçmektedirler. Kıtaatımızın Ayni muhabir, İtalyan diplomasisinin iaşe işleri artık kolaylıkla ve geniş mik Londra kabinesini Frankonun mesaisini yasta temin edilmektedir. Başkumandan teshilde İngilterenin menfaati olduğuna lık nikbindir. Evvelki gün teslim olmuş ikna etmeğe çalışmakta olduğunu ilâve olan kırk iki milis neferi, General Fran etmektedir. konun geçenlerde af ilân edeceği vadini Marsilyada yakalanan silâh mutazammın olan beyannamesi üzerine ve mühimmat birçok asilerin kendileri gibi hareket e * Marsilya 25 (A.A.) Zabıta, deceklerini beyan etmişlerdir. Diğer e Marsilya civannda silâh ve mühimmat sirler, Madriddeki kadınlann pazar sa yüklü dokuz kamyon yakalamıştır. On bahı Puerta Del Solda payitahtın teslim bir kişi tevkif olunmuştur. olmasını istemek üzere bir nümayiş yapthtilâldlerin eline geçen mühimmat mış olduklannı beyan etmektedirler. Endülüste düşman etmektedir. faaliyeti [Baştaraft 1 inci sahifede] 5 senelik anlaşma Galatasarayla Güneş yeni bir mukavele yaptılar Geçen ilkbaharda, Galatasaray ku lübıle Güneş kulübünün birleşmeleri, iki taraf mensublannın Galatasaray kulü bünde vuku bulan bir içtimaında adeta bir emrivaki halini almıştı. O gün bil kuvve birleşen kulübler, sonra yapılan müzakerelere ve hazırlanan nizamnameye rağmen, bazı sebeblerden dolayı he nüz bilfiil birleşemediler. Fakat, iki kulüb idare heyetleri, bir taraftan birleşme etrafındaki teşebbüs ve müzakerelerine devam ederlerken diğer taraftan da te essüs eden dostluğu takviye edecek bîr anlaşma yapmağı muvafık gördüler. Bu anlaşma esası üzerindeki müzakereler ahiren bitmiş, Galatasaray ve Gü neş kulübleri birbirlerinden oyuncu al mamak, ecnebi takımlarile yapılacak temasları müştereken idare etmek için beş sene müddetle bir itilâfname imzalamışlardır. Bu işlerin idaresi için Galatasaraydan Muslih ve Osman Müeyyedle Güneşten Ulvi Ziya ve Sadun Galibden mürek keb bir komite teşkil edilmiştir. Komiteye daimî aza olarak B. Yusuf Ziya seçilmiştir. Komitede ihtilâf çıkarsa Yusuf Ziya hakemlik ederek ihtilâfı halledecektir. Komite ilk iş olarak kânunuevvel başında bir Çek takımı getirmek üzere te şebbüse girişmiştir. Ramazan bayramı için de bir Rumen takımile muhaberata girişilmiştir. Beynelmilel Paris sergisinin alacağı manzara Bilbaodaki hükumet kuvvetleri taarruza hazırlanıyor doltt gemiler Hendaye 25 (A.A.) Bask nas yonalistlerinin asilere karşı pek yakında taarruza geçecekleri bildirilmektedir. Bu taarruz hareketine Bilbaolu binlerce milisin de iştirak edecekleri söylenmektedir. Hükumet tayyareleri, daha şimdiden a silere mühimmat yetiştirmeğe yarıyan demiryollannı tahrib etmişlerdir. Quipuzoca eyaletindeki asilerin ma kamatı, birçok ecnebilerin îspanyayı terketmelerini menetmişlerdir. Çünkü askerî harekât hakkında işaatta bulunmalarm dan korkmaktadırlar. Teneriffe 25 (A.A.) Asiler, Kı zıllara mühimmat götürmekte olan bir Norveç gemisi yakalamışlardır. Gene silâh ve mühimmat nakletmekte olan Yu nan bandıralı bir vapur da asiler tarafından Ceutaya doğru istikametini tebdıl etmeğe mecbur edilmiştir. Paris, Şikago sergisini gölgede bırakmak istiyor Belçika faşistleri ve İtalya italya, Belçika işlerine 15 mayısta açılacak beynelmilel serginin hazırlıkları müdahale mi ediyor? hummalı bir faaliyet içinde devam ediyor Brüksel 25 (A.A.) Rexistelerin lideri M. Leon Degrelle, emrine amade kılınmış olan Roma radyosile bir nutuk söylemek nıyetindedir. Hatırlardadır ki Belçika hükumeti M. Degrellein halka hitaben nutuk söylemesini menetmiştir. Vingtieme Sieclo gazetesi, Belçikanın dahilî işlerine karşı İtalya tarafından yapılan bu müdahalenin protesto edil mesini istemektedir. kartallar tekrar yerine konuldu. Sergi münasebetile Parisin daha bir çok yerlerinde yenilikler ve birçok ta mirler yapılmaktadır. învalide bundan 35 sene evvel bir sergi tesadüfile boyanan malul gaziler bi nası da tamir ediliyor. Sergi Sen nehrinin her iki tarafında bulunduğundan iki katlı asma bir geçid yapılmaktadır. Bu geçid bir vapur güvertesi gibi olacaktır. Eyfel kulesinin tam altına iki büyük saray isabet etmektedir. Bunlardan biri Matbuat, diğeri Foto ve Fono sarayıdır. Bu iki saray iki katlı, geniş ve muazzam antreli, demirden ve camdan yapüacaktır. Sergi on dört grupa bölünmüştür. 1. Fikir hareketleri, 2. Içtimaî meseleler, 3. San'at ve tekniğin tekâmülü, 4. San'at ve tekniğin yayılışı, 5. Urba nizm mimarisi, 6. Güzel san'atlar, 7. Inşaat, 8. İçeri dekorları ve mobilya, 9. Küçük san'atlar, 10. Neşriyat, 11. Kadın tezyini, 12. Turizm ve nakliyat, 13. Spor ve eğlenceler, 14. İlâncılık ve reklâm. Her grup ta sınıflara ayrılmaktadır. 14 grup 75 smıfa bölünmüştür. Meselâ dördüncü gruptaki san'atlar şunlardır: 1. Fotoğraf, 2. Sinema, 3. Fonograf, 4. Radyo, 5. Radyo muhaberesi, 6. Televizyon, 7. Matbuat, 8. Propaganda. Üniversite mahallesinde çarpışmalar Madrid 25 (A.Â.) Dün Pont Des Française mıntakasında muharebeler olmuştur. Üniversite mahallesinde de bir takım muharebeler vukua gelmiş ve o rada hükumet milisleri, mukabil taarruzlarda bulunmuşlar ve muvaffak olmuş lardır. Beynelmilel müfreze, hastanede tahassün etmiş olan iki bin asiyi ihata etmiştir. Casa Del Campo ormanında a siler ağır zayiata uğramışlardır. Hükumet Madridde bitaraf mıntaka ihdast teklifini reddetti Valancia 25 (A.A.) Hariciye Nazırı M. Delvayo, General Miajaya bir telgraf çekerek Madrid etrafında bitaraf bir mıntaka ihdasmdan imtina ey lemesini bildirmiştir. Bu mmtakanın ihdasmı beynelmilel Kızılhaç teşkilâtı istemiştir. M. Delvayo, telgrafında bitaraf bir mıntaka ihdasını kabul etmenin hükumetin payitahtın mütebaki sivil ahalisinin bombardıman edilmesinin meşru olduğunu tanımak manasına geleceğini ilâve etmektedir. M. Delvayo, Şili sefirine de bir telgraf çekerek Madriddeki İtalyan ve Alman sefarethanelerinin henüz tahliye edilmemiş olmasından mütehayyir oldu ğunu ve bu sefarethanelerin yirmi dört saat zarfında sefirlerin en kıdemlisi olan Şili sefirinin muvacehesinde tahliye edilmesi lâzım geldiğini bildirmiştir. İtalya ve Baleara adalart Paris 25 (A.A.) Echo de Paris gazetesinin Londra muhabirine göre M. Musolini, M. Grandiyi Katalonyada bir Kızıl ileri karakolu vücude getirilmesi ımkânı mevcud oldukça Italyanın Ba leares adalannın bazı noktalannda ka Gijon limanı asilerin harb gemileri tarafmdan abluka edilmiştir. Yakında Va Arsenal vaziyetini düzeltiyor lancia ve Barcelonea karşı denizden bir Ingiltere lik maçlarının on altıncı haftaarruz yapılacaktır. tasında yapılan maçlarda Arsenal takımı İtalyan elçiri General Frankoyu büyük bir muvaffakiyet göstererek kuv vetli takımlardan biri olan Midelsbrug ziyaret etti Sevilla 25 (A.A.) General Quipo takımmı 5 3 mağlub etmiştir. de Llano, radyo ile şu tebliği neşretmişIlk devreyi 2 1 mağlub bitiren Artır: senal ikinci devrede dört gol atmağa muYeni italyan maslahatgüzan, berabe vaffak olmuştur. Bu müsabakada 47,000 seyirci bu rinde İtalyan ataşemiliteri ve Sevilladaki İtalyan konsolosu bulunduğu halde Gene lunmuş ve Arsenal bu galibiyetten sonra ral Frankoyu ziyaret etmiştir. General likte dördüncülüğe yükselmiştir. ile maslahatgüzar, uzun müddet görüşEdirnede dün yapılan maç müşlerdir. Edirne 25 (Telefonla) Edirnenin Salı günü, askerî harekât ehemmiyet kurtuluşunun yıldönümü münasebetile siz olmuştur. Çünkü hava fena idi. bugün Kırklareli muhtelitile Edirne Madriddeki İtalyan sefarethanesi mulrteliti arasında bir maç yapılmıştır. Hava çok fena olduğundan maç zevkli yağma edildi olmamıştır. Roma 25 (A.A.) Sefarethane Maçı 6 0 Edirne muhteliti kazan memurlarının Alikanta hareketindenberi mıştır. kapatılmış olan Madriddeki İtalyan se farethanesi, Burgos hükumetinin îtalya paraların parlâmentonun müsaadesi alıntarafından tanınması üzerine, Kızıllar ta maksızın memleketten ihrac edilemiyeceği rafından yağma edilmiştir. bildiriliyordu. *** General Frankonun lspanyamn tanınGeneral Franko lspanyamn mış hükumeti olarak bu paraların istirdaaltınlarını geri istiyor dı için Her Hitler ve Sinyor Musolininin Lundey Timesin Paris muhabiri ya yardımını taleb etmek ihtimalinden bahzıyor: sedilmektedir. «Franko kendisinin ve idaresinin Al Söylendiğine göre paralar Bank de manya ve İtalya tarafından tanınmış ol Fransm Paris merkezile Toulouse şubemasına istinad ederek Madrid hükumeti sindedir. Mevduat eşhas namma yapıl tarafından Bank de Fransa tevdi olunan mıştır. Bu şahıslar arasında îspanyanın altınların iadesi için mezkur banka aley Paris sefiri Senor Araquistain, îspanya hine takibatı kanuniyeye tevessül ede Hazine Nazırı Senor Ramos ve Hari ciye Nazın Senor Del Vayo da vardır. cektir. Paris • Midi gazetesine nazaran altın General Franko bütün bankalra müra miktarı (60) milyon sterline muadildir. caatle İspanya hükumeti tarafından vaki olacak altın mevduatını reddetmelerini Bu mebleğ temmuz sonunda isyan çık bildirmiştir. tığı zaman İspanya merkez bankasının Maamafih altınların ihracı esnasmda elinde bulunan altın ihtiyat akçesinin taMadrid hükumetinin bütün dünyaca ta mamıdır. Milliyetperver rüesa şimdiye nınmış olan meşru îspanya hükumeti olkadar îspanya bankasının bunlan mem duğuna göre, Bank de Frans veya her leketten ihrac etmesini müteaddid vesile hangi bir bankanın bunları reddetmesine lerle protesto etmiş bulunuyorlardı. 1leri makul bir sebeb görülmediği Madridden sürdükleri iddiada merkez bankasına aid bildirilmektedir.» ne ehemmiyet verir, ne de sana kadar gelirdim. Ne dedin?.. Evet. Bu mesele konuşulurken ora merkezine merbut olanlardan biri bir gün o civarda şüpheli bir herife rasladığını söyledi. Olabilir!.. Bu şüpheli herif, maktulün evi ö nünde bir geceyansı dolaşıyormuş. Kendisine oralarda ne aradığım sormuş. Şüpheli herif, Tophaneye ineceğini söylemiş. Memur Tophane yolunu gösterince uzaklaşmış, gitmiş. Fakat iki gece sonra gene ayni yolda ayni adama başka bir arkadaş raslamış. Herif gene Tophane yolunu sormuş. Bu da olabilir!.. Hatta belki katil de bu adamdır. Kadri Kutsinin mutad hilâfma sinirli olduğunu farkederek güldü ve sözünü acele tamamlamağa lüzum gördü: Yalnız, bu adamm ortaboylu, tıknazca ve çolak olması bizim için mühim değil midir? Kutsi ayağa kalktı. Sigarasmdan son bir nefes çekti. Kadriye yaklaşü: Yirminci asrın en büyük vasfı, yeni yapılacak bir işi ehemmiyetsiz bile olsa onu bir mucize gibi göstermek tir. " Altı ay sonra P a r i s t e açılacak beynelmilel sergi için de işte böyle Serginin matbuat sarayı meşhur Eyfel kulesinin propaganda yapıh ayakları arasında yapılıyor yor. Fransa, hum büyültülerek mah bir faah'yetle san'at ve tekniğin en yapılmış olan akvaryomu son şeklini ve harikalarını buradan dün içindekı dekor değıştirilecektir. Çay ve yaya göstermek için uğraşmaktadır. nehir taşları, nebatat ve balıklar burada 3ıkago sergjsi, takdir kazandı; Paris, gösterilecektir. Zemin katında büyük bir onu geçmek istiyor. Bir sene evvelinden akvaryum daha yapılarak denizaltı ça broşürler, mecmualar, kartlar, kataloglar hşmalan burada gösterilecektir. Sualtı bütün dünyaya yayıldı. gemilerinin ufak maketleri üzerinde tecBütün gazetelerde, projeler hakkında rübeler yapılacaktır. En son bahriye tekuzun yazılara, proje sahıblerinin tercü niği ve tamir usulleri de burada gösterimeihallerine, yapılacak binaların fotoğ lecektir. raflarına, serginin kaç hektar bir yer kapYapılmakta olan üçüncü bir akvar lıyacağına ve kaça mal olacağına dair yumda da müstemleke balıkları teşhir ehergün birçok yazılar yazılıyor. dılecektir. 1931 de yapılan müstemle Bu hercümerc gayriıhtiyarî insanı ken keler sergisinden kalan ve müstemleke disine çekiyor, tecessüs duygularını ka ler müzesinde bulunan balık kolleksiyonu bartıyor. da buraya konacaktır. Sergiye elli millet iştirak edecektir. Bu büyük serginin tam ortasına tesa Her milletin bir paviyonu, bir heyeti ve düf eden Jena köprüsü de genişletilmiş, bir de komiseri bulunacaktır. Sergi 15 ma genişliği 11 metrodan 35 metroya çıkayısta açılacak ve altı ay devam edecek rılmıştır. Jena köprüsü Birinci Napolyon tir. On altı mayıstan on bir temmuza katarafından yaptınlmıştır. İmparator evdar müteaddid kongreler yapılacaktır. velâ Sen nehrinin o civannda demirden Bu kongreler, yapılan programa göre bir geçid yaptırmak niyetinde idi. Makşunlardır: sadı nehrin diğer tarafında bulunan 1 Bahrî ticaret ve limanlar kongreHarbiye mektebinden askerlerin talim si, yapmak için kolaylıkla Caillot tepeciğine 2 Demiryolları, keşif ve ihtira e gidebılmelerini temmdı. denlerin haklarını korumak için kongre, 1808 de iş inşaata gelince proje büyü3 Sigortalar kongresi, tüldü. Beş büyük sütun üstünde büyük 4 Otomobil, turizm ve oteller konbir köprü yapıldı ve ismine Napolyonun gresi, 5 Urbanizm ve büyük şehirler em büyük zaferlerinden birinin ismi verildi. İmparatorluğun sukutundan sonra köpniyet kongresi, rüyü de yıkmak istiyenler bulunduysa da Beynelmilel olan bu kongreler on be18 inci Lui buna mâni oldu. Fakat sü şer gün sürecektir. •I* *ı* ** f tunlar üstündeki kartallar kaldırıldı. Trokadero sarayının 1878 senesinde Sonra Üçüncü Napolyon zamanında Öldürülen adam kimdir, dedin? Elli, altmış yaşlarında, mütekaid bir şurayi devlet azası, ismi Hüsnü, kansı Lâmia; genc, sarışın bir kadm. Sekiz senedir evli imişler. îşte benim bildiğim bundan ve bir de çolak adamın iki gece yarısı orada görünmesinden ibaret. Cinayet işleneli nekadar oluyor? Yirmi beş gün kadar. Kutsi, hemen Kadrinin önünde ceketini, kıravatını çıkardı ve: Bana on dakika müsaade et, beraber çıkanz! Dedi ve tam on dakika sonra ihtiyar bir tüccar, yahud banker kıyafetinde bir elinde büyücek bir çanta ile geldi. Gö zünde altın zincirli bir gözlük, ellerinde kalın yün eldivenler vardı. Kadri güldü: Cihangire mi gidiyoruz? Evet, ben gidiyorum. Sen istediğin yere. Beyazıdda ayrıldılar. Kutsi bir tramvayla Galatasaraya çıktı, doğru Firuzağa merkezine gitti. Memurlara kendisini tanıtarak cinayet hakkında son malumatı sordu. Kimse, hiç birşey bilmiyordu. Yalnız, cinayetin yapıldığı evin en kısa yolunu tarif ettiler. İhtiyar sarraf, çamurlu yoldan, Ter kos çemesi önünden Hüsnü Bey merhumun evine vardığı zaman biraz durakladı. Evin bir penceresi üstünde bir kâğıd: «Satılık veya kiralık ev» Levhası duruyordu. Demek evde ya kimse yoktu, yahud oturanlar yabancı lardı. Bununla beraber Kutsi kapıyı çaldı. Bu bir bahçe içinde, denize harikulâde manzarası olan altı, yedi odalı, güzel ve temiz bir evdi. Dışı bir iki sene evvel yağlı boya ile boyanmıştı. Bahçesinde meraklı bir adamın çiçeklerine aid tarhlar görünüyordu. ikinci defa kapıyı çalmağa lüzum gördü ve neden sonra bir ihtiyar bacı kapıyı açtı. Bu bir kalfaya benziyordu. Kutsi: Satılık mı, kiralık mı? diye sordu. Satılık efendim!.. Cevabmı ahnca görmek istediğini an lattı. Yaşlıca kalfa, başındaki örtüyü düzelterek müşteriyi içeriye almakta tereddüd ermedi. Burası taşlığı, yanda iki odası var, ötede mutfak ve hamam. Bahçeye kapı... Kutsi ellerini uğuşturarak merdiven ZEYNEL AKKOÇ başında durdu. Gülerek: Kalfacığım, dedi. Ev çok güzel. Daha yukan çıkmadan evi beğendim. Eğer şu işi bana yaparsan sana helâlinden bir beşibiryerde var. Hele şu lirayı pe şinden al. Kalfanın gözleri birdenbire açıldı. Yaparım inşallah. biraz hasistir amma. Hanımefendi Pendikteki beyaz ev Zabıta romanımız: 90 Fahri hulyalarına devam ederken Deli Omer son ve kat'î bir sözle: Ben... sana... bu kızı... alacağım. Her vasıtaya müracaat ederek alaca ğım!... İşte bu kadar. Diye kesti. Fahri geniş bir göğüs geçirdi. Ayağa kalktı. Delı Ömerin kendisine uzanan sol elini tutarken: Peki! dedi. Bütün tekliflerimi kabul ediyor musun? Evet, fakat adam öldüremem. Kabul. Ben seni mücrım gösterecek hiçbir işe sokmıyacağım. Ve bu iki yeni ortak, masanın iki tarafına oturarak müzakereye başladılar. lediğini söyledi. ikinci şubenin bu değerli memuru sabah erkenden onu evinde ziyarete geliyorsa muhakkak ki mühim birşey olacaktır. Arkadaşmı kapıda karşıladı. Daha oturmadan ona bir sigara uzattı: Ne haber Kadriciğim?.. Diye sordu. Kadri sigaradan bir nefes çekerek: Bugün bizim arkadaşlar konuşurlarken kulak misafiri oldum da öğren dim. Cihangir taraflarında bir evde zengin bir adam öldürülmüş. Bu adam kansile başbaşa yaşıyan bir asilzade imiş. Türk mü? Evet, Türk, Kansı genc, fettan bir kadınmış. Katilden eser yok. Hem epeyce ehemmiyet verildiği halde eser yok. Kutsi, omuzlannı silkerek gazeteyi eline almak üzere idi. Kadri güldü: Üstad, biraz sabırlı ol. Bizi alâkadar eden kısımlan var. Çünkü memur lardan birinin bir sözü olmasa ben de, Ey evin sahibi hanım mı? Kocası yok mu? Kalfa içini çekti: Hayır, dedi. Beyefendi geçen ayın onuncu gecesi öldü. Ya vah, vah... bilmiyordum. De mek kadıncağız dul kaldı. Nerede şimdi kendisi? Baska eve mi taşındı? Mutlaka acısına dayanamamıştır? Kalfa sesini çıkarmadı. Üstkata gel * dikleri zaman bir odayı açarak: îşte beyefendiyi öldürdükleri oda. Dedi ve gözleri yaşlandı. Kutsi büyük bir hayret içinde: Ya? dedi, demek beyefendiyi öldürdüler ha!.. Katiller yakalandı mı?.. lArtouı vari Satılık Ev Kutsi, sobasımn başmda sabah çayını içerken derin bir rehavet içinde ve besbelli ki hiçbir şey düşünmüyordu. Hiz metçisi odaya girdi; gazetesini uzatırken: Kadri Bey sizi bekliyor! Dedi. Kutsi doğruldu ve Kadriyj b«k