30 Eylül 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
Bugün 12 sahife 2 nci sahifede: Siyasî icmal 3 üncü sahifede: Cenevre mektubu 5 inci sahifede: Şehircilik köşesi V. Birson, Tarihten yapraklar » M. Turhan Tan. 7 nci sahifede: Madrid intizar halinde J ...İSTANBUL C A G A L O Ğ L U h QM C Ifll 1 0 9 C S3]fl! 444Ö Telgraf ve mektub adıesi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: tstanbul, No 248 y3fŞ3IIlD3 U Vflül 1300 U Telefon: Başmuharrir ve evi: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa kısmı 24299 . 24290 umhuri BAYANLARA MÜJDI Model almak Ozere Avrupa) giden Bayan terzi re şapkacıs 2 1 0 9 3 6 tarihinden Itibaren modellerini teşhir edecektir. Taksim meydanı Şark âpartımanı N. 2 NEBAHAT \ Antakyada Türk bayrağmın Türk parasının kıymeti tecavüze uğradığı yalandır! dün yeniden tesbit edildi Sancaklılar neticeyi büyük bir emniyetle bekliyorlar Ana vatanın alâkasına karşı sonsuz minnet duyguları içinde bulunan Antakyalılar dün Türk gazetelerine Antakya ve Iskenderun manzaralı kartlar vasıtasile yüzlerce teşekkür mektubu yolladılar Iki mücadele unsuru Karşı karşıya. Faşistlik ve komünistlik ir harb sebebini ortadan kaldırmak için vaziyetin o harb sebebine dokunan bakımdan aydınlanmasına ıhtiyac vardır. Nasyonal £ yalizm Almanyası komünistliğe düşmandır ve iktidarı eline almak için uğraşmağa başladığı dakikadan itibaren bu düşmanlığmı saklamamış ve hükumete geç tıkten sonra ise Almanyada nüfus itibarıle adedleri altı milyonu bulan komünistleri ortadan kaldırmıştır. Hitler Almanyasının bu kadar çok miktarda insanı yok etmemiş olduğunu biliyoruz. Komünist teşekküller ortadan kaldınlmış ve bunlann meslekte musır olanlan ayn ayn karargâhlara tecrid olunmuştur. Yeni Almanyada bir taraftan bu ve mümasil yollarla komünistliğe hayat imkânı bıra' kılmazken diğer taraftan halka iş bulmağa fazla ehemmiyet verilmiş olduğundan netice olarak daha ziyade işsizlığin gıdalandırdığı kofıünist elemanlar kendilerine iş veren yeni cereyan içinde kaynayıp gitmişjerdir. Bu icraattan dolayı Nasyonal Sosyalizm Almanyasım tahtıe ve tenkid etmek kımsenin aklından geçemez. Herkes kendi evinin hâkimidir, orada işine uygun geleni yapmakta tamamile hür ve müstakıldır. Hatta tam bir bitaraflıkla Almanya gıbi ileri teknikli bir memlekette komünist elemanın bu kadar çoğalmış olması, ko* münist olmıyan kısım için endişe ile karşılanacak bir keyfiyetti bile denilebilir. Hitler rejıminden evvel beş altı milyon işsizi olan Almanya, eğer bu vaziyete makul çareler bulunmazsa belki, şimdi bir nev'ini İspanyada gördüğümüz büyük bir dahilî boğuşmıya sürüklenebilirdi, diye düşünülür. Komünistliğe karşı dikkatli olmak vaziyeti Almanyanın veya başka herhangi memîeketin kendı mılletine aid dahilî bir işi cldpkça, biraz yukanda işaret ettiğimiz veçhıle, buna kimsenin diyeceği olamaz. Fakat bir müddettenberi bu husumet hudud aşırı sahalara kadar uzatılmış bulunmaktadır. Nuremberg nutukları Almanyadan Sovyetler diyanna uçurulan söz güllelerınin bombardımanı manzarasını göstermiş olduğunu unutmadık. Bu sadece mücadeleye bir vesile aramak mıdır, yoksa Almanyanın şarktaki büyük memleketten bu itibarla haklı şıkâyetleri var mıdır? Işte anlaşılmak lâzım gelen nokta buradadır. Nuremberg nutuklanna rağmen Alman Sovyet münasebetlerinin hiçbir çeşidi bozulmuş değildir. Nurembergden sonra Sovyetlerin Berlin ataşemiliteri davetli ve Alman Harbiye Nazınnin misafiri olarak Alman manevralannda bulundu. Sovyetlerin siyasî ve ticarî mümessilleri Almanyadadır, ve iki memleket arasında ticarî münasebetler eskisi gibi devam etmektedir. O halde Nuremberg nutuklannın yalnız Sovyetleri değil, daha ziyade Avrupayı gözönüne almış siyasî bir manevra olduğu farzolunabilir. Ancak... Evet, ancak Almanyada Sovyetler aleyhtarı hareketler yalnız Nuremberge inhisar etmiş ve orada kalmış görünmüyor. Ahiren Cenevrede Habeşistan nur rahhas heyetinin Milletler Cemıyeti Asamblesine kabul edilmiş olmaları münasebetile Alman matbuatında îtalyayı, Rusya aleyhine tahrik etmeğe çalışan neşryat gördük. Guya Milletler Cemiyetinde Habeş delegasgon heyetinin kabulünü salâhiyetleri tetkik komisyonuna iştirak eden Sovyetler Hariciye Komiseri Kamarad Litvinof temin etmiş imiş. Rusya bu tarikle Lokarno konferansmın Tahvillerimizin fiatı artmaktadır Yalnız beynelmilel sebebile ihracat bir para farkından doğan vaziyet tereddüd devresi geçirmektedir Antakya ve Iskenderun köylüleri bugün perişan bir vaziyettedirler Dün şehrimizde çıkan bir sabah ga* zetesi, Antakya hu susî muhabirinder aldığı kaydile br telgraf neşretmiş • tir. Bu telgrafta Antakyada bir nü mayiş esnasında Sır riyeli milliyetper verlerin bir Türk marangozunun dükkânına astığı Türk bayrağmı indirerek yırttıklan bildirili yordu. Bu derece küs tahçasına bir hare ketin vukuuna katiyyen ihtimal ver memekle beraber keyfiyeti bir kere de telgrafla Antakya dan sorduk. Aldı Ana yurda kavuşacağı tarihi büyük bir vakar ve ğgnız esvab şudur: emniyetle bekliyen güzel Antakyamız Antakya 29 (Hu susî) Burada Türk bayrağınm teca1 tubu yolladılar. vüze uğraması ve yırtılması şeklinde bir Sancak Türklerinin çektiği hâdise vuku bulmuştur. Antakya, tskenıstırablar derun ve havalisi neticeyi büyük bir emAntakya 29 (Hususî) Antakya, niyetle beklemektedir. Iskenderun ve havalisi, istiklâllerine kaBütün sancaklılar anavatanın alâkasıvuşacaklan günü büyük bir heyecanla na karşı sonsuz minnet duyguları içinde beklemektedirler. Bu münasebetle burabulunuyorlar. daki Türklerin geçirmekte olduklan a Bugün Antakyalılar Türk matbuatıcıklı hayat hakkında aşağıdaki tafsilâtı na, Antakya, Iskenderun, fotoğraflan arveriyorum: kasına yazdıklan yüzlerce teşekkür mek[Arkası Sa. 8 sütun 4 te] IIIMIMItMlMIIIIIMIIIIIIMIMIIIlliriK | IIII11 • | MIM • I • I Fransız Parlamentosu, yeni yapılan malî kanunu kabul etmiş tir. Buna göre frankın kıymeti, esas tutulan altın miktarı azaltıl mak suretile tenzil edilmiş ve fakat altın piyasası resmî kontrola tâbi tutularak bütün altınların hükumete satılması mecburiyeti vazedilmiştir. Türkiyede vaziyet tâbiidir. Dünya borsalarımn kapalı olmasına rağmen tstanbul Borsasında muameleler devam etmektedir* Paramızın kıymeti dün yeniden tesbit edilmiştir. Düyunu Umumiye Komi' seri dün İstanbula geldi Fransanm, Ingiltere ve Amerika ile anlaştıktan sonra frangm kıymetini tenzile karar vermesinden sonraki vaziyet vuzuh kesbetmiştir. Hükumetimizin malî sahada aldığı tedbirler her türlü tered düdün önüne geçmekle beraber iktısadî mehafil henüz tamamile tenevvür etmif değildir. Bu hususta tesbit edilen esaslann bugünlerde Iktısad Vekâletinden bildirileceği muhakkak görülmektedir. O zamana kadar tüccarlar bir intizar devresi geçireceklerdir. Fransız Meclisi içtima halinde Müsteşar muavini ve Düyunu Umumiye komiteri Şehrimizde bulunan Maliye Müsteşar muavini Hsünü dün sabah borsaya gel miş ve Borsa komiser vekilıle uzun müddet görüşmüştür. Diğer taraftan Düyunu umumiye nezdindeki Türk komiseri Ali Rıza da hükumete İtahat vermek üzere Paristen gelmiştir. Ali Rıza birkaç güne kadar Ankaraya gidecektir. Italyan parası da düşürülecek mi? Fransadaki bütün altınlar hükumete satılacak, dahilî ücretler düşürülmiyecek Paris 29 (Hususî) Fransız meb ~ 221 reye karşı 315 reyle kabul etmişt usan meclisi yirmi dört saat süren uzun Hükumet ıtimad meselesi mevzuu bah • Paramızın mikyast Cumhuriyet Merkez Bankası Başve ve harareth müzakerelerden sonra fran setmemiştir. FArkası Sa 8 sütun 1 de] [Arkası Sa. 8 sütun 5 te] gın kıymetini düşüren kanun projesine Başvekil seyahatten geri dönüyor IIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIinilllllllllMIIIIIIIMIinfllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIU " \ Cumhuriyetin Büyük Avrupa Anketi x İsmet Inönünün ilkbaMilliyetçiler orada da muzaffer... hardan evvel Londraya gitmiyeceği söyleniyor Madrid hükumeti, Parlamentoyu topkyarak bütün Ankara 29 (Telefonla) Başvekili milleti silâh altına çağırmağı kararlaştırdı mizin, iki üç güne kadar tetkik seyahatinden avdet edeceği anlaşılıyor. İsmet İnönu yarın Adanada bulunacaktır. Fas sularında kanlı bir deniz haybi oldu Bir Müze ve bir Seıgi Geceleyin abideler Elektrik, tunc ve mermer Milonun Venüsü âşıklarını geceleri de kabul ediyor Paul Cezanne sergisi Yeni bir eskiliğe hasret Geceleri Pariste heykeller, abideler abideler ve tarihi binalar dışandar kuvvetli projektör lerle aydınlatılıyoı Duru, mat, uçuk mavi renkli bir ışık badanası altında maddelerinin sert liklerini gizliyen, azametli tunç ve mer mer kitlelerinin, şeffaf birer yaz bulutu hafifliğile gecenin siyah zemini üstünde, parlak bir ka 'bartma halinde asıh durarak birdenbire karşmı/a çıkıver meleri, Parisin ve birçok Avfrupa şe hirlerinin geceleyin ruha baskın yapan en güzel hayretle rinden birini içinize doldurur. Yazan : Peyami Safa 22 Başvekil Elâzizde Elâziz 29 (Hususî) Başvekil îsmet İnönü bugün buraya geldi. Kendisini lArkası Sa. 3 sütun 6 da] Meşhud cürümler kanunu mer'iyette Tatbikata diğer iki kanunla beraber yarın başlanıyor Yann, adlî hayabmız için mühimce bir gündür. Çünkü, yarın, ötedenberi hazırlanmakta ve ne netice vereceği merak e dilmekte olan meşhud cürümler kanu nunun tatbikatma başlanacak, ayni za manda yeni ceza kanununda yapılan tadilâtla ceza usulü muhakemeleri kanu lArkası Sa. 7 sütun 3 ie] İçinde yirminci asrın en büyük hailelerinden biri geçen Alkazar sarayı, yıkılmadan evvel Tanca 29 (A.A.) Royter ajansı arasında Ispanyol Fasınm Atlas Okya" muhabirinden: nosu açıklannda ve Tancaya elli kilo Bu sabah Ispanyol hükumet donan metro mesafede kâin Azila ismindeki uması ile asilerin ellerindeki harb gemileri [Arkası Sa. 8 sütun 3 te] IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIMIIIIIIIllllllllllllllllMltllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII Türk Dili üzerinde TETKİKLER r~Spor sahifemizde Bir beytin GüneşDil metoduna göre tahlili Arak derpiş lâzım bezmi meyde nuşi sahhaye Ki zira fuyedir revnak veren yoktu hamraya [*] Yazan: Ismail Müştak Mayakon 2 Pariste geceleri büyük projektörlerle aydınlatılan Zafer abidesi Yiyana, Leningrad ve Atina mektublarını YUNUS NAD1 lArkası Sa. 3 sutun 3 te] yındanberi meşhur müze, ilk defa ola Fakat elektrik ışığınm tunç ve mermer rak, geceleri de açık bulunduruluyor ve üstüne vuran akislerinin daha güzelini şimdılik yalnız eski Mısır, Yunan eser Louvreun içinde seyredersiniz. Mayıs alArkası Sa. 9 sutun 1 de] Okuyunuz! DERBAR (kapı mahalli) 2 Bar: kelimesi hangi dildendir? (1) (2) Der + bar Farsça Bürhanı Katıda bu mana1 Der: kelimesinin türkçe ol da, yani mahal manasında (bar) şeklinde kelimeye tesadüf olunuyor. duğu anlaşıldı. Acaba: [* Dunku mushamızda bu kelımeyi saf (Hisar) ve (kale) manasında olan raya seklınde yazmıştık Doğrusu ve bııçok (Baru) vardır. (B. K. S. 225 C. I.).. şıır kıtablarında tesaduf edüeni hamraya(Bar) ın farsça bilinin türlü madır. Ancak yazımızın sonunda safra kell naları meyanında (izin, ruhsat) varmesmı de Güneş Dil teorLsile ayrıca izah edeceğız ] [Lutjen sahifeyi çevirinizj
