10 Eylül 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 7

10 Evlul 1936 CUMHURÎYET Cumhuriyetin büyük Avrupa anketi t taraft 1 inct $ahtfede] Bourbon sarayınm önüne geldim. tçeri girmeden evvel, harb sonundanbcri parlımantarizm aleyhindeki taarruzların hâlâ yıkamadığı, Fransız hürriyetinin bu en büyük istihkâmına dışarıdan bir göz atmak istedim. Onsekizinci asnn ilk yansında bir îtalyan mimarı tarafından yapılan bu sarayın içinde, şimdi, parlatnento sistemini ve liberalizmi yıkmağa çalışmış olanlann ekseriyeti vardı: Aşırı sosyalistler veya komünistlcr gibi halk cephesinin en azılı elemanları bile, Bourbon sarayından içeriye bir kere kapağı atınca, bu sistemin ve bu hürriyetin en kızışmış müdafaacıları kesildiler. Yaşasm hürriyet! Yaşasm hürriyet amma içeriye girmek çok zormuş. Duhuliye varakamı sarayın sağ tarafındaki demir parmajclığın önünde gösterdikten sonra bahçeye girdim. Oradan bizi dar bir koridora aldılar ve kartunızın üstüne ismimizi, adresimizi, hangi meb'usun tavsiyesile geldiğimizi yazmak lâzım geldiğini anlattılar. Bu işi ayaküstü yaptık. Şimdi büyük bir salondayız. Karşımıza gelen sağ taraf duvan üstünde Jauresin yağlıboya büyük bir' portresi asıh. Ortada birkaç basamak üstünde bir kapı ve önünde bir kalabalık. O gün mecliste küçük tacirlerin dükkân sahiblerine borclan hakkmda bir kanun lâyihası müzakere edileceği için bu kalabalık, ırkının en halis vasıflannı her sınıftan ziyade temsil eden orta Fransız tiplerile dolu. Duhuliye varakalarını teker teker muayene ederek bizi ikinci bir salona aldılar. Bekliyoruz. Memurlar bizi ikişer kişilik bir tabur haline getiriyorlardı. Epey bekledikten sonra o salonu da geçerek bir masa önündeki memurlar tarafından üçüncü bir muayeneye tâbi tutulduk ve galerilerimize aynldık. Vestiyere giderek pardesü, şapka ve elimizdeki paketleri de teslim etmeğe mecbur olduğumuz haber veriliyordu. Bu paketler arastndan ancak bloknotumla bir kitabımı yanıma almağa müsaade koparabildim. Galeri C ye gidince dördüncü ve son bir kontroldan geçerek üçüncii sıradaki yerimize oturtulduk. Öndeki iki sıra, şimdilik parlamentodaki mevkileri gözlerinin miyopluğuna hürmetten ibaret kalan kadınlara tahsis edilmişti. S^at on beşi çeyrek geçiyor. Bütün galeriler dolu. Buna rağmen ortalıkta, büyük salâtin camilerindeki hıncahmc kalabalığm secdeye vardığı zaman, biran içine girdigi büyük vecidlerle dolu derin sessizlik var. Bu, konuşmak salâhiyetini vekillerine bırakan bir milletin söz hakkına ibadet halinde, ihtiyarî susmasıdır. Mırıltı ve fısılü bile yok. Galerimiz kürsüye çok yakındı. Şimdilik bomboş duran salonun karşımıza isabet eden ve sol meb'uslara mahsus tarafını da çok rahatça görebiliyorduk. Merkezi ve sağlan görebilmek için biraz iğilmek lâzımdı. Saat 16 da trampet çaldı. Kürsünün etrafmdaki yerlerine çıkan zabıt kâtiblerinden ve dosyaları taşıyan hademelerden sonra, salona üçer beşer meb'uslar girerek yerlerini aldılar. Henüz celse açılmadığı halde ortalığı büyük bir harıltı kaplamışh. Sol taraf meb'uslan ezici bir ekseriyeti haizdiler. Çoğu ihtiyarlardan mürekkeb sağ cenah mensublan, saçlan gibi seyrektiler. Fakat iki tarafın salondaki yerlerinden ve sayılarından ziyade tavırlan ve hareketleri, müzakere başlamadan evvel, cephelerini tayin etmemize müsaid hususî işartler arzediyordu: Sağ meb'uslar salona girer girmez, ayaklarının sesi bile duyulmadan, ağır ağır yerlerine geçip oturdular, cüzdanlarını önlerine koydular, içinden kâğıdlarını çıkardılar. Birbirlerinden uzak mesafelerde, yer almışlardı ve her biri, fazla ısınlmış bir mısır koçanındaki seyrek taneler gibi, birbirlerinden geniş fasılalarla oturuyorlar ve susuyorlardı. (Belki de ferdiyetçiliğin şuursuz bir işareti!) Halk cephesi meb'uslan ise yerlerine gider gitmez kalkıyorlar, birbirlerinin sıralarına koşuyorlar, uzaklara sesleniyorlar, çabucak toplanıp dağılan gürültülü kümeler teşkil ediyorlar, salonun ön tarafında, kürsünün dibinde boydan boya, kaldınmda imiş gibi serbestlikle gidip geliyorlar, birbirlerile konuşuyorlardı. Orada hükumetçi bir ekseriyete saihib olmanm kuvvetini ve neşesini her nevi jestle ilân etmenin fırsatını kaçırmadılar. Riyaset mevkiine M. Herriot yerine vekili M. Ducos geldi. Celseyi açtı. Sol tarafta konuşmalar devam ediyordu. Hatta genc bir meb'us, arkasını kürsüye dönmüş, en öndeki sırada oturan arkadaşına hararetle birşey anlatıyor ve reisi dinlemiyordu. Yabancı olduğumu sezen yanımdaki Fransız, bana sağ cenah meb'uslan arasında iki ense göstererek: Işte! dedi, Soulier ve Marin... Sağlann iki meşhur hatibi... Karşı tarafa bakınız, nah, şu önden üçüncü sıranın sol başındaki adamı görüyor musunuz? A . de Monzie... Bu meclisin en güzel söz söyliyen adamı... Kürsünün önünde birşey okumağa başlıyan bir adamı göstererek sordum: Bu mösyö kim? Zannederim encümen raportörü. Kanunun esbabı mucibesini okuyor. Meclise ilk arzedilen kanun lâyihası, grevlerden dolayı zarara uğnyarak dükkân sahiblerine kiralarını veremiyecek bir hale gelen küçük tacirlere borclarmı daha kolay ödiyebilmeleri için bir mühlet tayin edilmesine dâirdi. Sağ cenah meb'uslarından biri bu lâyihaya itiraz etmek için kürsüye geldi. Sol cenahlılar evvelâ o meb'usu hiç dinlememek ve birbirlerile konuşmak suretile nutkunun tesirini düşürmek istediler. O kadar gürültü ediyorlardı ki bizim galeriden bile birşey duymak mümkün olmadı Aralarından kahkahalar da yükseliyordu. Bir aralık, hatibin söylediği ve duyamadığımız bir kelime, sol cenahı kızdırdı. Dirseklerini sıranın üstüne dayamış meb'uslann yumruklannı sıktıklannı, ilkönce, manası olmıyan öfkeli sesler çıkardıklarını ve gitgide yumruklannı sıra kapağına, ayaklannı da yere vurarak bağırdıklannı görüyorduk. «Sus, haydi oradan, saçmalama!» gibi sesler kulağımıza çalındı. Bu vaziyette hatibin söze devam et mesine imkân kalmadığı için reis çıngirakla müdahaleye mecbur oldu; fakat sol tarafın kindar, öfkeli, sarkastik alaylan ve tezyifleri artıyordu. Sağ cenahtan bir kaç kısık, yaşlı ve kıllı ses yükseldi: Söz söylemeğe bırakmıyorsunuz, ayıb değil mi, bırakınız söylesin! Bu ihtar üzerine sol cenahta bir küfür kasırgası koptu. O tarafın ekseri meb'uslan ayağa kalkmışlar, yumruklarını kıpkırmizı yüzlerinin önünde sallıyarak: Susunuz... Susacaksınız... Mel'un faşistler!.. Katil faşjstler! diye haykınyorlardt. Reisin pek geç tesir eden müdahalesinden sonra, homurtular arasında kanun lâyihası hemen kifayet takririle biten kısa bir müzakere arkasmdan büyük bir ekseriyetle kabul edildi. Mecliste bir kere böyle bir siyasî trustle büyük bir hükumetçi ekseriyet teşkil eden grupun, hiçbir mukavemet göstermesine imkân olmıyan zayıf bir azlığa karşı neden bu derece öfkelendiğini anlamıyordum. Halk cephesi tarafından meclise verilen kanun lâyihalannin hepsi tabiatile kabul edilecekti. Nihayet kendisine müstehzi bir sükutu yaraştırabileceğimiz sol cenahin bu şiddeti, karşısmda bir azlık tarafından temsil edilen sağ cenahin hakikatte büyük bir kuvvet ve Fransada büyük bir ekseriyet teşkil ettiği şüphesi uyandırmıyor mu? Böyle olmasaydı her kanun, parlımanter bir münakaşayı lüzumsuz, hatta gülünc bir hale sokan hükumet ekseriyetinin kararile kabul edilip gidiverecekti. Partiler arasında, parlımantarizmin esasını teşkil eden fikir temevvüclerine, meddücezirlerine mâni olacak siyasî trust seddi, büyük bir dalgakıran halinde sol cenah tarafından mükemmel surette inşa edilmiş bulunuyordu. Böyle bir liman içinde fırtına korkusile koparılan fırtına benim için izahjız kaldı. Nitekim ikinci kanun lâyihası da halk cephesi ekseriyetile kabul edilmişti; fakat gene birincisine benzer tezyifler, alaylar ve haykınşlar reisi birkaç kere, şiddetle müdahaleye mecbur bıraktı. Jean Renaud isminde, intihab dairesinde nutuk irad ederken Ateşhaçılılar tarafından yaralanan komünist meb'usun iyi olarak o gün meclise gelmesi de sol tarafı pek ziyade coşturmuştu. Ayağa kalkarak mebusu uzun uzun, şiddetle alkışladılar. İkinci kanun bir kısım memurlann, muallimlerin ve profesörlerin tekaüd yaşma aiddi. Sol taraf bunların yetmiş yaşın da işbaşmdan ayrılmalannı istiyor, gencliği müdafaa ediyordu. Sağ taraf institutde, üniversitelerde, yetmişini geçmiş pek değerli profesörler bulunduğunu söyliyerek tekaüd yaşının daha fazla uzatılmasmı istedi. Meclisi sarsan gürültüler arasında, sol cenahtan A . de Monzienin cidden mükemmel bir nutkunu, sağ cenahtan Soulier ve Marinin güzelliği yalnız mantıkî bünyesine inhisar eden kanaat verici, fakat tam bir telkin kudretinden mahrum, kuru ve ihtiyar nutuklarını dinledik. O esnalarda, Başvekil M. Leon Blum de meclise gelerek ön sırada oturmuştu. Kendi büyük öfkelerinden ve heyecanlanndan korkan adamlann sükunetlerini muhafaza edebilmek için gene kendi ruhlannın asude ve ıssız bir tarafma sığınmak istedikleri zaman, omuzlannı kaldırarak, başlarını içeri alarak, büzülmüş, GÜNÜN BULMACASI Liman tdaresinin sattığı mavnalar utyoy 1 1 2 4 5 • 6 1 1 1 9 10 L tstanbul Belediyesi İlânları Galatada Yağkapanında 2 numaralı 3 kahvede manav esnafmdan Hamza ve Nuri Imzalarile aldığımız mektubda denill1 4 yor kl: «Liman İnhisar İdaresi gecenlerae 5 38 mavnayı. satıldıktan sonra bozulmak ü6 zere satüığa çıkarmıştı, Takdir edilen kıy. met 1019 llra olmasma mukabil biz ida7 reye müracaat ederek mavnalara dört bin 8 vereceğimizi, fakat bunların bozdurulmamasını mukabil şart olarak koştuk. 9 Tekliflmia kabul edilmedi ve mavnalaı 10 1019 liraya satıldı, Soldan sağa: Mavnalan satın alanın bunları bozmıya. 1 Baştanba^a şarkılı piyes, feryad. 2 rak beherini iki yüz liradan sattığım öfreFransanm merkezi, hâdise. 3 Vücudün nerek idareyi vaziyetten haberdar ettik. adale kısmı, buyük tencere. 4 MüslümanŞartname hilâfına hareket eden bu adam ların oruç tuttukları ay. 5 . Anadoludaki aleyhinde hiçbir takibat yapılmadığını en eski Turk medeniyeti, halâs. 6 . Kedi hayretle gördük. Bu hale göre Hazine bin tüyünun bir rengi, metln. 7 Adam öldüemir. 8 Bıiyükçe, lerce lira ziyana grirmi$ demektir. Alâka ren vasıta, kalmaktan 9 İnsan, fakat. 10dumaıun bırjıktığı kir. dar mak^pılann dıkkat nazarlarını celbe. Hlsse, bir atıf edatı. deriz.» Yukarıdan aşağıya: 1 Az şarkılr piyes, yapmaktan emlr. Diplomasını kaybetmiş 2 . Adapazarında çok Bulgarlstanın Razgrat kasabasındaki 4 rusça «evet>. 3 Erkek,çıkar bir mahsul, slnemadakl haresınıflı İlk mektebinden 932 933 yılında ketli resim kahramanı, senenin on lldde aldığım diplomayı kaybettim. Yenisinl çı biri. 4 Muvafakat, bılgi. 5 . İskambüde karacağımdan kaybolanm hükmü yoktur. birll, zlyan, 6 Ifcl ayaklı hayvanların en / Çerkeskoyunde göçmenlerden 141 23 ahmağı, meşru olmıyan. kurnazlık. 7 'Abdal, çok değil. 8 Sonuna bir «geçmek» AIİ oğlu Salih masdarı getirilirse «istememek» manasma gelir, saatin altmışta biri. 9 . Arabca <en az», çocuk veya delinin hâmisi. 10 . San•mak, Mısırm meşhur nehrt, bif sual edatı. 2 • •1 • • 1 • • • 1 1 • 1 1 1«' . 1 • m u Hepsine 693 lira 30 kuruş fiat tahmin olunan Karaağac Müessesatında et satif salonu ve iskembe mahalli ve yaptınlacak çengel te sisatı pazarlığa konulmustur. Şartnamesi Levazım Müdürlüğünde görülür. tstekli olanlar 52 liralık ilk teminat makbuz veya mektubile beraber 21/9/936 pazartesi günü saat 14 te Daimî Encümende bulunmahdırlar. (1012); y Keşif bedeli 2088 lira 90 kuruş olan Konservatuar yatı kısmı binasinın tamiri açık eksiltmiye konulmuf, ihale gününde giren bu lunmadığından eksiltme 11/9/936 cuma gününe uzatılmıştır. Ke sif evrakı ve şartnamesi Levazım Müdürlüğünde görülür. İstekli olanlar (Fen ehliyet vesikası şarttır) 156 lira 67 kuruşluk ilk te minat makbuz veya mektubile beraber yukarıda yazıh günde sa at 14 te Daimî Encümende bulunmahdırlar. (1162) Hususî idareden aylık alan emekli ve öksüzlerin eylul 936 üç aylıkları 8 eylul 936 salı gününden itibaren Ziraat Bankasından ve rilecektir., Aylık sahiblerinin Bankaya müracaatleri ilân olunur. (1079) Bir kilosunun Miktarı muhammen f iatı Cinsİ İlk teminatı 10 kuruş 75 S. Ekmek 29270 252,50 lira 2700 13 » 27 » Süt 25 » 6305 Beyaz peynir 118,50 » Belediye hastaneleri ve diğer müesssesatma lâzım olan yukarıda cinsi, miktarı ve muhammen bedelleri yazıh üç türlü yiyecek ayrı ayrı pazarlığa konulmustur. Şartnamleri Levazım Müdürlüğünde görülür. İstekli olanlar 2490 numaralı kanunda yazıh vesika ve hizalarında gösterilen ilk teminat makbuz veya mektubile beraber 28/ 9/936 pazartesi günü saat 14 te Daimî Encümende bulunmahdırlar. (B.) (1163) • Birinra Aded fiafa 8 40 2 2300 6 160 2 120 6 60 2 250 6 80 1 1000 2 40 1 500 1 1 3 7500 25000 1000 Cinsi Kâgid sepeti Büyük yazı takımı Küçük yazı takımı Büyük tampon Küçük tampon Büyük sümen Küçük sümen Atatürkün portiresi Evrak sepeti Telli zımba Yazı makinesi Hesab makinesi Vantilâtör Muşamba iator perde Paspas ^^^ İlk temînatı Doktor aranıyor I Sanatoryum idaresine müracaat ı Büyükada Sanatoryomuna daimî Evvelkl bulmacanm halledilmiş şekli 1 2 3 4 5 6 7 8 S AÇ BAKLMI GUzelliğin En birinci şartıdır. 9 10 E LİEİFjO N • K I E T EİKİBİK O V U K m •A R L • G M A N|A D O L U • R u sl • |N A F İ L E A "zl"Âl KİB M • m • V L •|s AİB A H • F • • E D|A|« U Y A N D u T|R|H|A M A M • E S|«|H|A|K • K N 4 5 lfl T m ıış t! 7 Lira 1 Güreş Müsabakaları 13 evlul 936 przar günu kalamışta Vecihi Tayyare meydanında Tayyare Koruma tarafından MUISylm PETROL NİZAM Pehlivanın iftirakile yafh G T Ş Ü6 21 Lir» Müsabakaları yapıiacaktır. miyeler fevkaladedir. Şirketihayriyenin 68 numaralı vapurile 129936 cumartesi günü snat 15,30 da Boğaz ve Adalarda gece yarısına kadar gezinti. Cazbant, saz vesair mütenevvi eğlenceler. Vapurda ucuz ve mükemmel böfe vardır. Biletler Birlikte ve vapurda sablmaktadır. Büyük Denlz Gezintîsi Kapah Zarf Usulile Eksiltme TOrk GümrOk Kumusyoncuları istanbul Blrliji Içel Ilbaylığı Nafıa Direktörlüğünden: 1 Eksiltmiye konulan is: «Mersinde inşa edilmekte olan ilk okul binası» nın ikmali insaatı olup keşif bedeli «20220» lira «44» kurustur. 2 Bu işe aid sartnameler ve evrak şunlardır: A Eksiltme sartnameti. B Mukavele projesi. C Nafıa işleri seraiti umumiyesi. D Kârgir insaata dair fennî şartname. E Husurî şartname. F Ksif cetveli, silsilei fiat cetveli, metraj cetveli. Istiyenler bu sartnameleri ve evrakı bedelsiz olarak Nafıa Mü • dürlüğünde görebilirler. 3 Eksiltme 4/9/1936 tarihinden 30/9/1936 tarihine tesadüf eden çarşamba günü saat 17 de Mersinde Vilâyet Encümeninde ya • pılacaktır. 4 Eksiltme kapah zarf usulile yapılacaktır. 5 Eksiltmiye girebilmek için isteklinin «1516» lira «54» kurus muvakkat teminat vermesi, bundan başka aşağıdaki vesikaları haiz olup göstermesi lâzımdır: Ticaret odası, Nafıa Bakanlığından aldığı müteahhidlik ehliyet vesikasını getirmeleri lâîımdır. 6 İstekli yapılacak işin mesuliyeti fenniyesini deruhte ede • cek bir mühendis veya mimar bulundurmayı taahhüd etmiş olacaktır. 7 Teklif mektubları yukarıda üçüncü maddede yazıh saatten bir saat evveline kadar Vilâyet Encümenine getirilerek Eksiltme Komisyonu Reisliğine makbuz mukabilinde verilecektir. Posta ile gönderilecek mektubların nihayet üçüncü maddede yazıh saatte gelmis olmaları ve dıs zarfın mühür mumile iyice kapatılmış olması lâ zımdır. Postada olacak gecikmeler kabul edilmez. (1109) ufalmış ve kasılmış bir halde hareketsiz kalışlannı andıran, kudret ve zâf dolu, Dr. Ihsan Saml sevimli bir duruşu vardı. îki defa, çok Tifo ve paratifo hastalıklanna tufazla gürültü eden halk cephesine doğru tulmamak için agızdan alınan tifo haplandır Hiç rahatsızlık vermez, memnuniyetsizlikle baktı, hatta ikinci deiHerkes alabüir. Kutusu 55 Kç< | fasında sol kolunun bir refleks hareketile küçük bir jest müdahalesi yaptı. Belki Dis hekiml şuursuz ve gayriihtiyarî olarak aradığı tesiri hemen bulmuş, arkadaşlannı susturarak biraz daha rahat bir müzakereye |Tünel Istiklâl cad. Rüştü imkân bıraktırmıştı; fakat halk cephesi Tel. 43413 ekseriyetile kanunun kabul edilmesinden başka bir neticesi olmıyan lüzumsuz bir müzakere... Belki M: Leon Blum bunu pek iyi anhyor ve galibin, nefsine emniyetinden gelen vakarım arkadaşlannda da anyordu. Resim masası (Büyük ve yerli) Resim masası Avrupa 0,75 X 1,10 Resim masası Avrupa 50,1 X 1.00 Yazı masası yedi çekmeceli 80 X 145 Yazı masası 90 X 160 Hezaren koltuk Dönerli ve döşemeli koltuk' Hezaren sandalya Sıgara iskemlesi 89 Lira Portmanto Portmanto kolon Etejer 60 X 30 X 90 Maruken koltuk Dosya dolabı iki kapılı 1,70 X 1,10 X 0,40 Retim dolabı 1,10 X 1,00 X 1,00 Kâğıd etejeri. Atatürk köprüsü kontrol bürosu için lâzım olan dört türlü malze me cinsleri itibarile ayrı ayrı açık eksiltmiye konulmustur. Sartnameleri Levazım Müdürlüğünde görülür. tstekliler kanunda • yazıh vesika ve hizalarında gösterilen ilk teminat makbuz veya mek; tubile beraber 21/9/936 pazartesi günü saat 14 te De mî Encümende bulunmahdırlar. «B.» (1014) 10 8 1 1 1 6 2 6 2 20 3 4 . .1 3 2 2 2 2 400 150 5000 6000 7500 4500 6000 900 3500 340 400 350 1400 800 5000 4500 6000 300 4 Lira Kars Valiliğinden: 1 Kars şehrine 16 kilometre mesafede bulunan Borluk membaı sularımn Nafıa ve Sıhhat Vekâletlerinden musaddak 123062.92 liralık projesi üzerinden isale inşaatı 27/8/936 tarihinden itibaren 45] gün müddetle kapah zarf usulile eksiltmiye konulmustur. 2 Eksiltme 12/10/936 tarihine musadif pazartesi günü saati 15 te Kars Hükumet Konağında toplanan Daimî Encümence yapı lacaktır. 3 Hususî, umumî ve fennî sartnameler, keşif evrakı ve re simler 6,15 lira mukabilinde Kars Nafıa Müdürlüğünden verilecektir. 4 Muvakkat teminat 9229.71 liradır. 5 Projelerin musaddak suretleri, Ankara, tstanbul, lzmir Vilâyetleri Nafıa Müdürlüklerinde mevcud olduğundan buradan tet j kik edilebilir. 6 tsteklilerin kanuna uygun şekilde teklif mektublarmı veNafıa Vekâletince bu işlerde ihtisası olduğuna dair ehliyetnamesini ] ve malî iktidannı mübeyyin vesaikle birlikte 12/10/936 pazartesi' günü saat 13 e kadar Kars Vilâyeti Encümeni Daimî Reisliğine verj meleri lâzımdır. (1046) TİFOBİL Kars Nafıa Müdürlüğünden: 1 Iğdırda muhacir iskânı için yapılacak olan ve beheri 591.23 liralık 236 aded evin 139530.28 liralık keşif üzerine inşası pazarhl suretile eksiltmiye konulmustur. 2 Pazarhk 21/9/936 tarihine musadif pazartesi günü saat 14 i te Kars Nafıa Müdürlüğünde toplanacak olan Komisyonca yapı ] lacaktır. 3 Muvakkat teminat 10464.77 liradır. 4 Sartnameler, plân ve keşif 6,97 lira mukabilinde Kars Nafıa Müdürlüğünden ahnabilir. Bu hususta tafsilât almak istiyenler İstanbul, Ankara, lzmir Vilâyetleri Nafıa Müdürlüklerinde mevcud musaddak evrakı görebilirler. tsteklilerin muvakkat teminatlarını Nafıa Vekâletince musaddak ehliyetnameleri ve malî iktidanna dair vesaiki hâmil olarak bu günde pazarlığa iştirak etmek fizere müra caatleri ilân olunur. (1047) FERiT RAMiZ