10 Eylül 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

Birinci mektub YUGĞOSLAVYA'DA,. Falih Rıfkı ATAY Bu dost millete misafir olmak zevkini anlatabilmek için, en eski ve en çok tekrar olunan bir 'ıfıdo Yi kullanacağım: Dündınbm.kcn- ü öz memleketimizde hisse- diyoruz. Dahası var: Belgrad'ın 6 eyl.ı)l sokakları âdeta bizim 29 teşrin neşemizle dolu idi. Halkın sevin- cini o kadar benimsiyoruz. Geçid resmi meydanında, Yugoslavya- nın hayat iradesini temsil _ıdıı'ı or. duya bakıyorum: © da, gi- bi, istilaya karşı hürriyet savaşın- dan doğmuştur. O da, bizimki gibi, içerde vatan bütünlüğü ve millet birliği, dışarda barış davasını ide- al edinmiştir. İki milli müdafaa- nın da fazileti kimseden bir şey istememek, ve kudreti hiç kimse- ye bir şey v düsturların- da hulâsa olunabilir. Harbiye talebeleri, muhafız ve dağ kıtaları, motörlü kuvvetler ve. tayyareler, hepsi biribirinden da- ha iyi bir intizamla Prens Pol'un önünden , hiç bir arızasız, vazifelerini yaptılar. Bu manzara karşısında tribünlerde oturanların müşterek hissi, yugoslav milleti- nin disiplin ve askerlik hassasına samimi bir hayranlık olmuştur. ... Belgrad'a ilk defa büyük harb- ta iştim. Belçikayı da o va- kit tanıdım. Büyük harb tarihin- de bu iki memleket adı, iki destan ismi gibi kalacaktır. Onlar, kemi- yetlerin riyazi üstünlüğü karşısın- da, hürriyet ve şeref sancaklarını asla teslim etmiyen asil milletler- den olduklarını ispat ettiler. Ka- leler, şehirler ve ordular çiğnen- di, gitti. Fakat dava ayakta kaldı. Yaşamağa hak kazanan milletler, tarihin böyle hüyük im- tihanlarını verebilenlerdir. ... Büyük Piyer'in küçük Belgrad'ı şimdi tam bir Avrupa şehri ol muştur. Balkanlar Sırbistanı ile, Avrupa Avusturyasının parçaları arasında tecanüs savaşı hemen hemen başarılmıştır. Düşünmek- sizin bugünkü Yugoslavya'yı dün- kü Avusturya imparatorluğuna benzetenlere hayret ediyorum: Avusturya imparatorluğu ayrı ay- rı ırkların, milletlerin ve kültürle- rin bir mozayiki idi. Yugoslavya- da ise, bir ırk ve kültür birliğinin bütün şartları, bazr mezheb ve hattâ din farklarına rağmen, he- men göze çarpıyor. Eski tabir il_c kahir diyebileceğimiz ekseri- yet aynı kandandır. ve aynı dille konuşuyor. Yugoslavya'da ekalli- yetler vardır. Fakat u_ıık!'ın yu- goslav davası diye işittiğiniz, hır- vat - sırp mücadelesi, aynı dan, dilden ve kültürden olınlfr arasındadır. Buna inhilal dcğıl, ancak vahdet buhranı adı verile- bilir. Asırlarca biribirlerinden ay- vı yaşayan kandaşl biribirlerin- den ayrı edindikleri âdetleri ve hayat şartlarını yeniden lılu)'nış- tırmak için, şüphesiz, yeni uğraş- larda bulunacaklardır. Kayıbının acısını o kadar derinden duy - duğumuz Aleksandı'a, birleş - tirici kıral denmesi beyhude de- ğildi. (Sonu 4. üncü sayfada) İzmir, kurtuluş | bayramını heye- | canla kutladı (Yazısı 2. inci sayfada) sössaeeAcEsaLAAELAATARANNA" Mtssesemenenen 10 EYLÜL 1936 PERŞEMBE Son haberier üçüncü sayfamızdadır ULUS S ADIMIZ, ANDIMIZDIR Büyük Misafirimizden Atatürke ve —-Büyük Önderimizden Edvard VII e Çok samimi vedâ ve teşekkür telgrafları çekildi İstanbul, 9 (A-A.) — Cumur Reisi Atatürk ile Majeste Bekizinci Bdvard arasında aşağıdaki telgraflar teati edil. miştir « Ekselanı Komal Atatürk; Istanbul Sofya, 7 — 'Türk topraklarından ayrılırken, bana karşı gösterdik- leri dostane tarzı kabulden ve gerek - Elksclansları, gerek makamatı tesmiye ve türk milleti tarafından şahsıma kar- gı izhar edilip beni çok mütehassis eden itinalardan dolayı Ekselanslarına çok samimi teşekkürlerimi takdim etmek isterim. ğ Türkiyede ilk ikametimden pek zevkli bir hatıra mu- hafaza edeceğim. Minnettarlık Madelerime terdifen size €n İyi temennilerimi sunarım. Ekselansınızın semahatle bana tahsls ettikleri husust Majeste Edward Vili Viyana Majestelerinin, türk — topraklarından ayrılırken bana ın“d“'uı nesaketinde bulundukları telgraf, beni derii surette mütehassis etmiştir. Majestelerinin, memleketi- mizde, bize çok kısa görünen ikametleri esnasında, türk mitleti, haklarında beslediği yüksek takdir ve ihtiramkâr muhabbet hislerini ifade edebilmiştir. Majesteleri bütün kalpleri kendisine cezbetmiştir. Ben, şahsen, bu cazibeyi, bütün şümulü ile hissetme- nin büyük zevkini duydum. Şecefli hükümdar hakkında beslemekte olduğum samimi dostluk hisleri, bu ilk ve kı- va telâkinin beraktığı unutulmaz hatıra ile tebellür etmiş bulunuyor. Majestelerine, bütün kalbimle, çok güzel bir seyahat ve payitahtlarına mesud bir avdet diler, en samimi te- mennilerimi kabul buyurmalarını rica ederim. tren sayesinde büyük bir konfor içinde seyahat ediyoruz. İSPANYOL EDWARD LETLVTÜOALIİ Vikont Çurçil İtalya ile Almanyayı itham ediyor Hükümete göre Madrid, 9 (A.A.) — Harbiye nazırı, tebliğ ediyoc: Aragon caphesinleki hükümet kuv- vetleri Villalata'yı işgal etmişlerdir. Hu- escadaki âsiler kışlalarda mukavemet etmektedirler. Fakat şehrin tamamiyle işgali, yakındır. Estramaduredeki hükü- met kuvvetleri, Santa Clalla'yı işgal et- mişlerdir Navaliperal mıntakasında da muha- kuvvetleri, rebeler olmuş ve hükümet San Bartolome'u işgâl etmişlerdir. /APr. İspanya dağlarının çetin yollarından çirilen toplar Madrid, 9 (A.A.) — Hükümet kuv- vetleri, Talevera cepbesinde - taarruza geçmişler ve üç kilemetre - ilerlemişler. dir. Bugün yapılacak müşterek harekâtın bu gşebrin zaptını kolaylaştırması bekle. nilmektedir. Vikont Çurçil'in ithamları Londra, 9 (A.A.) — İspanyaya giden gönüllü seyyar hastanenin başında bu- lunan Vikont Çurçil, İspanya tıbbi yar. dım komitesi başkanıma çektiği bir tel grafta, italyanların ve almanların İspan- yadaki üsilere mütemadiyen silah ver- mekte olduklarına dair her gün gözüken Geliller mevcud bulunduğunu bildirmiş- tir. Bu telgrafın bir sureti, Piymuthda ingiliz sendikaları kongresine başkanlık eden B. Sitrine gönderilmiştir. Asilere göre İrun, 9 (ALA,) — Havas ajansı mu- habiri B. Jean Fantenoy, halkçılar cep- hesi milisleri tarafından idam edilmiş rehinlerin topraktan çıkarılmasında ha- git tulunmuştur. Bunların — arkadaşları büyük bir çakur kazmışlar ve idam edi- lenler tabuta konulmaksızın karma ka- reşik bir balde bunun içine atılmışlardır. Karlist askerler, bu çukuru ayıkla- makta ve gözleri toğrakla dolu kurşun renkli bir takmı cesedler çıkarmakta- dırlar, Bir zabit, bu manzaralar — karşı- sında görlerinden yaşlar boşanan kadın - larr sorguya çekmektedir. Cesedler çam- (Sonu 5. inci sayfada) K. ATATÜRK aa HER YERDE 5 KURUŞ B. Baldvin ğ çekilecekmi ? Londra, 9 (A ÂA.) — B. Bald vin'in yetini — uzattığı hakkındı.ki teb liğ, sıyasal mah- fillerde sürprizler uyan- mezuni bazı dırmıştır. Bu münasç- betle bazı ga. zeteler, — başba kanın — bu B, Baldvin evvel istilası ihtimalinden — bahseylemektedir. sene — sonundan ler ş b S ei İnhisarlar Vekili . Siirtte SBirt. 8 (AA.) — Tahisarlar — vekill B. Ali Rânâ Tarhan buraya gelmiştir. Şehirde gördüğü Umran faaliyetinden ve halkevi çalışmalarından memnun kal- mıylardır. LİZBONDA BİR HÂDİSE İki Portekiz harb gemisi ispanyol âsileri. ne iltihâk için kaçarlarken Lizbon, 9 (A. * A.) — Alionso e. de Albukerk a- vwisosu ile Dao torpido muhribi tayfalarının —ie- yanı aşağıdak ahval ve gerait içinde vukua gelmiştir: Dün sabah, bu iki gemi ya- mandıralas rant terkedes rek Tage nehri boyunca — aşağı inmişler — ve — geçide — doğrulmuş- lardır. Şimaldeki Dodugue ve cenub sa» KÜÇÜK ANTANT KONSEYİ TOPLANIYOR B. Stoyadinoviç Prağ, 9 (AA.) — Küçük itilâf kon- feransı, 13 eylülde başlıyacaktır. Üç nazır, evvelâ 12 eylülde B. Benes'i zi- yaret edeceklerdir. - Kapanma celsesi, 14 eylülde olacaktır. Görüşmeler, bilhassa — milletler ce- miyetinin reformuna aid projelerle Lo- karnocu devletlerin müzakereleri hak- kında olacaktır. Tuna havzasına ald me- h ISPANYA İŞLERİN KARIŞMAMAK İÇİN Kontrol komitesi toplandı Londra, 8 (A.A.) — Bu sabah hari- ciye mezaretinde B. Morrison İngiltere- nin riyasetinde toplanan beynelmilel ademi müdahale tanzim komisyonunda Portekir mümessili yoktu. Komisyona Fransa, İtalya, Almanya ve Amerika mümessilleri iştirak etmişlerdir. Morning Post diyor ki; “Portekiz, İspanya ile hemhudud ol- duğundan, komitenin mesaisinin muvaf- fak olabilmesi için Portekizin komite iş- lerine iştirak etmesi elzem telakki edil. mektedir. Portekizin ileri vürdüğü on e- saslı ihtiraz kayıtlarından birisi ispane yol komünist propagandası Portekizin ermniyetini tehdit ettiği takdirde, bu hü- kümetin İspanya işlerine müdahale me- selesinde serbestisini muhafaza — etmek İstemesidir, Romanyaya gitti seleler görüşülürken —Avusturya me- selesi, geçenlerde aktedilmiş olan al- man » Avusturya itilâfr ve Avusturya (Sonu J. üncü sayfada) yakalandılar Lizbon'da şimendüler garı hildeki Almada kaleleri süratini artır« makta olan avizoyu bombardıman — et- mişler ve baş tarafını tahrib eylemişler. dir, Avizo, Tage'in sağ sahilinde kara- ya oturmuştur. Bir obüs isabet etmiş o lan Dao torpido muhribi de beyaz bay- vak çekmiştir. Halk, bütün bu işleri sey: retmiştir. Londra, 9 (A.A.) — Lizbondaki bah- Ti isyan hakkında Röyter ajansına gelem (Sonu 4, üncü sayfada) yaamara Nasyonal - sosyalistlerin 80 inci kongresi B. Hitler kongreye hitab eden bir be: yannamesinde alman müstemlekelerinin geri verilmesini istedi 4 P ! Nuremberg'de yapılan geçen seneki königrede bir tezablir ve köşede bu teneki kongreyi bir nutukla açan B, Heş el K (Yazısı 9. üncü sayfada) F 5 Ç