10 Eylül 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

ULUS ADIMIZ, ANDIMIZDIR 10 EYLÜL 1936 PERŞEMBE Son haberler üçüncü sayfamızdadır aai HER YERDE 5 KURUŞ ON YEDİNCİ YIL. NO; 5432 Birinci mektub dküpleni YUGOSLAVYA'DA.. Falih Rıfkı ATAY Bu dost millete misafir olmak zevkini anlatabilmek için, en eski ve en çok tekrar olunan bir ifıde- Yi kullanacağım: Dündenberi .keıı- dimizi öz memleketimizde hisse- diWruı. Dahası var: Belgrad'ın 6 eyl_ül sokakları âdeta bizim 29 teşrin neşemizle dolu idi. Halkın ıevi.n- cini o kadar benimsiyoruz. Geçi resmi meydanında, Yugoslavya- nın hayat iradesini temsil eden or. duya bakıyorum: © da, bizimki gi- bi, istilaya karşı hürriyet savaşın dan doğmuştur. O da, bizimki gibi, içerde vatan bütünlüğü ve millet birliği, dışarda barış davasını ide- al edinmiştir. İki milli müdafaa- nın da fazileti kimseden bir şey istememek, ve kudreti hiç kimse- ye bir şey vermemek düsturların- da hulâsa olunabilir. Harbiye talebeleri, muhafız ve dağ kıtaları, motörlü kuvvetler ve. tayyareler, hepsi biribirinden da- ha iyi bir intizamla Prens Pol'un önünden geçerek, hiç bir arızasız, vazifelerini yaptılar. Bu manzara karşısında tribünlerde oturıı_ılır!n müşterek hissi, yugoslav milleti- nin disiplin ve askerlik hassasına samimi bir hayranlık olmuştur. P Belgrad'a ilk defa büyük harb- ta gelmiştim. Belçikayı da o va- kit tanıdım. Büyük harb tarihin- de bu iki memleket adı, iki destan ismi gibi kalacaktır. Onlar, kemi- yetlerin riyazi üstünlüğü karşısın- da, hürriyet ve şeref sancaklarını asla teslim etmiyen asil milletler- den olduklarını ispat ettiler. Ka- leler, şehirler ve ordular çiğnen- di, gitti.. Fakat da va ayakta kaldı. Yaşamağa hak kazanan milletler, tarihin böyle hüyük im- tihanlarını verebilenlerdir. KBA Büyük Piyer'in küçük Belgrad'ı şimdi tam bir Avrupa şehri ol- muştur. Balkanlar Sırbistanı ile, Avrupa Avusturyasının parçaları arasında tecanüs savaşı hemen hemen başarılmıştır. Düşünmek- sizin bugünkü Yugoslavya'yı dün- kü Avusturya imparatorluğuna benzetenlere hayret ediyorum: Avusturya imparatorluğu ayrı ay- rı ırkların, milletlerin ve kültürle- rin bir mozayiki idi. Yugoslavya- da ise, bir ırk ve kültür birliğinin bütün şartları, bazı mezheb ve hattâ din farklarına rağmen, he- men göze çarpıyor. Eski tabir ile kahir diyebileceğimiz ekseri- yet aynı kandandır. ve aynı dille konuşuyor. Yugoslavya'da ekalli- yetler vardır. Fakat uzaktan yu- goslav davası diye işittiğiniz, hır- vat - sırp mücadelesi, aynı kan- dan, dilden ve kültürden olanlar arasındadır. Buna inhilal — değil, ancak vahdet buhranı adı verile- bilir. Asırlarca biribirlerinden ay- daşlar, biribirlerin- dikleri âdetleri ve yeniden kaynaş- yeni uğraş- rı yaşayan kan den ayrı edin hayat şartlarımı tırmak için, şüphesiz, larda bulunacaklardır. Kayıbının acısını o kadar derinden .duy - duğumuz Aleksandr'a, birleş - tirici kıral denmesi beyhude de- ğildi. (Sonu 4. üncü sayfada) ........... FEPELELA ............................. sevekenen İzmir, kıirtuluş î bayramını heye- ğ canla kutladı | (Yazısı 2. inci sayfada) çöccüSAARARAELAAEEEEEALACERARDAR miştir : Ekselansı Kemal Atatürk; Sofya, 7 — şı izhar edilip beni çok isterim. Türkiyede ilk i hafaza edeceğim. Minnettarlık ifa en iyi temennilerimi sunarım. 9 Ekselansınızın İstanbul, 9 (A.A.) — Cümur Reisi Atatürk ile Majeste Sekizinci Edvard arasında aşağıdaki telgraflar teati edil.- 'Türk topraklarından ayrılırken, bana karşr gösterdik- leti döstane tarzı kabulden ve gerek Ekselansları, gerek mMakamatı resmiye ve türk milleti tarafından şahsrma kar- mütehassis eden itinalardan dolayı Ekselanslarına çok samimi teşekkürlerimi kametimden pek zevkli bir hatıra mus delerime terdifen size semahatle bana tahsis ettikleri husust tren sayesinde büyük bir konfor içinde seyahat ediyoruz, İstanbul takdim etmek bulunuyor. EDWARD Majestelerinin, türk göndermek nezaketinde bulundukları telgraf, beni derin surette mütehassis etmiştir, mizde, bize çok kısa görünen ikametleri esnasında, türk milleti, haklarında beslediği yüksek takdir ve ihtiramkâr muhabbet hislerini ifade edebilmiştir. kalpleri kendisine cerbetmiştir. Ben, şahsen, bu cazibeyi, bütün şümulü ile hissetme- nin büyük zevkini duydum. Şerefli hükümdar hakkında beslemekte olduğum #amimi dostluk hisleri, bu ilk ve kı- sa telâkinin bıraktığı unutulmaz hatıra ile tebellür etmiş Majestelerine, bütün kalbimle, çok güzel bir seyahat ve payitahtlarına mesud bir avdet diler, en samimi te- mennilerimi kabul buyurmalarını rica ederim. üyük Misafirimizden Atatürke ve —-Büyük Önderimizden Edvard VIT e Çok samimi vedâ ve teşekkür telgrafları çekildi Majeste Edward VIlI Viyana topraklarından ayrılırken bana Majestelerinin, memleketi- Majesteleri bütün K. ATATÜRK AAA EEARLEELA FAŞA MAT S ERERR A AAA İSPANYOL İHTİLÂLİ Vikont Çurçil İtalya ile Almanyayı itham ediyor Hükümete göre Madrid, 9 (A.A,) — Harbiye nazırı, tebliğ ediyor! Aragon cephesinleki hükümet kuv- vetleri Villalata'yı işgal etmişlerdir. Hu- escadaki üsiler kışlalarda mukavemet etmektedirler. Fakat şehrin tamamiyle işgali, yakındır. Estramaduredeki hükü- met kuvvetleri, Santa Clalla'yı işgal et- mişlerdir Navaliperal mıntakasında da muha- kuvvetleri, rebeler olmuş ve hükümet San Bartolome'u işgal etmişlerdir. OA L ANNMA, . ÖP İspanya dağlarının çetin yollarından geçirilen toplar Madrid, 9 (A.A.) — Hükümet kuv- vetleri, Talevera cephesinde taarruza geçmişler ve üç kilometre - ilerlemişler- dir. Bugün yapılacak müşterek harekâtın bu şehrin zaptını kolaylaştırması bekle- nilmektedir. Vikont Çurçil'in ithamları Londra, 9 (A.A.) — İspanyaya giden gönüllü seyyar hastanenin başında bu- lunan Vikont Çurçil, İspanya tıbbi yar- dım komitesi başkanına çektiği bir tel- grafta, italyanların ve almanların İspan- yadaki âsilere mütemadiyen silah ver- mekte olduklarına dair her gün gözükeh deliller mevcud bulunduğunu bildirmiş- tir, Bu telgrafın bir sureti, Piymuthda ingiliz sendikaları köngresine başkanlık Asilere göre İrun, 9 (ALA,) — Havas ajansı mü- habiri B. Jean Fantenoy, halkçılar cep- hesi milisleri tarafından idam edilmiş rehinlerin topraktan çıkarılmasında ha- gıt bulunmuştur. Bunların — arkadaşları büyük bir çukur kazmışlar ve idam edi- lenler tabuta konulmaksızın karma ka- rışık bir halde bunun içine atılmışlardır, Karlist askerler, bu çukuru ayıkla- makta ve gözderi toprakla dolu kurşun renkli bir takmı cesedler çıkarmakta- dırlar. Bir zabit, bu manzaralar karşı- sında gözlerinden yaşlar boşanan kadın - larr sorguya çekmektedir. Cesedler çam- (Sonu 5. inci sayfada) B. Baldvin Ld çekilecekmi ? Londra, 9 (A, A.) — B. Bald vin'in — mezuni- yetini — uzattığı hakkındı.ki tebh- liğ, sryasal mah- fillerde sürprizler uyan- bazı dırmıştır. Bu münase- betle bazı — ga- zeteler, — başba- B. Baldvin kanın — bu — sene — sonündan — evvel istifasr ihtimalinden — bahseylemektedir- ler L ...- İnhisarlar Vekili .. Siirtte Siirt, 9 (ALA.) — İnhisarlar — vekili B. Ali Rânâ Tarhan buraya gelmiştir. Şehirde gördüğü Uumran faaliyetinden ve halkevi çalışmalarından kal- mışlardır. LİZBONDA BİR HÂDİSE İki Portekiz harb gemisi ispanyol âsileri: Lizbon, 9 (A. ÂA.) — Alionso de Albukerk a- vizosu ile Dao torpido muhribi tayfalarının — is- yanmı — aşağıdaki ahval ve gerait içinde vukua gelmiştir : Dün sabah, bu iki gemi şa- mandıralas ranı terkedes rek Tage nehri boyunca — aşağıt inmişler — ve — geçide — doğrulmus- lardır. Şimaldeki Dodugue ve cenub sa. larken — yakalandılar eden B. Sitrine gönderilmiştir. KÜÇÜK ANTANT KONSEYİ TOPLANIYOR B. Stoyadinoviç Prağ, 9 (A.A.) — Küçük itilâf kon- feransı, 13 eylülde başlıyacaktır. Üç nazır, evvelâ 12 eylülde B. Benes'i zi- yaret edeceklerdir. Kapanma celsesi, 14 eylülde olacaktır. Görüşmeler, bilhassa —milletler ce- miyetinin reformuna aid projelerle Lo- karnocu devletlerin müzakereleri hak- kında olacaktır. Tuna havzasına aid me- Romanyaya gitti seleler görüşülürken —Avusturya me- selesi, geçenlerde aktedilmiş olan al- man * ÂAvusturya itilâfı ve Avusturya (Sonu J. üncü sayfada) y Lizbon'da şimendüfer garı hildeki Almada kaleleri süratini artır« makta olan avizoyu bombardıman et. mişler ve baş tarafını tahrib eylemişler- dir. Avizo, Tage'in sağ sahilinde kara- ya oturmuştur. Bir obüs isabet etmîg_o- lan Dao torpido muhribi de beyaz bay- rak çekmiştir. Halk, bütün bu işleri sey: retmiştir. Londra, 9 (A.A.) — Lizbondaki bah- Ti isyan hakkında Röyter ajansına gelem (Sonu 4, üncü sayfada) İSPANYA İŞLERİNE KARIŞMAMAK İÇİN Kontrol komitesi toplandı Londra, 8 (A.A.) — Bu sabah hari- ciye nezaretinde B. Morrison İngiltere- nin riyasetinde toplanan beynelmilel ademi müdahale tanzim komisyonunda Portekiz mümessili yoktu. Komisyona Fransa, İtalya, Almanya ve Amerika mümessilleri iştirak etmişlerdir. Morning Post diyor ki; “Portekiz, İspanya ile hemhudud ol- duğundan, komitenin mesaisinin muvaf- fak olabilmesi için Portekizin komite iş- lerine iştirak etmesi elzem telakki edil- mektedir. Portekizin ileri sürdüğü on e- saslı ihtiraz kayıtlarından birisi ispatı- yol komünist ptopagandası Portekizin emniyetini tehdit ettiği takdirde, bu hü- kümetin İspanya işlerine müdahale me- selesinde serbestisini muhafaza etmek Istemesidir, Nasyonal - sosyalistlerin 80 inci kongresi B. Hitler kongreye hitab eden bir be: yannamesinde alman müstemlekelerinin geri verilmesini istedi Nuremberg'de yapılan geçen seneki kötigrede bir tezahlir ve köşede bu seneki kongreyi bir nutukla açan B, Hes (Yazısı 3. üncü sayfada)