3 Ağustos 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

BUGÜN 7 3 tincü sahifemizde: Kâbus ve esrar şehirleri. 4 üncü sahifemizde: Dünkü at ko şuları. 5 inci sahifemizde: Fikirler Şerif Hulusi. Sağlık bahisleri Dr. Ali Ma hir ışıldak. 6 ncı sahifemizde: Yurdu dolaşan edib )fll Sayi! 4390 umhuri Atatürk Bugün İstanbulu şereflendiriyor KEMALİZM Yazan: Tekin Alp Türk inkılâbı hakkında şimdiye kadar yazılmış eserlerin en mükemmelidir. Fransız parlâmentosu reisi Herriot ve doktor Köprülü Fuad eser için birer mukaddeme yazmışlardır. Her gencin elinde bir tane bulunmalıdır. Telgraf ve mektub adresi: Cumhurtyet,"istanbul Posta kutusu: tstanbul, No 248 PaZarteSİ 3 AjlIStOS 1936 Telefon: Başmuharrir ve evl: 22366 Tahrlr heyeti: 24298 Idare ve matbaa tosmile Matbaacılık ve Neşriyat Şirkeü 24299 . 24290 Ankarayı Bir kanalla denize Bağlıyamaz mıyız? Ispanyada vaziyet hükumet lehine inkişaf ediyor Asiler hakimiyeti elde etmek için bütün kuvvetlerile çarpışıyorlar Guadaliyede asiler bir bozguna uğradılar, birçok asi zabitler intihar etti Olimpiyad atletizm müsabakaları dün başladı Dünkü müsabakalarda bilhassa Amerikalı zenci atletler temayüz ettiler Serbest güreşlerde takımımız mağlub oldu. Bugün Millî takımımız Norveçlilerle karşılaşıyor saslı etüdleri bilâhare yapılmak üzere şimdiden fikri ortaya koyuyoruz: Ankarayı bir kanalla ilenize bağlamak imkânı yok mudur? Avrupada deniz kıyısuıda olmıyan Hevlet merkezlerinin ekserisi büyük bir su kenanndadır, ve bu su ile hem denize bağhdır, hem de içerilere. Büyük bir suyun büyük bir şehir için ne büyük bir nimet olduğunu ise soylemeğe hacet bile yoktur. Ankaranın içinden geçecek büyük bir akarsu Anadolu yaylasının bu kısmını cennete çevirebilir, ve sulardan istifade olunarak memlekette yapılabilecek imar ve ihya işlerinin en parlak bir nümunesini teşkil edebilir. İkide bir kendisine temas olunmuş olmak suretile zaten mevcud olan bu fikir ahiren Sovyetlerin devletimiz nezdindeki Büyük Elçisi Karahan Yoldaşla bir görüşmemiz esnasında tazelendi. Karahan Yoldaş Moskovanın bir kanalla Volgaya bağlanacağından bahsederken Ankara için buna benzer bir işi Cumhuriyetin niçin ele almıyacağım sordu. Fikir yeni bir Toledoda hükumete mensub milısler şehrı asıiere karşı mudafaa ederlerkgn şey değildir, ve su işleri ise Cumhuriyerin Madrid 2 (A.A.) Royter bildiri cumhuriyet kuvvetleri asileri tarda çalışötedenberi takib ettiği meselelerin birinci yor: maktadır. lerindendir. Ankaranın içinden geçebileHükumet kıtaatı Hueskayı Sokaklarda daima silâhlı kimseler docek suyun yeni şeklini, bu suyun küçük laşmakta olmakla beraber şehirde sükun işgal ediyor gemiler işlemesine müsaid olacak bir ka caridir. Barselon 2 (A.A.) Havas ajan nalla akıtılması ihtimali teşkil eder. Biz Hükumet ve isyan kuwretlerinin du smın Oragon cephesindeki hususî muha onu işte bu şekliyle zihnimizde evire çevi rumunda pek az değişiklik vardır. biri albay Villalbanın kumandasındaki re nihayet icra kabiliyetini haiz bir madGenada, Majork ve diğer şehirlerde cumhuriyet kuvvetlerinin Hueskaya 12 de olarak gördük, ve efkân umumiyemi asiler şiddetle bombardıman edilmişler kilometrodaki Bietano köyünü işgal e zin tetkikine arzetmeğe de karar vermiş dır. tiklerini bildirmektedir. bulunduk. ElSosyalista gazetesinin hususî kayMadride gelen haberlere göre, birçok Ankaranın içinden geçecek sulann en asi zabitler ya intihar etmiş ve yahud son naktan aldığı bir malumata göre, hüku mühimmi Kızılırmak olacaktır sanıyoruz. iki gün zarfındaki muharebede ölmüş met kıtaatı Guadalajara vilâyetindeki Eğer seviye müsaidse biz oradan Anka tür. Kastilloyu almış ve 86 asiyi öldürmüştür. raya açılacak ve denize kadar takib oluYabancı memleketlerden posta çanta General Barrera ile Gonzalezin nacak bir kanal için Volga Moskova ları artık geliyor, fakat büyük teahhur cesedi bulundu kanalından değil, Baltıkla Beyazdenizi vardır. Madrid 2 (A.A.) Guadalajara biribirine bağlıyan Stalin kanalım açmak Bayonne 2 (A.A.) Hududdan a hücumuna iştirak eden hükumet zabitleri için kullanılan usulden istifade etmeği lınan malumata göre, Guadalupe topçu tayyare kışlasında sivil giyinmiş olarak tercih ederiz. Ruslar Volga Moskova su asileri bozguna uğratmıştır. Asiler Sen General Barreranın cesedini ve amiral ükanalından önce Baltıkla Beyazdeniz aSabastiyendeki Beasain üzerine taarruz niformasile de General Gonzalez .sDararasmda pek mükemmel bir kanal açtılar, teşebbüsünde bulunduktan sonra geri çe nm cesedini bulmuşlardır. ve bu kanalı açmakta hapisleri kullandıkilmişlerdir. Bu bölgeye gönderilen yeni [Arkası Sa. 6 sütun 6 da] lar. Kanal açılıp bittikten sonra bu işin nasıl yapıldığına dair Maksim Gorkinin pek güzel bir yazısını okumuştuk. Ustad bu yazısmda Stalin kanalile iki büyük neticenin birden istihsal edilmiş olduğunu anlatıyordu: 1 Medenî bir eser olarak büyük bir kanal 2 Orada iyi çalışan hapislerin cezalan hafifletilmiş olmak suretile yüzlerce ve binlerce mahpusun ıslahı hal etmiş olarak cemiyete iadeleri. Hükumet, bu maksadla bütün devletlere müracaata karar verdi IngilizMısır askerî anlaşması parafe edildi Kapitülâsyon ve ekalliyetler müzakereleri de bitince esas muahede Londrada imzalanacak Berlin 2 (Sureti r ' mahsusada Berlin Olimpiyadlarına gön derdiğimiz arkada şımızdan, telefon (a) Muhtelif spor kollan üzerin de Olimpiyad mü sabakaları b u g ü n başladı. Büyük stadyom da yüz on bin kişi lik muazzam bir kalabahk toplanmıstı. Alman devlet Paris 2 (A.A.) Havas bildiriyor: reisi M. Hitlerle Hükumet, yabancı devletlerin iç iş General Göring stad lerine müdahale edilmemesi hakkındaki yomda hazır bulu kaidelere kat'î surette riayet lüzumuna nuyorlardı. dair genel bir görüş birliği tesisi için bü Öğleden e v v e l tün devletlere müracaatte bulunmağa ka başlıyan müsaba rar vermiştirk a 1 a r ı n bugünkü Hükumet, çabuk netice elde etmek i programmda 1 0 0 Almanların Olnnpiyadlara iştirak eden kadm çin, daha dün akşamdan İngiliz ve îtalşampiyonlarından Cisela Mauermeyer metro, 800 metro yan hükumetlerine birer telgraf çekerek yüksek atlama, seçmelerile gülle atma. metro sürat koşusu seçmelerinde bilhassa bu husustaki şahsî hattı hareketini bildir 10,000 metro mukavemet ve kadınlar a Amerikalılar temayüz ettiler. Amerikah miş ve İspanyol dahilî mücadelelerini kı rasında cirid atma müsabakaları vardı. atletlerden ikisi Oveus ve Mitkalf adla sa kesmeğe ve beynelmilel münasebetlerrında zenciler dün muvaffakiyet kazanan Yüz metro sürat koşusu de muhtemel ihtilâtlardan sakınmağa İArkası Sa. 6 sütun 1 de] On iki seri üzerine tertıb edilen 100 matuf tekliflerde bulunmuştur. İngiltere ve İtalya bu telgrafa cevab verir vermez, hükumet diğer alâkadar devletlere de ayni suretle müracaat edecektir. Müzakereleri çabuklaştırmak arzusunda bulunan Fransız hükumeti, asiler le hine olarak yapılmış olan silâh teslimatı sebebile, kendisini, bir taraflı tatbik edegelmekte olduğu bitaraflık beyannamesile artık bağlı addetmemektedir. Ümid ettiği gibi, çabuk bir surette kat'î teminat elde edebilirse, durumda seri bir salâh hasıl olacak ve bu salâh esasen boMoskova 2 (A.A.) Tas ajansı bilBuna mukabil, Sovyet hükumeti de zuk olan Avrupa durumu üzerinde mümdiriyor: anlaşmanın elde edilebilmesi için mühim kün akisler faraziyesini uzaklaştıracaktır. İki taraflı deniz muahedesi meselesin birçok lavizlerde bulunmuştur. de, 30 temmuzda Londrada Sovyetler Sovyetler Birliğinin hususî coğrafî duBırliğile İngiltere arasında bir anlaşma rumu ve dahilî harb ve müdahaleler neticesi olarak Sovyetler Birilği filosunun hasıl olmuştur. İngiliz heyeti murahhasası, Sovyetler kısmen alınıp götürülmüş olması sebebiBirliği deniz kuvvetlerinin hususî bazı le, S o ^ e t heyeti murahhasası Londra şeraitini tanımış ve birçok Sovyet istek muahedesi metnine bazı ihtirazî kayidler Ankara 2 (Telefonla) Reisicumhur Atatürk, bu akşam saat sekizde hususî trenle İstanbula hareket etti. Büyük Önderi Meclis Rei?i Abdülhalik Renda, Başvekil İsmet İnönü ve Vekiller uğurladılar. Dahiliye Vekili Şükrü Kaya da Atatürkle birlikte İstanbula gitti. Fransa, devletlerin iç işlerine karışılmasını istemiyor ingiltere Sovyet Rusya deniz anlaşması İki taraf arasında tam bir mutabakat hasıl oldu. İngilizler, Sovyetler Birliği deniz kuvvetlerinin hususî bazı şartlarmı tanıdılar Dinarlı Mehmed C. Londosa yenildi Filhakika bu Stalin kanalım açmak îçin orada hep hapisler çalıştırılmış ve önceden kararlaştınlmış esaslar dahilinde olarai bunlardan iyi çalışanlann, iyi hareket edenlerin cezalan peyderpey ind* rilmigtir. Böylelikle hapis hem iyi gıda alarak açık havada çalışmak imkânına malik kılınmış, hem de iyi çalıştığı takdirde cezasmın tahfifi veya affı suretile kendisinin biran evvel insan cemiyeti içine yepyeni bir insan olarak karışmasına meydan verilmiştir. Bu işin hapislere taalluk eden kısmı, medenî eser olan kanalın açılmasından daha az ehemmiyetli degildir. Ayni şeyi biz Ankaranın içinden geçerek devlet merkezimizi denize bağlıyacak bir kanal üzerinde niçin tatbik etmiyelim? Cezada intikam fikri yoktur. Ellerincîen birer suretle fenalık çıkarak hapisa«ıelere giren kimseler cemiyetin elbette çok acınacak ferdleridir. En fenası şudur ki ceza müddetlerinin biraz fazlalığı nisbetinde bunlar cemiyet hesabma kaybolmuş insanlar sayılabilirler, eğer onların hallerini ıslah edici tedbirlerle cemiyete idaha evvel sapasağlam iadeleri imkânı bulunmazsa. Biz hapislerin memleket menfaatine yarayacak faydalı işlerde çalıştınlmalannı onlann lehine ve cemiyetin haynna müracaat olunabilecek en müeseir çare sayıyoruz. Maç 50,000 kişi önünde ve çok heyecanlı oldu lerini kabul etmiştir. IIIIIIIIIIHIIIIIIItllllllllllllMIIIIIIMIIIIlllllllllllllllllllllllllllltllllMIIIIIIIMIMI lArkası Sa. 6 sütun 3 te] lllllllllltlMitlltlllllflllflllllllllUMIIIIIinillHllt'IIIIIIIIM "Herhalde ecnebi bir toprakta ölecek değiiim,, Habeş İmparatoru, vazifesinin askerlerinin yanında son bir mücadeleye atılmak olduğunu söylüyor Çok iyi güreşmesine Bir tayyare oyu rağmen rakibine ye. nu tatbik ederek nilen Dinarlı Dinarhyı yenen Mehmed Cim Londos Atina 2 (Hususî muhabirimizden, telefonla) Atina stadyomu bugün müstesna bir gün yaşadı. 50 binden fazla seyirci stadyomu hıncahınc doldurmuştu. Mısır Basvekili Nahas Pasa ve Sir Lampson yanyana Saat 6,30 da evvelâ Yugoslavyalı Kahire 28 temmuz (Hususî muhabiri leti, istiklâline zincir vuracak her hangi Mülâyimle Yunanlı Makso arasında bir mizden) İngiliz Mısır muahedesinin bir muahedeyi daima reddedebilir üen nazik ve en mühim kısmını teşkil e midile şimdilik teselli bulmaktadır. güreş müsabakası yapıldı. İki pehlivan den askerî esaslar, Nahas Paşa ve Sir Halk kütlesine gelince, «muahedeye berabere kaldılar. Saat 7 yi 20 geçe Dinarlı Mehmedle Milles Lampson tarafından iki heyeti lüzum yoktu> deyip geçiyor. murahhasa namma Zaafaran sarayında Emin bir membadan aldığım malu Cim Londos ringe çıktılar. parafe edildi. Husule gelen askerî iti mata göre, parafe edilen İngiliz Mısır İlk hücumu Yunanlı yaptı. Cim Lon lâfın metni resmen neşredilmediği hal muahedesinin askerî kısmını teşkil e dos kaçamaklarla ve çalımlı oyunlarla de metnin mündericatı hakkında gaze den esas noktalar şunlardır: halkı güldürüyor ve oyunbazlık yapıyortelerde, siyasî mehafilde ve avamın ağ1 Kanal mmtakasının işgal müd du. 6 dakika sonra oyun ciddî şekil al zında alelâde mantığın ve istiklâl mef deti 20 sene devam edecektir. Bu müh mağa başladı. Dinarlı, Londosu bacak Habeş İmparatoru Haile Selasiye askerî kıyafetile ve oğlu ile beraber humunun kabul etmediği bir takım neş letin sonunda, Mısır ordusu kanalı mümakasma alarak fena halde sıkıştırmağa riyat ve havadisler çıktı. Memlekette dafaa edecek vaziyette olursa İngiliz Londra 2 (A.A.) Sunday Chor içecek, silâh ve mühimmat ihtiyaclan gebaşladı. On, on beş ekip halinde böyle bir ka efkârı umumiye endişeye düştü. Genc ordusu çekilecektir. Mühletin sonunda nicle gazetesi muhabirine beyanatta bu niş mikyasta temin edilmiştir. Benim vaHalk ıshklar çalıyor. Cim Londos, nalı açmakta çalıştınlacak dört beş bin lik ve münevver tabaka, son söz meb'u tahliye hakkında iki devlet arasında ihzifem askerlerimin yanıbaşında son bir lunan Necaşi, demiştir ki: kendini kurtar, diye, bağırıyordu. [Arkası Sa. 1 sütun 3 te] hapsin bu işi nihayet iki üç senede bitire san meclisinde olduğu için, Mısır mil « Memleketimin istiklâli mücadele mücadeleye ahlmaktır. Herhalde ecnebi Londos bir fırsat bularak kendini kurbileceğini tahmin ederiz. Tabiî smaî ima IIIIIIIMIIMIIIfllllltllinillMlllllllllllllllltHMtllllHlllllllllllllllllllllinililllllllllllllllllllHllllllllllltllllllllllllllllllllllKIMMIIIIIIIHIIIIIIIIIUIIIIHtlinil bir toprakta ölecek değilim.» tardı ve Dinarlının sol kolunu yakalama sini kat'iyyen terkedecek değilim. Cenevlât için mühendisler çalışacak ve kanal beş bin hapis için günde 750 lira, ve yıl büyüyecek olan o nehrin yataklan da ısİtalya Dessienin istirdadınt ğa muvaffak oldu ve fena halde bükme rede bir istikraz akdine muvaffak olamahafriyahnda bir dereceye kadar fennî ve da üç yüz günlük çalışma müddeti için lah edilmek suretile denize kadar müntetekzib ediyor dım. Fakat başka tarafta bir istikraz akğe başladı. Dinarlı acıdan inliyor ve kensait te kullanılacaktır. Fakat işin büyüğü 225 bin lira. Bu hesabla öyle bir kanalın hi olacaktır. Roma 2 (A.A.) Dessienin istirdad disini kurtarmağa çalışıyordu. Bu sırada dine muvaffak olacağımı ümid ediyorum. nü hapisler göreceklerdir. İleride Sakaryayı Sapancaya ve Sa 50 bin kişinin şiddetli alkışlarile stadyom Bu maksadla burada bir komite vücude edilmiş olduğu haberi kat'î surette tek bize nihayet birk/ç milyon liraya mal opancayı da Izmit körfezine bağlamak çmlıyordu. İyi gıda ve üç beş kuruş ta harclık ver labileceği anlaşıhr. getirilmiştir. Ve şimdiye kadar elde edil zib edilmektedir. Resmî mehafil, doğu Afrikasmdaki mek suretile bu işte her hapis için günde Kanal Kızılırmaktan Ankaraya gel mümkündür. Nihayet Dinarlı bu fena vaziyetten miş olan neticeler, ümid verecek mahi vaziyetin normal olduğunu ilâve eyle l§tc bugün için yalnız fikir. ihtiyar edeceğimiz fazla masraf nihayet dikten sonra Çıbık deresi vadisinde ilerilikendisini kurtarabildi. Oyun tekrar baş yettedir. Bundan böyle Habeşistanm ce YUNUS NADl on beş kuru§u tecavüz edemez. Demek ki yerek Sakaryaya katılacak ve böylelikle [Arkası Sa. 6 sütun 3 te\ nubugarbisindeki kuvvetlerimizin yiyecek, mektedir.