1 Ağustos 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugiîn 12 sahife 2 nci sahifemizde: Siyasî İcmal, 6 nci sahifemizde: Hikâye. 8 inci sahifemizde: 220Vkkalık gülleyi bir hamlede savuran Mehpıedcik Aslan Tufan. umhuriyet ]fll Sayil 4388 Telgraf ve mektub adred: Cumhuriyet, İstanbul Posta kütusü: fstânbHl, No 246 CUmaiieSİ 1 ÂQUSİOS 1936 Telefon: Başmuharrir ve evl: 22366 Tahrir heyeü: 24298 fdare ve matbaa tasmlle Matbaacılık ve Neşriyat Şirketl 24299 . 24290 KEMALİZ Yazan: Tekin Alp J Turk inkılâbı hakkında şim^iye kadar yazılmış eserlerin en ıtükfcm I melidir. Fransız parlâmentosn raisi Herriot ve doktor Köprülü Fuid eüer için birer mukaddeme yazmıslardır. Her gencin elinde bir tane bulunmalıdır. Meclis Montrö Muahedesini Tasdik Etti Kamutay Montrö zaferini heyecanla kutluladı; hükumete itimad beyan ederek Ulu Şefe ve kahraman orduya şükranının arzına karar verdi Yeni Boğazlar Mukavelesi Büyük Millet Meclisinde ğrunda bu kadar zahmetler çekilen ve yalnız bizim tara fımızdan değil, alâkadar di ger devletlerce de üzerinde pek çok ka fa yorulan yeni Boğazlar mukavelesi nihayet muvaffak ve miispet şeklile Tür kiye Büyük Millet Meclisine arzolundu, ve büyük meclisin hararetli alkışlan için de ittifakla tasdik edildi. Boğazlardaki eski vaziyetin emniyetimiz noktasından uyandırdığı endişelere defalarla sahne olmuş olan Büyük Millet Meclisi kür BÜSÜ nihayet bugün bilgili ve dikkatli emeklerle hakkedilmiş bir davanın haklı sevinc ve iftiharlarına makes olmaktan çok memnunvfe mes'uddu. Elde edilen adaletli neticeden dolayı hükumet Mec lisi ve milleti, Meclis te millet adma hü kumeti tebrik etmekte çok samimî idiler. Pek nadir bayram bu kadar kutlu ve bu kadar şevkli olabilirdi. Hâdisenin aza metini artıran keyfiyetse Boğazlar me selesinin yüz elli yıllık tarihine nazaran gerek hükumet ve gerek Meclisçe şimdi tstihsal edilmiş olan neticenin bugün için, yarm için ve bütün istikbal için haiz ol duğu, dünlerden bütün bütün farklı çok büyük ehemcsiyette idi. Dünkü tarihî fe\* ( * j M Tcalâde celsede gerek hükumerf J ' Meclis bu büyük ehemmiyeti ve onun bugünkü ve gelecek Türk nesillerine tahmil ettiği vazifeleri olanca kıymet ve inceli gile anladıklannı en pürüzsüz bir vuzuh ve sarahatle göstermişlerdir. Hatiblerin millî heyecana tercüman olan çok güzel nutuklannı Başbakan lî met İnönünün bermutad belâgat şaheseri olan nutku tamamladı. Bu sayımızda aynen okunacak olan bu nutkunda lsmet İnönü Atatürk Türkiyesinin yaptıklanndan ziyade yapacaklarını tebarüz ettir mek ve milletin gözlerinde asıl onu canlandırmak suretile devlet adamlığının en yüksek yeni bir harikasmı kendisine has samimiyet ve ciddiyetle vermiş oldu. Bu vaziyeti iyice anlatmış olmak îçin diyeceğiz ki Türkiye Büyük Millet Meclisinin dünkü içtimaında ka bul edilen yeni mukavele ile Boğazlar meselesi mazideki müzmin şekillerinden tamamile ayrılan yepyeni bir safhaya intikal etmiştir. Boğazlar üzerinde kendi emniyeti şartlannın ikmali nam ve hesabına kendi haki miyet haklarının tamamım istirdad etmiş olan Atatürk Türkiyesi bura da gerek kendi sulhu için, gerek dünya sulhu için ifası lâbüd vazifeleri esasen yalnız kendi kuvvetlerine dayanarak ifa edecektir. Yeni Türkiye kayidsiz ve şartsız hakimiyet ve is • tiklâline bağlılığın icablannı işte böyle anlıyor. Boğazların yüz elli yıllık tarihi bazı büyük devletlerin zayıf Osmanlı împa ratorluğu üzerinde çarpışan ve bu çarpışmalarda teraziyi kâh bir tarafa, kâh diğer tarafa meylettiren menfaat ve rekabetlerine sahne olmaktan ibaretti. Şimdi işte Boğazlann bu eski tarihi tamamile kapanıyor ve bu kapıların anahtarlan onların, kendi nefsine alabildiğine itimad eden, kuvvetli sahibinin eline geçmiş bulunuyor. Artık Boğazlar filân ve falan devletlerin zaman zaman şöyle veya böyle istemelerine göre değil, belki yalnız ve yalnız Cumhuriyet Türkiyesinin takdir ,ve iradesine göre idare olunacakur. Başvekil dün tarihî bir nutuk söyledi ((Her tehlike karşısında bütün hududlarımızda bütün kudretimizle hazırız!» Beynelmilel sulh için, Boğazlar üzerinde Türk milletinin hâkimiyeti en emin çare olduğunu anlamak beşeriyetin sulh hayatında bir tekâmül telâkki olunmalıdır. u Ankara: 31 temmuz 1936 Çanakkale Atatürk demektir Çanakkale, şehid ve gazî 250,000 Türkün kanile yazılmış bir yiğitlik des tanı, bir kahramanlık tarihi demektir. Çanakkale, 55,000 şehidın kcmikleri üzerinde yükselen bir fedakârlık ve yurd sevgisi abidesi demektir. Ve nihayet, Çanakkale, A T A T Ü R K demektir. Büyük Türk soyunun yaratüğı hari kalı dimağında, kahramanlıkla dehayı birleştiren bu fevkalbeşer insan, sevkul . ceyş, tabiye, ruhiyat ve siyaset itibarile erişilmez yükseklikteki kabiliyetlerini hep Çanakkale mevzuu etrafında göstermiş, şjmdiye kadar Çanakkalede dört büyük zafer kazanmıştır. kuvveti karaya çıktığı, yanî her Türk neferine 36 Anzak hücum ettiği zaman, ceAtatürkün dâhi idaresile bizi yeni b\r zafere ulaştvan panesiz kalıncıya kadar çarpıştıktan sonBüyuk Beşvekilimiz İsmet Inonü ra geri çekilen cesur askerlerine, • Cepaneniz kalmadıysa süngü'iuz Ankara 31 (A.A.) Başbakan îs rihinde mühim bir eseri tamamladınız. uar! met İnönü Kamutayın bugünkü toplan Büyük Millet Meclisi büy,ük Türk millediyen Atatürk, o gün kahraman 57 nci tısında yeni Boğazlar mukavelesile ruz tine karşı deruhde ettiği ağır vazifelerden namede bulunan diğer kanun lâyihalan bir mühimmini muvaffakiyetle bitirmiş Abidİn Daver DAV'ER Arıburnunda, 36 defa üstün düşman [Arkası Sa. 3 sütun 3 te] nın müzakere ve kabulünden sonra kür olduğu için iftihar edebilir. süye gelerek şu nutku söylemiştir: Arkadaşlar, yeni Boğazlar mukavelesi, Türkiyenin emniyetini ve hakimiyetini « Sayın arkadaşlar, [Arkast Sa. 6 sütun 5 te\ Bugün Türk tarihinde ve siyaset ta Millet Meclisi coşkun bir gün y a ş a d ı Atatürke ve orduya arzı şiikran! Hükumetin teklif ettiği kanunlar ittifakla kabul olundu Hariciye Vekilimiz iki defa beyanatta bulundu ve Akdeniz taahhüdlerinin lâğvına karar verildigini de bildirdi Ankara 31 (Telefonla) Büyük Millet Meclisi fevkalâde içtimaının ikinci celsesini bugün saat 14 te Abdülhahk Rendanın başkanhğında yaptı. Salonda kesif bir dinleyici kalabalığı olduğundan meb'uslara mahsus sıralann bir kısmı da dinleyicilere ayrılmıştı. Bu tarihî celseyi takib için gelmiş olan kurdiplomatik te localarında idi. Başkan Abdülhalik Renda encümenlerin ellerindeki lâyihaları tetkik ederek heyeti umumiyeye sevket miş olduklarını bildirdi. Bunlann müs tacelen müzakeresi hakkındaki teklifi reye koydu ve bütün lâyihalann müstaceliyetle tetkiki kabul edildi. Büyük Meclis; milletinin büyük arzusuna tercüman oldu Ankara 31 (Telefonla) Meclis bugünkü fevkalâde toplantısında Çanakkale şehidlerinin hatırasma bir dakika sükuttan sonra Milîet Meclisinin Montrö zaferinden mütevellid minnet ve şükranlarım, Reis Abdülhak Rendanın riyasetinde bir heyet tarafından Atatürke arzını, Montrö zaferi münasebetile şanlı Türk Ordusuna Kamutayın şükran hislerinin iblâğını sürekli alkışlarla kabul etti. Ayrıca bir heyet İstanbul şehidliğine, Çanak kaleye, Dumlupınara giderek çelenkler kovacaktır. Berlin Olimpiyadlan bugün açılıyor Açılma merasimini bizzat M. Hitler yapacaktır; Berline bir milyon seyirci toplandı Hariciye Vekilinin nutku ' Hariciye Vekaleti 1936 malî yılı bütçesinde bazı değişiklikler, Millî Müda faa kara bütçesinde 70 bin liralık müna\Arkası Sa. 7 sütun 1 de] Geçerken kaydetmiş olalım ki Montrö Konferansı müzakerelerini bir araltk bazı zorluklara uğramış gösteren sebeb, eski tarihin orada da son nefeslerini yaşamak isteyişile bir nevi hortlaklık gay reti içinde çabalamasından ileri gelmiştir. tngiliz ve Rus tezlerinin uzlaşamıyan zıddiyetlerinin ma • nast bu idi. Teşekkür olunur ki bu YUNUS NADİ lArkast Sa. 6 sütun 1 de] Dost Rusya da dün Montrö mukavelesini tasdik etti Ankara 31 (A.A.) Boğazlar mukavelenamesi Bü yük Millet Meclisinde reye konduktan sonra Mecliste bulunan Sovyet masldhatgüzarı hükumeti narrnna Hariciye Vekili Dr. Tevfik Rüştü Arası tebrik etmiş ve Sovyet hükumetinin de Boğazlar mukavelenamesini tasdik et miş olduğunu resmen tebliğ etmiştir. Ingiltere Kralı Bazı Türk limanlarına geleceği haber veriliyor Atina 31 (Hususî) Etnos gazetesine Londradan telgrafla bildirildiğine göre İngiltere Kralı Talya yatile Eğe ve İyonya denizlerinde muhtelif limaıılar arasında bir aylık seyahate çıkacaktır. Bu seyahatte Yunan limanlarile bera ber bazı Türk limanlarına uğraması ihtimalinden bahsediliyor. Bugün açılma merasiminin yapılacağı 200,000 kifilik büyük stadyomun bir köşesi Bugün öğleden sonra, bütün dünya sporcularım ve hatta bütün dünyayı alâkadar eden on birinci Olimpiyad oyunları Berlinde merasimle açılacakür. Almanyanm bu iş için senelerdenberi uğraştığı, propagandalar yaptığı, merkezi hükumetinde yapılacak bu seferki oyunlarm, eskilerini gölgede bırakacak derecedc muazzam ve muhteşem Alman ta birile kolosal olması için nekadar çalıştığı malumdur. Berlin şehri bu münasebetle, geçen haftadanberi, hiçbir Alman bayramında veya zaferinde görmediği derecede donanmış bir vaziyettedir. Yapılacak müsabakalarda hazır bulunmak için gelen yabancı sayısının B e r lArkast Sa. 5 sütun 1 dej