30 Haziran 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugün 12 Sahife 2 nci sahifede: Siyasî icmal 3 üncii sahifede: Arşidük Fransuva ölmeseydi gene harb patlıyacak ve on milyon kişi ölecek miydi? 5 inci sahifede: Konferans intibaları Muhiddin Bırgen, Cenevrede hazin bir istikbal umhuriyet S8jfl! 4uîîb Telgraf ve mektub adresi: Cumhurlyet, İstanbul Posta kutusu: Istanbtıl, No 246 u3H «U H3Zir3Il lOüD Telefon: Başmunarrir ve evi: 22366 Tahrlr hcyetl: 24298 İdare ve matbaa kısmile Matbaacılık ve Neşriyat Şirketl 24299 . 24290 Seyyah Metnleket menzaralanna dalr kartpostallar nerede satıhr? Buğday koruma I.şinde bu yıl daha Dikkatli olacağız lbette teşekkürle kaydolunacaK mes'ud bir hâdisedir ki bu yıl buğday mahsulümüz çok bereketlidir. Umumî tahminler bu mahsulümüzün otuz bir milyon kentalden az olmadığı merkezindedir. Diğer yıllara göre bu bir rökordur, ve bu neticeyi bu yıl kışın ziraat itibarile, bahann ve yazınsa ekinin yetişmesi bakımmdan mevsimlerin çok müsaid gitmesine borcluyuz. Gönül, bu neticede ekimde usul ve dıkkat itibarile çiftçiliğimize de bir hisse ayırmak ister. Ne olursa olsun her sahada temin etmekte olduğumuz terakkilerin buğday ziraatinde de azçok tesirlerini göstermekte olduğunu muhakkak sayanz. Bmaenaleyh giderek ziraatte de yalnız iklimlerin şöyle veya böyle oluşundan kurtulacak bir merhaleye vâsıl olacağımızı kuvvetle ümid edebiliriz. O zaman Türkiyemiz dünyanın en mes'ud memleketleri arasına karışmış olacaktır. Ziraatteki terakkımiz yalnız buğday mahsulü üzerinde değil, bütün ziraat ürünleri üzerinde tahakkuk etmiş olacaktır da onun için. Bizim hep buğdaydan bahsetmekte olmaklığımıza rağmen meselâ bu yıl arpa mahsulümüz de boldur. O kadar ki hükumetçe bu mahsulümüzün de çiftçiyi kurtaracak bir fiat muhafaza edebilmesine hemen hemen buğday kadar ehemmiyet verilmesinin çok yeri vardır. Anadolu yaylasmda Tjjrk arpası eski kıyme^ ve şöhretini almak yolunu tutmuştur. Bu mahsulümüzü de büyük itinalarla gözönünde tutmağa mecburuz. Amma buğday, üzerinde hususî bir siyaset kurduğumuz baş mahsulümüzdür. O bugün miktar itibarile bütün diğer mahsullerimizin kâffesinden üstün olduğu gibi bedel itibarile de öyledir. 31 milyon kental buğday ortalama bir fiatla yüz elli milyon lirayı temsıl eder. Memleketimizde bu kıymeti tutan başka mahsulümüz yoktur, ve bu kıymet şimdıki düşük fiatlara göredir. Arzumuz odur ki buğday mahsulümüz daima köylümüze şevk verecek, hiç ohnazsa onun şevkini kırmıyacak fiatlan muhafaza etsin de onun ziraati tekâmül ederek devam eyleyip gitsin. Cumhuriyet hükumetimizin en güzel ve en yerinde işlerinden biri buğdayı korumak siyasetini tesis oldu. Bu siyasetin tafcikma bütün memleket iştirak ediyor. Köylünün muhafazası bütün memleketin en yüksek menfaatlerine mutabıktır da bu iş onun için böyle yapılıyor. Biz bu siyasetin tatbikatta her yıl daha ziyade tekâmül etmiş safhalarla yürütülüp gitmesini istiyoruz. Nitekim bundan evvelki son yazılarımızdan birinde buğday alım satımı için işi gücü bundan ibaret olacak resmî bir ofis teşkili lüzumunu tekrar ileri sürdük. Bu iş nihayet yalnız onunla meşgul değerli ellerde bir ihtısas işi olmalıdır. Şimdi daha müstacel vaziyet şudur: Buğday mahsulü bilhassa sahil mıntakalanmızda idrak olunmağa başlamıştır. Bir ay zarfmda Trakya dahil bütün sahil mmtakalanmızın buğdaylan peyderpey piyasaya arzolunacak hale gelmiş bulunacak ve bunu çok geçmeden bol ve güzel yayla buğdaylanmız takib edecektir. Ziraat Bankasmca tatbik olunan satınalmaların bu yıl daha dikkatli ve daha vaktinde yapılması lâzım gelmektedir. Ayni zamanda şimdiden ihrac imkânlannı aramağa ve her türlü buğday stoklan vaziyetimizi kararlaştırmağa mecbunrc. Buğdayın yalnız satın alınması tâfi değildir. Satın alınan buğdaylann ne olacağını da aynj zamanda ve şimdiden düşünmeğe mecburuz. Buğdayı korumanm çok mükemmel ve çok yüksek bir siyaset olduğunu söylüyoruz. Fakat hemen ilâve edelim ki bu ayni zamanda çok zor ve çok nazik bir siyasettir de. Buğday üzerinde şimdiye kadar muvaffakiyetle çalışan ve meseleyi bir hayli de kavramış olan Ziraat Bankamıza daha fazla bir hareket serbestliği vererek bu işte kendisinden kıymetli hizmetler bekliyebiliriz. Bilhassa mahsul bol olduğu zaman buğdayı koruma siyasetinin zorluğu satın almacak mallara yatınlacak büyük paralann teminindedir. Eğer satın aldığımız mallan muhtelif piyasalara plâse etmek mkânlannı bulmazsak bu zorluk artabiKr. Tam siyaset olarak bu işin her tarafını birdea Hüşünmeğe ve satın alırken satmış Boğazların tekrar tahkimi için Verd ; Dünkü atışlarda Türk topçusunun miz projenin yıldırımlarını seyrederken... mucibesi Konferansın hususî celsesinde, heyeti murahhasamızın ikinci re;*i Numan Menemencioğlu tara< fından yapılar hin tamammı neşrediyoruz Montrö 29 (A.A.) ransm hususî celsesinde Türkiye Dış Genel Sekreteri ve ikinci delegv. Menemencioğlu tarafından aşağıda. babı mucibe teşrih edilmiştir. Bu izahc tm ehemmiyeti, bilhassa Türkiye delege heyeti tarafından verilen mukavele metninin tefsirine esas teşkil edecek olmasından ileri gelmektedir. «Evvelemirde memleke'tim hakkında söylediği nazik sözlerden dolayı M. Bruce'e teşekkür ederim. Avustralyalı larla Türkler, bugün hatırlanması benim için pek' kıymetli olan kardeşlik bağla rile birleşmişlerdir ve buna binaen Avustralya delegesini Montrö Konferansında başkan görmekle hususî bir memnuniyet hissetmekteyiz. 5imdi size vermekle şeref kazandığımız projenin esbabı mucibesini izah et mek isterim. Projeyi kısım ve maddelerinin ihtiva ettiği taksimat itibarile takib edeceğim. Delege heyetlerinin arzu edebilecekleri bütün mütemmim izahatı sonradan vermeğe âmade bulunacağım tabiidir. İzahat veren Numan Rifat Menemencioğlu kına .girişmezden önce bu projenin tek rar silâhlanma meselesi hakkında hiç bir kaydi ihtiva etmediğini hatırlatmahyım. Buna binaen, projenin muhtelif mad delerini gözden geçirirken bu meseleye dönmiyeceğim. Bizi 1923 mukavelesinde mevcud askerlikten tecrid hükümlerinin kaldınlmasına sevketmiş olan sebebler üzerinde durmaklığım şüphesiz faydasızdır. Zira, bu hususun kendiliğinden ka [Arkası Sa. 6 sütun 1 de] Dünkü atışlara iştirak eden on beşlik obüslerimizden biri Arabistanda yeni bir Lavrens türemiş Filistin isyanının sirayetine mâni olan binbaşı Gluptur P a r i s 29 (A. A.) Matin gaze tesi, yeni bir Lawrencein ortaya çıkmış olduğunu yazmaktadır. Bu adam, bin başı John Glupptur. Büyük Harb denberi fasılasız olarak Arab kabi leleri arasında İngiltere hesabına çalışmıştır. Glupp, Gene adı geçen halıhazırda Çöl za mahud Lawrens bıtasına kuman da etmektedir. Kendisi her türlü çareye başvurarak Maverayişerıadaki 60,000 Bedevinin dındaşlarına yardım etmek üzere Fılistıne gitmelerine mâni olmuştur. Bu Bedevilerin Filistini istilâ etmelerini men'e kadir yegâne adam olduğu söylenmektedir. Kendısı Bedevileri gayet iyi tam makta ve onlar üzerinde büyük bir nüfuza sahıb bulunmaktadır. Topçu Atış mektebîndd muvaffakiyetli atışlar Topçumuz bugün silâh, cephane, malzeme, bilgi ve teknik itibarile çok mükemmel bir hale gelmiştir «Hayatı askeriyemde bu kadar mükemmel bir topçu ve bu kadar mükemmel idare edilmif bir topçu atışı nadiren gördüm.» ATATÜRK Siz, sivil okuyucularım, hiç Türk ordusunun tatbika tmda, manevralann da veya Türk top çusunun atışlarınd? bulundunuz mu? I çinizde bu bahti yarlığa erenler, belki binde bir bile değildir.. Ben hayatımda, ordu ve do nanmanın manevre ve atışlarını zevkle hayranlıkla, iftihar la çok defalar sey retmiş, bir adamım Dün, gene böylf bahtiyar günümdü Metris fiftliği sırt larında, Topçu A tış okulu atış kur sunun son atışındr bulundum. Gördük lerimin zevkini siz lere de tattırmak isterim. Şiddetli fakat geçici bir sağnak altında Metris çiftTayyareye atan bataryanın toplarından liğine doğru gidiyobiri atış esnasında ruz. Yolda Har biye ve ihtiyat zabit mekteblerinin top çiler, levhaya rağmen geçmek istiyenleçu talebesi, sırsıklam olmuş, fakat fü re yolu kapatıyor. Gene bir topçu zabiti bize' gideceğimiz tursuz ve neşeli, atış esnasında bulunayeri izah etti: caklan yerlere doğru yürüyorlar. Baştabiyenin solu gerisinde 142 Metris çiftliği ilerisinde geniş, sarı bir levha yolu amuden kapatmış: «Atış var» ABID1N DAVER diye dikkati celbediyor. Süngülü nöbet [Arkası Sa. 7 sütun 1 del Proje tekrar silâhlanma ihtiva etmiyor kaydini Projenin muhtelif kısımlannm tetki Asamble bugün toplanıyor Negüs müzakerelere bizzat iştirak edecek Ingiltere ile Fransa, zecrî tedbirlerin kaldırılmasında, fakat Habeşistanın ilhakını tanımamakta anlaştılar. Habeşistanda muharebe bitmemiş... Ammana bir heyet gitmemiş Kudüs 29 (A.A.) Arab zımamdar ları mehafıli, bir Arab heyetinin Am mana gitmış olduğu haberini tekzib etmektedir. Arab mümessillerile mandater hükumet arasında hiçbir müzakere yapılmadığı gibi yapılması mutasavver de değildir. Bir İngiliz taburu gelmiş ve bu su retle İngiliz kuvvetlerinin mıktarı dokuz tabura baliğ olmuştur. Bugünkü toplantıda hakkını bizzat Asambleye riyaset edecek olan Belçika Başvekili müdafaa edecek olan Habeş M. Van Zeland İmparatoru Cenevre 29 (A.A.) Necaşi, MffletIngiltere ve Fransa anlaştı Bir haftada ölenler ler Cemiyeti Genel Sekreteri M. AveParis 29 (A.A.) Echo de Paris Kudüs 29 (A.A.) Askerî makamlar, nola Asamblenin yarm öğleden sonra gazetesi yazıyor: Loud kasabası ahalisinin kâffesini bu yapacağı toplantıda Habeşistan dele M. Leon Blum, M. Delbos, M. Eden mmtakada vuku bulmuş olan tethiş hagasyonuna bizzat riyaset etmek niye ve Lord Stanhop dün akşam yemeğizü reketlerinden dolayı müştereken beş tmde olduğunu bildirmiştir. [Arkası Sa. 8 sütun 3 te~[bin İngiliz lirası para cezası vermeğe mahkum etmiştir. Geçen hafta zarfında yalnız Nablus, Toulkerim ve Khanloubban kasabala rında vukua gelen arbedeler esnasmda ö4 kişi ölmüş ve 98 kişi yaralanmıştır. Kıt'a hizmetine davet edilen ihtiyat zabitleri 313 ilâ 326 doğumlulardan staja çağırılacakların sınıflari tesbit edildi Berlinden bir ihtar! «Alman ekalliyetleri meselesi yeniden gözden geçirilmelidir!» Berlin 29 (A.A.) Bakanlıksız Bakan M. Hans Frank, Gelsenkirchende şimaJî Vestefalya nasyonal sosyalist kongresinde söylemiş olduğu bir nutukta ezcümle şöyle demiştir: « Bütün dünyaya karşı alenen bir ihtarda bulunuyoruz, zira Avrupanın bir çok mıntakalannda bir takım insanlar Cermendir diye itisafa duçar ediliyor lar. Tazyik altında bulunmakta olan Alman ekalliyetleri meselesinin yeniden gozden geçirilmesi lâzım olduğu kana tindeyiz.% Universitede ıslahata lüzum görmüşler! Ecnebi profesörler, Türk profesör ve doçentlerinin yerine Avrupadan adam getirtmek istiyorlarmış Universitede ders veren bazı ecnebi profesörlerin, tedrisat kadrosunda yeni den ıslahat yapılması hakkında verdik leri raporlar üzerine Edebiyat fakültesinde Rektör Cemil Bilselin riyasetinde iki içtima yapılmıştır. Bu içtimalarda felsefe tarihi profesörü Rayhenbah ile garb edebiyatı profesörü Şpitser, Avrupanın muhtelif üniversite lerinde tahsillerini muvaffakiyetle ikmal ederek memlekete dönen ve şimdi edebiyat, felsefe ve tarih şubelerinde ders veren genclerin yerine, yeniden Avrupadan doçent ve profesör celbedilmesi hakkında birer rapor vermişlerdii". Bu raporlar üzerine hayli münakaşalar olmuştur. Bazı profesörlerimiz, ecnebi profesörlere, bu" ihtiyacın neden dolayı hissedildiğini sormuşlardır. Fen fakültesinde de dün bu mesele hakkında mühim bir toplantı yapılmış, Avrupadan ecnebi asistan doçent ve profesör celbedilmesi hakkında verilen ra porlar üzerinde münakaşa edilmiştir. Alâkadarların verdikleri izahata göre [Arkası Sa. 8 sütun 3 te\ > YUNUS NADÎ Ankara 29 (Telefonla) Bir mesaha yarsubaylari 1 mart 937 de, buçuk ay hizmete çağınlacak ihtiistihkâm yarsubayları 15 mart yat subaylann smıflan, doğumlan 937 de çağınlacak ve bunlar yukarıda yazdığımız sıraya göre piyadeve celb tarihleri kat'î surette takarler 15 eylulde, süvariler ve mesahariir etmiş olduğundan Millî Müdalar 15 nisanda, topçu ve muhaberefaa Vekâletinden alâkadarlara icab eden talimat yerildi. Bu devrede .. ler 15 martta, istihkâmlar da 1 mayısta terhis olunacaklardır. Bu devyalnız ihtiyat yarsubaylardan garrede çağınlacaklar 313 ten 326 donizon merkezine tesadüf eden yerğumluya kadar olan ücretli ve lerde sınıf kıt'ası bulunanlar çağırımaaşlı hükumet memurlandır. Bunlacaktır. Bu smıflann celb tarihleri lardan umumî muvazeneye daKîl şunlardır: olan veya hususî bütçe ile idare ediPiyade ihtiyat yarsubaylari î alen dairelerde, yahud sermayesinin ğustosta, topçu ve muhabere yarlArkası Sa. 4 sütun 4 te] subavîan ^ subat 937 c!e, suvari ve r lÂrkçsı Sa. 3 siUun 3 tej