26 Haziran 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 7

26 Haziran 1936 CUMHURİYET Garbde yeni bir Cermen Boğazlar devleti mi peyda oluyor? Belçika nüfusunun ekseriyetini teşkil eden Flâmanlar Almanya tarafını tutuyor ve yeni Cermen devletinin teşekkülüne yol hazırlıyorlar [Baştaraîı 1 inci sahifede] gibi telâkki olunması lâzım geldiği hakkındaki yazısı ile yanresmî Stefani ajansının diplomatik muhabirinin, Italyan gazetelerinin tenkidlerinden ve İtalya hü kumetinin telkinlerinden bahsettikten sonra bütün bunlara rağmen konferansın ltalyasız müzakereye devam etmesinin gayritabiî olduğunu kaydeden ve bir tebliğe benziyen mütaleasını mevzuu bah seylemekte ve nihayet Anadolu ajansı nın «Çok teessüf olunur ki diğer millet lerin hayatî işlerini Italyanın muvafık göreceği zamanlara isabet ettirmek mümkün değildir.» cümlesile biten notuna işaret ettikten sonra yazısına şöyle devam eylemektedir: ve ttalya Komisyonlar ay sonuna mukaveleyî hazırlıyacak 9 uncu madde münakaşa edildi Hgm bataklıği Bu sahada yüz bin dönümden fazla arazi kurutuluyor Konya (Hususî muhabirimizden) Konya Vilâyetinin ilkbahar yol yapma işleri bitirildi. Bu geçen ilkbahar inşaat devresin de, geçen senenin nafıa işleri arasmda Ilgm bataklıklarının kurutulması işi önde gelir. Ilgm çayınm husule getirdiği Çavuşçu gölü ile Nane bataklığı halkın sağhğına çok fena tesirler yapmakta ve bu çaydan da ziraatte istifade edileme mekte idi. Bu bataklıklar halkın sıhhatile beraber Ilgımn iktısadî vaziyetini de boz muştur. Ilgın, 70 bin nüfuslu, işlek, iktısadî vaziyeti son derecede iyi bir şehirken bugün 3600 nüfuslu bir kasaba haline gelmiştir. Halkın sağlığı için çok tehlikeli olan bu bataklığın kurutulması şüphesiz ki çok yerinde bir hareket ve çok takdire değer bir teşebbüstür. Konya Vilâyeti bu bataklığı kurut mak, bataklığı yapan sulardan ziraatte istifade edebilmek için münasib kanallar açmak ve nihayet kurutulacak olan bataklığın tahminen yüz bin dönümü geçen geniş ve münbit toprağı kazan mak üzere mükellef ameleyi bu işte de çalıştırmak müsaadesini Bayındırlık Bakanlığmdan almıştır. Bajindırlık Bakardığmın bu müsaa desi üzerine Konya Su işleri bürosunda çalışan mütehassıs mühendislerle Vilâyet Nafıa dairesinin bazı fen memurları Ilgına giderek hazırlık yaptılar ve işe başladılar. Kurutma işinin esası olan kanal açılmıştır. Bu kanal 8300 metro uzunluğundadır. Nane bataklığile Çavuşçu gölünün sularım akıtan bu kanal Balhasan ça yına kadar uzanmakta ve bataklığı yapan suları bu çaya akıtmaktadır. Yani, bu kanal vasıtasüe Ilgm ve Balhasan çayları birleşmiş oluyor. Batakhktan kazanılan toprak, yüz bin dönümden fazladır. Balhasan ve Ilgın çaylarının birleşmesi orada takriben beş yüz kilometro murabbaında bir ziraat sahasmın sulanması, kuraklık tehlikesinin bütün bütün kalkarak bol mahsul almması, halkın sıtmadan kurtulması ve nüfusun artması demektir. Bu kanalda şimdi sulama kollan a çılmasile uğraşılıyor. Bu sulama kanal larının gelecek mahsul yıhna kadar yapılarak tarlalara su verilmesi beklen mektedir. Konya Vilâyetindeki bu esaslı ve faydah çabşmalar bize yanrun bereketli ve kuraklıktan korkmaz, dipdiri Kon yasını hazırlamaktadır. 'Ma/medi ~ Hariciye Vekilimız konferansta tezimizi izah ederken IBas tarafı 1 inci sahifede] mumiyesi derhal toplanarak projeyi kat'î Mıl larak müzakere edecektir. Aksi takdirde Belçikadaki Flâmanlann kurmak istediklc ri yeni Cermen devletinin cenub hududunu çtima Asambleden sonra yapılacaktır. gosterir harita (Hudud siyah çizgi üe gosterilmistir.) Bugünkü toplantıda gene Rus, Îngiliz Belçikanın dahilî işleri Avrupanın cn lar, Belçikadaki Flâmanlann gösterdik rt Japon teklifleri üzerinde müzakereler nazik ve mühim meselelerinden biri ha leri milliyetperverlik hareketinin askerlik Imuş, bilhassa M. Litvinofun neşrettiği IBajtaraft 1 inci sahifede \ lini aldı. Çünkü bu memleketin nüfusun işlerinde çok mühim olduğunu ve Avruavzihten sonra konuşmalar yeni bir istive Rusyanın Boğazlar hakkındaki dan çokluğu teşkil eden Flâmanlar ay panın umumî sevkülceyşinde en yüksek kamet almıştır. Bu meyanda 9 uncu teklifini tasrih etmiştir. nlmak istiyorlar. Flâmanlar hemhudud unsurlardan birini teşkil edeceğini takdir madde de münakaşalara mevzu olmuş M. Litvinof bu tebliğde Rusyabulunduklan Holanda halkı gibi Cermen etmişlerdir. ur. Bu maddeye göre memleketimiz bir nın bilhassa Karadenizde sahili olan ırkına mensub bulunduklanndan bunla Hakikaten Belçika hükumetinin Franehlıke karşısmda kaldığı takdirde Türkidevletlerin donanması için Boğazrın teşkil edeceği ayrı hükumet, şüphesiz saya imtisalen geniş mikyasta hazırla ye hükumeti; Milletler Cemiyetile alâlardan serbest mürur hakkı istemekgarbde Cermenliği kuvvetlendirecek ve dığı tahkimat ve müdafaa plânının ta kadar devletleri haberdar ederek ecnebi tedir. Tebliğe göre Lozan muaheyeni bir Cermen devleti doğuracaktır. hakkukuna Flâman milliyetperverleri mâdonanmalann Boğazdan mürurunu ancak desinde bu hususa dair bir kayid Flâmanlar en ziyade Belçikanın şima ni olmuşlardır. Teslihat meselesinde soskendi müsaadesine bağlı bulunduracakyoktur. linde sakin bulunduklanndan Şimalde yalîstlerin muhalif bulunmalan Flâman tır. nizinin ağzında diğer bir Alman hüku milliyetperverlerinin hükumetin müdafaa Temas ettiğim muhtelif delege9 uncu maddenin müzakeresi esnasında meti vücude gelmesi ihtimali îngiliz dev plânını torpillemek manevrasını kolaylaşler, bu noktai nazar hakkında kat'î aponya ve Avustralya delegeleri ara let adamlarını ve politikacılannı çok dü tırmıştır. bir fikir beyan etmekten çekinmekle ında münakaşalar cereyan etmiştir. M. şündürmektedir. beraber Rusyanın teklifini tasrih etBu plânların en büyük müdafii M. Sato böyle bir vaziyet meydana çıktığı Ingiltere, Almanların bu sahillerde ve Deveze yeni kabineye giremediğinden mek suretile umumî müzakereyi koaman Türkiyenin yalnız, muahedeyi imhavalide harben yerleşmelerine mâni ol Flâman milliyetperverleri tahkimat ve laylaştırmış olduğunu söylemişlerzalıyan devletlere malumat vermesinin mak için Umumî Harbe girmişti. Şimdi teslihat işine muhalefette şimdi büsbütün dir. kâfi olmadığmı, M. Brüs ise muahede îse Almanlar silâhsız ve harbsiz olarak meydanı boş bulmaktadırler. Milletler Cemiyetince kaydedileceğine ayni maksada erişmek üzere bulunuyor Bunun için şimdi Flâman milliyetper M. Pol Bonkur, Japon heyetinin duygöre Cemiyete de haber verilmesi doğru lar. verleri vaktile General Golletnin hazır duğu müşkülâü kaldıracak sureti hal lacağım ileri sürmüştür. ladığı projenin kabulü için çalışıyorlar. Yeni bir Felemenk M. Sato bu maddeye dair Japonyadan kaydi ihtirazisile Fransız heyetinin 9 unBelçikada Flâmanlar, ayrı bir teşek Bu projeye göre muhasamat başlar başcu maddeyi tamamen tasvib eylemekte sat'î talimat istiyecektir. kül halinde toplanmış olmadıklarından lamaz hudud eyaletleri tahliye edilecek Dr. Rüştü Aras heyeti umumiyeye bu olduğunu bildirmiştir. bunlara karşı fransızca konuşan Valon ve Belçika ordusu Meuse (Möz) hattına Romanya heyeti, bir harb tehdidi hamadde etrafında izahat vermiş, bütün lar açık olarak mücadele edemiyorlar. çekilecektir. linde Türkiyenin kendi emniyetini siyadelegeler tarafından noktai nazar serdeBu plân daha harbin bidayetinde AlFilvaki Flâmanlann «Flâman milliyet net endişesini tamamen ve büyük bir dilmişrir. perverleri» namı altında büsbütün açık manlara bir darbe indirmeksizin geniş aDiğer maddeler üzerinde hemen hiç sempati ile tasvib eylemekte olduğunu milliyetçi bir partileri vardır. Fakat ayni razi bırakacak ve ayni zamanda Alman bir münakaşa olmamıştır. Yeni mukave bildirmiş ve ileri sürülmüş fikirler mahizamanda katolik partisinin Flâman ce ordusuna Belçika arazisinden Fransanm yetinde bazı mülâhazalarda bulunmuştur. e suretini hazırlıyacak komisyona Yunan nahı da ayni maksada hizmet etmektedir. üzerine yürümek için serbest bir geçid teTürk delegesi, Japon delegesinin ar delegesi M. Politis riyaset etmektedir. Bu parti ise son umumî seçimden evvel tnin edecektir. zusunu nazan dikkate almıya hazır buÎngiliz ve Fransız askerî mütehassıs İtalyamn vaziyeti hükumetin ve bütün memleketin en bülunduğunu söylemiştir. Zira, Türkiyenin yük partisi idi. Şimdi de sosyalistlerden larına göre Belçika ordusunun Meuse İtalyadan yeni bir haber yoktur. Bu Milletler Cemiyeti azası sıfatile olan taTütün satışları iyi bir sonra memleketin en büyük partisidir. hattında tutunmasına imkân yoktur. Vakhükumetin; konferansa iştirak için zecrî ahhüdleri aynca tasrih edilmiş bulun Ayni zamanda katolikler gene hükume tile bu plâna karşı Belçikanın şarkındaki :edbirlerin kaldınlmasmı beklemekte ol maktadır. safhada tin en mühim istinadgâhlarından birini Valonlar isyan etmişlerdi. Hatta Valon duğu malumdur. Cemiyeti Akvam Asam ; Son hafta içinde müstahsil mıntakalarKonferans başkanı, Japon delegesine teşkil etmektedirler. Flâmanlar sabık hü unsuruna mensub ihtiyat zabitleri hep lesi buna karar verdiği takdirde Duçenin da tütün piyasası oldukça hararetli geç hitaben, muahede her ne suretle olursa Boğazlar davasile Italyanın sıkı alâ kumette olduğu gibi lâhik hükumette de birlikte istifa tehdıdınde bulunmuşlardı. damadı olan İtalyan Hariciye Nazın olsun Cemiyet tarafından kaydedileceğin miştir. Tüccar elinde satılmamış stok kalBelçika faşistleri kadarlığını gösteren mütalealar, ancak, nüfuz sahibidirler. Kont Ciyanonun bizzat Montröye gelemadığından yeni rekolte azaldıkça fiat Belçikada Almahyanın emellerine bil Boğazlar emniyetinin süratle temin olun rek konferansa iştirak edeceği bir rivayet den, Milletler Cemiyetine yapılacak tebGeçen umumî intihaba kadar Flâmanligatın bundan mümbais olduğunu ifade lar yükselmektedir. masının italya için dahi nakadar zarurî lara dil, mekteb, üniversite ve idare işle vasıta yardım eden diğer bir hareket te halinde söylenmektedir. eylemiştir. Havalann gayet müsaid gitmesi yeni rinde müsaadekârlıklarda bulunmakla Reksist denilen yeni faşist partisidir. Ge olduğuna delil olarak alınabilir. Çünkü Siyasî faaliyet Türk teklifleri Boğazlarda hiçbir seyir Elen delegesi, Japonyanın Milletler rekoltenin ziraatine faydalı olmuştur. bunlann memnun edıleceği zannolunu çen umumî intihabdan evvel adı işitilmiBugün Montröde çok canlı bir siyasî Marmara mıntakasında şimdiye kadar yordu. Hakikaten hükumet ve parlâmen yen bu parti ahiren 70 meb'us çıkardı. ve sefer menfaatini ihlâl etmemekte, yal faaliyet vardı. Hariciye Vekilimiz Dr. Cemiyeti azası bulunmamasından doğan nız Boğazlann herhangi bir maksadla 9,000 ton mal satılmış, geriye 6,000 ton güçlüğün kaldınlmıyacağı fikrinde bu • to hars ve idare sahalannda Flâmanlara Bu partinin başlıca temayülleri parle Rüştü Aras hemen bütün gün muhtelif mal kalmıştır. lunmuş: mento aleyhtarlığı, komünist düşmanlığı, zorlanmasını imkânsız kılacak tedbirlere pek çok müsaadelerde bulunmuştu. diplomatlarla temaslarda bulundu, ziyaSamsun mıntakasında sabşlar hararetve esnaf cemiyetleri taraftarlığıdır. Ha taalluk etmektedir. Bu tedbirlerle Tür « Bir harb tehdidi halinde, Türkiye Fakat son umumî seçimde Flâmanlar retler kabul etti. Mütemadi bir faaliyet ricî politikası Fransaya karşı muhalif ve kiye kendisinin ve Boğazlarla alâkadar nasıl olsa Milletler Cemiyeüni haberdar lidir. Burada mal azaldıkça taleb arttıbüsbütün milliyetperverlik ve iftirak e barış nizamının emniyetini hedef olarak halinde olan Rüştü Arasın çok yorgun etmeğe mecbur olacakbr. Fakat J aponya ğından fiatlar yükselme istidadı göster mellerini ortaya attılar. Meselâ son inti Almanyaya karşı teveccühkârdır. Fransaalmıştır. Menfaatleri, Türkiyenin ve Ya olduğu anlaşhyor; maahaza bu büyük kendi takdiri hususundaki serbestisini tam mektedir. habda «Flâman milliyetperverleri» na * Sovyet askerî misakının en şiddetli aleyh" kınşark sulhunun emniyeti ile tezad ha Türk davasının, istediğimiz şekilde halli olarak muhafaza edecektir.» demiştir. Diğer merkezlerde köylüden müba mındaki aynlık taraftan parti kuvvet bul tarı ve Belçika bitaraflıgının en hararet:çin dipdiri bir gayretle çalışmakta olduli mürevvicidir. Bu parti Belçikada al linde bulunmıyan herkesin, Montrö kon Lord Stanhope ve Dr. Aras, Japon yaat eski hararetini kaybetmiştir. muş ve on altı meb'us çıkarmıştır. Bu parferansının biran evvel müsbet kararlara ğu da memnuniyetle görülüyordu. heyetinin endişelerini nazan dikkate alan Yeni rekoltenin her tarafta iyi yetiştinin s'yasî programının nihaî hedefi «ye mancanın resmî bir lisan olmasını pro Tevfik Rüştü Aras Milletler Cemiyeti gramına sokmuştur. Hatta bir Alman varmasını temenni etmekten gayri yapabazı tadil tekliflerinde bulunmuşlardır. tiği hakkında müstahsil merkezlerden mani bir Flâman devleti» kurmaktır. Konsey ve Asamblesine iştirak için bu cağı şey yoktur. meb'us çıkarmıştır. M. Sato ise, hükumetinin kat'î noktai lumat gelmektedir. Flâman milliyetperverlerinin akşam Cenevreye hareket etti. Hariciye Hulâsa Belçikada nüfusun ekseriyetini nazannı, konferans umumî celselerinin Biz, doğrusu, İtalyan neşriyatmm, daistedikleri hudndlar Vekâleti Umumî Kâtibi Numan Rifat Pencereden düşerek teşkil eden Flâmanlann Cermenlik duy ha fazla, Milletler Cemiyeti azalarını yeniden başhyacağı zaman bildireceği Bu parti yeni devletin hududunu da gusu % milliyetperver Flâman partisile zecrî tedbirler hakkında biran evvel ka burada kalarak diğer delegelerimizle be hakkında ihtiraz kaydi dermeyan eyle e yaralandı hi tayin etmiştir ki Fransadaki Dönkerk Reksist partisinin açık olarak Almanya rar almağa sevketmek maksadını takib et raber komisyonlann içtimaında buluna miştir. Taksimde, Abdülhakhâmid caddesincaktır. ten Holandadaki Frızi adalarına kadar tarafını rutması ve Flâmanlar arasında tiğine inanmayı tercih ediyoruz. Başkan, Milletler Cemiyeti azası ol de Loncapalas apartımanında 5 numa * uzamaktadır. Flândirin hepsi bu hudud iftirak hareketinin gündengüne kuvvet Ecnebi delegasyon azalanndan bazı • mıyan mümzi devletlerin haklannı mu Hükmümüzü söyliyelim: İtalyanm ralı dairede oturan Yorginin 9 yaşındaki ların içine girmektedir. Fransızca konu bulması Avrupanın garbinde yeni bir Cerlan da Cenevreye gitmişlerdir. Montrö konferansında mümkün olduğu hafaza eden ve ayni zamanda Türkiye oğlu Niko, dün taraçadan sokağa bakarşan Valonlann sakin bulunduğu arazi men devletinin teşekkülüne yol hazırlaHulâsa etmek lâzım gelirse konferan nin Milletler Cemiyeti azası sıfatile olan ken muvazenesini kaybermiş 8 metro kadar süratle temsil edilmiş olduğunu Belçikaya bırakılmıştır. Şimdilik bu p a r mıştır. görmek isteriz. Fakat bu konferansın sın ilk başladığı gibi müsaid ve sempatik taahhüdlerini nazan dikkate alan bir for yükseklikten sokağa düşerek ağır surette tinin istedikleri şunlardır: mevzuu olan Boğazlar emniyeti davası bir ahenk içinde işlerini bitirmege çalış mülün nihyet tahrir komitesi tarafından yaralanmıştır. Flândırda idarî ve malî tam bir muhnın hiçbir talik, tavik ve tehire tahammü tığını sövlemek icab eder. bulunacağı ümidini izhar ederek, 9 uncu Yaralı çocuk kanlar içinde Fransız tariyet tesisi, Flândıra aid Belçika devlü olmadığı hususunda Türk milletinin Müzakerelerin tafailâtı madde hakkındaki müzakerelerin tehirini hastanesine kaldınlmıştır. letinin beynelmilel mahiyetteki bütün tetitiz bir hassasiyet göstermekte olduğunu Montrö 25 (A.A.) Anadolu A teklif eylemiştir. ahhüdlerinin fesih ve ilgası, Fransa Belİzmir (Hususî) Akhisarın üzüm ve natırlatmak isteriz.» jansınin sureti hususiyede gönderdiği Yunan Kralınm »eyahati Bulgar heyeti, beyanatta bulunarak, çika askerî anlaşmasmın feshi, Flândmn tütün istihsalâtile uğraşan köyleri, devmuhabiri bildiriyor: Bulgaristamn sulh muahedeleri ve MU Atina 25 (Hususî) Makedonya askerlikten büsbütün tecridi ve Flâman letten yardım istiyecek bir vaziyete Ankarada bir hastabakıcı Bugün aşağıdaki tebliğ neşrolunmuş letler Cemiyeti paktile elinde tuttuğu em daki seyahatine devam eden Kral bugün ların askerî mükellefiyete tâbi tutulma düşmüşlerdir. Cenubu şarkî istikame tinden gelen kesif ve siyah bir bulut tur: niyet garantilerinin idamesini istihdaf e Yunan Bulgar hudud muhafız kıt'alamektebi açılacak maları. tan sonra ceviz tanesi büyüklüğünde Konferans, beşinci toplantısında, 9 un den formüller üzerinde kendi noktai na nnı teftiş etmiştir. Flâmanlar, arasında milliyetperverlik Istanbulda olduğu gibi Ankarada da dolu yağmağa başlamıştır. Dolu tanele zarını bildireceği hakkında ihtiraz kaydi Fransız kabînesî âyanda da ve aynlık fikir ve hareketi ilk defa Umu rinin bazı yerlerde yumurta cesametin bir hastabakıcı mektebi açılması takarrü cu maddenin müzakeresine başlamıştır. Japon delegesi M. Sato, vermiş oldu koymuştur. mî Harbde Belçikanın Alman ordusu ta de olduğu da görülmüştür. Yağış uzun etmiştir. Bu mektebde ders verecek muitimad reyi aldı 10 uncu madde hakkında hiçbir itiraz rafından işgali zamanında başlamıştı. ca sürmüş, uzun emekler ve masraflar allimler, yüksek muallim mektebi mezun ğu izahatta, kendisinin koymuş olduğu Paris 25 (Hususî) Fransız ka Almanlann ırk ve dil cihetinden kendi la meydana gelen bağlar ve tütünler ları arasından seçilerek Avrupaya gön ihtiraz kaydinin Türkiyenin bir harb teh dermeyan olunmamıştır. binesi bugün âyan meclisinde 58 reye 11 inci madde üzerinde, Îngiliz, Türk lerine çok yakın olan bu unsura millî yüzde 60 derecesinde ziyan görmüştür derilip tahsil ettirileceklerdir. Tahsillerin didi halinde âcil tedbirler almajc hakkıkarşı 185 reyle itimad kazanmışhr. benliklerini kuvvetle öğrettikleri zannolu Nüfus telefatı yoktur. Fakat iri dolu bitirip gelen gencler, hastabakıcılar mek na aid bulunmamakta, fakat Türkiye ta ve Fransız heyetleri arasında bir fikir tanelerile yaralananlar olmuştur. Halk tebinde sekiz sene muallimlik etmek mec rafından bu hususta Milletler Cemiyetine teatisi cereyan etmiş ve bu madde Boğaznuyor. büyük bir içindedır. Gelecek yapılacak tebligatı istihdaf eylemekte ol lann emniyeti ile hava seyriseferinin men lere nihayet verilmediğini ve komitelerin Almanya ve Flâman hareketi sene üzüm teessür ve mahsul almak i buriyetinde tutulacaklardır. yapmak duğunu bildirmiştir. Japcm hükumetinin faatlerini uzlaştırmak üzere teknik komi faaliyetleri lüzumu kadar ilerler ilerlemez Daha sonra Almanlar bu hareketten çin ayrılacak sağlam bağ çubuğu bile umumî içtimalann yeniden başlıyacağını îrlandada umumî valilik fikrine göre, mukavelenameyi imza eden teye havale olunmuştur. korkmuşlardı. Çünkü Flâmanlar Belçi kalmamıştır. 12 ve 13 üncü maddeler de komiteye bildirmiştir. lere haber verilmesi kâfidir. Maamafih mülga! kadan ayrıldıklan zaman yüksek sanayi Birçok vatandaşlar, hükumete b ^ Konferans, M. Politisin başkanlığında havale olunmuştur. unsuru olan Valonlann Fransaya iltihak vurarak vergilerinin, bankalardan da Dublin 25 (A.A.) M. de Valera bu keyfiyet, Türk hükumetinin Milletler bir tahrir komitesi kurmuştur. Başkan, konferansın, mukavelename ederek Fransanm bir kat daha kuvvet borclarının tecilini istemek zaruretine mecliste yeni kanunu esasî muoibince Cemiyeti nezdinde lüzum gördüğü her önümüzdeki colse tarihi, genel sekre projesinin ilk kıraatini semereli bir şekilbulmasına sebeb olacaklarına ihtimal ver düşmüşlerdir. Felâket mıntakasında umumî valilik makamımn üga edilmiş hangi bir müracaati yapması hakkma hiç de bitirmiş olduğunu müşahede etmiş, iş terligin daveti ile tesbit olunacakhr. olduğunu beyan etmiştir. bir suretle dokunmamaktachr mişlerdi. Fakat son zamanlarda Almaa tetkikat yapılmaktadır. t OJOJO « Boğazlar konferansı karşısmda îtalyan neşriyaunın her tarafından zayıf olduğunu anlamak için uzun tahlillerde bulunmıya hacet yoktur. Türkiye Boğazarı silâhlamak teşebbüsüne, Akdeniz de yakın bir hücuma uğramak tehdidi ltında bulunduğunu hissederek girişmiş degildir. Türkiye, muahede garantilerinin millî emniyetleri müdafaa etmeğe ve filî aarruzları menetmeğe muktedir olmadığı nkâr edilemez hâdiselerle sabit olduktan sonra, alâkadar devletlere notasını ver miştir. Konferansa iştirak eden ve etmiyen hiçbir devlet, Lozan muahedesinin Boğazlar hakkındaki hükümlerinin Türkiye müdafaasım emniyette bulundur makta olduğunu iddia edemez. Bunun içindir ki, gerek notamıza cevab veren devletler, gerek Montröye gelen delegeer Türk isteklerinin haklı olduğu husu sunda ittifak halindedirler. Boğazlar hakkındaki notamıza vaktile Italyadan aldıımız cevab dahi, Türkiyenin bu meseleyi meydana atmak için ileri sürdüğü se beblerin yerinde olmadığmı kaydetmiş degildir. Boğazlara karşı herhangi bir zorlama, hiç şüphesiz, en başta Türkiyeyi alâkadar etmekle beraber, bu zorlamanm hedefi doğrudan doğruya Türkiye dahi olmıyabilir. Mesele Türkiyeye karşı her hangi bir devlet tarafından taarruz edilmek niyet ve cesareti olup olmamasmda değil, herhangi bir sebeble Boğazlar zorandığı zaman onun emniyetini müdafaa edecek garantilerin mevcud olup olma masındadır. Böyle bir tehlike yakın mıdır? Onu düşünmek bile lüzumsuzdur. Fakat beynelmilel bir vakıa, böyle bir emniyetin müdafaasına muahede garanilerinin kâfi olmadığını inkâr götürmez bir kat'ihkle ispat ettiği dakikada, tehlike hali vücud bulmuştur ve böyle bir tehlike hali karşısmda, Türk. milleti, kendi hükumetinin vakit geçirmeksizin en doğru ve kısa tedbirler almağa teşebbüs etmediğini görmek tahammülünde bulunamaz. Montrö konferansında İtalya gibi bir Akdeniz devletinin henüz temsil olun mamasına başdelegemiz de teessüf etmiştir. Fakat Montrö konferansı, Italyanm ayni sebebleri ileri sürerek iştirak etmediği ilk konferans degildir. M. Litvinof bir tavzih neşretti Akhisarda yumurta büyüklüğünde dolu yağdı