18 Haziran 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 6

cncıvnnjBtYET 18 Haziran 1936 Felsefe üzerinde Tapuda ıslahat Temmuzda yeni teşkilât ve kadrolar yapılıyor Güreşçilerin kamp programı tsmet tnönü ile üg Vekil Milliyetin felsefesi, Felsefenin milliyeti Yazan: Osman Kâzım Arkadaşım Hasan Âli ile Akşam gaze nimsememiş te îngiliz füozoflan be tesinde (Millî felsefeye doğru) yazdığı nimsemiş?> Yukarıda söylediğimiz gibi makalesi hakkında konuşurken, fikir filozofun yaşadığı cemiyetten, onun zihlerimi yazarak söylememi istediği için niyetinden müteessir olması tabiî bir şu birkaç satın yazmak mecburiyetin haldir. Fakat bu, felsefe için bir zaru de kaldım. ret değildir. Çünkü felsefenin mevzuu Her şeyden evvel şu noktayı tavsih e her şeyden önce bize eşyanın mahiye delim: (Millî roman) olmaz diyen edi tini, insanlığın hareketini izah eden âbin yazısını okumadım ve ilk defa Ha lemşümul bir fikir vermektir. Yalnız san Âliden işitiyorum. Binaenaleyh ken bu fikrin intikadî bir düşünüş usulüne disinin makalesi hakkındaki fikirleri göre ifade edilmesi lâzımdır. Onun için mi kimseye göre söylemiş değilim. Ha felsefe ferdin «Penseur» ün eseridir. san Âli ile makalesi üzerinde konuşur Şüphesiz muallâkta, zaman ve mekân ken «millî felsefe yani şu ve yahut bu haricinde bir ferd yoktur. Fakat ferdi millete göre bir felsefe olamaz, ancak cemiyete bağlıyan sebebler, ancak bu millî hayatın (ideologie) si yapılabilir» âlemşümul fikrin sistem şeklinde ifa demiştik. Hasan Âli bunun aksini iddia de edilişinde âmil olabilirler. Bu manaediyor ve (Millî fesefe olur mu?) adlı da felsefe doktrinleri muhitin san'at makalesinde şu dört noktayı hatırlatı cereyanları, halk kanaatleri, hatta si yasî hareketlerile alâkadardır. Meselâ yor: 1 (.... filozof... yaratıcılığın kudre «Descartes, fikir sahasında Hichelieunin tini aldığı cemiyetten kendini koparıp siyasî hayatta yaptığı «Reforme» a benzer bir «reformo yapmıştır. Kant «Criçekebilir mi?) 2 Bir «Alman felsefesi >, bir <Fran tique> i Fransız ihtilâlinin eski rejimin Çanakkaleye gelen Eskrimciler de bugün sız felsefesi>, bir «îngiliz felsefesi> var reddini sistemleştiği şekilde sistemleş seyyahlar kampa giriyor dır. Bu milletlerin adına izafe edilen tirmiştir.» Fakat bu, felsefe doktrinle rine millî markasını vurmak için kâfı bir felsefe olabilmek için milliyetlerinin Berlin Olimpiyadı eskrim müsabakaArandora Star isimli ve îngiliz ban Başvekilimiz hava seyahatinden memnuniyetini izah ediyor, adile farklı vasıflar taşıyacak büyük dü bir sebeb değildir. Filimlerle sıkı mü dıralı transatlântik vapurile 300 îngiliz larma iştirak edecek eskrimcilerimiz nasebeti olan, eşyanın mahiyetini, in şünoe adamlarının var olması lâzımdır. Nafıa ve Dahiliye Vekilleri tayyareden iniyorlar Budapeştede yapılacak çalışmadan ev sanlık hayatının esasım toplu bir su seyyahı Çanakkaleye çıkarak Truva havel Kadıköydeki kampa gireceklerdir. 3 Bergsonun, makalesinden alın rette izah etmek istiyen felsefeyi, coğ rabelerini gezmişlerdir. '11 Eskrimcilerden bir kısmı bugün, bir mış ileride yazacağımız bir sözü. rafî hududlar, muayyen içtimaî itiyadBelçikadan gelen müfettiş kısmı da izinleri alındıktan sonra kam4 Bergson «bütün yeni felsefe lar ve kanaatler çemberi içinde sıkıştırpa gireceklerdir. Descartestan çıkmıştır.» derken insan mağa imkân var mıdır? Bu cüsse bu Brükselden gelerek bir müddettenberi lıktan önce Fransızhğını duymuyor mu? kisveye girer mi? «Cartesianisme» her Pazar günü yapılacak Tramvay şirketinin hesablarını gözden Bu dört noktayı tamamen ve itiraz şeyden önce hendesî tahlilin «Laibni geçirmekte olan müfettiş Brosens dün akatletizm maçı sız kabul ediyoruz. Fakat bunların hiç zianismo asgarî namütenahinin «combirisi Hasan Âlinin iddiasını ispat et tisme» içtimaî tekâmülün metafiziği de şamki ekspresle Belçikaya dönmüştür. Galatasaray kulübü Atletizm şubesi mez. Sırasile izah edelim: Başkırdistan Cumhurreisinin mevsimin dördüncü müsabakasmı Takğil midir? 1 Filozofun içinde yazdığı cemiyetsim stadyomunda Beyoğluspor, Kurtu hediyeleri ten, aldığı terbiyeden, kendisini yetiş luş atletlerile pazar günü yapacaktır. Hasan Âli felsefe tarihini iyi bilir. Bundan bir müddet evvel Istanbula tiren kültür muhitinin düşünüş tarzın «Enprisme> ve «Neo utilitarisme» Kabul edilen programa göre 100, 200, gelen Başkardistan Cumhurreisi Tahirof, 400, 800, 1500, 3000, 110 manialı koşular, dan müteessir olması gayet tabii bir Fransada da vardır. Bir memlekette haldir. Hatta daha ileri giderek diye doktrinleri tamamen birbirinin zıddı o o vakit Darülâcezeyi de ziyaret ederek uzun, üç adım, yüksek atlama, sırıkla biliriz ki; içtimai şartlarm ve zaruret lan filozoflar çoktur. Meselâ Fransada bu müessesede çocuklara karşı gösterilen atlama, gülle atma, disk atma, cirid atlerin tefekkür tarzını tayin edici bir Cescartesdan inen felsefe cereyanı ya itinadan dolayı fevkalâde mütehassis ol ma ile 400 metro bayrak yarışlarından vasfı bile vardır. «Grek mucizesi> o za nında bu cereyana zıd Pascaldan baş duğunu söylemişti. Tahirof yoldîiş, bu ibarettir. manki Yunan beldelerini içtimaî vazi lıyan Maine de Biran ve Ravaissondan çocuklara tevzi edilmek üzere Sovyet Üç takım arasında yapılacak bu müyetile izah edilmiyor mu? Fakat felse sonra BeFgsona gelen ikinci bir felsesabakalara her kulüb ikişer atletle iştiBaşkonsolosu Haykisin delâletile bır fenin doğuş ve tekâmülünde içtimaî ha fe cereyanı vardır. sandık oyuncak göndermiştir. Bu oyun rak edecektir. tsmet tnönü Ankara Tayyare meydamnda ailesi erkânile bir arada yatın ve zaruretlerin tesirini kabul etMüsabakalarda 1, 3, 5 puvan şekli kaBirbirine zıd olan bu iki cereyanm caklar, dün Belediye tarafından teslim mekle, felsefeyi bir milliyete izafe etbul edilmiştir. mek arasında çok mühim fark vardır. ikisi de Fransız felsefesidir. Felsefe sis alınarak Darülâcezeye gönderilmiştir. Müsabakalara pazar sabahı 10 da başİlmî düşünüşün doğuş ve tekâmülünü temlerinin, fikir cereyanlarının millet ADLİYEDE lanacaktır. adlarına izafe edilişine lüzumundan faziçtimaî bünye ve kanunlarla izah eden Buçkay takımı geliyor sosyoloğ, ilme bir nebze olsun milliyet la mana vermemelidir. Eğer Türkiyede Bir cinayetin muhakemesi izafe etmek ruhsatını verir mi? Asır doktrini ne mahiyette olursa olsun bü Olimpiyada gidecek millî takımımı başladı larca hurafat içinde yaşıyan insanhğın, yük bir filozof yetişir ve ileride bu filozın idmanları için çağırılan ecnebi ta Sarayburnu mahzenlerinde paçavracı eski Grek beldelerinde birdenbire ilim zofun doktrini etrafında bir mekteb kımlardan Buçkay Macar takımı önü kurulursa bu filozof Türk filozofu ve bu Hafız Selim Hocayı öldürmekle suçlu ve felsefe ışığına erişi sosyoloğ için bir müzdeki hafta gelecektir. Macar takımı, Abdullahla arkadaşı Serkisin muhakeme millî takımımızla 27, 28 haziran ve 1 mucize değildir. O zamanki beldelerde mekteb Türk felsefesi olur. Hasan Âli (millî felsefeye doğru) di erine dün Ağırceza mahkemesinde baş temmuz tarihlerinde Taksim stadyo hâkim olan «içtimaî tehalüf> ün tabii yeceği yerde sadece ilim ve felsefeye anmıştır. Fakat bu işte iştiraki olan suç munda üç maç yapacaktır. bir neticesidir. Ancak bu manada Yu nan felsefesi Yunan beldesinin kızıdır. doğru deseydi daha doğru olurdu. Yana ulardan Abdullahın metresi Saime gelYelken hazırlık olmadığını Filozofun muhitile olan alâkası bazan yakıla bir filozofumuzun mediği için duruşma yapılamamış; Saimeondan bir şeyi ifade etmek ve yahut o söyliyeceği yerde sadece Türkiyede bir müsabakaları nin buldurularak mahkemeye gönderil na aksülâmelde bulunmak suretile te filozofun yetişmediğine telehhüf et Olimpiyad yarışlarına iştirak edecek mesi için zabıtaya tezkere yazılmasına celli eder. Descartesin fikir sahasmda, seydi daha isabetli olurdu. yelkencilerin yaptıkları seçme müsabaSocrateın ahlâkta yaptıkları gibi. Fa îddiamızı kuvvetlendirmek için bü karar verilmiştir. kalarında Harunla Şeref arasında ya kat filozof, ne muhitini ifade ettiği için yük bir filozofu şahid göstermek lâzım Bir katil 4 seneye mahkum pılan müsabakada Harun birinci, Şeref millî, ne de ona aksülâmelde bulundu gelseydi, Hasan Âlinin Bergsondan nakoldu ikinci gelmiştir. Ayni gün öğleden sontsmet tnönü karşılayıcılarına intıbalartnı söylerken ğu için gayrimillî değildir. lettiği cümleyi aynen naklederdik... ra yapılan müsabakada ise Harun bi Bir kavga sonunda arabacı Mehmedi II O halde üçüncü noktanm münakaşa Alman olduğuna esef eden Schopenabanca ile öldürmekle suçlu arkadaşı rinci, Behzad ikinci gelmiştir. sına geçelim: haver bir Alman milliyetperverini renİkinci müsabaka esnasmda havanm 3 «Felsefe yapmak ihtiyacı, mü Zaferin Ağırceza mahkemesinde devam pek durgun olmasından dolayı yarış pek cide edebilir; fakat gene bir Alman filozofudur. Bu yazdığımız son cümleyi şahhastan ayrılmaksızın umumiye ve ermekte olan muhakemesi dün bitmiş, suç uzun sürmüştür. okur okumaz Hasan Âlinin zihninde u oradan faziletli olana teveccüh eden meydana çıktığı için Zaferin dört sene Son yapılan seçme Refikle Şeref a yanan itirazı seziyoruz: «Ben millî fel Fransız ruhunun ihtimal ki bu derin altı ay hapse konmasına karar vermistir. rasında olmuştur. Neticede Şeref birinsefeden, bir cemiyette yetişen filozof iştiyakma tercüman oluyor, bu manada POLÎSTE ci gelmiştir. ların o cemiyete has denebilecek müş Fransız ruhu felsefe zihniyetile birleşİKİ KADIN HIRSIZ Dün sabah Dün yapılan yelken yarışlarmda terek bir zihniyet taşımalarını kasd e miş demektir.> Fenerde Camcı yokuşunda oturan tele Demir Turgudla Behzad arasındaki yadiyorum ve bu manada bir (Alman fel Bergson, bu sözile «felsefe, kâinatın sefesi), bir (îngiliz felsefesi) vardır, di izahmda âlemşümulü, insanlığın yaşa fon müdürü Niyazinin evine Hüsniye nşta Demir Turgud birinci gelmiştir. yorum.> Su »porları «eçmeleri yışmda mutlak «doğru» yu arar, Fran le Fatma isminde iki hırsız kadın giresız ruhu da «umumî» ve «doğru> ya te rek bir takım eşyalar çalmışlardır. O halde ikinci noktanın münakaşasıSu Sporları Ajanlığından: Kışın Yaveccüh ettiğinden felsefe yapmak ihti Bunlardan Fatma polisler tarafından ovada sıcak sulu havuzda yapılan ça na geçmiş oluyoruz: 2 Evet, bu manada bir (Alman fel yaç ve kabiliyetindendir. Ancak bu ma bahçede yakalanmıştır. Kaçmağa mu hştırmalarda elde edilen neticeden sonsefesi), bir (İngiliz felsefesi) vardır. nada Fransız ruhu felsefe zihniyetile vaffak olan diğer hırsız kadın aranmak ra mevsim başlangıcı dolayısile Hey Fakat bunları millî kelimesile tavsif et birleşmiştir.> demek istemiyor mu? Fel tadır. beliadada yeni yapılan yüzme havuzunmek bizce doğru değildir. Meselâ «Uti sefe zihniyetinin millet ve miUiyetlere da 200 metro serbest, 100 metro serbest, litaire> tngüiz ahlâk mektebini alalım: göre değişmiyeceğine Bergsonun bu Türkofis şefleri arasındaki 200 metro kurbağlama, 400 metro serHasan Âliye göre, demek lâzım gelecek sözü ne güzel bir hüccettir. Hangi ma best, 100 metro sırtüstü, 50 metro kurdeğişiklikler Başvekilimiz Ankarada teşyicilere veda ediyor tir ki; bu filozoflar Anglosakson ırkına nada millî ruhun felsefe zihniyetile birbağlama 3*eni istil, 4x200 serbest bay leşebileceğini gösteren Bergson felsefe [Baj tarafı l inci sahifede] « Çok güzel bir seyahat yaptık. İktısad Vekâleti ve Türkofis kadro mahsus bir mizaç ve Anglosakson ce doktrinlerinde gördüğünüz ayrılıkları arında yeni bazı mühim değişiklikler o rak yanşı, atlama, su topundan seçme Kalem Müdürü Vedid oîmuştur. Ondan Hava güzeldi. Ufak tefek sallantılar da miyetlerine has bir zihniye^çerçevesi ler yapılacaktır. Kış çalışmalarma iş onra, AIi Çetinkaya, İsmet İnönü, Şükiçinden kâinatı seyretmişler ve âlem millî ruhların hususiyetlerine atfetmek lacağı söylenmektedir. Yalnız yeni kadhaizi ehemmiyet değildı. Çok rahat ettik.» tirak eden bütün yüzücülerin 21 hazi istemiyor. Bergsona göre bu ayrılıklar şümul bir ahlâk prensipi kurmak isterü Kaya, Dahiliye Hususî Kalem Mürolar henüz tasdikten çıkmadığı için bu Demiş ve sözlerine şunları ilâve et mişlerdir. Fakat felsefe tarihini karış ferdin «Penseur> ün zihnî sezişinden değişikliklerin kat'î mahiyeti bilineme ran 936 pazar günü saat ikide Heybeli dürü Arif ve en nihayet te Şiikrü Saratınrsak «Utilitarisme» in muhtelif de «intuition> doğar. Zaten Bergson başka mektedir. Yalnız değişiklikler meyanında adadaki yüzme havuzunda bulunmaları coğlu tayyareden inmişlerdir. İsmet İnö miştir: « İnsan tadını aldıktan sonra tay• tebliğ olunur. virlerde bünyeleri birbirine zıd muh türlü söyliyemez. nü karşılıyanların ellerini sıkmış ve «hoş yare çok iyi vasıta..» Londra ticaret mümessilimiz Nizameddin telif cemiyetlere mensub filozofların Hasan Âlinin hatırlattığı dördüncü Ağustosta yapılacak deniz geldiniz, yolculuğunuz nasıl geçti?» suÂlinin İktısad Vekâletinde mühim bir düşüncelerinden kopup gelen bir fikir noktaya gelince: Nafıa Vekili Ali Çetinkaya Başvekile vazifeye getirileceği, Londra ticaret müaline şu cevabı vermistir: yarışları cereyanı olduğunu görürüz. hitaben: 4 Bergsonun «bütün yeni felsefe messilliğine İstanbul Türkofis müdürü Ağustosun ikisinde Modada büyük de«Utilitarisme>, «Greco Lâtines» dok Descartesdan çıkmıştır.» derken insan« Tayyarelerimizin propagandasmi trinlerden, Neostöciens, Descartes ve lığından önce Fransızlığını duyduğunu Mahmud Celâleddinin tayin edileceği, niz şenlikleri yapılacaktır. narak Balkan kupası maçlarma devam yapacağız. Müsaade ederseniz tayyare Spinozanın ahlâk felsefesinden ve en farzedelim. Bergsonun bu çeşid duygu yerine de istanbul Ticaret Odası umuProgramı ve hazırlıklarile bizzat İk edip etmemek hakkında bir karar ve nin önünde hep birlikte resim çektirelim.» nihayet «tnteret bien entendu» dok su Hasan Âlinin iddiası için bir delil teş mî kâtibi Cevad Nizami Düzenlinin gerecektir. tısad Vekilinin meşgul bulunduğu bu Demiş ve bu suretle Devlet Havayoltrininden çıkmıştır. Andre Cresson çok kil edebileceğini hiç zannetmiyoruz. Bir irileceği hakkında rivayetler vardır. Memleketimizin ve Yugoslavyanın başardığı bu işin şenliklerde kayık, yelken ve yüzme ya Balkan kupası maçlarına iştiraki şüp larınm muvaffakiyetle haklı olarak diyor ki: «D'holbachin filozofa tarihini milletini sevmek yasak Ticaret Odası umumî kâtibi Cevad haklı ve yerinde olarak reklâmmı da yap«Moral universelle» i, «înteret bien en mıdır? Bir filozof milletinden yetişen Nizami dün sabahki Toros ekspresile rışları yapılacaktır. heli görülmektedir. mıştır. tendu> doktrini lehine felsefenin en iyi mütefekkirlerle iftihar ederse doktrini Basketbol takımımız YunanYunan millî takımmın Ankaraya gitmiştir. yazabileceği bir müdafaanamedir. Bu millî mi olur? Bir Alman filozofu da Başvekil Ankaradan ayrılırken lılarla karşılaşacak maçları neviden doktrinler mevzuu bahsolduğu filozof olarak Descartesa Bergson kadar Ankara 17 (Telefonla) Başvekil Yunan millî takımı bugünlerde Mısıra zaman eserleri htıra gelen îngiliz ahlâk yakın ve borcludur. Bir Alman olmak lozof tabiatli olan Hasan Âlinin felsefe Olimpiyada gidecek basketbol takı çılan bu dktrine ne ilâve etmişlerdir?» itibarile belki Descartesin kendi mille zihniyetine aykırı söz söyleminesi im mımız idmanlarına devam etmektedir. gidecek, İskenderiye ve Kahire muhte İsmet İnönü beraberinde Nafıa Vekili litlerile birer maç, yapacaktır. Demek ki, ırkları, milliyetleri ve şah tinden gelmiş olmasını arzu ederdi. Bu kân var mıdır? Hasan Âli belki Türk Ali Çetinkaya olduğu halde bugün tayTakımımız bu ayın 24 ve 26 smda YuYunan takımı 21 haziranda da Kahiiki vaziyeti birbirile karıştırmamak lâ münevverlerinin dikkatini, millî hayasiyetleri başka başka olan birçok filo nan millî takımile şehrimizde karşıla rede Mısır millî takımile karşılaşacak yare ile İstanbula hareket etmiş ve istaszoflar tek ve âlemşümul bir fikir etra zımdır. İçtimaî kıymetlere hücum eden tımızın geçirmekte olduğu inkılâblar üyonda Meclisi Reisi Abdülhak Halik, fında toplanmışlar, müşterek bir soru Nichzsche felsefî zihniyetinde millî kıy zerine çekmek ve onları millî varlığı şacaktır. Bu maçların biri millî, diğeri tır. Kongreye davet Gümrük ve İnhisarlar Vekili, Ankara ya «mizaçlan, zamanları, mekânlan ve metlerle ölçüldüğünü duysaydı bir kat mızm «ideologie» sini yapmağa davet şehir muhteliti halinde yapılacaktır. etmek istiyor. İşte bu son noktada hakFeriköy Şişli Idman Yurdundan: içtimaî hüviyetleri» haricinde müşte daha delirirdi. Valisi, ailesi efradı tarafından uğurlan Balkan futbol kupası Feriköy Şisli İdman Yurdunun senelik rek bir cevab vermişler... Bize öyle geliyor ki; Hasan Âli ile lıdır. Millî hayatın «ideologie» si millikongresi 21/6 936 pazar günü saat 14 te mıstır. maçları Hasan Âlinin zihninde beliren ikinci ayrıldığımız daha ziyade «vokabulaire> yetin felsefesi olabilir; fakat felsefenin Ferikoy 17 ncl okulunda yapılacağından Başvekilin yarın Ankaraya dönmesi Balkan futbol kupası kongresi önü yurd uyelerinin bu toplantıya gelmelerini bir itirazı da seziyoruz: «Bu doktrini, anlaşamamazlığından doğuyor. Eski bir milliyeti yoktur. ''için başka memleket filozoflan be felsefe muallimi, felsefe muhibbi ve fimuhtemeldir. OSMAN KÂZIM müzdeki teşrinievvelde Sofyada topla dlleriz. Kadıköyde açılan Olimpiyad kam Birkaç gün evvel İstanbul tapu ve pmda çahşmağa başlıyan güreşçiler takadastro muamelâtında yapılacak ıs lahat hakkında alâkadarlarla temaslar kımı bazı sebebler dolayısile tam olmada bulunmak üzere Ankaraya gitmiş o makla beraber, idmanlara ciddî bir şekilde başlanmıştır. lan heyet şehrimize dönmüştür. Güreşçiler için yapılan kamp prog Temmuz iptidasmda tapu muamelâ ramı aşağıdaki şekilde tanzim edilmiş tmda ıslahata başlanacak ve memurlar arasında mühim değişiklikler yapıla tir. Sabah 7,30 da kalkılacak, jimnastik caktır. ve koşu yapılacak. Diğer taraftan, şimdiye kadar ücretle 8 de kahvaltı. çalışan kadastro memurları da temmuz8.45 te A grupu güreş yapacak. da gelecek yeni kadro ile bareme tâbi B grupu yürüyüş yapacak. tutulacaklardır. Bazı memurların üc 11.30 da öğle yemeği, ikiye kadar isretleri, maaşa kalbedilirken inecek, batirahat. zılarının da artacaktır. Kadastro me 2.15 te stadda atletik idman yapıla murlan arasında da mühim değişiklikler yapılacaktır. Buradan bir kısım me cak. 15,16 da yüzme. murlar Trakya ve havalisine gönderi leceklerdir. îzmir, Ankara Kadastro me16 da çay. murları arasında da mühim değişiklik16.30 da A grupu yürüyüş yapacak. ler yapılacağı söylenmektedir. B grupu gureş yapacak. 19.30 da akşam yemeği. Umum Kadastro Baş Fen Müfettişi 21,30 a kadar istirahat. Halid Zıya kadastro işlerile meşgul olmak üzere dün Ankaradan şehrimize 22 de bütün güreşçiler yatmış ola caklardır. gelmiştir. Gelecek hafta Almanlarla yapılacak müsabakalar dolayısile idmanlarda taMÜTEFERRtK dilât yapılacktır. Dün Posta tayyaresile Istanbula geldiler Başvekilimiz seyahatin mükemmel geçtiğini söyliyerek «İnsan tadını aldıktan sonra tayyare çok iyi vasıta...» demîştir