8 Haziran 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

BUGÜN 2 n d sahifemizde: Siyasl îcmal • 3 ünctt sahifemizde: GüneşDil meto dile tbrahim Necmi Dilmen. Hâdlseler arasında Peyami Safa. 5 inci sahifemizde: Harb şarkta kopacak gibi. 6 ncı sahifemizde: Filistin ihtliâlinin seyri. Onbirinci yıl sayı: 4334 İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresl: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul, No 246 Telefon: Başmuharrlr ve evi: 22366 Tahrlr heyeti: 24298 İdare ve matbaa kısmile Matbaacılık ve Neşriyat Şırketi 24299 . 24290 umhuriyet Pazartesi 8 Haziran 1936 • Hayı Ansiklopj&dîsi 10 cildi tamam fcmıuştur Her eve ve herkesfc lâzımdır Üçüncü Dil Kurultaymm Eşiğinde T Paris 7 (A. gemi ve sandal A.) Grev hacılanna sirayet et reketi artmakta ve miştir. La Deule nehrinin orta yeri bütün memlekete ne altı salapurya koyayılmaktadır. lulmuş ve bu suretŞimalî Fran 'e şehir münakalâ sada nehir müna tına sed çekilmiş Mercure de France mecmuası son sa kalâtı da durmak ^r. Yataklı vagon tehlikesine maruz yılanndan birinde Basque dili üzerinde amelesi de bir çok bulunmaktadır. bir tetkik neşretmiş ve Pariste münteşir stasyonlarda ve bilYeniden greve Le Temps gazetesinde de bu tetkik üzeSassa Calais ve iştirak edenler rine ve hatta bu tetkıkin ortaya koyduğu Yîarsilyada grev ilân Paris 7 (A. kelimelerden bir tekine dair bir fıkra çıktmişlerdir. mıştır. Le Tempsm bu fıkrası Ulus refi A.) Maden a Resimde amele, kimiz tarafından tercüme olunarak mese melesi grevi bugün ıki büyük şampan Tayyareci Bayan Sabihantn son manevralarda alınan iki muhtelif pozu umumî bir şekilde le Türk bilginlerinin tetkik ve mütaleaya fabrikasını işgal Bu lanna arzedilmiş olması üzerine maruf olmamıştır. Bursa 7 (Hususî muhabirimizden) kumandanlan ve karargâh zabitanı, Beetmişlerdir. dılcilerimizden Eskişehir saylavı Yusuf nunla beraber Pas Pariste Renault otomobil fabrikasında işlerini bırakmakla Bursa dün Türk tayyareciliğinin gö lediye Reisi ve Belediye heyeti, C. H. P . maden Havreda Fran Ziya Özer gene Ulus gazetesile gerek o de Calais beraber fabrikayı işgal eden amele ğüs kabartıcı bir muvaffakiyetine şahid erkânı, birçok mektebliler ve Türkkuşu amelesi sendikası, sız Amerikan petkelimenin ve gerek Bask dilinin diğer bir olmuştur: talebesinin takdirkâr nazarlan önünde çok kelimelerinin Türk dılile alâkalarını grev hareketini avcunun içine almak rikayı işgal etmişlerdir. Bu fabrikaların rol tasfiyehanesinin 600 amelesi, grev iTayyarecilikteki kudret ve kabiliyetini mahirane devirlerle ve hakikaten büyük göstermeğe çalışan uzun bir etüd neşrey maksadile 8 haziranda umumî grev ilân patronları, böyle bir hal vukuundan kork lân etmişlerdir. bir çok muvaffakiyetli uçuşlarile ispat et bir muvaffakiyetle yere inmiştir. Diğer taraftan bir çok fabrikaların lemiştir. İbrahim Necmi Dilmeni son üç edilmesi için bir emirname neşretmiş tukları için evvelce ameleye yol vermiş ş olan ilk kadın tayyarecimiz Bayan Büyük Önder Atatürk te halkın aralerdi. patron ve amele murahhasları arasında makaleyi yazmağa sevkeden vesile işte tir. S. Gökçen, dün saat 16 yı 20 geçe sında olduğundan bütün bu kalabalık Armentieresde amele, zorla yedi fabGrev, şimal mıntakasındaki kanalların [Arkast Sa. 7 sutun 5 te] budur. Çünkü Yusuf Ziya Özerin mukaYeşilköy tayyare karargâhından bir sevinc içinde idi. Halk şiddetle Atatürkü yeseleri daha ziyade zahirî benzeyişler tayyare ile uçarak Bursaya vâsıl olmuş, alkışhyordu. Reisicumhurumuz bir araveya indî esaslara dayanmakta olup Gü: kendisini karşılamağa gelen Bur hk Bursa Türkkuşunda çalışan genc kızneşDil teorisinin ortaya koyduğu kaidesa Valisi ve Vilâyet erkânı, Or lanmızla konuştular. Saat 17 ye doğru lere tevafuk etmekten uzak bulunuyordu. [Arkast Sa. 3 sütun 3 te] general Fahreddin, Kolordu ve Fırka İbrahim Necmi Dilmen Bay Yusuf Ziya Özerin temas ettiği kelimeleri GüneşDıl teorisi metodlarile tetkik ve mukayese ederek bunlarm verdiği akla çok yakın Kahire 7 (A.A.) Başvekil Nahas kat'î neticeleri ortaya koymuştur. Paşa Anadolu Ajansının Kahire muhaBay Yusuf Ziya Özer Türk dili üzebirini kabul ederek aşağıdaki beyanatta rinde bu dilin ana dil olduğu sezişini kobulunmuştur: vahyan son çalışmalarda ilk öne atılan dıl«Kardeş Türkiye vakayiini pek yacilerimizden biridir. Kendisinin önümüzBükreş 7 (A.A.) Rador Ajansı kından takib ederim. Bir arahk adeta hadeki kongrede ehemmiyetle mevzuu bah bildiriyor: ritadan silinmiş iken onu yalnız askerî desolacağı şüphesiz bulunan GüneşDil teoÇekoslovakya Reisicumhuru Benes ğil, her sahada kurtaran ve yükselten risi üzerinde de rüsuh sahibi olacak veçhi ve Yugoslavya Naibi Prens Pol şerefine Atatürkün dehasının takdirkârıyım. îki le ileri tetkik ve tamikler yapmış bulunma verilen öğle ziyafetinde, Romanya Krakardeş milleti birbirine daha sıkı bir suParis 7 (A.A.) Maten gazetesinin sı elbet pek ziyade arzu olunurdu. Bizzat lı Karol aşağıdaki nutku söylemiştir: surette bağlıyacak olan bir muahedeyi a dıplomasi muhabiri, Romadan bildiri bu bahis üzerinde konuşmak için kendi« Küçük Antant devlet reislerini deta bir Mısır meselesi addediyorum. yor: İtalya, Almanya ile bir ademi te mizde ilmî salâhiyet görmemekle beraber Bükreşte hakikî, derin ve tabiî bir se Ingiliz Mısır muahedesinin Londra cavüz misakı akdine karar vermiştir. jimdiye kadar üzerinde tatbik olunduğu vincle selâmlar ve bütün kalbimle kendi Romanya Krah Karol, Yugoslavya Prensı da fevkalâde komiser tarafından yapılan Bu misak, zecrî tedbirlerin kaldırılması Pol ve Çekoslovak Reisicumhuru Benes yüzlerce ve yüzlerce kelimelerde ayni lerine hoşgeldiniz derim. temaslarla iyi bir neticeye varacağını ü takdirinde tehaddüs edecek bütün im şaşmaz neticeleri veren yeni teorinin esaBu selâm, yalnız protokol icabı veriKüçük Antantın birliğini ve çözülmez mid ederim ve eminim ki Mısırın istiklâ kân ve ihtimalleri ihtiva etmektedir. sen pek orijinal bir buluş olduğunun ye len bir selâm değildir. Bu selâm, Küçük mahiyetini tekid etmekte olan bu hâdise linden en ziyade memnun olacak Türk Bu misak, ihtimal 30 haziranda imza edılecektir. Muhabire göre, bu tarih, M. ter vuzuh ve sarahatle sabit olduğunu gö Antant denen çözülmez birliğin üç rük bizim, Balkan Antantı ile sıkı işbirliği ha lerdir.» Musolıninin sabrınm son haddidir. renlerdeniz. Dil işlerinde pek ileri tetkik nünden birinin, bütün Romanyanın selâ linde, sulhun idamesi ve kendi menfaatleriBu misakm akdi için icab eden bütün lArkası Sa. 7 sütun 3 te} leri ve hususile dikkate lâyık sezişleri ya mıdır. tertibatın evvelce almmış olduğu söy kından malumumuz olan Bay Yusuf Zilenmektedir. M. Hitler M. Musolini ya Özerin yeni teori üzerinde bir parça Ciddî membalardan alman hususî hafazlaca durmakla kendisini arkadaşı Ibberlere göre, misak, İtalyanm şöyle bir sosyalistlerin Balkanlara doğru tevessüüne muhalefet etmiyecektir. rahim Necmi Dilmenle tamamen hemfitaahhüdunü ihtiva etmektedir: Buna mukabil, Almanyanın, Avus kir kılacak sağlam ve hepimiz için istifaItalya, Almanyanın müstemlekelere dair olan metalibine elinde mevcud o turyanın tamamiyetine riayet etmeği deli kyıaatlere sahib kılacağmda da şüplan siyasî, diplomatik ve iktısadî bütün taahhüd etmiş olduğu rivayet olunmakhe etmiyoruz. vesaitile muzaheret edecek ve nasyonal tadır. Bask dilinin Avrupa dilcilerince de IMIIIIIMIMMIIIIIIIIIIIIlllllillilMllilllllillllllllinMMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIItlllllllMIIIIIIIİIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIKIIIIH şimdiye kadar hep nazarı dikkati çekici Londra 7 (A.A.) M. Eden şimdiki ahval ve şeraitin gayrimüsaid gö görünen ve fakat bir türlü hakkile izahırünmekte olmasına rağmen silâhlann tahna imkân bulunmamıs olan orijinal sekildidi ve azaltılması için müsaid bir fırsat lerinin ancak GüneşDil teorisile pek koçıkar çıkmaz bu fırsattan hemen istifade lay izah edilebileceği İbrahim Necmi edilmesi mütaleasmda bulunmaktadır. Dilmenin yalnız üç beş kelime üzerinde Şimdiki halde dünyanm her tarafında çalışan son üç makalesinde görülmüş buyeniden silâhlanma cereyanı alıp yürür lunuyor. Bay Yusuf Ziya özere gelince ken Ingilterenin âtıl bir halde durması kendisinin Bask dili üzerinde bilhassa kendisi için meş'um neticeler verir. meşgul olmuş olduğu son neşrettiği tetkikten pek iyi anlaşılıyor. Meselâ baskça Nazır, bu zihniyet dairesinde efkân onun iyi demek olduğunu onun tetkikleri umumiyeye ve patronlara hitab ederek Paris 7 (A.A.) M. Blumün talearasında görürken derhal bizim iyi olmak delikanhlann kara ordusunda sahilleri bi üzerine meclis, «Halkçılar cephesi» ne tayyarelere karşı müdafaa için yapacak mensub fırkalar tarafından tevdi edilmiş manasındaki onmak masdanmızı hatırlan antrenmanlan her suretle teshil et olan itimad takririni 210 reye karşı 384 lıyoruz. Bizim gü'n, baskçada egündÜT. melerini istemiştir. reyle kabul etmiştir. Baskça sokur sığır demek olunca iki keliMeclis, «Halkçılar cephesi» progra me arasında fark bile yoktur. tstanbul Viyana maçından bir gö'rünüs mında münderic reformlan âcilen tahakFakat esash dilcilik bu türlü zahirî Olimpiyadlara götürülecek Türk ta iyi bir hale getirmiş, sıcaklığı da gidere kuk ettirmesi için hükumete itimad beyan benzeyişlere fazla ehemmiyet vermediği kımını teşkil edecek oyunculan seçmek rek tam bir futbol havası husule getir etmiş ve bilhassa Başvekilin patronlarla gibi bilhassa GüneşDil teorisi zahirî benamele arasındaki ihtilâfın süratle halle zeyişlerden ziyade yalnız ve yalnız ken için tertib edilen oyun serisinin ikincisi mıştı. dileceğine dair olan beyanatını tasvib eyAnkara 2, lzmir 1 di metodlanna istinad ediyor. Diyece dün Taksim stadyomunda çok kalabalık lemiştir. ğiz ki Bay Yusuf Ziya Özerle îbrahim bır seyirci kütlesi önünde yamldı. Evvelâ Ankara ile îzmir muhtelitleri Öğleden evvel yağan yağmur, sahayı [Arkası Sa. 6 sütun 1 de] Celse, saat 22,50 de kapanmıştır. Necmi Dilmen arasındaki ihtilâf esasta değil, belki metoddadır. Biri kolay veya ıııııuııiııııııııııiMiıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııınıııııııııııııııııııııııııınııııııııııııı Londra 7 (A.A.) Negüsün etra Yeni kabinenin beyannamesi okuzoraki benzeyişler aramakta, diğeri ise göre menşeini bulmağa çalışan düşünce sellem bir hakikat ve dava halindeki asıl fında bulunan zevatın bildirdiklerine gö nurken şiddetli münakaşalar oldu Saşmaz düsturlara dayanmaktadır. ler ufkumuzu genişleten bir takım haki mahiyetini olduğu gibi muhafaza etmek re, împarator Cenevreye gitmiyecek ve Paris 7 (A.A.) Kabine beyanna katleri ortaya koymuştur. Bununla bera tedir. İşte bir elimizde kültür dillerinin ilk Milletler Cemiyeti nezdinde kendisini mesinin okunması, mecliste bir takım hâTürk Dili Tetkik Cemiyeti çahşmala ber konuşulan dille bu ilmî arayış ve menşelerini gösteren düsturlar, diğerinde temsil etmek üzere bir heyet yollıyacak diseler vukuuna sebebiyet vermiştir. Sağ Fransız Meclis Reisi M. Heryo rinın son dört beş yıldır takib etmiş oldu buluşlar arasındaki münasebetlerin dere kendi dilimizin mükemmel bir dil olması tır. împarator, bir iki haftaya kadar în cenah mümessili M. Fernand Laurent, İ da izahat vermiştirJjComünistler, 6 şu gu safhalar malumdur. Öz türkçe araştır cesini bilmiyor değiliz. Dilimizin bütün için takib olunacak yol şartlan bulundu giltereyi terketmek niyetindedir. İmpara talyaya karşı zecrî tedbirler tatbik edil bat 1934 tarihinde polis müdürlüğünde malan bizi bir arahk doğmatik bir mil ihtiyaclara cevab verecek veçhile tekâmü ğu haldedir ki üçüncü Dil Kurultaymm tor İsviçrenin daha tesbit edilmemiş olan mesini şiddetle protesto etmiştir. bulunmuş olan M. Chiappei yuhaya tutByetçiligm dar çerçevesine götürür gibi lü ancak onun kendi içindeki çalışmalar eşiğinden içeriye gireceğiz. Mutedillerden M. Paul Raynaud, muşlardır. bir mahalline gidecek ve orada otura blduktan sonra dilin tarihî ye lisanî esasa la temin olunabileceği müstakil ye müfrank kıymetinin indirilmesi tezi hakkınİArkası Sa. 7 sütun 4 te] YUNUS NADI caktır. ürk diline aid tetkiklerin üçüncü kurultayı önümüzdeki ağustos ayı içinde îstanbulda toplanacaktır. Bu kurultay hazırlıklarile meşgul olmak üzere son sekiz on aydır GüneşDil teorisine aid olarak meşgul olduğu inceleme ve karşılaştırmalar üzerindeki çalışmalarına muvakkaten ara vermiş olan Türk Dili Tetkik Cemiyeti Genel Sekreteri İbrahim Necmi Dilmenin türkçe ile baskça arasında karşılaştırmalar yapan üç makalesinden sonuncusu olan üçüncü makaleyi bugün basiyoruz. Bu makalelerde görülmüş olacağı üzere İbrahim Necmi Dilmen gördüğü önünden kaçılamaz bir lüzum üzerinedir ki bu yazılan yazmağa mecbur olmuştur. Mesele şudur: Paristeki grev Fransanın Genc kadın tayyarecimiz her tarafına sirayet etti Bayan Sabiha dün bir Atatürkün Bursadaki gezintileri Birçok fabrikalar daha işgal edildi tayyare ile Bursaya gitti • Parisin iaşe, elektrik, su servisleri emniyet altına alındı; patronlar ve amele murahhasları arasında müzakerelere başlandı, yakında bir itilâf hasıl olacağı ümid ediliyor Tayyare meydanında Atatürk te vardı. Halk Büyük Önderi coşkun tezahüratla alkışladı "Küçük Antant Avrupa Mısır Basvekilinin Atatürk ve memleketimiz sulhunun temel taşıdır,, hakkındaki dostça sözleri Üç devlet reisi Küçük Antantın Balkan Antantile olan samimî ve çok sıkı işbirliğinin sulhu tevzin ettiğini tebarüz ettirdiler Italya Almanya ile bir anlaşma yapıyor Italya, Almanyanın müstemleke taleblerine muzaheret edecek, Almanya da buna mukabil Avusturyanın mülkî tamamlığını tanıyacak! istanbul Först Viyenna Eden, Ingiliz genclerini sahilleri müdaf aa an ile 1 1 e berabere kaldı trenmanlarına çağırıyorAnkara muhteliti çok enerjik bir oyundan sonra gevşek bir maç yapan Izmiri 2 1 yendi Silâh yarışı Yeni Fransız kabinesi itimad reyi kazandı Mecliste kabinenin programı okunurken sollarla sağlar arasında şiddetli münakaşalar oldu Habeş İmparatoru Pek yakında Ingiltereyi terkedecek