5 Haziran 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

BUGÜN 2 nci sahifede: Siyasî îcmaL 5 inci sahifede: Kültür ve Terbiye Salih Murad, Harb şarkta kopacak gibi. 6 ncı sahifede: Spor haberleri, Cenevreye imdad Lord Robert SesiL Onbirinci yıl sayı: 4331 tSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumlıurlyet, İstanbul Posta kutnsu: İstanbul, No 246 Telefon: Başmuharrir ve evi: 22366 Tahrir heyeti: 24298 İdare ve matbaa kısmile Matbaacılık ve Neşriyat Şirketi 24299 24290 umhuriyet Cuma 5 Haziran 1936 Leon Blum, Saroya Mahkumiyetiniz bitti, serbestsiniz ! ( Fransız karikatürO ) M. Leon Blum dün kabinesini kurdu Fransada Sosyalistler iktıdara gelirken Amele grevi tehlikeli safhaya girdi, bazı işçiler fabrikaları işgal ettiler Meclis Reisliğine seçildi • Londra halkı Negüsü hararetle karşıladı Ingiltere, bu sevginin İtalya ile arasını bozmasından korkuyor Hükumet İmparatoru muhafaza için polis verDahiliye Nazırı anarşiye sürüklenmemek için komünistleri n, işçileri zaptürapt altına al medi. Eden Grandi mülâkatları devam ediyor Enternasyonal siyasaya malarını istedi. Bir gazete «îtalyada faşizm, fabrikaları n işgalile başlamıştı» diyor Karışan yeni eleman: Yeni Fransız hükumeti M. Heryo ekseriyetle arihte benzeri pek az görülmüş veya bu kadar hiç görülmemiş karışık bır zamanda Fransada Paris 5 (Hususî) Başvekil M. iktıdar mevkiine yeni bir hükumet geliyor: Sarahaten solcu bir hükumet, ki ta Alber Saro bugün öğleden sonra Elize raftarları ona büyük halk kütlesinin hü sarayına giderek kabinenin istifasını Cumkumeti unvanını veriyorlar. Son Fransız hurreisi M. Lebrune vermiştir. Akşamüsintıhablarında radıkallerle sosyalistlerin tü müstakbel Başvekil M. Leon Blum ve komünistlerin iştirak ve ittıhadlarile Reisicumhuru ziyaret ederek bir saat kateşkil olunan halk cephesi fırkaları büyük dar görüşmüş ve yeni kabine listesini verbır ekseriyetle kazandılar. Bunun neticesi miştir. T Yeni Başvekil M. Blum Meclis Reısi M Heryo Başvekil muavını M. Daladye Hariciye Nazırı M. Delfos r olarak hükumeti sosyalist fırkasının şefi olan M. Leon Blum kuracaktır. Dündenberi Alber Saro hükumeti istifa etmiştir. Şimdi M. Blum Cumhurreisinden almış olacağı memuriyetle kendi hükumetini kurmakla meşgul bulunuyor. Çoktan anlaşılan bu vaziyet üzerine M. Leon Blum müstakbel hükumetine girebilecek kimselerle konuşagelmiş olduğu için yeni hükumetin teşekkülü uzun sürmiyecektir diye tahmin olunur. Alman devlet ve hükumet reisi M. Hitler bir noktada bftaz hak kazandı gibi. Lokarnoyu ortadan kaldıran 7 mart kararının münakaşalan esnasında M. Hitler yarın Fransada yapılacak intihablardan kendisince endişe ile telâkki olunacak neticeler çıkabileceğini ima etmişti. Gerçi M. Hitlerin dediği tamamen tahakkuk etmediyse de halk cephesi ittihadı komünistlerin fazla mevki kazanmalarına yaradı, ve en ziyade Paris havalisinde. Ve şimdi Paris havalisi hergün daha ziyade artan ve fabrikaların amele tarafından işgali şeklinde bir fevkalâdelikler arzeden grevlere sahne bulunuyor. Bu grev hâdiseleri karşısında sabık hükumet elâstikî hareket etmeğe ehemmiyet vermiş ve müstakbel hükumetin mensub olduğu fırkalarsa bu grev hâdiselerini adeta teşvik ve teşçi eder yollu tavırlar almakta asla beis görmedıklerini göstermekten hâli kalmamışlardır. îspanya misalinden sonra Fransanın dahilî takallüsler içinde kalmasından endişe edilmesi yersiz bir korku sayılamaz. Komünistler yeni Fransız hükumetine iştirak etmemekle beraber kuvvetli muzaheret vadediyorlar. Bu muzaheretin bilâhare içtimaî ıslahat vadisinde bazı şartlara istinad edip etmiyeceğini bize zaman gösterecektir. Avrupanın şimdi içinde yüzdüğü zorluklar arasında Fransanın nerede başlayıp nerede biteceği bilinmiyen dahilî ıslahat çemberine yakalanması, milletlerarası münasebetlerinin istikrarına hizmet edecek bir amil olamaz. Avrupa vaziyetlerinin kanşıklığı öyle dikkat ve ihtimam istiyor ki bu yüzden koltugunda kâfi derecede büyük karpuz bulunduğunu unutmuş olacak hükumetin çok zaman geçmeden dahilî ve haricî vazifelerinde mutlak bir âcizlikle malul kalması en zarurî bir akıbet olur. Leon Blum hükumetinin vaziyetlerin icabına nekadar tetabuk edebileceğini bütün dünya merakla bekliyor. Halk cephesi hükumerinin şefi şimdiye kadar hükumette takib edeceği hattı hareketi muhtelif vesilelerle müteaddid defa söyledi. Haricî siyasete aid programdan Milletler Cemiyetine dayanan umumî bir silâhsızlanma siyasasınm şimdilik bir hayalden başka birşey olmadığını ve olmıyacağını öyle zannolunur ki M. Blıhn de anlamakta gecikmiyecektir. Milletler Cemiyetini tutabilmenin bile kâfi derecede kuvvetli olmağa mütevakkıf bulunduğu şimdi gereği gibi anlaşılmış bulunuyor. Müşterek emniyete dayahan bir sulhu ayakta tutabilmek için dahi ona taraftar olan milletlerin günün birinde onun hesabma harbi göze alacak kadar kuvvetli olmalan lâzım geleceği pek mutantan bir surette meydana çıkmıştır. Eğer Avrupada harbolmıyacaksa ancak böylelikle olmıyacaktır. Yoksa şimdiki kararsız vaziyetin bile harbden daha az âgır »ayılmamak icab eden korkunc bir tnanzara göstermekte olduğunu gören Yeni Fransız kabinesi azaları Paris 5 (Hususî) Yeni Başvekil M. Leon Blum bu akşam saat 9 da Elize sarayına giderek kabine arkadaşlannı Cumhurreisine takdim etmiştir. Yarım saat sonra yeni kabine listesi neşredilmiştir. Bu listeye göre kabine şu suretle teşekkül etmiştir: Sandalyesiz Başvekil: Leon Blum, Başvekil muavini ve Mıllî Müdafaa: Daladier, Hariciye: îvon Delkos, Maliye: Vincent Auriol, Dahiliye: Salangro, içtimaî Muavenet: Le Bas, Bahriye: Duparc, Hava: Pierre Cot, Sandalyesiz Nazır: Chautenps, Sandalyesiz Nazır: Vielette, Sandalyesiz Nazır: Paul Faure. tmparator Cebelitarıkta otomobilden çıkarken Malıye Nazırı M. Onel Sandalyesiz Nazır M. Şotam Sandalyesiz Nazır M. Vıolet Sandalyesiz Nazır M. For Bunlardan başka kabinede üç te kadın müsteşar vardır. Yeni kabine cumartesi günü parlamentoda programını okuduktan sonra, Başvekil M. Blum grevlerin önünü almak üzere bazı emirnameler neşredecektir. [Arkası Sa. 7 sütun 4 te] Avusturya meselesi muamma halinde! Arşidük Otto da îtalyaya hareket etmiş. Musolini, Şuşnigle görüşecek Brüksel 4 (A.A.) Dünkü «Der niyer Ör» gazetesi, Arşidük Otto dö Habsburgun îtalyaya gittiğini yazmış tı; fakat Steenockerzeel şatosundan bu haberin tevsikine imkân olmamıştır. Filistin hâdiseleri yatışmağa başladı Londra 4 (A.A.) Siyasî mehafıl, Necaşinin Londraya gelmesi münasebe tile Londra halkının göstermiş olduğu coşkunluk yüzünden İtalya ile Ingiltere arasındaki gerginliğin artacağını tahmin etmektedirler. Fılvakı dünkü nümayişler, ingiliz milletinin Habeşistana karşı beslemekte olduğu hissiyatı açıkça göster mektedir. Ayni mehafil, Necaşinin Cenevreye gitmeğe karar vermesi halinde İtalyanın Milletler Cemiyetinden çekıleceği mütaleasında bulunmaktadır. Muhafazakâr mehafili, İtalyanın Milletler Cemiyetinden çekılmesi takdırinde İngilterenin İtalya ile Cenevre haricinde ıki taraflı müzakereler yapmağı kabul edeceğinı tahmin etmektedir. Bu mehafıl, Ingiltere hükumetinin Necaşıye bizzat Cenevreye müracaat etmek tasavvurun dan vazgeçmesinın muvafık olacağını bildireceğini söylemektedir. İngiliz hükumeti Necaşiyi muhafaza etmiyor Londra 4 (A.A.) Stefani Ajan sından: Dahiliye Vekili, Londradaki, Habeş elçisi doktor Marteni Negüsün maiyetine polis veremiyeceğinden haebrdar etmiştir. [Arkası Sa 7 sutun 1 de\ Yahudi federasyonunun mühacereti çoğaltmağa dair kararı ihtilâli körükledi Halkı haraca kesmişler Meşhur afişaj işinin içyüzü insana hayret veren safhalara girdi! M. Musolini Avusturya Başvekili ile görüşecek Roma 4 (Hususî) Başvekil M. Günlerdir efkâ Musolini Rocca Della Kamminaleye İSTANBUL BELEDtYESl rı umumiyeyi işgal hareket etmiştir. Belediye ilân resmi ve tejbir ucretine ai» ıhharnam*Salâhiyettar mehafilde M. Musolini eden afişaj mesele sini tetkik için Bele[Arkası Sa. 7 sutun 2 de] Yılı Nfv'ı TuUn Mukellefîo diyede teşkil edılen Üin KİBÜ Ca& vu*. Adr komisyon bir rapor hazırlamakMahalieu. tadır. Beledıyenin Teşhır ucrıtı>^, / namını ve hukukî kudretini alet ittihaz HcsapNo. J^iî» ederek piyasadan aYEKUN'rlabildiğine para dev yukırıdajı«h d y f lu» m korufun • Inri Gazzede bir tngiliz mitralyöz otomobili nöbet bekliyor «kjıtınî 10 gıitı ı j a m o d « K • * a>«rakdırtjcBdc^tvc ksnnnunun 113 şirmeğe kalkan mülunctı naddramt «vfık»:ı t»lf>t»( , apiimakfe I trafcer ılinırün <!a trihı» tcn Kudüs 4 (A.A.) Hayfada vazi Patlıyan bomba tezimin işlerini had yette sükunet olmakla beraber gergin deden geçiren bu Hayfa 4 (A.A.) Bura polis merlik devam etmektedir. Bir Yahudi kadı kezlerinden birinin yakmında bir ominikomisyona, bir aranını öldürmüş olan bir Arabin 15 sene büse bomba atılmıştır. Altı Yahudi, bir lık Belediye Reisi küreğe mahkum edilmiş olmasına rağmen Mısırh ve bir Arab yaralanmıştır. Bir Muhiddin Üstün Arab tahrikâtçılar, faaliyetlerine devam takım tevkifat yapılmıştır. Yanm saat dağ da riyaset ede Maruf ihbarnamelerden birisi daha! etmektedirler. sonra postane binasmın önünde de bir rek tahkıkatla bizzat meşgul olmuştur. tanbul Belediyesi ilân ve afişaj işleri» Tahrikâtçıların nüfuz ve tesirleri mut bomba patlamış ve birkaç cam kınlmıştır. Ticaret âlemini harac ahr gibi bol kese diye bir de unvan takan mültezim ticaretlak değildir. Bir Ingiliz sigara fabrika Yahudi federasyonunun kararı den, ölçüsüz, esassız binler ve binlerce haneleri ihbarname yağmuruna tutmuş, sındaki Arab amele, işe başlamıştır. Yalira resim vermeğe mahkum eden afişaj vergi tahsiline koşulan memurları ise tutLondra 4 (A.A.) Evening Stan hudi banka ve mağazalarına müracaat e dart gazetesi, İngiliz hükumetinin Filis cılann icraatı halkı o kadar asabiyete turabildığini almak için her yolu mubah den Arab müşteriler eksik değildir. Tel tinde bugün maruz bulundugu müşkülâtsevketmiştir ki Belediye Reisimizin, em gören usullere başvurmaktan çekinme Aviv panaym, bu ayın 6 sında kat'î su tan bahsederek diyor ki: rivakileri durdurup mes'ullerin yakasına mişlerdir. rette kapanacaktır. Vaziyet ve bilhassa yapışan müdahalesi herkesi sevindirmiş «Yahudi matbuatı ve Yahudi meha Bir defa ihbarname ve makbuzlardaki münakalâlttaki emniyetsizlik dolayısile filinin hareketleri hükumetin işini kolaytir. bozukluk meydandadır. Ondan sonra da bu seneki ziyaretçilerin miktan eksikli laştırmaktan çok uzaktır. Yahudi fede Her geçen gün ve her yeni müracaat Belediye hukuku ve kanun suiistimal eğine nazaran hissolunur derecede az ol rasyonu Filistine Yahudi muhaceretinin Kropprensin eski Alman kuman afişaj işlerinde yapılan marifetlerin iç dilerek vatandaşlar tehdid de edilmiştir. danlarile beraber alınmış bir resmi yüzünü tenvir etmektedir. Kendisine «îsmuştur. [Arkası Sa. 7 sütun 3 te} [Arkası Sa 7 sutun 1 de~\ ıııııııııııifiHimıırınuııııı ılııılllııllııllıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııı Pariste çıkan L'intransigeant gazete ıııııııııııııınıiıııııııııııııı ıııııııııııııııı ıını " H i IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIMIIIIlillllllllltllllllllllllllllllllııııııılllllilMllllllllllllllliltlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltlllllilMllllllllllllillllllllllllllH gözler apaçık göriip duruyorlar. Çünkü tinin iktıdar mevkiine geldikten sonra bu sine Berlinden yazılıyor: şimdiki vaziyette Avrupa harblerin şim vaziyette esaslı bir değişiklik yapacağına Sabık İmparator hanedanile Nasyo lArkast Sa. 7 sütun 3 te] diye kadar benzeri hiç görülmemiş dere pek ihtimal verilmemekle beraber yeni cede bir şiddetlisine kaymakta devam e hükumetin İngiliz siyasasını tutmakta dadip gidiyor. ha sarih bir tavır alacağı zannolunuyor. "Kliectnualanmızdan birinin başlığı eşsiz bir milliyet vermiştir. Yetişir: Avrupada efkâr yavaş yavaş îtalyan Mevcud kanşık vaziyeti düzeltmek için * yanında meşhur bir imzanın şu sırtüstü yat, çalışma, tavana yahut buHabeş davasınm tavsadığma ve bu badi bunun bile bir nevi kararlı hareket gibi Londra 4 (A.A.) Ingiltere hüku sözünü okudum: tTiirk genci! Mu lutlara bak; mektebe, kitaba, yazıya, rede emrivakiin kabulü zarurî bulundugu telâkki olunması lâzım geleceğini söylimeti, Boğazlar rejiminin tadili için Mon vaffak olman ve yükselmen için Türk okumaya, düşünmeye, etüde, cehde fikrine alışıyor gibi görünmektedir. En yebiliriz. Malumdur ki Avrupanın şimdive mücadeleye ne lüzum var? Türk olman kâfidir.> büyük zorluk Milletler Cemiyeti vaziye ki felâketi hep kararsızlıklarından doğ treuxde toplanacak olan konferansa iş Ben, bu çeşid milliyetçiliği anla olman kâfidir! tinin hiç olmazsa şeklen kurtarılmasında muştur. Kararsızlıklar devam ettiği ka tirak etmeğe karar verdiğini Türk hüku makta en koyu bir enternasyonalci Yalnız bizim gibi realist milliyetçidır. İtalyanın bu maksadı kolaylaştırma dar kargaşalıklar da sürüp gidecektir. metine bildirmiştir. Bu konferansın Mil den daha âcizim. Türk olmayı her lere bu fazla idealist söz, Türk olma ğa nekadar yardım edeceği henüz bilin Kararlı hareketler kargaşalıkları durdu letler Cemiyeti Asamblesinden sonra top türlü muvaffakiyetaizliğe karşı ga • nın kifayetine dair tek bir şey b'ğretimemektedir. İtalya tarafmdan vaziyet rabilir, ve Avrupa işlerine çekidüzen ve lanması muhtemeldir. ranti eden böyle bir sözden çtkarabi yor. Evet, sahiden bu şeyi anlamak ileceğimiz mana nedir? çin Türk olmak kâfidir. kolaylaştınlmayınca ise Milletler Cemi rebilir. ^ '. ^ Şudur: yetine kıymet veren diğer milletlerin ve Nedir o şey? Bunlar Fransada iktıdara yeni bir Ey Türk genci! Muvaffak olman ve ezcümle Ingiltere ile Fransanın bu çık sol hükumeti gelirken şöylece hatıra geliSöyliyeyim: yükselmen için başka millet genclerimazdan nasıl kurtulabileceklerine henüz veren düşüncelerdir. Hakikî vaziyeti bu «Türk genci! Manasızlığı bu kadar nin yapmıya mecbur olduklart gayrethiçbir akıl ermiyor. açık bir sözün hakikî milliyetçilikle yeni hükumet iş başına geldikten sonra lerden hiçbirine muhtaç değilsin. Ah hiçbir alâkası olmadığını anlaman iFransa şimdiye kadar hem îtalyayı görmüş olacağız. Temenni edelim ki LeYazan: Abidin Daver lah sana bütün miskinlikleri ve hamleçin Türk olman kâfidir.* bırakmadı, hem İngiltereyi tutmakta de on Blum hükumeti bir salâh amili olsun sizlikleri telâfi eden, bilmenin, anlaBugün 3 üncü sahifemizde vam etmeğe çahştı. Leon Blüm hükumeYUNUS NADl PEYAMt SAFA manın ve davranmanın yerine geçen Hitler rejimi ve Hohenzolernler Son hâdiseler aralarını büsbütün actı /*r Hâdiseler arasında Ingiltere, Boğazlar konferansına iştirak ediyor Bir vecize Modern Türk ordusu Kahraman Türk ordusu J