18 Nisan 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

18 Nisan 1936 CUMHURİYET SON TEIEFON MABERLEP TELCRAF VCTELSİZLE Sovyet Rusyadan Yazan:NadirNadi .M. *e ~'«. • ı ^ ~ n , "&. f intıbalar Beyoğlu çocukları temiz, hava ve güneş istiyorlar Bugün minimini bir okuyucumdan iöyle bir mektub aldım: «Her gün babamm getirdiği <Cum • « huriyet> gazetesinde yazılarınızı oku yorum. Sizin için derd dinler diyorlar. Biraz da benim derdimi dinleyiniz. Biz beş kardeşiz. Beyoğlunda oturu yoruz. Mektebden çıktıktan sonra biraz ahava almağa ihtiyacımız var. Fakat ne muallim, ne de annem bize sokakta oy namağa müsaade etmiyorlar. Otomo biller çiğner, diye korkuyorlar. Bu civarda gideceğimiz bir Taksim bahçesi var. Fakat oraya gitmek için de beş kardeşe, beşer kuruştan her gü.n 25 ku ruş lâzım. Bunu her gün annemiz bize veremiyor. Ne olur, Taksim bahçesine girme parası hiç olmazsa ilkmekteb talebelerine yüz para olsa, biz de hava almak için bir yer bulabilsek? Size bütün kardeş ve arkadaşlarım namına yalvarırım. Bize bu iyiliği yapmağa çalışımz. Eellerinizden öperim. Beyoğlu 29 uncu ilkmekteb talebe * sinden Hamdi Hakkı Aktok Küçük okuyucuma şu cevabı veri m yorum: Belediyenin malı olan Taksim bahçesile diğer bahçelerde, mektebli veya mektebsiz çocuklardan duhuliye almak doğru değildir. Yüz parayı bile vere miyecek olan çocukların da bu bahar günlerinde güneşten ve temiz havadan stifade etmesi lâzımdır. Belediye, Beyoğlunda yeniden bir çocuk bahçesi yapmak yerine umumî bahçalere giren çocuklardan duhuliye bi leti almağı kaldırsa çok daha kârlı ve pratik hareket etmiş olur. Bunun için sizin bayramuuz olan 23 nisanda Beyoğlu ilkmekteb yavrulan hep bir olunuz, Belediyeye bu isteğinizi bildiriniz. Sizin hakkmız olan ücretsiz güneş ve havayı sizden Beyoğlu Bele diyesi esirgemiyecektir. Ben bundan emnim. Ispanyada yeniden kanlı Sofulis ile Teodokis uzlaşıyorlar çarpışmalar oldu Başvekâlete Sofulisin Hükumet binden fazla faşisti tevkif etti, fevkalâde tedbirler alındı geleceği söyleniyor Atina 17 (Hususî) Partilerin a ralarında uzlaşarak parlâmanter bir it tihad kabinesinin işbaşma getirilmesi hakkındaki teşebbüsleri dündenberi yeni bir safhaya girmiştir. Millî Ahali partisi lideri Teodokisin Venizelos, Kondilis ve Demircisin vefatının partilerin uzlaşmalan için daha müsaid bir hava yarathğına dair olarak ga zetelere verdiği beyanatta bir ittihad kabınesınin kurulmasının mümkün olduğunu ima etmesi bu faaliyetleri artırmıştır. Leningrad Sırtlarını düne çeviren insanlar durmadan, yarmı hazırlamak için çalışıyorlar 17 Önümde bavullar, Oktobr garınm bekleme yerinde ayakta duruyorum. On beş dakika sonra Leningrad ekspresi hareket edecek. Fakat trene yerleşmemize daha izin çıkmadı. Koskoca holde bin kişi kadar varız. Birbirimize sokulmuş, kasabhk koyunlar gibi bekleşjyoruz. Gece çok soğuk. Antrenman yapan koşucular gibi yerimizde sayarak kenditnizi ısıtmağa çalışıyoruz. Bizi neden trene bırakmadıklannı merak ediyorum. Partinin büyüklerinden biri Leningrada gidecekmiş. O gelip hususî vagonuna yerleşmeden önce yolcuları salıvermez lermiş. Çıkınlarmı omuzlanna yüklemîş köy lüler, elleri paltolannm cebinde, kalkık yakah işçiler.., Bir alay adam birbirimize sokulmuş, bekleşiyoruz. Arada bir ısınmak için tepiniyoruz. Bakışlanmız kasabhk koyun larınki kadar dalgın. *** Trende bir sanayi talebesile arkadaş oldum. Gevezelik ediyoruz: « Moskova Leningrad arasında Rusyanın en muntazam, en temiz, en süratli trenleri işler. Bu hattın tarihini biliyor musunuz? Çar Ikinci Aleksandr, önüne Rusya nın haritasını almış; çağırmış yanına mülendisleri. Efendiler, demiş Moskova ile Petrograd arasında bir demiryolu inşa edeceksiniz. Mühendislerden en ileri geleni, önüne doğru bir kaç defa iki büklüm iğildikten sonra korkak bir sesle sormuş: Haşmetmeab bu hattın nerelerden geçmesini arzu buyururlar? Torba sakalh inadcı Çar, gür sesile haykırmış: Petrograddan Moskovaya bir detniryolu ietiyorum! Madrid 17 (A.A.) Cumhuriyetin yıldönümü tezahürleri esnasmda ölen muhafız kıt'ası mülâziminin cenaze merasimindeki hâdiseler neticesinde üç ki şi ölmüş ve elli kişi ağır surette yaralan mıştır. z Madrid 17 (A.A.) Dün mülâzim Emeterio de Los Revesin cenaze merasimi esnasmda vukua gelen kanlı hâdiselerden sonra bin kadar faşist ve şüpheli şahıs tevkif edilmiştir. Front Populaire tarafından teşkil etîilen hususî mills efradı faşistler tarafından tahrikât yapılması ihtimalinin önü ne geçmek üzere Madridin başlıca so kaklannda kol gezmektedirler. Polis her tarafta şüpheli şahısları araştırmaktadır. Sosyal komünist amele teşekkülleri, azalarına hitaben bir beyanname neşrederek, her ihtimale karşı hazır bulunmağa davet etmişlerdir. Madridin, şimal gan şimendifer işçi leri, Fransız hududuna gidecek olan bir yolcu treninin hareketine mâni olmak için üç saatlik bir grev yapmışlardır. Umumî bir grevden korkulmaktadır. Faşistlerden bir grup tevkif edildi Madrid 17 (A.A.) Dün burada cereyan eden kanlı hâdiseler üzerine polis, 1 70 kişi tevkif etmiştir. Bunların büyük bir kısmı faşisttir. Bundan başka bir binada çalışan 74 işçi de tevkif olunBugün deveran eden bazı şayialara muştur. Nümayişçiler alayı geçerken bu binadan alay üzerine silâhlar atılmıştır. göre Sofulis ile Teodokis arasında bir Polis Umum Müdürü istifa etti uzlaşma meydana gelmiş, hatta yeni kaMadrid 17 (A.A.) Dün çıkan binenin riyasetine Sofulisin, Harbiye Nekanlı hâdiseler üzerine umum polis di zaretine Teodokisin, Dahiliye Nezaretirektbrü istifa etmiştir. Hasta bulunan îç ne de bitaraf parti meb'usu Rufusun geBakanımn yerine Bayındırlık Bakanı tirilecekleri söylenmeğe başlanmıştır. Kiroganm Iç Bakanlığını vekâleten ü Bu şayiaya kat'î nazarile bakılamazsa zerine alması da ayni sebebe atfolunmak da Meb'usan Meclisi toplanıncıya ka tadır. Kiroga ilk Azana kabinesinde İç dar kabine meselesinde büyük değişiklikIer olması ihtimalden haric tutulmamakBakanlığı yapmıştı. [IHHIIIItmılıımı tadır. Londrada toplanan Uzakşarkta yeni askerî heyetler bir manevra Almanyanm tayyarelerle ablukasını görüşmüşler Londra 17 (A.A.) Havas ajansı bildiriyor: Salâhiyetli mahfiller, erkânıharbiyeler arasındaki görüşmelerin şayanı memniyet neticeler verdiğini söylemektedirler. Havas ajansı muhabirinin verdiği ha« bere göre Büyük Britanyanın bombardıman ve avcı tayyarelerile ve Almanyayı abloka suretile yapacağı yardımm bilhassa müessir olacağı söylenmekte dir. Maamafih, Büyük Britanyanm, yeniden silâhlanması plânı tatbik mevkiine konulmadığı müddetçe, yapacağı yardım nisbeten ufak olacaktır. Sofulisin gazetecilere beyanati Resmi tebliğ Londra 17 (A.A.) Londrada üç gün süren erkânıharbiyeler müzakereleri hakkmdaki resmî tebliğ bilhassa di yor ki: «Bu müzakereler, en büyük bir sa mimiyet havası içinde ve hükumetleri tarafından mümessillere çizilen çerçeve dahilinde cereyan etmiştir. Bu hususta diğer lüzumlu malumat, kara, deniz ve hava ataşeleri vasıtasile verilecektir.» Atina 17 (Hususî) Hürriyetperver partisi lideri Sofulis gazetecilere verdiği dünkü beyanatında partisinin Me taksas kabinesine karşı alacağı vaziyetin pazartesi günü içtima edecek parti meb'uslan meclisinde takarrür edeceğî ni ve esasen Hürriyetperver partisinin programım tetkik etmeden hiçbir kabineHsingking 17 (A.A.) «Mançe ye itimad ve yahud ademi itimad reyi vermesinin mümkün olamıyacağım söy ukuo» Reuter ajansı bildiriyor: Şarkî Hopei muhtariyetinden «hüsnü lemiştir . niyet heyeti »adı verilen bir heyetin buSiyasî mahfillerde Sofulisin bu beyaraya gelmesi şarkî Hopei ile Man natında anlatmak istediği şeyin eğer Meçeukuo arasında ittihad husulüne doğru taksas kabinesi 1935 mart isyanından yeni bir merhale teşkil etmiştir. sonra Venizelistlere karşı ittihaz edilmiş Salâhiyetli bir membadan haber ve olan bazı tedbirleri ilga etmezse parlâ rildiğine göre, bu heyet, Mançeukuo va mentoda kabinenin lehinde bulunulmı lisinden, Çinin şimalindeki komünistlere yacağı olduğu söylenmektedir. karşı müşterek müdafaa için şarkî Hopei Kral Petris Elçisini kabul etti ile bir karşılıkh yardım pakh yapmasını Atina 17 (Hususî) Burada bu istemiştir. Iunan Yunanistanm Paris elçisi Politis Japon filosu Çin limanlarında dün Kral tarafında* kabul edilmiş ve th Şanghay 17 (A.A.) Manevralar zun müddet Krahn yanında kalmıştır. yapmakta olan 70 gemiden mürekkeb JaPolitis Terakkiperver partisi lideri pon filosu ziyaret maksadile TsingTaoya Kafandaris ile de görüşmüştür. gelmiştir. Istikbal merasiminde ŞangTung valisi de bulunmuştur. Çin makamIan, büyük bir merasim programı hazır Iamışlardır. Mançuko ile Hopei birleşiyorlarî cetveli dayamayıp ta harita üzerinde karmakarışık çizgiler çizseydi, şimdi biz nerelerde dalaşacaktık! * ** Leningrad. Rusyanın Avrupaya açılan penceresi. Botnie körfezinden süzülen garb rüzgârı, her nefesde hissedılıyor. Evlerin yapılı şında, sokaklarda, insanlann yüzünde tath bir garb havası var. Büyük Petrodan Lenine kadar Rus yanın tarihi kuru bir iskelet halinde burada gömülü. Yarattığı şehrin gölgesine sığınıp ismini ebedileştirmek istiyen, bu uğurda benli ğini harcayan Büyük Petroyu düşünü yorum. Bu kubbede bir hoş sada bile kalmı yor bâki! Diyeceğim geliyor. Piyer ve Pol adasındaki zindanda can veren idealler, şimdi belirsiz gölgeler halinde rutubetli, soğuk hücreleri karanlıklaştırıyorlar. Bu zindanm yanıbaşında küçük bir kilise var. lmparator ailesinin türbesi imiş. Büyük Petrodan Üçüncü Aleksandra kadar bütün Çarlar, Çariçeler ve Çare viçlerin mezarı burada. Katerinalar, îvanlar, Elizabetler, Pollar, Aleksandrlar.. Ve taşlan konmamış iki mezar. Ikinci Nikola burasım vaktile kendisi ve karısı için hazırlatmış. 170 milyonu avucunun içinde tutar ken, günün birinde bu toprak üzerinde iki arşınlık bir yere hakkı olmıyacağını o zaman düşünebilir miydi? însan, mantıktan ibaret bir hayvan olsaydı ateş çemberi içinde kalan bir akreb gibi kendini sokardı. Yaşama isteği, bizi güneş peşinde koş.turuyor. Yarın tarihe gömülecek olan hayat, buRÜn farihten nekadar uzak! .Aıtık uır aı^ııı lopraamn olmıjan « ı SUAD DERVtŞ Osten Çemberleyn Avusturyayı Italya aleyhine ikna için Viyanaya gitmiş! 1 mayıs bayramı Isviçrede kayalara çarpan Alman tayyaresi Bienne 17 «İsviçre> (A.A.) Üç motörlü bir Alman askerî tayyaresi Juranm Bern kısmında, Bienne civarında kâin Orvin kasabasma hâkim kayalara çarparak parçalanmıştır. Yardıma koşanlar, pilotla tayyarede bulunan diğer bir şahsm cesedlerini yanmış olarak bulmuşlardır. Tayyare de fcrulunan diğer üç kişi kaza esnasında uzağa fırlamış ve ağır surette yara lanmıştır. Birinin vaziyeti ümidsizdir. Yaralılardan birinin ifadesine göre, tayyare Augsburgdan Frankfurt Am meine gitmekte iken pilot sis ortasında yolu şaşırmış ve İsviçre üzerine doğru gelmiştir. Tayyare tamamen yanmıştır. Suriyede Fransız kuvvetleri artırılıyor Paris 17 (A.A.) Suriyedeki Fransız kuvvetlerinin mühim surette artmlması muhtemeldir. Birkaç güne kadar bir senegalli taburla iki mitralyöz bölüğii ve iki de bombacı müfrezesi Beyruta hareket edecektir. Bir heyetimiz Moskovaya hareket ediyor Yunanistanm yeni muhribleri Atina 17 (Hususî) Yunanistanm Avrupaya sipariş decegi dört açıkdeniz muhribi ile iki denizaltı gemisinin plân ve sistemleri yüksek deniz komisyonunca tesbit edilmiştir. Muhriblerin hacmi 1400 Dünkü Kamutayda ton ve süratleri de 38 mil olacaktır. Ankara 17 (Telefonla) Meclis Gazeteler bu gemilerin îngiltere tezgâhlarına sipariş edileceğini yazıyorlar. bugün 15 te toplandı. Ruznamede ha ziran, ağustos 1935 aylarına aid rapoHayri muallim değildir run sunulduğuna dair Divanı Muhasebat Ankara 17 (A.A.) 15 nisan tarihli Avrupada siyasî ziyaretler bazı gazetelerde Nişantaşmda muallim tezkeresi ve encümen mazbatası vardı. Varşova 17 (A.A.) Salâhiyettar Fakat azaya henüz dağıtıldığından mümakamlardan bildirildiğine göre, Baş Hayri adında birinin talebesi Ranayı zakere edilmedi ve pazartesi üçte top bakan Koscialkowski, yanında Ziraat vurduğu yazılmaktadır. Hayrinin bir müsteşan Zaczynski olduğu halde bu muallim olmayıp Terzi mektebinde us lamlmak üzere dağıldı. pazar günü Budapeşteyi resmen ziyaret talık yaptığı tavzih edilmektedir. edecektir. Bu ziyaret Gömböşön 1934 te Varşovaya yaptığı ziyaretin iadesidir. Varşova 17 (A.A.) Expres Poranny yazıyor: Norveç Dış Bakanımn Var şovaya seyahati tıpkı Belçika ve Letonya Dış Bakanlarının, gene Varşova ve Polonya Dış Bakanımn da Belgrada seyahatleri için bir nazar teatisine yarayacaktır. Bu noktai nazar teatisi, bey nelmilel menfaatleri mahdud olan ve büyük delvetler arasmda mevcud ihti lâflar karşısında bizzat kendi menfaat lerini müdafaa etmek istiyen devletler arasında yapılmaktadır. Ankara 17 (A.A.) Hariciye Vekâleti genel sekreti büyük elçi Numan Menemenoioğlu hükumetimizi Sovyet Rusya Cumhuriyetinin 1 mayıs bayra mında temsil etmek üzere yarınki trenle şehrimizden hareket edecektir. Numamn refakatinde genel sekre terlik bürosu şefi Bedri Tahir buluna caktır. Heyet bazı temaslarda bulun mak üzere doğruca Belgrada ve oradan Bükreşe gidecek ve oradan da Varşo va tarikile Moskovaya hareket ede cektir. Mühendisler korkak bakışlarla birbirlerini süzmüşler. Bunun üzerine Ikinci Aleksandr almış elıne cetveli ve harita nın üzerine iğilerek Petrograd ve Moskova kelimelerini bir hattı müstakimle birleştirmiş. Sonra yanındakilere döne rek: Anlaşıldı ya.. Hadi bakalun! Demiş. Yüksek üniformalı adamlar, derin reveranslarla arka arka yürüyerek çekü mişler . O reveranslar yüzünden, Moskova Leningrad hattı bize çok pahalıya mal Idu.» Moskova Leningrad hattının bir hattı müstakimi andıracak kadar düz olduğu doğru. Fakat Rusyada hemen bütün hatarın böyle filduğunu mektebde iken coğrafya hocamızdan öğrenmişt'ik. Arazinin baştan aşağı düz ovalardan ibaret olması, Rusyadaki demiryollarını başka yerlerdekilerden bu şekilde farklandırmış. Maamafih Çar hikâyesi hoşuma gitti. Ve Ruslan gene kârlı buluyorum. Ya maazallah Ikinci Aleksandr eline Londra 17 (A.A.) Austen Çemberdamlar düne sırtlarını çevirmişler, yannı aynın Viyana seyahatinden bahseden hazırlamak için çalışıyorlar, didiniyorlar, îews Chronicle gazetesi, bu seyahate yoruluyorlar. üyük bir siyasî ehemmiyet vermekteYaşıyorlar. dir. Bu gazete diyor ki: Ne güzel! «Austin Çemberlaynin îngiliz siya NADİR NADI ;etindeki büyük nüfuzu herkesçe ma umdur. Çemberlayn, Viyanadan Pra;a giderek Küçük Antant devlet Kemalpaşa kazasında itfaiye arının fikirlerini de alacaktır.» adamteşkil âtı Daily Herald gazetesi de, Viyanadan Idığı şu telgrafı neşretmektedir: Kemalpaşa (Hususî) Bir çocuğun «îyi malumat alan mehafilde, Austin yanarak ölümile neticelenen yangmdan îamberlayna Avusturyayı îtalya lehinsonra belediyemiz itfaiye teşkilâtma e deki siyasetini tebdile ikna için îngil hemmiyet vermeğe karar vermişti. İlk iş terenin gönderdiği gayriresmî bir elçi olarak yirmi beygir kuvvetinde bir mo sıfatile bakılmaktadır.» törpomb alınmıştır. Fransa Divanı Adalette kalacak Halk Opereti Ankara, Izmir, Eskişehir ve Balıkesire gidecek Zagrebde siyasî bir vak'ada altı talebeyi öldürdüler Varşovada işsizlerle polis çarpıştı Alma bürosu bildiriyor: Zagreb 17 (A.A.) Alman Haber lerle polisler arasında vukua gelen bir Varşova 17 (A.A.) 14 nisanda işsiz 8 bin fırın amelesinin grevi Meksiko 17 (A.A.) Hükumet merkezinin ve civarının 500 fırınındaki 8 bin işçi grev ilân etmiştir. Bu yüzden birkaç milyon kişinin iaşesi vahim bir tarzda muhtel olmuştur. Tahran elçimize ziyafet Ankara 17 (A.A.) Şehrimizde bulunan Tahran büyük elçimiz Enis şerefine İran maslahatgâzarı İsfendiyari tarafından bir öğle ziyafeti verilmiştir. Ziyafette Ha.riciye Vekili doktor Tevfik Rüştü Aras ve Kâtibi umumî Numan Menemencioğlu ile bütün Hariciye erBir tersanede infilâk . kânı hazır bulunmuşlardır. Ziyafet iki memleketi birbirine bağlıyan tam sa Paris 17 (A.A.) Breut tersanesin mimî dostluk havası içinde geçmiştir. de bir torpil patlamış, iki i§çi ölmü§tür. Dün gece Remeteye civar bir köyde mühim vak'alar olmuştur. 300 ka dar köylü eski valilerden Mihanoviçin sayfiyesine girerek misafir bulunan 6 talebeyi öldürmüşlerdir. Mihanoviç ağır yaralıdır. Eski valinin, Saray Bakanı Antiçin karısı olan kızma fena muamelede bulunduğu bildirilmektedir. Hükumet parti azasından olan bu talebeler Mi hanoviç ile partiyi alâkadar eden me seleler hakkmda görüşmek üzere Ag ramdan gelmişlerdi ve köy halkı bunlan Makedonyalı komitacılar zannetmişlerdir. Bu komitacılara karşı Hırvatlar arasında büyük bir galeyan vardır. Zira, Köylü Hırvat partisi azasından meb'us Bakli asiçin katili bu teşkilâta mensub olduğunu söylemiştir. Diğer bir komşu köyde de, köylüler hükumet partisi azasından birini öldürmüşler, evini yakmışlardır. Kansı ve çocuğu evle birlikte yanmıştır. çarpışmada aldığı yaraların tesirile ö len Ladislas Kozakın cenaze alaymda patırdı çıkmıştır. Alay geçer geçmez, bir takım uygunsuz kimseler mağazaları yağma etmişlerdir. Zabıta işe mü dahale ederek tezahürat yapanlardan 3 kişiyi öldürmüş,*10 kişiyi de yarala mıştır. Paris 17 (A.A.) Milletler Cemiyeti nezdindeki Fransız heyeti, Milletler Cemiyetine Fransız hükumetinin, Fran sanın beş sene daha La Hey Beynelmilel Adalet Divanında kalacağı hakkmBu sene Fransız daki taahhüdü tazammun eden bir tebiyatrosunda verdi liğini Milletler Cemiyeti genel sekre i temsillerle büyük terliğine tevdi etmiştir. bir muvaffakiyet kazanmış olan Halk opereti, birkaç güne kadar Anadoluda Renkli Beş tablo ve 70 resimle ilkbahar sayısı bir turne yapacak tır. Halk opereti 10 gün Ankarada. 10 çün îzrnirde ve birHicran Okuyucuya aç'k mektublar • Mimar Sinan hakkında yeni tetkikler :aç gün de Eskişehir ve Balıkesirde temYazan: Server Bedi İ Yazan: Ahmed Rafik iller vererek bu sene îstanbulda çok rağbet kazanan yerli ve ecnebi operetleri oyGene Yeni Hayatın bugUnkil sayısında: Reşad Nuri, Halid Fahri, Orhan Seyfi, Yusuf Ziya, ŞUkufe Nlhal. Peyamı Safa, nıyacaktır. Suad Dervişin ilkbaharda hatırladıkları... Yunan artisti Zozo Dalmaz da heyete Genclik ve Bahar Istanbulun eski baharlan Sevimli olmanın şartları srirak edeceği gibi Suriye ve Irakta yapHopman nasıl katildir? Tangonun tarihi Bahar ve çocuklar Ingiliz ı muvaffakiyetli turneden dönmüş olan donanması ne halde? Güzelin tarifi Bir demet karanfilin sırrı san'atkâr Hicran da Halk opereti heyeKüçük hikâye, mizah ve kadın . tile beraber gidecektir. Halk, opereti, bu pazar akşamı Beyoğlundaki Fransız tiyatrosunda bir veda müsameresi verecektir. Bugünkü haftalık Yeni Hayat • 52 sahife 10 kuruş Marmariste sünger avı başladı Marmaris 17 (A.A.) Süngerciler, sünger avlamak üzere denize açılmıya başlamışlardır. Burada altı makine ile kırk kangava ve 15 sünger kayığı var dır. Geçen yıl 8, 9 bin kilo sünger is tihsal edilmiş ve hepsi Süngercilik şirketi tarafından satın alınmıştır. Bu yüzden Marmarise 60 bin lira kadar para ırmiştir. Sovyetlerin yeni Kâbil elçisi Moskova 17 (A.A.) Sovyet Rusya Merkezî İcra komitesi Efganistan bü yük elçiljğine M. Boris Skvirskiyi tayin etmiştir.