7 Ekim 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 9

7 Birinciteşrin 1935 CÜMHURlVfcT Italyanlar nihayet Aduayı alabildiler (Baş taraft 1 inci sahifede) ve yerli pişdar yürüyüşlerile hazırlaa makta ve bundan sonra harekete geçen tanklar ve zırhlı otomobiller, piyadeye yol açmaktadır. Pıyadenin arkas:nc!an, yol yapan ve telefon hatları yerleştiren Adigratın sukutu fennî kıtaat gelmektedir. İki ilâ üç bin Asmara 6 (A.A.) Üç İtalyan metro yüksekliğindeki Adua önündekı kolu ileri hareketlerine devam etmekte dağlarda bile telefon tesisatı yapılmış dirler. Santini kolu dün Adigratı işgal tır. etmiş, Maroviagna kolu yakında işgal Adua şehrine gelince 7000 Habeşji etmek üzere bulunduğu Yants önüne tarafından müdafaa edilen bu mevki cu geîmiştir. Pirzis Baroli kolu muvaffakimartesi akşamındanberi muhasara edilmis yetli hareketine devam etmektedir. Italbulunmaktadır. Şehir, ağır topçu ateşi yanlar uçaklarının Habeşler tarafından altındadır. Onemli Habeş kuvvetleıı, düşürülmüş olduğu haberini yalanlamakAduaya yardım için cebrî yürüyüşl* yo\ tadırlar. dadır. Aduadaki Habes garnizonu İ'al Danakil cephesinde >an bombardıman uçaklarını ateşe tut Adisababa 6 70 tank, 100 uçakmuşlarsa da attıkları bombalarla Adua la kuvvetlendirilmiş olan 30,000 kişilık müdafilerini ağır zayiata uğra*nuslardır. bir îtalyan ordusu da Musaali bölgesinAduada Adua müdafii Ras Seyvumun de toplanmaktadır. Bu bölgede bugün oturduğu bina bombardımandan çok za çete muharebeleri olmuştur. rar RÖrmüştür. İtalyan zaviatmın s;ayef az olduğu söylenmektedir. Bununla b?raber bu hususta kat'î malumat elde edil Adisababa 6 Ogaden cephesinde mesi mümkün değıldir. bugün önemli çarpışmalar olmuştur. Adoua ile Aksum arasında olan muharebede 400 Habeşle 1000 İtalyan çarpışmış ve 48 Habeş ve 27 îtalyan öl müştiir. 65 İtalyan da esir düsmüstür. Adua ahndıktan sonra vaziyete genel bir bakış Süel muharririmizin müfaleaları (Bastarafı birincî sahifede) re eyaletinde yani Aksum Adu va Adigrat mıntakasmda olduğu muhakkaktır. Burada İtalyanların cenuba doğru 100 kilometro ılerıledıkleri ve Adua ile Aksumu bir çevirme hareketile zaptetmeğe hazırlandıkları söyleniyor ki bu takdirde ıleri hareketini yapan kol, Adua mıntakasmda harbeden İtal yan kıtaatının sağ cenah kolu ol mak lâzım geliyor. Her halde İtalyanların Adua mıntakasmda cenuba doğru bir miktar arazı kazandıkları anlaşıh yor. Aduanın düşmüş olması, bura da, İtalyanların bir muvaffakiyet kazandıklannı gösterir. Fakat, dün de söylediğimiz gibi, Aduanın zaptı, İtalyanların millî gururunu ok şıyan ve manevî ehemmiyeti, maddî değermden daha fazla olan b*r muvaffakiyettir. Yoksa Adua düş mekle Habeşistanın kapıİE*. ardı na kadar, İtalvan ordularına açıl mış değıldir. Tigre eyaletinin inişli çıkışlı arazisi gene devam etmek tedir. İtalyanların önünde Takkaze nehri vadisine hâkim bir sürü tepeler ve dağlar vardır. Meselâ Aksumun cenubu şarkisinde Debra Abbai dağı takriben 2400 metro yüksekliktedir. Tigre eyaletinin bundan sonra İtalyan kollarının geçecekleri kısımları sıfırdan 4620 metroya kadar inip çıkan arızalı yerlerdir. Habeş ordusunun büyük kısmı henüz harbe girmemiş olduğuna göre, İtalyanların şimdiye kadar, Habeşlilerin düşmanı hırpalamak, geciktirmek ve yormak için ileri sürdükleri kıt'alarla uğrattıklan ve ilerledıkçe daha şiddetli bir mukavemete çarpacakları anlaşılıyor. Aduvanın takriben 230 kilometro cenubu garbisindeki Gonderede muhim kuvvetler, bu cephedeki Ras Seyyuma yardıma hazırdır. Habeş sevkulceyş plânı, İtalyan ların önünde tedricen gerilıyerek mukavemete ve mukabil taarruza daha müsaid bir noktaya gelmeden kat'î muharebeler kabul etmemek tir. 0nun içindir, ki Aduanın düş mesi ehemmiyetli.değildir. Bu su kut, burada verilen kat'î bır meydan muharebesinde, Habeş kuv vetleri kat'iyyetle mağlub edi'dikten sonra vâki olsaydı, ancak o zaman ehemmiyetli olabilirdi. Bir İtalyan kaynağından geîen bir haberde, Eritreden hareket eden üç İtalyan kolunun hedeflerine vardıkları iddia ediliyor ki. bunlar ilk hedefler. Adigrat Adua hattı olsa gerektir. Bu haberde, İtalyanların şimdiye kadar hiçbir önemli mukavemetle karşılaşma dıklarının söylenmesi de gösterivor ki Habeş ordusu, büyük kısrm Adua civarında muharebeye girmemiştir. FILISTİN Iktısadî buhrandan hiç zarar görmeyen ülke: Sanayi dev adımlarile ilerliyor Hayfa Akdenizin en mühim limanı olacak Komünist hareketleri Danakil mıntakasmda Ogaden cephesinde: Adisababa 6 (A.A.) Aduanın suHavas Ajansının bildirdiğine göre, 1 I ; Fİİi'«t| rd ekİ"te'!B J'ün dünya iktısa ve temettü hissesi ve sermaye itfası di kutu resmen daha teyid edılmemekteyse birincikânun hâdiselerindenberi İtalyan Ogaden mıntakasmda rakkilerin saiki j j ; buhranm pençe ye para çıkarmağa lüzum görülmemekde Habeşlerin şehri terkettikleri sövlen lar tarafından işgal edilmekte olan UalCenub cephesinde, Somaliden itedir. Sanayiin büyük kısmı Yahudile nedir? .Jsinde kıvranıp durmektedir. Tank, uçak ve ağır toplann Ual mevkii Habeşler tarafından geri alerliyen İtalyan kuvvetlerinin Gurın elınde ise de son zamanlarda Müslüdug<j ve he'r* memlekette dahilî ve birleşik tesiri altınja Habeşler geriye lınmıştır. erlobi şimali şarkisinde bulundu manlarda dahi böyle bir hareket başla doğru muntazam surette cekilmektedir ttalyan uçaklarının attıkları ğu haber verilmektedir. Bu cephe haricî ticaret günden güne azaldı mıştır. Muhtelif sanayi tesebbüslerine ğı ve devletlerin bütçeleri altüst ol ler. Bununla beraber, iyi havalarm ı?el nin harekâtı hakkında başka taf beyannameler girişmek üzere yirmi bin İngiliz lirası duğu bir zamanda eski vaziyetini mu mesile Tigre, Desye ve Ogaden cephc silât yoktur. sermayeli bir Arab şirketi teessüs etmiîAsmara 6 (A.A.) Havas ajansıhafaza etmek şöyle dursun bilâkis lerine yollanan Habeş kuvvetleri daha tir. nın özel aytarı, îtalyanların Tigre eya hergün ileriye dev adımlan atan memhızlı ilerlemeğe baslamışlardır. Bunîarın Dün gelen haberler arasında sü| Komllr.ist • Filistinde sanayiin ietinde başka bir Dinastiyi tahta geçir leket şüphesiz Filistindir. Talihin ve tamiktan birkaç yüz bindir. el vaziyetle alâkadar olarak muh: hereketl ;lerlemesile komünist mek niyetinde olduklannı bildirmekte rihin garib bir cilvesi olarak dünyayı 16 İtalyan uçağı Abua Serkanta ve dir. telif yerlere yapılan uçak taarruzbuhran kapladığı tarihten itibaren Fihs hareketi de kendisini gösterdi. Bunlar Tabetsa mevkilerini bombardıman et larından başka, Habeş Sü Bakanı İtalyan uçaklarının attıkları beyannatin hiçbir sene fasılaya uğramaksızın ile dan bir kısmı Hayfada ve Akkâda tev Ras Sulonun 100.000 kişilik bir ormişlerdir. Italyanlar Gerlogubiyi de bom melerde şunlar yazılıdır: «Bu y j , İtal kif edilip muhtelif cezalara mahküm e rilemiş durmuştur. dunun kumandasını deruhde et bardıman etmışlerdır. Cuma giinü yaoı yan Krallığının genişlemesini görecektir. Sanayii ve ziraati süratle inkişaf et dildi. Lâkın komünistlerle asıl müşkü mek üzere Ankobere gittiği bildiJan bombardıman neticesinde hasara uğ Buna karşı koyan mahvolmuş demektir. mekte ve ihracatı ve ithalâtı kabardıkça lât bunlar hapisaneye konulduktan son riliyor. Ankober, Adisababanın rayan Garadhi telsiz merkezi Hahe^er Şoa eyaletinin haksız yere gasbettiği tac kabarmaktadır. Bir taraftan mühacir ra başgösterdi. Komünistler kendilerini şimali şarkisinde (Anaş vadi tarafından yeniden tamir edılmeğe baş Tigre eyaletine dönecektir.» akını de\am etmekte ve memlekete gir siyasî mahkum sayarak adî mücrimlerle si civarında), Cibuti demirvoluna lanmıssa da italyan uçaklan burasını bir Cepheye yeni Habeş mekte olan sermaye de arttıkça artrnak birlikte ayni muameleye tâbi tutulma yakm bir yerdedir. Bu ordunun kere daha bombardıman etmişler ve 5 kikuvvetleri geliyor tadır. Bilhassa iki senedenberi Filistin lanna itiraz ederek açlık grevi yaptılar. yeni toplanan kuvvetler olduğu şinin ölümıle 15 kişınin yaralanmasına sesanayi cihetinden çok ilerledi. Haricden Grevciler sudan başka ağızlanna hiçAsmara 6 (A.A.) İtalyan uçak anlaşılıyor. beb olmuşlardır. Adua şehrinin Habeşler gelen sermayelerin çokluğu ve bunîarın bir şey almadıklarından cümlesi doktorları, cepheye giden kuvvetli Habeş kol tarafından terkedıldiği cephe kısmında iderhal yatınlacak kârlı işler ve teşebbüs ann nezareti altına verilmiş ve tehlıkeli Dün gelen haberleri şöyle hulâki taraf ta takviye kuvveti istemislrHir. ları görmüşlerdir. Bu kollar, karakollan surette zâfa uğrıyanlar hastanelere Olpy kapılarında bulunan İtalyan kuv sa edebilırız: İtalyanlar, her üç ler bulması terakkinin başlıca saikidir. Aduanın zaptından evvel Şimdiye kadar gelen sermaye daha kaldırılmıştır. Bu mahkumlar için muh vetlerının ancak on kılometro uzağında cephede bir miktar ilerlemişler ve Adisababa 6 (A.A.) Tigredeki ziyade sanayi ve ziraat işlerine yatıyor elıf nümayişler de yapıldı. Fakat Filisen ehemmivet verdikleri simal bulunmaktadırlar. Habeş kuvvetlerinin kumandanı Ras du. Limon ve portakal ciftlikleri hiç dur in hükumeti ne memleketin, ne de Ingilcephesinde Aduayı almışlardır. Imparatorun tesig edeceği cephe Seyyum, Italyanların Dageta ve DengHabeşliler, ordularınm büyük | maksızm artırılıyordu. Şimdı ise sene terenin kanunlarında siyasî mahkumlara Adisababa 6 (A.A.) Sü Bakanı belayı işgal ettiklerini haber vermektedir. kısmını ateşe sokmadan daha kü l lerdenberi ihmal edilen mesken inşasına adî mücrimlerden farklı muamele yapıl Her iki taraf önemli zayiat vermişlerdir. Ras Sulo 100 bin kişilik bir ordunun çük kuvvetlerle düşmanın ileri yü I» ehemmivet verılıyor. masına dair hiçbir kayid olmadığını ileDört İtalyan subayı maktul düşmiiş kumandasını deruhde etmek üzere AnBina inşası •Amerikadaki yeni şe ri sürerek komünistlere herhangi suretle rüyüşünü gücleştirmeğe çalışmaktiir. Habeşler iki makinelıtüfek ve bır kobere gitmiştir. yarışı •hirlerde buhrandan ayrı muamele yapılamıyacağını ilân etta, gerilerde, memleketin ortasıru Bizzat İmparator karargâhını teris çok tüfek zaptetmişlerdir. da toplanmaktadırlar. evvel bina ınşasında görülen ve dünyayı miştir. Komünistlerin çıkardıklan açlık ederek harekâtı idare etmek istiyor. İmİtalyan uçaklan harb bölgesinin iize hayrette bırakan faaliyetin bir misline grevi diğer mahkumlara ve hapisanelere parator ve împaratoriçe şehri dolaşarak rinde uçmaktadır. Filistinde tesadüf edilmektedir. Bir se dahi sirayet ettiğinden bu hareket, sal halkı müdafaa tertıbatı almağa davet et tikten sonra Habeşistana banş teklifleri Londrada ttalya aleyhinde Habeş hiikumeti bir italyan uçağının ne içinde yalnız TelAvivde altı yüz gm haline geîmiştir. Ve önünü almak imektedirler. yapacaklardır. gösteriler düşürülmüş olduğuna dair olan haberi apartıman yapılmıştır. Bunîarın odaları çin henüz bir çare bulunmamıştır. Diğer Saray, istasyon ve diğer bazı noktalar Londra 6 (Özel) Bugün İtalyan Adisababa 6 Havas ajansı ayta teyid etmemiştir. Bir bildiriğe göre İtalhava hücumlarına karşı müdafaa topla rına göre, Adisababadakı italyan eiçı elçiliği önünde birçok gösteriler yapılmış dört bine yakındır. Maahaza gene halk taraftan komünist hareketi devam et yan kuvvetleri güneye doğru 100 kilo kâfi derecede mesken bulamamaktadır. mektedir. Yafada sokaklara yaftalar rıle muhafaza altına alınmışlardır. liği Habeş payitahtından çekilmiş değil tır. Gösterilere iştirak edenler Süveyş kametro kadar ilerlemişlerdır. Bu kuvvelDiplomatlar, arsıulusal durumu gö dir. Elçilik, İmparator istediği takdirde nalının kapatılmasmı ve Italyaya karşı Nüfus itibarile bir odaya «ehrin içinde yapıştırılmış ve komünist propaganda ri( ler Adoua ile Aksumu bir çevirme ha 2,07 ve haricinde 5,50 nüfus isabet edi salelçri daşıhlmıstır. rüşmek üzere dün bir toplantı yapmışlar yeni konuşmalara girişmeğe hazırdır. ital zecrî tedbirlerin tatbikını istemişlerdir. reketile zaptetmeğe hazırlanmaktadırlar. yor. Yeni apartımanlarda aylık kira oda dır. yan ilerileyişi ay sonunda Takkaza nehİngilizlerin önemli toplantıları başına 1,5 ilâ 3,5 İngiliz lirasıdır. Mal • FİİİS İnin Suriye: Filistinde iktısadî vaHabeş ordusunun büyük kısmı henüz j ile mOnasebeti : z i y e t i n f e v kalâde mü3S bin italyan askeri yolda rine varınca görüşmlerin tekrar başlıya La Valette 6 (A.A.) Malta adası zemeden ziyade amele ücretinin yüksek herbetmemiştir. Habeşlerin niyeti îtal Roma 6 (A.A.) Eritreden ga cağı tahmin edilmektedir. Konsoloshane sahilleinin asker ihracı kabil olan nok olmasından yeni apartımanlar çok pa kemmel olması komşu memleketlere dayanlan gerek müdafaaya ve gerek mu kabil taarruza müsaid bir noktaya kadar zetelere gelen haberlere göre, Süveys ka işyarlan ve diplomatlar müstesna olmak talarına tel örgüler konulmuştur. La Va halıya mal oluyor. 64,000 Yahudi ame hi fayda getirmektedir. İktısadî cihetten naüle Şap denizinden müstemlekelere üzere son îtalyan tebaası dün Adısaba lette ve Masra Muscetto limanlan demir lesinden on beş bini inşaatta çalışıyor. gayet müşkül vaziyette bulunan Suriye, çekmek ve orada çarpışmaktır. ağlarla kapanmıştır. Ada garnizon mık Şehirlerde bina inşaatı için yatmlan ser Filistine ithal ettiği malların artması Adouanın cenubugarbisinde bulunan doğru yolda olan vapurlarda 35 bin asbadan gitmişlerdir. Belçika süel heyeti, kumandanı müs tarını beş alaya çıkaracak kadar yeni as maye beş sene içinde iki buçuk mılyon yüzünden bir derece nefes almıştır. Su Gondar dağlık arazisindeki önemli Ha ker bulunmaktadır. riyedeki Fransız fevkalâde komiserliği tesna olmak üzre yakında Habeşistan kerin gelmesi beklenmektedir. Yeni sevkiyat beş kuvvetleri kumandanı Ras Kassa, dan on sekiz buçuk milyon İngiliz liratarafından tanzim olunan bir istatistiğe Anavatan filosuna mensub torpido ve sına cıkmıstır. Ras Seyyunun kuvvetlerine yardım et Musavva 6 (A.A.) Saturnia ge dan aynlacaktır. göre Suriyenin Filistine ihracı 1932 se denizaltı gemilerinden mürekkeb bir fi meğe hazırdır. misi limana geîmiştir. İçinde İtalyan Sanayi JFilistinin süratle ile ttalyamn doğu Afrikasımn nesinde 683,000 sterlinken ertesi sene lotilla keşif ve talim çıkışlan yapmak İtalyan kuvvetleri 3 nokta üzerinden Kralının yeğeni Dük dö Bergamla 4360 merkezleri îriliyen sanayi mer yüksek kumandanlığı 892,000 ve 1934 senesi 1,083,000 stertadır. taarruza geçmişlerdir. subay ve asker ve ayni zamanda birçok 'kezleri Hayfa ile TelAvivdir. Hayfa lini bulmuştur. Halbuki Filistinin Suri Roma 6 (A.A.) Resmî gazete, Paris 6 (Özel) Londradan alman Bu noktalar şunlardır: gazeteciler de vardır. Bu gazetevilerden doğrudan doğruya yüksek komiserliğe haberlre göre İngilizler Akdenizdeki kuv arkasındaki Yezril vadisine doğru ge yeye ihracatı 1934 te ancak 222,643 1 Takkaz nehri kuzeyî, dördü Fransız, biri Alman, biri Ameri bağlı bir doğu Afrikası kuvvetleri yük vetlerini hissedilecek derece artırmakta nişliyor. Adeta burası Yakınşarkm ka sterlini bulmuştur. 2 Hadelegubo doğu kuzeyinde, kalı, biri de Norveçlidir. sek komutanlığı ihdas eden bir kanun dırlar. Uzakşarktaki İngiliz denizaltı ge pısı oldu. Musul petrollannı Akdenize Filistinle Suriye arasındaki hudud 3 Guerlobi kuzey doğusu. getiren boru hattının cenub kolu Hajfa meseleleri ahiren Filistinde İngiliz fev İtalyanlar artık bartş teklifleri neşretmektedir. mileri acele Akdenize gitmek üzere emir Şimdilik ancak kuzeyçjeki Habeş kuvya bağlandığından bu Iimanın sevkül kalâde komiserile Kudüsteki Fransıs yapacaklarmış Somali ve Eritrenin bütün kara ve de almışlardır. Şimdiye kadar Akdenizin vetleri İtalyanlarla temastadır. ceyşî ehemmiyeti dahi fevkalâde artmış general konsolosu arasında akdolunan Paris 6 (Özel) Entranşiran ga niz kuvvetleri bu komutanlığın emri altın muhtelif taraflarına 1300 İngiliz uçağı Adoua bombardımanında 40 kadın bir itilâfname ile halledilmiştir. Bu me ^etesinegöre jtalyanlar Aduayı zaptet da bulunacaktır. gönderildiği, İskenderiye limanına da tır. ve 32 çocuk ölmüştür. . Hayfadan Bağdada yapılacak de seleler hududdaki bedevî kabilelerin mükuvvetli bir filo tahşid edildiği haber vemiryolu bittikten sonra burası Akdeni sellâh olarak gezmelerine ve kabileler rilmektedir. zin en mühim ve büyük limanı olacak arasında çıkacak ihtilâflarm halli için Pazartesi günü Iskenderiyede 12,000 tır. Ağır sanayi Hayfada ve orta ve ha muhtelit bir komite teşkiline dairdir. bahriye askeri karaya çıkarak büyük bir fif sanayi ise TelAvivde inkişaf bul resmigecid yapacaklardır. maktadır. Sanayiin ilerlediğine en basit Amerika silâh ihracatına Gebzede asrî bir mezbaha bir delil Filistin elektrik kuvveti şirke ambargo koydu tinin sanayi müesseselerine verdiği cere yapıldı Vaşington 6 (A.A.) Habeşistan yan kuvverinin bir senede iki misli art Gebze (Özel) Son birkaç ay içinla Italya arasında harb hali bulunduğu masıdır. Mevcud istasyonları kâfi gel de ilçemiz belediyesi pek dar olan bütçemediğinden Hayfada yeni bir elektnk nu tasdik eden Ruzvelt, bundan ötürü fabrikası kurulmaktadır. Yeni istasyon sine rağmen yurda çok faydalı işler görsilâh, cepane ve harb gereci ihraçlan ümektedir. Irak petrollarile işliyecektir. zerine ambargo ilân etmiştir. 1933 te Filistinde üç bin üç yüz bü Ilçe halkını «Taşdelen» suyundan daKesin bitaraflık durumunu muhafaza yük fabrika vardı. Bunlar sanayi mües ha üstün olan «Yumrukaya» suyuna kaeden Ruzvelt harbeden taraflardan han seselerinin yüzde yedisini teşkil eltiğ vusturması takdir edilecek bir iştir. İlçede mezbaha yoktur. Ekonomi Bagisinin mutaarrız olduğunu tesbit etmek halde istihsalâtın yüzde 57 kısmını ve sanayie yatmlan sermayenin yüzde Si kanlığından getirilen en son sistem pro için hiçbir teşebbüs yapmamıştır. ie üzerine yaptırdığı modern mezbaha kısmını teşkil ediyordu. Amelenin ya Vaşington 6 (A.A.) Amerikanın rısı da bu fabrikalarda çalışıyordu. Şim nın küşad resmi bugün halkın büyük se bildirdiği bilcümle harb levazımı ve ez di bu fabrikaların nekadar arttığını an vincile yapıldı. cümle cepane, top, mitralyöz, tank, tufek, lamak için geçen seneye nazaran yüzde Gönderdiğim fotoğraf yeni mezbahabıçak, motör ve uçaklar için tek tek par 75 nisbetinde arttığını söylemek kâfidir. nın açılışında hazır bulunanları göster " Bahriluttan. potas çıkaran fabrikanın mektedir. çalar, gazler, harb gemileri, gemi terHz senelik istihsalâtı 10,000 tondan tı üzerine ambargo konmasını emret<nekBursada evlenenler çoğalıyor 30,000 tona çıkmışür. Fılistindeki sa tedir. Bu emre karsı gelenlere 5 yıl hapis nayiin başka memleketlerin sanayıine na Bursa (Ozel) Şehrimizde evle • ve 10,000 dolar da para cezası verile zaran mümtaz bir mevkii vardır. Bütün nenler çoğalmaktadır. Kânunusanide 39, cektir. Hull, bu emrin tatbikıru bütün sanayi haricden istikraz edilen paralarla şubatta 35, martta 43, nisanda 39, ma vapılmamıştır. Binaenaleyh harice faiz yısta 54 kişi evlenmiştir. Amerikan gümrüklerine yaymıştır. Habeş »uvarileri Burası İtalyanların ılk taarruza başladıkları Musaali dağının bu lunduğu mıntakadır. Burada bir rivayete göre, İtalyanların 30 bin, başka bir rivayete göre de 50 bin askeri, 70 tankı ve 100 uçağı var dır. Bu kuvvetlerin Hdelegubo civarında bulundukları anlaşılıyor. Fakat dün gelen haberlere göre, Habeş kuvvetleri burada İtalyan larla temasa gelmemiştir. Hayfadan bir gorünus