7 Ekim 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
Bugün: 2 nci sahifemizde: Siyasî icmal Bul garistanda hükumeti devirmek teşebbüsü 5 inci sahifemizde: Sulh ülküsü Ahmed Ağaoğlu 6 nci sahifemizde: Spor haberleri 7 nci sahifemizde: Askerlık bahisleri Abidin Daver 10 uncu sahifemizde: Kadın ve moda Italyanlar Nihayet Aduayı Alabildiler! Habeşistan Savaşı önünde Miltetler Cemiyeti ösyö Musolıni îngıltere Dı* îşleri Bakanı Mıster Samuel Hora özel bır mektub göndererek bunda İtalyanın Avrupa ışlerinde İngıltere ve Fransa ıle beraber çalışmağa hazır olduğunu ve aradakı ıhtilâflı meseleler hep bu esasta hallolunmak iizere Akdenızde türlü ıhtımallerle almmış karşılıklı tedbirlerın hep birden kaldırılmasını teklıf etmiştir .Gazetelerın verdıği malumata göre İngıltere hükumeti bu mektub üzerine uzaktan yakından Habeşistana dokunan işlerın Milletler Cemiyetinde toplanmış olduğunu bir defa daha gözönüne alarak artık Cemiyet dışında özel konuşmalara yer kalmamış olduğu kararına varmış ve bu fıkır îngiltere tarafından şimdıye kadar pek çok defa aarruzun beşinci gününde tekrar edilmiş olmasına binaen M. Muvaziyetin en kısa şekilde solininin mektubuna ayrıca cevab vermehulâsası şudur: ğe lüzum da görmemiştir. J Onbirlncîî yıl sayı: 4094 ™*« umhuri ÎSTANBUL • CAĞALOĞLU mekttrp adresi: Cumhurtyet, tstanbul . PostafcotusTi:tstanbul No. 246 ve matbaa hsmHe Matbaacılık 1 |p reıefon: Başmuharrlr ve evl: 2236ft rahrtr n»yeti: 84298 tdare ve Neşriyat dırsetı 2429i» . . . r3Z3fT6Sİ I DlFInCIT6ŞrfF1 ymğKmtr • ^?~g » Harbi durduracak en emin vasıta 9BVBBE Habeşler de Cenupta davaya sebep olan Valvali zabtettiler îtalya bayram yapıyor, Propaganda Bakanı Intikamımızı aldık» dedi Italyanlar artık barış için tekliflerde bulunmak istiyorlarmış, Habeşler «İlk şart topraklarımızın tahliyesidir!» diyorlar Ingilizler Akdenizde hazırlığı artırdılar BU'vJk UfS/MtARl nuşma M. Lavale de uygun gelebılır. Ilâve ohınmalıdır ki îtalya Londraya yaptığı teklifın bır aynını Parise de ver Londra 6 Adua düşmüştür. mıştır. Fakat İngıltere Milletler CemıyeRoma 6 (Özel) Aduanın zaptı tıne dayanan sıyasasından kıl kadar ay haberi radyo ile bütün îtalyaya bildıril nlmağa muvafakat edemıyeceğmi çoktan miştir. Bu haber her tarafta sonsuz bir ve çok açık belırtmışti. Hatta bu yolda sevinç uyandırmıştır. Pazar münasebe verilen izahlar arasında Habeşistan me tile akşam gazeteleri bugün çıkmadı selesınden dolayı Ingılterenın ne korunu ğından halk muharebenın tafsılâtını ya lacak özel bır menfaatı, ne de İtalyaya rın sabahki gazetelerden öğreneceklerdir. karşı özel bır husumetı bulunmadığı, ne Bugün saat I de neşredilen 13 nu yapılıyorsa Milletler Cemiyeti mısakı maralı resmî tebliğde Aduanın zaptına hükümlerının yerıne getırılmesı zoru ile dair bir şey yoktur. Bu haber daha sonyapıldığı açık söylenmıştı. Bu şartlar içın ra neşredilen ve Propaganda Bakanı tade İngılterenin Milletler Cemiyeti dışın rafından bizzat radyoda okunan 14 nuda hususî konuşmalara yanaşmıyacağı maralı tebliğle bütün ltalyaya bildiril çoktan anlaşılmış bulunuyordu, kı bız de miştir. Propaganda Bakanı Aduanın bu sabundan sonra duruma hep bu sıstenun yani meselenin ancak Milletler Cemıye bah saat 10,30 da İtalyan ordulan ta söyliyerek, tinde hallolunabileceği esasının başatlık rafından istirdöd edildığini ettiğini görüp gıdeceğız dıye düşünurüz. 40 yıl önce ayni şehirde îtalyanlann naM. Musolınınm mektubunda ıyi bırşey sıl yenildiklerini anlatmış ve sözlerini şu var ki o da İtalyanın Milletler Cemiyeün kelimelerle bitirmiştir: den çıkmak istemedığine aıd olarak belir« 38 yıl sonra Musilini, Adua ö tilen temayüldür. Her ne kadar mektub lülerinin uzun zamandanberi bekledikleri da dahi kesin olarak mecbur edılmedıkçe intikamı almıştır.» İtalyanın sonuna kadar Cemiyette üye Teblİğ kalacağı söylenerek eski sözlere göre teRoma 6 (A.A.) Basın ve Propanakuza düşülmemış oluyorsa da İtal ganda Bakanhğı, Aduanın zaptı ha| yaca Cemiyete şimdi daha ziyade ehem kında aşağıdaki bildiriği çıkarmıştır: miyet verildiğinin yeni bir belgesi karşı «Ikinci kolordu, 6 teşrinievvel sabahı jında bulunduğumuzu da inkâra yer yok gayet erken ilerleme hareketine devam YUNUS NADİ etmiş ve saat 10,30 da Aduaya girmiş (Arkan 3 iincü sahifede) tir. Yüksek papazlar ve ahalinin bir k:smı italyan kumandanlığma giderek inkıyad etmişlerdir. Tebra Sinnadan gelen bir düşman hücumu püskürtülmüştür. Yeni hat üzerinde üç kolordu arasında irtibat temin edilmiştir. ttalyanlar bazı cephelerde bir miktar ilerlemişler ve en ehem • miyet verdikleri şimal cephennee Aduayı almışlardtr. Maamafih Aduanın alınman Habesistanın kapılart îtalya için ardına kadar açılmtş demek değildir. Çünkü Habeşliler ordula rının büyük ktsmını ateşe sok madan daha küçük kuvvetlerle düşmanın ileri yürüyüşünü güçleştirmeğe çalışmakta, mukabil taarruza daha müsaid bir nok • taya gelmeden kat'î muharebeler kabul etmemektedirler. Bu iti barla Aduanın alınması maddi aegerlnden ziyade italyanlann gururunu okşamasından dolayı manevî değeri olan bir muvaf fakiyettir. Buna mukabil Habeşler de İngıltere buradaki tedbırlennı ge Habeş davasının ilk defa patlak ri alsın, îtalya buraya aid kendı tedbır vermetine sebeb olan ve oza • lerinı geri almağa hazırdır. mandanberi ttalyanlarda bulv Demek istıyor. Belki bu teklıf yeni bir nan Valvali zaptetmişlerdir. konuşma kapısı açmak isteğının yeni bır Vaziyet budur. Dün gelen tel • soylenış şeklidır, ve belkı boyle bır ko grafları sırasile koyuyoruz. Habeşistanda savaş baslamış olmakla beraber bu meselenin Milletler Cemiyeti bakımından vaziyeti çok karışık olmakta devam ettiğini hep biliyoruz. Çok karışık veya çok açık, anlayışa göre. Kanşık, çünkü mesele önündeki görüş tarzları çeşidlidır. îtalyaya göre Habeş seferi bir müstemleke polis işidir. İngiltereye göre Milletler Cemiyeti üyelerınden bir devletin diğer bir üye arkadaşı üzerine sebebsız saldırışıdır. Fransaya göre bu son görüş doğru olmakla beraber bu işın herhalde bır ıkısi ortasını bulmak lâzımdır. Ve sonra bu noktadan gıdılerek yapılan teklıfleri îtalya kabul etmemiştır, ve nihavet işın bıitun hevheti üzerine Mil letler C«râiy*ti elıni koymıııiU»1»fta JH1» nı durumun başatlığını îngıltere kendı elıne alarak her ihtımale karşı Akdenıze bütün kuvvetlerıni yığmıştır. M. Muso lınının mektubu şımdı ışi en son noktası olan Akdenız vazıyetinden ele alarak: Almanya ltalyaya silâh ve cepane verecekmiş! Buna 3 sebeb gösteriliyor: 1 Alman amelesine iş temini, 2 Faşizmi korumak, 3 Yeni müttefik bulmak Londra 2 (Özel) Buradaki gaze görüşn.elerde mevzuu bahsedıldiği zantelerden bazılarında Berlın muhabirle nolunuyor. rine atfen şu sayanı dıkkat haber çıktı: Macaristan Başvekili General Göm «Mevsuk bir membadan öğrendığime böşün Berlinde bulunduğu sırada İtalya öre Almanya Hariciye Nazırı erkânı ve Avusturya sefirlerile yaptığı nıülâkattllyaya harb malzemesı göndermek me larda bu meseleyi mevzuu bahsetmiş clselesini ciddiyetle tetkık ve müzakere et ması muhtemeldir. mektedir. Berlindeki Avusturya sefiri Toıschitz Sen Gotar tüneli inşa edilirken Al Hıtler seyyar elçisi Rıbbentoropla bir manya ıle İsvicre arasında gızlı bir mu saat kadar görüşmüştür. ahede akdedıldıği şimdi meydan?! çık Almanyanın îtalyaya mühimmat vermaktadır. Hâlâ mer'î olan bu mua1 e mesi için üç sebeb vardır: denin bir maddesi mucıbince Alrnnya Birincisi: Esliha ve mühimmat imali hükumeti ne zaman isterse İsvıçre ^ükumetıne danısmaksızm bu tünelden İtal Alman amelesine yeni işler temm ede yaya mühımmat ve eslıha göndertbıle cektır. cektır. İkıncisi: Italyada faşizmin siıkutu AlAlmanyadan İtalyaya mühimrrat ve manyadaki rejımi de sarsabılecektir. esliha göndermek için dığer bır yol daha Uçüncüsü: Almanya İtalyaya sıkışık vardır. Bu yol da Avusturyadır. Bu me bir zamanında yardım etmekle kendı<ine selenin Berlinde geçenlerde toplanan ec Lehistan ve Masaristandan başka yeni nebi devlet adamlan arasında vapılan bir müttefık bulmuş olacaktır.» IIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIItirillllllillllllllllllllllllllllllllMIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMII lllllllllllfll ıririt 1IMIIMII Dün gelen haberlere nazaran şimal, şimalişarki cenub cephelerinde harb vaziyetini gösterir haritu ./ 1 • Adua cephesinde: Harb nasıl başladı? Italyanlar hududu aylarca evvel ilerletib karargâhlar kurdukları halde kimsenin haberi olmamış, taarruzu bile Fransız Somalisinden bildirmişler Şimal cephesinden bir görünüş: Aksumda dikili taşlar Adua alındıktan sonra vaziyete genel bir bakış Süel muharririmizin mütaleaları Dün akşam, ona kadar gelen haberlere göre. Habeşistanda suel vaziyette vukua gelen zikre değer tebeddül Aduanın düşmuş olmasıdır. Bunun haricindeki hâdıseler, ağır ağır ilerilemekte olan îtalyan şimal grupu taarruz kollarının bazı yerleri daha işgal ettiklerinden ve İtalyan uçaklarının öteyi beriyi bombaladıklanndan ibarettir. Şimdiye kadar îtalvanlar, Habeşistanda 3 mmtakada taarruza geçmişlerdir: 1 Şimalde: Takkaz nehri şimalinde, 2 Şimali şarkide: Hadelegubonun şimali şarkisinde, 3 Cenubda: Guerlobinin şimali şarkisinde. dan şımaldekmde Habeş kuvvetleri İtalyanlarla temasa gelmistir. Bu şimal mıntakası da Aduanın bu lunduğu sahadır. Italyanlar, 100,000 kışılık 6 fır ka ile üç koldan taarruz ettikleri bu mıntakada, ıleri hareketlerine devam etmışlerdır. Burada îtalvanlann Aduadan başka ıki yer işgal ettiklerıni Aİans haber veriyor. Fakat Ajansm ıki haberinde bu ıki mevkıin ısim leri baska baska yazılmıstır. Tel grafın bırınde Vageta ıle Danguela işgal edilmıştir, dıyor. Diğerınde ise isimler Dageta ile Dengbela şeklinde yazılı... Elimızde mevcud Habeş harıtalarının hıçbirınde bu ısımlere tesaduf edemedık. Bu ıki mevknn Tıg(Arkan *» uncu sahifede) îstanbulun büyük ve mutlu günü! Kurtuluş bayramı cKin törenle kutlulandı Tebrikler Roma 6 (A.A.) Musolini Aduanın zaptını San Rossore sarayında bulunan Krala telefonla haber vermiş ve A duanın zaptmı kendisine tebşir etmiş olan General Gonoya da bir telgraf çekerek kendisine bütün îtalyanlann kalbden gelen tebrikîerini bildirmiştir. Habeşistana taarruz eden italyan knvvetlerînin kumandanı General Debonenin Afrika topraklarında alınmış bir resmi Adisababa 2 İtalyanların istilâ ha1 risindedir. Bu havalide Habeşlılerin as reketine basladıkları ilk defa Cıbutide kerî kuvvetleri bulunmamasından istıfaki Habeş konsolosu tarafından haber ve de eden İtalyanlar Habeş arazisine mu rildi. Bu hüdıse Habeşistanın muhabere kavemete tesadüf etmeksizin girmişler ve işlerinin nekadar iptidaî olduğunu göster büyük kıslalar, tayyare karargâhlan ve meğe kâfıdır. italyanlann Asabdan ce mühimmat depolan yapmışlardır. Bun nubu garbî istıkametinde altı askerî yol dan başka yerli ahaliden 50,000 kişilik yaptıkları ve hududu büyük bir süratle aylıklı bır kuvvet toplamışlardır. Musaali dağına doğru ileri sürerek değişMusaalıile büyük mağaralar vardır. tirdikleri de bugün malum oldu. Vaktıle esir tacirleri Arabistana denizden Bu dağ Habeş hududunun 10 mil içe(Arkan 3 iincü tahifede) Dün şehrimizin Kurtuluş bayramı 'idi. Bu şerefli gün kahraman ordunun da iştirakile fevkalâde surette (| kutlulanmıştır. BayTama dair intıbalan ve resimleri 7 nci sahifemizde bulacaksınız. Adua alınırken Roma 6 (A.A.) İtalyanlann Herleyisi tayyare filolarının keşif uçııslan Adua mıntakasında Şımdılik yalnız bu üç mıntaka (Arkan 9 uncu sahifede)
