30 Eylül 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 7

30 Eylul 1935 CUMHURtYET ASKERLIK BAHISLERİ Ingiltere ile Italya arasında harb olursa İBiOflkBA Bu, elimden gelmez! ^Kazasker, Gelenbevizade Hayrullah Molla, çocukluğunda uğradığı bir hastalık yüzünden bodur ve kambur kalınıştı. Bununla beraber çok zeki ve arabca ve farsçada derin bılgi sahibi idi. Bir gün, Hayrullah Molla, Ahmed Vefik Paşanın meclisinde bulunuyordu. Bir aralık, Zamanı Saadetten önceki Arab şairlerinden bahis açıldı. Ahmed Vefık Paşa, bunlardan birinin el yazması dıvan suretini, fevkalâde zengin kütübhanesinde bulup çıkardı ve içinden bazı parçalar okuyup şerhetmesi için Mollaya uzattı. Hayrullah Molla, ilmini tebcil eylediği Ahmed Vefık Paşanın huzurunda daima mütevazı davranırdı. Kitabı eline aldı, gözlüğünü taktı ve: Şayed hata edersem, lutfen doğrultursunuz.. Diyince, nükte yapmak fırsatım bulan Ahmed Vefık Paşa Istağfurullah! dedi; zatıâlinizi doğrultmak kulunuzun elimden gelmez.. Bu Alahın işidir! ÖTÜKÇV Ehramların esrarı Bunlar üzerinde yapılan tetkikat Mısırlıların alti bin sene evvel gök ilmine ve riyaziyata aid birçok hakikatlere vâkıf olduklarını gösteriyor Italya, uçaklarile galib gelebilir mi? Italya, bugün, havacılık bakımından Akdenizde İngiltereye biraz faik olsa bile harb başlayınca bu üstünlüğünü kaybedecektir; İtalyan hava ordusu Ingiliz donanmasını mağlub edemez Bir Ingiliz İtalyan harbinde, İtalyan hava ordusuna çok büyük ümidler bağbyanlar, hatta Italyanlann bu sayede harbi kazanarak Ingiltereyi mağlub edeceğini, yahud korkutup îtalyaya boyun iğdireceğini sananlar var. Böyle düşünenler, üç noktadan, esaslı surette, yanılıyorlar: 1 Yalnız hava ordusile düşmanı mağlub edip bir harbi kazanmak mümkün değildir. 2 Hava kuvvetlerile Ingiliz donanmasını imha etmek kabil değildir. 3 Nıhayet îtalyanın karşısındaki devlet havacıhkta îtalyadan geri değildir. Şimdi bu üç noktayı tetkik edelinı: Yalnız hava ordusile kazanılamaz harb Ehramların uzaktan gSrBnBfu Yeryüzünde eski zamanlardan kalma anıtların en muazzamı olan Mısır ehramarı uzun zamandanberi tarih ve arkeologie >ilginlerinin inceleme mevzuu olmuş, akat ancak son asırlarda bunlar hakkında kesin malumat edinilebilmiştir. Herkesçe bilindiği üzere ehramlar eski Mısır hükümdarlan Firavunlardan üçü namına yapılmış ve bunlann inşasında yüz binlerce esir açlışmış, bitirilip mey dana getirilmeleri senelerce sürmüştür. îçlerinde en büyüğü ki Firavun Keops namına yapılmıştır dığerlerine nazaran daha esrarlı görünmektedir. Esrarlı görünmesi, içinde ötekiler gibi Hieroglif denilen Mısırın işaretli yazısı bulunmamasındandır. Halbuki bilginler bunun içine girmek için yol bulduklan zaman Keopsun hayatına dair sayısız vesikalar meydana çıkaracaklarını tahmin ediyorlardı. Fa kat bu tahminleri boşuna çıkmıştır. Çünkü büyük ehramın içinin duvarlan çır çıplak olarak onlan karşılamıştır. Diğer taraftan Firavunun mezarını göğsünde barındıran merkez odasındakı lâhid de bomboş bulunmuştur. içinde bulunması icab eden Keopsun mumyası kaybolmuştur. Yapılan incelemeler bu esrarlı durumu aydınlatacağı yerde büsbütün kanştırmıştır. Çünkü aşağı yukan îsanın doğuşundan dört bin sene evvel irtşar olunan bu muazzam anıtın içerisine o vakittenberi hiçbir insan ayağının basmadığı anlaşılmıştır. Fakat büyük ehramın etrafını kaplıyan esrar perdesinin sahası burada da bit miyor. îlk defa 1798 senesinde Mısırda kazılar yapan Fransız araştırma heyetinin meydana çıkardığı bazı hakikat, bilginlerin bu merakını kamçılamış, onu tetkik etmişler, tepesinden kuzeye ve güneye çekilen hattm Nılin vücude getirdiği deltayı ikiye bölmekte olduğu görülmüş. Bilginler bundan şu neticeyi çıkarmışlar: Keops ehramını inşa eden mimarlar Mısınn coğrafyasmı mükemmelen bıliyorlarmış. İş bu kadarla da kalmamıştır. O za mandanberi yapılan incelemeler daha harikulâde bazı şeyler meydana çıkar mıştır: Keops erhamının her cephesi dört cihetten birine bakmaktadır. Bunda ancak yüzde 4,30 kadar bir hata vardır ki bu da mazur görülecek kadar küçuk bir kusurdur. Zira mimarhkta bınaları böyle dört cihete değil, yalnız bir cihete bile tam baktırmak çok müşkül iştir. Hıristiyanlar kliselerini daima şarka nazır bir tarzda bina etmek istedikleri halde kesın bir surtte buna muvaffak olamamKİardır. Dığer taraftan Keops ehramının kaidesinin her dıl'ı 232 metro ve 805 mili metredir ki dört dıl'ın yekunu 931 metro ve 22 milimetre etmektedir. Bu rakam ehramın yüksekliği olan 148 metro, 208 milimetreyle iki defa taksim edilince meydana riyaziyatta kullanılan p rakamının medlulü olan 3,1416 rakamı, yani bir dairenin muhitile kutru arasındaki münasebet meydana çıkmaktadır. Keops ehramında riyazî ve ilmî bir çok esaslar daha göze çarpıyor. Bu ehramın yüksekliği 148 metro, 208 milimetre demiştik, değil mi? Bu rakam 1 milyarla zarbedildiği zaman yer yuvarîağının güneşten olan uzaklığım gösteren sayı önümüze seriliyor: 148 milyar, 208 milyon. Son gök ilimleri üleması bu rakamı hakikî olarak 149 milyar 400 milyon kilometro olarak tesbıt etmişlerdir. Keops ehramının mimarlan ölçülerinde esas olarak bir insanın dırseğinden par mağının ucuna kadar olan mesafeyi al mışlardır. Bu uzunluk 653 milimelredir. 10 milyonla zarbedildiği vakit kutublardan dünyanın merkezine kadar uzanan nısıf kutrun boyunu teşkil etmektedir. îngilterenin hava muharebelerinde rol oyniyaeah olan «.Kıyaciyu» Courageous» tayyare gemisi liye yaptıkları hücumlar bir netice ver memiştir. Harbden sonra, sulh zamar.ında, Itilâf devletlerine teslim edılen Alman dritnotları üzerinde yapılan tecrübeler, zırhhların büyük tayyare bombalarile batırıldığını isbat etmiştir amma, bu tecrübe lerde harb şartlarının hiçbiri yoktu ve o gemiler, havadan gelecek bombalara karşı müdafaasızdı. O tecriibelerin muvaffakiyet sebeblerini §öyle hulâsa edebıli 1 Evet, yalnız hava ordusile rb kazanılamaz. Bu iddiayı iki suretle ıspat mümkün değildir. A Eğer yalnız hava ordusile bir harbi kazanmak mümkün olsaydı, büyük devletlerin hiçbiri, milyarlar sarfile, kara ve deniz ordulan yapmaz, bütün himmetlerini sadece hava ordulanna vetirlerdi. Halbuki bugün havacıhkta en kuvvetli devletler olan Fransa, Sovyet Rusya, 1talyanın kocaman kara ordulan ve ihtiyaclarına göre donanmaları da vardır. Gene îngiltere, Amerika, Japonya gibi havacıhkta en kuvvetli devletleerden olan üç devletin de hem çok kuvvetli donanmalan, hem de ihtiyaclanna göre kara ordulan da vardır. B Hava ordusu, sadece, bir tahrib kuvvetidir. Uçak filolarının askerlik bakımından hakikî mahiyeti, çok uzak mesafelerden düşmanı döven bir topçu demektir. Yalnız topçu, ne kadar kuv vetli olursa olsun, bir düşmanı mağlub ve bir memleketi zaptedemez. Topçu, piyadenin ılerlemesini hazırlar. Hava •ordusu da, aynen topçu gıbidir; yalnız 15, 30, 50 ve 125 kilometıoya kadar değil de, 10002000 kilometw«a kadaı ateşini uzatan ve bu kadar uzak yerlerde tahribat yapan kanadlı bir topçudur. O da, daha geniş mikyasta ve dana uzaklarda tahribat yaparak kara ordusunun taarruzunu ve ileri yürüyüşünü hazırlar. Hava filolan bombaladıkları yerlerde taşüstünde taş bırakmıyabılirler. Fakat kara ordusu gelip te oraları işgal etmedıkçe kat'î bir netice alamazîar. i mağlub edeceğini iddia edenler, san ki îngilterenin yalnız donanması varmış, ıiç hava kuvveti yokmuş gibi davranı (Bastarafı birinci tahifede) forlar. Halbuki îngiltere, havacıhkta, rile konuşmalar yapmak fırsatım bula ugün bile, hiç te îtalyadan geri bir caktır. memleket değildir. Italya Cenevreden çekilirse! Pariste tahminler Her iki devletin bugünkü hava Paris 29 (A.A.) Sıyasî çevenlekuvvetleri hakkında birçok rakamlar rin tahminine göre îtalya, Uluslar Sosyeıeşredılmiştir. Bunlann hangisi doğru tesinden çıktığı takdirde, bu işte yalnız olduğunu kat'iyetle tayin etmek kabil kalmıyacak ve hiç olmazsa Polonya ve değildir. En son bir Amerikan havacılık Macaristan da ona uyacakl ardır. Dayanitabı, îngilterenin 1935 senesinde 2800 dığı esas, ne kadar doğru veya yanlış onz: A Bomba yağmuruna tutulan Al jçağı, îtalyanın ise 2300 uçağı olduğulursa olsun, bu tahmin, garibdir ki bir Alman dritnotu, havadan gelecek Lomba ıu yazıyor. man Macar paktı hakkında kuvvetle doara karşı muhafazalı değildi. Fransızca lllüstrasyonun haziranda laşan yayıntılara uygun bulunmaktadır. B Bu gemi denizın ortasmda har'aptığı bir hesaba göre ise îngilterenin Berlinin Varşova ve Peşte üzerine tereketsiz yatıyordu. 050. îtalyanın 1206 uçağı vardır. sir yapması ihtımalı ile Polonya ve MaC Tayyarelere karşı, kendini, top, Harbde kullanılabilecek sivil tayyare caristanm Cenevreden kurtularak îtalya makinelitop ve makinelitüfekle, sun'î sis lere gelince îngilterenin 1209, îtalyanın safına geçmek istekleri, Habeş anlaşmazve dumanla müdafa etmediği için, uçak423 tanedir. L'Europe Nouwelle mec lığınm Avrupa durumunda yapması muhlar azamî sükunetle nişan talimi yapıyoımuasına göre de, iki d»vletin mevcud u temel gelişimler hakkında sanh bir fıkir Keza ehramın merkez odasının ölçülardı. vermektedir. aklan söyledir: sü de yeryüzünün kesafetine aid rakamı, Hakikî harb halinde, gemi 22 ile 40 Petit Parisien bu hususta şu fikri yüAvet Bomba Keşlf Yekfia diğer bir ölçü yer yuvarlağının güneşin etmil süratle müteharnktır. Büyük zırhhrütmektedır: 216 1168 rafında bir kere dönüp eski yerine gel308 644 ngiltere: lar, bombalara karşı zırh güvertelerle mu«Hiç şüphesiz ki, Avrupanın orta ve 396 mesi için sarfettiğı 365 günlük zamanı 1203 468 342 talya: hafaza altına alınmıştır. Toplarile kenkuzey doğusunda süel bazı kombinezon bize bildirmektedir. Görülüyor ki L'Europe Nouwellem dini müdafaa edecektir; kendi avcı lar yapılmaktadır. Anlaşılıyor ki Mısırlılar bundan tam uçaklarını düşman bomba ve torpil^ tay hesabına göre aradaki fark büyük de Havacılık Şefi M. Vasiliyeffin baş6 bin sene evvel gök ilmine ve riyaziyayarelerine karşı saldıracaktır. Sun'î sis ğildir. Yalnız Îtalyanın uçaklan Ha kanlığında bir Bulgar heyeti, uçak fabta aid birçok hakikatlere vâkıfmışlar. beşistana gönderilenler müstesna hep ve duman neşrederek saklanacaktır. rikalarını gezmek üzere Varşovaya gelYok eğer iş böyle değil, bütün bunlar biŞu halde, banş zamanı tecrübelerinde Akdenizde olduğu halde, îngiltereninkı, miştir. Öte yandan, Berlin dıplomatık rer tesadiiften ibaretse çok şayanı hayret fsi olduğu gibi, uçaklann harb zamanında nersı Îngiltere adalarile împaratorluk çevenleri Macaristanın gerek topraklannı, birer tesadüf doğrusu! Fakat bazılan, o harb gemilerini kolayca batıracaklarını müstemlekelerine dağılmıştır. Müstem gerekse uçak alanlarını Alman havacılızaman Mısırdaki ilmî hareketin mümessanmak, harbin ne olduğunu bilmemek lekelerde 168 bomba, 60 keşif, 20 asker ğının emrine hazır bıraktığma emin bu silleri rahipler olduğuna göre bıldikleri demektir. nakliye ve 12 tane de deniz bombardı lunmaktadırlar. bütün bu hakikatleri kendilerince kâfir saIngiliz donanmasının bütün gemile man tayyaresi olmak üzere 270 tayyare Bundan başka tahmin edildiğine göre yılan diğer dinlerle mütedeyyin olanların rinde hava hücumlanna karşı birçok ted ardır. Fakat, gelen haberlerden anlıyo Almanya, tam bir silâhlanma özgürlüğüöğrenmemesi için, ehramın .içerisıne bir bırler alınmıştır. Bunlann tayyarelere ruz ki îngiltere, Akdeniz donanmasını nü yeniden elde etmesi için Macaristan şey yazmıyarak bu suretle kendılerinden Hava kuvvetlerile tngiliz donan karşı olan toplan ve makinelitopları ar takviye ettiği gibi, Akdeniz havzasın üzerinde bir tazyik yapacaktır.» sonraki nesillere yadigâr olarak bıraktırılmış, ikinci bir zırh güverte ile bom daki hava kuvvetlerini de çoğaltmıştır. ması imha edilemez! Macar gazetelerinin neşriyatı üklan iddiasmı ileri sürmektedirler. balara karşı mukavemetleri takviye e Banş zamanında Mısır ve Filistinde: 4 Budapeşte 29 (A.A.) Macar ba2 Buna mukabil denebilir kı yuIsterse bu iddia doğru olsun, isterse dilmiştir. Bazılarının hatta 15,2 lık va bombardıman, 1 bombardıman ve naklisını Başbakan Gömböşün Berlin gezisi kariki iddia kara için doğrudur amma, yukandanberi kaydettiğimiz durumlar sat toplan bile tayyarelere atış yapa ye, 1 keşif ve tarassud filosu; Irakta 3 etrafında yarıresmî bazı neşriyat yapmakdeniz için doğru değildir. Hava ordusu, sırf bir tesadüften ibaret bulunsun, eh bilecek bir hale konulmuştur. Büyük bombardıman, 1 bambardıman ve nakliye tadırlar. Bu neşriyat gezinin tamamen öharb gemilerini birer birer batırarak deramlar, hususile Keops ehramı, dünya yüzırhhlarla kruvazörlere uçaklar veril 1 deniz tayyare filosu; Adende: 1 bomzel bir mahiyeti olduğunu göstermeğe çanizi onlardan temizler ve deniz hâkimiyezünde «insanlara şaşkmlık verecek yedi miştir. Ayrıca Ingiliz donanmasının re bardıman filosu, Akdenizde yani Maltalışmaktadır. tini ele geçrir. Eğer, harb uçağı bilâkayid eser acaibi sebai âlem» arasındaki mevfakatinde 6 uçak gemisi vardır ki bunlar, da 1 deniz tayyare filosu bulunması muve şart, harb gemisini batıracak kudreti Hükumet taraftan gazeteler M. Gömkiini muhafaza etmektedir, bu gidişle en az 172 uçak taşırlar. llk ihtiyatlarüe tad olduğu halde, son günlerde Mısırdan haizse bu düşünce doğrudur; takat iş öyböşün fılhakıka bazı siyasal müzakere ilelebed edecektir de... Çünkü gelecek beraber Ingiliz gemilerinde 300 uçak gelen haberler, yalnız orada 300 Ingiliz le değildir. lerde bulunacağmı söylemekle beraber zamanlarda ondan şimdıkilerden daha bulunabilir. Bunlann yansına yakmı av uçağı toplandığım bildirmektedir. büyük mikyasta bazı kombinezonlann bu büyük hakikatler meydana çıkarılmıyaHarb uçaklan, harb gemilerine karşı cı tayyareleridir ve donanmayı bir tay Demek ki îngiltere, Akdenize kuvvetcağı ne malum?.. müzakerelere bağlanması doğru olmıyabomba ve torpil atabilirler. Harb ge yare hücumuna karşı müdafaaya me i bir hava ordusu göndermeğe başlamışmileri de harb uçaklarına karşı top ve murdurlar. cağmı söylemektedirler. Herhangi bir tır. îngiltere ile îtalya arasındaki harb, zırhlarile, sun'î sis ve dumanla, manevra memlekete karşı bir süel andlaşma veya bizim fikrimizce, ancak îngiltere, bütün tngiliz hava ordusunun avcı uçak fi yapmakla kendilerini koruyabilirler. Ay herhangi bir andlaşma bu yoldaki müzalolan haric olmak üzere, Ingiliz do hazırlıklannı bitirdikten sonra başlıya nca kendi avcı uçaklarından da istifade kerelere giremez. Resmini gördünafnması, toplan ve tayyarelerile SUR'Î bilir. Oyle olmasa da, iki devlet bugün edebilirler. Hakikî bir tecrübe meydanı Budapesti Hırlab gazetesi, Almanya ğünüz bu salon Çesis ve dumanla kendini hava hücumlanna silâha sarılsalar dahi, îngiltere, ilk ağızolan Büyük Harbde, tayyarelerin harb karşı muvaffakiyetle müdafaa edebile da, İtalyan hava ordusu karşısında, hiç Polonya Macaristan arasında bir hava koslovakyada amegemilerine karşı muvaffakiyetlı hücumlacek bir vaziyettedir. Onun içindir, ki I bir şey yapamıyacak kadar zayıf değil paktının yaDilacağına dair olan iddialann leyi sigorta etmekri görülmemiştir. le meşgul olan bir, talyanlann bombardıman ve torpil uçak dir. Harb başladıktan bir müddet son uydurma olduğunu yazmaktadır. şirketin dosya oîstinyede demirli bulunan filomuza lan, Ingiliz harb gemilerine bazı mu ra ise ihtiyat pilotlannm çokluğu, Ingiliz dasıdır. Burada sıhücum eden îngiliz tayyareleri şerri bir vaffakiyetli hava hücumları yapsalar, haznesinin zenginliği ve îngiliz tavya Gezi acentaları kongresi gortalı 3 milyon abombayla Yadigârı Millet muhribinı ba onlardan bazılannı batırsalar dahi bütün recilik endüstrisinin mükemmeliyetı sa Muhtelıf Avrupa memlektlerinde bu meleye aid 50 miltırmışlarsa da Çanakkale Boğazmda ka Ingiliz donanmasını imha edemezler. yesinde, îngilterenin çok geçmeden İtal lunan bütün gezı acentaları aralarmda bir von hesab ve saire raya oturmuş olan Yavuza bine yakın Herhalde bu mücadele esnasında îngi yayı, denizde olduğu gibi, havacıhkta da kongre akdetmeğe ve deniz işlerini ara fişleri saklanmak bomba attıklan halde, ancak bir buçuk lızlerin eli armud toplamıyacakhr. geride bırakacağı muhakkaktır. larmda konuşmağa karar vermişlerdir. tadır. isabet temin etmişlerdir. Bombanın biri Hava muharebelerinde, îngiltere le Kongre 6 teşrinievvelde Bükreşte toplaAmeleden biri tngiltere de havacıhkta ttalyadan güverteye düşmüş, öteki de bordanın kehine çok mühim bir nokta vardır ki onu nacak ve üç gün devam edecektir. nin hesabmı çıkart geri değildir narını sıyırmıştır. Hareket halindeyken da unutmıyalım. Memleketimizden bu kongreye Nata mak lâzım geldiğı 3 Îtalyanın hava ordusile îngilteredüşman tayyarelerinin Yavuz ve MidilSeyahat Acentaları Direktörü Ziya Feh zaman diğer mü Mütekabil bombalaşmakta Ingilizler, esseselerde olduğu mi iştirak edecektir. ttalyanların canevini '<ombalıyacaklar, Ziya Fehmi, seyahat acentalarınm ge gibi dosyası bulunbuna mukabil îtalyanlar Mısıra ve saireduğu çekmeceden lecek sene kongrelerini Istanbulda akdetalmarak masa ba ye bomba atacaklajdır. Ingilizler, mese meleri için çalışacaktır. şına getirilip iş olâ Romayı bombardıman edecekler; buAlmanyada işten çıkanlacak rada yapılacağı yer na mukabil îtalyanlar, Londrayı değil; de elektrik ve maYahudiler Kahireyi bombalıyacaklardır ki bu da Berlin 29 (A.A.) Alman demir kinenin hâkim ol amiyane tabirile nihayet îngılizlere vız duğu diğer bir usul yollan idaresi eski savaşçılardan veya bulunmuştur. gelir harbde çocuklannı kaybetmiş olanlar Orada çalışan me Hulâsa, görülüyor ki, Îtalyanın hava dan da olsa henüz hizmette bulunan bümurlardan her biordusu, öyle zannedildıği gibi, Ingiltere tün Yahudilerin işten çıkarılmasım şu rinin masası bir dem . ctıre^e merbut çekrnec^nin önüne gitmekte ve çıkmakbe şeflerine emretmiştir. yi mağlub edemez. tur. Bu demir direk sağa, sola, ileriye ta, memur orada çalışıp işini bitir Kara ordulannı ayn bir yazımızda Alman Genel Kurmay şefliği genye gidıp gelebilir bir tarzda mani mektedir. velâlıdır. Dığer taraftan nıasada o dırek Sigorta şirketi müdürleri, bu tcru tetkik ve mukayese edeceğ z. Berlin 29 (A.A.) Reişvehr kuv ten istenılen noktaya kadar yuksele mesaınin eskısınden daha veriınli ve ABtDİN DAVER vetlennin eski şeflerınden biri olan Ge bilmektedır. Bınaenaleyh başka mu sosyeteye dalıa faydfclı olduğunu tecrü Dcsya yerine masa hareket ediyor! îngilterenin icabtnda gece bombardıman tayyaresi olara.lt kullanılabilecek hava gemilerinden biri [1] Birinci ve ikinci makaleler 27 ve neral Bekin, yeniden kurulan Genel Kur esseselerdekinın aksine dosya masaya be ile anlamıs oldu&iarını 28 eylul tarihli sayılarımızdadır. j may şefhğine atanacağı söylenmektedir. geleceğıne, masa dosyanm bulunduğu tedirler. •öylcmek •