1 Ağustos 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

1 Agustos 1935 CUMHURtTET Alnıanya, Amerikayı protesto etti, Nevyork Şarbayı hâdise mes'ullerinin takib edildiklerini söylüyor Cumhur Başkanlığı Genel Sekreterinin cevabı Vaşington 31 (A.A.) Alman hii Nevyork 31 (A.A.) Nevyoık Şarkumeti, ayın 27 sinde Bremen vapuru bayı M. La Guardia, Almanyamn Dış İstanbul 31 (A.A.) Atatürke Çe nun Nevyork limanından ç».ktığı sırada Bakanhğına karşı protestosunu müte koslovakya Üniversite Birliği tarafın nasyonal sosyalizme karşı yapılan gös akıb, Bremen vapurunun üzerindeki dan gönderilen saygı telgrafı ve Cumteriden ötürü Amerika Dı§ İşleri Ba nazi bayrağını koparanların Adliyece hur Başkanımız namma Genel Sekre kanlığında protestoda bulunmuştur. takib edileceklerini bildirmiştir. terlik tarafından verilen cevab aşağı Sağlam bir kaynaktan haber alındıM. La Guardia, Hâdisenin başlangı dadır: ğma göre, Alman hükumeti, Dış İşleri cmda vapur süvarisinin, polisin yardıÇek Üniversiteliler Birliği tarafın Bakan Vekili M. Vilbür Karın esef bemmı reddetmiş olduğunu ve nihayet dan Atatürke gönderilen telyazısı: yan etmiş olmasmı kâfi görmemiştir. Türkiye Cumhur Başkanı Kaırrâl Bununla beraber Alman notasmın, A Amerikalı Moris Salmon adında biri Atatürk Hazretlerine merikanın mutlaka özür dılemesini is nin, bayrağın koparılmasma mâni ol İSTANBUL temediği sanılıyor. mağa çalıştığını söylemiştir. Çek Üniversite Birliği, Türkiye Cumu...ıuıımuııııııııııııiHllllllltllllllllllllll!lllllllinilllUlllllllllı» Dilgemiz Fazıl Ahmedin [HEM Bir moloz yığını! Amerikada yırtılan Çek Üniversite önemli bir söylevi Birliğinin Atatürke Alman bayrağı «Cumhuriyet Türkiyesi, yalnız siyasada bir banş saygı telgrafı TELEFON TELCRAF vc TELSÎZLE SON MAB E RLER Parlameniolar kongresinde NALINA MIHINA unsuru değil, bütün evrende parlak bir medeniyet ışığı olmağı kendine ödev bilmiştir» Her yer yanıyor! Sıcaklık Diyarbekirde Başbakanın Almanyaya 40 dereceyi buldu gitmesi istenmiyor Ankara 31 (Telefonla) 24 saat îçinde yurdun hemen her tarafında hava sühunetinde, yerine göre üç derece bir yükseliş görülmüştür. Yüksek dereceler, her zaman olduğu gibi şiddetini Diyarbekirde, Nazillide, İzmirde, Maraşta, Eskişehirde ve diğer bazı vilâyetleritv.izde kaydedilmiştir. Sıcaklık Diyarbekir de 40, Nazillide 38, İzmir, Eskişehir, Maraşta 36, İstanbul, Çanakkale, Bursa, Bolu, Afyon, Çorum, Adana ve Malatayada 35 derecedir. Bu malumatı veren Meteoroloji enstitüsü Ankarada bugiinkü sühunet dere cesinin 37 yi geçtiğini kaydetmektedır. Bu suretle Ankarada sıcaklık mutad olan azamî derecesini bulmuştur. Görünüşe nazaran sıcaklık biraz daha artacaktır. Bugün yurdun hiçbir tarafında yağmur yağmamış hava açık geçmiştir. Başbakan Erzincana gitti hur Başkanına, modern Türkiyeyi ya ratan dâhiyane eseri önünde iğilen Çekoslovakya Üniversitelilerinin en derin saygılarını sunmakla şeref kazanır. Çek Üniversiteliler Birliği Başkanı Batck Cumhur Başkanlığı Genel Sekreteri tarafından verilen cevab: Çek Üniversiteliler Birliği Başkanı Atina 31 (Özel) Hürriyetperver M. Batck parti lideri Sofulis. Terakkiperverlerin PRAHA lideri Kafandarisle birçok defalar ko nuştuktan sonra Cumhur Başkanım zi Sayın bayım, Çek Üniversitelileri Birliği tarafın yaret etmiş, M. Zaimisle Yunanistamn siyasal durumu ve bilhassa rejim işi dan Türkiye Cumhur Başkanı Kamâl Atatürke gönderilen telgraf kpndileri hakkında konuşmuştur. Cumhur Başkanı, bundan sonra diger ne sunuldu. Kamâl Atatürk, bu ince ayrışık cumhuriyetçi parti liderleri Pa nezaket nişanesinden çok duygulan mışlar ve size teşekkürlerile beraber paandreu ve Milsonası dinlemiştir. Türkiye ve Çekoslovakya gencliği araCumhur Başkanile konuşan liderler smda fikriğ ve kültürel beraber ça rejim işinin cumhuriyet lehine halledilışmanm inkişafı hakkmdaki temenni leceğine inandıklarmı bildirmişlerdir. Fakat bu işin muvafık bir şekilde sonuç lerini bildirmeğe beni memur etmiş vermesi için Başbakan M. Çaldarisin lerdir. başında bulunması şarttır. Ayrışık li Bilvesile, derin saygılarımı sunarım derler M. Çaldarisin kaplıcalara git sayın bay. Cumhur Başkanlığı Genel mesi üzerine hükumetin başına gelecek Sekreteri H. R. Soyak Sü Bakanı Kondilisin kralı getirmek üzere bir darbe hazırlamasmdan kork A. maktadırlar. tııııimnMm»»..., „ Yunanîstanda Erzurum 31 (A.A.) Başbakan Bunun için Başbakanın Yunanistan İsmet Inönü dün hastaneyi ve doğuın e dan şu sırada uzaklaşmamasını Cum vini gezmiş, hayvan sergisine girerek at hur Başkanından istiyeceklerdir. ları görmiiş, yetiştirilen hayvanları be Atina 31 (Özel) Başbakan M. Çal ğenmiştir. daris tedavi için yarm Almanya kap Erzurum 31 (A.A.) Başbakan lıcalarına gideceğinden Cumhur Baş Ismet Inönü bu sabah Erzurumdan Er kanını ziyaretle veda edecek, bu vesile zincana hareket etmiştir. ile Yunanistamn siyasal durumunu ve Sofya (özel) 26 ve 27 temmuzda Erzincan 31 (A.A.) Başbakan rejim hakkında düşündüklerini anlata Sofyada fevkalâde içtimaa çağırılan Ismet İnönü saat 16 da şehrimize gel caktır. M. Zaimis te ayrışık liderlerle Bulgar Şurayı Askerisi Bulgar ordu miştir. Burada bir müddet kaldıktan konuştuklarmı Çaldarise bildirecektir. sunun hazırlanma ve talim ve terbiye sonra hareket edecektir. Başbakan kaplıcalarda bir ay kala işlerini gözden geçirdıkten sonra bu caktır. Aydın demiryoluna dair meyanda seddedilen Askerî Birliğın en Bulgar Askerı Şurasının kararı Yüksek rütbeli 9 zabit daha azledildi best düşünceyi daima saygi'te karşılıyan donuk, pörsümüş fikirler içinde zekâsını hapsetmiyerek, aklın, ilmin insanlığa anlaşma ve ilerileme yollarında saçtığı bütün ışıklara zihnini açık bulunduran lâik bir ulusuz. Size yeni bir haber vereceğim: Bir haber ki Parlamentolar Birliği gibi mahiyetine demokrat bir kurulun havası içinde çok mes'ud bir hâdisenın müjdesi diye mütalea edilebilir. Türkiye, kendi yükseliş ve kurtuluş programını sadakatle takib ederek kadınlara saylav seçme ve saylav olma hakkmı verdi. (Bıiyük alkışGenel sekreterin senelik raporu ü lar). Ve bu devrin hem sosyal hem siyazerine başlıyan müzakerede delegemiz sal en büyük meselelerinden birini kendi Eğer gazetelerin yazdığı doğru ise üsFazıl Ahmed Aykaç söz aİa<ak ıptida hesabma olarak böylece çözürr.ledi. tencinin üstelik bir hayli para vermesi Son seçimlerdenberi Türk Kamuta Belçika Parlamentolar grupuna ve îs tanbul konferansının mükemmelhği hak yında 17 Türk kadını bizimle beraber u gerektir. Çünkü, enkazı kaldırma müddeti bittikten sonra bir yıla yakın, belki kmdaki diyevlerinden dolayı genel sekre lusun teşriî faaliyetine iştirak etmektedir. de bir yıldan fazla vakit geçti. Enkaz tere teşekkür ettikten sonra başlıca şun Bu bayanlardan pek değerli arkadaşımız Bayan Esma Naymanın delegasyonu hâlâ duruyor ve bu gidişle gazetelerde, lan söylemiştir: projesinin resimleri çıkmağa başlıyan ye« M. Leopold Boissier, bizi her yıl, muz üyelerinden olduğunu ve şu saniyeni Adliye sarayı yapılıp bitinciye kadarj dünyanm siyasal, ekonomik ve sosyal de aranızda bulunduğunu büyük bir iftida, kaldırılacağa benzemiyor. Eğer, bu1 durumunu gösteren ve nafiz olıluğu ka har duygusile arzederim. (Büyük alkışradaki tuğlalar, yeni binada kullanılmidar zarif bir afakîlikle çizilmiş sarahat lar). » yacaksa ki kullanılacağmı sanmıyorumFazıl Ahmed Aykaç, bundan sonra şaheserleri görmeğe alıştırd». bu enkazı masrafsız kaldırmanm bir çaSahibine borclu olduğumuz tesekkür iç ve dış siyasamızla, arsıulusal bazı uıe resi vardır. Fakir fıkaraya gelin istediği; den başka, bu vesaikın bize yükled ği ne selelere geçerek bunlar üzerindeki Türk nizi alıp götürün, demeli. Yalnız döğüj gibi vazifeler vardır? Zannediyorum ki, bakımını ve görüşünü anlatmış ve sözleri çıkmaması için, oraya bir de polis koybütün hususî ve şahsî mütalealanmızı, ge ni sonlarken şunu demiştir: malı... Böylece, aylardanberi duran V9> « Bugünkü Cumhuriyet Türki>esi, daha uzun zaman duracağa da benziyen nel sekreterin gösterdiği ayni samimiyet, ve doğrulukla bize okunan bu rapo: et yalnız siyasa alanında bir banş unsuru bu çirkin toz kaynağını, şehrin en giizel rafında bir araya topiamak bu vazifemi olmak değil, medeniyet evreni içinde yeni bir meydanından, halkın yardımile kal* zin esasını teşkil etmektedir. Cumhuriyel bir ışık kaynağı vücude getirmrği kendine dırmak belki mümkün olur. başlıca ödev bilmiştir. (Çok şiddetli al Türkiyesi Parlamentolar BHigine girdiAlâkadarlar, bu fikrimi beğenmiyor kışlar). ği gündenberi her vesile ile şu inam fidveya tatbikını mümkün görmüyorlarsa, Parlamento şiarımız, demokrasi pren tmazlar gibi duran molozları lutfen kendetle müdafaa ettik ki bugünkü tnedenisiplerini ve şekillerini, en geniş nıanalari dileri kaldırtsınlar. yeti tehdid altına alan kâbuslardan in sanlığı kurtarmak için ilk çare beheme le kat'î surette muhafaza etmîk, ve haklı hal, her milletin meşru, hayatî varlık ve olarak şikâyet edilen ve parhmarıtaıizm yükselme hakkını gerçekten tanıyıp tes rejiminin aleyhtarlan tarafından yapılan hücumlann merkezini teşkil eden hususî lim etmektir. hodbinlik anarşilerinin önüne geçmek üBizim Ulusal Şefimiz: «Yurdda ba rış, acunda banş.» demişti. îşte Türk zere şiddetli bir iç disiplini tatbik etmekmilletinin bugün iç ve dı§ alanlardaki fa tir. Bu sene Brük selde toplanacağı • nı evvelce yazmıj olduğumuz otuz bırinci Parlamentolar Birliği konferansı sabık Başvekil Kont Gorson de Viortun başkanlığı altında ve Brükseldeki U lus saraymda 2t temmuz günü açıl Dilgemiz Fazıl mıştır. Ahmed Aykaç yasofyadaki Adliye binasî ya« nalı, yanılmıyorsam, bir buçvÖ yıl oldu. Yangından sonra, harab duvarların yıkılması ve enkazın kaldırılması bir üstenciye (müteahhide) verilmişti. Bu üstenci, hükumete bilmem nekadar bin lira verecek ve ve altı ay içinde, duvarlan yıkıp enkazı kaldıracak, arsayı tertemiz teslim edecekti. Altı ay çabucak geçti; duvarlar yıkıldı; enkazın bir kısmı kaldırıldı; fakat büyük bir kısmı, orada toz toprak kaynağı olarak kaldı. Gündoğuşu rüzgârlan esti mi o tarihî meydan, Ayasofya Bizans müzesi!e, Koca Sinanm hamamile, yeni yapılan çiçek bahçesile toz içinde bunalıyor. Üstenci, altı ay içinde kaldırmadığl takdirde enkazı Belediye veya Vilâyetin kaldıracağmı, hem bunun masrafını, hem de enkaz kaldırılıncıya kadar geçen günler için, mukavelenameye göre, üstenci • den zarar ve ziyan diye bir para alacağını, gazeteler vaktile yazmışlardı. Rornanya ile tecim görüşmeleri Yeni bir tecim ve takas muahedesi imzalanacak mukavele Ankara 31 (Telefonla) Aydın ve şubeleri demiryollarına aid mukavelenamenin tasdik muamelesi tamamlan mıştır. Bu demiryollann, Devlet Demiryolları idaresince işletilmesine başlandığı cihetle 2,784 sayılı kanun hükümlerinin 1 temmuz 1935 tarihinden itibaren muteber olması Vekiller Heyetince karar altına alınmıştır. Tarikatçilerin muhakemesi Ankara 31 (Telefonla) Tarikatçilikten suçlu 20 kişinin muhakemesi, Ankaraya nakledilmiştir. Bunlann muha kemelerine bugün gizli olarak devam edilmiş reislerinin sorgulan yapılmıştu, Çorluda hastane Ankara 31 (Telefonla) Çorluda yeniden bir hastane açılmasına karar verilmiştir. , Bir hava faciası Londra 31 (A.A.) İngiltere, motörsüz uçak mesafe şampiyonu Kolins, Ramsatta yapılan gece şenlikleri esnasmda kazaya uğrayıp ölmüştür. Kolinsin bindiği uçak, bunu yedeyen uçaktan ayrılır aynlmaz, kanadlarından biri kopmuş, uçak ta, seyircilerin gözü önünde yere müşmüştür. Almanyada çelik miğferliler hakkında yeni kararlar Dresden 31 (A.A.) Saksonya tç Bakanı «Çelik Miğfer» üyelerinin üniforma giymelerini ve miting yapmalarını yasak etmiştir. Bu tedbiri haklı göstermek için neşredilen resmî bir bildirik, Çelik Miğfer kurumunun, üyelerini terbiye etmeğe muktedir olmadığını ve kendılerine, yeni Almanyamn felsefesini öğretmediğini söylemektedir. Ayni bildirik, birçok devlet düşmanlarının Çelik Miğfer kurumuna sığınarak, nasyonal sosyalizme karşı hareket ettiklerini ilâve etmektedir. faal azasından ve hudud harici edilen Atina 31 (Özel) Yunanistamn genc miralay Velçefin en yakm taraftarla lik kurulu Atinada önümüzdeki eylu rından yüksek rütbeli 9 zabitin de az lün birinde bütün Yunan cumhuriyet line karar vermiştir. Bunlar arasında çilerini bir araya getirecek genel bir sabık Dahiliye Nazırı miralay Kolef, toplantı tertib etmiştir. Selânik, Patras, Askerî Birliğin idare heyetinden mirSakız, Serez, Drama, Kavala ve daha alay Kalenderof ta vardır. Şuranın bu kararı henüz Kral tara birçok yerlerin kurulları bu toplantıya fından tasdik edilmedığinden gazete geleceklerini şimdiden bildirmişlerdir. Toplantıda bulunacakların on bin kilere bildirilmemiştir. Şuranın bu kararı tatbik olunduktan şiyi geçeceği hesab edilmektedir. Bunsonra ayrıca Harbiye Nazırımn emrile lar toplantıda cumhuriyete karşı sadaPrag 31 (A.A.) Polonyamn Prag katlerini teyid edecek, bütün Yunanis gene Askerî Birliğin en faal azasından küçük rütbeli 25 zabit daha ordudan elçiliği, kendi hükumetinin, Sılezyanın tan halkını cumhuriyeti korumağa çaazlolunacaktır. Bu suretle hükumet Polonyaya aid kısmında, Teşende, ev ğıracaklardır. vaziyete hâkim olmak ve seddedilen velki gün yapılan gösterileri yasak etKongre bittikten sonra üyeler AtinaVelçef taraftarı Askerî Birliğin yeniden mek hususunda Çekoslovakyaya söz nm başlıca sokaklarmda bir gösteri yaihyasının önüne geçmek istemektedir. verdiğini yajanlamıştır. parak meçhul asker anıtma çelenkler Pragın yetkeli çevenleri, Polonya hükoyacaklardır. Müsaade verilen ondülâsyon kumetinin, sınırların tashihini istiyen tşçiler Kralı istemiyorlar makineleri bu gösterilere izin vermiş olmasına eAnkara 31 (Telefonla) İki kasefle bakıyorlar. Atina 31 (Özel) Bütün işçiler, Başbakan M. Çaldarise bir delege heyetij dmın saçlarınm yanması üzerine Ankaîngilterenin deniz yap göndererek kralın gelmesine mâni ol |ra Belediyesi buradaki ondülâsyon maprogramı masmı temenni etmişler ve aksi halde kinelerinin hepsini fennî muayeneden Londra 31 (A.A.) Amirallık mümanaat edeceklerini bildirmişlerdir. geçirmek üzere mühürlemişti. Bır kısmının muayeneleri yapılmış, bunlardan dör Lordu Sir Bolton Ayresmonsell, Avam Türkiye Fransa tecim dünün çahşmasına müsaade edilmiştir. kamarasmda sorulan bir suale cevaben deniz yapı programmın diğer devletler anlaşması imzalandı Bir kadın sporcunun kırdığı programı belli olmadan önce Parlar.ıenParis 31 (A.A.) Türkiye ile rökor toya verilemiyeceğini söylemiş ve bu Fransa arasındaki tecim görüşmeleri bir Moskova 31 (A.A.) Dün sendi programın tatbik edilecek bir program uzlaşma ile sonuçlanmıştır. Bu uzlaşma, kalann spartkayat oyunları başlamış ve olmayıp îngilterenin bu hususta vaktile iki aded olup biri tecimsel ve diğeri klegenc kadın sporcu Bikova 500 metroyu kendilerile müzakeratta bulunduğu devring uzlaşmasıdır. Her ikisi de hemen bir dakika 16.8 saniyede alarak yeni b'r letlere vereceği iptidaî bir plândan ibaret imzalanacaktır. Bir uzlaşmanm süresi 20 bulunduğunu ilâve etmiştir. dünya rökoru kırmıştır. ay ıçındır. Cumhuriyetçilerin çalışması aliyetinin mihveri bu prensiptir. Bu prenDünyanm yeni bir ekonomi safiıasmsipin ne neticeler verdiğini ise memleke da bulunduğuna kat'î kanaatimiz vardır, timizi ziyaretinizle şereflendirdiğiniz za Bu safhanın mümeyyiz vasıfları ifra» ***man kendi gözlerinizle görüp mütalea et recede rasyonalizasyon, sonra da endüsmeğe fırsat buldunuz. (Şiddetli alkışlar) triyel istihsallerin kaçınılması kabil olrnıHuzurunuzda ve bütün cihan huzu yan merkezden uzaklaştrılmasıdır. Bınarunda şunu söylemekle ün kazanırım ki enaleyh, bütün dünyanın, şu andaki kat'î bizim şimdiki yükselme savaşımıza dahi hakikatlere süratle uyması ve ayni za manda, biribirine zıd arzulann ahenkleşgene ayni prensip hâkım bulunuyor. Daima inanlı cumhurıyetçı'er, barışse tirilmesi için zarurî olan fedakârlık fik ver demokratlanz. Bundan başka ser rinden mülhem olması gerektir.» Leh ve Çekler Yarmki harb Münih Süel Okulu Direktörünün önemli sözleri Şehrimizdeki Rumen delegeleri Şehrimizde bulunan Rumen ekonomii heyeti dün heyetimize projemize karşiİ mukabil teklifini vermiştir. Dün î5tanbul: Tecim Odası tarafından bir öğle şöveni verilmiştir. Konuşmalara bugün de devam edilecektir. Türk mallarını Köstence yolile Orta Avrupa memleketlerine transit olarak göndermek meselesi hakkında konuşma larda bulunan Rumen mütehassıslan bu mesele hakkında Türk meslektaşlarile noktai nazar teatilerine devam etmek tedirler. Silezyada yapılan gösterilerin akisleri Kastamonu ve hava tehlikesi Kastamonu 31 (A.A.) Merkez, Daday, Tavköprü, Tosya ve Araç ilçelerindeki bütünköyler ürünlerinin yüzde üçünü hava kurumuna vermeyi yüken mişlerdir. obuokD<Btra Münih 31 (A.A.) Münih süel okulu direktörü yarbay Slebert, 2000 üniversiteli talebenin önünde şunlan söylemiştir: «Gelecek savaş tam bir savaş otacaktır. Harbin ilânile beraber muhasamat ta derhal başhyacaktır. Kovatama ve bambardıman uçaklarile motörlü bataryalar ve uzun menzilli toplar, smır boy larında sıralanıp hemen faaliyete geçe cekler ve bu arada, kuvvetli telsiz istas Şimdiye kadar Türk malları ekserî * yonları, düşmanın manevî kuvvetkrinı kıyetle Triyeste yolile Orta Avrupa memracaklardır. En büyük gayret, düşman ulusun, son leketlerine gönderilmekte idi. Ancak bu harbdenberi hazırlamış olduğu müdafaa yol çok uzun olduğundan bundan sonra tertıbatını kullanmasına vakit bırakma Köstence yolile gerek Tunadan, gerek dan, onu can evinden vurmağa sarfedi simendiferle Macaristan, Çekoslovakya, lecektir. Harbin yasası, ulusun bütün Avusturya, Lehistan ve Almanyaya kuvvetlerini ordunun peşisıra sürüklıye Türk mallan göndermek çareleri ara$cektir. tınlmaktadır. Yeni harb tekniği, fen adamlann; da Türk ve Rumen mütehassıslan arasıngeceli gündüzlü çalıştıracaktır.» da yapılan noktai nazar teatisi müspet bir netice verdiği takdirde, iki hükumet arasında bu meseleye dair ayrıca br anlaşma yapılacaktır. Tecim anlaşması da yapılacak Oğrendığimize göre Türkiye ile Ro monya arasında yeni bir tecim anlaşması da imzalamak üzere konuşmalara baş lanmıştır. Bu münasebetle aynca bir de takas anlaşması imzalanacağından Tütkl tecimenlere aid olup bloke olarak Ro 1 manyada kalmış olan paraları kurtarmak! ıçın de bır formül bulunacağı umulmakj tadır. İki tarafın gösterdiği büyük hüsnü 1 niyet sayesinde konuşmalara yakında iyîj bir şekilde neticeleneceği umulmaktadır. Avusturyadaki Alman elçisinin önemli bir gezisi Viyana 31 (A.A.) «Österreijişe Çaytung am Abend» in yazdığına göre. M. von Papenin Avusturya illerindeki teftiş gezisi, ilbaylıklardan, Hitlerciliğe karşı alınan tedbirlerin hafifletilmesini elde etmeğe matuftur. PARİS BORSAS1 Paris 31 (Özel) Paris Borsasjmn bugünkü kapanış fiatleri şunlardır: Londra 74,78, Nevyork 15,10 1/4 Berlin 609, Brüksel 225.12 1/2, Madrid 207,25, Amsterdam 1027,75, Roma 124, Lizbon 68, Cenevre 494,62 1/2, bakır 34 3/4 35 1/4, kalay 233 13/9, aitın 140,8, gümüş 30, 3/16.