5 Temmuz 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 7

5 Temmuz 1935 CUMHURIYET Atatürk Florya plâjında Salon adamı olmaktan bıkan genc artist: Adolf Volbrük San'atkâr kahramanca roller oynamak istiyor. Yakında «Mişel Strogof», «Ben Jak Mortimar idim!», «Praglı talebe» filimlerini çevirecek Berlin, haziran (Hususî) Ressam} Haydenekin atölyesindeyim, pardon, artist Adolf Volbrükün evindeyim. «Maskeli Kadın> daki rolünü o kadar kuvvetli oynadı ki kendisini ne zaman görsem artist Adolf Volbrük olarak değıl, resssam Haydenek olarak hatırh yorum. Ziyaları güzel tanzim edılmlş, her tarafı zevkle döşenmiş bir salondayız. Öteki odada emektar hizmetçisi Frida bize çay hazırlamakla meşgul.. Ben de kendisine ne sual sorayım diye düşü nüyorum. Çocukluğunuzda derslerinize ça Iışır mıydınız? Ne zaman artist olmıya karar ver| diniz? Fakat bunların hiçbirini enteresan bulmadığım için ne yapacağımı bilmiyonım. O benim bu müşkül vaziyetimi anlamıştı Elime bir albüm tutuşturdu. Burada Adolfun hal tercümesi baştanbaşa canh olarak mevcuddu. Çocukluğu, delikanlılığı ve şimdiki hali.. Ben resımleri seyrederken de o an latmağa başladı: Bizim soyumuzda artist olan sade ben değılim. Büyük babam da evvelâ sahne aktörlüğü sonra varyete komik liği yapmış.. Babam ise atcambazhanesi palyaçosu imiş. Şuman sirkinde uzun müddet çalışmış. Eğer ben o zamanki hevesimle kalsaydım, muhakkak bir Adolf Volbrük ton filmi «Çingene baron» da cambaz olurdum. Çünkü atlara ve hayme müstakbel iş olarak «Ben Jak Morvanlara bayılırdım. îlk tahsilimi Viyanada yaptım. Fakat timardım!> , «Praglı Talebe> ve cMişel liseyi Berlinde bitirdim. Aktör olmıya Strogof filimlerini seçtim. Bunlardan da orada karar verdım. Annem, babam en ziyade «Mişel Strogof> tan korku kendîleri de o yolda çekirdekten yetiş yorum. Vaktıle Ivan Mujokinm sessiz miş oldukları için benim bu kararıma olarak vücude getirdiği bu eseri acaba kat'iyyen itiraz etmedıler. Derhal «Al ayni kuvvette yapabılecek miyim? diman Tiyatro mektebi» ne girdim. Ora ye çok düşunüyorum. Ben nıkbinim Herr Adolf! dan çıkınca da talıhim yardım etti. Tam o sırada kapıdan yaydan fırlamış «Alman tiyatrosuna» angaje oldum. Hem de beş senelik bir kuntratla.. Fa ok gibi üç köpek girdi. İkısi siyah, biri kat, tabiî çok küçük roller için.. O sıra beyaz.. Bılseniz ne sevımli şeyler: Bobi, da sırf amatör olarak filimlerde de oy Fridolin ve Anton.. Sanki benim sözümün doğruluğunu namıya başladım. efendilerıne bildırmek ister gibi kuy Bu sırada Büyük Harb patladı. Orduya gönüllü yazıldım. Som ve Şömen ruklarmı sallıya sallıya yüzüne bakı dedam muharebelerine subay olarak yorlardı. Büyük artıste sordum: iştirak ettim. Sonuncu harbde Fran Sinema ve sahneden kalan boş zasızlara esir "düştüm. Esirlikte bir manlarınızda ne yaparsınız? Evvelâ babacığımla meşgul olu müddet hayatımızı arkadaşlar arasında oyunlar oynamak, çalgı çalmak ve sa rum.. O, yakmımda oturduğu için sık ire ile geçirdik. Fakat gıttikçe uzayan sık kendisini ziyaret ederim. Zaman zabu yaşayış bize vakti öldürmek için man da anneme giderim. Zaman zaman "Adolf Volbrük sar ktyafetile başka eğlenceler bulmayı emrediyordu dıyorum, çünkü annem İtalyada oturur. Babamla annem epeyce müddet evvel seriyane hayatı beni o kadar cezb ve Bunun için bir tiyatro tropu teşkil ettik. Ştrindbergın «Baba» sım, «Şeytan birbırlerınden ayrılmışlardır. Sonra mü mesteder ki sormayın. Kabil olursa bir zik ve edebiyat en iyi arkadaşlarımdır. gün onun hayatını sahnede veya filimde Kadın» ı ve saireyi oynadık. Bestekârlardan en ziyade hangısi temsil etmek isterim. Mütareke olup ta esirlikten kurtu Ortalık kararmış, vakit epeyce geç ni seversiniz?. lunca Münihe geldım. Münih tiyatrosu olmuştu. Artisti daha fazla rahatsız et Bacha bayılırım.. bana «Lâdam Okamelya> da oynamayı mek istemedim. Kendisine teşekkür ve Ya şairlerden?. teklıf etti. Tabiî derhal kabul et 1432 ıle 1488 arasında yaşamış olan vedala güzel evinden yavaş yavaş çık tim. Sahnedekı ılk muvaffakiyetim bu Fransız şaıri Francois Vülon.. Onun ser tım. piyeste başladı. Oradan Dresden tiyatrosuna geçtim. Buradaki faaliyetim çok hararetli oldu. Hemen hergün başka bir role çıkıyordum. Hergün ismimle, cis mimle birlikte ruhumu da değiştirmek İnci gerdanlık Garibaldinin hayatı mecburiyetinde kalıyordum. Facia, koMarlene Dıetrıchın yeni filmi «InTanınmış Italyan maceraseveri Ga medi, hissî eser ne verirlerse oynuyor ribaldinin hayatı fılme alınmaktadır. ci gerdanlık» ı Amerikanm meşhur redum. Şekispirin «Hamlet» inden tutun Başrolü İtalyan artisti Tullio Karmineti jisörlerinden Frank Borzage idare ede«İki kere iki beş eder!> e kadar bütün oynıyacaktır. Fılme bir tarıhçi müşavir cek, Ernest Lubiç te kordelânm mükemeserleri sıradan geçirdim. Ah.. Ne gün olarak nezaret etmektedir. mel olması için yüksek nezarette bululerdi onlar.. Herhalde çok mes'ud za nacaktır. Saman yolu manlardı.. Komik Harold Loıd yeni bir filim 61 inci filmi Nihayet Dresdeni terkederek Berline çevirmeğe başlamıştır. Adı «Saman yo«Salâhaddmi Eyyübinın kılıcı» kor geldim. Şu içinde bulunduğumuz evi lu» dur. delâsı Amerıkalı büyük rejisör Cecıl B. kiraladım. İlk fılmimi burada çevirdim. de Millenin idare ettiği 61 inci filmidır. Beti Kompson Bu tDuponts> un idare etmekte olduğu Sessiz filimlerde çok şöhret kazan Sonbaharda Amerika ve Avrupada gös<Ölüm Perendesi> idi. Partönerim de mış ve şimdiye kadar hiç sesli filim çe terilmeğe başlanacaktır. <Anna Sten» di. Lâkin beni bir filim artisti olarak meydana çıkaran Villi virmemiş olan Beti Kompson ilk sesli Genclik çağı Försttir. Beni <Maskeli Kadın» la sine filmini çevirmeğe başlamıştır. Bu korEsrarlı bir seyahatten dönen Silvia ma âlemine atan odur. Hem de yüzüme delânın adı «Geceyarısı kelebeği» dir. Sidney yeni filmi «Genclik çağı» nı çe r Küçük Sînema haberleri Şehrimizde istirahat buyurmakta olan Atatürk düri Floryayı şereflendirmişlerdir. Resimlerimizden en yukarıdaki Büyük Şefi denizde yüzerlerken, oriadaki yeni yapılmakta olan köşklerinin b'nünde banyo alırlarken, aşağıdaki de banyodan sonra ve tandalla sahile çıkarlarken göstermektedir, ıtlllllllınııiHiıııııınııııııııııııı ııınıı ıııııımııınıtınıııiMiıııııııııımiMiıiMiıııııııııııiMitııiHiııııımııiH ınııımı MiııiMiııııııııı'ııııııııııııııııııııınııııılııııııiııııırıııııılıııııııiıııııııııııiHiııııııılııılılıllılllb ' M. Çaldaris yeni programını okudu (Baf tarafı 1 inci sahifede) Bursada güzel bir sergi Bursa (Hususî muhabirimizden) Her yıl guzel işlerini bir sergıde teşhir eden Necatibej' kız san'at enstıtüsünün bu yılki sergısi daha gelişmiş ve daha zengin işlerle doludur. Kızlarımızm bir ders yılmda özene bezene hazırladıkları bu temız ve güzel işler dbrt buyük salonu duldurmaktadır. Her salonda scrgiyi gezenlere ayrı ayrı izahat verilmektedir. Deniz ticaret f ilomuz nekadar? (Baş tarafı 1 inci sahifede) dır. Bunların hacimleri 29,511 safi ve 50504 gayrisafi tonadır. Akay İşletmesi: 20 vapuru vardır.' Bunların hacimleri 4935 safi ve 9783 gayrisafi tonadır. Şırketi Hayriye îşletmesi: 24 vapuru vardır. Bunların hacimleri 3643 safi ve 6851 gayrisafi tonadır. Halıc Sosyetesi: 12 vapuru vardır. Bunların hacimleri 1019 safi ve 1786 gayrisafi tonadır. Vapurculuk Sosj'etesi: 23 vapuru vardır: Bunların hacimleri 18309 safi ve 29524 gayrisafi tonadır. Bunların haricinde Istanbul limanı^ na yazılı muhtelif sosyetelere ve şa hıslara aid 80 vapur daha vardır. Yukarıdaki 100 vapurla beraber bu', 180 vapur 112,940 safi ve 196349 gayri safi tona hacmindedır. İzmir limanmda kayidli motörlü ve buharlı gemilere gelince onlar da 15 tane olup hacimleri 2061 safi ve 3387 gayrisafi tonadır. Zonguldak limanma kayidli 2 vapur' da 1100 safi ve 3536 gayrisafi tona dır. Bu suretle, bütün Türk deniz ticaret fılosu 197 vapurdan mürekkeb bulunmakta olup bu gemiler 116,101 safi ve 203,272 gayrisafi tona hacmindedir. Cumhurıyet rejımi başlarken bu miktar 34,902 gayrisafi tonluk 88 ge miden ibaretti. hakikî ifadeyi veren de o oldu. Bana bıyık bıraktırttı. Vakıâ ondan evvel <Vals Muharebesi> nde de bıyıklı olarak oynamıştım ama, o takma bir bı yıktı. Arada diğer filimler oynamadınız mı; oynadmızsa bunlar hangileridir. lutfen söyler mısiniz? <Vals Muharebesi> nden maada <Kız mısm? Erkek misin?> de, «Hacı Kasımm Büyüsü» nün almanca vers yonunda, « Aşktan Korkma! » da, «Baby» de son defa olarak ta cRegine» de, «Çingene Baron> da oynadım. Yalnız ne bileyim, nasıl söyliyeyim, artık fraklı, şık, zarif salon adamı olmaktan bıktım. Sinemada biraz da başka şahsiyetler yaratmak istiyorum.. Sözün gelişi ne gibi?. Ne gibi olacak.. Hayatta alelâde bir adam.. Yahud daha ileri bir şahsi j;et» Bir kahramas.. Bunun i§in kendi virmeğe başlamıştır. Bu kordelâda par«Altı karılı Kral» filmınin başkadın töner Herbert Marşaldır. artistlerinden Marle Oberon çok hoppa İki yeni filim bir kadmdır. Bir zamanlar* Birleşik arKarol Lombard «Haydi boşanalım!», tistler» filim sosyetesinm müdürü Şenk ile sevişmiş ve evlenmek üzereler iken Clandette Colbert te «Kadife Venüs» izdivaçları geri kalmıştı. Şijndi de isimlerindeki filimlerini çevirmeğe baş«Aşk hüzünleri» filminin kahramanla lamışlardır. rından Lesli Howard ile sevişiyormuş. Stüdyolarda polisler Hatta evlenmek niyetinde imişler. FaHolıvuddaki filim sosyetelerinin stüdkat ne yapalım ki Lesli Howard evli bir yolarında asayişi temin etmek için birer adam.. Karısı da kocasmdan kat'iyyen polis kıt'ası vardır. Bunların sayısı ayrılmak fikrinde değilmiş. stüdyoların büyüklüğüne göre 10 kişiMerle Oberon bu duruma sinirlendi den başlıyarak 100 kişiye kadar baliğ ği için birdenbire Holivuddan kalkıp olmaktadır. Avrupaya gitmeğe karar vermiş, sonra Şirley Tempel rahatsızlığmı bahane ederek Nevyorkta Küçük Amerikalı yıldı» Şirley Temkalmıştır. Birçoklan Lesli Howardm Nevyorka geldiğini ve ikisinin bu su pel yedinci doğum yılını idrak etmiştir. retle Hollivuddaki dedikoducuların di Yıldönümü merasiminde birçok gaze linden kaçarak orada yaşamakta olduk teciler ve büyük artistler çağırık ola| r a k bulunmuşlardır. söylemektedirler, Dedikodu vurmak mecburiyeti hâsıl olarak bu günkü meclisin seçimi yapıldığını ve isyan hareketinin baş göstermesine sebeb olan partılerin hükumeti zora koşmak için seçime girmediklerini, buna rağmen millet tüm olarak seçime gi rerek hükumete karşı olan emniyetle rini yeniledıklerini ve hükumetin de Bursada her sene büyük bir san'at memlekette birlık doğuracak siyasayı hâdısesi gibi sevinç ve kıvançla karsıgüdeceğini anlattıktan sonra dış siyasa lanan enstıtünün sergıleri; müesseseden için de şunları söylemiştir: beklediğimiz ilerlemeyi göstermek itı« Hükumet dış siyasa bakımmdan barile aynca takdire değer. eski siyasete devam ederek BalkanlarBursa halkı; modern ev kadını yetişdaki sulhun istikrarma ve bütun dünyanın sulh içinde yaşamasma hizmet e tiren böyle bir müesseseye sahib oldudecektir. Hükumetin bu yolda yürü ğundan gerçekten çok sevinmektedir. Serginin baştan aşağı bütün işleri inmesinin ana yollarından birincisi en ce bir zevkin mahsulüdür. Türlü şapönce dostumuz Türkiye ile olan çok samimî münasebetlerimizin devamı, kalar, tuvaletler, hesab işleri, çiçek işikincısi de diğer dostlarımız Romanya leri ve daha birçok cazib işlerden başka ve Yugoslavya ile olan samimî dost tabahat derslerinde yapılan nefis pasluklanmızdır. talar gezonleri uzun müddet meşgul eden eserlerdir. Komşumuz Bulgaristanla olan mü nasebetimiz mütekabil dostluğa müs tenid bulunmaktadır. Aramızda mu rejim meselesinin milletin serbestçe allâkta bulunan meselelerın her iki ta vereceği reylere göre halledılerek bir rafın samimî arzusu dairesinde halle daha sarsıntıya uğramıyacak olan redileceğini ummaktayım. jimin tayin ve memlekette birliğin teArnavudlukla münasebetimiz de min edileceğini söylemiştir. dostanedir. Yunanistan bu dostluk ve Hulâsasmı verdığim Başbakanm bu münasebetlere istinaden Balkanlarda sözleri saylavların büyük alkış ve tasbir sulh ve sükun âmil bulunmaktadır. ı Başbakan isyandan sonra baş gösteren vıbleri arasında bitmiştir.