6 Temmuz 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Kurukahveci MEHMEDEFENDİ Mahdumlarının Şöhretinden istifadeye üzenenlerden sakınınız. . .nni İSTANBUL . CAĞALOĞLU jll S3]fl! 4UUI Telgraf ve mektup adred: Cumhuriyet, Istaabuı . Posta kntusu: tstanbul, No. 248 Teıefon: Başmuharriı ve erl: 22366, rahrtr neyetl: 24298, tdare v« matbaa tasmlle Matbaacılık 7e Neşrlyat Şirketı 24299 2429a umhuri Bravo Adana çiftçilerine! Mahdumlarının Cumartesi 6 Temmuz 1935 Şöhretinden istifadeye üze» nenlerden sakımnız. s Avrupada ün Alan yiğit Türk süvarileri unlar yalnız Viyana önlerinde kalmıyarak Bavyeraya kadar, Münihin içine ve ilerisine kadar, hatta bazı bölıikleri şimal denizi yakuılarına kim bilir, belki de kıyılarına kadar at siirmüş olan babalarımızın, dedelerimizin torunlarıdır. Ordu Avusturya ovalarına varmadan akıncılar birçok yönden Almanyanın ta içerilerine dalmış bulunuyorlardı. Gözümüzün önünden şu levha hiç gitmez: Davudpaşa sahrası bir gün kırk bin (yanlış okumuyorsunuz: Tam 40,000!) Türk süvarisinin koca bir Okyanus halinde dalgalanarak Avrupaya doğru aktığını görmüştü. Beş yüz yıl önce görülmüş bu güçlülük gösterisini bugün bile o şeklile tekrar edebilecek devlet görsek ve bulabilsek onıın alnını kanşlamak isterdik. O zaman Avrupa ile boy ölçüşen Türk süvarisi, bugün gene ayni Avrupanın içinde başka bir şekille şanlı at oynatıyor. Son Avrupa süel at yanşlarının çoğunda Türk binicileri gene kendilerini göster | diler. Birinci gelmedikleri yerlerde bile kendilerini seyredenlerin en çok alkışlannı toplıyarak hep ilk safta bulundular. Her çıktıkları alanda utku (zafer) dan utkuya uçan bu çocuklar şimdi memlekete dönüyorlar, yann içimizde bulunacaklar. Kendilerini kıvancla karşılıyarak kucaklasak ve her birini ayrı ayn gözlerinden öpsek yerinde olmaz mı? Cumhuliyet günlerdenberi haklı olarak bunun böyle yapılmasını istiyor. Bütün Türklerin süvarılerimıze karşı bu duyguda olduklannda bizim şüphemiz yoktur. Ancak bu duygularımızın açığa vurularak gösterilmesi için herkesi bir araya toplıyarak süvarilerimizi şanlanna yaraşan gösterilerle karşılamak bir derhlik, topIuluk ışıdır. Bunun yapılması îçin ona göre düzen kurmak ve bazı yönetimlerce önayak olmak gerektir. Kim inisyatif alacaksa almalıdır: Meselâ Cumhuriyet Halk Partisi, meselâ Isbaha (Sipahi) ocağı, meselâ İstanbul Şarbaylığı. Habeşistanda durum tehlikeli Avusturyada rejim davası Kral, Amerikanın ara bulmasını diledi Doğu Afrikası işleri Avrupayı da karıştırıyor, Ingiltere ve Italya gazeteleri şiddetle atışıyor Tayyareye 300,000 lira gelir hazırladılar Ankara 5 (A.A) İşyarlarm her ay aylıklannm yiizde ikisini Türk Hava Kurumuna vermeleri karannı du yan Adana çıftçileri bir toplantı yapa rak ürünlerinin yüzde üçünü üç yıl için hava tehlıkesini önlemek işine yardım olmak üzere Hava Kurumuna a yırmağa söz vermişlerdir. Bu veritten yılda iki, üç yüz bin liralık bir gelir umulmaktadır. Dış Bakanı Krallığı geri getirecek değiliz» diyor Roma ihtiyatlı, Belgrad hayrette Prens Ottoya 516 Avusturya şehri hemşerilik verdi Roma 5 (Telsizle) Salâhiyettar siyasal mehafilde Avusturya Başbakan vekili Prens Ştrahembergin temmuzun ortasında Romaya gelerek Sinyör Musolini ile görüşeceğini haber vermektedirler. Viyana 5 (Telsizle) 1919 yılın da çıkan Habsburglar hakkındaki ka nunu fesheden karar devlet şurası tarafından bugün tasdık edilmiştir. Dış işleri Bakanı bu münasebetle verdiğı bir söylevde, bu kararın Habsburgların Avus turya tahtına dönmesıle hiçbir ilgısi olmadığını söylemiş, Avusturyanın arsıulusal siyasî durumu tehlikeye sokacak her çeşid hareketlerden sakınacağını bildirmiştir, Prens Ottoya verilen hemşerilikler Londra 5 (Telsizle) Viyanadan gelen haberlere göre, 516 Avusturya şehri Arşidük Ottoya hemşerilik vermişAvusturya tahtının varisi tir. Arşidük Otto Fransamn fikri Paris 5 (A.A.) M. Laval ile M. kanunlann ortadan kaldmlması için olan Spalaikoviç arasında yapılan görüşmede karara dokunulmuş olduğu sanıhyor. Avusturyanın Habsburg hanedanına aid (Arkan Tecim odasında toplantdar Tecim ve Endüstri (Tıcaret ve Sa nayi) Odasında hava tehlikesinı bılen üye (aza) yazmak için ayrılan üç kol dün Odada genel bir toplantı yapmış tır. Bu toplantmın sonunda pazar tesi sabahından sonra üç kolun bütün tecimel, endüstriel ve fınansal kurumlan gezerek her kurumun nekadar para verebileceğinin yazılması ve bun (Arkan 9 anca tahifede) "Amerika Reısicumhttru Razvelt Habes Kralt fmda cereyan ettiği haber verilmektedir. Londradaki siyasal mehafile göre, Habeş îtalyan ihtilâfı münasebetile Fransa çok nazik bir vaziyete düşmüştür. Bir taraftan dış siyasasmın Uluslar Kurumu paktına dayandığını ileri süren Fransa nın, diğer taraftan Habeş meselesi hak kında Italya ile ayrıca anlaşmıya çahş masında tenakuz görülmektedir. Amerika müşkül vaziyette imis! Vaşington 5 (A.A.) Devlet adamlarının söyledıklerıne göre H a beş Imparatorunun baş vurmasına ve rilecek cevab iyice düşünülerek, hazırlanacaktır. Imparatc: h^r.!!^. Lis ' . J . 1 ^ . * tnıştır. Fakat iyi haber alanlar bu bâş vurmanm Birleşık Amerikayı çok zora sokacağını söylemekten çekinmemektedirler. Çünkü Birleşik Amerika menfi bir cevab verirse Kelloğ paktmm yüklediğı (Arkan 9 uncu sahifede) Londra 5 (Telsizle) Habeş Kralı bugün Adisababadaki Amerikan maslahatgüzarmı yeniden kabul ederek, İtalyan Habeş ihitlâfının başladığı gündenberi geçirdıği evreleri (safha) anlatmış ve bu hususta Amerika Cumhur Başkanı M. Ruzvelte müracaat ettığini, Kelloğ Briyan paktmm başlıca yapıcısı sıfatue Amerikanın faaliyete geçerek îtalyan Habeş harbinin önünü almasını rica et miştir. Amerikanın kurtuluş bayramı giinü yapılan bu teşebbüs ustaca telâkki edılmektedir. Fransa ile konuşmalar Londra 5 (Telsizle) lngılterenin Paris elçisi Sir Corç Klerk bugün de M. Lavalı zıyaret ederek dün başladığı konuşmalara devam etmiştir. Bu konuşmaların Habeş İtalyan ihtilâfı karşısında Dünya ilerlemeden ilerlemeye geçerek Uluslar Kurumunun alacağı durum etragetirip götürme araclannm (vasıtaları nın) makineleşmiş pek çok çeşidleri çıktığı halde at bütün insanlık hayatındaki soysal yerini kaybetmedi. At ta kendi âleminde daha büyük önemlerle el üstünde tutulmakta sürüp gidıyor. Otomobil çok çabuk ve çok rahat amma insanın gözünde uçuyor gibi görünen at ondan daha güzel bir arac, canlı ve şanlı bir arac. Otomobil en sonunda yürümek için düz yol istiyen bir demir parçası, at ise dağı taşı aşan ve sırasına göre handekleri atlıyan bir can yoldaşı. İleri memleketlerde o çift sürer, yük taşır ve hâlâ insanı şuradan şuraya götürür çok faydah ve ona göre de sevimli ve gerçekten sevilir bir hayvandır. Ordular her gün daha artık motörleşmeğe doğru gidiyor, amma iyi askerin gözü gönlü attan haklı olarak ayrılamamaktadır. Motör bazı şartlarla iyi işler görebilir, ata gelince o her şart içinde işe yarar. Yol vermiyen kayalıkların patikalannı dolaşmağı bilen at sırasmda hızlı akmtılı derin sulara aülmaktan çekinmez. Süvarileri arkalarında bir nehri yüzerek geçen atların kahraman lığı gerçekten çok büyüktür. Tramvay sosyetesi ile görüşmeler Bu ay ortalarına doğru Ankarada başlıyacak Bayındırlık Bakanlığile Tramvay sosyetesi arasında konuşmalarm bi rinci bölümü halktan fazla alman paralardan 1,700,000 lirasının taksitler le ödenmesi şeklinlaşma ileiyi bir son vermişti. Konuşmalarm i kinci bölümüne de M. Gindorf temmuzun on be şinden .sonra Ankarada başlanacaktır. Bayındırlık Bakanlığile yapılan ko nuşmalarda sosyeteyi temsil eden Dı rektör M. Gindorf bu ayın on beşıne doğru Bfükselden şehrimize gelecektir. Hükumetle yapılan son anlaşmayı sos yete aksiyonerler meclisine bildirmeğe gitmiş olan M. Gindorf, ayni zamanda şimden sonra yapılacak konuşmalar için direktif alacaktır. Müzakerelerin ikinci bölümünün sosyete sermayesinin tramvar ve elektrık tarifelerinin yeni formüllere göre hazırlanması işlerinin tesbiti ve öğretmen, talebe ve işçilere tenzüâtlı biletler ya pılması gibi işler bulunmaktadır. Belediye ekmeği 1 kuruşa perçinledi! Buğday durmadan düşüyor, lâkin bu; ekmeği v acuzlatmağa yeter sebeb değilmiş! olarak buğday fiatlerinin evvelki güne göre biraz daha düştüğü görülmüştür. Borsada dünkü kanaat buğday fiatlerinin pazartesi gününe kadar bir değişiklik göstermediğı takdirde ekmek fiatlerinin 20 para kadar düşmesi icab edeceği yolunda idı. Bizim yaptığımız incelemeler ve ilgili olanlarla görüşmeler buğday fıatlerının daha çok düşeceği sonuncunu vermiştir. Dün Istanbula 540 fon buğday gel miştir. Borsada bunun hepsi sahlmamıştır. Buğday fiatlerinde görülen düşüklük hem sert, hem de yumuşak mallarda olmuştur. Yumuşak buğdaylar dün 6 kuruş 24 paradan 6 kuruş 36 paraya kadar satılmıştır. Bunlar, bir gün evve 7 kuruş 17 para değer alan buğdaylardan kalite bakımından ayırtsızdı. Sert buğday fiatleri dün daha çok düşüklük göstermiş ve 4 kuruş 30 paradan 5 kuruş 10 paraya ka(Arkan S inci aahifede) Dün tecim borsasmda genel V*" Viyana, konkürlârinâa Türk süvarilerî Arkadaşlık müsabakasında birinci ve üçüncü Relen ecnebi zabitleri Türk atlarına binmişlerdi f KENDİ KENDtMtZt TENKtD: istanbul fırınlarından biri... IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIMIIMIIIÜ'IIID Sokaklara çivi, çivilere sokak! Eski zamanların bazı resimlerinde bellerine kanad takılmış atlar vardır. Ça bukluğu uçma düşüncesile anlatmak istiyen bu san'at gösterişi, denebilir ki, at için bugün de bir hakikattir, ve her zaman ayni hakikat olacaktır. Bir at güzeldir, bin at ise yüz bin kere daha güzeldir. Bir ath kalabalığımn uzaklardan doludizgin size doğru geldiğini hiç gördünüz mü? Bu 6anki kasırgaya tutularak harekete gelmiş bir ormandır. Atın üzerine binip şöyle bir salınmak kadar dünyada daha zevkli ne olabileceğini düşünemeyiz ve bulamayız. Daha geçen gün başımızdan föyle bir işçik geçti: Otomobille dağ yamacına saldırarak atlarla gelecek arka«Jaşlan geride bırakmıştık. Yarıyola varmadan otomobil pan yaparak bir demir külçe haline döndü. Biz, onun onanlmasile uğraşıhrken yetişen atlara bindik ve dağm tepesine çıktık. Otomobilin yürümediği yerde at yürür. Bir günde Davudpaşa sahrasmdan kırk fcîn ath çakaran Türk, bir milleti millet yapan birçok etkeler arasmda zamanla atçılıkta da az çok gerilemişti. Bununla birlikte Kurtuluş Savaşında süvarilerimizm oynadığı rolün çok büyük olduğunu unufamayirî Âta bâğlî çok yerinde ulusal Şarbay Muhittin Üstündağ Avrupa seyahatinden şehrimiz için hayırlı bir sürü fikirlerle yüklü geldi. Meğer Avrupa görüldükten sonra iyice anlaşılı yormuş ki ağac demek medeniyet demekmiş. Bu hakikate nüfuz eden tjs tündağ hemen kırlara ağac tohumu ekmek karanndadır. Halkm rahat yürümesinV temin için sokaklara çivi kak manın çok faydah olduğu da bu müsaŞarbayımız Prens öjen kudret müsabakasında suvari zabitlerimizden biri atlar'ken hedeler cümlesindendir. bunu da yapacak. Viyana (Hususî) Bundan evvelki kayı yazmak istiyorum; fakat sırayı bozBu son karardan bilhassa İstanbul somektubumda, Türk ordusunu, şerefle madan devam edeceğim. kaklarının nihayet bu vesile ile yapıla temsil eden değerli süvarilerimizin kıy Prens öjen kudret müsabakası cağını istidlâl etmek suretile memnun 27 haziranda Prens Öjen kudret mümetli muvaffakiyetlerini Cumhuriyet okuolduk. Tahta sokaklı Avrupa şehirlerinsabakası vardı. Bu müsabaka; en yük yucularına müjdelemiştim. de sokaklarda karşıdan karşıya geç Bu yazıya başlarken, kalemim son gü sek mâni 1,50, en geniş hendek 4,5 ol mek için halkın selâmet ve emniyeti nü kazanılan çok kıymetli müsabakanm mak üzere, Viyananm hemen bütün mü hesabına büyük çiviler kakılmak sure(Arkası 9 ancu sahifede) tile yer yer geçidler yapılıyor. O geçidheyecanile titriyor ve evvelâ bu müsabaııııııııııııııııııııııiiiıııııııiıııııııııinııııııııı ıııııııımıııiııııııııııııııııiMiıııııiMiııııııııııiHiıııııııiMiıııııııııımıııııııırııııııııııiMiMiııınııııııııı lerden geçenler otomobiller tarafından an'aneyi hakkile bilen cumhuriyet rejimi 1za basalım ve atlannın gözlerini öpelim çiğnenmiyeceklerinden emin olabilir YUNUS NADl ler. son yıllarda atçıhğa çok önem verdi. Bir yandan iyi atlar yetiştiriyor, diğer yandan Bu güzel âdet bizde de tatbik olun biniciliği ileri götürmeğe koyulmuş bulumak için elde ve gözönündeki birkaç kilometroluk yol haricinde yer bulunnuyoruz. Bu güzel işin sevgisi milletin kamadığı görülünce çivi kakılabilmek ümnda ve canındadır. At ve atçılık bizim zere ilkönce sokakların yapılması îü çok eski, adeta tarihimizle yaşıd bir taDil Araştırma Kurumu tarafın zumile karşılaşuacaktır. Sokaklara çivi nığımızdır. Ona yapışır yapışmaz büyük dan verilen 48 listeyi dünkü sayı kakalım derken çivilere sokak yapmış sonunçlar almağı hemen hakketmiş bulumızda hep bir arada bastık. Bun olacağız. Bu neticenin çividen daha önuyoruz: İşte Avrupa koşulannda ün dan sonra gazetemize basılmak ünemli olduğunu şüphesiz herkes takdir alan süvarilerimiz. zere gönderilen bütün yazılarda ve eder. Doğrusu Şarbayımızı her yıl bir Bütün dünya önünde yüzümüzü ağarmektublarda bu öz türkçe kelime iki ay Avrupaya göndermekle çok tan bu gözleri pek kahraman çocuklanlerin kullanılmasını dileriz. kazanacağımız anla§ılıyor. mız yarm buraya geliyorlar. Onlan karşılamağa giderek kendilerini bağırlarımı Yunanistanın yenide geçireceği imtihan lılıiMtllııııllllinillllMIMIIIIIIMIIIIIllllllllllllllllllMllllllllllllllMIMIIMIIIIII IIII1IUU11IIIIIIIII1IIIIIIII Rejim işinin millete sorulması hakkında hazırlanan kanun Saylavlar Kurumunda görüşülüyor Gazetemize yazı ve mektub yazanlara Yunan Başbakam M. Çaldaris evvelki gün Saylavlar Meclisinde programını okurken Atina 5 (Hususî) Dün Başbakan Çaldaris hükumetin programını okuduk tan sonra General Metaksas tarafından ce\ab vererek hükumetin iç ve dış siyasası hakkında tenkidlerde bulunduktan sonra rejimin tayini için ancak meclisın salâhiyettar bulunduğunu söyliyerek genoya (arayı umumıyeye) baş vurulmasına ihtiyac olmadığıncja ısrar etmişti. Bugün hükumetin genoy için istediği kanun lâyihası müzakere edileceğinden Metak + sas gene genoy yapılmamasını ileri sürecektır. Metaksasın bu isteğinin meclisçe kabul edilmesi muhtemel görülmemekte « dır. Metaksasın gazetesik muhalif gazeteler hükumetin programmda yeni bir şey; söylemediğini Çaldarisin adeti hl edebiyat yaptığını yazıyorlar. " (Arkan 9 uncu aahifede)